De Gemeente heeft geen
program voor de wereld
Uw probleem is onze
Nog geen uitzending van
televisie-kerkdiensten
Prinses Beatrix bezocht
jeugdfestival in Velp
Prof. Gevser voelt niets
voor politieke carrière
d' D<" d' R°°™> K<"
Kleine zaken op Chr. Gerei, synode
(Van een onzer verslaggevers) 'teliJke gereformeerde dominee als vloot-
Temidden van de prachtige la-
nen in net Villadorp Santpoort is tot het interkerkelijk Contact in Over
de generale synode der Cnri«"e- 1 Ds'i D'a Herstr.au^
ie j T- - Delft voerde hiervoor als deputaat hel
lljke Gereformeerde Kerken dins-i pleit. daar de Chr. Ger. Kerken dan ge
dag met haar eigenlijke arbeid tegenheid hebben om in allerlei zaken
kponnnpn rnee tc sPreker>- De synode meende
De^onnen. voorshands geen besluit te kunnen
Ds. J. J. Rebel te Haarlem- men. daar het niet duidelijk was in
Noord, die namens de roepende !hf,riif„»°rcTn,dfrewni ™lhtaire zaken die
K bij het C.I.O. ter tafel komen, mede voor
kerk de vergadering opende, 'verantwoordelijkheid van de Chr Ger
attendeerde de leden der synode .Xcrken zouden zijn. Deze zaak zal na na-
J_. TT„„„J aei-e informatie nogmaals door deze sy-
erop dai Santpoort in ae lJmond no(|e behandeld worden. Intussen bleek
ligt, het grote ontwikkelingsge-wel dat men voor de militaire aangele-
bied van Noord-Holland. Het le- £3hed™ g"n be2wiar "Bn to"r'dm«
ven gaat aan Santpoort niet voor-I
by. Zo mag ook de kerk zich niet r)_ T nm rui
in de rust isoleren midden in de s'
onrust der wereld. I Er was op de eerste zittingsdag een
buitenlandse gast op de synode, te weten
Intussen toonde de kerk van Haarlem- ds W. F. Laman te Hamilton, namens de
Noord zich er verheugd over dat zij inFree Christian Reformed Churches in
haar voor dit doel zeer geschikte Pniël-1 Canada en de Old Christian Reformed
kerk de synode mocht ontvangen, een! Church. Voor de vergadering was hij
eer die haar voor de eerste maal te beurt peen vreemde. Vroeger predikant van de
viel Haarlem is trouwens als synodestadChr. Ger. Kerken 'o.a. Middelhamis. Rot-
weinig aan bod gekomen. Zij heeft sindsterdam-W.t had ds. Laman van diverse
de reformatie eigenlijk alleen maar gc- vroegere synodes als lid deel uitgemaakt,
diend ais vergaderplaats van provinciale Hij sprak de wens uit dat de synode en
synodes de kerken de waarheid en de vrede zou-
Hct is gemakkelijker om de literaire- den liefhebben, bracht de groeten over
of schilderkunstige betekenis van Haar- var. de kerken die hem afvaardigden en
lem te schetsen dan de kerkelijke. Ds. verzocht om een afvaardiging uit Neder-
Rebcl stond daarom niet lang stil bij dit Jand wanneer de kerken in Amerika
punt. Liever bepaalde hu zich bij het
heden, het agendum van de synode. Er
komt zeer veel ter tafel. Daarom vroeg
ds. Rebel aan hen, die het woord zouden
voeren, dit alleen te doen na grondige
studie, steeds bedenkend dat hun spreken
namens de kerken geschieden zou en
voor het oog van God.
Pagina 2
VOENSDAG 29 AUGUSTUS
Moderamen
BU de verkiezing van het moderamen
wees men ds. J. H. Velema te Apeldoorn
als praeses der synode aan; ds. I. de
Bruyne te Rotterdam-C. als assessor; ds.
M. Drayer te Drachten als le scriba, en
ds. J. J. Rebel te Haarlem-N. als 2e scri
ba.
Ds. Velema. de voorzittershamer 'ge
schonken aan de synode door de jeugd
der Chr Ger Kerk van Zierlkzee) ter
hand nemende, stelde vast dat uit deze
verkiezing bleek hoezeer men de conti
nuïteit beminde. Want op ds. Rebel na
zaten dc gekozenen ook reeds in de mo-
derama der synodes van 1959 (Rotter-
dami en 1956 Apeldoorn», zij het in an
dere functies. Ds. De Bruyne was praeses
In Rotterdam, ds. Velema in Apeldoorn.
De Pniëlkcrk had een feestelijk aan
zien dank zij de vele bloemen door de
gemeente uit Aalsmeer aan de synode
geschonken. Ds. Velema hoopte dat de
liefelijke geur en reuk van de rozen sym
bolisch zou zijn voor de vergadering.
E-- is al veel over deze synode ge
sproken. zei ds. Velema. Jk weet
echter dat er door eenvoudigen in den
lande nok veel voor de synode gebeden
wordt", voegde hij er aan toe. „Wij z(jn
deze synode tegemoet gegaan in ver
trouwen, niet op onszelf, maar op de
Koning der kerk, Die toy willen
dienen."
Het moderamen ging daarna over tot
beraad inzake de werkwijze der synode.
