Uw probleem is het onze
Eqü goed idee:bouillon!
T&icVL 4
Kerkbouwgeld werd
goed besteed
Aartsbisschop Ramsay in
Moskou op bezoek
Zuid-Afrika snoert 1111
Loetlioeli de mond
Toogdag Vereniging voor
eenheid geref. belijders
Een ivoord voor vandaag
Z.W.O.-subsidie biografie
Joh. van Oldenbarnevelt
Chefarine 4
2
VE LEI
WDER/IJDS
SCHAF COLLECTEN AF
De hervormde hoogleraar prof.
dr. H. Jonker heeft een kleine
zomeropschudding veroorzaakt in
de hervormde kerk door m het
blad ..Hervormd Nederland'' een
pleidooi te voeren voor de af
schaffing van collecten. Ook het
blad ..De Kerkvoogdij" reageert
op dit nrtikel. Het begint met een
uiteenzetting van de ideeën van
prof. Jonker:
De schrijver stelt voor om busjes,
rollectezakjes, aanslagbiljetten van
de kerkelijke ontvanger af te schaf
fen. In de plaats daarvan moet er
z i.komen één offerande, bestemd
zowel voor de kerkvoogdij als de
diaconie cn andere kerkei.jke doel
einden. plaatselijk zowel als lande
lijk. Prof. Jonker stelt voor om de
gemeente eenmaal per jaar ter be
spreking van de f.r.anciële situatie
in vergadering bijeen te roepen,
waar de ouderlingen-kerkvoogd de
begroting waarin alle uitgaven,
dus bijv. ook die der diaconie
voor het volgend jaar voorleggen.
Na goedkeuring <c.q. na amende
ring door de vergadering) wordt
het eindbedrag gedeeld door het
aantal meelevenden. dat bijdraagt,
waardoor het gemiddelde, dat ie
der meelevend lid eigenlijk dient op
te brengen, ontstaat. De meer be
voorrechten betalen meer, de min
der bevoorrechten minder, een en
ander volgens een naar het inko
men ontworpen schaal.
Wat de inning betreft: kerkvoog
den met hun geïnstrueerde assis
tenten 'niet ook de diakenen") be
zoeken jaarlijks de leden der ge
meente. die na bestudering van de
verdeling naar de schaal van inko
men zelf beslissen over hun jaar
lijkse bijdrage. Des zondags doet
het hoofd van het gezin 1 52 van
zijn afgesproken bijdrage in het
door het kerkelijke bureau toege
zonden, genummerd envelopje, dat
op de offerschaal wordt gedepo
neerd. Na afloop van het jaar
wordt van ieder nummer de reke
ning opgemaakt en vergeleken met
de afgesproken bijdrage, waarna
om betaling van het ontbrekende
wordt verzocht.
Tot zover in het kort de gedach
ten van prof. Jonker, die daarmee
beoogt de oerchristelijke offerge
dachte te herstellen.
De schrijver van het artikel in
„De Kerkvoogdij" ziet wel wat in
dit voorstel voor kleine gemeenten
maar de grote steden, is zijn oor
deel zullen ongetwijfeld een hele
boel problemen opleveren, omdat
een niet onaanzienlijk deel van de
kerkgangers niet deelneemt aan
de betaling van vaste kerkelijke
bijdragen maar wel in de collec
ten htm bijdragen geven. De
schrijver vervolgt:
De voorstellen van prof. Jonker
beogen echter een veel verder
gaande concentratie: alles wat de
Kerk aan geld nodig heeft wordt
per meelevend lid op een vast be
drag per jaar gefixeerd. In de eer-
•te plaats komt men hier ten aan-
zien van de collecten van diaconie
en kerkvoogdij in strijd met boven
genoemde bepalingen van de kerk
orde. die zonder twijfel op dit punt
een heel oude praktijk vastlegde,
n.l. een onderscheid in de dienst
der barmhartigheid en in die der
instandhouding van de eredienst,
behartigd door dragers van ver
schillende ambten of functies, ie
der met eigen verantwoordelijkheid.
