SCHATGRAVERS de luchtmachfi van KLM verwacht dit jaar een nog groter verlies Kleumend zitten evacués in hotel Hovi bij elkaar Depressie zet zich voort PORTI; Oostduitse vice-premier Stoph: „Muur Berlijn is een bolwerk van de vrede'1 Ergste was het achterlaten van de mannen W' Vanaf 30 aug. vroeger brood te krijgen Bestedingen stegen sneller01^ VRIJDAG 10 AUGUSTUS 1963 Eerste halfjaar al 56 miljoen (Van een onzer verslaggevers) HET ziet er naar uit dat de KLM over dit jaar een nog groter verlies zal krijgen te noteren dan het vorige jaar. Werd in 1961 een verlies van 77 miljoen geboekt, in de eerste helft van dit jaar werd al een verlies van ruim 56 miljoen gul den genoteerd. Met het oog op de ongunstige ontwikkeling heeft de KLM-directie besloten de produktie de eerstkomende jaren te consoli deren en slechts in zeer geringe ma te uit te breiden. De bezuinigings actie in het bedrijf wordt met kracht voortgezet Met de produktieverhoging blijft de K.L.M. ver achter bij de andere dertig LA.T.A.-luchtvaartmaatschappijen. In 1961 verhoogden deze hun produktie gemiddeld 29 procent de K.L.M. slechts met 19 procent. Dit jaar hebben de maatschappijen hun produktiever- hoging op 21 procent gepland, dc K.L.M. op vier procent en volgend jaar jaar wordt een gemiddelde produktie- verhoging verwacht van 11 procent, terwijl de KX.M. voor dat jaar een verhoging van slechts een procent op papier heeft staan De slechte bedrijfsuitkomsten zijn in hoge mate het gevolg van de ontwikkeling van het vervoer dat op vrijwel het ge hele lijnennet (in het bijzonder op de Noordatlantische routes) bij de verwach tingen is achtergebleven, aldus de direc tie in haar juist uitgekomen jaarverslag. Andere oorzaken: een verdere ver schuiving van het vervoer naar de categorieën met de laagste tarieven (economy-classmeer chartervervoer (dat tegen lagere tarieven wordt uit gevoerd). uitbreiding van het aantal ITE-vluchten (vakantievluchten tegen sterk gereduceerde tarieven waarbij verblijfskosten bij de vliegprijs zijn in begrepen) en een daling van de bela dingsgraad (van 59.5 pet tot 55.6 pet) op de lijndiensten. Voorts hebben kos tenstijging, de stijging van het loon peil en de revaluatie van de gulden grotere verliezen in de hand gewerkt. BesfHiringen De actie tot verlaging van het kos tenniveau heeft ondanks voortgaande loon- en prijsstijgingen al tot omvang rijke besparingen geleld. Per einde 1962 hoopt de K.LJV1. de brutokosten voor dtt jaar met 45 miljoen gulden te heb ben verminderd. Een belangrijk onderdeel van het be- xuinigingsprogramma vormt de vloeiing van personeel. Sinds april vorig jaar is reeds 1700 man personeel vertrok ken; voor het einde van dit jaar verwacht men 2000 man te hebben kunnen laten afvloeien. Do KXJd.-directie is er echter doordrongen dat deze actie nooit de gaten in de balans zal kunnen stoppen. Daarom heeft men besloten tot een nog Intensievere marktbewerking. Er is een nieuw Amerikaans advertentiebureau in da arm genomen dat een groots opgezette reclamecampagne organiseert Voorts zal de propaganda voor de ITE- reizen enigszins worden algezwakt ei er meer reclame worden gemaakt voor de eerste klas-reizen. Ook zal meer aandacht worden besteed aan de propaganda voor Amsterdam als poort van Europa. Dit laatste omdat steeds meer luchtvaartmaatschappijen rechtstreekse verbindingen gaan onder houden tussen steden in eigen land plaatsen