Vervolgens werden uit de synode negen
commissn-s benoemd, die de behandeling
der verschillende agendapunten zullen
voorbereiden Dc vier hoogleraren en
de oud-hoogleraar prof. J. J. van der
Schuit van de Theologische School te
Apeldoorn nemen als adviserende leden
deel aan het werk van diverse commis
sies Aan ds. J. C. Marls tc Bloemendaal
(predikant te Haarlem-N. maar vrijge
steld voor de arbeid van de I.C.C.C.)
werd het recht verleend om als advise
rend lid de vergaderingen bij te wonen.
Eerste besluiten
De synode zal donderdag voorlopig
weer uiteengaan, d.w.z. voor de plenaire
zittingen. De commissies werken door en
op dinsdag 18 september hervat men de
openbare vergaderingen.
Intussen werden er toch enige besluiten
genomen. Zo hechtte de synode haar
goedkeuring aan enige rapporten, o.a.
van deputaten voor correspondentie met
de hoge overheid en van de deputaten be
treffende het archief. Bij het laatste punt
sprak ds. Velema een woord ter nage
dachtenis aan de heer W. van Wijngaar
den tc Rotterdam, door de vorige synode
tot archivaris benoemd maar sindsdien
RU het rapport Inzake de geestelijke
verzorging van leger en vloot bleek dat
men er nog niet in geslaagd is een chrls-
Kerkdiensten van de Chr. Ger.
Kerken zullen vooralsnog niet door
de televisie worden uitgezonden. Dit
besluit van een vorige synode (1956)
zal gehandhaafd blijven. Daarmee is
echter niet gezegd, dat een plaatselijke
qcmeente voor uitzending van eer.
evangelisatiesamenkomst geen gebruik
van de televisie mag maken.
Dat verklaarde ds. I. de Bruyne als de
putaat voor radiokerkdiensten als ant
woord op een desbetreffende vraag van
ds. K. J. Velema te Hoogeveen.
Ds. Velema achtte het juist dat depu
taten zich hebben gedistancieerd van de
uitzending van bijbelvertellingen maar
nneer er op een andere manier een
mogelijkheid zou zijn. hoefde men daar
niet afwijzend tegenover te staan, dacht
'iU. Te meer omdat de televisie ook in
rhr. Ger. gezinnen zo langzamerhand
veel voorkomt.
Ds. De Bruyne herinnerde er aan. dat
men als Chr. Ger. Kerken geen verant
woordelijkheid draagt voor de bijbelver
tellingen (logboek), die in samenwerking
Ikor, KRO en Convent van Kerken
worden uitgezonden, maar dat men niet
uit het Convent wil treden, omdat an
ders de uitzending van radiokerkdiensten
in de knel zou komen. De Chr. Ger. Ker
ken hebben maar recht op een zend-
can twee uur per jaar. doch in het
Convent zijn er door onderlinge regeling
veel meer mogelijkheden voor radiokerk
diensten.
De praeses der synode, ds. J. H. Vele
ma sprak er zjjn dankbaarheid over
uit, dat de Chr. Ger. Kerken voor haar
radiokerkdiensten van het Convent ge
bruik maken. En wel gezien het feit
dat de vraag naar Chr. Ger. preken
naar verhouding van andere kerken
groot is, blijkens de ervaring van pre
dikanten die wel eens een radiodienst
hebben geleld.
uw HOND ZIEK?
••«Irtidi it bomtll.ng .O» M l« ImI 4
4*01 S'tttt <Otd *r.rq ,,n K»4 «a.I
•cMtlgV* qtntttmUtl
Essays van M. Twain,
over godsdienst,
worden uitgegeven
De dochter van de Amerikaanse schrij
ver Mark Twain, mevrouw Clara Clemens
Samoisoud. heeft schoorvoetend toestem'
ming gegeven voor de publicatie var
een aantal antigodsdienstige essays die
haar vader heeft geschreven Haar echt
genoot. de 67-jarige Jacques A. Samos-
soud. verklaarde dat zijn vrouw zich
twintig Jaar lang heeft verzet tegen plan
nen van dc uitgever om de essays te
herdrukken.
Hij zei dat het boek scherpe kritiek
bevat op de godsdienst, kerken, de bijbel,
de koran cn de talmoed. Hij was van
mening dat Mark Twain wel In God
gebxdde. maar bezwaren had tegen de
interpretatie van dc mens.
..Mijn vrouw is christian scientist
is het natuurlijk niet eens met dc in
zichten van haar vader over de gods
dienst". verklaarde hU. 'Hij deelde
der mee dat zijn vrouw tenslotte
gezwicht voor het argument van
hoog'eraren dat de werken van Mark
Twain aan de hele mensheid toebehoren
en dat zy niet he* recht had de versprei
ding ervan tegen te gaan.
Dr. J. B. Thomas die in 1957 reeds be
noemd werd tot lector in de biofysi
ca is benoemd tot gewoon hoogleraa:
aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
Dr. H. A. Weljers die oD het ogenblik
belast ls met de leiding van dc re
search in het Wilhelmina-kinderzieken-
huis is benoemd tot gewoon hoogle
raar aan dc Rijksuniversiteit
Utrecht in de kindergeneeskunde.
