Jlieutue Criitsrfie GTouraiU kirihio zoekt geschikte N.-Guinea-bestuurders Commentaar N Soustelle op weg Spanje naar Westberlijners bekogelen Sovjetbussen met stenen Telstar geeft krant nieuwe kansen Mevr. Reeser ontliep pers Wraak voor dood van vluchteling Vermoord of verdronken? ,52 MAANDAG 20 AUGUSTUS 1962 KANTOREN: Steenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING: 58936. ABONNEMENTEN: 8.25 per kwartaal; 2.80 per maand; 0,65 per week. Drieënvoertipste jaargang no. 12559 CHRISTELIJKEATIOISAAL DAGBLAD .SlantMslid» is «btbimn mgn hert ia tegljeasptet Weer een „GOED HEERTJE" Zie pagina 3 dele: :hten, onder etters gste... op-Foots was de ontvangst die de ood....lussische kosmonauten Nikola- j metfeu en Popovitsj zaterdag bij vaardnm aankomst op het Vnukovo- (blz. liegueld bij Moskou ten deel li el. Een vurige begroeting: kentjremier Nikita Chroestjsjef j be-'links) zoent Pavel Popovitsj, president Breznjef An- ïij er drian Nikolajev omhelst. issen.j (vervolg op pag. 5) je WO' eggen fieuws in één oogopslag mens vol- op Op verzoek van dent Soekarno zal de Pa- poea-student Frits Kiri- ologia ^ie in Nederland zijn studie zal afbreken) de komende maanden in Dja_ karta zich wijden aan het n zoeken van mensen, die dezi geschikt worden geacht voor het bekleden van be stuursfuncties in Nieuw- Guinea. Het is niet uitge floten, dat Kirihio straks door Soekarno tot gouver. neur van Nieuw-Guinea zal worden benoemd. In een televisie-inter view te New York heeft minister Soebandrio ge zegd, dat president Soe karno nog steeds het voor. nemen heeft als eerste naar Nederland te komen om koningin Juliana de hand te reiken, nu de kwestie Nieuw-Guinea is opgelost. Sinds het staakt. het-vuren in Nieuw-Gui nea hebben zich geen mili taire activiteiten van Ne derlandse troepen en Indo nesische infiltranten meer voorgedaan. Het afgelopen week einde is 't zeer onrustig geweest aan de grens tus« sen West. en Oost-Berlij f Grote groepen Westberly- ners demonstreerden tegen het feit, dat de Vopo's vo rige week een vluchteling vlak bij de muur hebben laten doodbloeden. Een bus met Russische soldaten werd met stenen en lege flessen bekogeld. De Franse voormalige minister voor Algerijnse zaken, Soustelle, is giste. t naar de Italiaanse grens geleid en vertrok ken naar het land van zijn- keuze. Algemeen wordt vermoed, dat Soustelle naar Spanje is gegaan. Hij wilde naar Oostenrijk, maar de grensposten had den opdracht hem tegen te houden. Radio Moskou heeft de Engelsen gewaarschuwd tegen de komst van drie Amerikaanse U-2 vliegtui gen en gezegd, dat deze dienen voor spionage- doeleinden. Officieel is ge meld, dat de toestellen luchtmonsters op grote hoogte moeten verzame len. De Labour-oppositie heeft bezwaar gemaakt te gen de komst van de gen. Het centrale comité van de Hongaarse communis tische partij heeft onder anderen de voormalige partijleider Rakosi en de ex-minister van binnen landse zaken Geroe uit de partij gestoten wegens hun aandeel in de organisatie van „onwettige processen" .vliegtuigen. arbeidersbeweging in de jaren van de persoonsver heerlijking. Een medische afdeling van de Ver. Naties zal een Onderzoek instellen naar de gezondheidstoestand van de voormalige Kon golese vice-premier Gizen. ga, die al acht maanden tegen leiders van de op een eiland in de mon ding van de Kongo-rivier gevangen wordt gehouden. Gizenga is in hongersta king gegaan. angst