Wil Vaticaans concilie
kalender hervormen?
V.S. steken geld in r.k.
Colombiaans onderwijs
Een woord voor vandaag
Congres
christ.
in Zweden van
esperantisten
Staatssecretaris vraagt
advies over vakantie
Het heerlijk
4NDERZIJDS
GEBED AAN TAFEL
In zijn „Provinciale Kerkbo
de" heeft de gereformeerde pre
dikant ds. H. W. Engelkes een
artikel geschreven over Gebed
aan tafel" Hij schrijft onder
meer:
Er lc nog niet zo lang geleden
een onderzoek ingesteld, hoe het in
Nederland staat met de gewoonte
aan tafel voor en na de maaltijd
te bidden en te danken. Ik moet u
zeggen, dat het resultaat van dat
onderzoek mij nog niet tegenviel.
Het bleek nl. dat het gebed aan
tafel in ongeveer twee derden van
de gezinnen in Nederland nog ge
bruik was. Als we daarbij beden
ken dat een derde deel van Neder
land Rooms Katholiek is en dat in
Roomse gezinnen het gebed voor
en na de maaltijd nog zeer in ere
is. dan kunnen we dus constateren,
dat van het niet-Roomse gedeelte
van de Nederlandse gezinnen nog
ongeveer de helft gewoon is aan
tafel te bidden.
De vraag in hoeverre hier alleen
nog maar van een sleur, een haast
waardeloos geworden gewoonte
sprake is. gehoef ik in dit verband
niet te beantwoorden. Daar zal na
tuurlijk heel wat traditioneel han
den vouwen en ogen sluiten zijn.
Ik stel me zo voor. dat in een ge
zin. waarin de dienst des Heren
hoe langer hoe meer verwaarloosd
wordt, het ..even stil zijn" voor en
na de maaltijd nog het langst in
gebruik blijft. We moeten ons dus
op dat vrij hoge percentage
661 van de Nederlandse gezinnen
bidt en dankt nog aan tafel
vooral niet verkijken.
Hoe staat het in dit opzicht in de
Gereformeerde gezinnen? In het
rapport over de stand van het
geestelijk leven, dat op de Synode
van Utrecht in 1959 is behandeld,
wordt geconstateerd, dat vrijwel
zonder uitzondering voor en na de
maaltijd wordt gebeden en gedankt,
terwijl dan nog de onderscheiding
gemaakt wordt, dat dit in 25T van
We zullen het e
dat dat laatste het hardop vóór
gaan ongetwijfeld bij de roeping
van het gezinshoofd hoort, al hoeft
dat niet te betekenen, dat wanneer
er bijv. zes maal op een dag sa
men gebeden en gedankt wordt,
het ook niet eens een keer „stil"
TY,rANT het dag in dag uit vele ma-
len op een dag voorgaan in ge
bed is ook weer niet zo n eenvou
dige zaak. Onlangs sprak ik daar
met een vader over. die het maar
erg moeilijk vond. Hij noemde
vooral het bezwaar, dat in zo'n ta
felgebed toch telkens weer dezelf
de woorden gebruikt worden en dat
zo levensgroot het gevaar voor ons
staat van het gebruik van de afge
sleten termen, waaruit het leven
geweken is. Nu ontken ik dat ge
vaar niet. dat ons gebed in de sleur
vastloopt Aan de andere kant is
het ook weer niet zo. dat het ge
bruik van dezelfde woorden en uit
drukkingen er beslist op wijst, dat
iemand in sleur bidt. Dat hoeft he
lemaal het geval niet te zijn. Lang
niet iedereen beschikt over de ga
ve om als we telkens om dezelfde
zaak bidden en dat doen we
toch voor een groot deel in het ta
felgebed dat steeds te doen in
altijd weer nieuwe woorden. Van
zelf zullen dan bepaalde gezegden
en uitdrukkingen steeds terugke
ren. Ik herinner me zulke uitdruk
kingen nu nog heel goed uit het ge
bed in mijn ouderlijk huis. Toch
waren dat geen cliché's. Daarin
kon je iets horen van het geloofs
leven van geslachten soms. Mis
schien kunnen we ze vandaag niet
meer gebruiken, omdat ze door een
volgende generatie niet meer ver
staan worden. Dat geldt ook voor
het gebed in de kerk en in de con
sistorie voor de preek door de ou
derlingen. Maar ieder, die in het
openhaar moet bidden, weet hoe
moeilijk het is z.ulke in de loop
der jaren gevormde woorden en ge
zegden niet tot een cliché te laten
verworden en er iets anders voor
in de plaats te geven, dat dezelfde
geestelijke waarde heeft.
op het tafelgebed
ft* al
lereerste eisen is. dat het zoals
dat trouwens ieder gebed geldt,
maar hier toch wel speciaal
eenvoudig en direct is. Stel u voor.
dat uw kind 's middags uit school
komt en zin heeft in een boterham
en dan zou zeggen: „Hoogverhe
ven moeder, aan wie ik het leven
te danken heb en die nu nog voor
al mijn nooddruft zorgen moet, wil
mij. hoewel ik zulks ganselijk niet
verdiend heb, in uw gunst een stuk-
ske brood schenken." Ik vrees, dat
de moederhand in dit geval eer
der tot een fikse draai om de oren
dan tot het verstrekken van de ge
vraagde boterham geneigd zou zijn.
