Jlieutue Criitsrfie GTouraiU
kirihio zoekt geschikte
N.-Guinea-bestuurders
Commentaar
N
Soustelle op weg
Spanje
naar
Westberlijners bekogelen
Sovjetbussen met stenen
Telstar geeft krant nieuwe kansen
Mevr. Reeser
ontliep pers
Wraak voor dood van vluchteling
Vermoord of
verdronken?
,52 MAANDAG 20 AUGUSTUS 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
ABONNEMENTEN: 8.25 per kwartaal;
2.80 per maand; 0,65 per week.
Drieënvoertipste jaargang no. 12559
CHRISTELIJKEATIOISAAL DAGBLAD
.SlantMslid» is «btbimn
mgn hert ia tegljeasptet
Weer een
„GOED HEERTJE"
Zie pagina 3
dele:
:hten,
onder
etters
gste...
op-Foots was de ontvangst die de
ood....lussische kosmonauten Nikola-
j metfeu en Popovitsj zaterdag bij
vaardnm aankomst op het Vnukovo-
(blz. liegueld bij Moskou ten deel
li el. Een vurige begroeting:
kentjremier Nikita Chroestjsjef
j be-'links) zoent Pavel Popovitsj,
president Breznjef An-
ïij er drian Nikolajev omhelst.
issen.j (vervolg op pag. 5)
je WO'
eggen
fieuws in
één oogopslag
mens
vol-
op
Op verzoek van
dent Soekarno zal de Pa-
poea-student Frits Kiri-
ologia ^ie in Nederland zijn
studie zal afbreken) de
komende maanden in Dja_
karta zich wijden aan het
n zoeken van mensen, die
dezi geschikt worden geacht
voor het bekleden van be
stuursfuncties in Nieuw-
Guinea. Het is niet uitge
floten, dat Kirihio straks
door Soekarno tot gouver.
neur van Nieuw-Guinea
zal worden benoemd.
In een televisie-inter
view te New York heeft
minister Soebandrio ge
zegd, dat president Soe
karno nog steeds het voor.
nemen heeft als eerste
naar Nederland te komen
om koningin Juliana de
hand te reiken, nu de
kwestie Nieuw-Guinea is
opgelost. Sinds het staakt.
het-vuren in Nieuw-Gui
nea hebben zich geen mili
taire activiteiten van Ne
derlandse troepen en Indo
nesische infiltranten meer
voorgedaan.
Het afgelopen week
einde is 't zeer onrustig
geweest aan de grens tus«
sen West. en Oost-Berlij f
Grote groepen Westberly-
ners demonstreerden tegen
het feit, dat de Vopo's vo
rige week een vluchteling
vlak bij de muur hebben
laten doodbloeden. Een
bus met Russische soldaten
werd met stenen en lege
flessen bekogeld.
De Franse voormalige
minister voor Algerijnse
zaken, Soustelle, is giste.
t naar de Italiaanse
grens geleid en vertrok
ken naar het land van zijn-
keuze. Algemeen wordt
vermoed, dat Soustelle
naar Spanje is gegaan. Hij
wilde naar Oostenrijk,
maar de grensposten had
den opdracht hem tegen
te houden.
Radio Moskou heeft de
Engelsen gewaarschuwd
tegen de komst van drie
Amerikaanse U-2 vliegtui
gen en gezegd, dat deze
dienen voor spionage-
doeleinden. Officieel is ge
meld, dat de toestellen
luchtmonsters op grote
hoogte moeten verzame
len. De Labour-oppositie
heeft bezwaar gemaakt te
gen de komst van de
gen.
Het centrale comité van
de Hongaarse communis
tische partij heeft onder
anderen de voormalige
partijleider Rakosi en de
ex-minister van binnen
landse zaken Geroe uit de
partij gestoten wegens hun
aandeel in de organisatie
van „onwettige processen"
.vliegtuigen.
arbeidersbeweging in de
jaren van de persoonsver
heerlijking.
Een medische afdeling
van de Ver. Naties zal een
Onderzoek instellen naar
de gezondheidstoestand
van de voormalige Kon
golese vice-premier Gizen.
ga, die al acht maanden
tegen leiders van de
op een eiland in de mon
ding van de Kongo-rivier
gevangen wordt gehouden.