Is. afgezien van kerkordelijke bepa
lingen die kunnen tenslotte wor
den gewijzigd in het bijzonder de
dienst der barmhartigheid er mee
gebaat, dat ieder meelevend lid al
een jaar van tevoren weet wat
hij moet bijdragen 'in welke bij
drage dan al is geïncorporeerd de
bijdrage aan de diaconie)? Het
streven naar een ..beantwoording
aan de eisen van de moderne tijd"
(prof. J.i komt er aldus op neer.
dat er minder vaak een beroep op
z jn kerkelijke verantwoordelijkheid
ten behoeve van de naaste wordt
gedaan, dat voor ..spontane reac
ties" nauwelijks plaats over blijft
en dat hij minder vaak ..lastig"
wordt gevallen. Is dat alles winst?
Werkt men aldus met een wekere
gemakzucht in de hand door te
veel concentratie en regelemente-
ring? Wordt hier niet teveel gere
deneerd vanuit het standpunt van
het individuele lid van de gemeen
te en te weinig vanuit het belang
van de Kerk? Afgezien van princi
piële en theoretische bezwaren: men
zal het in de gemeente onderling
eens moeten worden over het be
drag. dat voor ieder onderdeel van
het kerkelijk werk in het komende
jaar nodig is en iedere groep zal
geneigd zijn zijn aandeel zo hoog
mogelijk op tc voeren met het oog
op te verwachten opbrengsten be
neden de raming.
HET HOOFDBEZWAAR tegen
de gedachten van prof. Jonker
is echter m.i. wel dit, dat het le
ven van de Kerk en van de ge
meente in de 20ste eeuw nu een
maal anders georganiseerd is. en
ook moet zijn. dan in de eerste
eeuwen na Christus. Amsterdam
wijst daar ook al op. In onze ge
compliceerde samenleving. waar-
In men, ook op het kerkelijk erf.
wordt geconfronteerd met een gro
tere verscheidenheid van taken, no
den en behoeften dan vroeger, kan
men naar mijn mening niet vol
staan met zonder meer gebruiken
van de eerste gemeenten over te
nemen, ook al staan die mogelijk
als een ideale toestand voor onze
ogen. Bovendien: een zekere vrij
heid bij het brengen van offers
voor de verschillende taken, die de
Kerk op zich heeft genomen di-
aconaal-maatschappelijk werk, kin
derbescherming. wereld diaconaat.
Jeugdwerk etc. mag toch dc
Christen worden gelaten. Moet de
onderlinge verhouding tussen al de
ze gebieden door anderen voor hem
eens per jaar worden vastgelegd?
De vraag stellen is haar m.i. be
antwoorden.
HET VOORGAANDE mag niet
verhinderen, dat we prof Jon
ker moeten bijvallen als hij zijn
oordeel geeft over enkele verkeer
de toestanden, zo bijv. wat be
treft de uiterlijke kant van de wer
ving der gelden: alles wat riekt
naar de fiscus moet daarbij ook
o.l. worden vermeden. De kerke
lijke ontvanger een betere naam
is bijv. administrateur mag
geen ..aanslagbiljetten" uitzenden:
kerkvoogden dienen de uitnodiging
tot betaling van de jaarlijkse bij
drage zelf te doen uitgaan, zo mo
gelijk voorzien van de namen en
adressen van alle leden van het
college, onder bijvoeging van een
kort doch duidelijk overzicht van
de fiannclële toestand van de ge
meente. Trouwens deze praktijk
wordt steeds meer gevolgd. Verder
de zitplaatsengelden zoveel moge
lijk afschaffen; het instituut is een
slecht ..visitekaartje" van de Kerk.
Men vermijde voorts een overmaat
aan collecten: dit schrikt de men
sen af en maakt randfiguren no
deloos afkerig van de Kerk; de
extra-collecten zullen wel tot het
hoog nodige moeten worden be
perkt. In ieder geval dient de ge
meente duidelijk te worden ge
maakt waarom het telkens gaat.
Over het nut van het jaarlijks voor
leggen v n de begroting aan de ge
meente en van het geven van een
toelichting daarop, behoeft in onze
kring niet veel meer te worden ge
zegd: ieder onzer is daarvan over-
NED. HERV. KERK
Herv. blad „De Kerkvoogdij"I Berocpingswerk
Reecis 75
kerken klaar
(Van onze kerkredactie)
Het geld dat de hervormden ge
geven hebben voor hun kerkbouw-
actie wordt reeds druk besteed.