over de oceaan. Garanties De liquiditeitspositie van de K.L.M. is door het geleden verlies uiteraard on gunstig beïnvloed. In 1961 waren dc komsten weliswaar voldoende om de i male bedrijfskosten te dekken, maar dat voor de betalingsverplichtingen gens ln dat jaar geleverde vliegtuigen voldoende middelen uit afschrijvingen be schikbaar kwamen, moesten voor hel komen van deze verplichtingen middelen worden aangewend, die oorspronkelijk bestemd waren voor de verdere moderni sering van de vloot na 1962. Omdat hierdoor de continuïteit van hel bedrijf ernstig in gevaar werd gebracht werd de regering om financiële steun gevraagd. Zoals bekend is onlangs oei ontwerp van wet aangenomen waarbij d- ministers van verkeer en financiën tot 1 januari 1965 zijn gemachtigd namens de Staat garanties te stellen voor door de KLM. aan te gane geldleningen tot «en bedrag van ƒ375 miljoen en aan de K.L.M. leningen te verstrekken tot ten hoogste ƒ50 miljoen ter handhaving van «en voor de bedrijfsvoering vereiste liqui diteit. Heft KLM lijn naar Biak op (Van een onzer verslaggevers) De directie van de KLM houdt verband met de politieke toestand op Nieuw-Guinea ernstig rekening met een terugval van de activiteiten op de lijndienst naar Biak. Opheffing van deze lijn waarover overigens nog geen enkele beslissing is geno men zou een omzetderving van 25 miljoen gulden per jaar betekenen. Vaststaat dat. zodra dc repatriëring van dc Nederlanders uit Nieuw-Guinea zal zijn voltooid, de KLM capaciteit zal kunnen vrijmaken. Waar deze capaciteit voor zal worden gebruikt is nog niet bekend. Misschien voor een lijn op In donesië. zegt dc KLM-directie. maar hiervoor is nog geen enkele aanwijzing Inmiddels worden nog steeds extra vluchten naar Nieuw-Guinea gemaakt voor de repatriëring van dc daar woonachtige Nederlanders. Behalve de Super-Constellations heeft men daar voor thans ook een van dc Phillippijnse luchtvaartmaatschappij PAL gechar terd* DC-8 ter beschikking. Venvacht wordt dat op 20 augustus 1400 vrouwen ca kinderen zullen zijn gerepatrieerd. Met 33 extra-vluchten hooot men tot 20 oktober 4500 Neder lander* te repatriëren. De ministers hebben zich reeds be reid verklsard van de hun gegeven be voegdheid gebruik te maken om de K.L.M. in staat te stellen over te gaan tot herfinanciering van het In de V.S. opgenomen bankkrediet van 70 miljoen dollar. Voor deze herfinanciering Mor den thans voorbereidingen getroffen. Voor deze herfinanciering, die vermoe delijk in Nederland zal geschieden, zal van de garantiefaciliteit gebruik moeten worden gemaakt voor een bedrag var f 250 miljoen gulden. De resterende faci liteit ad 125 miljoen kan worden aan gewend voor de financiering van de door de ministers goedgekeurde vliegtuigaan kopen (welke toestellen is nog niet be kend) en andere Investeringen. Samenwerking Over de samenwerking met andere luchtvaartmaatschappijen meldt het jaar verslag dat de besprekingen met de S.AS. en Swissair in 1961 werden voortgezet, maar dat dit overleg heeft geleid tot het inzicht dat er thans onvoldoende perspec tieven aanwezig zijn voor een intensieve samenwerking. Niettemin is de K.L3L van oordeel dat de problemen M-aarvoor de Inter nationale luchtvaart zich op langere termijn gesteld ziet mede kunnen wor den opgelost door een vergaande sa menwerking tussen Europese lucht- vaatmaatschappUcn. In dit verband is er, aldus het ver slag, opnieuw