Ria van Velsen verovert
eerste goud in
Eur. zwemarena
Tweederde van ons volk:
's avonds geen RADIO
al
in
En nog eens zilver en brons
op derde dag
DE GROTE
MUITERIJ
BOUNTY
7
WOENSDAG 22 AUGUSTUS 1962
anning
Brun»-
vageni
estber-
i inci-
A.D.N.
Oost-1
d metj
Rugslagtraditie in Leipzig in ere hersteld
A LS middelpunt van een grote groep glunderende Nederlanders stond
de slanke Ria van Velsen. Zij huilde, met schokkende schouders. Het
was de ontlading van de spanning, die zich langzamerhand had opgehoopt,
een spanning voor de grote strijd om de Europese rugslagtitel. Het was
gelukt. Het goud, het eerste goud voor Nederland in deze succesvolle dagen
in de machtige Leipziger zwemarena was veroverd in een onvergetelijke
race, in de finale 100 m rugslag, waarin Ria met haar fraaie 1.10.5 op de
voet werd gevolgd dooj de Groningse Korrie Winkel in 1.10.7. „Niemand
kan zich zo gelukkig voelen als ik", zei Ria lachend door haar tranen heen,
terwijl op hetzelfde moment het portaal voor de dames kleedruimte werd
bestormd door verslaggevers, fotografen en filmmensen uit alle Europese
landen om de beide dolgelukkige Nederlandse meisjes onder vuur te
nemen.
De ZIAN-zwemster („en wat zal mijn
trainer Cor Scheele blij zijn")
GDZ-meisje, dat niet wist
zich het meest moest verheugen,
oe zilveren medaille of over haar tijd.
die haar beste persoonlijke prestatie be
tekende, kregen echter geen gelegenheid
om alle vragen te beantwoorden
plaatjes te laten maken. Een official
kwam zeggen, dat zij moesten aantreden
voor de ereceremonie, samen met de
Oostduitse Veronika Holletz, die in
2,11,3 derde was geworden.
Even later klonken de tonen van ons
volkslied door het druipende stadion,
terwijl de nationale driekleur, fel afste
kend tegen de loodzwarte hemel, lang
zaam aan twee masten omhoog ging.
Traditie voortgezet
ment, waarvan Ria
van Velsen al meei
dan 4 jaar had ge
droomd. Bij de vo
rige Europese kam
pioenschappen
Boedapest wa:
niet gelukt, bij de
Olympische spelen
van 1960 in Rome
had zij zelfs
finale gefaald,
nu was het dan toch
zover. De Neder
landse rugslagtradi
tie, die sedert de
eerste Europese
kampioenschappen
waaraan dames
deelnamen, die vai
1927, door Wil den
Ria van Velsen Turk was ingezet
goud. die bij de acht kam.
pioenschappen,
sedert die tijd zijn gehouden, door Zus
Braun, Rie Mastenbroek, Cor Kint, Ria
van der Horst en Geertje Wielema nog
eens vijf titels voor Nederland oplever
de, was op imposante wijze in Leipzig
voortgezet
Hoe eververend de finale zelf ook
door het geringe verschil waarmee de
aöht zwemsters zich naar de finish trok
ken, geen moment is er een wijziging
1 gekomen in de positie, die onmiddellijk
jl' v na de start werd ingenomen. Ria van
Velsen nam na het schot een kleine
voorsprong en Korrie volgde haar een
handlengte voor het Oostduitse tweetal
Veronika Holletz en Ingrid Schmidt Bij
het keerpunt (33,2 sec.) was het verschil
ongeveer een kwart lengte en terwijl
Ria. goed baanhoudend, deze voorsprong
handhaafde begon Korrie Winkel in
een enorm gevecht met de nog altijd
dreigende Oostduitse concurrentie cen-
hij' timeter voor centimeter op Holletz te
winnen. Geen van de meisjes gunde zich
de tijd opzij te kijken en pas na het
aantikken wisten Ria en Korrie, dat zij
het hem inderdaad hadden geleverd.
Nog meer
Op hetzelfde moment kwamen van
alle kanten de Nederlandse officials
en supporters toegerend en beleefde
het lachend toekijkende stadion een
dolle en uitgelaten rondedans op het
juryplatform, dat anders altijd her
metisch voor elke buitenstaander is
afgesloten
Het verhaal van Nederlanders op het
erepodium, van medailles voor jongens
en meisjes in oranjekledij is nog niet
uit. Ook na de beide eindstyden, die aan
de dubbele rugslagtriomf voorafgingen,
mochten leden van de Nederlandse
zwemploeg het platform der allerbesten
betreden.