Van de 152 kerken die per 30 april
van dit jaar waren gereedgeko
men ontvingen er 120 bij de bouw
subsidie. Aldus deelt de -..Advies
commissie voor de subsidiëring
van de kerkbouw" in het jongste
nummer van het blad ..De Kerk
voogdij" mee. Maar tevens wordt
medegedeeld dat nu blijkt dat niet
160 kerken moeten worden ge
bouwd, zoals in 1959 was uitgere
kend, maar dat er 266 moeten ko
men.
Aan subsidie werd van deze halfpro-
cent-actie. die ongeveer, t.en miljoen
gulden opbracht reeds 9.443.292 gulden
verstrekt. Per object is dit een gemid
deld bedrag van 78.694 gulden.
Toch is tevens de hand gehouden aan
de belofte dat de gemeenten die aan, de
actie meededen de helft van het bedrag
dat door de leden in hun kring werd bij
eengebracht voor eigen bouw of restau
ratie zouden mogen gebruiken. De mees
te gemeenten hebben ook Inderdaad de
ze restitutie aanvaard en gebruikt voor
onderhoud of nieuwbouw.
Dat toch nog bijna negen en een half
miljoen gulden kon worden uitgereikt als
subsidie, hoewel bijna de helft van de
tien miljoen gulden werd gerestitueerd
aan de gemeenten is te danken, volgens
het artikel in ..De Kerkvoogdij" aan de
wijze van subsidiëring.
Dc hervormde commissie heeft beslo
ten om geen bedragen ineens te verstrek
ken, maar het geld uit te reiken in de
vorm van een aflopende subsidie over
een aantal jaren. Dc meeste subsidies
zijn uitgestreken over een periode van
twaalf tot vijftien jaar. De langstlopen-
dc subsic'.c, die werd verstrekt, loopt
zelfs pas in 1985 af.
Gunstige factoren
Het blad vervolgt: Wij kunnen ons
voorstellen, dat sommige lezers het
toch nog een raadsel vinden,_dat de ge-
restitutie zullen zij voldoen na afloop
-i de periode, waarin Z.j zelf subsidie
ontvingen. Hierbij moet worden opge
merkt. dat deze restituties in vergelij
king met de bedragen waarmee gesubsi
dieerd werd. gering zijn.
Ten derde werd in enige gevallen met
de gemeenten overeengekomen, dat het
bedrag van een eventuele toekomstige
overhe.dssubsidie op he' betreffende
kerkgebouw, het door de generale finan
ciële raad beheerde kerkfcouwfonds
weer ten goede zou komen. Uiteraard
alleen in die gevallen, waarin op subsi
die van gemeente of Rijk binnen afzien
bare tijd geen uitzicht bestond en men
toch onmiddellijk geld nodig had om de
bouw te kunnen financieren. Inmiddels
is het uitzicht op overheidssubsidie aan
zienlijk verruimd.
Dc vierc- en verreweg de belangrijk
ste steun krijgt het kerkbouwfonds van
de generale kas. Een bedrag van
325.000 per jaar. Eigenlijk ligt de zaak
omgekeerd. Reeds lang voordat er een
kerkbouwactic was gevoerd werd de
1959 te vergelijken wijze was de Advents-
kas. De generale kas werd hiertoe in
staat g-csteld cwtr vroegere verhogingen
van de bijdragen van dc lidmaten. De
eerste kerk, waarvan de bouw gesubsidi
eerd kon worden op een met de tijd na
1959 te vergelijken wijze was de Advents-
kerk te Loosduinen. Dit gebeurde echter
reec> in 1955! Het fonds kerkbouwactie
milkier, 1959 was dus eigenlijk ccn versterking
a a miaaoipn aio Ho oonoraio Ras
Aangenomen naar Lemmer (toez.): L.
de Wit te Tweede Exloërmond; naar
Huizum Fr.: K. Venema te Joure; naar
Hengelo Ov. wijkgem. VI: T. H. L. Beer-
nink te Brugge; het beroep van de prov.
kerkvergadering voor Alblasserdam.
noodgemeente L. J. R. Ort. kandidaat
voorganger afd. Ver. voor Vrijz. Her
vormden.
Bedankt voor Rotterdam, jeugdpredi-
kant voor Vrijz. Prot. Jeugdraad: W. A.
Hage, kand. te Dordrecht.
Beroepbaarstelling: de heer D. J. J.
