Jlicuwo £eihsrt)e Ufouranl
Eerste vliegtuig
repatrianten
Commentaar
Maandag vervolg
regeringsberaad
Eisenhower mocht de kerk niet in
Operatie Spectrum begonnen
Snelle regeling
repatrianten
Bella geestdriftig in
Algiers ingehaald
Jongens vielen
politie aan
op Texel
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1962
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Drieënveertigste jaargang no. 12546
it ahfllmn
myn btrl ia UgljcaspctT
in 'n woelige wereld
veilig verzekerd.
(Van een onzer verslaggevers)
'TERWIJL DEN HAAG vergadert en
Soekarno confereert (subtiel onder
scheid tussen werkelijke en schijn-demo-
rratie) vliegen evacués uit Nieuw-Gui-
nea naar Nederland. Het verband is dui
delijk: nu noeh Den Haag noch Djakarta
veel bezwaren schijnen te gaan inbrengen
tegen het in Washington bereikte voor
lopige akkoord, nu komt het tijdstip heel
snel naderbij waarop er voor Nederlan
ders niet of nauwelijks meer plaats zal
zijn op dit omstreden eiland. Men mag
dan hopen op vriendschappelijker betrek
kingen dan nu het geval is tussen Neder
land en Indonesië, maar het zich onder
Indonesiës leiding ontwikkelende gebied
Nieuw-Guinea (het zijn moeilijk verteer
bare woorden) zal voor Nederland toch
vreemd grondgebied zijn, dat misschien
plaats zal kunnen bieden aan enkele Ne
derlandse deskundigen.
Liquidatie van het Nederlandse bestuur
in een zeer kort tijdsbestek dus en dat is
voor de betrokkenen, in sommige geval
len mensen die de beste tiid van hun
leven aan de opbouw van dit land ge
geven hebben, een verdr'etige zaak. Daar
om ma" men de bewindslieden in Den
Haag d«e snec'aal hiervoor verantwoor-
deliii'heid dragen, twee dingen vragen:
dat zij op de korist mogeliike termiin en
met grote duideli'khe'd aan deze lands
dienaren laten we*en waaraan zij toe zijn
en dat d'e regeling 'al zijn rovaal en
loyaal. Op het ogenblik wordt er geëx
perimenteerd met vrnwHlige evacuatie
men kan het nauweüiks een gelukkig
experiment noemen, want in een stad vol
geruchten als Hollandia nu eenmaal is,
is he4 bijzonder mneüpk te beslissen in
iets dat zozeer het huiselijk leven, hef
eigen geluk raakt. Daarom zal men zo
spoedig mogelijk dit e":nerimcnt. moeten
laten varen en moeten komen met een
definitieve regeling.
Voor zover het Nederlandse ambtenaren
betreft, hetzij in civiele, hetzij in mili
taire dienst, is dit al'es eigenlijk vanzelf
sprekend maar daarmee is men nog
n»et aan het eind. Er verblijven op Nw.-
Guinea ook niet-ambtelijke Nederlanders
enmen treft er velen aan d'e destijds
Indonesië de rug hebben toegekeerd om
op dit deel van het Nederlandse grond
gebied een nieuw bestaan op te bouwen.
Zij zijn in vele gevallen beslist geen vrien
den van de Indonesiërs en er zijn er on
getwijfeld velen die de komst van de
Soekarno-bestuurders met angst in het
hart tegemoet zien.
En dan zijn er de Papoea's die mogen
we het zo noemen op Nederland „ge
gokt" hebben. Fel hebben sommigen van
hen zich gekeerd tegen alle Indonesische
aanspraken en nooit hebben zij onder
stoelen of banken gestoken dat zij zich
met Nederland verbonden gevoelen. Mat
wordt er van hen? Zullen zij straks, als
het Indonesische bestuur zijn greep op de
bevolking gaat krijgen, de „verraders"
zijn. de mensen die met de Nederlanders
hebben „geheuld"? Wal gebeurt er als zii
zich de komende maanden tot Nederland
wenden om steun?