aanleiding de mogelijk heid van toetreding tot de Air Union (een belangengemeenschap die de Air France. Al Italia, Deutsche Lufthansa en Sabena beogen aan te gaan) in overweging te nemen. Zoals bekend Is tot nu toe geen overeenkomst tussen deze vier maatschappijen tot stand kunnen komen omdat Frankrijk zich nog niet duidelijk heeft uitgesproken. Een duidelijke uitspraak over de toe komst van dc KX.M. wil de directie in het verslag niet doen. Door stabilisatie van de produktie en de maatregelen ten aanzien van inkomstenverhoging en tenverlaging hoopt zij het grootst moge- liike profijt te trekken van de verwachte groei van het wereldluchtvaartverkeer. Maar de omvang en de oorzaken van het verlies in 1961 zijn van zodanige aard dat een herstel van de rentabiliteit op korte termijn niet is te verwachten. Gebleken is namelijk wel dat de problemen ver bonden aan de intrede van straalvliegtui gen niet in één overgangsjaar konden worden opgelost, maar dat er sprake moet zijn van overgangsjaren. Cijfers Jaarverslag in cijfers: in 1961 werd verlies geleden van ƒ77 miljoen (de winst over 1960 bedroeg 10.329.000 waaruit vijf procent dividend werd uitgekeerd). Het verlies over 1961, is afgeboekt ten laste van voorzieningen en reserves, waardoor de reserves, welke volgens de balans per einde 1960 nog bijna 94 mil- Onderzoek naar pillen tegen zwangerschap Dc directeur-generaal van de volksge zondheid, prof. dr. P. Muntendam, heeft een waarschuwing doen uitgaan tegen het gebruik van orale antl-conceptleve middelen zonder medische consultatie. Er M*ordt een onderzoek ingesteld na: complicaties, die zich na het gebniik van de tabletten hebben voorgedaan b|j aantal vrouwen. Gebleken is dat in enkele gevallen bij vrouwen, die vroeger trombose heb ben gehad, zich deze aandoening op nieuw voordoet na het gebruik van ta bletten die zwangerschap moeten voor komen. De tabletten worden onder ver schillende namen in de handel gebracht. Soms doen zich ernstige complicaties voor, bij dc geconstateerde aderontste king zoals afsluiting van een bloedvat. Een fabrikant heeft zich reeds tot de artsen gewend met het advies de tablet ten te ontraden aan die vrouwen die vroeger aderontsteking hebben gehad of die aan spataderen lijden. Dc geneeskundige hoofdinspecteur ver zamelt thans bij de huisartsen inlichtin gen over dc geconstateerde complicaties, terwijl de farmaceutische hoofdinspec teur nagaat welke maatregelen in het buitenland tegen deze tabletten worden getroffen. Van de resultaten van deze onderzoeken zal afhangen of ook hier te lande nadere maatregelen getroffen zullen worden. Gebruik van de middelen zonder raadplegingen van een arts acht de directeur-generaal echter niet ver antwoord, zo deelt hij mede. Het hoofdbestuur van de Ned. Vereni ging voor Sexuele Hervorming heeft in middels besloten normaal door te gaan met de gecontroleerde verstrekking van de orale anti-conceptieve pillen. Vrou wen, die vroeger (al dan niet tijdens dc zwangerschap) aan trombose hebben ge leden, zullen van de verstrekking wor den uitgesloten. Naar bekend is de NVSH op haar consultatiebureaus in Amsterdam. Den Haag en Rotterdam bij wijze van proef met de verstrekking van dc pillen aan 500 vrouwen begonnen. De verstrekking gaat gepaard met uitvoerig medisch onderzoek cn regelmatige con trole. Gouverneur Winkel overleden De waarnemend gouverneur van de Nederlandse Antillen, de