iddel- orden haar (blz Duin- t. Hij jr d< mid- rk ii ntrali nie mijl an d< criti uit delei com Moge melde DORI Wat de laatste jaren voor vrijwel nie mand, behalve missohien een enkel staatshoofd, mogelijk is, dat is zaterdag middag mogelijk gebleken voor mevrouw Reeser, echtgenote van schout bij nacht L. H. Reeser, commandant van de strijd krachten op Nieuw-Guinea, toen zij met een KLM-vliegtuig uit Nieuw-Guinea op Schiphol terugkeerde. Hoewel alle op Schiphol aankomende passagiers de doua ne moeten passeren voor zij het vliegveld kunnen verlaten en hoewel passagiers van machines uit het verre oosten steeds naar een quarantaine afdeling worden geleid waar zij vaccinatie biljetten moe ten tonen (veiligheidsmaatregel tegen de gevreesde pokkenziekte) stond voor me vrouw Reeser bij de Dc-8 een personen auto gereed, waarin zij onmiddellijk van het vliegveld wegreed. Journalisten en. persfotografen werden door leden van de luchthaven politie op een afstand ge houden. Later verklaarde een vertegen woordiger van de luchthaven dat ales was geschied op speciaal verzoek van schout bij nacht Reeser FRITS KIRIHIO, dc Papoea-student die in Leiden heeft gestudeerd en tijdens de Nederlands-Indonesische besprekingen in de Ver. Staten adviseur is geweest van de Indonesische minister van buitenlandse zaken Soebandrio, zal zich in dc komende maanden op uitnodiging en op kosten van de Indonesische regering in Djakarta wijden aan het zoeken van men sen, die geschikt worden geacht voor het bekleden van bestuursfuncties in Nieuw-Guinea. „Indonesië wil beslagen ten ijs komen wanneer de Ver. Naties in de loop van 1963 het gezag over Nieuw-Guinea aan Indonesië zullen overdragen. Dan zullen er vele nieuwe bestuursambtenaren be schikbaar moeten zijn", aldus verklaarde Kirihio zaterdagmiddag, toen hij uit New York op Schiphol arriveerde. Hij zal zijn studie (voor rekening van de Nederlandse regering) afbreken. Voor hem is er in Nederland geen toekomst meer, zei hij. Hij komt zijn verblijf hier reglementair liquideren. Hij zal de rege ring laten weten verder geen gebruik te zullen maken van de hem toegewezen studiebeurs. Over drie dagen vertrekt Ki rihio naar Djakarta. Meent Frits Kirihio een kans te hebben om na de Interimperiode van VN-bestuur door president Soekarno als gouverneur over Nieuw-Guinea te zullen worden aan gesteld Op die vraag hulde hij zich met een veelbetekenende glimlach in stilzwij gen. Hij sprak niet tegen, dat jn deze functie reeds iemand was benoemd. „Hebt u deze man reeds gesproken zo vroeg een verslaggever. „U stelt een heel gemene vraag", antwoordde Kirihio en daar bleef het bij. Volgens de Papoea-student heeft Soe karno hem gezegd, dat de Papoea's volledige onafhankelijkheid zullen kun nen krijgen, als zij dat per se zouden willen. ,,Maar noch in extern zelfbe schikkingsrecht noch in eventueel daar uit voortvloeiende onafhankelijkheid zie ik iets. Ik zie veel meer in een ze kere vorm van autonomie binnen de Indonesische republiek", aldus Kirihio Volgens hem zal de Nieuw-Guinea Raad kunnen worden gehandhaafd als een vorm van volksvertegenwoordiging, maar dan uiteraard zonder de Neder landse leden. Er zullen bovendien nog wel meer vacatures in de raad kunnen komen. Graag zou Kirihio samenwerken met Nicolaas Jouwe, die nog veel vooi de Papoea's zal kunnen doen. Hij betreur de het, dat Jouwe hem een landverrader had genoemd. Verder was het plezier van