Klcni Bimolt als tweede naast Anita
Lonsborough en de wisselslagploeg der
heren als derde naast Duitsland en Rus
land. En dat betekende, dat in alle fina
les, die tot nu toe bij de dames, zowel
als bü de heren zün gezwommen, de
Nederlanders tot de eersten behoorden
iar
lijk d
ng^va:
beslui
Geen kik
Kleni Bimolt. de laconieke, 17-jarige
pupil van trainer Van der Veer was
zonder een spoortje van nervositeit op
het startblok gestapt om de grote strijd,
Uitslagen van
Eng. league
De uitslagen van de dinsdag voor de
Engelse league gespeelde wedstrijden
luiden:
Eerste divisie: Arsenal—Birmingham
City 2—0.
Tweede divisie: Grimsby Town-Porths-
mouth 1—1, Walsall—Huddersfield Town
1—1.
Voetbal Benfica, winnaar vai
Europese beker, is vandaag aan
Europese tournee begonnen met
krappe 5-4 overwinning op een slerke
Kopenhaagse selectieploeg. Bij rust had
den de Portugezen met 4-3 de leiding,
nadat ze niet 3-1 hadden achtergestaan.
de eerste die zij buiten de grenzen be
leefde, te gaan aanbinden met gewel-
denaarsters als de Britse Anita Lons-
brough. Olympisch kampioene, de we
reldrecordhoudster Karin Beyer ui'
Oost-Duitsland en diens landgenote Ur
sula Kupper. Klenie had de laatste dagen
wat last van een oogontsteking gehad,
maar de sterke Groningse had er geen
kik om gegeven en in die gemoedsstem
ming was zij bij voorbaat al een bijzon
der gevaarlijke nieuwelinge tussen alle
beroemdheden.
En zij hebben het geweten, die Anita,
Karin en Ursula. De beide Oostduitse
zwemsters had'den na 100 meter nog de
leiding voor Anita Lonsbrough die op
haar beurt iets voor lag op Kleni Bimolt
en Jackie Enfield met daarachter
Eindhovense Betty Heukels. De Engelse
kampioene begon op dat moment haar
onweerstaanbare aanval, maar de Gro
ningse trok met haar enorme sterke arm-
slag even bard mee "en halverwege de
laatste baan waren de kaarten in
verre geschud, dat Kupper en Bayer
met Betty Heukels moesten uitvechten
wie het brons zou krijgen, terwijl de
21-jarige gemeenteambtenaresse uit het
voor voetballend Nederland historische
Huddersfield, alles moest geven om haar
gouden kans tegen het kleine Neder
landse talent te verdedigen.
Anita won, in 2,50,2 met een secon
de voorsprong op Kleni Bimolt, die
haar Nederlandse recordtijd evei
de. Ursula Kupper werd derde In
weer precies een seconde meer vóór
de pupil van Ada den Haan, de titel-
winnares van 1958. Een fraaie r«
che van Groot-Britann-ië voor
teleurstellende nederlaag van Diana
Wilkinson op de vrije slag sprint
maandag en voor Kleni Bimolt schal
de voor de zoveelste maal het
„H-o-l-l-a-n-d, Holland spreekt een
woordje mee" van de tribune.
Meer records
De wisselslag esta
fette heeft eigenlijk
nog het meest ver
rassende resultaat
van de Nederlandse
afvaardiging opgele
verd. Met 4.15,1 had
het kwartet welis
waar als derde de
eindstrijd bereikt,
daarbij terdege be
wust van het feit,
dat enkele andere
landen niet hun
sterkste ploegen in
de series hadden ge
bracht. De Neder
landers blijken in
Leipzig echter tot
alles in staat en zo
beleefden wij het
wonder van een der
de plaats in 4 min.
10,9 sec. Een onge
looflijke tijd, die 0,2
sec. onder het Euro
pese record van
Rusland ligt, een
record, dat nu op
Jan Weeteling naam kwam van het
Ned. record Oostduitse viertal,
Dietze, Henninger,
Gregor en Wiegand. met 4 09.-. Rusland
werd tweede in 4.10.3 slechts 0,6 sec.
sneller dan Nederland.
En hoe hebben onze jongens daarvoor
gezwommen. Jan Weeteling tikte als
aan maar zijn rugslagtijd (1.04.2)
opnieuw een Nederlands record.
