„BEHOUD VAN DE VREDE" Oe Thant geeft richtlijnen ij einde vijandelijkheden Gedrukte stemming in regeringskringen Nederland teleurgesteld over houding van bondgenoten Nw.-Guinea Akkoord bevat 29 artikelen Het akkoord tussen Nederland en Indonesië met betrekking tot ieuw-Guinea, dat gisteravond in New York is ondertekend, bestaat uit negenentwintig artikelen en is gesteld in het Engels. Aan de ekst zijn twee bijlagen toegevoegd, alsmede verscheidene brieven :en memoranda. Bij de overeenkomst is ook gevoegd de tekst van n brief van secretaris-generaal Oe Thant aan beide partijen, die trekking heeft op hun verzoek om Oe Thants bijstand en die van N-personeel bij het toepassen van het akkoord voor wat betreft de beëindiging van de vijandelijkheden. Bij de overeenkomst is verder ge- ■oegd een memorandum over het z< cedig mogelijk benoemen van eei i missie van vertegenwoordiger, de Ver. Naties en van de twee egeringen, die voorstellen zal moeten met betrekking tot de gelden over de VN-administrateur zal -eten kunnen beschikken bij het be- 'n van het beheer door de Uneta. de nited Nations Temporary Executive 'uthority. Omrekeningsbasis van de untwaarde daarbij is: 3,62 Nieuw- •a-gulden voor 1 Amerikaanse 'ollar. rer ro afzonderlijke overeenkomst ;ordt de uitgifte geregeld van reispas- *n der Ver. Naties aan Papoea's, arbij hun recht o minplaats daarvan donesische paspoorten aan te vragen, verkort blijft. RESOLUTIE In artikel 1 van het eigenlijke ak- oord wordt bepaald, dat de regeringen i Nederland cu Indonesië na de on- tekening en de ratificatie een geva- enlijke resolutie zullen indienen bij de Igemene Vergadering der V.N., die op 18 september zal aanvangen. In deze re- iutie verzoeken zij de Algemene Ver- ring kennis te nemen van de ov^r' wordt toe ver- Artikel 2 bepaalt, dat na de aanvaar ing van de resolutie Nederland het estuur van het gebied zal overdragen an een tijdelijk bestuursorgaan van de er. Naties, de Untea, gevormd door en onder jurisdictie van de secretaris generaal bij aankomst van een bestuur der der Ver. Naties. De Untea zal op jn beurt het bestuur overeenkomstig an Indonesië overdragen. OVERLEG Volgens artikel 3 zal. teneinde de overdracht van het bestuur aan de Un tea te vergemakkelijken, Nederland Oe Thant uitnodigen een vertegenwoordiger te zenden voor kort overleg met de Ne derlandse gouverneur van het gebied vóór diens vertrek. Artikel 4 zegt, dat de V.N.-bestuur- ler, die voor Indonesië en Nederland ianvaardbaar moet zijn, door de se- retaris-generaal zal worden benoemd. )eze bestuurder zal artikel 5 als litvoerend hoofdambtenaar van de Un- ea onder leiding van Oe Thant volledi- e bevoegdheid hebben het gebied te esturen in de overgangsperiode. |.N.-bestuur. Met betrekking tot het ge-' Valk van de Indonesische en Nederland- j se vlaggen is overeengekomen, dat de le zaak geregeld zal worden door mid del van een akkoord tussen de secreta ris-generaal en de respectievelijke rege ringen. TROEPEN In artikel 7 wordt gezegd, dat de ecretaris-generaal de Untea van die eiligheidstroepen zal voorzien, die de N.-bestuurder noodzakelijk acht. Der- elijke troepen zullen in de eerste plaats e bestaande Papoea-politie aanvullen ij de taak van de handhaving van wet n orde. Het Papoea-vrijwilligerskorps, at bij de komst van de V.N.-bestuur- zal ophouden deel uit te maken Nederlandse strijdkrachten, en idonesische strijdkrachten in het ied zullen voor hetzelfde doel onder et gezag en ter beschikking van de icretaris-generaal staan. De V.N.-be- uurder zal, voorzover doenlijk de Pa- •politie gebruken als een V.N.