Jli eti we £ciitsrl)c GTuurant
Soekarno: akkoord is
een geschenk van Allah
flmtoua
Von Braun kondigt
enorme raket aan
Veel wissels op
de toekomst
KN
Pool ontvluchtte over wilde
zee
Minister Luns meent:
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Drieënveertigste jaargang no. 12557
F. DIEMER
CHRISTELIJK.JSATIOISAAL DAGBLAD
„Stantoastith is abfblmn
myn hert in tegljenspocf
HONDEMANDEN
HONDEDIVANS
in alle maten
VLIELAND
SPREKENDE tot een grote menigte
heeft president Soekarno, staan-
Ide op de trap voor zijn paleis in het cen-
jtrum van Djakarta, gewaagd van „een
[historische overwinning, die een zegen,
leen geschenk van Allah is". De resul-
jtaten van de besprekingen met de Ne-
Iderlanders over Nienw-Giiinea moeten
„met gevoelens van dankbaarheid je
gens God"" door het Indonesische volk
worden aanvaard en de Indonesiërs
moeten nu geen hooghartige houding
aannemen, omdat zij gewonnen heb
ben, aldus de president, die zijn rede
hield ter gelegenheid van de Indonesi
sche onafhankelijkheidsdag.
üeuws in
één oogopslag
In een rede tot een me
nigte van een half miljoen
I Indonesiërs ter gelegen-
I heid van de onafhanke-
lijksheidsdag heeft presi
dent Soekarno het akkoord
met Nederland inzake
Nieuw-Guinea een histo
rische overwinning en een
geschenk van God ge
noemd. Hij zei, dat zijn
vorig jaar gedane aanbod
van de uitgestoken hand
blijft gelden, als de Ne
derlanders het akkoord
eerlijk zullen uitvoeren.
Van Nederlandse zijde
is bevestigd, dat de diplo
matieke betrekkingen met
Indonesië zullen worden
hervat. Reeds begin vol
gende week zullen militai
re waarnemers van de
V.N. in Nieuw-Guinea zijn
om toezicht te houden op
ie wapenstilstandsovereen
komst. Er zouden ook op
korte termijn enkele tien
tallen burgerlijke V.N.-
functionarissen naar Hol-
landia vertrekken.
De leider van het Ame
rikaanse rakettenprogram-
ma, dr. Von Braun, heeft
medegedeeld, dat er wordt
gewerkt aan een enorm
ruimteschip, de C5, dat 100
meter hoog zal zijn en dat
bii de lancering een ge
wicht zal hebben van 25
volledig volgeladen straal
vliegtuigen van het type
707. De. raket kan een la
ding van 40 ton in de buurt
van de maan brengen en
heeft voldoende energie
om een vliegtuig in een
baan van 480 kilometer
boven de aarde te schie-
Uit medelingen van de
P helikopterpiloot, die belast
|U was met het opsporen van
k de Russische ruimtevaar-
Af der Nikolajef, kan worden
afgeleid, dat de astronaut
niet per parachute, maar
met zijn ruimteschip is ge-
II land. De twee Russische
ruimtevaarders brengen
momenteel in een weten
schappelijk centrum bij
Moskou verslag uit van
hun bevindingen.
De Kongolese president
Kasavoeboe heeft een aan
tal wetten afgekondigd, die
erin voorzien, dat de vijf
provincies, die volledig on
der het gezag van de cen
trale Kongolese regering
staan, worden verdeeld in
zestien nieuwe provincies.
In New York is gisteravond van
gezaghebbende zijde medegedeeld,
dat reeds begin volgende week mili
taire waarnemers in Nieuw-Guinea
zullen zijn gestationeerd, die moe
ten toezien op de naleving van het
bestand, dat in de komende nacht
om precies twaalf uur van kracht
wordt. Voorts zal, zo verluidde in
New York, in Hollandia een uit ne
gen personen samengestelde ver
bindingsmissie worden gevestigd,
die ervoor zal moeten zorgdragen,
dat de overdracht van het bestuur
vlot verloopt. In de missie zullen
drie Nederlanders, drie Indonesiërs
en driej V.N.-functionarissen zitting
hebben.