Wij moeten tegenover God niet
dwaas-plechtig doen. Wel eerbiedig
natuurlijk. Hij is de Vaden in de
hemelen, maar verder gewoon, zo-
als het kind omgaat met de vader.
In het tafelgebed komt echt aan de
orde het gewone dagelijkse leven.
We vragen om de zegen over het
voedsel, dat de Here ons schenkt
en in een tijd van overvloed mo
gen we er echt wel eens bij zeggen
wat in het berijmde gebed voor het
eten zo geformuleerd was: Leer
ons voor overdaad ons wachten.
Het zal ook best op zijn plaats zijn,
als we ootmoedig tot de Here zeg
gen. dat we zoveel goeds niet ver
diend hebben, omdat we heus niet
beter zijn dan de mensen, die in
deze wereld honger en gebrek heb-
In dat tafelgebed vragen we ook
om Gods zegen over het werk, dat
we gaan doen. We bidden om de
bewaring van ons leven. Er is mis
schien een gezinslid ziek, of er
moet er een examen doen. of er is
er een in militaire dienst, of er is
er een jarig. Vooral als het gezin
groter wordt, is er wel het een en
ander waar we de Here om willen
vragen. Als degene die voorgaat in
het gebed, maar niet gauw even de
bekende gebedswoorden afraffelt,
maar zich even serieus heeft in
gedacht wat er in het gezin te vra
gen is, zal het gevaar van de een
tonigheid en de sleur in het tafel
gebed vermeden worden.
loof, als het goed is. dat het
tafelgebed zich niet altijd tot de
kleine kring van het eigen gezins
leven moet beperken. Ik bedoel
niet. dat in elk gebed bij wijze van
spreken alles overhoop gehaald
wordt. Er moet ook een zekere or
de in het goede leven zijn. Het lijkt
mij het beste, dat wie voorgaat in
het gebed bv. in het dankgebed aan
de hoofdmaaltijd, als zoveel moge
lijk het hele gezin bij elkaar is. ook
telkens iets van Gods werk in de
wereld van zijn kerk en koninkrijk
nood, voor de vrede of voor de re
gering van eigen land in die in de
In het reeds aangehaalde rap-
Krt over de stand van het geeste-
k leven staat ook. dat slechts in
25% van de ondervraagde gevallen
het gebed meer was dan alleen een
gebed binnen de sfeer van eigen
gezin en eigen werk. Dat vind ik
zeer te betreuren, als de horizon
zo beperkt ls. Ik vrees, dat in de
gezinnen, waarin nooit eens in het
tafelgebed, aan de nood van kerk
en wereld wordt gedacht, de liefde
en de ijver voor de zaak van God
in^de wereld ook niet hard giroeien
U zult het met mij eens lijn, dat
als we aan al deze dingen denken,
het tafelgebed werkelijk niet hoeft
vast te lopen in een eentonige sleur.
Er is zoveel te vragen en er is nog
zoveel meer te danken. Natuurlijk
vraagt dat van degene, die voor-
«aat in het gebed een zekere voor-
ereiding, een korte bezinning op
wat er gebeden zal worden. Een
dommé in de kerk bidt er ook
maar niet wat op los. als het goed
is. Hij zal zich niet alleen voor zijn
preek, maar ook voor zijn gebed
voorbereiden. Dat komt het gebed
ten goede en maakt het rustiger en
sterker en inniger. Bidden is trou
wens iets. dat we steeds meer moe
ten leren. Het kan best zijn. dat de
een meer gebedsgaven heeft dan
de ander Maar hoe meer we zelf
de verborgen omgang met God
zoeken, des te meer zal God ons
ook willen leren in ons gebed met
en voor anderen de rechte woorden
te vinden.
Pasen op een vaste datum
Als het rooms-katholiek bis
schoppelijk concilie zich zou bezig
houden met alle onderwerpen die
reeds voor de agenda van dit
Tweede Vaticaanse Concilie ge
noemd zijn, zitten de bisschoppen
waarschijnlijk de rest van hun
leven in Rome. Nu gaat weer de
mare rond dat het concilie een
poging zou willen ondernemen om
tot een herziening van de kalender
te komen. In het bijzonder zou het
concilie dan, volgens sommigen,
nu eindelijk eens een vaste datum
voor het paasfeest moeten vast
leggen.