Wolthuis, kandidaat, Eyssoniusstraat 31a
te Groningen is beroepbaar.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Hoogeveen. vac. D. H.
Borgers: G. W. H. Peddemors te Heerde.
Bedankt: voor Hoogezand-Sappemeer:
H. Alting te Uithuizermeeden.
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Vlaarding^n: F. Bakker
te Driebergen; voor Zaamslag; M. C
Tanis te Barendrecht.
BOND VRIJE EVANG. GEMEENTEN
Drietal te Zaandam: ds. H. C. Leep te
Rotterdam-Centrum; ds. J. Moerland te
Gorinchem en P. Tönjes, kand. te Doorn.
MENSEN IN HET NIEUWS
Dr. B. van den Berg leraar aan
stedelijk gymnasium te Haarlem, die
tevens deel uitmaakt van de examen
commissie Nederlands m.o., werd be
noemd tot gewoon hoogleraar aan d€
Rijksuniversiteit te Utrecht om onder
wijs te geven in de Nederlandse taal-
..erale financiële raad bijna 916 miljoen
gulden heeft kunnen toezeggen voor de
nieuwbouw van kerken. Er zijn echter
verschillende gunstige factoren' die het
kerkbouwfonds versterken. De minst be
langrijke noemen wij u het eerst: Ten
eerste de rente die het reeds toegezegde,
maar nog niet uitgegeven kapitaal op-
Ten tweede de restitutie van een ge
deelte van het subsidie waartoe sommi
ge gemeenten zich verplicht hebben. De-
Stichting Nazorg b.l.o.
koos secretaris
ring gehouden. Tijdens deze vergade
ring werden enige voorzieningen getrof
fen. die nodig waren als gevolg van de
door het overlijden van de heer G. H.
van Dijk ontstane vacatures.
Als secretaris in het bestuur van de
stichting werd benoemd de heer J. W.
Wehrmcijer, zodat het dagelijks be
stuur thans als volgt is samengesteld:
drs. W. F. Murkoster. voorzitter. J. W.
Wehrmcijer, secretaris en H. P. Cordia.
penningmeester.
Tot secretaris-penningmeester van de
spccialisatiecursus maatschappelijk
werk voor zwakzinnigen, die onder aus
piciën van de federatie wordt georgani
seerd. is benoemd de heer mr. F. H.
J. M. Daams te 's-Gravenhage. Deze
cursus zal vermoedelijk begin 1963
weer beginnen.
Gekleed in zijn purperen ambts-| eikaars kerken ter communie
en zó maar klaar. Ideaal in de vakantie,
gezond, verkwikkend.
Drink pure vleeskracht, licht en verfijnd i
gekruid. Neem Knorr bouillontabletten,
de béste!
-Jboui//on\
s
Dubbeltablet Vleesbouillon 35 ct
Dubbeltablet Kippenbouillon 40 ct
Regering maakt
lijst bekend
kleed met een klein purperen
hoedje op zijn hoofd is de aarts
bisschop van Canterbury, pri
maat van geheel Engeland, in de
Sowjetunie aangekomen voor een
vriendschapsmissie welke geen
precedent kent. Hij werd begroet
door patriarch Alexei en de bei
de mannen kusten elkaar volgens
de eeuwenoude kerkelijke tradi
tie driemaal. Het doel van dit
bezoek is het bereiken van een
Iovereenkomst inzake de commu-
Prof. c. veenhof werd benoemd tot ree- nie, waardoor het mogelijk wordt
t°r magnificus van de Theologische Jeden v*an de anglicaanse en Roberts
uZ'kZ'X' K"'Ue Russische orthodoxe kerk
MENSEN IN HET NIEUWS
kunnen i
Aartsbisschop dr. Arthur Michael
Ramsay verklaarde bij zijn aankomst,
dat hij hier was om een hechtere vriend
schap te bewerkstelligen tussen beide
kerken. Een overeenkomst als J*
nagestreefd inzake de
Patriarch Alexei. patriarch van Mos
kou en tevens hoofd van de gehele or
thodoxe kerk in Rusland, was in het
zwarl gekleed. Met bevende stem zei de
85-jarige kerkvorst: ..Ik heet u harte
lijk welkom in ons land", en de 58-ja-
rige Ramsay antwoordde: ..Het is voor
mij een grote vreugde hier te komen".