In zijn rede verklaarde president
Soekarno o.m., dat de Indonesische
vijg op 31 -december a.s. officieel in
Nieuw-Guinea zal wapperen en dat
het „Nederlandse kolonialisme" for
meel op 1 oktober a.s. zal eindigen.
..Vanaf dat ogenblik zullen wij ge
leidelijk West-Irian binnentrekken
en het gehele Indonesische, bestuur
zal omstreeks 1 mei 1963 in het ge
bied arriveren. Dit is een jaar van
triomf en ik dring er bij u allen op
aan de overeenkomst met de Neder
landers te aanvaarden", aldus Soe
karno, die de hoop uitsprak, dat de
Nederlanders het akkoord eerlijk ten
uitvoer zullen brengen
„Er moet nu hoop bestaan op goede
Nederlands-Indonesiche betrekkingen.
Eeuwenlang zijn wfl met de Hollanders
in conflict geweest en eeuwenlang heb
ben wjj als bond en kat geleefd. In de
laatste zeventien jaar kwamen daarbij
nog verliezen aan mensenlevens en ma
teriaal, aan beide züden. Maar indien
nu het conflict op een voor ons bevredi
gende manier en op een voor de Neder
landers eervolle wijze kan worden opge
lost, dan verklaar ik hier, dat het vorig
jaar gedane aanbod van de uitgestoken
hand nog steeds geldt", aldus president
Soekarno.
Later in zijn rede verklaarde Soekarno
nog in te stemmen met het houden van
een volksstemming in Nieuw-Guinea
tegen 1969. De Papoea's zullen vrijelijk
kunnen beslissen de republiek Indo
nesië te verlaten of daarin te blijven,
aldus de president, die daaraan toevoeg
de, dat het niet zal gaan om „externe-,
maar om interne zelfbeschikking". Wel
is Indonesië bereid een voorzichtige hou
ding aan te nemen, als Nieuw-Guinea
bij Indonesië komt. Hij zei, dat zich daar
Indonesische patriotten bevinden
derlandse marionetten". Daartussenin
bevindt zich een groep r
traal staan jegens Indonesië". „Ik ge
loof, dat wij hun standpunt moeten waar.
deren. Laten zij zelf zien wat de repu
bliek is. wat zij inhoudt en wat haar
doelstellingen zijn".
Het team van militaire
namens de Ver. Naties zoi
bestaan afkomstig zijn uit zes landen, tot
welke secretaris-generaal Oe Thant eet
drinaend verzoek heeft gericht hen be
schikbaar te stellen. Het zouden primair
de landen zijn, die ook troepen onder d<
V.N.-vlag voor Gaza en Kongo hebben
geleverd. Waarschijnlijk zal een deel var
deze waarnemers met Indonesische vlieg
tuigen ooven Nieuw-Guinea gaan vliegen
om pamfletten uit te werpen, die de
wezige Indonesische parachutisten het
staakt-het-vuren aankondigen. Gisteren
heeft de Indiase brigade-generaal Ricliye,
militair adviseur van Oe Thant, over
militaire kwesties in New York gespro
ken met luitenant-admiraal H. H. L.
Pröpper
(Voor vervolg zie pag. II)
De V.S. gaan normaal door met
het eenmaal vastgestelde ruimte
vaartprogramma. De eerstvolgendt
grote gebeurtenis in de Amerikaan-
sp ruimtevaart zal zijn gereedge
komen van C5 „een zevenmijlen-
stap in de rakettenconstructie" al
dus de leider van het Amerikaanse
rakettenprogramma, dr Wernher
von Braun.
Von Braun gaf de volgende sensatio
nele gegevens over de C5. Hij zal 100
meter hoog zijn en bü lancering een
gewicht hebben gelijk aan dat van 25
volledig geladen straalvliegtuigen van
het type 707. De raket zal energie ge
noeg hebben om ccn vliegtuig van di'
type in een baan 480 kilometer boven de
aarde te brengen.