De datum van het paasfeest wordt nu
overgelaten aan de sterrenkunde. Pasen
wordt gevierd op de eerste zondag
maandag na de volle maan na de dag
en nachtevening, als de zon dus door de
evenaar is gegaan
Volgens een Zwitsers persbureau Ki-
pa zal op de agenda van het concilie
een voorstel staan om te komen tot
hervorming van de kalender. Daarmee
is een oud voorstel uit de dagen
de volkenbond dat in 1950 even
sprake kwam bij de Verenigde Naties
weer nieuw leven ingeblazén.
HERVORMING
Het plan zou nog veel verder gaan
dan alleen een poging om te komen tot
een vaste pasen. Men zou het jaar
kwartalen van dertien weken willen v
delen. Elk kwartaal kan dan met t
zondag beginnen. De maanden krijgen
allemaal dertig dagen, behalve de eer
ste van elk kwartaal die er 31 krijgt.
De nieuwjaarsdag zal dan voortaan
steeds op een zondag vallen. Als het
plan inderdaad ingevoerd zou kunnen
worden, zou pasen in het vervolg altijd
Pas tegen het einde van de 16de
eeuw heeft paus Gregorius XI11 een
toen noodzakelijke correctie ov
sinds het begin van de jaartelling ge
bruikte kalender aangebracht. Het
heeft lang geduurd voor die correctie
door ieder was aanvaard. De Ooster-
se-orthodoxie heeft de correctie nim
mer overgenomen en in Europa duur
de het nog tot 1811 eer het laatste
kanton van-Zwitserland zich aanpas
te.
Het is de vraag of een beslissing van
het concilie in onze dagen niet heel wat
moeilijker zou zijn dan in de dagen van
paus Gregorius. Dat blijkt wel uit een
hoofdartikel in het blad ..Christian Cen
tury" dat niet bepaald wars is van ver
anderingen. Het blad schrijft:
KRITIEK
..Na biina 2000 jaar ongelukkige en
soms zelrs tragische ervaring met de
steeds weer veranderende datum van
de belangrijkste christelijke feestdag,
behoren de kerken het bepalen van de
dag waarop het paasfeest wordt gevierd
niet langer over te laten aan de astro
nomische wetenschap. Maar als de
Rooms Katholieke Kerk tot een unilate
raal besluit komt in deze kwestie, en
Zon besluit
gaat alle
herhen aan
(Van onze kerkredactie)
uit dat de huidige verwarring
datum van pasen alleen nog m
ter zal worden door de onwil
andere kerken om een dergelijke rege-
ig te aanvaarden.
„Pasen behoort tot alle kerken en een
overeenkomst over de datum waarop
dit feest gevierd wordt, moet komen
dank zij een overleg, waarin zo veel
mogelijk kerken betrokken worden. De
Wereldraad van Kerken omvat protes
tanten en anglicanen, die met de rooms-
katholieken het besluit van de synode
Nicea aanvaard hebben om pasen
eren op de eerste zondag na volle
n, volgend op de eerste lentedag.
De Wereldraad omvat ook Oosters-Or-
thodoxe Kerken, die nog steeds de Ju
liaanse in plaats van de Gregoriaanse
kalender van 1582 gebruiken en daarom
pasen vieren op een dag die niet sa
menvalt met de dag waarop de wester-
wereld pasen viert."
Buiten de Wereldraad van Kerken,
misschien ook wel er in. leven christe-
die zeker geen kalenderwijziging
zouden willen aanvaarden, die vastge
steld wordt door de Rooms Katholieke
Kerk. Juist omdat een gezamenlijk
vastgestelde datum voor de viering van
Beroepingswerk
predikant voor buitengewone werkzaam
heden fvormingsleider v. h. centrum te
Bargum): J. H- Jimmink te Drogeham.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar Franeker (Fr.'
(vac. dr. A. Kruiswijk): P. Huismar
te Ooltgensplaat.
Benoemd voor pastoraal werk te Ren-
kum-Heelsum en assistentie van geeste
lijke verzorging op stichting „Wolfheze",
te Wolfheze: P. v. d. Spek. as. em. pred.
-Gravenhage-Z.
Lombardijen: P. Blok, te
Paus van onfeilbaarheid
Wordt paus Pius IX
zalig verklaard?