zijn studie in Nederland hem de laatste maanden vergald, doordat vele van zijn vroegere Nederlandse en Papoese vrienden zich in hem teleurgesteld hadden getoond, toen hij eind vorig jaar zo plotseling voor eer ontmoeting met Soekarno naar Indonesii was gereisd. Overigens was Kirihio optimistisch over de mogelijkheden, die Nieuw-Guinea zou blijven bieden aan Nederlanders. Ne derlandse ambtenaren, die gedurende de interimperiode bewijzen, dat zij nuttig kunnen en willen zijn, zullen zeker mo- TAE Franse voormalige minister van Algerijnse zaken, de 50- jarige Jacques Soustelle, die vrijdag in Milaan werd aangehouden, is gis teren „naar de Italiaanse grens ge leid" en daarna vertrokken naar het land zijner keuze. Welk land dit is. was vanmorgen nog niet bekend, maar men neemt aan dat dit Spanje zal zijn. Soustelle wilde eerst naar Oostenrijk vertrekken, maar de Oos tenrijkse grensposten hadden van de regering opdracht gekregen hem niet binnen te laten. Zoals gemeld kreeg Soustelle, die eens een naaste medewerker van De Gaulle was maar nu een van diens fel ste tegenstanders, na diens arrestatie ,,als ongewenste vreemdeling" de op dracht het land onmiddellijk te verla ten, maar hij mocht zelf bepalen waar heen. Gisteren deden berichten de ron de als zou Soustelle naar Oostenrijk willen vertrekken doch de grenspolitie weigerde te bevestigen of hij inder daad aan de Italiaans Oostenrijkse grens was gesignaleerd. Ook in Zwit serland zou hij niet veilig zijn, want de Zwitserse politie heeft een arresta tiebevel tegen hem uitgevaardigd. Naar verluidt zou Soustelle al enige weken geleden naar Italië gekomen zijn, waar hij zich van de naam Jean Albert Scnequc bediende. Zijn bezoek zou o.a. ten doel hebben gehad het bijwonen van een geheime overeenkomst van leiders van de anti-Gaullistische organisatie van het geheime leger (O.A.S.) aan het Gar- dameer. Deze conferentie zou ook wor den bijgewoond door oud-premier Geor ges Bidault, ex-kolonel Godart en enkele andere O.A.S.-leiders. Het was de be doeling een nieuwe koers uit te stippe len, zowel voor de activiteiten van de O.A.S. in Frankrijk als voor de betrek kingen met extremistische organisaties in het buitenland. Wat dit laatste betreft zou Soustelle in Rome contact hebben gehad met verscheidene leiders van do neo-fascistische „Italiaanse Sociale Be- Uit de Franse stad Lyon wordt inmid dels nog medegedeeld, dat een com nistische vakbond uit het departement Rhone zeer verontwaardigd is over het feit dat Soustelle door het Franse ge rechtshof niet in staat van beschuldiging is gesteld. De vakbond heeft nu ook ge- eist dat Soustelle uit de gemeenteraad van Lyon wordt gezet. Hij heeft reeds enige jaren zitting in dit college maar sinds 1960 heeft hij geen enkele verga dering meer bijgewoond. De vakbond, de C.G.T., heeft ten slotte alle communisten verzocht „een masale actie te beginnen" om de arrestatie te bewerkstelligen van alle politieke leiders van dc O.A.S. Minder dan 24 uur na de aanhouding van Soustelle heeft de Italiaanse politie een andere felle tegenstander van de Algerijnse politiek van De Gaulle gear resteerd. Het is de voormalige Franse poujadistische afgevaardigde Robert Pes- quetdie vorig jaar Frankrijk heeft i laten. Hij zou enkele dagen geleden Zwitserland zijn gezet en daarna onder zijn eigen naam zijn intrek hebben ge nome in een hotel in Florence. Ook hij moet Italië verlaten en mag gaan