Wieger Mensomides vocht zioh naast
Henninger en voorbij de Hongaar Len-
ki, zodat Jan Jiskoot in vierde positie
kon overnemen. Ook deze Dordtse vlin-
Waterpolo in
Leipzig
Zoals wU in een deel van onze edities
van gisteren reeds vermeldden, plaatste
Nederland zich definitief bü de laatste
acht in het Europees waterpolotoemool.
Dat kon doordat Rusland met 100
De uitslag van de overige waterij
polowedstrijden, die gisteren werden
Groep A: Hongarije-Roemenië 5—3
(1-1, 2—0. 1—0, 1—2).
Groep D: Zuid-Slavië-Belgic 10—1
(3—0, 2—0, 2—1, 3—0).
De eindstanden in de voorronde groe
pen A. B en D luiden:
Groep A: 1. Hongarije, 2 gesp, 4 pnt,
doelgemiddelde 145; 2. Roemenië 2—2.
7—5; 3. Zweden 2—0, 2—13.
Groep B; Oost-Duitsland 12, 31:
2. Italië 1—0, 1—3;
Groep D: Zuid-Slavië 24, 182:
2. België 2—2, 714; 3. Groot-Brittannië
2—0, 5—14.
Dc indeling van de halve finale pou
les luidt: Groep 1: Hongarije, Roemenië
Oost-Duitsland en Italië. Groep 2: Rus
land, Nederland, Zuld-Slavlë en België.
Dc In de voorronde behaalde resulta
ten blijven meetellen.
Kleni Bimolt
zilver
derslag-crack werkte zich een plaats
naar voren hij kwam vopr de Frans
man Mack in de fantastische tussentijd
van 59.8. Ronnie Kroon stond toen voor
de taak de derde plaats te behouden en
dat is hem voortreffelijk gelukt. Zelfs
scheelde het niet veel of hij had de Rus
nog te pakken genomen. De tussentijden
voor de Nederlanders waren: Weeteling
1.04.2, Mensonides 1.12,1, Jiskoot 59,8 en
Kroon 54,8.
In de series voor de 400 m vrije
slag heren plaatste Johan Bontekoe
zich in de fraaie nieuwe Nederlandse
recordtijd van 4.27,7 als_ eerste in de
finale. Een finaleplaats voor de 15-
jarigc Tino Jansen zat er echter niet
in. Hij werd vierde in de eerste serie
in de matige tijd van 4.42,7.
De uitslagen
Series 200 meter rugslag heren:
Eerste serie: 1 Jan Weeteling (Ned)
2.20.9 (Nw Ned record), 2 Claude Raffy
<Frk) 2.21.8, 3 Wolfgang Wagner (ODld>
2.22.8, 4 Manfred Depta (Pol) 2.26.3, 5
Jesus Cabrera (Tsj-S) 2.27
Tweede serie: 1 Viktor Masanof (Rusl)
2.24.3, 2 Joszef Szabo (Hong) 2.24-6,
3 Christiaan Schollmeyer (It) 2.26-5, 4
Rojidar Dimitrof (Bul> 2.34.5, 5 Antoni
de Almeida (Port) 2.35.2.
Derde serie: 1 Leonid Barbier (Rusl)
2.20.6, 2 Herman Verbauwen (Belg)
2.22.3, 3 Graham Sykes (GB) 2.23.6.
4 Julio Cabrero (Tsj-S) 2.24.3, 5 Ivan
Ferak (IJsl) 2.25, 6 Mihovil Dorcic
(Zd-S) 2.27.3, 7 Rudy Mueller (Lux)
2.39.
Vierde serie: 1 Joszef Csikany (Hong)
2.20.6, 2 Roland Kunze (O-Dld) 2.22.0,
3 Bengt Olov Almstedt (Zweden) 2.23.0.
4 Andrzej Werner (Polen) 2.23.7, 5 Henri
van Osch (Ned) 2,24.6, 6 Gerhard Wie-
land (Ooostenfijk) 2.27.6, 7 Lars Kraus
Jensen (Denemarken) 2.28.6.
Voor de finale van de 200 meter rug-
slag plaatsten zich: Leonid Barbier
(2.20.6), Joszef Csikany (2.20.6), Jan
Weeteling (2.20.9), Claude Raffy (2.21.8).
Herman Verbauwen (2.23.3), Roland Kun
ze (2.22.6), Wolfgang Wagner (2.22.8).
Berngt Olav Almstedt (2.23.0).