(V»
kerkredactie)
Terwijl paus Johannes zijn ene
hand in vriendschap uitgestrekt
houdt naar de protestanten, angli
canen en oosterse-orthodoxen, lijkt
het soms wel alsof hij de andere
gereed houdt hen een tuchtiging
toe te dienen. Of wordt deze man
in zyn eenzame paleis in het Vati-
caan heen en weer geslingerd tus
sen twee groepen in zijn kerk,
waarvan de eerste een grote mate ten en artikelen in de protestantse
van openheid wil tonen ten opzich- Amerikaanse pers wijzen op een
te van de „afgescheiden broeders", groeiende bezorgdheid over de rntaan9e
Protestanten in
Amerika zijn
verontwaardigd
(Van onze kerkredactie)
Berichten uit de Verenigde Sta-
dat Freeman enige maanden geleden
bracht aan het stadje Puerto Claver. ge
legen in een armoedig gebied dat
ker gerekend moet worden tot de
derontwikkelde streken in de wereld. Dit
stadje heeft reeds een groot aantal ja
ren een bloeiende en groeiende protes
tantse kerk en reeds vier jaar lang
hebben daar de protestantse ouders
een eigen school.
Maar toen ambassadeur Freeman een
bezoek aan het stadje bracht werd niet
toegestaan dat de protestantse ouders
noch de protestantse kinderen ook
maar bij hem In de buurt kwamen
ideren van de i.
ormden een kleine optocht met Ame-
Colomtlaanse vlaggen met
r het gemeentehuls de
wil doorhollen op de ketterse weg aan het onderwijs in het rooms- pSütie CjoegCd" k'indc'en %ch7e°* uiteen!
van valse dogma's die protestanten.katholieke land Colombia. Het is onder het mom van ordeverstoring,
slechts kunnen afwijzen? nu wel duidelijk dat dit geld ge- ïu^tsdUke ^ndenKeres V«i?n '"Veront!
bruikt zal worden om een extreem srhuldlglngcn aan. en deelde mede dat
rooms-katholiek onderwijssysteem
te versterken, dat er op uit is het
protestantisme het leven onmoge
lijk te maken.
In het begin van mei. leek het er op
of de protestantse protesten gehoor
zouden vinden in de V.S. De rooms-
katholieke geestelijkheid en de rege
ring van Colombia zag het grote be
drag al in rook opgaan. Op zijn minst
vreesden zij dat het geld hen alleen
worden geschonken als zij bereid
Het Vaticaan heeft gisteren
mededeling verstrekt die in protestantse
kringen slechts ongenoegen kan opwek
ken Paus Johannes heeft namelijk dc
hoop uitgesproken dat het Vaticaans
concilie dat 11 oktober begint paus
Pius IX zal zaligverklaren. Deze man
heeft deze rooms-katholieke eer verdiend
door het dogma van de pauselijke on
feilbaarheid af te kondigen tijdens het
eerste Vaticaanse concilie.
Juist dit dogma scheidt de Rooms
Katholieke Kerk af. niet alleen van de
protestanten en anglicanen, maar ook
van de oosterse orthodoxen. Een open
heid tot de niet-rooms-katholiekcn had
mogen verwachten dat alles voorkomen
zou worden wat de goede verhoudingen
zou kunnen verstoren Dit verlangen be
wijst dat de rooms-katholieken geen
enkele poging zullen doen om terug
komen op een dwaalweg. Want voor
enig werkelijk gesprek tussen Rome
Reformatie mogelijk zal zijn zal het dit
valse dogma moeten prijsgeven
Of moeten we concluderen dat
bepaalde groep in Rome bezig
oecumenisch gezinde rooms-katholleken
zoveel mogelijk voor de voeten te lopen
Nog maar enkele dagen geleden heeft
de paus kardinaal Bea. hoofd
secretariaat voor de eenheid geëerd in
verband met zijn tachtig-jarige verjaar
dag. Moet daar nu vandaag weer tegen
over staan een besluit dat het werk
dit secretariaat alleen maar kan bemoei
lijken
Het ziet er naar uit dat paus Johannes
allerminst de sterke figuur Is. die m de
tijd van een concilie nodig ia. Het heeftHI HHM I
er de laatste masnden alle? van weg dat Amerikaanse ambassadeur in Colom-nosltle
hij door twee groepen gebruikt wordt bia. Fulton Freeman. Hoe de Colombi
d.e ieder een totaal andere kant uittrek- nen reageren op het geschenk
den blijken concessies te doen
protestanten. Tientallen en nog
tallen protestantse scholen zijn
gelopen jaren gesloten. Deze omstan
digheid heeft de chaotische onderwijssi
tuatie nog verslechterd.
