Heiligerlee
Mysterieuze beweging
tot
Z'-K
-
-kr &A -
1
^kamerplanten voor u en mij
m
ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1962
NIEUWE ALBUM VAN PRO REGE
12—17.
„Om de waardering en
belangstelling voor onze
strijdkrachten levend te
houden is ook kenni
nodig"
Kolonel K.N.I.L. b.d.
G. Wielinga, voorzit
ter Pro Rege
lllllllllllllllllll
A 73 weet nog hoe dapper de onz
hebben gevochten in Korea? Dit
r tastr20 wear een greep uit de gevechten
50. bloi bij Hoengsong en Wonjoe, die vier da-
■A® 11-1 gen duurden en op grond waarvan de v#
President van de Verenigde Staten het
(per Nederlandse Detachement Verenigde
14-. Naties de hoge onderscheiding Unit Ci-
tation verleende.
3. u „Tijdens de opmars naar het noor-
20. den stortten met Amerikaanse eenh?-
ten"aat den versterkte Zuidkoreaanse divisies
rselie tussen Hongchon en Hoengsong onder S
loo bos de mokerslagen van een Chinees te-
ibeien genoffensief ineen. Weer moest het Ne-
r, waaii derlandse detachement de terugtocht
verkol dekken. Het slaagde hier volkomen in,
ondanks de overval van een vijande- 3
en^®v®ilj lijke afdeling op onze commandopost
afw. de avond van 12 februari (1951).
Wij leden een zwaar verlies. Vijftien
Nederlandse militairen sneuvelden, on-
|so_J der ivie de commandant luitenant-ko-
alles| '0Tie' etl ®uden-
Óndanks de gro
staan, stonden wij daags daar-
-30, B op alweer in' stelling en ont-
9—30. A rukten we de vijand nog een
-"-s i dag later te elfder ure een
j sleutelpost, heuvel 325,
*vï
- 4
;£s
krijgskunde te worden onder
wezen. Zonder overdrijving kan
worden gezegd, dat de groot
ste veldheren der latere jaren
als jong officier de wapenhan
del leerden in de school van
prins Maurits."
Hij moet een knap veldheer
geweest zijn. „Snelheid van be
weging kenmerkte zijn goed ge
disciplineerde troepen. In mei
1591 veroverde hij binnen twee
weken zowel Zutphen als De
venter. Een week later ver
overde hij met dezelfde troe
pen Delfzijl, maar ontving toen
bericht dat de Spaanse veld
heer Parma de vesting Knod-
senburg aan de Waal tegen-
En de veldheren hebben in be
kwaamheid en dapperheid be
slist niet ondergedaan voor de
zeehelden. Ziet naar koning
stadhouder Willem III, de gro
te tegenspeler van de Franse
koning Lodewijk XIV. ,,In en
kele jaren tijds had hij Ne
derland tot een grote mogend
heid gemaakt, ons leger tot
een van de sterkste, zo niet
het sterkste van geheel Euro-
Eeuw
Eeuwen van strijd. Zij wer
den afgesloten met het ge
vecht om de Citadel van Ant
werpen. Nederland zou rust
UK aai. UK waa. ikkk.l- krijgen. Een eeuw achtereen.
Ni i me een bedreigde Snel Honderd jaren geen vreemde
rukte Maurfts met zijn krijgs- °P Nederlandse bodem,
macht nu naar het zuiden, o
10-12, ir
49 ju beheerste
;r ba tekenis had. uje a
i-had in de morgen
dag de kracht
de vijand zekêr~
den lijve gevoeld. Door
een tienvoudige overmacht was
zij teruggeslagen. Toch stond
zij nog een peloton af
gehavende A-compagni
m onder bevel van luitenant Ane-
maet de heuvel zou moeten be
zetten. De eerste aanval liep
vast. Men moest terug. Ook de
tweede aanval had geen suc-
tterre I ces. Pas de derde stormloop,
de zaak der Nederlanden een
eigen zaak gemaakt. Ziet
ae slechts naar de befaamde slag '«dereen haastig de voor.
dte bij Heiligerlee. Graaf Lodewijk JSt' DeWttjd ^4?^°
van Nassau had de beschikking ni°e tljd verstreek-
over ongeveer 3000 man voet
volk en 300 ruiters. „Daarte
genover kon Aremberg alleen
c.uc ururi.uvru ongeveer 4000 man stellen,
'biJ krachtig ondersteund door het merendeels ervaren, geharde ^ie hopeloos verdwaald bleken
kwam niet
Ten einde raad draafde Lo
dewijk de poort weer uit, de
bossen in en hij vond ten lan
gen leste zijn mannen terug.