naar het land zijner keuzeHij zouvolgens berichten van de Italiaanse politiee eens naar Spanje willen gaan. gen aanblijven, aldus Kirihio, die meende, dat ditzelfde zal gelden voor Nederlandse zakenlieden en winkeliers. Tenslotte zei hij te verwachten, dat er Papoea's zullen zijn, die niet zonder meer zich bij de overdracht zullen neerleggen en die on rust zullen proberen te zaaien. De commercie Zondagmiddag is voorts op Schiphol aangekomen de Nederlandse permanente vertegenwoordiger bij de VN., mr. C. W. A. Schürmann. Hij zal een maand vakantie doorbrengen in Frankrijk en Engeland. Daarna gaat hij terug naar New York, waar op 18 september de zeventiende zitting van de Algemene Vergadering der VN. begint. De heer Sohürmann verklaarde o.m., dat de Ne derlandse delegatie met nadruk verme den had te spreken over commerciële belangen, omdat men niet de indruk wilde vestigen, dat het Nederland om de commercie ging. Voor deze kwesties zijn slechts de juridische grondslagen gelegd. Maar de betrokken maatschap pijen en zakenlieden moeten later zelf voor de zakelijke uitwerking zorgen. Voor vervolg zie pagina 3) Met hetzelfde toestel uit New York arriveerden ambassadeur dr. J. H. van Roijen en de vice-voorzitter van de Nieuw-Guinearaad Nic. Jouwe zaterdag op Schiphol- Dr. Van Roijen nodigde de heer Jouwe hoffelijk uit, aan de persconferentie deel te nemen. (Verslag op pagina 7). T^EN menigte woedende Westber- -®-i lijners heeft gisteren door het bekogelen van een Russische bus wraakgenomen voor het door Vopo's dood laten bloeden van de achttien jarige vluchteling Peter Fechter. Hiertegen had de Amerikaanse be velhebber in Berlijn, generaal Wat son, zaterdag al in een brief aan zijn Russische collega geprotesteerd. Hij noemde hierin het gedrag van de Oostduitse grenswachten „een daad van barbaarse onmenselijkheid' voegde eraan toe, dat een herhaling zeer ernstige gevolgen zal hebben. De Amerikaan drong er bij de Rus sische commandant op aan te voor komen, dat het Oostduitse regime meer van dergelijke terreurdaden pleegt. De aanval op de Russische bus ge- Jonge Westberlijners gooien ste nen over de muur in de Nieder- kirchner-Wilhelmstraat. schiedde toen deze de Britse sector inreed ter aflossing van de wacht bij het Russische oorlogsgedenkteken, dat in West-Berlijn staat. De bus moest bij de grensovergang in de Friedrichstrasse wachten op een escorte van de Westberlijnse politie, in verband met een soortgelijk inci dent op zaterdagavond. De menigte brak door een politiecordon en tracht te de bus te bestormen. De chauffeur gaf echter vol gas, zodat men alleen stenen en lege flessen naar de wagen kon gooien. De bus kwam zodoende zonder escorte bij het gedenkteken aan. De Sowjetbus kon pas vanmor gen vroeg, toen er geen betogers meer op de been waren, ongehinderd naar Oost-Berlijn terugkeren. Vannacht kwam het op enkele plaat sen langs de muur opnieuw tot inci denten, waarbij Oostduitse volkspolitie en Westberlijnse politie elkaar met traangasbommen bestookten en volks politie en betogers een duel met traan gas en stenen leverden. Ook zijn West- Berlijners met waterkanonnen door de Oostduitsers nat gespoten. In dc Wil- helmstrasse trachtten verscheidene hon derden jongelieden de muur te bestor men maar zij werden door de Westber lijnse politie terug gedrongen. De woe de der Berlijners keerde zich niet al leen tegen de Russen. Ook werden Ame rikanen