Nederlandse regering cn Nederlands volk
staan opnieuw voor een krachttoer het
zij ons allen duidelijk. Het is allemaal
niet onoverkomelijk, maar er is wel vast
beradenheid en er is wel eensgezindheid
voor nodig. Nu deze, wellicht beslissende
week voorbij is. is het goed zich hierop
te bezinnen.
Twaalf doden bij
vliegongeluk
Een vliegtuig van de Amerikaans®
marine, clat sinds donderdag in de Phi-
lippijncn werd vermist, is in het Zum-
balesgebergte nabU de Amerikaanse
vlootbasis Subic. op 130 km ten noord
westen \an Manilla, gevonden waar het
blijkt te zijn verongelukt. Van de der
tien inzittenden heeft slechts dé boord
werktuigkundige Joseph Bernard het
ongeluk overleefd.
T7X-PRESIDENT Eisenho
wer, die op het ogenblik
in Keulen is, heeft een be
zoek aan de beroemde kathe
draal moeten afgelasten, om
dat hij eenvoudig zijn hotel
niet uit kon.
Toen bekend geworden
was, dat Eisenhower naar de
kathedraal wilde, die tegen-
Mevrouw Niggebrugge uit Me-
rauke werd evenals de andere
repatrianten nog op Schiphol
röntgenologisch onderzocht.
Nieuws in
MET een speciaal lijntoestel van de KLM zijn vannacht 97 repatrianten
uit Nieuw-Guinea in Nederland aangekomen. Zij vormen een eerste
groep Nederlanders, die op vrijwillige basis, het veel omstreden land heb
ben verlaten, om, nu het nog tijd is, veilig in Nederland terug te keren.
Deze eerste groep, die bestond uit 24 vrouwen met hun kinderen, zullen
binnenkort worden gevolgd door meer transporten per schip en per vlieg
tuig. Verwacht wordt dat ongeveer twaalfduizend Nederlanders zullen
terugkomen. Met de repatrieëring van het mannelijk overheidspersoneel
is nog geen begin gemaakt. De mannen, die uit Nieuw-Guinea in ons land
aankomen, zijn particulieren of verlofgangers. Operatie Spectrum is echter
begonnen!
De wijzers van de klok in de H-kan-
tine op Schiphol wezen precies 0.53
uur toen de Super Constellation „Iso
toop" landde. Moeheid en spanning
stond op de gezichten van de Neder
landers, die uit het vliegtuig stapten,
te lezen. Voor sommige families was
de vlucht uit Nieuw-Guinea zo haastig
geweest,"dat de reis wel moeilijk moest
worden. Er waren zelfs vrouwen, die
niet eens afscheid van hun echtgenoten
hadden kunnen nemen. Overhaast met
slechts enkele schamele bezittingen
waren zij aan boord gegaan, het liefste
wat ze bezitten, hun man, in Nieuw-
Guinea achterlatend.
Ook de reis, die zondag was begonnen,
had geen prettig verloop. Oh ja, alles
was prima georganiseerd. Maar in Beiroet
was nadat het vliegtuig juist was opge
stegen voor de laatste etappe, het sein
gekomen: „Machine niet in orde. Landen!"
Meer dan vierentwintig uur hadden de
vrouwen met hun kinderen in Beiroet
doorgebracht. Voor vele vrouwen met vijf
of zelfs acht kinderen was deze lange
rustpauze een welkome onderbreking.
Bovendien organiseerde de K.L.M. een
prachtige rondrit, die de dag goed vulde.
De wetenschap echter dat met een
één oogopslag
De algemene indruk in
Den Haag is, dat het kabi
net zich gisteren in grote
lijnen heeft geschaard
achter het met Indonesië
voorlopige akkoord inzake
Nieuw-Guinea. Dit wordt
opgemaakt uit het feit. dat
de Koningin gisteren naar
haar vakantieoord is ver
trokken en dat de mi
nisters Zijlstra en Cals
niet zijn teruggeroepen
voor het kabinetsberaad,
dat maandag zal worden
voortgezel.