Het departement uan buitenlandse
zaken van de V.S. heeft deze zomer
echter ontkend dat het eisen zou stel
let!. Het deelde mede dat de plannen
voor de bouw van scholen voortgang
zouden pinden. Geen enkele
Campagne
Sinds het bezoek van Freeman a;
stad is de priester een campagne be
gonnen tegen de protestanten. Hij trekt
er met luidsprekers op uit, verstoort de
erediensten, en gaat soms midden in de
nacht scheldend door de straten o
le protestanten wakker te maken
hun slaap te verstoren.
De schooljongen Arturo Gonsalez
ontmoette de priester vorige maand
huis van de zondags-
OUDE KUNST- EN
ANTIEKBEURS
IN HET MUSEUM
HET PRINSENHOF
DELFT -
24 AUG. t/m 12 SEPT.
- 1962 -
W.rk,.,.n w 10-17.30 uw
Zendt,.. 13-1700 unr
Din»d»i- »n dondtrdtgavond
pasen in het beste belang is van alle
kerken en zeker aanvaard zou worden
door alle burgerlijke autoriteiten, mag
de Rooms Katholieke Kerk in deze geen
unilateraal besluit nemen."
„Als een van de kerken die er belang
bij heeft, behoort zij haar goede dien
sten aan te bieden voor de organisatie
van een conferentie van de Wereldraad,
de confessionele wereldorganisaties en
rooms-katholiekc vertegenwoordigers
om tot een vaste datum te komen voor
de jaarlijkse viering van Christus' op
standing. Een dergelijk» daad zou te
vens een getuigenis zijn van die opstan
ding."
Roseveare meent:
Nkroemah onder
zware druk
De uitgewezen Ghanese bisschop
dr. Roseveare, heeft in een toespraak
te Nigeria verklaard dat hij sterk de
indruk heeft gekregen dat zijn uit
wijzing het gevolg is van zware druk
die van linkse elementen op Nkroemah
uitgeoefend. De bisschop vertelde
dat hij tot nu toe op zeer goede voet
met Nkroemah heeft gestaan, en dat
deze zeker niet zijn uitwijzing
hebben goedgekeurd als er niet zware
druk op hem was uitgeoefend. Rose
veare bracht zelfs de gedachte naar
voren dat het heel goed mogelijk
dat Nkroemah niet eens van de uit
wijzing heeft geweten tot het te laat
Vol vertrouwen was dr. Roseveare
over de toekomst van de Anglicaanse
Kerk in Ghana. Hij wist zeker dat de
kerk onder de vervolgingen „dapper
gelovig" zou blijven. Met nadruk
stelde deze bisschop dat de kerk niet
gekant is tegen de „Jonge Pioniers"
als beweging, maar dat de kerk be
zwaar maakt tegen extreem nationalis
tische elementen en gedachten die
naar voren komen. Deze bezwaren
worden ook gedeeld door mensen van
buiten de kerk.
Ds. W. H. Zuidema 5de
geref. predikant voor
zending onder Israël
Als vijfde predikant voor het werk
onder Israël vanwege de Gereformeerde
Kerken in Nederland zal optreden ds.
W. H. Zuidema te Vreeland. Ds. Zuidema
die aan de kerk van Brussel zal worden
verbonden, is voornemens 9 september
a s afscheid te nemen van zijn gemeente.
Hij gaat eerst een jaar in Munster stu
deren aan het instituut van prof. K. M.
Rengstorff, waar men zich bezig houdt
in de geest van de bekende Duitse nieuw-
testamenticus prof. Delitzsch met de
Joodse theologie. Ds. Zuidema. die kort
geleden in Oxford een conferentie van de
Wereldraad van Kerken, die aan het ge
sprek met Israël was gewijd, bijwoonde,
gaat zich met zijn gezin een jaar in
Munster vestigen en daarna te Brussel.
De mensen uit zijn tijd hebben Daniël niet begrepenToen hij
„neen" zei tegen het voedsel van de koning, hebben velen hem
waarschijnlijk verbaasd aangekeken. Wat was daar ri'u voor
kwaads in? Per slot van rekening waren ze nu toch in Babel?
Het was goed om je in Israël te houden aan bepaalde voor-
schriften, maar in het buitenland moet je je toch aansluiten
bij de gebruiken van het land. Er staat in Daniël hoofdstuk 1
niet vermeld hoeveel jongens uitgekozen waren, om opgeleid
te worden aan de koninklijke hofschool. Maar het hoofdstuk
maakt wel duidelijk dat slechts Daniël en zijn drie vrienden
het voedsel van de koning weigeren. Daar aan tafel wordt het
waarachtige geloof openbaar.
Ons christen-zijn blijkt vaak veel duidelijker aan het ontbijt
dan aan het HeiligAvondmaal. Op maandag blijkt vaak
veel duidelijker dat we rekening houden met God, dan op
zondag als ons geloof kan pronken met vertoon van vroom
heid. Het voedsel van Nebukadnezar was niet klaargemaakt
volgens de reinigingswetten van de Joden. Het was bovendien
voedsel aan afgoden geofferd en wijn aan afgoden geplengd.