uitgejouwd, omdat men hen verwijt dat zij de vluchteling Fechter niet uit zijn benarde positie hebben be vrijd. Burgemeester Willy Brandt heeft gis teren in een radiorede verklaard met de westelijke geallieerden over de toestand in zijn stad gesproken te hebben. Hij zei te hopen dezer dagen maatregelen tc kunnen afkondigen waardoor inciden ten als van vrijdag voorkomen worden Brandt zei ook Westberlijners die hun eigen politie aanvielen, niet te kunner begrijpen. Hij zinspeelde op de wan ordelijkheden van de afgelopen weel-- toen sommige politiemannen met stenen bekogeld werden. Het Westduitse ministerie van lands verdediging heeft bekend gemaakl i dat een marinevliegtuig in het gebied van Eisenach (Thüringen) bij vergis sing enkele minuten boven Oostduits gebied had gevlogen en prompt door communistische jager was beschoten De piloot slaagde er nog net in met zijn beschadigde vliegtuig terug te keren. A MERIKA heeft in deze weken veel kri- tiek te verduren. In Nederland en nu ook in Duitsland. Nederland acht zich teleurgesteld in zijn bondgenoot. Dat wij zelf tegenover de Indonesische politiek van afdreiging zwak stonden, wisten we. De verhoudingen la gen hier maar al te zeer ongelijk. Maar was het teveel verlangd, van het land dat op het ogenblik dc leiding heeft in dc wereldpolitiek en die onze bondgenoot is, te verwachten dat het ons zou bijstaan In een zaak van recht en billijkheid? Het is er niet dan tot op zekere hoogte van gekomen. De verleende bijstand heeft een overwegend formeel karakter gedra gen. Waarmee Amerika heeft bewezen minder sterk te zijn dan mocht worden vermoed. Het heeft een politiek van af dreiging onvoldoende kunnen keren. Ho pen we, dat het nu niet onverschillig staat tegenover de naleving van wat dan nog bij akkoord kon worden bereikt. Geen verwijten dus, wel echter teleurstelling. Ook de Duitsers maken Amerika verwij ten. Het zou toelaten, dat cr aan de Ber- lijnse sectorgrens onmenselijke gedragin gen worden verricht. Hier is intussen de billijkheid heel wat minder duidelijk. Ook nu mag immers niet worden vergeten, dat het Duitse volk zelf de feitelijke oorzaak is van de verdeling van het land en alles wat dit aan verdriet met zich brengt. Die verdeling is nog altijd een gevolg van de oorlog, door Duitsland zelf begonnen. Dat om de Duitse verdeling spannlnecn ontstaan, Ls maar al te begrijpelijk. Het bloed kruipt ook hier waar het niet kan gaan. Een volk laat zich niet zomaar In tweeën scheuren. En het verachtelijke ge drag van de communistische machthebbers met hun handlangers is wel in staat, ge voelens van hevige verbittering op te roepen. Dat die gevoelens een uitweg zoe ken, ligt al evenzeer voor de hand. In zoverre echter zij zich richten tegen Ame rika, zijn zij grotendeels misplaatst. Ame rika verkeert te Berlijn in een dwang positie. waarom hét niet heeft gevraagd. Zijn taak een belangrijke is daar om West-Berlijn te beschermen, tegelijk als een bolwerk van de vrije wereld. Als een bolwerk, echter niet als een uitvalspoort. Het Duitse verdriet om de bestaande situa tie is menselijk. Het wordt door euvel daden van de communisten nog aange wakkerd. Maar het mag aan een juiste kijk op wat de situatie feitelijk is geen afbreuk doen. Bom ontploft bij paleis Franco Een kneedbom is zaterdagavond ont ploft in een tuin buiten de muur rondom generaal Franco's zomerresidentie in San Sebastiaan. Er zijn geen slachtoffers