- eiligheidsstrijdmacht ter handhaving an wet en orde en naar goeddunken idonesische strijdkrachten gebruiken, e Nederlandse troepen zullen zo spoe- ig mogelijk gerepatrieerd worden in- ien zij zich nog in het door de Untea estuurde gebied bevinden. WETTEN Na de overdracht van het bestuur aan Indonesië zullen aldus artikel 14. de na tionale wetten en voorschriften van In donesië in beginsel van toepassing zijn in het gebied, met dien verstande dat zij verenigbaar moeten zijn met de rechten en vrijheden, die de bewoners krachtens de bepalingen van de onder havige overeenkomst gewaarborgd zijn. Artikel 15 schrijft voor, dat na de overdracht aan Indonesië de eerste taak Indonesië zal zijn het onderwijs van de bevolking verder te verbeteren, het analfabetisme te bestrijden en de socia le. culturele en economische ontwikke ling te bevorderen. Verder zal in over eenstemming met de huidige Indonesi sche praktijk gestreefd worden naar een versnelling van de deelneming van de bevolking aan het plaatselijke bestuur door middel van periodieke verkiezin gen. Bij alle aspecten met betrekking tot de daad van de vrije keuze zul len de bepalingen van deze komst tot richtsnoer dienen. DESKUNDIGEN Op het tijdstip van de overdracht zal een aantal V.N.-deskundigen worden aangewezen om daar te blijven waar hun taken hun aanwezigheid vereist, hun taken hun aanwezigheid vereisen. de V.N.-vertegenwoordiger, die op het juiste moment zal deelnemen aan het treffen van de regelingen voor zelf bestuur, beperkt worden tot het advise ren en assisteren bij de voorbereidin gen ter uitv/ering van de bepalingen ten aanzien van het zelfbeschikkingsrecht. Ingevolge artikel 17 zal Indonesië de secretaris-generaal uitnodigen een ver tegenwoordiger te benoemen, die, teza men met een staf de verantwoordelijk- baar zijn met de belangen en de econo mische ontwikkeling van de bevolking van het gebied. Een gezamenlijke Indo- nesisch-Nederlandse commissie zal na de overdracht van het bestuur aan Indonesië gevormd worden om de aard van de vo rengenoemde concessies en eigendoms rechten te bestuderen. Tekorten op de begroting van het ge bied tijdens het bestuur van de Untea zullen gelijkelijk door Indonesië en Ne derland gedeeld worden, aldus bepaalt artikel 24. De partijen zullen de secretaris-gene raal de geldmiddelen verstrekken voor alle kosten, die de V.N. krachtens de overeenkomst maken en zullen ook de nodige voorschotten verstrekken. O vereen komst a f gedwongen ELLSWORTH BUNKER eerste Uno-bestuurder? heerst na de ondertekening van het akkoord met Indonesië geen opluchting, maar veeleer een gevoel van gelatenheid, ver slagenheid en beheerste veront waardiging. Gelatenheid, omdat men beseft, dat er geen andere uitweg is. Verslagenheid en ver ontwaardiging, omdat deze voor ons land vernederende minimum overeenkomst is afgedwongen onder een militaire bedreiging, die dank zij het ontbreken van bondgenootschappelijke steun aan Publiek juicht Luns toe (Van onze parlementsredactle) RAPPORTEN Dc V.N -bestuurder zal ingevolge kei 8 periodieke rapporten over •incipiële aspecten van de uitvoeri jn de overeenkomst aan de secretai eneraal zenden. Deze zal volledige rap- orten aan Indonesië en Nederland voor- Hij kan naar goeddunken ook ipporten voorleggen aan de Algeraen overeenk<lmst ergadering of aan alle leden Naties. OE THANT zware verantwoordelijkheid heden van de secretaris-generaal zal uit voeren om te adviseren, te assisteren en deel te nemen aan de regelingen ter zake van de daad van vrije keuze, waarvoor de verantwoordelijkheid bij Indonesië berust. De secretaris-generaal zal de V.N.-vertegenwoordiger op het juiste moment benoemen, opdat hij en zijn staf hun taak in het gebied een jaar voor de datum der zelfbeschikking kunnen aanvaarden. SCHIKKINGEN Artikel 18 zegt dan,- dat Indonesië met assistentie en deelneming van de V.N.