heer Chr. Winkel Gaan., is hedenmorgen vroeg overleden. Hij is 63 jaar geworden. De heer Winkel was opgenomen in het ziekenhuis te Willemstad M-egens een ziekte, die zich vrij plotseling heeft ge openbaard, want hij heeft nog de gehele van de prinsessen Irene en Mar griet meegemaakt. (oen gulden bedroegen, in de balans per einde 1961 zijn verminderd tot 12,2 mil joen gulden nl. 2,1 miljoen als agio- reserve en 10,1 miljoen als restant alge mene reserve. De bedrijfsinkomsten daalden van ruim 612 miljoen gulden in 1960 tot ruim 593 miljoen in 1961, terwijl de bedrijfskosten stegen van 540 tot 590 miljoen gulden, zodat het bedrijfsoverschot ƒ2.967.000 be droeg tegen in 1960 ƒ72.188.000. Na afschrijvingen enz. bedraagt het verlies vóór belastingen ƒ87.312.000 (in I960 M inst 829.0001 en rekening houdend met het vrijgekomen bedrag uit de voor ziening voor M instbelasting ad. 10.655.000 (in 1960 9.500.000) bedraagt het verlies 76.657.000. Blijkens het inmiddels eveneens, ver schenen verslag over de eerste helft van 1962 werd in die periode een verlies ge boekt van 56,6 miljoen gulden tegen 37,2 miljoen in de eerste helft van 1961. Het verlies in het tweede kwartaal van 1962 bedroeg 16,2 miljoen gulden of drie mil joen minder dan vorig jaar en 24.2 mil joen minder dan in het eerste kwartaal van 1962. het hotel Hovi spelen jonge evacués, als alle andere jongetjes, soldaatje. Kinderen vinden het te koud om te spelen (Van een onzer verslaggeefsters) TN het Arnhemse hotel Hovi aan de •J- Hommelseweg zitten, in hartje van de Hollandse zomer, een aantal vrouwen en kinderen kleu mend bij elkaar. Eigenlijk horen zij hier ook niet: het zijn evacués, hel zijn de vrouwen en kinderen die ver leden week op advies van het gou vernement daar, overhaast uit Me- rauke zijn vertrokken, hun mannen noodgedwongen achterlatend, voorbereiding voor het vertrek naar het verre Nederland moest het werk van slechts enkele dagen zijn, te kort om diep over deze verhuizing na te denken. Maar over Nieuw-Guinea scheen een verwarmende zon. en hier regent het en waait het en is het sinds hun aankomst, in de nacht van vrijdag op zaterdag van de vorige week, geen dag zomer geweest. Dat weer hier, dat is de Meraukse vrouwen w^l het meest tegengevallen. Wat de overige moeilijkheden betreft: het is allemaal in hoofdzaak een kwes. tie van aanpassing, vinden, zij zelf. Zii aanvaarden de nieuwe situatie, zoals die hen is voorgelegd. Die evacuatie was ten slotte een noodzaak, en mand weet of en wanneer zij weer naar hun eiland zullen terugkeren. Zaterdagmorgen om vier uur kwam de rroep aan In hotel Hovi. Er stond brood met kaas en worst klaar, en kof fie. en melk voor de kinderen. „Heerlijk, verse melk. We hebben het in jaren niet gehad", zei een van de vroowen. Een ander merkte op: „Het is allemaal zo snel gegaan. Je beseft nog naaM-elüks dat je nu in Nederland bent". Spelen De kinderen dachten nergens meer aan, holden elkaar tussen de tafeltjes door achterna. Hert was de eerste tie op de reis. op hert dag en nacht door steeds maar verder trekken. De tweede reactie was: slaap. Na het eten zakten ze op hun stoelen döodimoe onderuit Een jongetje had nog de fut te zeggen: „Straks ga ik buiten speleD" Om half ne«en gingen de eersten al naar buiten. Spelen ia diie vreemde straten, m het koude, vreemde land. Ze speelden met elkaar, hadden geen aandacht voor de Arnhemse kinderen