ge vallen en er is geen schade aan het pa leis Ayete aangericht. In de omgeving zijn enige ruiten gebroken. Franco was niet in zijn residentie, maar zijn echtgenote was er vrijdag aan gekomen. GSfywfm J ,Jk moet en zal om half zes wakker zijn, voor het schoolreisje." De Amsterdamse politie heeft op te lefonische aanwijzingen van een onbe kende in een sloot het lijk aangetroffen van de 55-jarige kantoorbediende J. K. Termohlen. Aanvankelijk dacht men afgaande op de verkregen inlichtingen dat de man bij een vechtpartij was vermoord. Dr. J. Zeldenrust, hoofd van het gerechtelijk laboratorium, zou bij de sectie tekenen van wurging hebben geconstateerd. Later werd evenwel me degedeeld dat dc man door verdrinking om het leven is gekomen. In hoeverre hierbij toch misdaad in het spel is. werd niet bekendgemaakt. Er werd slechts medegedeeld, dat het begonnen onderzoek wordt voortgezet. EDURENDE het weekeinde trok rug van hogeluchtdruk in oostelijke richting van de Britse eilanden over het noordzeegebied in onze omgeving naar het oosten, hetgeen vergezeld ging van droog, overwegend zonnig weer en weinig wind. Inmiddels drong een fron- tensgsteem van een oceaandepressie ten zuiden van IJsland langzaam naar het oosten op. Maandagmorgen strekte het zich uit van de Shetlands over Mlddcn- Engeland naar Bretagne. Vandaar naar Noord-West-Spanje. Het zal het komende etmaal ook ons land passeren en plaat- ,7 selijk wat regen of motregen brengen l7&a<1™ bij ruiming van dc wind naar zuidwest vooru' tot west. De middagtemperaturen wor den daardoor weer lager De Bilt verwacht tot morgenavond: Veranderlijke bewolking met plaat selijk enige regen. Overwegend matige naar zuidwest tot west ruimende wind. Minder koude nacht, maar lagere mid dagtemperaturen. (Opgemaakt om 11.15 uur). JU Dinsdag: zon op 5.32, onder 19.53; maan op 22.25. onder 12.42, laatste De Bilt kwartier. In de middag 19 a 20 graden, zeewater HOOGWATER SCHEVENINGEN 21 aueustus: 6.47 vjn.; 19.14 nm. Temper. Station WMM. cesteldh I* 31 li I'llf 1! Strand verwachting Elndh. id -Limb Helsinki Zwak oceaanfront passeert komende Oslo^ 24 uur met plaatselijk een regen- of on- *x;nh weersb'iitje. Morgen weer gevolgd door ^nden'" opklaringen maar iets koeler met een v''dam zwakke zuidwestenwind. Bruwei ZrA EN k"",rPaSlr"'* zijn cr nog moeilijkheden zijn op na s werd op hel kantoor van orden gebracht op een toto- 'doende Telstar* om de aarde ai d i O -j"" los.sen; *1 P. e ma~ <ie tVestrexmaatschappij in grafisch negatief, dat kon rirkrlrn. zal het moieltik riin kleind te zijn tot tlcnbjder- nier in de toekomst mogelijk New Vork omgezet in elek- «orden afgedrokl. een in New Yo?k eedruklï tien centimeter gelijktijdig zijn dezelfde editie van een tronisclie signalen, die naar - gedrukte naar dc Tclstar-communica- krant kort na elkaar in twee dc Telstar werden gezonden. Het systeem is in wezen tie-satelliet gezonden en werelddelen te doen versehij- De satelliet kaatste de signa- niet verschillend van het zen twaalf minuten later weer op nen. ien terug naar liet Westrex- den van radio- of draadfoto's aarde opgevangen. Hoewel De foto van de zeven pagi- kantoor, waar ze in beeld Als er maar eenmaal vol- krant op dergelijke foto's ders In dc wereld te vergro- len cn er tien of vijftien mi nuten na ontvangst echte kranten van te maken. Parljï Madrid Mallorca Lissabon

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 1