-vertegenwoordiger en zijn staf. schikkingen zal treffen om de bevolking van het gebied de gelegenheid te geven de vrijheid van keuze uit te oefenen, deze schikkingen zullen omvatten: A. Beraadslagingen met de vertegen woordigende raden over de procedure en de passende methoden, die gevolgd moeten worden om zich te vergewissen van de vrijelijk geuite wil van de be volking. B. De vaststelling van de eigenlijke datum voor de uitoefening van de vrije keuze in de periode, bepaald bij de In artikel 9 Is vastgelegd, dat de f.N.-bestuurder /o spoedig mogelijk de lederlandsc hoofdambtenaren zal ver- ringen door nlet-Nederlandse, nlet-Indo- lesische functionarissen in de eerste fa- ie van het Unteabestuur, welke fase op I mei 1963 voltooid zal zijn. De V.N.- jestuurder zal gemachtigd zijn op tij- jelijke basis alle Nederlandse ambtena ren. behalve een groep Nederlandse joofdambtenaren. die bij dc Untea wen- len te dienen, aannemen. Zoveel mogelijk Papoea's zullen ad ministratieve en technische functies [rijgen. Ter vervulling van de resterer^- Ic. noodzakelijke taken zal de Untea jemachtigd zijn personeel aan te ne- hen. dat door Indonesië geleverd wordt. Do salarisschalen, die in het gebied lelden, zullen gehandhaafd worden. VOORLICHTING Onmiddellijk na de overdracht van het estuur aan de Untea zal deze op grote chaal bekendheid geven aan de o\ enkomst en zal de bevolking worden elicht over de overdracht van het be- aan Indonesië en over de bepalin an het besluit met betrekking tot elfbestuur, zo zegt artikel 10. In het volgende artikel staat, a de mate. die verenigbaar geacht rordt met de letter en de geest van de vereenkomst, de bestaande wetten en oorschriften van kracht zullen blijven, 'e Untea zal de bevoegdheid hebben :euwe wetten en voorschriften af te ondigen of de bestaande te amenderen i de geest en het kader van de c enkomst. De vertegenwoordigende en zullen daartoe worden geraad- De V.N.-bestuurder zal ingevolge ar- ikel 12 de vrijheid hebben het gezag na e eerste fase van het Untea-bestuur eheel of gedeeltelijk aan Indonesië ver te dragen. Het gezag van de Un- ea zal ophouden op het ogenblik, waar- P het volledige administratieve beheer an Indonesië is overgedragen. I Artikel 13 bepaalt, dat de vciHghcids- Iroepen van de V.N. na de eerste fase fan het Untea-bestuur door Indonesi sche veiligheidstroepen worden ver C. De formulering van de vragen op een dusdanige wijze, dat de inwoners kunnen beslissen <a). of zij bij Indo nesië wensen te blijven, of (b) of zij hun banden met Indonesië wensen te verbreken. D. De geschiktheid van alle volwas senen, mannelijke en vrouwelijke niet van vreemde nationaliteit zijnde, om deel te nemen aan de stemming over zelfbeschikking overeenkomstig de in ternationale praktijk, die inwoner 2 op het tijdstip van de overeenkomst op het tijdstip van de stemming 0 zelfbeschikking, daarbij inbegrepen die inwoners, die na 1945 vertrokken die naar het gebied terugkeren om weer te gaan wonen na de beëindiging van het Nederlandse bestuur. VÓÓR 1969 De stemming van het zelfbeschik kingsrecht zal vóór het einde van 196S gehouden worden en na de uitoefening van het recht van zelfbeschikking zul len Indonesië cn de V.N.-vertegenwoor diger een laatste rapport uitbrengen aan dc secretaris-generaal, die verslag over de leiding van dc stemming over de zelfbeschikking cn de resultaten daarvan aan dc Algemene Vergadering zal uitbrengen. Dc partijen bij de over eenkomst zullen dc resultaten van de stemming erkennen en zich daaraan on derwerpen. Arikel 22 bepaalt het volgende: het vrije woord, vrijheid beweging en vergadering, van de inwo ners van het gebied volledig garande ren. Deze rechten zullen de bestaande rechten van dc inwoners van het ge bied op het tijdstip van de overdracht van het bestuur aan de Untea omvat- o De Untea zal de bestaande Neder landse verplichtingen met betrek king tot concessies en eigendomsrechten O Nadat Indonesië het bestuur over genomen heeft, zal het die verplich tingen honoreren, die niet onverenig- MINISTER-PRESIDENT VOOR RADIO EN T.V. MINISTER-PRESIDENT