Canada bijeen zouden komen in synode.
T ele visie
Prof. Van Niftrik en Prof. Ridderbos:
Maar wel een
taak in die
wereld
ZOWEL prof. dr H. N. Ridder
bos uit Kampen als prof. dr.
G. C. van Niftrik spraken tijdens
de conferentie van de Calvinis
tische Studentenbeweging over
het onderwerp ,,De gemeente en
de samenleving". Wie gekomen
was voor een „gezellige" her-
vormd-gereformeerde contro
verse kwam bedrogen uit. Op
merkelijk was de eenheid in de
(Van onze kerkredactie)
persoonlijke verantwoordelijkheid
mogen ons niet verschuilen achter de
kerk die voor ons spreekt eq getuigt
want wij zijn de kerk. Voorts verde
digde deze spreker nog de stellingen
dat er geen enkele reden is waarom
een christen zich niet in een christe
lijke organisatie zou mogen bege'
m 's deze chr;«'eliike orgaric^t:e z
zelf niet verabsoluteert. Maar
mozt goed b.g.«pen worden dat
gemeente niet komt met een eigen
cultuurpatroon en -programma. De ge
meente is geen partij die concurreert.
Prof. Ridderbos
I gesproken elkaar genaderd zijn, stel-
beide referaten. Beide sprekers de prof. Ridderbos. In de eerste
zagen in de christelijke organisa- plaats wel dat het evangelie, de ver
lies een prijzenswaardig initia- kondiging van het Woord van God u rtril
lief. Beiden zagen dal in onze!1'" ad'd°?rb,r°ak zed.ehle ponen ene
tiirl mppr flir» r»oi» Vio« Uaoaf n Koninkrijk Gods. In de twee- de gemeente leeft uit de volbrachte hervormde
tijd meer dan OOlt het besef be- de pIaats dat beide beseffen dat het verzoening, dat het Koninkrijk Gods ,eTotTsu
grot te leven in de harten van de de taak van de kerkelijke vergade- uitgaat van ,,Het is geschied"^
Zoals we reeds schreven kon prof.
Ridderbos het met deze stellingen heel
van de meisjes-h.bx. in Arnhem, een
van de deelneemsters aan het jeugd
festival, bood prinses Beatrix bloe
men aan. In de leraarskamer werden
aan de Prinses de overige bestuurs
leden van het festival en de hoofd
leiders voorgesteld.
In een zaal op de eerste verdieping van
het gebouw bezocht de Prinses vervol
gens de tentoonstelling ..Verbondenheid
der kunsten". Hier werden de gesprek-
leiöers Jan Piet Kloos, Ch. J F. Karsten,
Pierre Janssen. Bert Haanstra. Jan Vry-
man*Sybren Polet, André van den Heu-
el. Dolf Verspoor en Piet Siegers aan
DRINSES BEATRIX heeft
gistermiddag een bezoek ge
bracht aan het jeugdfestival in
Velp. De Prinses, die vergezeld
was van haar particulier secre
taresse mej. M. C. C. Wijnen,
was gekleed in een deux pièces
van grijs met blauwe strepen en
droeg een blauwe hoed en blauwe
pumps. Zij werd bij het Rhedens
lyceum begroet door de commis
saris van de Koningin in Gelder-
land, mr. H. W. Bloemers, de p"n!ef. ?tii'ri\L°°t(ls,eld
I De 19-jange Ada Mekes uit bcniedam,
burgemeester van Rozendaal. de.die het beste opstel heeft gemaakt over
heer D. M. M. d'Hangest baron^ vori«e jeugdfestival. begeleidde de
'koninklijke gaste gedurende haar bezoek,
d Yvoy van Mijdrecht en de Om twee uur woonde prinses Beatrix
burgemeester van Rheden, mr. met een 200-tal jongeren een lezing bij
T P Drost Hip tpvpnc voorzittpr over moderne kunst van Pierre Janssen,
J. r. L/rost, aie teverh, voorzitter dip wenl besloten met een discussie
IS van het bestuur van de Stich- BÜ de beeldhouwer Piet Siegers, die
ting Jeugdfestival Velp. -2$
zijn atelier heeft ingericht, deed prinses
Beatrix mee aan een groepsgesprek over
beeldende kunst. De beeldhouwer leidde
de Prinses rond langs de beelden in zijn
tuin, die op het laatste moment her en
der in ons land waren terugbevolen. Ten
slotte volgde de Prinses in het rijdend
lyceum een discussie over hedendaagse
architectuur.
Ai
Prot. wijkverpleging
in Limburg
mensen dat het Koninkrijk Gods rin0 kan ziin om de staat het Woord
in deze wereld doorbreekt. Bei-!0"?5 aan te "aarb"d' bV
j_„ j se/jen meer en meer dat dit alles de
zagen ook dat de kerk metchristelijke organisaties niet overbo-
met een programma van wereld- dig doet zijn. Er is wel zeker een
verbetering kan of mag komen. P'aats voor het niet-ambtelijke werk.
dat haar werk in deze tijd altijd Het grootste punt van controverse
fragmentarisch is. Beide refera-\zaS prof. Ridderbos in het feit dat er
waren veer nvomrlnltiin k«; i noS altijd in de Hervormde Kerk pre-
n zeer evenwichtig, bei- dikanten en leden zijn die de christelij-
den kenden overvloedig het ke_ organisaties slechts (op hun best)
„enerzijds" en „anderzijds".