Finale 4 x 100 meter wisselslag estafette
1 Oost-Duitsland (Dietze, Henninger,
Gregor en Wiegand) 4.09.0 (Nieuw Euro
pees record), 2 Rusland (Sijmar, Koles-
nikof, Kusmin en Konoplef) 4.10.3, 3 Ne
derland (Weeteling, Mensonides, Jiskoot
en Kroon) 4.10.9; 4 Frankrijk 4.12.5, 5
Hongarije 4.12.7; 6 Tsjecho-Slowakije
4.16.1, 7 Groot-Brittanië 4.19.5, 8 Italië
4.19.8.
Eindstrijd 200 meter schoolslag dames:
1 Anita Lonsbrough (Groot-Brittannië)
2 min 50,2 sec, 2 Klenie Bimolt (Neder
land) 2.51.2, 3 Ursula Kueper (Oost-
Duitsland) 2.52.2, 4 Bettie Heukels (Ne
derland) 2.53.1. 5 Jacqueline Enfield
(Groot-Brittannië) 2 53.4, 6 Karin Beyer
(Oost-Duitsland) 2 54.9, 7 Kaleria Jego-
owa (Rusland) 2.56.9, 8 Barbro Eriksson
Zweden) 3.00.1.
De tijd van Klenie Bimolt (2.51.2) be
tekende een evenaring van haar eigen
Nederlands record, dat zij maandag in de
series had gevestigd.
Finale 100 meter rugslag dames:
1 Ria van Velsen (Nederland) 1 min
1.5 sec, 2 Korrie Winkel (Nederland)
1.10.7, 3 Veronika Holletz (Oost-Duits
land) 1.11.3, 4 Ingrid Sohmidt (Oost-
Duitsland) 1.11.6. 55 Linda Ludgrove
(Groot-Brittannië) 1.11.9, 6 Rose-Marie
Piaoentini (Frankrijk» 1.12.6, 7 Sylvia
Lewis (Groot-Brittannië) 1.12-6, 8 Kirsten
Michaelsen (Denemarken) 1.13.4
Voor de finale 400 meter vrije slag he
rn plaatsten zich:
Bontekoe (Ned), 4.27.7, Rosendahl
(Zweden) 4.28.8, Orlando (Italië) 4.29.9,
Wiegand 'Oost-Duitsland) 4.30.3, Loh-
nicky Tsj-Slov) 4.30.8, Johanssen (Zwe
den) 4.33.5, Campion (Groot-Britt.) 4.33.7,
Curtillet Frankrijk) 4.34.2.
19. :o Jazzmuz. VFRO: 19.30 V
Sport halverwege
gram 22.50 Planorecital: moderne muziex
23.15 Jazzmagazine 23.55—21.00 Nws.
Hilversum II, 298 m. 19.00 Nws en weer
teer 19.10 Leger des Heilsmuz ]9.?0 Radio-
krant 19,50 Lichte gram 20.2o Hammond-
orgelklarvken (gr) 20.30 Operettemuz (gr)
1652: Requiem 23-55—24.00 Nw
Televisie en de vrije tijd
teicb/kïik
vanavond
Ongeveer 2/5 van de bevolking, al
dus het rapport, weet wat een pocket
boek Is. De hoogste percentages vindt
men hierbij in de hogere sociale mi- grai
Ileus, In de hoogste onderwUsmllieus
en b(j jongelui van 18-23 jaar.
In deze kringen worden uiteraard
ook de meeste pockets gekocht. De
De keuze
MTS: 16.00-17.0o en 17.45—18.00 Euro
visie: Europese zwemkampioenschappen te
Leipzig. NCRV. 17.00 V d kinderen, NTS.
17.30 Internationaal jeugdjournaal NTS:
20.00 Journaal en weeroverz AiVTRO: 20.20
Televlzier 2030 Sportpanorania 21.10 Bal
in Bolsward: Internationaal folkloristisch
dansfestival 21.35 Zingen van de zee en
Vlneigen vangen, TV-humoreske 22.15
Programma voor morgen
volking koopt er nooit een. Jongens
van middelbare scholen kopen er
veel.
Toch blijkt, dat degenen die thuis
televisie hebben niet alleen minder
ook veel minder boeken
Voetbal
Ochtend gym 7
Rechtdoor
g. AVRO: 8 00
w 9.10 De groent
ingsolisten 12.30 1
0 Zangrecital 15.30 Lichte gra
Hilversum II, 298 m. KRO: 7.00 Nws 715
Moderne en klass pianowiuz gr) 7-45 Mor
gengebed en overweging 8.00 Nt;
de Statistiek pas nu een gedetail
leerd overzicht kunnen laten ver
schijnen van een onderzoek dat in
de herfst van 1960 werd gehouden
aangaande radio, televisie en vrije
tijdsbesteding.