Ook de Britse ambassadeur sir Frank
bij de begroeting aanwe-
De Zuidafrikaanse regering
heeft gisteren een serie maatre
gelen genomen om ongewenste
personen het zwijgen op te leg
gen. Een van de mensen die door
de publicatie in de staatscourant
zijn getroffen is de Nobelprijswin
naar Albert Loethoeli, die dit
jaar tezamen met Hammars-
kjoeld werd onderscheiden.
De naam van Loe«,-«':II kw?m als
eerste voor op een Hjst van 102 per
sonen. Dc door de regeringsmaatrege
len getroffenen zullen geen vergade
ringen mogen bijwonen cn hun vroegere
verklaringen mogen niet meer open
haar worden gemaakt. De Zuidafri
kaanse regering heeft de lijst gepubli
ceerd ten behoeve van redacties van
dagbladen en andere nieuwsmedia, zo
dat men zich nimmer zal kunnen be
roepen op onwetendheid als bepaalde
mensen zouden worden geciteerd.
Loethoeli is de voornaamste leider var
de thans verboden Afrikaanse Nationaie
Congrespartij. Eerder werd hij getroffen
Hervormde stem ontbreekt
Het is de eerste keer dat een aarts-
Chr. Geref. Kerken eind
augustus synode
Voor de christelijk-gereformeerden i;
het dit jaar synodejaar. De generale sy-
bezoekt, zowel onder het communisme1 node van deze kerken
zelf al eerder in de Sowjetunie geweest.
«ie» hij n0g aartsbis-1 ds
Het streven
Haarlem-
zal *28 augus-
beginnen. De synode zal door
Rebel, predikant van de roe
pende kerk, worden geopend.
y| Noord bijeengeroepen i
schop van York
dr. Ramsey is een grotere eenheid lot i schijnlijk zal in augustus alleen verga-
stand te brengen tussen alle christelij- i derd worden op dc 28ste en 29ste.
de Lambeth-confe- kunnen de
christelijke eenheid).
het werk
september komt de
opnieuw bijeen.
doordat hem een sterk beperkte bewe
gingsvrijheid werd opgelegd. Hij mag
zich zelfs niet zonder uitdrukkelijke toe
stemming buiten zijn woon-district be-
Aandere bekende namen op de giste
ren gepubliceerde lijst zijn onder
Patrick Duncan, zoon van een voc
lige gouverneur-generaal, die onlangs uit
Zuid-Afrika is gevlucht en Abraham
Fisher, een jurist die met veel s
honderden Zuidafrikanen van alle
sen heeft verdedigd tijdens het beruchte
proces wegen hoogverraad.
Commissie „Esperanto"
bij v.h.m.o. ingesteld
De stichting „Esperanto bij het oi
derwijs" heeft onlangs een v.h.m.o
commissie in het. 'even geroepen tt.
propagering van het Esperanto bij het
voorbereidend hoger en middelbaar
derwijs in Nederland. Deze commi
zal de resultaten van haar onderzoek
neerleggen in een rapport, dat o.a.
aan de regering, de Staten-generaal. de
onderwijsraad, de onderwijsinspecties
en andere onderwijsinstanties in
land zal worden aangeboden.
bestaat uit dc volgen
de personen: mr. F Winkel, directeur
van de stichting ..Esperanto bij het
onderwijs", voorzitter, ir. H. Bakker,
lid van de raad van bestuur
noemde stichting, secretaris, mej. dra
C. M. Burger, oud-directrice
m.m.s. te Haarlem, dr. J.
Buijtenen, inspecteur bij het v
's-Hertogenbosch, drs. F. v.d. Oudewee-
tering, wiskundeleraar aan het P
Hooft-lyceum te Amsterdam, dr.
van Rijsinge. directeur van het mus
voor het onderwijs in Den Haag. prof.
dr. G. Stuiveling, hoogleraar in de Ne
derlandse letterkunde en taalbeheersing
aan de Gemeentelijke Universiteit te
Amsterdam en prof. dr. C. F. P. Stut-
terheim. hoogleraar in de Nederlandse
taalkunde aan de Rijksuniversiteit te
Leiden. Het secretariaat van de com
missie is gevestigd: Kastelenstraat
231 II, Amsterdam-Z.
In die eerste twaalf hoofdstukken van het boek Handelinge
ziet men langzaam maar zeker de geesten rijpen voor de g>
dachte dat Jezus is de Zaligmaker van heel de wereld
dan plotselingin het twaalfde hoofdstuk, onmiddellijk uoc>r
afgaande aan de verhalen van Paulus' zendingsreizen, is er dj
botsing tussen kerk en overheid zeg: tussen Gods Heilig
Geest en de wereldlijke macht die Hem wil stuiten.