Als er een ding duidelijk werd tij
dens deze tweede dag van dit congres
dan is het wel dat de hervormden en
gereformeerden niet meer oneindig ver
uit elkaar staan. Er hebben zich ver
anderingen voltrokken in het denken
van zowel prof. Van Niftrik als van prof.
Ridderbos. Er is een groeien naar el
kaar toe, al wil dit nog lang niet zeg
gen dat beiden het nu in alles met el
kaar eens zijn. Prof. Ridderbos consta
teerde dit feit zelf in het slot van zijn
rede en riep de aanwezigen op om de
verschillen tussen de hervormden en
gereformeerden niet al te zeer te over
trekken.
Juist in deze kring vielen deze woor
den op. Iemand heeft eens gezegd dat
de stem van de 64 in de Gereformeer
de Kerken vooral komt uit de C.S.B.
is niet helemaal waar. maar er zit
kern van waarheid in. Het oecu
menisch verlangen in de zin van een
streven naar aansluiting bij de Wereld
raad leeft daar niet al te enthousiast.
Ridderbos sprak zijn woorden dan ook
niet voor een publiek dat koste wat het
kost de hervormde-gereformeerde een
heid wil, maar voor een publiek dat
sterk de nadruk legt op het Woord van
God. op het zoeken naar de Waarheid,
en dat allerminst in dorre dogmatische
zin opgevat.
Genaderd
Er zijn drie belangrijke punten,
waar de Gereformeerde Kerken en
de Hervormde Kerk generaliserend
Professor Albert Geyser, die
theologie doceerde aan de uni
versiteit van Pretoria, en die
wegens ketterij werd ontslagen,
en uit het ambt van predi
kant der Nederduits gerefor
meerde kerk werd ontzet, heeft
verklaard geen politieke aspi
raties te koesteren. Hij is
het weliswaar niet eens met de
apartheidspolitiek van premier
Verwoerd (die ook tot de Neder
duits gereformeerde kerk be
hoort), maar verklaarde toch,
dat berichten, volgens welke hij
voornemens is zich kandidaat te
stellen voor een politiek ambt,
niet juist zijn.
als hulporganen, terwijl de ambtelij
ke vergaderingen, de meerdere verga
deringen (zoals synodes) zich juist tot
de staat moeten wenden. Hier is een
verschillende uitleg van het ambt tus
sen deze hervormden en de gerefor
meerden. Prof. Ridderbos meende dat
sommige hervormden het ambt te wijd
maken, alsof de regering onder het toe
zicht van het ambt valt. Niets is min-
Het ambt is ingesteld voor
de kerk, het heeft geen gezag over de
wereld buiten de kerk. De kerk kan de
overheid bepaalde dingen wel aanzeg
gen, maar die overheid staat niet on
der het ambt.
Prof. Van Niftrik
Prof. Van Niftrik sprak in elf para
grafen. Hij gaf een uitmuntend en voor
vele aanwezigen zeer verhelderend his
torisch overzicht waarin hij stelde dat
het eerst sinds
inflict kwamen
sancc en reformatie,
heeft ontdekt dat het
spreken over zonde en duivel vol reali
teit is. De reformatie heeft ontdekt dat
ze zich moet bekeren van het quietis-
me, het enkel uitzien naar een verlos
sing die komen zal. Met sterke nadruk
stelde deze hoogleraar dat het heils
werk van Christus de redding van
wereld is. De taak van de gemeente
het getuigenis afleggen van de verzi
ning die geschied is. Dat is de zeker
heid waaruit de gemeente mag leven.
Het geloof creëert de verzoening niet,
maar aanvaardt dankbaar wat een
werkelijkheid is.
Maar de gemeente mag niet komen
met een program voor wereldverbete
ring. Het christelijk handelen is altijd
weer fragmentarisch, daarom kon Cal-
vijn zijn programma voor Genève ook
niet uitvoeren. Prof. Van Niftrik zag
het in zekere zin als iets tragisch dat
dit fragmentarisch handelen, van ie
mand die een teken van het komende
Koninkrijk Gods opricht, altijd weer
moet uitgroeien tot een organisatie, tot
een systematisering en daardoor juist
haar bijzondere waarde verliest. Dat is
niet tegen te houden, maar daar liggen
grote gevaren.
Bloedtransfusie, door K. Punt. In se
rie Academische Zwarte Beertjes. Om
slag Dick Brur.a, Uitgave A. W. Bruna
zoon. Utrecht.