«Uemstai mortiervuur der Amerikanen
1 bracht de heuvel na fel hand
gemeen in ons bezit."
D St o
Spaanse troepen, terwijl
krijgsmacht van Van Megen op
ten naaste bij 2000 man ge-
steld kon worden, onder wie
Verantwoord 400 Spaanse en Albanese rui-
•hepen ters- Lodewijks ongeoefend en
Dit citaat is ontleend aan tamelijk onsamenhangend le-
Bueoos I yjn Heiligerlee tot Korea", gertje zou het hard te verant-
album, uitgegeven door de woorden krijgen. Maar het
te zijn. Iedere ruiter
man van het voetvolk achter
zich te paard en spoorslags
ging het nu terug naar de stad
die voor de Prins in bezit
werd genomen."
Veldheer
Koninklijke Nederlandse Mili-
isB Rattel taire Bond Pro Rege te Utrecht,
Rotterda. waarin beknopt de geschiede-
0 Santa nis van de Koninklijke Land-
Buenos macht en het voormalig Ko-
Buenos ninklijk Nederlands Indische
Buem» Leger is beschreven. I"
ir- s- H. Visser spreekt in zijr
1 5 south inleiding van een „verant
woorde gcschiedsch-ijving"
werd aangevoerd door
eervol resultaat zou bren-
De groten uit de Tachtigjari-
Minister ge Oorlog heeft de schrijver
alle recht doen wedervaren. De
verrichtingen van de vier
e,broers van Willem van
compliment, dat toevalt Oranje de graven Lo-
majoor J. G. Raatgever, dewijk. Jan, Adolf en
an ma- Hendrik, en van de
verhaal latere Oranjes, Mau
rits en Frederik Hen- jt,
drik zijn in al haar be
knoptheid goed uit de
Prins Maurits is de geschie-
leger heeft gevormd,
weldra tot ver over onze gren
zen een voortreffelijke reputa
tie verkreeg. Van heinde en
verre kwamen ondernemende
de jonge Repu-
het Rouveense moeras door
schrijdend, een ongelooflijk wa
penfeit voor die dagen. Bij
Arnhem wierp hij een schip
brug over de Rijn, lokte Par
ma's ruiterij in een hinderlaag
en joeg deze op de vlucht. Par
ma gaf het beleg van Knod-
senburg op. Intussen kwamen
verontrustende berichten uit
Zeeland en zonder uitstel mar
cheerde 's Prinsen leger naar
Hulst dat op 24 september ca
pituleerde. Maar veertien da
gen later, op 2 oktober, stond
Maurits al weer voor Nijme
gen. dat na een beleg van ne
gentien dagen tot overgave be
reid bleek."
Frans
Tachtig jaren van oorlog te
gen Spanje, maar meer dan
140 jaren strijd tegen Frank
rijk, een strijd, die begon in
1672, het jaar, dat bekend is
gebleven als het rampjaar,
waarin ons land reddeloos, de
regering radeloos en het volk
redeloos genoemd moesten wor
den. Wie heeft nooit gehoord
van de slag bij Seneffe, waar
de Nederlandse infanterie zich
door haar dapper standhouden
grote roem verwierf en de
veldheerstalenten van prins
Willem ni door vriend en vij
and werden erkend en bewon
derd? Of van de slag bij Qua-
tre Bras? Weer was het een
Oranje onder wiens leiding een
zege werd behaald. Napoleon
verklaarde later op St.-Helena:
„Zonder het heldhaftig besluit
van de prins van Oranje, die
met een handvol mensen stel
ling durfde nemen bij Quatre
Bras, zou ik overwonnen heb-
De album doorbladerend
wordt men weer geconfron
teerd met het feit, dat de Ver-
'enigde Nederlanden en Neder
land de eeuwen door hebben
moeten vechten voor het be
houd van hun vrijheid. De
strijd te land. hoewel minder
overvloed
n boeiend
ii heeft samengesteld.