Opmerkelijk is daarin, dat er, in
vergelijking met voorgaande onder
zoekingen eveneens gebaseerd op
het nemen van een groot aantal
steekproeven, ten opzichte van de j^gn'
verhoudingen en de frequentie van kopen,
radioluisteren en televisiekijken
vrij weinig is veranderd.
De directeur-generaal van de statis
tiek, prof. dr. Ph. J. Idenburg. tekent
in een voorwoord behorende bij het rap
port aan. dat de studie sterk het karak
ter draagt van een algemene verken
ning van het omschreven terrein, maar
dat het rapport niettemin een bijdrage
kan vormen tot verdieping van het in
zicht op de historische ontwikkeling en
de invloed van de televisie op bepaalde
vrijetijdsbezigheden.
Dat het rapport met sterke vertra
ging is verschenen, wijt prof. Idenburg
aan ernstige personeelstekorten, spe
ciaal in de wetenschappelijke sector.
Het rapport trekt dan vergelijkingen
in verschillende vormen van vrijetijds
besteding van personen die al of niet voor bij leidinggevenden en welgestel-
een tv-toestel bezitten en wijdt daarna den en in de hoogste onderwijsniveaus,
een beschouwing aan het televisiekij- a] zoudt u dat misschien niet denken
ken zelf.
Bij de radio worden amusementspro-
samengestelde program
ma's het meest beluisterd, daarna vol
gen de hoorspelen. Het minst wordt ge
luisterd naar godsdienstige uitzendin
gen. ernstige muziek en gesproken
gemiddelde Nederlander koopt per woord. Nieuwsberichten en lichte mu-
jaar 2 pocketbooks, maar 2/3 der be- ziek nemen een tussenpositie in.
In de winter van 1960 luisterden plm
De helft van de mannelijke bevol
king", maar slechts 15 pet van de vrou
wen bezoeken voetbalwedstrijden; de
mannen gaan gemiddeld 8. de vrouwen
1 maal per jaar kijken. Hoe jonger de
leeftijd, hoe meer belangstelling. Klein
zijn hier de verschillen bij het al of
niet hebben van televisie.
600.000 personen naar amusementspro
gramma's tegen 150.000 naar godsdien
stige uitzendingen.
Een nadere precisie van het luister
patroon wijst uit, dat leidinggevenden
en welgestelden weinig belangstelling
hebben voor amusementsprogramma's
e.d., maar veel luisteren naar ernstige
muziek.
Gereformeerden luisteren weinig
naar hoorspelen en amusement,
maar ook veel naar ernstige mu
ziek en tweemaal zoveel als ande
ren naar de godsdienstige uitzemlin-
Bezitters van televisietoestellen luiste-
het geheel echter i
Hier houdt de televisie echter de de radionieuwsberichten, dan degenen
niet thuis: zij gaan meer naar
wedstrijden kijken dan degenen die
geen toestel hebben; dit komt vooral
die geen televisie hebben.
Televisie
'gr) 8.3
be-
10.03 Klass kamermu;
40 V d jeugd. NCRV: 10.00 Grj
- (gr) 10.15 Morgen
dienst ïu^o vocaai Kwartet en orgel: Gees
telijke liederen. KRO: 11.00 V d zieken
11.45 De zingende kerk: geestelijke licde-
12.00 M'"icl.il'*;.-!oor! f,; One-
Bioscoop
Plaat en band
1135
Tijdens het onderzoek bleek, dat
Wat het bioscoopbezoek betreft valt °P elke 3 gezinnen een grammofoon,
ten opzichte van een voorgaand onder- °P e^e 20
zoek in 1955 een daling te constateren, speelt het inkomen een kennelijke rol:
Van de totale bevolking van 12 jaar en hoger dat is, hoe meer apparaten
Leipzig 12.50
13.00 Nws ]3.15 Aqui Caracas klank-
?eld 13.2o Operettemuz (gr). NCRV: 14.00
rombenade.ork en radindkoor" Joodse
ouder gaat 54 pet wel eens naar de
bioscoop, gemiddeld 5 maal per jaar.