Zoals wij reeds meldden, heeft prof De toepassing van hormonen bij het
Geyser beroep ingesteld bij de hoge vee. door dr. J. Grashuis. In serie
raad om hersteld te worden in het Academische Zwarte Beertjes. Omslag
predikambt, en zijn veroordeling we- Dick Bruna. Uitgave A. W. Bruna
tijpolitieke ambities heeft van welke
aard ook. en dat geen enkele partij of
persoon hem ooit heeft benaderd om
hem een kandidatuur in Florida of
welk parlementair district ook te doen Ernstig waarschuwde prol. Van
aanvaarden. Niftrik ook tegen het gevaar van een
der godgeleerdheid aan de universiteit
van Witwatersrand aanvaard en ik ben 'hoheke Kerk, maar niet de prot.s-
al mijn energie to wijden tantse. Het Koninkrijk Gods is in on-
- 'mm' - ze tijd verborgen en het is niet de
taak van de kerk het koninkrijk te
openbaren. In dit verband sprak hij
clericalis-ering (verkerkelijking) in
zelfs van de „zonde der anticipatie
het vooruit grijpen op wat straks, bij
de wederkomst pas onenbaa
worden. Maar dan moet de gemeen
te oppassen niet naar het andere
uiterste door te slaan, naar de priv
tisering van het christelijk zijn. Met
nadruk werd gezegd dat het niet gaat
om ons privé-heil, onze privé-zalig-
heid.
aan mijn academische en godsdiensti
ge plichten", zei hij. Prof. Geyser voeg
de hieraan toe: ..alle geruchten van de
strekking dat ik enig voorni
koesteren om in de politiek
zijn ongegrond en schadelijk
werk en mijn persoon"
BOEKENHOEK
gens ketterij door de kerkelijke
missie ingetrokken te krijgen
Prof. Geyser heeft op 20 augustus in
een gesprek met de ..South African
Press Association" medegedeeld. dat
hij het als zijn plicht beschouwt, cate
gorisch te verklaren dat hij geen par-
Minister vraagt
opnieuw advies
brandweerraad
De minister van binnenlandse zaken,
mr. E. H. Toxopeus. heeft de brand
weerraad verzocht hem opnieuw van
advies te dienen over maatregelen die
tot de verdere verbetering van
brandweerwezen kunnen leiden.
Zoon, Utrecht.
De trein, door Georges Simenon. In
serie Zwarte Beertjes. Vertaling K. H.
Romijn. Omslag Dick Bruna. Uitgave
A. W. Bruna Zoon. Utrecht.
Hier is Oisterwijk. door Bertus Aaf-
jes en anderen. In serie Zwarte Beer
tjes. Foto's V.V.V. Oisterwijk. Uitgave!
A. W. Bruna Zoon. Utrecht.
Maigret in New York, door Georges
Simenon. In serie Zwarte Beertjes.
Vertaling en omslag Dick Bruna. Uit
gave A. W. Bruna Sc Zoon, Utrecht.
Ten Oosten van Algiers, door Paul
Vlaanderen. In serie Zwarte Beertjes.
Vertaling J. W. Staalman. Omslag Dick
Brua. Uitgave A. W. Bruna Je Zoon,
Utrecht.
Zuid-Spanje. een karakteristiek voor
de reiziger, uitgebreid met een hoeveel
heid wetenswaardigs over Spanje als
geheel, door Joop van den Broek. In
serie Zwarte Beertjes. Omslag Dick
Bruna. Foto's Jaap Romijn. Uitgave A.
W. Bruna Zoon. Utrecht.
De sjaal, door Francis Durbridge. In
serie Zwarte Beertjes. Vertaling J. W.
j Staalman. Omslag Dick Bruna. Uitgave
A W Rntna X, ~7nr.n TTtri»pht
Tevens echter verzet zich de spre
ker tegen het gevaar dat prof. Van
Niftrik juist in onze tijd ziet opduiken
dat de christen zich verbergt achtei
de kerk. Hij meende dat er juist ir
onze dagen meer nadruk gelegd moet
worden op het persoonlijk geloof e
tegelijkertijd toekomstig is. Er zijn
two: momenten, die geen van beide
los gelaten mogen worden. Wij leven
als het ware op de grens tussen het
huidige en toekomstige aspect van het
Koninkrijk Gods.
In deze rede viel dan ook op het
zoeken naar een evenwichtige positie.
Evna's prof. Van Niftrik gaf prof.
Ridderbos blijk klippen, zowel ter rech
ter- als ter linkerzijde te willen ont-
Uitvoerig had prof. Van Niftrik ge
sproken over de gemeente als het Li
chaam van Christus. Prof. Rid-derbos
aanvaardde dat. maar legde nadruk op
het andere feit. dat de gemeente ook
of in de eerste plaats ..volk des He
ren" is. Juist daarin ligt de ondracht
van de gemeente verscholen, een op
dracht die niet individualistisch geïn
terpreteerd mag worden.
In dit verband bracht prof. Ridder
bos de antithese ter sprake, die prof.
Van Niftrik niet had genoemd. Aan de
ene kant is het waar dat Christus kan
zeggen:,.Mij is gegeven alle macht";
aan de andere kant is er de macht
van het boze. Wat wij indertijd misten
in Parijs (Wereldraad) toen in
gesproken werd over dit zelfde pro
bleem. daar onder de titel ..Finality
of Christ in history", over Christus
als de zin van de geschiedenis, na
melijk het evenwicht, was hier in bei
de referaten aanwezig. Maar prof.
Ridderbos wilde toch nog wel een stap
verder gaan. Sinds het kruis in de we
reld gekomen is, is er iets veranderd
in de wereld. De overwinning
kruis over de machten heeft
weldige invloed. Al te diep ging deze
spreker hierop niet in, omdat hij heel
duidelijk liet blijken dat we hier zeer
voorzichtig moeten zijn in ons spre
ken. We voelen ert'der aan dan wij
kunnen definiëren.