Koning Herodes grijpt in. Hij laat Jacobus onthoofden e
Petrus wordt met hetzelfde lot bedreigd. Men leest de spet a
taculaire ontsnapping van Petrus en dan enkele regels verde
over Herodes: En terstond sloeg hem een engel de
Heren, omdat hij God de eer niet gaf; én hij werd door wot
men gegeten en blies de adem uiU" Waarna de schrijver vei
volgt: „En het woord des Heren wies en verbreidde zich...." v
De viervorst Herodes was een machtig man en in sommig
opzichten zelfs een briljant mens leefde hij in onze dagei
we zouden hem zonder txoijfel tot de zeer groten rekenei
Simpelweg werd hij door God opzij geschoven want hij stoi
het woord des Heren in de weg!
Tien regels uit het boek Handelingen en ze maken ons
heel duidelijk dat Gods Geest niet alleen werkt in de ker\
maar zelfs in de politiek-der-zeer-groten!
Nederlandse
voor Zuiver Wetenschappelijk
Onderzoek heeft mr. Jan den Tex
in Leusden een subsidie verleend
voor de uitgave van het tweede
deel van zijn biografie van Johan
van Oldenbarneveldt. Dit deel,
dat een kleine zevenhonderd pa
gina's bevat, zal vermoedelijk in
september of oktober van de pers
komen. Het behandelt de jaren
1588 tot 1609 (de sluiting van het
twaalfjarig bestand).
Voor de uitgave van het eerste deel
in Johan van Oldenbarnevelts biogra
fie. dat in 1960 is verschenen, mocht de
auteur eveneens een Z W.O.-subsidie
ontvangen. Dit deel, 444 baldzijden
groot, gaat over de jaren 1547 tot 1588.
Voor het schrijven van het tweede
deel heeft mr. Jan den Tex evenals
dit bije erste het geval was zijn ge
gevens voornamelijk uit gedrukte bron
nen geput Voorts heeft hij archiefonder
zoek gedaan en door ..research wor
kers" laten doen onder andere in het
algemeen rijksarchief te 's-Gravenhage
en in het ..Public Record Office" in
Londen.
Persoonlijk heeft hij studies gedaan
i het algemeen rijksarchief
i Brussel
i Si-
wetenschappelijke biogra-
Johan van Oldenbarnevelt her
schenen. Wel heeft de Amerikaan Mot
ley honderd jaar geleden een publika-
deze staatsman gedaan, welke
biografie werd aangeduid, maar
slechts de laatste jaren van diens leven
.behandelt en die thans natuurlijk sterk
verouderd is. Ook heeft Theun de Vries
als niet-historicus indertijd een boekje
Johan van Oldenbarnevelt geschre-
dat echter meer populair dan
tenschappelijk is bedoeld.
Aangemoedigd
Toen mr. Jan den Tex destijds het
plan opvatte een wetenschappelijke bio
grafie van Van Oldenbarnevelt te gaan
schrijven, werd hij daartoe ten zeerste
aangemoedigd door de dezer dagen
overleden hoogleraar prof. dr. J. M. Ro-
Draaide het eerste deel or*
thema „Hoe Van Oldenbarnevelt
leerling van Willem van Oranje zijn
eerste stappen als diens opvolger zet
te". in deel twee zijn twee onderwerpen
centraal gesteld:
Het eerste is. hoe Van Oldenbarne
velt. die met hart en ziel de oorlog
fen Spanje voerde, een man des
es werd en het twaalfjarig bestand
heeft afgedwongen. De reden van deze
ommekeer was een financiële. Toen
land de strijd tegen Spanje begon, had
het twee bondgenoten, namelijk Frank
rijk en Engeland, die echter J
1598 en 1604 afvielen. Door
gezantschappen in 1598
rijk en in 1603 naar Engeland heeft
Van Oldenbarnevelt getracht te verhin
deren. dat we alleen zouden komten te
staan. Zijn pogingen v
vergeefs. Wel heeft hij
Vervreemding
lie-Orke
Het tweede thema is de lanSzanLAMJ,
vervreemding tussen Van Oldenbarnf0||Qi
velt en prins Maurits. In het begin wfl
Van Oldenbarnevelt de mentor va
Maurits in een hoge positie, welke di pr»
kon. Toen Maurits oud( til
werd, had Van Oldenbarnevelt niet a
om deze verhouding te wijzigel
r hij bleef Maurits beschouwen aj
jongeman van achttien jaar. Ma^derdr
rits sprak van zijn kant niet resolui Raadsvc
zijn ergernis daarover uit. zodat Vij M a
Oldenbarnevelt meende, dat hij wel
diens leiband wilde blijven lopen. T<
de mensen deze vervreemding, weuuvia
primair geen politiek karakter droefienhof,
bemerkten, maakten politieke tegeroep Ar
standers daarvan gebruik om Mauripet „De
in te palmen. Mc".