OTSJdfe uit
iSmm* teriaal
13 wciui heeft
"now] »Van Heiligerlee tot Korea"
- is de tweede geïllustreerde al-
l bum van de drie albums, die verf gekomen. Evenals
Pro Rege aan de Nederlandse de grote veldslagen
veri krijgsmacht gaat wijden. De die iedere Nederlander
wyEïïH eerste, Vlootpraet geheten en *r,00j ,,,f 'nn
rork n m de Koninklijke Marine besohrij-
o»thamj>tt vende, verscheen enkele jaren
fnNewl Seleden, en mocht zich al di-
moet kennen uit zijn
schooljaren: de slagen
op de Mookerheide, bij
N'euwPoort> *>ij Turn-
grotè "belangstel- hout,_ de_ verovering
Den Briel
grote belangstelling heeft deze Bergen, het beleg
6 j nieuwe album recht. Wie de Ostende, van s-H
«rus tel strijdkrachten een goed hart genbosch. de
h zU'isT toedra3gt dient ook de nodige sing *•--
sVi" J kennis over die strijdkrachten verovering
■m Amsta te vergaren. Een goéde kennis tricht
het
-.«.«p.uo, de geschiedenis
M instelling, aldus minister Vis- Tachtigjarige Oorlog
ser- kan €r tevens belangrijk vreemd
toe bijdragen deze instelling
mo n dieper te verankeren in het
»rml hart V3n hen' VOOr W'er We^"
Limoi zijn zij in de eerste plaats in
8 ciJ het leven werd geroepen.
kon toe
gaan bewijst majoor
Raatgever met een ver-
•Ibo" 16 itJ
l i's-..- -..-n
Tachtig jaren
De album begint met 1568,
ring van Bergen.
„Inderdaad kwam
Lodewijk de stad bin
nen en hij maakte met
zijn veertig man zo
veel krijgsrumoer, dat
Hcrto-
./lAiW&it
113
leger,
mon veJ bet jaar waalm
ito n rq van Oranje zijn
8 Morj strijdkrachten
w sterk genoeg
verm ïl oordeelde om
"3 een aanval op
mouthM Alva's leger te
aam ver) ondernemen.
"tïSj Weinig kon hij
Antwerpq vermoeden dat
t bij daarmee een
^favl strijd ontketende
ew York] die taohtig jaren
zou duren.
Van
derlands
zoals wij dat
iithamri'tj thans kennen,
rdam vei was in die dagen
m n Nou.- nog geen sprake.
ÏWttardH ..Het waren ge-
le Havi huurde krijgslie-
r ui ^en' die on<^er
lc HavI Oranjes bevelen
cv Yf.rkl kwamen,
lew Yorkl oncler ben bevon-
L den zich vele
irk n ij uitgeweken Ne-
^ncwTJ derlandcrs. En
'de bevelvoering
v 5 was gedeeltelijk
u 'b^I bi handen van
imp too Nederlandse e-
iTrSi^L ^elen- Voor de
nr 3 J werving en in-
ic Ncdcrl standhouding van
deze huurlegers
FOTO BOVEN:
Bergartillerie van het K.N.I.L.
in marstenue (1896)
FOTO LINKS:
Johan Willem Friso verdronk
door het omslaan van de veer
pont bij de Moerdijk.
A/TET de kostelijkste stunts
A en de kostbaarste middelen
hebben 75.000 Shriners een week
lang de stad Toronto op stelten
gezet. Ze kwamen uit alle de
len van het Amerikaanse konti
nent naar Ontario's hoofdstad
voor hun jaarlijkse konventie.
De hotels, motels, boatels, en
aerotels zaten tjokvol. Op
straat, in de winkels, de bus
sen en de subway, overal
krioelde het van de Shriners,
die direkt opvielen door hun ro
de Arabische fez.