Wilde prof. Ridderbos de antithese
gedachte beslist niet loslaten, hij stel-
de daar toch ook weer tegenover, dat
juist in onze tijd ontdekt is dat dit be
grip onvoldoende is om onze taak in
de huidige wereld te omschrijven. Het
evangelie is niet overal tegen. Het
positief.
Geen hoekje
Het verzet tegen het woord „chris
telijk" zag prof. Ridderbos vooral
voortkomen uit de foutieve gedachten-
gang dat dit woord de volheid van
Christus zelf aanduidt. Paulus karak
teriseert alles met zijn woorden ..in
Christus". Waarom zouden wij dan het
werk van de mensen die ..in Christus"
zijn niet christelijk mogen noemen?
maar daar stelde prof. Ridderbos weer
tegenover dat dit niet wil zeggen dat
het christelijke werk een eigen werk.
een afzonderlijk werk is. los van de
bestaande, wereldse cultuur. Christus
huurt eeen hoekie van de wereld af.
Daarom moet de kerk de wereld in
gaan. Ze brengt geen cultuur naast de
cultuur. Ze wil ook niet de goddelozen
uit de wereld wegwerken. Dat wordt
ons in de gelijkenissen juist verboden.
In dit verband kwam nog even het
veel besproken artikel 36 van de
Nederlandse Geloofsbelijdenis ter
sprake. Prof. Ridderbos zei dat naar
zijn besef het stadium van dit arti
kel al lang in de kerkgeschiedenis
voorbij is. Het gaat in onze tijd al
lang niet meer om de vraag of de
overheid het goddeloze moet uitroei
en. Nu is veeleer de vraag of de
overheid ook het goddeloze mag
steunen, mag subsidiëren. Een di
rect antwoord op deze vraag werd
niet gegeven, niet omdat prof. Rid
derbos het niet durfde te geven,
maar omdat hem de tijd ontbrak
om op deze .zijlijn" in zijn referaat
in te gaan. Hij waarschuwde wel
voor een te snel antwoord.
In Limburg is uit een aantal buiten
posten en de activiteit van verschillende i
diaconieën een wijdvertak-
protestantse wijkverpleging ontstaan.
werking ontbreekt nog
op het gebied van de kraamverzorging
en de geestelijke volksgezondheid, ook
zijn er geen consultatiebureaus. Het
werk wortd het meest gedaan in samen
werking met het R.K. Limburgs Groene
Hierin komt nu verandering. Men
heeft nu contact gekregen met de uit
de tijd der kruistochten stammende
orde ..Balije van Utreen!", bestaande
uit protestantse edellieden. Deze balije
heeft nu in Sittard een gebouwencom
plex gesticht waarin niet alleen de Her
vormde wijkverpleging een onderkomen
vindt, met een royaal opgezet consulta
tiebureau, maar ook een kraamcen-
trum, terwijl verschillende diensten van
geestelijke volksgezondheid erin worden
gehuisvest. Ook gaat het prov. Oranje
Groene Kruis er een centrum vestigen.
Voor heel protestants Limburg is dit
alles een verheugend feit. Bij al het
voorbereidend werk is hartelijke mede
werking ondervonden van het R.K. Lim
burgs Groene Kruis.
Ds. Th. J. W. Cieremans
overleden
Te Ginneken is in de leeftijd van 86
jaar overleden Theodorus Jan Wilhel
mus Cieremans, emeritus predikant
van de Nederlandse Hervormde kerk.
Hij diende achtereenvolgens de ge
meenten te Paesens, Princenhage en
Terheijden.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Broek in Waterland (vac.
H. van Coeverden): J. J. Buskes te Etten
en Ulft; te Hoogeveen; B. Eysinga
Barneveld.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Schoonhoven-Willige
Lanigerak: E. Dijkstra te Heinenoord.
GEREF. KERKEN (vrijgemaakt)
Bedankt voor Gramsbergen Lutten: J
W. Beekman te Arun.
OUD-GEREF. GEMEENTES*
Beroepen te Kampen; J. v. d. Poel te
Ede. die bedankte voor Capelle a. d.
IJss el.
Eredoctoraat voor
prof. dr. Van L;lillik
(Advertentie)
Münster heeft
i Unnik. rector mag-
an de Rijksuniversi-
i eredoctoraat ver
prof. dr. W.rSC.e:v
nificus 1962/1963
teit te Utrecht e
leend.
Prof. Van Unnik ontving het eredoc
toraat gisteren tijdens een ontvangst
door deze universiteit van de „Societas
novi testamenti studiosorum" die' dit
jaar in Münster bijeenkomt.
Het is de eerste maal in de geschie
denis dat tijdens een bijeenkomst van
deze societas een eredoctoraat wordt
verleend.
Demonstratie legen
rassenscheiding
75 personen, hoofdzakelijk geestelij
ken. zijn vandaag naar de gevangenis
gebracht omdat zij weigerden een ein
de te maken aan een gebedsdemonstra
tie voor het stadhuis in Albany, tegen
de rassenscheiding.