prof. dr. J. E. de Quay heeft zich gisterawndter gelegenheid van de ondertekening van het akkoord tussen Nederland en Indonesië over Nieuw-Guinea, wia radio en televisie tot het Nederlandse volk gewend. De tekst van de rede luidt als volgt: U HEBT zojuist vernomen, dat het akkoord tussen de Indonesische en de Nederlandse delegaties inzake Nieuw-Guinea is getekend. Indien de Staten-Generaal aan dit akkoord hun goedkeuring hechten en de Al gemene Vergadering van de Verenigde Naties hun desbetreffende resolutie hebben aangenomen, zal Ne derland het bestuur over Nieuw-Guinea met ingang van 1 oktober overdragen aan een tijdelijk uitvoerend orgaan van de Verenigde Naties. Dit orgaan zal na 1 mei 1963 het bestuur overdragen aan Indonesië. U zult begrijpen, dat dit voor de Nederlandse re gering een moeilijke beslissing is geweest. Bij het handhaven van de band met Nieuw-Guinea stonden geen Nederlandse belangen op het spel. Het ging om de toekomst van een volk, waarvoor Nederland zich verantwoordelijk had gesteld. Wij hebben onze roe ping in Nieuw-Guinea zo verstaan, dat wij de Pa poea's tot ontwikkeling zouden brengen, zodat zij zelf hun toekomstig lot zouden kunnen bepalen. In deze gang van zaken paste volkomen een moment, waarop de autochtone bevolking van Nieuw-Guinea zijn eigen weg zou gaan en de staatkundige band met Nederland zou verbreken. Het werd steeds duidelijker, dat in de stroomver snelling der tijden na de tweede wereldoorlog Neder land niet de gelegenheid zou krijgen dit program voor Nieuw-Guinea rustig tot uitvoer te brengen. Vandaar dat de regering reeds enkele jaren bedacht is geweest op internationalisering van dit probleem. Onder lei ding van de minister van buitenlandse zaken, mr. Luns, heeft de Nederlandse delegatie bij de Verenigde Naties nog in 1961 getracht deze taak over te dragen aan een internationaal bestuurslichaam onder de V.N. Dit voor stel vermocht niet de steun van de tweederde meer derheid van de Algemene Vergadering van de V.N. te verkrijgen. Het feit, dat wel de gewone meerderheid achter het Nederlandse voorstel stond, mocht wel waar de hebben als een moreel oordeel met name omdat daarmee voor ieder duidelijk kwam vast te staan, dat Nederland geen koloniale ambities had een politieke grondslag voor een verwerkelijking van de Neder landse plannen bood het niet. IK ZAL niet trachten op deze plaats een chronolo gisch overzicht te geven van de gebeurtenissen na de ze uispraak van de Algemene Vergadering van de V.N., evenmin zou ik daarover een oordeel willen uitspre ken. Ik wil eraan herinneren, dat de Nederlandse re gering daarna gemeend heeft de weg van onderhan delingen met Indonesië te moeten gaan met gebruik making van de diensten van de waarnemend secretaris generaal der Verenigde Naties. Toen Indonesië tot da den van agressie overging, heeft Nederland zich ter verdediging van lijf en goed van zijn onderdanen op Nieuw-Guinea, alsmede ter handhaving van de inter nationale rechtsorde, te weer gesteld en daartoe ver sterkingen naar Nieuw-Guinea gezonden. De Neder landse regering was zich haar verantwoordelijkheid bewust alles te vermijden wat de weg naar een vreed zame oplossing zou kunnen versperren. Zij heeft daar om onze krijgsmacht in Nieuw-Guinea opdracht gege ven zich te beperken tot het afweren van geweld. Met grote zelfbeheersing hebben onze militairen zich van deze uiterst moeilijke taak gekweten. Met deernis ge denk ik de jonge mannen, Nederlanders zowel als Pa poea's, die bij het volbrengen van deze taak zijn ge vallen. Niettegenstaande grote terughoudendheid aan Ne derlandse zijde, spitste door voortdurende acties in woord en daad van Indonesië het conflict zich toe en dreigde in een werkelijke oorlog over te gaan. Gesteld voor deze verantwoordelijkheid en constaterende, dat Nederland daarbij niet meer op steun van bondgeno