die nieusgierig naar de donkere gens en meisjes kwamen kijken. De roes van het onverwachte, het nieuwe, is er bij de kinderen nu wei uit. Het kille weer heeft hun enthou siasme getemperd. Ze hebben hei koud, zeggen weinig en eten traag. De meesten zitten in hun pijjama- tjes, totdat zU naar buiten gaan. ..Het Is nog het warmste dat we voo hebben", zeggen de moeders. Eén hen. mevrouw Helmioh. die me haar twee kinderen hier is. vertelt: „Toen we uirt Biak vertrokken, zeiden ze: in Bangkok krijgen jullie warmer® klc- ren. In Bangkok wist niemand iets van kleding verstrekken. Dan komt het op Schiphol wel. dachten we. Maar ook daar kregen we niets". In ieder geval betaalt Binnenlandse Zaken de huis vesting qn voedirng. Hoe er verder ge holpen zal worden, weet niemand. De meesten zitten in bun pyama- mee kunnen nemen, gemiddeld ieder een paar honderd gulden. Daarvan zul len allereerst de kinderen kleding i «en hebben. Veel geld voor reizen (wie kenniseen of familie in hert land heeft, er graag eens op bezoek gaan) zal n leder geval niet overblijven Winkelen Er is zo'n groot verschil met Me- rauke. Het Minkelen in een Nederland- stad bijvoorbeeld. Zaterdagmorgen vijf uur M-ilde een van de vrouM'cn meteen een kinderbox gaan kopen, niet denkend aan Minkelsluitingstyden. La ter op de dag zijn de vrouwen met el kaar dc stad in geveest. Het ging lien vooral om speelgoed voor de kinderen. Mevrouw Helmich zegt: „We zullen hier nog moeten leren winkelen. In Nleuv- Guinea keek Je niet naar de prijs. Daar was geen keus ook. Wc moeten leren dat je hier keus kunt maken, en dat een artikel niet In iedere winkel dezelfde prUs heeft". Mevrouw Helmich zou. zegt misschien wel weer terug willen. „Het hangt van de besprekingen af. Misschien wordt deze tjjd In Nederland dan wel als verloftijd gerekend" Mevrouw Kiemeney, die met zes kin deren hierheen is gekomen van wie de jongste. Larry, zes maanden is, houdt alleen de zonnige kant van het verblijf hot oog. „Ik geloof diat mijn man, die bij de telefoondienst zit, hier een betore toekomst zou hebben. We hebben daar nog geen automatische te lefoon". En wat het leven hier betreft: Ach, we zullen ons wel aanpassen. Als we hot niet zo koud hadden. Hun mannen Ze zullen zich wel aanpassen Maar hun mannen zijn achtergebleven, en dat is het ergste van deze evacuatie. Want hoe zullen zij horen wat er met hun mannen daar gebeurt? De radio nieuwsdienst hier is heel schraal in zijn berichtgeving. Zijn er vandaag nog para's geland? Wanneer zij dat horen, is het vele uren later. Het duurt dagen voordat een brief de afstand heeft overbrugd, want er liggen vele zeeën tussen Merauke en Arnhem. Niemand van d<e Meraukese vrouwen kan loskomen van een vage beklem ming. Wat gaat er met hen gebeuren? Zullen ze in Arnhem mogen blijven, of zal de groep „in de verstrooiing" gaan? De mensen - zijn hier vriendelijk, vinden ze, er komen steeds maatschappelijke werksters praten, maar het land blijft kil en plassig. En zal niet deze gesteld heid een weerspiegeling zijn van het karakter van de Nederlanders? De vrouwen willen zich aanpassen, maar zullen ze ooit helemaal worden geaccep teerd? Ze vragen zich of, als dfe avond valt in Aimhem. Als het stil wordrt in het hortel en de kinderen naar bed zijn. Dan zijn de vrouwen, die de avondkoffie bij elkaar drinken, nog meer alleen met hun eigen gedachten. Dan breekt de ilgie door in de