De dominees, die hoofdzakelijk uit
New York en New Jersey afkomstig
waren, werden weggeleid onder ap
plaus van ongeveer honderd blanken
die aan de overkant van de straat had
den toegezien.
De meerderheid van de geestelijken
was blank. De leiding van de demon
stratie hadden twee protestantse domi
nees uit New York en rabbi Israel S.
Dresner uit New Jersey.
De geestelijken werden weggevoerd
nadat politiecommissaris Laurie Prit-
chett hen drie keer tevergeefs gesom
meerd had zich te verspreiden.
Wachtlij'st grotere
bouwwerken steeg
De aanvragen om rijksgoedkeuring
voor grotere bouwwerken (naar gelang
van de sector bouwwerken met een waar
de van J 50.000 of meer of met een waar
de van f 100.000 of meer), die door het
ministerie van volkshuisvesting en bouw
nijverheid zijn aangehouden, zijn in de
eerste helft van het lopende jaar wat de
waarde betreft met circa 20 To toegeno-
miljoen tot
f 1942 miljoen. De op goedkeuring wach
tende aanvragen van het bedrijfsleven
(sectoren, handel en verkeer en nijver
heid) stegen met 287 miljoen tot 1.111
miljoen. Het aantal aangehouden aanvra
gen uit deze sectoren steeg van 1.429 tot
1.801.
Studenten stichten
nieuwe school
Drie studenten van de Vrije universi
teit hebben gisteren op een persconfe-
rentie in Amsterdam hun plannen be
kendgemaakt voor het door hen te stich-
lyceum, dat onderwijs moet geven LDe
kinderen die moeite hebben met het
volgen van voortgezet hoger en middel
baar onderwijs. Het ligt ui dc bedoeling Ivegkwa
dat studenten als leraren zullen lunge- |eerd. E
Dc school zal toegankelijk zijn zowel
>or rooms-katholieke als voor protes
tantse kinderen. De studenten deelden
dat de Bijbel en de GeloofsbcJijde-
'an Nicea de grondslagen voor de
ve school zullen zijn. Tot nu toe
zijn reeds tien leerlingen ingeschreven.
Over twee weken rekent men op 32 leer
lingen. De school zal „Una Sancta-lyce-
"Ti" gaan heten. Een tiental studenten
bereid gevonden als leraar op te tre
in voor een bepaald aantal uren.
Zolang men nog geen subsidie van het
ontvangt zullen de ouders ruim twee
honderd gulden per kind moeten betalen.
Geof
21313,
20085.
(14 j.);
^Studi
Trian
14 j.).
Dc 1
Vraag; Hoe kan ik het beste oud
antiek ^koper. dat zeer vuil is. schoon
slechte plekken. Plaatselijk is het terdsuiker. Was de
gras bruingeel en het groeit slecht, ze schoon, druk ze
Juist op die plaatsen gaat ook het troen
Antwoord: Oud koper kunt u het bes- grasrollen veel zwaarder dan op plaat-
te schoon maken door het of opnieuw
te polijsten of met salpeterzuur te be
werken. Maar dan moet u bij dat sal
peterzuur wel een tegenzuur vragen
om het koper weer t~
Anders blijft het groen.
ardbeien en maak
jn en voeg de ci
- - daaraan toe. Dit
mengsel moet u afgedekt een paar uur
het gras goed groeit. Het laten staan. Wrijft het door
lijkt wel of de grond de graspollen te
genhoudt. Verder neb ik nogal wat on
kruid en veel klaver tussen het gras,
neutraliseren, zowel op de goede als op de slechte
In september van het vorige jaar is
een rapport van de brandweerraad over
d:t onderwerp gepubliceerd Deze heeft; A. W. Bruna Si Zoon. Utrecht.
Ml* nïri""1?" ïït ''irïoHÏV'M De 'n louthuuhoudinf in het |»eróere txhtmMinf
teren en geleidelijk
H ling
uk aau regionale1 rnenselijk lichaam, door dr. J. J. R. Antwoord: Een landschildpad
brandweren-in te stellen De minister Houtzagers- van Velde cn prof. planteneter. Het dier eet o.a. sla, jon-
heeft d t rarmort om advies toeeezon-1 dr P- Sorgdrager. In serie Academi- gc blaadjes, gekookte worteltjes zonder
Zk GeH^nteerde Staten van de 5chc Zwartc Beertjes. Omslag Dick'zout. en brad, in wat melk geweekt.
N°d,r B™- "mn, Zoon. dn wjnfr. .1. de sohddpal
plekken.Van tijd tot tijd volgens de len
tuinkalender strooi ik asefkorrels. Ver-
Vraag; Het gazon in mijn tuin is leden zomer heb ik een onkruid verdel-
slabladen en tomatenafval te geven, gingsmiddel gekocht, maar ik durf het
t te gebruiken omdat het zo giftig
Voorts doen de conifeertjes, denne-
enz..het niet zo goed: ze worden
gekeerd kistje met ingang)Hoe is de bruin. Men heeft mij echter verteld.
dat dit komt. doordat mijn tuin op het
noorden ligt. Kunt u mij advies geven'.
Antwoord: Die geelbruine vlekken
in het gras kunnen wijzen op gebrek
bemesting en ook wel op kalkge-
Wat mag het dier hebben als voedsel
als extra-lekkernij? Moet het
nachts onderdak hebben
laat het goed
oraen. .rresemeer de sorbet in
portglazen en geef er een lepeltje bij.