Aan die onreinheid wilde Daniël geen deel hebben. God ging
hem bovenal. Hij werd geen Fransman met de Fransen op dat
punt. Daniël kende slechts één Koning, de Heer van hemel en
aarde. Hij weigert het vlees van afgoden te eten, omdat hij
liever leeft van de groenten van God. Daniël heeft er nog
weet van dat eten een zegen des Heren is en hij wil die zegen
niet missen. Er steekt heel wat achter die woorden: „Here,
zegen deze spijze, amen" en „Geef ons heden ons dagelijks
brood". Dat begreep Daniël.
(Van een onzer medewerkers)
Dezer dagen is te Zweden het
15e congres van de Kristana Espe
ranto Ligo Internacia, de KELI,
gehouden. De conferentieplaats
was Strandbaden in de provincie
Skane. Het thema was „Aan wie
behoort de toekomst", er waren
acht nationaliteiten vertegenwoor
digd. Op dit congres zijn weer dui
delijk naar voren gekomen de vele
voordelen die het gebruik van een
gemeenschappelijke taal heeft.
Strandbaden is een klein plaatsje ten
Noorden van Höganas en doet haar
naam wel eer aan, zij het dan dat het
strand niet te vergelijken is met het
Nederlandse. Rotsblokken liggen dicht
voor de kust en de zwemmer moet
voorzichtig zijn zich niet te bezeren. De
zandstrook is ook zeer smal. Links ont-
de LEKKERSTE
PINDAKAAS?
Tflc 7ïli£Zeui
Omdat spreiding is mislukt
De staatssecretaris van econo
mische zaken, drs. F. J. W.
Gyzels, heeft, mede namens de
staatssecretarissen van onder
was, kunsten en wetenschappen
en van sociale zaken en volks
gezondheid, aan de Sociaalecono-
mische raad advies gevraagd
over het steeds nijpender pro
bleem van de vakantiespreiding.
In zijn adviesaanvrage merkt de
staatssecretaris op. dat door het sa
menvallen van de vakanties van velen
gedurende slechts enkele zomerweken,
het van jaar tot jaar moeilijker wordt
om de vakantietijd. die steeds meer
buiten de woonplaats wordt door ge
bracht, zo aangenaam mogelijk te be
steden. Ook de dienstverlenende secto-
Ondanks prijzenswaardige initiatieven
zijn de pogingen om althans voor de
Nederlandse vakantiegangers een zeke
re spreiding te bewerkstelligen, tot dus
verre mislukt. Voor de grote meerder
heid van de bevolking hangt de perio
de van de zomervakantie af, van wat
dienaangaande In het bedrijfsleven col
lectief of individueel wordt overeenge
komen, waarbij het bedrijfsleven op
zijn beurt weer sterk afhankelijk ls van
de schoolvakanties.
De staatssecretaris verzoekt de SER.
of hij de mening kan delen, dat de
spreiding van vakantie bevorderd dient
te worden en zo ja, welke methoden
daartoe naar zijn mening dienstig ziin,
met inachtneming van de bijzondere be
langen van bepaalde sectoren van het
bedrijfsleven en uiteraard van het on
derwijs.
dekt men de kust van Noord-Denemar-
ken en drie vuurtorens laten des avonds
hun stralen over het Kattegat gaan. dat
een zeer druk bevaren doorgang ^s.
De conferentie werd gehouden in een
gebouw dat vroeger een hotel was,
maar dat nu eigendom is van de Svens-
ka Mission Förbundet (bij ons te verge
lijken met de Vrije Evangelische Ge
meenten), die het als jeugdhuis heeft
ingericht. Directeur is ds. B. Wester-
berg, die er met zijn vrouw en drie kin
deren woont, en die in zijn grote acti
viteit overdag meer gelijkt op een tuin
knecht dan op een beheerder.
De sfeer op het congres was weer als
vanouds: gezellig, beschaafd, ernstig en
blij. Het kruis op het strand geeft reeds
de geest van de omgeving aan. Onder
dit kruis houden de jongeren op de con
ferenties hun overdenk.ngen.
Thema
Toen op de openingsavond «Je begroe
tingen werden voorgelezen, was het niet
toevallig dat In twee brieven, van een
Zweed en een Pool, de wensen werden
onderstreept met 1 Kor. 15:58. Een gro
te Esperantovlag hing achter de be
stuurstafel en op de piano stonden de
8 vlaggen van de deelnemende nationa
liteiten.