lounge van het ho tel. De schemering hier is zoveel anders dan op Nieuw-Gulnee. de avondstilte is zoveel anders dan Merauke. De avon den zijn het moeilijkste stuk van de dag die toch al niet veel zon brengt. Morgenochtend staan er weer goed menende Arnhemmers bü de receptie van het hotel, Ze brengen schoenen en kleding, omdat ze zo begaan zijn met koukleumende kinderen. Dat ver warmt nog een beetje het hart, hoewel men liever heeft dat Sociale Zaken kle- ren die zijn gesneden op het Hollandse klimaat zou aandragen. ILLY STOPH, de waarnemend premier van Oost-Duitsland heeft gisteren de muur door Berlijn een bolwerk van de vrede genoemd. Hij deed dit in een artikel in het Russische regeringsorgaan Izwestia. Soph schreef dat de communistische barricade die op 13 augustus 1961 werd gebouwd „de vrede heeft be waard voor het gehele Duitse volk!" Stoph, de rechterhand van Walter Ul- vakantie „De instelling van een betrouwbare antifascistische muur heeft een einde gemaakt aan de pogingen van de Duit se imperialisten en militairen om de open grens in Berlijn te gebruiken om belemmeringen te scheppen voor de bouw van het socialisme in de Duitse de mocratische republiek", zo schreef hij In het Staatsblad van vandaag is op genomen de wet tot wijziging van de Arbeidswet 1919. Deze wijziging betreft de zg. broodbakkerijparagraaf en heeft tengevolge, dat met ingang van 30 augus tus het verkoopuur van brood wordt, vervroegd van tien uur tot half tien op de eerste vijf werkdagen van de week en tot negen uur op de zaterdag. Tevens is het met ingang van 30 augustus mogelijk om na verkregen ver gunning in broodbakkerijen in ploegen te werken. Een dergelijke vergunning dient bij het districtshoofd van de ar beidsinspectie te worden aangevraagd. Een lid van de opruimingsploeg bekijkt met nauwgezette aan dacht de resten van een vier motorige Britse bommenwerper Hij somde de volgende redenen fllvti voor de bouM* van de muur. 1. De muur demonstreert de politie^- stabiliteit van het Oostduitse regin^^jj 2. De muur heeft een einde gemat^^^ aan het werk van westelijke specula) ten die goederen en produkten onttroi ken aan de Oostberlijnse markt; 'Onde 3. De muur heeft een einde gemarf®^e aan de georganiseerde ..mensenhand#51^ (Hij doelde hiermee op de vluchtel#er genstroom van oost naar west); 4. De muur heeft de grens geslot» voor westelijke spionnen en saboteuf die de grens overkwamen, toen deze nj open M'as. Vele arbeiders hebben na 13 augustg- unaniem verklaard dat het leven f vrijer is en dat men ruimer kan ader halen", aldus Stoph. Hij voegde hieraf - toe dat de produktiviteit is gestegen het bouwen van de muur. Hij sprak ni over de klachten over de Oostduij voedselvoorziening. Mg ,.Uit de schietpartijen langs de sJp torgrens van de laatste tijd", ala mt Stoph, „blijkt dat een afzonderlijk Oo t£; duits vredesverdrag niet langer kt- worden uitgesteld." IZwar Wit: Zo u Het nationale inkomen is in 1961 fB par stegen tot f 40.19 miljard (tegen 38,|isgu: miljard. De netto-naitionale bestedingW1^ bedroegen daarentegen f 39.67 (37*®» PI miljard en het overschot op de lopert^^F transacties met het buitenland daalaLr~ö' tot f 520 (1200) miljoen, aldus uit de cijfers van het Centraal voor de statistiek. (mnen Van het nationale inkomen bestaEg^Q f 18,58 (17,31) miljard uit lonen en g4! lanssen, f 2,97 (2,65) miljard uit soc%aden lasten en f 14,67 (14,88) miljard