Vraag: Hierbij stuur ik u enkele de-
plant, waarvan ik de naam
niet weet. Het is een plant, die geleid
wordt en reeds in juni grote knoppen
vertoonde. Maar deze vertonen iets
geels. Deze winter was de plant erg
Antwoord: U neemt 2 kg morellen,
•500 gram kandijsuiker, ongeveer 1 liter
Kreeg zij eme wees lauw water cn jn ri „.hrilln,.m..Vt.
Utrecht.
lindl. I«n,entm dt Komnkl.ike Ne- Malgrc, dc Iui, ,„b„keri door
dtr,.n<i>e brandwttrvwtniginf «n dc Gror8es Simenon Vcrtal.ng K. H Ro-
Nederlandse Vereniging van brandweer-m,jn Omslag Dick Bruna. In serie
commandanten. Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
De adviezen die bij de minister zijn z00n> utrecht,
binnengekomen wijzen uit. dat men vrij Kramers' Latijns woordenboek, door
algemeen van oordeel is da' er maat- dr j w Fuchs. Met medewerking
regelen moeten worden genomen om voor het christelijk Latijn door dr. E.
het peil te verbeteren. De maatregelen! Michiels O. F. M. Tweede druk. Uitga
die men daartoe echter aanbeveelt lo- ve Van Goor Zonen. Den Haag.
pen sterk uiteen Een toekomst als h.t.s.'er. Speciale
De minister heeft daarin aanleiding uitgave Landelijk h.t.s.-orgaan. Postbus
gevonden de ingekomen adviezen aan 165. Heerlen.
de brandweerraad voor te leggen. Hij! Te dwaas om alleen te lopen, door
heeft de raad verzocht de gemaakte op- Magery Sharp. Vertaling S. A van
merkingen te bestuderen en hem ver- - Krimpen-De Koff. Uitgave F. G. Kroon-
volgens opnieuw advies te geven. I der, Bussum.
tuin blijft, graaft het dier zich
dan moet
een mespunt bloemenmest in poeder-
vorm. Is nu de zon daarvan de oor
zaak? Het huis heeft aan drie kanten
de zon op de ramen.
Antwoord: De naam van de plant is
passiflora coerula of lijdensbk
winters een koele plaats ?€P- d'e gevoerd
goed schoongemaakte fles
met het stokje vanille, strooi er de sui
ker tussen en giet er daarna de bran
dewijn op. Laat ze ongeveer 4 weken
staan, voordat u ze gaat gebruiken.
Vraag: We hebben een wandelwa-
flinke hebben. De temperatuur moet vooral enigszins zij'ig. Met schoonmaken wordt
houdt een winterslaap. Haalt u het dier kalkgift geven en dan zal dit spoedig niet hoger zijn dan 50 graden Fahren-
j| j! kunt u het beste heit. De plant moet weinig water krij-
te houden, want dan vriest het dood. M.C.P.A.
U kunt het beter
ruimte laten in e<
op een verhoging plaatst om schim
melvorming tegen te gaan. Vul de kist ken het gevolg zijn
met droge tuinaarde en dorre bladeren zoek van honden, zodat
en zet er een drinkbakje in. rr
voedsel. Zorg ervoor de grond
tot tijd met water te besprenkelen.
Maar maak deze niet te vochtig. An
ders treedt er schimmel op
Zomers moet zij warmer staan
in het volle licht, maar niet recht
streeks in de zon. Op grond van het
100 vierkante door u gezonden materiaal maken wij
dit steeds vuiler. Kunt u ons aan
middel helpen?
Antwoord: Wij raden u aan de
delwagen schoon te maken met een lap- I
je met terpentijn. Wanneer het droog
vorstvrije meter. Dat de coniferen bruin worden,
flinke kist, die u kan inderdaad daaraan liggen, dat ze
tochtige plaats staan. Ook Spuit u
te druk be- week met lauw
..ïen het hek
geen gesloten moet houden.
Vraag: Kunt u mij helpen aan een
recept voor aardbeiensorbet?
Antwoord: U heeft nodig 1 liter wa
ter. 500 gram rijpe aardbeien. 1 schijf
twee jaar geleden gezaaid en vertoont je citroen, en ongeveer 150 gram bas-
op. dat de zon wel de oorzaak is van
het verdrogen van de bloemknoppen.
een paar keer in de
ater af. dan zal het
spoedig over zijn en dan kunnen de
bloemen zich goed ontwikkelen. Ook cordia fides'
doen ze het goed op een beschut plaats- Antw
je in de tuin. De vermenigvuldiging Deugd
geschiedt door stekken. trouw"
Vraag: Hoe maak ik morellen op
brandwijn?
moet u het nogmaals reinigen
een sterk sopje van synthetisch was
middel. Is het vuil er nog niet uit.
dan kunt u de vlekken bestrijken met
een papje van wolbleekmiddel.
Vraag: Wat betekent Virtus i
rdia fides" en wat „carpe nocter
Antwoord: Hel eerste betekent:
dapperheid). eendracht,
tweede is een variant op
carpe diem" of pluk de dag en beta-
kent pluk de nacht.