Gizenga is in hongersta
king gegaan.
angst
iddel-
orden
haar
(blz
Duin-
t. Hij
jr d<
mid-
rk ii
ntrali
nie
mijl
an d<
criti
uit
delei
com
Moge
melde
DORI
Wat de laatste jaren voor vrijwel nie
mand, behalve missohien een enkel
staatshoofd, mogelijk is, dat is zaterdag
middag mogelijk gebleken voor mevrouw
Reeser, echtgenote van schout bij nacht
L. H. Reeser, commandant van de strijd
krachten op Nieuw-Guinea, toen zij met
een KLM-vliegtuig uit Nieuw-Guinea op
Schiphol terugkeerde. Hoewel alle op
Schiphol aankomende passagiers de doua
ne moeten passeren voor zij het vliegveld
kunnen verlaten en hoewel passagiers
van machines uit het verre oosten steeds
naar een quarantaine afdeling worden
geleid waar zij vaccinatie biljetten moe
ten tonen (veiligheidsmaatregel tegen de
gevreesde pokkenziekte) stond voor me
vrouw Reeser bij de Dc-8 een personen
auto gereed, waarin zij onmiddellijk van
het vliegveld wegreed. Journalisten en.
persfotografen werden door leden van de
luchthaven politie op een afstand ge
houden. Later verklaarde een vertegen
woordiger van de luchthaven dat ales
was geschied op speciaal verzoek van
schout bij nacht Reeser
FRITS KIRIHIO, dc Papoea-student die in Leiden heeft gestudeerd en
tijdens de Nederlands-Indonesische besprekingen in de Ver. Staten
adviseur is geweest van de Indonesische minister van buitenlandse zaken
Soebandrio, zal zich in dc komende maanden op uitnodiging en op kosten
van de Indonesische regering in Djakarta wijden aan het zoeken van men
sen, die geschikt worden geacht voor het bekleden van bestuursfuncties in
Nieuw-Guinea. „Indonesië wil beslagen ten ijs komen wanneer de Ver.
Naties in de loop van 1963 het gezag over Nieuw-Guinea aan Indonesië
zullen overdragen. Dan zullen er vele nieuwe bestuursambtenaren be
schikbaar moeten zijn", aldus verklaarde Kirihio zaterdagmiddag, toen hij
uit New York op Schiphol arriveerde.
Hij zal zijn studie (voor rekening van
de Nederlandse regering) afbreken. Voor
hem is er in Nederland geen toekomst
meer, zei hij. Hij komt zijn verblijf hier
reglementair liquideren. Hij zal de rege
ring laten weten verder geen gebruik te
zullen maken van de hem toegewezen
studiebeurs. Over drie dagen vertrekt Ki
rihio naar Djakarta.
Meent Frits Kirihio een kans te hebben
om na de Interimperiode van VN-bestuur
door president Soekarno als gouverneur
over Nieuw-Guinea te zullen worden aan
gesteld Op die vraag hulde hij zich met
een veelbetekenende glimlach in stilzwij
gen.
Hij sprak niet tegen, dat jn deze functie
reeds iemand was benoemd. „Hebt u deze
man reeds gesproken zo vroeg een
verslaggever. „U stelt een heel gemene
vraag", antwoordde Kirihio en daar
bleef het bij.
Volgens de Papoea-student heeft Soe
karno hem gezegd, dat de Papoea's
volledige onafhankelijkheid zullen kun
nen krijgen, als zij dat per se zouden
willen. ,,Maar noch in extern zelfbe
schikkingsrecht noch in eventueel daar
uit voortvloeiende onafhankelijkheid
zie ik iets. Ik zie veel meer in een ze
kere vorm van autonomie binnen de
Indonesische republiek", aldus Kirihio
Volgens hem zal de Nieuw-Guinea
Raad kunnen worden gehandhaafd als
een vorm van volksvertegenwoordiging,
maar dan uiteraard zonder de Neder
landse leden. Er zullen bovendien nog
wel meer vacatures in de raad kunnen
komen. Graag zou Kirihio samenwerken
met Nicolaas Jouwe, die nog veel vooi
de Papoea's zal kunnen doen. Hij betreur
de het, dat Jouwe hem een landverrader
had genoemd.