Dag in dag uit was Toronto één
grote speelplaats vol vermaak en
vertier. Op een zwerftocht door
de stad kon men getuige zijn van
allerlei dwaasheden.
troepen op
Toen kwamen de meidagen
'40. Weer werd ons land in een
oorlog betrokken. Een oorlog
van vijf dagen, die eindigde
met het bombardement van
Rotterdam.
De geschiedenis van Neder
lands oorlogen te land is
groots. De verrichtingen van
het voormalige K.N.I.L.die
van onze roemruchte brigade
in Wereldoorlog II, het optre
den van onze soldaten in In-
dié na de Japanse bezetting,
en in Korea het verdient
met recht grotere bekendheid
dan het nu heeft. Ook om de
Nederlandse soldaat. Wie en
wat is die Nederlandse sol
daat? „Geen vechtjas, die jui
chend naar de wapens greep.
Integendeel! Ons volk is altijd
meer een volk van kooplieden
dan van vechtersbazen geweest.
Maar als het er op. aankwam,
dan was de eenvoudige Neder
landse soldaat, mits goed ge
leid en goed gewapend en we
tend waarvoor hij ten strijde
trok, een tegenstander die
trouw tot het uiterste, zich door
niets of niemand uit het veld
liet slaan."
Pluim
De Koninklijke Nederlandse
Militaire Bond Pro Rege die
zich door de oprichting en in
standhouding van meer dan vfjftig
militaire tehuizen voor onze strijd
krachten zeer heeft ingespannen,
verdient voor deze (tweede) al
bum een pluim. „Van Heiliger
lee tot Korea" is een fraai,
rijk geïllustreerd boekwerk,
typografisch knap verzorgd
door de drukkerij v/h C. den
Boer Jr. N.V.. Hilversum. Het
is een boekwerk, dat een op
dracht heeft, de opdracht de
lezer in contact te brengen met
ons boeiend verleden, waaruit
de kracht en het vertrouwen
geput kan worden om voort te
gaan op de al zovele eeuwen
begane maar immer moeilijke
weg van de verdediging der
vrijheid. Daarvoor dient men
Pro Rege erkentelijk te zijn en
daarom hopen we, dat „Van
Heiligerlee tot Korea" een zeer
ruime verspreiding mag vin-
Gids voor Zeeland
Gids voor Zeeland, door N. J.
Karhof. Foto's P. H. Kuljt. Uit
gave N.V. Nijgh
Aan de lectuur over Zeeland,
die zo de laatste jaren overvloe
dig van de persen rolt, heeft de
heer Karhof een werkje toege
voegd, dat zich bijzonder prettig
laat lezen en dat een goed inzicht
geeft in een zeer groot aantal
Zeeuwse zaken. Men verneemt
wat van de rijke historie van de
ze provincie, maar men komt
ook op de hoogte met het heden.
En een perspectief ontbreekt
niet: Zeeland staat op de kente
ring van de tijd. nu. mede door
de Deltadammen, het isolement
steeds meer wordt opgeheven.
Het ruim 150 bladzijden tellende
boekje behandelt de verschillende
Zeeuwse eilanden afzonderlijk en
is daardoor zeer overzichtelijk.
De auteur heeft een groot deel
van zijn journalistieke loopbaan
in Zeeland doorgebracht. Hij zou
zijn ..afkomst" hebben verloo
chend. indien hij zijn onderwer
pen niet tot op dit moment had
afgerond. De Commissaris der
Koningin in Zeeland, jhr. mr. A.
F. C. de Casembroot. schreef een
woord van aanbeveling.
Stunts
Er reed een Shriner te paard
een warenhuis binnen, in oosters
gewaad en krijgshaftig zwaaiend
met zijn zwaard, terwijl de win
kelende huisvrouwen als opge
schrikte vogels uit elkaar stoven.
Bij de kapper liet een Shriner
zich gladscheren langs de rand
van zijn fez, en vol trots toonde
hij de voorbijgangers zijn bloem
potkapsel.
Een paar koperblazers maakten
eensklaps een oorverdovend la
waai in een leeszaal, waar ver
schillende lezers de schrik van
hun leven kregen.