Het percentage is hiermee 3 pet gedaald
en de frequentie van het bezoek van
gemiddeld 8 tot 5 maal per jaar. Do
THLEVlISJE
TO: 17.00—48.00 Europese
•nschappen te Leipzig 20.00 Joi
20.20 Memo 20..V
NCR 21.20 Eurovisie: Glyndë-
bourn» Festival 1962: LElisir d'Amore.
NCRV vanavond:
Mozarts Requiem
uitWenen
Laat op de avond, van 10.55 tot
11.55, als het rustig is in huis en het
joed luisteren is naar radiomuziek,
zendt de NCRV een uitvoering van
Mozarts Requiem uit, zoals dat ten
gehore werd gebracht tijdens de
Wiener Festwoche 1962. op 19
Carl Schiiricht dirigeert de com
positie in een fraaie bezetting, want
u hoort, bij begeleiding door de Wie
ner Filharmcniker, de sopraan Ma
ria Stader, de alt Marga Höffgen, de
tenor Nicolaï Gedda, de bariton Otto
Wiener en de Wiener Singacademie.
En nu de televisie zelf. Hiervan zegt
het rapport, dat in de herfst van 1960
29 pet van de Nederlandse gezinnen een
toestel bezat Het percentage televisie-
bezit nam toen toe naarmate het sociale
milieu hoger was.
Wij zien, dat de laagste percentage
worden gevonden bij boeren en land
arbeiders (14-16 pet) en het hoogste bij
leidinggevenden en welgestelden (40
pet). Wel speelt koopkracht bij het aan
schaffen van een toestel een grote rol,
maar toch komt tv-bezit In de hogere
bandrecorder bezit."Hier onderwijsniveaus minder frequent voor
|dan in de lagere.
Een andere rangschikking laat tien.
dat onkerkelijken en r.k. het meeste
televisiebezit opleveren, nl. reep. 34
en 32 pet. en de gereformeerden ver
reweg het minste met 11 pet. Nog al
tijd hebben de grote steden veel meer
toestellen dan het platteland
Wat de kijkgewoonten aangaat meldt
het rapport dat ruim 2/3 pet van de toe-
stelbezitters 's avonds kijkt, maar meer
vrouwen dan mannen. De helft van d«
kijkers zit langer dan 2 uur aan het toe
stel. Arbeiders kijken het meest inten
sief, plattelanders en leidinggevenden
en welgestelden het minst. Jongeren
tussen 18 en 23 jaar kijken vrij weinig,
maar na het 40 ste levensjaar wordt d*
kijkduur steeds langer.
Gemiddeld 8 pet van niet-televisiébe-
zitters gaat bij anderen kijken. Dit be
treft voornamelijk jonge gezinnen zo te
men tegenkomt.
Opmerkelijk is hier weer. dat het te
levisiebezit het aanschaffen van gram
mofoon en bandrecorder schjjnt te sti
muleren, want ze worden veel vaker
gevonden bü gezinnen die wél, dan die
niet televisie hebben.
Radio
In de herfst van 1960 had 4 pet van
de bevolking geen radiotoestel, 10 pet.
meer dan één en 86 pet één radiotiestel
in huis. Hierbij is iets opvallendst aan
het licht gekomen: het ontbreken van
radiotoestellen wordt voornamelijk aan
getroffen in de laagste inkomensklasse
(12 pet.) en in de hoogste (1 pet), maar
niettemin hebben deze beide groepe- der kinderen,
ringen ook de hoogste percentages voor
meervoudig radiobezit (32 pet).
Wie geen radio heeft, bezit veelal ook
teruggang is het grootst in de hogere
sociale milieus en in de grote en mid
delgrote steden. Degenen die een tv-
toestel bezitten gaan minder vaak naar
de bioscoop dan degenen die
hebben.
geen televisie, i
In de belangstelling voor de verschil
lende programma's is nog altijd geen
verandering gekomen: van de in de
Lezen
heeft, bezit vaker ook meer dan één
n"a" radiotoestel (dit komt voornamelijk
1 tv" voor bij welgestelden).
naar wat het luisteren naar de radio be-
geen treft komt het rapport tot de volgende
conclusies: wie televisie bezit luistert deraan.
veel minder naar de radio als wie geen
toestel heeft, de precentages verschdl-
len van 16 tot 37 pet. De gemiddelde
Het percentage boekenlezers ligt tv-bezitter luistert per avond plm. 55
i Jincc wel 3 pet: minuten naar de radio, wie geen tele-
e heeft plm. 100 minuten.