Verder was het plezier van zijn studie
in Nederland hem de laatste maanden
vergald, doordat vele van zijn vroegere
Nederlandse en Papoese vrienden zich in
hem teleurgesteld hadden getoond, toen
hij eind vorig jaar zo plotseling voor eer
ontmoeting met Soekarno naar Indonesii
was gereisd.
Overigens was Kirihio optimistisch
over de mogelijkheden, die Nieuw-Guinea
zou blijven bieden aan Nederlanders. Ne
derlandse ambtenaren, die gedurende de
interimperiode bewijzen, dat zij nuttig
kunnen en willen zijn, zullen zeker mo-
TAE Franse voormalige minister
van Algerijnse zaken, de 50-
jarige Jacques Soustelle, die vrijdag
in Milaan werd aangehouden, is gis
teren „naar de Italiaanse grens ge
leid" en daarna vertrokken naar het
land zijner keuze. Welk land dit is.
was vanmorgen nog niet bekend,
maar men neemt aan dat dit Spanje
zal zijn. Soustelle wilde eerst naar
Oostenrijk vertrekken, maar de Oos
tenrijkse grensposten hadden van de
regering opdracht gekregen hem niet
binnen te laten.
Zoals gemeld kreeg Soustelle, die
eens een naaste medewerker van De
Gaulle was maar nu een van diens fel
ste tegenstanders, na diens arrestatie
,,als ongewenste vreemdeling" de op
dracht het land onmiddellijk te verla
ten, maar hij mocht zelf bepalen waar
heen. Gisteren deden berichten de ron
de als zou Soustelle naar Oostenrijk
willen vertrekken doch de grenspolitie
weigerde te bevestigen of hij inder
daad aan de Italiaans Oostenrijkse
grens was gesignaleerd. Ook in Zwit
serland zou hij niet veilig zijn, want
de Zwitserse politie heeft een arresta
tiebevel tegen hem uitgevaardigd.
Naar verluidt zou Soustelle al enige
weken geleden naar Italië gekomen zijn,
waar hij zich van de naam Jean Albert
Scnequc bediende. Zijn bezoek zou o.a.
ten doel hebben gehad het bijwonen van
een geheime overeenkomst van leiders
van de anti-Gaullistische organisatie van
het geheime leger (O.A.S.) aan het Gar-
dameer. Deze conferentie zou ook wor
den bijgewoond door oud-premier Geor
ges Bidault, ex-kolonel Godart en enkele
andere O.A.S.-leiders. Het was de be
doeling een nieuwe koers uit te stippe
len, zowel voor de activiteiten van de
O.A.S. in Frankrijk als voor de betrek
kingen met extremistische organisaties
in het buitenland. Wat dit laatste betreft
zou Soustelle in Rome contact hebben
gehad met verscheidene leiders van do
neo-fascistische „Italiaanse Sociale Be-
Uit de Franse stad Lyon wordt inmid
dels nog medegedeeld, dat een com
nistische vakbond uit het departement
Rhone zeer verontwaardigd is over het
feit dat Soustelle door het Franse ge
rechtshof niet in staat van beschuldiging
is gesteld. De vakbond heeft nu ook ge-
eist dat Soustelle uit de gemeenteraad
van Lyon wordt gezet. Hij heeft reeds
enige jaren zitting in dit college maar
sinds 1960 heeft hij geen enkele verga
dering meer bijgewoond. De vakbond, de
C.G.T., heeft ten slotte alle communisten
verzocht „een masale actie te beginnen"
om de arrestatie te bewerkstelligen van
alle politieke leiders van dc O.A.S.