Er kwam een gezelschap Shri
ners de tram binnen, en de eer
ste zei: mijn vader betaalt; de
tweede: mijn broertje betaalt; de
derde: mijn neefje betaalt; de
vierde: mijn oom betaalt; en zo
verzonnen ze allemaal wat an
ders. Terwijl alle passagiers scha
terden van het lachen, moest de
laatste van de stoet het gelag
betalen.
In een drukke winkelstraat
dook plotseling een lange rij luid
toeterende en knetterende kermis-
autootjes op. bereden door een
uitgelaten troep Shriners, die het
hele verkeer in de war stuurden.
De politie zat vaak met de han
den in het haar, maar ze speelden
het spel zoveel mogelijk mee. De
hele bevolking was ingenomen
met de meeslepende Shriners-vro-
lijkheid, en vooral de vakantie
vierende jeugd kreeg
genoeg van.
morgens vroeg
Van
s avonds laat was de stad
oan van de konventie. en zelfs in
het holst van de nacht speelden
gelde het verkeer op een kruis
punt in de altijd drukke Yonge
Street zo dat het verkeer van al
le kanten tegelijk opreed, en een
komplete chaos
veroorzaakte. De
chauffeurs konden
het lachen niet
Het toppunt cn
hoogtepunt van de
konventie was een
mijlenlange mam-
moeth-parade, die
overdag en 's
avonds een keer
werd gehouden,en
die de grootste,
de langste, de
duurste en de
meest spektaku-
laire was die er
ooit In Toronto
werd gehouden.
's Avonds wron
gen zich meer dan
honderdduizend mensen door rende vaandels, kalifs, sultans en
Yonge Street, om een plaatsje te grootviziers, talloze kleurrijke
veroveren langs de route. De men- praalwagens, koetsen, draagstoe-
scn hingen uit de ramen, stonden len, opgetuigde ezels en zelfs ka-
op de daken, klommen in ver- melen, en verder alles
keersborden en op telefooncellen, zich
Ze hadden stoeltjes en bankjes
Een Shriner van het Medina Temple Muziekkorps.
Het jaarfeest van de Shriners
HIELD 'S-WERELDS WONDERLIJKSTE
PARADE IN TORONTO (CANADA)
denken kan in een
luisterrijke optocht,
krukjes bij zich, en camera's, Elke Shriners-Temple had een
camera's, camera's. eigen stoet, voorafgegaan door de
genoeglijk wuivende Potentaten-
Vier uren lang werd de menig- in-glanzende-cadillacs.
te als gehypnotiseerd door een De politie maakte veel vrienden
oosterse pracht en praal, exoti- doorj de kinderen allemaal voor-
scher dan een sprookje uit 1001 op de stoeprand te laten zitten,
nacht. Tienduizend Shriners in de rodat ze de honderden clowns die
rijkste Perzische. Arabische,
Turkse en Egyptische kostuums
(enkele ter waarde van meer dan
duizend dollar) trokken voorbij,
vergezeld van 60 muziekkorpsen,
50 ruiters te paard met wappe-
i deel van de mammoeth-
parade in Yonge Street.
de karavanen doorkruisten, van
dichtbij konden meemaken.
Toen een meisje begon te hui
len omdat ze geen van de door
de grapjassen rondgestrooide pen
nies kon bemachtigen, tastte een
agent in zijn eigen zak, en zorg
de zo dat er geen enkele wan
klank meer was in de sprookjes
achtige droom waaruit men pas
na middernacht ontwaakte.
Filantropie
Natuurlijk was de konventie niet
louter voor de lol. De Shriners
zijn namelijk afdelingen (zoge
naamde Temples) van de groot
ste geheime organisatie in de we
reld: de Vrijmetselaars. Ze bren
gen de leer van een universele
religie op een bijzondere manier
in praktijk. De leden van de Lod
ges kunnen alleen Shriner worden
als ze beschikken over een flink
gevoel voor humor. Die moge
lijkheid bestaat lang niet in alle
landen, ook niet in Nederland.
Ze noemen zichzelf 's werelds
grootste filantropen. Ze hebben al
heel wat ziekenhuizen voor ge
brekkige kinderen opgericht, die
ze helemaal zelf besturen en be
kostigen, en nu besloten ze op een
van de zakelijke zittingen in To
ronto, nog tien miljoen te beste
den voor drie nieuwe kinderzieken
huizen. Per jaar zullen ze nu
600.000 dollar bijdragen om de ex
ploitatie mogelijk te maken.