ten zou kunnen rekenen, heeft de regering gemeend het (op basis van de Bunker-voorstellen) gesloten akkoord te moeten aanvaarden. In het bijzonder zag zij zich tot deze beslissing gebracht op grond van de overweging, dat bij een gewapend conflict geen sprake meer zou kunnen zijn van welke garantie dan ook ten behoeve van het zelfbeschikkingsrecht van de autoch tone bevolking. De regering is ervan overtuigd, dat zonder steun, voortzetting van de strijd nooit in het belang kan zijn van de Papoeabevolking noch in dat van Nederland. Bij de onderhandelingen heeft de Neder landse delegatie er bovenal naar gestreefd de garantie van de Verenigde Naties te verkrijgen voor de uit oefening van het zelfbeschikkingsrecht der Papoea's. JN het slot van zijn toespraak richtte minister-presi dent De Quay zich tot die Nederlanders, die thans nog hun waardevolle werk in Nieuw-Guinea verrich ten. IK BEHOEF u niet uit te leggen welke gevoelens mij beheersen, nu Nederland in de naaste toekomst het bestuur over West-Papoea zal moeten overdragen. Onder de administratie van de organisatie der Vere nigde Naties blijft echter de verantwoordelijkheid voor het welzijn van de Papoea's ook nog voor een deel op ons rusten. In het bijzonder op dat deel van het Neder landse volk, dat in Nieuw-Guinea nog werkzaam is bij de instandhouding der administratie en bestuurs voering. Op deZe Nederlanders moge ik een ernstig beroep doen om, waar zulks mogelijk is, op hun posten te blyven. Wij hier in Nederland hebben oprecht mee geleefd met u allen in de beproevingen, die gij het laat ste jaar hebt doorstaan. Thans staat gij voor de nog moeilijker taak om mee te werken aan de loyale uitvoe ring van dit akkoord, loyaal tegenover de autoriteiten van de V.N. en loyaal tegenover de ambtenaren van In donesië, die deze taak zullen overnemen. De regering deelt de gevoelens, welke u allen zullen bezielen in dit uur. Wat er op het spel staat is de toekomst van eon volk, de toekomst van het volk der Papoea's. 'FOT deze Papoea's richtte de minister-president in het 'bijzonder het woord. IK BETREUR het, dat het ons niet is gegeven om met u samen het begonnen werk te voleindigen. Ik wil u, Papoea's in Nieuw-Guinea, met alle overtuiging die in mij is, toeroepen: Ziet de toekomst tegemoet met het volle vertrouwen in de rechtvaardigheid van uw zaak. De ogen van de gehele wereld zijn op u gericht. Gij vertrouwen tot uiting kunnen brengen door rustig op zult, met alle waardigheid welke uw volk eigen is, dit vertrouwen tot uiting kunnen brengen door rustig ip uw post te blijven. Wie trouw zijn werk in het belang van eigen land en volk blijft verrichten, behoeft niet te vrezen. De gedachten en de beste wensen van het Nederlandse volk zullen u hierbij blijven vergezellen. Met de bede „Moge God u bewaren", besloot minis ter-president De Quay zijn toespraak. Deze rede werd ook uitgezonden door de Wereldomroep. Nederland zijn doel tenslotte heeft weten te bereiken. Het was opvallend, dat minister-president De Quay in zijn rede van gister avond tot tweemaal toe over dit gebrek aan steun sprak, daarmee de verantwoordelijkheid voor de mislukking van ons N.-Guinea- beleid duidelijk vastleggend. In een zeer gedrukte stemming heeft de regering gisteravond het definitieve besluit tot ondertekening genomen. Aan vankelijk werd een kort kabinetsberaad verwacht, maar na afloop van de dagzitting die van twee tot vijf duur de deelde de regeringswoordvoerder mee. dat de beraadslagingen 's avonds om half negen zouden worden voortgezet en dat de eindbeslissing dus nog niet was gevallen. Deze mededeling gaf eerst aanleiding tot allerlei gissingen Waren er in het kabinet overwegende bezwaren tegen bepaalde punten van het akkoord gerezen? Had minister Luns de porte feuillekwestie gesteld? Al gauw werd duidelijk, dat het kabinet 's middags nog niet I11 het bezit was van de definitieve tekst van de overeenkomst en van daarop betrekking hebbende, aanvullende gegevens. Eerst na ontvangst en bestudering daarv zou de regering in de avondvergadering haar besluit kunnen nemen. Intussen had in New York het V.N.