Alsof dit nog niet genoeg is; de
raket kan een lading van 40 ton in dc
buurt van de maan brengen, een
twee-motorig vliegtuig van het type
DC3 om de zon zenden „of een Che
vrolet buiten het zonnestelsel stoten"
De heer Von Braun wilde niet zeggen
hoever de C5 een Volkswagen kan
sturen, hij duizelde kennelijk zelf van
de getallen.
Von Braun legde er de nadruk op dat
de V.S. geen tijd kunnen verliezen, zeker
niet na de geslaagde tweelingvlucht
van de Russen. „Wat de V.S. nodig heb
ben", aldus Von Braun, „is niet eer»
overdonderend programma, maar de blU-
vende sympathie van het publiek voo»
een reeks van jaren."
Hij deelde mee. dat schikkingen wor
den getroffen voor de derde proefvlucht
van de „Kleine Saturnus" C-l stuw
kracht. die in staat zal zijn een ruimte
schip in een baan om de aarde te bren
gen. De raket zal opstijgen met alle acht
motoren in werking en in de vlucht zat
dan een ervan worden afgeschoten orr
te zien wat er gebeurt.
Dc C-l is de eerste Amerikaanse raket
met een grotere capaciteit dan die welke
de Russen hebben gebruikt. Hij zal wor.
den gevolgd door een verbeterde Satur.
MENSEN DIE
HET GOED
BEKIJKEN
KIEZEN
ARIST0NA
EUROVISIE
EUROPESE ZWEMKAMPIOENSCHAPPEN
Komende week elke dag een reportage
van het grandioze zwemfestijn te Leipzig
nus 5, die drie man naar de maan er.
terug zal brengen.
Von Braun schatte de kosten voor het
Amerikaanse maanprogramma op 20 tot
40 miljard dollar. Gevraagd hoe de V.S
er in de wedloop naar de maan voor
stonden, antwoordde hy: „Wy zijn on
vele gebieden voor. maar een stuk ach
ter wat betreft welbeproefde raketten
met een groot vermogen tot het vervos-
ren van nuttige lading dat is het pro-
Het blauw
verschijnt
In de aide memoires aan Neder
land en Indonesië over de wijze
van overdracht van westelijk
Nieuw-Guinea verklaart Oe Thant,
dat de Nederlandse vlag op 31
december zal worden neerge
haald en dat dan de Indonesische
vlag naast die van de Verenigde
Naties zal worden gehesen. De
overdracht aan Indonesië zal zo
spoedig mogelijk na 1 mei 1963
geschieden.
Zodra de bijzondere vertegen
woordiger van de V.N. in functie
is getreden zal de terugtrekking
en thuiskeer van de Nederlandse
troepen beginnen onder toezicht
van de vertegenwoordiger. Dit
moet zo spoedig mogelijk voltooid
Op de dag van de bestuursover-
dracht aan de V.N. zal de Neder
landse vlag naast die van de V.N.
worden gehesen en zij zal blijven
wapperen tot 31 december.
(Van onze parlementsredactie)
MINISTER Luns heeft gisteren in een vraaggesprek voor radio en tele
visie beaamd, dat de regering „niet gelukkig" is met de woensdag ge
tekende overeenkomst inzake Nieuw-Guinea, omdat heel veel wissels op
de toekomst worden getrokken en vrijwel alles afhangt van de goede
trouw van Indonesië, bij wie de administratie komt te berusten. Als ech
ter door Indonesië het akkoord, zoals dat nu op papier staat, naar letter
en geest wordt uitgevoerd, dan kan volgens mr. Luns niet van een mis
lukking van het Nederlandse Nieuw-Guinea-beleid worden gesproken.
„De regering is er volstrekt van overtuigd, dat wat nu is bereikt meer is,
dan Indonesië in het verleden ooit heeft willen toestaan. Met andere woor
den: ook Indonesië heeft dus water in de wijn moeten doen", aldus de
minister.