Dinsdag zal de regering
de commissies voor Nieuw-
Guinea. buitenlandse za
ken en defensie van de
Tweede Kamer vertrouwe
lijk inlichten over de nieu
we stand van zaken. Zij
hoopt dan ook een indruk
te krijgen van de opvattin
gen, die in het parlement
ten aanzien van het be
reikte akkoord er op na
worden gehouden. Ver
wacht wordt, dat dr. Van
Roijen daarna instructies
zal krijgen voor het voort
te zetten overleg in Was
hington 'of New York).
Het eerste chartervlieg-
tuig met repatriërende
vrouwen (32) en kinderen
'64) is vannacht uit
Nieuw-Guinea op Schiphol
aangekomen. De passa
giers hadden in totaal
ongeveer anderhalve dag
vertraging. omdat het
vliegtuig, waarmee zij ver
trokken waren, in Beix*oet
strandde. Het schema van
de KLM behoeft als ge
volg van deze tegenslag
echter niet te worden ver
anderd.
De ministersconferentie
te Brussel over toetreding
van Engeland tot de EEG
is weer iets opgeschoten.
De zes zouden zelfs een
formule hebben gevonden,
die aan alle moeilijkheden
een einde kan maken, als
Engeland z^ accepteert.
Het struikelblok wordt
thans nog slechts gevormd
door de regeling voor
landbouwprodukten uit
Australië. Nieuw-Zeeland
en Canada. Vandaag zou
den de zes en minister
Heath nog proberen, uit
de impasse te geraken.
Do Westduitse minister
van defensie. Strauss,
heeft in een gesprek met
militaire deskundigen
aangedrongen op een na
der bezien van de drie
Amerikaanse stellingen,
die niet met de Westduit
se overeenkomen. De mi
nister meent, dat grote
atoomwapens eerder poli
tieke dan militair-bruik
bare wapens zijn.
De Nederlandse regering zal haar
uiterste bestd'oen om de repatriëring
zo vlot mogelijk te doen verlopen. Het
ministerie van binnenlandse zaken zal
waanschijin'dièlijk op korte termijn het
advies van het georganiseerd overleg in
Hollandia, over d'e regeling van de
rechtspositie en de materiële voorwaar
den voor de leden van het Bijstandskorps
ontvangen. Met de gouveneur is overleg
gaande om te komen tot uitzending van
één of twee ambtenaren van het ministe
rie van maatschappelijk werk naar
Nieuw-Guinea, om aldaar bij de repa
triëring te assisteren.
Het ministerie van binnenlandse zaken
zal onmiddelijk als het passagierslijsten
heeft ontvangen, deze publiceren.
onklare motor was gevlogen, maakte vele
prikkelbaar en nerveus.
(Voor vervolg zie pagina 7)
T^EN grootse ontvangst is de vice-
premier van Algerije, Ahmed
Ben Bella, gisteravond ten deel ge
vallen, toen hij met een DC-3 op het
vliegveld van Algiers uit Oran aan
kwam. Duizenden enthousiaste Alge
rijnen waren op het vliegveld samen
gestroomd en begroetten hun leider
met luide toejuichingen. Ben Bella
was in 1956 voor het laatst in Algiers
geweest. Enige tijd' geleden werd hii
door de Fransen uit zijn gevangen
schap ontslagen, nadat hij vijf en een
Half jaar vastgezeten had
De Algerijnse vlce-premler werd op
het vliegveld begroet door oud-premier
Ferhat Abbas. de ministers Mohammed
Jazid en Rabat Bitat van de voorlopige
Algerijnse regering, zijn vertegenwoor
diger en naaste medewerker Mohammed
Kbider, de leider van het bestuur In
overgangstijd, Abdenrahmane Fares, en
enkele andere leden van dit bestuur
He: vliegtuig van Ben Bella was nau
welijks tot stilstand gekomen of de
geestdriftige menigte verbrak de politie-
afzetting. Veel autobezitters toetenden
luid en voormalige gueimiHos schoten met
geweren in de lucht. Toen de vice-pro-
rnier voor de geopende deur van he<f
vliegtuig verscheen, weerklonk er een
donderend geroep van „Jahia Ben Bella"
(lang leve Ben Bella). Enkele*"van zijn
aanhangers waren er zo opgesteld in
diens nabijheid te komen, dat er gevech
ten ontstonden toen zij poogden tot hun
leider door te dringen. Politic en mili
tairen grepen in en sleurden een aantal
vechtersbazen weg.