uit ofi5h: rige inkomsten. Indirecte belastin®nval minus prijsverlagende subsidies bedrplgt 5 gen f 3,97 (3,7) miljard. I beidi De gezinshuishoudingen verbruik) f 25,6 (24,15) miljard, de overheid f 6 (5,75) miljard. Bedrijven investeertHet j netto in vaste activa f 4,9 (4,55) miljaiedpro tegen de overheid f 1,71 (1,49) milj#ijwel Voorraden en onderhanden werken men met f 1.3 (1,4) miljard toe. irtij di uit. Slechts een verwrongen hoop alu- bere vondsten gedaan, aangezien (Van onze luchtvaartmedewerker) ALS vakantieganger op de Veluwe zal men mogelijk de moeite genomen hebben om eens een kijkje te gaan nemen in de nieuwe polder Flevo land. Zodra men dit nieuwe, aan het IJsselmeer onttrokken grondgebied binnenrijdt ziet men daar al dc prachtige akkers die reeds aardappelen en andere voor ons levensonderhoud nodige produkten opleveren. Maar ver der in dit nieuwe poldergebied is het alleen nog maar riet wat de ogen te aanschouwen krijgen. De dienst Zuiderzeewerken is hier nog druk bezig het land in cultuur te brengen. In de eerste plaats worden er wegen ge bouwd, sloten getrokken en draineerbuizen gelegd. Vervolgens wordt het drie tot vier meter hoge riet afgebrand en gaat men verder met de culti vering van dit zo broodnodige landbouwterrein. Zoals wij al terloops op merkten, wordt deze bodem momenteel nog beheerst door riet, dat op sommige plaatsen een hoogte bereikt van drie a vier meter. Het is dus on doenlijk om van de weg af te bekijken wat er nog verborgen ligt tussen het taaie groene riet. schuwt direct zijn baas en gaat over enkele honderden meters M-eer rustic voort met zijn werk. Dan is hij er ten minste zeker van dat hy geen brokken maakt. Maar ja, daar is de zaak niet mee afgedaan. Verkeerswegen en sloten moeten nu eenmaal doorlopen. De vol gende stap die men dan onderneemt, is zich in verbinding stellen met de Kon. Luchtmacht. Dit M-apen heeft namelijk de beschikking over een Explosieven- opruimings-peleton dat speciaal voor dit werk is opgeleid. Jaarlijks trekken ongeveer vijftien militairen van dit on derdeel voor enkele weken naar de Flevopolder om daar de helpende hand te bieden. Een eerste vereiste is name lijk dat dc grond enigszins droog is. anders is het namelijk niet mogelijk om met de drietonners het rietveld in te trekken en daar de oorlogsveteranen te lichten. Of liever gezegd uit te gra ven. Indien men soms terloops het idee gekregen mocht hebben om daar nog eens een compleet oorlogsvliegtuig te gaan bewonderen, komt men bedrogen Bij het uivoeren van de eerste stap pen voor de cultivering van dit bouw land, zijn de arbeiders van de Zuider- zeewerken al menig maal gestuit op de wrakstukken van vliegtuigen en an dere voorwerpene die in de loop der jaren in het IJsselmeer verzwolgen zijn. Volgens de directie van de Dienst Zuiderzeewerken moeten er in de Flevopolder ongeveer negentig vlieg tuigen liggen, die nu na de <Jroogleg- ging boven water komen. Voornamelijk in de tweede wereldoorlog is een groot aantal oorlogsvliegtuigen in dit gebied terecht gekomen, al of niet bewapend. Het is vooral de bewapening waarvoor en huiverig is. Een aantal mitrailleurkogels is zo erg nog niet, maar als men het riet af gaat branden is het niet zo prettig als men dan tevens een of meer bommen tot explosie brengt. Ook een dragline-ma chinist heeft het nu niet bepaald op de- oorlogssouvenirs begrepen en waar- duidt er namelijk