Op zondagmorgen werd de godsdienst
oefening geleid door pastoro T. Ilmari
Haapalainen uit Finland. De mprgenwij-
dingen werden afgewisseld door de deel
nemers verzorgd, waarbij dan soms
door esperantisten uit de verschillende
landen enkele teksten uit de bijbel wer
den voorgelezen.
Het congresthema was: „Aan wie be
hoort de toekomst?" Hierover voerden
verscheidene sprekers het woord. Het
antwoord van een christen werd door
de heer H. A. de Hoog uit Amsterdam
gegeven, die dit zo voortreffelijk deed,
dat men zeer onder de indruk was van
zijn betoog, zo zeer dat de discussie
daarna niet ineens op gang kon komen.
Naast de serieuze punten van het pro
gramma werden de vrolijke niet verge
ten. Drie kinderen van 7. 10 en 13 jaar
ziek
rerd
andacht besteed: een dagtocht door
Skane. naar Höör en MalmÖ en een
middagtocht naar Bastad waar het
prachtige bloemenpark bezocht werd
met Chinese en Japanse paviljoens.
Belangwekkend
Het aantrekkelijke en interessante
van deze conferenties is altijd dat ze
bestaan uit een gesloten groep. plm. 120
deelnemers. Een groep die homogeen
is. waardoor meer persoonlijke contac
ten worden gelegd. De Fin spreekt met
de Fransman zonder taalmoeilijkheden.
Deze belevenis valt te meer op, omdat
de Zweedse taal voor ons een wel neel
vreemde taal is. Wanneer men b.v. in
Hongarije reist dan bemerkt men echt
dat men in een vreemd land is. Taal.
kleding, huizen en landschappen zijn an
ders. Wanneer men Zweden binnenreist
is het uiterlijk niet zo erg verschillend,
maar wanneer de Zweden gaan praten,
dan is er van verstaan geen sprake,
met goed luisteren vangt men af en toe
een goed woord op maar daar is net
dan ook mee afgelopen.
Wij schrijven dit verslag vanuit
Leksand in Dalarne in een pension
van een baptisten dominee waar onge
veer 30 gasten zijn, stuk voor stuk
allervriendelijkste mensen, maar een
gesprek is niet mogelijk. Het enige
wat we hebben leren zeggen is „tak",
wat „dank u" betekent. Dan vallen
de bezwaren van de taalmuren weer
op. Mogen deze spoedig verdwijnen
door een gemeenschappelijke taal,
welke naam die dan ook zal hebben.
D
e\.r-
tien-1 school. De priester rukte hem de pa-
de af" pieren uit de hand. sloeg hem in hef
gezicht en verscheurde het zondags
schoolmateriaal. Deze man is op het
ogenblik een campagne begonnen te
gen de protestantse zakenman Carlos
Bravo om hem uit de stad te verdrij
ven. Bovendien is hij op het ogenblik
bezig om de plaatselijke autoriteiten
te dtringen de protestantse school te
irden gesteld aan de regering van
Colombia. Dal betekent dat' deze Jjj ^"t'e ï?,,£''U™ï;3„H°'r
scholen „ebeel i„ banden zullen ka- Sholtn "'tam
men ran een achterlijk r.k. onder- Maar de protestantse scholen die dank
wijsstelsel, dat protestantse kinderen |Zjj de offergezindheid van vele ouders in
gedwongen zullen worden op de scho
len r.k. godsdienstonderwijs te volgen
en zelfs gedwongen zullen worden om
de r.k. mis bij te wonen.
het leven geroepen zijn, moeten het in
dit land ontgelden.
Daarom achreef deter dagen het be
kende maandblad „Eternity": „Uit de
wijze waarop de Verenigde Staten Co
lombia hulp zijn gaan schenken bij haar
onderwijsproblemen, blijkt duidelijk dat
Het geld wordt verdeeld door de Amerikaans geld wordt gebruikt
Freeman
ALS weduwnaar komt Jonker in de zomer van
1905 op het Groningse station aan, maar
twee mensen vergezellen hem: zijn zuster Mi net
en zijn zoontje Hans. Zeven jaar is Hansje en
ik kan me zo'n beetje voorstellen hoe hij de reis
gevonden heeft. Het is 'n hele zit tn die tijd
om Groningen eaituit Holland te bereiken: er
zijn nog geen elektrische treinen en de tocht
duurt het dubbele aantal uren van heden' ten
dage. Er zijn zelfs nog niet de grote Jumbo"-
locomotieven, die er zo robuust en inspirerend
uitzien. Maar wat valt er veel voor 'n jongen te
kijken! Telkens wisselt het landschap. Eerst de
Hollandse weiden. Dan in het Utrechtse en voor
al in Gelderland de bossen, die zich soms tot
vlak langs de spoorbaan uitstrekken. Bij Har
derwijk even het kijkje op de Zuiderzee. Dan de
enorme brug over de IJsel en het machtige sta
tionsemplacement van Zwolle. En daarna de
eindeloze uitgestrektheid der Drentse heidevel
den. ,JCijk" zet mijn vader altijd weer als
we daar langs kwamen „Daar ligt Ru-ïner-
wold!" en het lag er werkelijk meer als een
troosteloze ruïne dan als het welvarende dorp
Ruinen, dat het tegenwoordig is. Pas tegen het
Zeven Jaar is Hans. Hij kan meteen in septem
ber naar de tweede klas van de wonderlijke school
van Meneer Beek. Die school is alleen daarom al zo
verwonderlijk omdat hij als een soort Hervormde
enclave in een op en top Joodse achterbuurt ligt.