VERKLARING
Bij het regeringsgebouw In Algiers
werd Ben Bella hartelijk verwelkomd
door premier Ben Khedda en vlce-pre-
mler Belkacem Krlm. In een korte ver
klaring. die Ben Bella in hel regerings
gebouw aflegde, vroeg hü het Algerijnse
volk om steun voor het politieke bureau
van het nationale bevrijdingsfront
'FLNI, „opdat dit de doeleinden kan
verwezenlijken die de AlgerUnen zich ln
In dc nacht van donderdag op vrijdag
heeft in De Koog op Texel een bende
van ruim 300 jeugdige badgasten, waar
bij ook Duitsers, de uit twee man be
staande politie van deze plaats aange
vallen. Er werd in het dorp met allerlei
projectielen geworpen, stenen en stokken
volgens reed Ben Bella naar de ln de J vlogen door de lucht en de politieman-
Enkele uren voordat Ben Bella in
Algiers ankwam, publiceerde premier
Ben Khedda een verklaring, waarii
onder meer scherpe kritiek leverde op
de „machtshongerige" Algerijnse offii
ren diie de oorlog' in Tunesië en Marokko
hebben doorgebracht. Hij was van
nirtg dat deze officieren de „revolutio
naire oorlog niet gekend hebben zoals
hun broeders in het binnenland
heben dikwijls de neiging alleen op hun
wapens te rekenen". Hij wees erop dat
..deze gevaarlijke opvartting leidt tot
onderschatting van do rol die het volk
speelt en het gevaar van het ontstaan
een militaire kaste". Ben Khedda riep op
tot hervorming van het leger: waardoor
het ondergeschikt zal wonden gemaakt
aan het staatsgezag.
BEGROTING
Inmiddels heeft het Algerijnse bestuur
hi overgangstijd een begroting opgesteld,
die een eindbedrag van f 270 miljoen
aanwijst. Voor militaire doeleinden is
f 110 miljoen, voor buitenlandse Z3ken
f 40 miljoen en voor het tn het leven
roepen van nieuwe instellingen f 10 mil
joen gulden uitgetrokken. Voorts bevat
de begroting een post van f 27 miljoen
gulden veer het betalen van vergoeding
voor schade, die het geheime leger
(OAS.) vóór de datum, waarop Alge
rije onafhankelijk werd, aan openbare
gebouwen en bezittingen van particu
lieren heeft aangericht.
die hun leven bedreigd zagen,
genoodzaakt zich strategisch terug te
trekken naar het gebouw van de stichting
„Sociaal toerisme Texel" vanwaar zij ver
sterking vroegen.
Eer zij zich in dit gebouw konden ver
schansen kwamen zij echter in zulk een
gevaarlijke positie te verkeren, dat er
waarschuwingsschoten gelost moesten
worden. De uit zeven man bestaande ver
sterking uit Den Burg wist de agressieve
jongelui te verspreiden waarbij herhaal
delijk van gummistokken gebruik moest
worden gemaakt. Een der belhamels werd
gewond, maar wist toch in het duister
te ontvluchten. De justitiële autoriteiten
te Alkmaar zijn van dit gebeuren op de
hoogte gesteld. Er was volgens de politie
geen aanleiding voor dit optreden
jongelui. Volgens inwoners van De Koog
gaan de jongelui die hier veelal drie of
vier weken logeren, zich op den duur
vervelen. En dan gaan ze lastig worden,
zo verklaart men deze gebeurtenis.
Nieuwe wijk in Utrecht
B. en W. van Utrecht hebben de raad
voorgesteld een uitbreidingsplan vast te
stellen voor de wijk „Lunetten". Het plan
voorziet in de bouw van ongeveer 5.50U
huizen, bestemd voor circa 19.000 inwo-
Het gebied heeft een oppervlakte
260 ha en is gelegen ten oosten van
rijksweg 22 cn ton westen van de spoor
lijn Utrecht's-Hertogenbosch.