Mr. Luns werd geïntervieuwd door
mr. G. B. J. Hilterman. Hij beve.nde.
dat hijzelf én enkele van zijn collega's
hadden overwogen om af te treden en
de overdracht door anderen te latèn
uitvoeren. Als echter een minister af
treed* doet hij dat op grond van twee
erlei overweging, nl. dat de te nemen
beslissing tegen zijn geweten ingaat en
J_* een betere oplossing mogelijk is.
Op de laatste dag van de Rus
sische ruimtevlucht werd deze
Baltische tweeling geboren. De
jongens kregen de namen van de
ruirrytdhaarders: Pavel (Popo-
vitsj) en Andrian Nikolajef
Het een noch het ander was het ge
val. Er was geen alternatief; als de re
gering dit akkoord niet zou hebben
aanvaard, stonden er ook op militair
gebied heel bedenkelijke dingen te ge
beuren. aldus mr. Luns
Een aftreden van de regering zou de
situatie alleen maar hebben verergerd.
Dit gold ook voor andere mogelijkheden,
zoals het doen van een beroep op de
Veiligheidsraad of het (in laatste in
stantie' zonder meer verdwijnen uit
Nieuw-Guinea. De regering heeft zich
hierop diepgaand bezonnen, maar ze zag
er geen heil in. Daarbij stond het belang
van de autochtone bevolking van Nieuw-
Guinea centraal. Als alternatieven wer
den overwogen, werd steeds weer uit
gegaan van dc vraag: wat komt er van
het zelfbeschikkingsrecht terecht. Daar
op was (en is) onze politiek afgestemd,
zonder angst voor gezichtsverlies. De
machtiging tot ondertekening van het
akkoord is een bijzonder zware beslis
sing geweest.
Wat de regering het meest bezwaart
is volgens mr. Luns dit, dat in de hele
gang van zaken de agressie van Indone
sië een zeer bepalende factor is geweest
Dit moet de V.N. tot nadenken stemmen.
Aanvankelijk speelde in het totale com
plex van N. Guinea-vraagstukken een
mogelijke Indonesische agressie wel een
belangrijke, maar geen centrale rol.
Dat was in de periode dat de regering
mocht aannemen, dat onze politiek van
dekolonisatie en zelfbeschikking in de
internationale wereld, speciaal jn de
V.N.. en ook door de Verenigde Staten
gesteund werd. Dê daadwerkelijke In
donesische dreigiog dateert eerst van
begin dit jaar. Voordien had de Indone
sische regering het herhaaldelijk doen
voorkomen, dat voor de oplossing van
het N. Guinea-conflict niet de toevlucht
tot geweld zou worden genomen.
Een „genuanceerd antwoord" wilde de
minister geven op de vraag of de re
gering het wegvallen van de bondge
nootschappelijke steun toen de agressie
een feit werd. had kunnen voorzien. „Ik
kan", zo zei hij, „niet alle gegevens,
waarover de regering terzake beschikt,
op tafel leggen. Wel kan ik zeggen, dat
de regering pas dit jaar tot de overtui
ging is gekomen, dat op militaire steun
van bondgenoten niet meer viel te re
kenen".
Voor vervolg zie pagina 11
De Deense piratenzender Radio
Mercur, op het schip Lucky Star
is gisteren geënterd, tot zwijgen
gebracht en in beslag genomen.
Luns op receptie
Sowjetambassade
Minister Luns heeft gisteravond een
receptie bijgewoond op dc Russische am
bassade, die door de tijdelijke zaakge
lastigde van de Sowjetunie, de heer A.
Martynof, werd aangeboden ter ge
legenheid van het verblijf in ons land
de Russische violist B. Gutnikow,
Op de receptie waren verder onder
aanwezig hoofden van diplomatie
ke vertegenwoordigingen, de plaatsver
vangend chef van de directie Europa
het ministerie van buitenlandse za-
mr. F. Simons, en vertegenwoordi
gers van culturele organisaties.
violist Gutnikow heeft dit jaar
in Moskou het tweede internationale
Tsjaikowski-concours gewonnen. Tijdens
ontvangst speelde hij enige werken
m Tsjaikowski. Mozart. Bach en Scott.