Het is il Israël wat daar de klok slaat. De syna
goge, de talloze koekjesbakkerijen en dropjes-en-de-
taiT-zaakjes dertig voor een cent: de op
kopers en de vis winkeltjes: bijna een beetje een
ghetto met allemaal steegjes en gangetjes, maar
bewoond door mensen, die de vriendelijkheid zelve
zijn. En temidden daarvan dat onmogelijk ouder-
150 miljoen gulden blijkt uit t
laatst kreeg je voorbij het hunne bed van
Vriet-Zuidlaren dat je kende van de prachtige
schoolplaten het gevoel dat je weer in een
bewoonde wereld terugkeerde. Dan zag je ook al
dY'K," 'po'die. beet in de verte. bel Inrit van de Cro-
enteeken en h..r ln ,t.»t te .lel- torens, ven de Martini- en con de der
deze len haar verloren gegane Invloed weer Aa-kerk. En n kwartiertje later kon je uitstap-
bezoek) te heroveren in Zuld-Amertka." pen op dat enorme Groningse perron.
wetse hokkerige schooltje, waar Je ingewijd werd
in de geheimen van „aap-noot-mies" en wat daar
verder volgt. Maar die kent Hans reeds
Zeer begaafd is dit enig kind: men mag er grote
dingen van verwachten. Het ls een begaafdheid op
allerlei terrein. Hij is schrander, hij is grappig,
hij heeft een onvergetelijk lief snoetje, maar hij is
ook wijs en vroom. Ik schroom om dergelijke din
gen over 'n ventje van zeven jaar te schrijven.
Wils heeft dan zo gauw een bijsmaak van wereld
wijs. van gehaald, van al te pienter en vroom
doet denken aan brave hendrikjes en huichelarij.
Maar voor Hans Jonker kan ik toch geen andere
woorden kiezen. Men behoeft maar die ene kinder
foto van hem te kennen om dat te begrijpen. Men
begrijpt dan ook dat zijn vader bij z'n afscheid van
Dordrecht zei: „Al had God mij geen andere scho
ne dag in uw midden geschonken dan die en^
Meidag, waarop mijn jongsken geboren werd. cmk
dan zou ik zeggen: God is geweldig over mij ge
weest in goedertierenheid. Hij heeft mij telkens
kort en klein geslagen, zalig kort en klein geslagen
met Zijn goedertierenheid!
..Wat zal toch dit kindeke wezen?" was de
tekst waarover de oom van Hans sprak bij diens
doop. Het was dezelfde tekst waarover vader Jon
ker eens zijn eerste preek gehouden had in zijn ge
boortedorp. En het leek op de duur of het ant
woord daarop duidelijk vaststond. Want Hans zat
het preken in hart en nieren Thuis speelde hij al
heel Jong kerkje. Alles ging daarbij heel plechtig
toe. De kleine man las zijn preek voor, zo hij ten
minste niet improviseerde, en gaf de verzen op.
Vriendjes waren voorzanger en organist; er was
gezorgd voor gezangen, briefjes en collectezakjes.
Kinderspel goed, maar met een ernstige on
dergrond. Hans was een bijzondere jongen. Een
persoonlijkheid zo jong als hij was. Hij kende hele
stukken uit z'n vaders preken van buiten. En op
een dag geeft dit kind de wens te kennen zendeling
te worden, daarmee een diepe maar nooit uit-r100
gesproken hart'ewens van zijn vader vervullend.
Hij is het nooit geworden. Vlak daarna kreeg
Hans blindedarmontsteking en hoewel hij
mogelijk geopereerd werd. was het reeds
Op acht juli 1909 moest Jonker kennis geven: „God
heeft Zijn heerlijk kind tot Zich genomen".
Lid<
Stua
sveel
Tria
ouche
Casi:
in".)
Hex,
'riche
Stud
B Ror
Tria:
14 j.)