Eensgezind achter akkoord
IVFA 's morgens enkele kleinere zaken te hebben afgehandeld, heeft de
-L N ministerraad zijn vergadering van gistermiddag geheel gewijd aan
een bespreking van de voorlopige Nederlands-Indonesische overeenkomst
inzake Nieuw-Guinea. Over het besprokene werd na afloop van de zitting
(ongeveer half zeven) niets bekendgemaakt. Er verscheen alleen een com
muniqué van de rijksvoorlichtingsdienst, waarin stond dat het kabinets
beraad a.s. maandag wordt voortgezet en dat de regering a.s. dinsdag de
gecombineerde Tweede-Kamer-commissies voor buitenlandse zaken, de
fensie en N.-Guinea wil inlichten „omtrent het resultaat van het tot nu toe
gevoerde informeel overleg met Indonesië". Bij het verlaten van het Bin
nenhof weigerden de bewindslieden gistermiddag elk commentaar.
Ambassadeur dr. J. H. van Roijen is
van vier tot zes in de ministerraad ge
weest om de bereikte overeenstemming
toe tc lichten. Hij blijft nog enkele da
gen in ons land. In ieder geval moet hij
de uitslag van het kabinetsberaad van
overmorgen afwachten. Of hij dan weer
aan de beraadslagingen zal deelnemen,
staat nog niet vast. Maandag zal ook
minister De Pous (econ. zaken) van de
partij zijn. Gisteren moest hij verstek
laten gaan wegens deelname aan de
E.E.G.-conferentie in Brussel. Zoals ge
meld ontbraken ook minister Cals. die
op weg is naar de West. en minister
Zijlstra, die (in tegenstelling tot de mi
nisters Luns. Visser en Marijnen) zijn
vakantie niet had willen uitstellen.
Uit de afwezigheid van drie ministers
leidden waarnemers gistermorgen reeds
af. dat zich in het kabinet geen ernstige
meningsverschillen zouden voordoen
over de vraag of het voorlopig akkoord
met Indonesië voor de regering aan
vaardbaar is. De juistheid van deze con
clusie wordt nu bevestigd door het feit,
dat minister Zijlstra ook niet voor de
vergadering van maandag is terugge
roepen. Als de regering werkelijk ver
deeld zou zijn en nog een spannende be
slissing in het kabinet zou zijn te ver
wachten, zou niet alleen minister Zijl
stra moeten terugkeren, maar zou zelfs
minister Cals zijn verre reis moeten on
derbreken. Dan zou ook Koningin Julia
na gisteren niet naar haar zomerverblijf
in Italië zijn gevlogen. De vorstin ver
trok gistermorgen na een onderhoud met
dr. Van Roijen, die daags tevoren over
leg had gepleegd met de ministers De
Quay en Luns en die op grond daarvan
tot de slotsom moet zijn gekomen dat
er geen redenen waren om de konink
lijke vakantie nog langer uit te stellen.
De algemene indruk ls dan ook, dat
de eigenlijke beslissing aan Nederlandse
kant reeds ls gevallen. Aangenomen
wordt, dat het kabinet zich in grote lij
nen akkoord heeft verenigd en dr. Van
Roijen zal machtigen om de formele on
derhandelingen met Indonesië die tot
half augustus onder leiding van Oe
Thant zuilen worden gehouden in te.
gaan. Het regeringsberaad van a.s. maan
dag zou dan voornamelijk gaan over
het opstellen van de instructies waar
naar de ambassadeur zich bij die on
derhandelingen moet richten. Uiteraard
heeft het kabinet met betrekking tot de
uitwerking van het akkoord nog wel
wat wensen. Die zullen de Nederlandse
onderhandelaars straks moeten zien te
verwezenlijken.
Van een en ander zullen dus dinsdag
de Kamercommissies op de hoogte wor
den gebracht. Het kabinet kan dan tege
lijk de meningen in het parlement pei
len. Een openbare uiteenzetting omtrent
haar standpunt en beslissingen is in dit
stadium van dc regering niet te ver
wachten. Zij staat nog steeds op het
standpunt dat het overleg vertrouwelijk
is. Als dr. Van Roijen in Washington is
teruggekeerd. wordt natuurlijk gauw
genoeg bekend of Nederland het voor
lopig akkoord heeft aanvaard en op ba
sis daarvan de formele onderhandelin
gen wil beginnen, maar opening van
zaken in het openbaar zal de regering
pas geven als ze midden augustus de
definitieve overeenkomst ter goedkeu
ring aan de Staten-Generaal kan voor
leggen.