- secretariaat laten weten, dat de onder tekening van het akkoord om 22.00 uur Nederlandse tijd zou plaatsvinden. Dat was een wel zeer voorbarige verklaring, omdat op dat moment het kabinetsberaad in Den Haag nog niet was afgesloten. De Nederlandse regeringswoordvoerder noemde de V.N.-mededeling dan ook „duidelijk prematuur". Hij zei, dat enkele punten nog niet tot de bodem toe gere geld waren en dat zolang de regering nog beraadslaagt, in New York niet tot ondertekening kan worden overgegaan. berichten uit New York hadden staan luisteren. „LEVE LUNS" Niet alleen journalisten, t.v.-reporter», fotografen en filmoperateurs, maar ook drommen Hagenaars en vakantiegangers waren gisteren naar het ministerie van verkeer en waterstaat getogen om een glimp van de komende en gaan de bewindslieden op te vrangen. Het publiek had vooral, belangstelling voor minister Luns. Daarbij bleek nog eens hoe groot diens populariteit is. Toen hU om twee uur met zijn staatsecretaris dr. Van Houten in een Chrysler die hij zelf bestuurde op het Binnenhof arri veerde. klaterde geestdriftig applaus op, dat overging in gejuich en geroep: „Hiep hiep hoera voor een goed vaderlander Toen de minister om vijf uur weer naar buiten kwam, nep een spreekkoor van jongeren „Leve Luns, leve Luns "et voorwerp van de toejuichtingen boog 1 wuifde. INDRUKWEKKEND 's Avonds was de huldiging nog Indruk ekkrnder. De komst van de andere be windslieden werd stilzwijgend gadege slagen, maar toen even later tn de sche mering de wagen van de minister van buitenlandse zaken opdoemde, drong het enthousiaste publiek op, applaudlsecrde, juichte en slaakte kreten als: „Laat je niet koeleneren, excellentie, hou vol". Halverwege de trap naar de Trèveszaal kwam de minister tot de ontdekking, dat hl) de motor van z(jn auto aan had laten staan. HU keerde terug met de opmer king: „Dat kan je gebeuren als je aan andere dingen denkt". Opnienw geroep: „Hou Je taal. excellentie, het beste hoor, sterkte OORVERDOVEND Oorverdovend werd het gejuich toen ir. Luns om elf uur samen met prof. De Quay (die in het P.T.T.-gebouw aan de Kortenaerkade zijn radio-t.v.-rede ging uitspreken) het ministerie verliet Tien tallen, meest jongeren, hadden voor dit moment de regen getrotseerd, onderwijl de tijd dodend met discussies over Nieuw- Guinea. Het was ai met al een schouw spel dat in ons doorgaans rustige politieke wereldje bijna on-Nederlands aandeed. Al gauw drong het tot het publiek door. ARROGANT De reactie hierop van V.N.-zijde tamelijk arrogant: men verklaarde daar namelijk zonder meer, te willen houden aan 22.00 uur als tUdstip ondertekening. Deze impertinentie heeft het kabinet kennelijk geïrriteerd. Ge loofde het V.N.-secretarlaat nu werke lijk, dat het Den Haag het tUdschema kon voorschrijven? Zo Ja. dan is het althans op dit punt bedrogen uitge komen. De Nederlandse regering nam alle en rust voor een weloverwogen beslis'- sing. Die was om 10 uur. („het uur U") nog niet bekend en het V.N.-secretariaat moest dan ook noodgedwongen meedelen, dat de ondertekeningsplechtigheid tot 11 uur was uitgesteld. Eerst omstreeks half elf werd ambassadeur Van Roijen telefonisch door het kabinet gemachtigd zijn handtekening onder de overeenkom sten te zetten. Dit werd na afloop var het regeringsberaad (om elf uur) mee gedeeld aan de op het Binnenhof ver zamelde journalisten, die de hele avond via transistor-radio's gespannen tijd slisï MINISTER LUNS bewonderens- de V.N. heeft ge- resident i derïand het akkoord is de weg te effenen icndeljjke betrekkingen tussen N - T-J- De toekomst ziet 1 Indonesi