Vol trots vertellen ze dit alles
op een persconferentie, maar wie
vraagt naar de religieuze beteke
nis van de hele beweging, krijgt
vage antwoorden, waaruit men
kan concluderen dat het gaat om
het denken van de mens, en om
Groot' gevaar
Hoewel velen van hen kerkleden
zijn, kunnen ze daar slechts mati
ge betekenis aan hechten.
Dr. L. Praamsma, predikant
van de Christian Reformed Church
in Toronto, verklaarde: Omdat ze
de troost van het christendom
aanvaarden, maar het Enige er-
i afwijzen, vormen ze een groot
gev
Kamerplanten
mü. de laatste jaren overstroomd v
La Rivière en Voorhoeve, Zwol- lectuur, afgestemd op de Hol
le. landse woning en het plantensor-
timent, dat hier in de winkels
Behalve wordt aangeboden. Daarom
- - een samenvatting va
:"*i I uitzendingen, die z
omroep Zuid-West te
Mainz heeft
gehouden. Voor degenen die ge
ïnteresseerd zijn in de historie
legenden
Desondanks vragen wij
hier niet meer of nauwelijks nog
rie door de liefhebbers worden ge-
,j voor de kweekt. Aspergegroen is al lang
uit de mode. evenals de mirte,
terwijl de dracaena hier zeker
niet tot de dankbaarste kamer-
door Primula obcomca. Pj-imula
i kamerplanten biedt planten behoort. In
lezenswaardige stof. hebben we nooit
waarom wij in ons plantenland sinensis en de Ster van Bethle
hem 's zomers in de tuin te zet
ten! In Mainz, waar het war
mer is, allicht wel. Dat de Ca
mellia wegens haar behoefte aan
frisse lucht als vensterbank-
plant onbruikbaar zou zijn, geldt
voor onze lichte, luchtige kamers
zeker niet! Ook is het niet juist
dat een Kerstster alléén in de
kas rode schutbladeren kan vor
men. En wij noemen de was-
bloem géén Asclepia.
Het boek .s in 4 delen ver
deeld. nl. Planten die graag in
de schaduw staan. Lichte stand
plaats buiten de zon. Bijna altijd
dankbaar voor zonlicht en Be
knopte handleiding voor hen, die
nie; veel tijd hebben. De hoofd
stukken zijn niet alfabetisch ge
rangschikt, waardoor het opzoe
ken wordt bemoeilijkt.
Het is jammer dat de vertaler
zich niet eerst op de hoogte heeft
gesteld van de situatie in de
meest gebruikte planten, de be
strijdingsmiddelen en meststoffen.
de kerk.
Inderdaad worden kerkleden
die ervoor in aanmerking komen,
uitgenodigd voor de Lodges, en
niet zelden treden ze toe. Ver
scheidene Nederlandse emigran
ten die dat weigerden, konden be
paalde hogere functies niet ver.
werven, omdat ze door de Lodges
geboycot worden. In het zaken-
leven en vooral het bankwezen is
sprake van een ware Lodgcs-
Zc hebben een onvoorstelbare
invloed in heel Noord-Amerika,
waar meer Vrijmetselaars zijn
dan in alle andere werelddelen
samen. En dit alles zou men niet
vermoeden op de achtergrond
van een indrukwekkende cn vro
lijke konventie.
Vuurwerk
Wel een gezellig boek om in
onze plantenbibliotheek er bij te
hebben, maar zeker niet als eni
ge leidraad bij de verzorging van
onze Hollandse kamerplanten.
De Shriners-weck werd besloten
met een groots vuurwerk. Temid
den van eindeloze lichtfonteinen
verschenen zelfs de portretten
van President Kennedy, Queen
Elizabeth en President Mateos
Mexico) tegen de donkere he
mel. De onafzienbare menigte kon
kreten van verrassing niet onder
drukken. In een half uur ver
dween er voor 12.000 dollar In de
lucht. Toronto bewaart een bliide
SIPKE VAN DER LAND