,'s Avonds na 7 nor luistert 2/3 der
bevolking ln het geheel niet naar
de radio; het percentage radiolul-
steraars onder de tv-bezltters daalt
om 8 uur 's avonds van 7 tot 2 pet.,
onder degenen die alleen radio
hebben stijgt het echter van 13 tol
20 pet. Deze gegevens gelden voor
alle bevolkingsgroepen.
wèl televisie winter van 1960 ongeveer anderhalf
miljoen dagelijkse kijkers ondervond
het NTS-journaal de grootste belang
stelling, daarna volgen speelfilms en
amusementsprogramma's. Nog altijd
staan de godsdienstige uitzendingen Oa-
Kijkpa troon
echter hoger dan
nu leest 74 pet wel eens een boek
gemiddeld leest men 14 boeken per jaar.
Dat was in 1955 echter 15. Deze terug
gang in aantal komt doordat mannen
minder lezen.
Degenen die televisie hebben lezen
aanwijsbaar minder, nl. 71 pet tegen
75 pet die geen toestel bezitten. Ook het
aantal verschilt, nl. 12 tegen 15 boeken
KORTE INHOUD VAN HET VOORAFGAANDE
De beroemde muiterij op de Bounty, het Engelse
schip, dat onder commando stond van luitenant
Bligh wordt in dit vervolgverhaal opnieuw verteld.
Van Tahiti moeten broodboomloten worden ge
haald, die naar West-Indië zullen gaan om daar de
voeding der slaven te vergemakkelijken. Luitenant
Bligh' krijgt van de Admiraliteit opdracht de reis
via Kaap Hoorn te maken, ondanks het vergevor
derde seizoen, dat deze ronding van de kaap tot
een hachelijke onderneming maakt. Eventueel
mag hij ook de route langs de Kaap de Goede Hoop
kiezen.
Nu was er niets meer dat de „Bounty" belette
naar zee te vertrekken behalve de wind, die
maar ongunstig bleef. Kapitein Bligh was evenwel
niet van zins zich door de wind aan banden te la
ten leggen. Bovendien kon de straffe zuidwester
immers niet eeuwig aanhouden. En dus trof Bligh
de laatste schikkingen voor het uitvaren. Proviand
en watervoorraad werden aangevuld. Officieren
en cadetten sloegen, al naar gelang van htm geld
middelen. meer of minder levensmiddelen in. De
lengte-chronometer, een voor die tijd zeer kostbaar
uurwerk voor astronomisch-nautischc berekenin
gen, werd op de Sterrewacht van Portsmouth her
haaldelijk gecontroleerd. Het was het kostbaarste
scheepsuurwerk uit heel Engeland: het had twee
maal onder kapitein Cook op de „Resolution" de
wereld omzeild. De commissie wist, dat zij dit In
strument aan geen betere navigator kon toever
trouwen dan luitenant William Bligh.
Op 28 november ontving de bemanning twee
maanden gage vooruit. Het schip werd al spoedig
omstuwd door een hele vloot van parlevinkers, die
de matrozen van hun op zee onbruikbare shillingen
afhielpen. Levensmiddelen, tabak, bier en wijn
werden ingeslagen, met allerlei snuisterijen, die de
matrozen bij een voordelige ruilhandel met de be-
OP DE
GUNTER SACHSE
woners van de Zuidzee-eilanden hoopten te ge
bruiken. Wapenmeester Charles Churchill keek
met argusogen toe, of er geen brandewijn aan de
bemanning werd verkocht. De officieren kregen
voor de laatste keer walverlof.
In de vroege morgen van de volgende dag lichtte
de „Bounty", terwijl het nog volkomen donker
was, de ankers. Op die manier was kapitein Bligh
de nieuwsgierigen te glad af, die bij daglicht an
ders van de vele omliggende schepen elke ma
noeuvre met kritische blikken en spottende opmer
kingen zouden hebben gadegeslagen.
Overigens was de wind niet gunstiger dan de
dagen en weken tevoren. Maar Bligh hoopte door
kundig laveren desondanks het open Kanaal te be
reiken. Hij meende op een zuidelijke koers langs
de oostkust van het eiland Wight althans een ze
kere beschutting tegen de zuiawesterstorm te ge
nieten, waardoor hij in staat zou zijn al laverend
vorderingen te maken. Maar zodra het schip na
een moeizame tocht Foreland, de oostpunt van het
eiland achter zich had gelaten, werd het door het
geweld van de krachtige zuidwester teruggedreven.