van de Ver. Staten. de functionarissen, zijn dankbaar voldaan dat zij hebben kunnen bijdra gen tot een vreedzame oplossing. bepaald ogenblik leek het ge schil over Nieuw-Guinea onoplosbaar, doch het beëindigen ervan, zo spoedig na de internationale overeenkomst over Laos, geeft aanleiding tot goede hoop op het behoud en versterken van de vrede in Zuidoost-Azië, aldus de genoemde Amerikaanse functionarissen, die nog nadrukkelijk secretaris-generaal Oe Thant een pluim op de hoed staken voor dc rol. die hij met zijn leiding der besprekingen onder auspiciën speeld. Naar I Kennedy voornemens zijn president Soe- niet bijzonder hoopvol uit. doch wij ho- karno zijn gelukwensen met het succes-1 pen dat de resterende hinderpalen kun- volle verloop te doen toekomen in een nen worden overwonnen' aldus The boodschap, die hij op 17 augustus ter ge-New York Times, legenheid van de Indonesische onafhan-! kelijkheidsdag naar Djakarta zal zenden. The New York Times I Het in Melbourne verschUnende blad „Het was al enige tijd duidelijk dat The Herald schreef vanmorgen in een dc Nederlanders westelijk Nieuw-Gui-i commentaar op het akkoord: „We moeten zouden moeten opgeven", aldus thans aannemen, dat de Verenij.de Naties eef het Amerikaanse dagblad The i "jet in staat zijn om agressie tc beletten York Times vanmorgen in een j "lfs maV Iaf„te.krur5n,a,s.«e, aan," commentaar op het bereikte akkoord 'a"d.ook """r Nederlands Nieuw-Guinea. de Nederlander, om In te' ilen dit'het*." jaren geleden onvermijdelijk was dat hun V' kaanse functionarissen hebben de ondertekening van het Neder lands-Indonesische akkoord toe gejuicht als een belangrijke stap in de richting van het behoud van de vrede in Zuidoost-Azië. Men ziet hierin tevens een over winning van de internationale vrede-bewarende apparatuur van de V.N., en van de geduldige! diplomatie achter de schermen »fhr«' Amerikaanse dasblad The; K New York Times vanmorgen in een 01 ,""s n,aa.r vermijdclijk landen, met name de Verenigde Staten Australië cn Japan, lieten blijken dat zij Nederland niet zouden steunen in het geschil met Indonesië. Nederland was niet in staat aan de andere kant van de wereld oorlog te voeren tegen sterk met Russische wapens uitgeruste Indonesische strijdkrachten, die op slechts enkele hon derden kilometers afstand waren gele gerd. Er bestond ook geen dwingende rte° VeTemPde CSUUrne Ce,^r «fbeurtenisven hebben*1'verontras- de Veren lede Staten ,ende ,ekorlkofnlnRen van de Verenigde aoor meuw-ouir.ca neen gemaaxt Naties aangetoond toen de Nederlanders ZIJ? ,e/^ko™* °S Schiphol trachtten de principe* van deze organl- mod? -Met schout-bij-nacht Rccscr heb satle in westelijk Nieuw-Guinea passen", aldus bet blad. De regering zal vermoedelUk eind de- r w eek met de betrokken vaste Kamer commissies een vertrouwelijk gesprek komst hebben. Ze zal al les op alles zetten om het goed keu ring*- ontwerp binnen de kortst mogelijke tUd d.w.z vóór 18 september, de dag waar op de Algemene Vergadering der V.N. begint) door de beide Kamera te loodsen. (Vervolg van pag. 1) „Beide Nederlandera hebben", aldus Soebandrio. „bij voortduring blijk gege ven van grote ernst In de w)Jze, waarop zU het probleem hebben aangepakt en tenslotte een oplossing hebben weten te bereiken". HU uitte de hoop. dat de tra ditionele vriendschap tussen Nederland en Indonesië zal worden hersteld. Dr. Soebandrio zei in zUn dankwoord aan de heer Bunker nog. dat deze zich noch fysiek noch geestelijk heeft ge spaard als het erom gin$ moeilijkheden erwinJ:~ _.tcinde schenen te blokkeren. HU zei. dat zonder de byzondere eigenschappen van de heer Bunker „het vrijwel niet mogelijk zou zUn geweest, in een zo korte tyd te ko men tot de formulering ener overeen komst". Soebandrio bracht ook dank aan het personeel van het secretariaat der V.N. „voor zijn nooit falende