Minder dan 24 uur na de aanhouding
van Soustelle heeft de Italiaanse politie
een andere felle tegenstander van de
Algerijnse politiek van De Gaulle gear
resteerd. Het is de voormalige Franse
poujadistische afgevaardigde Robert Pes-
quetdie vorig jaar Frankrijk heeft i
laten. Hij zou enkele dagen geleden
Zwitserland zijn gezet en daarna onder
zijn eigen naam zijn intrek hebben ge
nome in een hotel in Florence. Ook hij
moet Italië verlaten en mag gaan naar
het land zijner keuzeHij zouvolgens
berichten van de Italiaanse politiee
eens naar Spanje willen gaan.
gen aanblijven, aldus Kirihio, die meende,
dat ditzelfde zal gelden voor Nederlandse
zakenlieden en winkeliers. Tenslotte zei
hij te verwachten, dat er Papoea's zullen
zijn, die niet zonder meer zich bij de
overdracht zullen neerleggen en die on
rust zullen proberen te zaaien.
De commercie
Zondagmiddag is voorts op Schiphol
aangekomen de Nederlandse permanente
vertegenwoordiger bij de VN., mr. C.
W. A. Schürmann. Hij zal een maand
vakantie doorbrengen in Frankrijk en
Engeland. Daarna gaat hij terug naar
New York, waar op 18 september de
zeventiende zitting van de Algemene
Vergadering der VN. begint. De heer
Sohürmann verklaarde o.m., dat de Ne
derlandse delegatie met nadruk verme
den had te spreken over commerciële
belangen, omdat men niet de indruk
wilde vestigen, dat het Nederland om
de commercie ging. Voor deze kwesties
zijn slechts de juridische grondslagen
gelegd. Maar de betrokken maatschap
pijen en zakenlieden moeten later zelf
voor de zakelijke uitwerking zorgen.
Voor vervolg zie pagina 3)
Met hetzelfde toestel uit New York arriveerden ambassadeur dr. J. H.
van Roijen en de vice-voorzitter van de Nieuw-Guinearaad Nic. Jouwe
zaterdag op Schiphol- Dr. Van Roijen nodigde de heer Jouwe hoffelijk
uit, aan de persconferentie deel te nemen.
(Verslag op pagina 7).
T^EN menigte woedende Westber-
-®-i lijners heeft gisteren door het
bekogelen van een Russische bus
wraakgenomen voor het door Vopo's
dood laten bloeden van de achttien
jarige vluchteling Peter Fechter.
Hiertegen had de Amerikaanse be
velhebber in Berlijn, generaal Wat
son, zaterdag al in een brief aan zijn
Russische collega geprotesteerd. Hij
noemde hierin het gedrag van de
Oostduitse grenswachten „een daad
van barbaarse onmenselijkheid'
voegde eraan toe, dat een herhaling
zeer ernstige gevolgen zal hebben.
De Amerikaan drong er bij de Rus
sische commandant op aan te voor
komen, dat het Oostduitse regime
meer van dergelijke terreurdaden
pleegt.
De aanval op de Russische bus ge-
Jonge Westberlijners gooien ste
nen over de muur in de Nieder-
kirchner-Wilhelmstraat.
schiedde toen deze de Britse sector
inreed ter aflossing van de wacht bij
het Russische oorlogsgedenkteken, dat
in West-Berlijn staat.
De bus moest bij de grensovergang
in de Friedrichstrasse wachten op een
escorte van de Westberlijnse politie,
in verband met een soortgelijk inci
dent op zaterdagavond. De menigte
brak door een politiecordon en tracht
te de bus te bestormen. De chauffeur
gaf echter vol gas, zodat men alleen
stenen en lege flessen naar de wagen
kon gooien. De bus kwam zodoende
zonder escorte bij het gedenkteken
aan. De Sowjetbus kon pas vanmor
gen vroeg, toen er geen betogers meer
op de been waren, ongehinderd naar
Oost-Berlijn terugkeren.
Vannacht kwam het op enkele plaat
sen langs de muur opnieuw tot inci
denten, waarbij Oostduitse volkspolitie
en Westberlijnse politie elkaar met
traangasbommen bestookten en volks
politie en betogers een duel met traan
gas en stenen leverden. Ook zijn West-
Berlijners met waterkanonnen door de
Oostduitsers nat gespoten. In dc Wil-
helmstrasse trachtten verscheidene hon
derden jongelieden de muur te bestor
men maar zij werden door de Westber
lijnse politie terug gedrongen. De woe
de der Berlijners keerde zich niet al
leen tegen de Russen. Ook werden Ame
rikanen uitgejouwd, omdat men hen
verwijt dat zij de vluchteling Fechter
niet uit zijn benarde positie hebben be
vrijd.