Bligh besloot, na verscheidene vergeefse pogin
gen, by St. Helen's het anker te laten vallen. Toen
de volgende dag het spel zich herhaalde en het
schip door de krachtige storm zelfs tot aan Spithead
teruggedreven werd, gaf hij zijn zinloze poging
op en zocht weer ligplaats op de rede. Het was
voor hem met het oog op de andere schepen, geen
gemakkelijke beslissing. Maar schip en bemanning
gingen hem boven zyn ijdelheid.
Het geduld van kapitein en opvarenden werd
danig op de proef gesteld. Het duurde bijna een
maand voor. drie dagen voor Kerstmis, eindelijk
de wind de halve windroos ronddraaide en bij op
klarende lucht krachtig uit het oosten waaide.
Bligh besloot ogenblikkelijk van de westelijke
doortocht naar het Kanaal gebruik te maken.
In de vroege morgenuren van de 23e december
vertrok de „Bounty" met alle zeilen bij voor een
venijnig koude oostenwind uit in zuidwestelijke
koers. De kiel ploegde het water van de Solent,
de zich' naar het westen openende zeearm, die het
eiland Wight van het Engelse vasteland scheidt.
Bligh stond op de bak en genoot van de krach
tige boeggolf, die van de stoere steven langs de
scheepswanden liep en ver achteruit onzichtbaar
werd. De straffe wind stuwde het kleine gedron
gen schip door het kalme water; het liep een flinke
vaart en zou al spoedig Fort Hurst passeren en aan
bakboord The Needles, de bekende rotsen, in zicht
krijgen. Dan was het achter de rug en zou einde
lijk het Kanaal, de open zee. de vrijheid wenken.
Do wmd voerde het zondagse luiden van dc kerk
klokken in de dorpen op het eiland aan. De heer
lijke wintermorgen en de zekerheid, dat zij einde
lijk onder zeil waren, vergoedde de zeelui de ver
veling van het lange wachten en de nutteloze in
spanningen van de vruchteloze pogingen tot ver
trek.
In elk geval heb ik de kans gekregen mijn be
manning te leren kennen, dacht Bligh en ze met
hun werk vertrouwd te maken. Natuurlijk hebben
zij de hoop op een Kerstmis aan de wal moeten
opgeven maar ja, onderbrak hij zijn gedachte,
een zeeman hoort op zee thuis en kan niet altijd
op de rede rondhangen.
(Wordt vervolgd).
Bij het kykpatroon doen zich onge
veer dezelfde gewoonten voor als bij
dat van het luisteren: in de welgestelde
milieus kijkt men veel naar toneel en
informatieve programma's en weinig
naar amusement en film, arbeiders kij
ken graag naar sport, informatieve pro
gramma's en film. concerten worden
door eerstgenoemde groepering goed
beluisterd, door loontrekkende midden
stand weinig of niet.
Waardering voor godsdienstige uit
zendingen en concerten neemt met de
hogere lceftRd toe, tot op zekere hoogte
geldt dit ook weer voor dc ontwikke
lingsprogramma's. maar de belangstel
ling voor het asument daalt dan.
Vrouwen zijn over het geheel minder
gesteld op opera, ballet cn politiek
commentaar: gezelschapsspelen en quiz
zes worden minder gewaardeerd naar
mate het onderwijsniveau stijgt. Dit al
les blijft dus hetzelfde: wij kennen dat
reeds uit andere onderzoekingen.
Programmabladen
Over de programmabladen wordt ge-
zegd, dat voor de televisie veel meer
het blad wordt gehanteerd dan voor de
radio. Televislebezitters tonen minder
samenhang met een omroepvereniging
dan radlobezltters. De binding ussen
kerkelijke gezindte en omroepvereni
ging is dan veel losser.
Tv-bezitters zijn veelal geneigd zich
te abonneren op het programmablad
van VARA of AVRO, degenen die geen
tv hebben kiezen veel vaker dat van
NCRV of VPRO.
Het programmablad van de NCRV
gaat voor 48 pet. naar Ned. Hervorm
den en voor 43 pcL naar gereformeer
den. dat van de KRO voor 99 pet naar
r.k.. dat van de VARA voor 50 pet naar
onkerkelijken en voor 33 pet. naar Ned.
Herv. het blad van de VPRO idem voor
33 en 45 pet
Joop Simons chef van
tv-amusement VARA
Joop Simons, tot nu toe Parijs' cor
respondent. zal naar Nederland terug
keren om met ingang van het winter
seizoen bij de VARA chef te worden
van de afdeling amusement by de tel«-
visiedienst