bUstand, zonder welke dit succes niet zou verwerkelykt zUn ..Deze overeenkomst is een succes voor dc V.N. en ik spreek de hoop uit, dat zij de weg zal banen voor nog meer prestaties bij het oplossen van vraag stukken. waarbij de V.N. worden be trokken."' Dr. Van Roijen Als laatste spreker vóór de onderteke ning zei de heer Van Roijen, dat de ver houding tussen Nederland en Indonesië vandaag een beslissende keer had geno men. Hij verzekerde, dat de Nederlandse delegatie zich gedurende de onderhande lingen diep bewust is geweest van de grote betekenis der problemen, die moes ten worden opgelost. „De Nederlandse delegatie", aldus dr. Van Roijen. ..heeft het welzUn van de 700.000 Papoea's nooit uit het oog verlo ren. Daarom had Nederland erop gestaan, «Ut in de overeenkomst werd opgenomen, n de Papoea's gelegenheid zal wor den gegeven zich uit te spreken over hun toekomst." Ook dr. Van Roijen dankte de heren Thant en Bunker voor het grote geduld, dat zij bij de onderhandelingen hebben getoond en waarvoor, naar hij zeide, ie dereen bU hen in de schuld staat. Hij verklaarde, dat de Nederlandse en de In donesische gedelegeerden gelijkelijk over tuigd zijn geweest van de noodzakelijk heid om hun taak zo goed mogelijk te vervullen. De heer Van Roijen verzekerde, dat door deze overeenkomst de basis is ge- legd voor een beter begrip en voor betere betrekkingen tussen beide volken en dat de uitvoering der overeenkomst een toetssteen zal zyn voor de goede trouw, waarmee beide landen de verplichtingen, die deze overeenkomst hun oplegt, zullen nakomen. „Het oordeel der geschiedenis i zal afhangen van de wijze. bepalingen ervan in de praktijk Meer pakketten naar N.-Guinea Het Nationaal thuisfront streeft er naar hc^ffJc .g.,wi.u„ binnen tien dagen een tweede zendingJit hiii»;„„ pakketten voor de militairen naar Nieuw-dllm.blijv2!n doen Guinea te zenden, maar dan. wegens de an Roijp" erkende, dat het moel- haast die daarmee gemaakt dient te wor- 'U" f* geweest cn soms zelfs meer dan den, door de lucht. Dc eerste zending. m"p"Uk om de Nederlandse en Indonesi- tcn bedrage van 50.000. Is naar bekend s£]le redelegeerden bij elkaar te brengen, reeds per schip onderweg, doch kan pas WU eenmaal rond de confe- op 18 september in Nieuw-Guinea wor- jentieUfel zaten, bemerkten wij. «Ut de den verwacht. Indonesische delegatie en wij zelf in ge- j Hike mate bezield waren van de ernst Dit deelde de voormalige Niwin-direc- om een vreedzame oplossing van ons teur, F. F. van RhUn. die als adviseur van het bestuur van de Stichting Natio naal thuisfront een tiendaagse oriëntatie door Nieuw-Guinea heeft gemaakt. De Herald merkte voorts op, dat een 1 ander ernstige gevolgen voor Austra- 3 zou kunnen hebben. Indien wij zou- -. vechten nadat de Nederlan- den kunnen helpen bij dc vestiging van ders zich reeds verbonden hadden tc ver-j Nederlanders die uit westelijk Nieuw- trekken en de Papoea's de onafhankelijk- Guinea wegtrekken moeten wij dit niet heid te geven. Een van de doelstellingen1 nalaten, zo besloot bet blad. ik afgesproken, dat wij ons voorlopig op een periode van zes maanden zullen ba seren", zo zei hij. „Niemand weet ten slotte op het moment hoe lang onze mili tairen daar nog zullen blijven, maar spe ciaal in de overgangsperiode zullen zij mogelijk weinig te doen hebben en dus grote behoefte hebben aan middelen tot verstrooiing." De uitvoering van deze plannen voor de komende 6 maanden zal de stichting geschil te komen." In totaal werd een twaalftal documen ten ondertekend. Een van deze do<rumen- tcn was een militair protocol r schatting circa 800.000 kosten. Tot toe heeft zij daarvan nog geen kwart bijeengebracht. De heer Van Rhijn deed een beroep op het Nederlandse volk het ontbrekende geld op het gironummer van de stichting te storten (321).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 7