Burgemeester Willy Brandt heeft gis
teren in een radiorede verklaard met de
westelijke geallieerden over de toestand
in zijn stad gesproken te hebben. Hij
zei te hopen dezer dagen maatregelen tc
kunnen afkondigen waardoor inciden
ten als van vrijdag voorkomen worden
Brandt zei ook Westberlijners die hun
eigen politie aanvielen, niet te kunner
begrijpen. Hij zinspeelde op de wan
ordelijkheden van de afgelopen weel--
toen sommige politiemannen met stenen
bekogeld werden.
Het Westduitse ministerie van lands
verdediging heeft bekend gemaakl i
dat een marinevliegtuig in het gebied
van Eisenach (Thüringen) bij vergis
sing enkele minuten boven Oostduits
gebied had gevlogen en prompt door
communistische jager was beschoten
De piloot slaagde er nog net in met
zijn beschadigde vliegtuig terug te
keren.
A MERIKA heeft in deze weken veel kri-
tiek te verduren. In Nederland en nu
ook in Duitsland.
Nederland acht zich teleurgesteld in zijn
bondgenoot. Dat wij zelf tegenover de
Indonesische politiek van afdreiging zwak
stonden, wisten we. De verhoudingen la
gen hier maar al te zeer ongelijk. Maar
was het teveel verlangd, van het land dat
op het ogenblik dc leiding heeft in dc
wereldpolitiek en die onze bondgenoot is,
te verwachten dat het ons zou bijstaan
In een zaak van recht en billijkheid?
Het is er niet dan tot op zekere hoogte
van gekomen. De verleende bijstand heeft
een overwegend formeel karakter gedra
gen. Waarmee Amerika heeft bewezen
minder sterk te zijn dan mocht worden
vermoed. Het heeft een politiek van af
dreiging onvoldoende kunnen keren. Ho
pen we, dat het nu niet onverschillig staat
tegenover de naleving van wat dan nog
bij akkoord kon worden bereikt. Geen
verwijten dus, wel echter teleurstelling.
Ook de Duitsers maken Amerika verwij
ten. Het zou toelaten, dat cr aan de Ber-
lijnse sectorgrens onmenselijke gedragin
gen worden verricht. Hier is intussen de
billijkheid heel wat minder duidelijk. Ook
nu mag immers niet worden vergeten, dat
het Duitse volk zelf de feitelijke oorzaak
is van de verdeling van het land en alles
wat dit aan verdriet met zich brengt.
Die verdeling is nog altijd een gevolg van
de oorlog, door Duitsland zelf begonnen.
Dat om de Duitse verdeling spannlnecn
ontstaan, Ls maar al te begrijpelijk. Het
bloed kruipt ook hier waar het niet kan
gaan. Een volk laat zich niet zomaar In
tweeën scheuren. En het verachtelijke ge
drag van de communistische machthebbers
met hun handlangers is wel in staat, ge
voelens van hevige verbittering op te
roepen. Dat die gevoelens een uitweg zoe
ken, ligt al evenzeer voor de hand. In
zoverre echter zij zich richten tegen Ame
rika, zijn zij grotendeels misplaatst. Ame
rika verkeert te Berlijn in een dwang
positie. waarom hét niet heeft gevraagd.
Zijn taak een belangrijke is daar om
West-Berlijn te beschermen, tegelijk als
een bolwerk van de vrije wereld. Als een
bolwerk, echter niet als een uitvalspoort.
Het Duitse verdriet om de bestaande situa
tie is menselijk. Het wordt door euvel
daden van de communisten nog aange
wakkerd.
Maar het mag aan een juiste kijk op wat
de situatie feitelijk is geen afbreuk doen.
Bom ontploft bij
paleis Franco
Een kneedbom is zaterdagavond ont
ploft in een tuin buiten de muur rondom
generaal Franco's zomerresidentie in San
Sebastiaan. Er zijn geen slachtoffers ge
vallen en er is geen schade aan het pa
leis Ayete aangericht. In de omgeving
zijn enige ruiten gebroken.