De Haarlemse rechtbank heeft gisteren
e 44-jarige voormalige chef van het
huisvestingsbureau te Zaandam C. Z„
die zich te verantwoorden heeft gehad
wegens het aannemen van steekpennin
gen ten bedrage van 200 tot 300 gulden
en verduistering van 1600 gulden ge
pleegd in de jaren 1957 tot 1960, veroor
deeld tot een gevangenisstraf van vier
maanden met aftrek van voorarrest. De
werd direct op vrije voeten gesteld.
Veertien dagen geleden eiste de officier
justitie een straf van een jaar en
maanden.
IYE Nieuw-Guinea-kwestie is de laatste
jaren (helaas) niet sleehts een in
ternationaal struikelblok geweest, het was
ook in de binnenlandse politiek een veel
omstreden zaak. Tijdens de kabinctten-
Drees merkte men daar weinig van, want
Nieuw-Guinea stond „in de ijskast"
binnen de politieke partijen was er wel
verschil%van inzicht en met name in dc
Partij van de Arbeid waren vooraanstaan
de figuren het niet eens inet de Drees-
politick, maar het bemoeilijkte niet dc
politieke verhoudingen.
Dit veranderde toen de Partij van de Ar
beid verkoos niet langer de regerings
verantwoordelijkheid mede te dragen
(„Men wilde ons niet meer," zeggen de
socialisten!) en de internationale ontwik
keling noodzaakte het kabinet-De Quay
een nieuwe koers in deze kwestie te gaan
inslaan. Een versnelde ontwikkeling van
het inschakclingsproces der inheemsen in
het bestuur en het plan-Luns waren er
het gevolg van.
Binnen de P.v.d.A. hadden inmiddels de
Drees-critiei de overhand gekregen en ze
hadden het te gemakkelijker omdat zij
als oppositie de fiolen van hun toorn kon
den uitgieten over de hoofden vooral van
de heren Dc Quay en Luns als de voor
naamste verantwoordelijken voor de Nw.-
Guinea-politiek. Fel hebben zij hun op
positie gevoerd, vrijwel altijd destructief
en ook weinig aanklank vindend bij het
Nederlandse volk. Het is ten slotte geëin
digd met het mislukte petitionnement
Hoe wpinig men in deze socialistische
kringen begrijpt van wat er onder het
Nederlandse volk leeft, demonstreerde ook
gisteren Het Vrije Volk weer toen het
schreef dat het Nederlandse volk zich
meer opgelucht dan terneergeslagen voelt
nu het akkoord is getekend. Troelstra
heeft al eens moeten toegeven dat hij zich
vergist had in de gevoelens van het Ne
derlandse volk Het Vrije Volk hoeft
wat ons betreft die schuldbelijdenis niet
te herhalen. Al zou het aan de zuiverheid
van dc politieke verhoudingen wel ten
goede komen.
Maar er staan verkiezingen voor de deur.
En de P.v.d.A. ziet er geen been in om
datgene wat wij als volk eensgezind en
met mannenmoed behoren te dragen, te
gaan uitbuiten voor het eigen verkiezings
succes. In hetzelfde hoofdartikel heet het
dan ook: „De behoudzuchtigcn met
welke ehtische motieven zij hun politiek
ook camoufleren lijken niet de meest-
geroepenen om het redelijke te doen, de
sfeer van wantrouwen (tussen Nederland
cn Indonesië daarover gaat het in deze
passage) te verdrijven cn normale betrek
kingen tot stand te brengen."
Men weet het dus: de Partij van de Ar
beid solliciteert gaarne naar dc post van
buitenlandse zaken cn zal niets liever
doen dan met de hoed (want petten rijn
er niet meer) in dc hand naar Soekarno
te gaan cn te vragen of we alsjeblieft weer
goede vriendjes kunnen worden. En dan
moeien we (dat staat verder nog in het
artikel te lezen) ook nog ccn „grootmoe
dig gebaar" maken en Indonesië (met een
flinke som geld misschien?) helpen het
begonnen ontwikkelingswerk op Nieuw-
Guinea voort te zetten.