op dat hier eens een trotse Engelse of Duitse ma chine het water is in gedoken De ber- gings- en opruimingswerkzaamheden Morden hier ernstig door bemoeilijkt, want vaak komt het voor dat belang rijke onderdelen tien meter of nog die per in de bodem verzonken zijn. On danks de verlatenheid van het gebied neemt men toch voorzorgsmaatregelen en plaatst men in de wijde omtrek waarschuwende rode vlaggen, zodra men op onderdelen stuit, die er op wij zen dat men met gevaarlijk oorlogstuig te doen krijgt Immers men heeft altijd de kans dat er in de buurt aspirant-ex- plosievenopruimers zijn, die nog niet beseffen aan welke gevaren ze zich blootstellen. Op gepaste afstand Tijdens het demonteren van het oor logstuig mogen alleen de specialisten in de buurt blijven; soldaten-handlan gers blijven op gepaste afstand. Maar ondanks die afstand komen ook zij in aanmerking voor de gevarentoelage, die enkele malen de soldij over die dag be draagt. Nogmaals: als men een dergelijk vliegtuigM-rak nadert, denkt men al gauM-: M-at kan me deren, maar het gelden. De mannen van het opruimings- zou zich nog eenmaal kunnen doen peloton zijn zich hier terdege van be- M-ust. Ze zijn niet bang, maar wel wan trouwend. De noodzaak hiervan blijkt wel uit het gegeven dat uit één gecrasht vlieg tuig negenenveertig gevaarlijke fosfor- bommen werden gehaald. Speciaal hier om gevaarlijk daar een beschadigde bom. zodra zij vrij komt uit het slijk, rondspattende en brandende fosfor kan gaan spuiten. Daarnaast heeft men mitrailleurpatronen bij duizenden tege lijk uit de wrakken gehaald. Naast de explosieven worden ook wel eens lugu- OPL< elke oorlogsvlieger kans heeft ge;u zijn toestel te verlaten. Voor de id tificatie van de oorlogsslachtoll wordt de hulp ingeroepen van de 0 1. Der vendienst, een speciale afdeling van wage Kon. Landmacht. De mannen van entei opruimingsdienst staken onmiddf) hun M-erk zodra zij op dit gebied koi$^ jnhP Vrij spoedig na het eerste seintje te' on(je schijnen hun wapenbroerders, die jipf j een deel van hun taak overnemen.]^8^ mannen in het blauw-grijze pak I ben voor hen veel ontzag, aangezieti slechts aan enkele stoffelijke resten noeg hebben om een spoorloos dM-enen Amerikaans. Engels of D"\T J vliegtuigbemanningslid te identifice 0U De commandant van de opruimia dienst vertelde, dat het onlangs voö komen is dat men aan de hand van onder- en dijbeen en het stuitje I heeft kunnen stellen hoe lang cn I de man geweest moet zijn. hi Klein verschil 1 Een specialist stelde namelijk vasl deze Engelsman een meter zeven In Xar zestig geweest moest zijn. Daarfrens bij had hij een operatie ondergaan aanjerlandsi been en was 34 jaar oud. Deze gakarbeii vens zoals de nummers van de bomfederlar vens zoals de nummers va ndc borrnestuurd' motoren e.d. worden aan het desbelg^^, fende ministerie van defensie do<v> geven en bij vergelijking bleek de slehts twee centimeter korter te r Door de jaren heen zijn deze machines als het ware door de begraven vol- en onder geslipt met' ooi' Ti' „efckc b heren M ^en^u evenwel belangrijke ofnstJg J kels die door de mannen van de j°men R' Luchtmacht vakkundig worden vel8® een derd. Dc mannen worden daarom l de Rijkswaterstaat als graag gcP ~e '5' gasten gezien voor het gigantische tfstera dat wij daar als Nederlanders tes^ Nieuw uitvoeren. Br-Roerr en perse

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 6