Franco was niet in zijn residentie,
maar zijn echtgenote was er vrijdag aan
gekomen.
GSfywfm J
,Jk moet en zal om half zes wakker zijn,
voor het schoolreisje."
De Amsterdamse politie heeft op te
lefonische aanwijzingen van een onbe
kende in een sloot het lijk aangetroffen
van de 55-jarige kantoorbediende J. K.
Termohlen. Aanvankelijk dacht men
afgaande op de verkregen inlichtingen
dat de man bij een vechtpartij was
vermoord. Dr. J. Zeldenrust, hoofd van
het gerechtelijk laboratorium, zou bij
de sectie tekenen van wurging hebben
geconstateerd. Later werd evenwel me
degedeeld dat dc man door verdrinking
om het leven is gekomen. In hoeverre
hierbij toch misdaad in het spel is.
werd niet bekendgemaakt. Er werd
slechts medegedeeld, dat het begonnen
onderzoek wordt voortgezet.
EDURENDE het weekeinde trok
rug van hogeluchtdruk in oostelijke
richting van de Britse eilanden over
het noordzeegebied in onze omgeving
naar het oosten, hetgeen vergezeld ging
van droog, overwegend zonnig weer en
weinig wind. Inmiddels drong een fron-
tensgsteem van een oceaandepressie ten
zuiden van IJsland langzaam naar het
oosten op. Maandagmorgen strekte het
zich uit van de Shetlands over Mlddcn-
Engeland naar Bretagne. Vandaar naar
Noord-West-Spanje. Het zal het komende
etmaal ook ons land passeren en plaat- ,7
selijk wat regen of motregen brengen l7&a<1™
bij ruiming van dc wind naar zuidwest vooru'
tot west. De middagtemperaturen wor
den daardoor weer lager
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met plaat
selijk enige regen. Overwegend matige
naar zuidwest tot west ruimende wind.
Minder koude nacht, maar lagere mid
dagtemperaturen. (Opgemaakt om
11.15 uur). JU
Dinsdag: zon op 5.32, onder 19.53;
maan op 22.25. onder 12.42, laatste De Bilt
kwartier.
In de middag 19 a 20 graden, zeewater
HOOGWATER SCHEVENINGEN
21 aueustus: 6.47 vjn.; 19.14 nm.
Temper.
Station
WMM.
cesteldh
I*
31
li
I'llf
1!
Strand verwachting
Elndh.
id -Limb
Helsinki
Zwak oceaanfront passeert komende Oslo^
24 uur met plaatselijk een regen- of on- *x;nh
weersb'iitje. Morgen weer gevolgd door ^nden'"
opklaringen maar iets koeler met een v''dam
zwakke zuidwestenwind. Bruwei
ZrA EN k"",rPaSlr"'* zijn cr nog moeilijkheden zijn op na s werd op hel kantoor van orden gebracht op een toto- 'doende Telstar* om de aarde
ai d i O -j"" los.sen; *1 P. e ma~ <ie tVestrexmaatschappij in grafisch negatief, dat kon rirkrlrn. zal het moieltik riin
kleind te zijn tot tlcnbjder- nier in de toekomst mogelijk New Vork omgezet in elek- «orden afgedrokl. een in New Yo?k eedruklï
tien centimeter gelijktijdig zijn dezelfde editie van een tronisclie signalen, die naar - gedrukte
naar dc Tclstar-communica- krant kort na elkaar in twee dc Telstar werden gezonden. Het systeem is in wezen
tie-satelliet gezonden en werelddelen te doen versehij- De satelliet kaatste de signa- niet verschillend van het zen
twaalf minuten later weer op nen. ien terug naar liet Westrex- den van radio- of draadfoto's
aarde opgevangen. Hoewel De foto van de zeven pagi- kantoor, waar ze in beeld Als er maar eenmaal vol-
krant op dergelijke foto's
ders In dc wereld te vergro-
len cn er tien of vijftien mi
nuten na ontvangst echte
kranten van te maken.
Parljï
Madrid
Mallorca
Lissabon