Of hel zover zal komen hangt op
dit ogenblik nog helemaal af van de
beslissing die president Soekarno over
het voorlopig akkoord zal nemen.
Aanvaardt hij het en doen zich ver
der geen moeilijkheden meer voor,
dan zal op 18 september de Algemene
Vergadering der V.N. een door beide
partijen geratificeerd akkoord (in
de vorm van een gezamenlijke Neder
landsIndonesische resolutie) wor
den gepresenteerd. Dit betekent, dat
in Nederland beide Kamers der Sta
ten-Generaal binnen het ongewone
krappe tijdsbestek van één maand
van half augustus tot half september
over de overeenkomst moeten be
slissen.
(Voor vervolg zie pag. 7,
Vannacht vier uur zijn op de rijks
weg Amsterdam-Hoevelaken, bij het be
gin van het viaduct naar Hoevelaken
onder de gemeente Eemnes twee auto's
frontaal met elkaar in botsing gekomen
Van een der auto's, een Duitse waeen.
werden de bestuurder en twee naast
hem zittende personen op slag gedood
Een vierde inzittende werd zwaar ge
wond.
over zijn hotel staat,
zamelde zich een mer
van naar schatting 4.000 tot
zamelde zleh een menleie dr°"5 10 dr '°u; d<-" van het gebouw hadden zij de Westduitse president
zameiae ziui een menigte Wen op dat Eisenhower Het opgesteld - - - r.
- de verwachte Heinrich Lucbke zullen be-
5 000 oersonen voor het hotel *'ete,Vdat he* bezoek niet bezoeker te verwelkomen zoeken, vormde de politie een
5.IHW personen voor het hotel. doorBihf. gine,n trlrursestrld wrrr rtevif cordon om dimmie
De politie probeerde met „Ze hebben hier gewoon naar binnen. tegen te houden
touwen een pad naar het geen politie genoeg om die Gisteravond 'besloten de
kerkgebouw af te bakenen menigte tegen te houden", zei Toen de president en me- Eisenhowers hun tweedaags
en vier bereden agenten ver- iemand uit zijn gevolg. vrouw „Mamie" Eisenhower bezoek aan West-Duitsland
I1 het ?ad °Pen te De dignitarissen vanjde ka- tenslotte het hotel verlieten Zij gingen om 21.10 met de
H> naar Bonn te rijden, waar nachttrein naar Parijs.
schenen t Hl
houden maar de menigte thedraal, die zich op dc tre-
Schotland
regenfrontje over ons
Dit front wordt nog hedenmiddag door
flinke opklaringen gevolgd. De rug van
hogedruk die nu van Zuid-Engeland na
dert, brengt ook morgen overwegend
droog weer met opklaringen.
Met de zuidwestelijke stroming nadert
^an de oceaan een volgende storing, die
reeds tegen morgenavond de bewolking
r doet toenemen. Het algemene weer
beeld heeft hiermee een sterk wisselvallig
karakter gekregen. De krachtige zuid
westenwind gaat morgen weer afnemen,
r hoger dan 19 a 20 graden zal de
temperatuur, ondanks zonnige perioden,
niet komen.
De Bilt verwacht tot zondagavond:
Aanvankelijk opklaringen, later weer
neer bewolking met plaatselijk een bul.
Weinig wind, koudere nacht, morgen
overdag over het algemeen iets warmer
dan vandaag. (Opgemaakt om 11.15 u.)
ZON EN MAAN
Zondag: zon op 5.06 uur. onder 20.25
uur: maan op 10.10 uur, onder 22.34 uur.
Maandag: zon op 5.08 uur, onder 20.22
uur; maan op 11.14 uur, onder 22.54 uur.
Op 8 augustus eerste kwartier.