Wat ons betreft mag men dit „progres
sieve politiek" noemen wij hebben toch
een ander woord in onze gedachten!
renbeek is de 14-jarige Jannetje de Graaf
uit Bunschoten om het leven gekomen.
Het meisje zat naast haar broer in een
bestelwagen, die werd gegrepen door een
vrachtauto, welke geen voorrang ver
leende. Het meisje was op slag dood.
Haar broer is met een hersenschudding
opgenomen in het ziekenhuis.
afkomstige kleine
storing nam in de nacht van donder
dag op vrijdag boven Zuidwest-Engeland
in omvang en betekenis toe
zaakt op verschillende plaatsen zware
regenval. Aan de Engelse zuidkust viel
plaatselijk omstreeks 20 milimeter. De
storing zal in (noordoostelijke richting de
Noordzee overtrekken en wordt gevolgd
door een rug van hoge luchtdruk, welke
nog toeneemt. Deze rug van hoge lucht
druk zal in ons land morgen opklaringen c,M
brengen, maar er zullen tn hoofdzaal: Str<nulverW(lchtmg
in het binnenland ook nog plaatselijk Achter kleine randstoring met regen
enkele buien voorkomen. De winden rui- volgt weer een gebied met opklaringen.
men tijdelijk naar west tot noordwes'. Morgen overwegend droog met een plaat-
De temperaturen blijven daardoor aan de sel'jk buitje. Weer tot matigjifnemendc
lage kant.
Tendens langzaam stijgend
De Bilt verwacht tot zaterdagavond:
Opklaringen, maar ook plaatselijk en
kele buien. Krachtige tot matige wind
tussen west en noordwest. Weinig ver
andering ln temperatuur. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Zaterdag: zon op 5.27, onder 20.00 uur.
Maan op 21.35 uur, onder 8.40 uur. Dins
dag laatste kwartier.
zuidwesten wind met in de middag
gevccr 18 graden, zeewater 17 graden.
Vooruiézichten: weekeinde houdt licht
onstabiel karakter met ongeveer dezelfde
temperaturen.
temper.
Station
=i
is
iAU
i -
i:
7 c
a 1 -
li
£)E POOLSE visser Powel teld hoe hij van de machine- een visum van de Poolse auto-
Patrzalek is gisteren her- kamer naar het stuurhuis hol- riteiten gekregen,
enigd met zijn vrouw en zijn de en terug terwijl zijn boot
gezin na zijn kleine vissers- lag te sidderen onder de zwa,
boot 1000 kilometer over de re storm-
door storm opgezweepte zee
geloost te hebben om aan Zijn vrouw, zijn zoon en
het communisme te ontsnap- drie andere familieleden wa-
pcn. ren naar Grimsby gekomen
i hem daar te verwelkomen. Engeland vertrok stelde hij tèe.
op in Grimsby" zei hij tot ser soms het anker vallen om
haar- een paar uur te slapen.
m j Patrzalek slipte een week Bij aankomst in Engeland
Maar omdat hij verdacht geleden de haven van Gdy- smeekte hij: „Laat me hier
werd van anti-communistische nia uit Alles zag er naar uit blijven", toen hij door de im-
sympathieen kreeg hij geen dat hij gewoon vissen ging. migratie-autoriteiten werd on
vergunning de reis te maken Hij ging in zijn 12 meter lan- dervraagd
4 motorvissersboot „Tapel" Patrzalek werd naar het
Voordat zijn vrouw naar via de Oostzee naar dc Noord- plaatselijk politicbureau over-
De kiuüf. 40-j.rif. Poel ZU waren „p bVzoekTn Èn'. t£fr tan ,«n te Wneh- "lijden* een van de hevi5-
ste zomerstormen liet de vis- ten.
heeft de Britse politie ver- geland en hadden hiervoor ten op de hoogte. „Wacht
M^drkf
Mallorca
LUtsbcn