Over enkele jaren hoopt mr. Jan d(
Tex met een derde tekstdeel klaar ,Q
zijn, dat de biografie zal beëindigefï
Daarna wil hij nog een vierde makelUOSbfr
dat een documentatie, excursen, bijlPm ~e
gen. kaarten, stambomen, alsmede er"5
tinerarium en een biografisch registria Reg'
genealogische gc-gin H a a
de biografie voorkpemble
zal bevatten me
vens over alle i
mende personen.
Nederlanders naar
doopsgezind congres,1;0
Woensdag 1 augustus begint te Kitclpr Piete
ner in Canada het Doopsgezind Werel!
congres, dat tot 8 augustus zal durcL
Naar wij vernemen gaan er uit Ned£,
land 110 personen naar dit congres,
officiële doopsgezinde delegatie uit l\n Ha
derland bestaat uit de heren ds. S. lroep s
A. Daalder te Haarlem, voorzitter, <fd staat
R. de Zeeuw te Utrecht, secretaris v t ]v
de Doopsgezinde Sociëteit. prof.„mr. c
J. A. Oosterbaan te Haarlem en ds. -
W. Meihuizen te 's-Gravenhage.
Er zullen drie speciale chartervlie. Toneel
tuigen ten behoeve van de deeineme*dic
aan dit congres vertrekken, nl een vfuwe K
Schiphol en twee uit Frankfurt. Uit Ef. orgel
ropa komen 340 deelnemers naar ttnbrand
congres. Van hen zullen ruim 200 gevoUilensp
geven aan de uitnodiging van de Doojf'.
gezinden in Amerika om na afloop vj
het congres een bustrip te maken
3500 mijl langs verschillende doop;
zinde instellingen, een tocht die dr
weken zal duren. e
Tonei
I uit".
(Advertentie)
Vier betrouwbare El
persoonlijke middelen in 1 table?1
Krachtige bestrijding van pijn en gijnsbt
zonder de maag van streek te mak\ Terete
echter te- w
handig ge- De vier geneesmiddelen van
farine „4" hebben hun betrof.
Joodse Wereldraad ba?,rheid duideliik .bew«en-
rmllioenen mensen in de gpM
wereld baat gebracht, vaak
Herr
niet naar concilie
ae joodse wereld wanneer andere middelen faalde 2 1
De president
Nahum Godman, heeft gisteren RovpnHiPn mrot één der hpctarfns
York verklaard dat er geen oovenaien zorgi een aer Destan1
in New York verklaard
vertegenwoordiger van dezewereldraad delen dat een gevoelige maag IUn H
naar hpt concilie van het Vaticaan Z3l
gaan. dat op 11 oktober
eenkomt. Aanvankelijk zou er
se afvaardiging naar Rome gaan. maar
tal van Joodse groeperingen hebben de
mening geuit dat het niet paste deel te
nemen aan een in wezen godsdienstige
ontmoeting betreffende de rooms-katho- i
lieke leer.
Verwacht werd dat dr. Chaim Wardi.
ambtenaar van het Israëlische ministe-
rie van godsdienstzaken, de Joodse we
reldraad op het concilie in het Vaticaan
zou vertegenwoordigen.
jinenht
[Kluch
Glazen buisje 20 tabletten f C
Handige stripverpakking 40 tabletten ffj"(
Voordelige flacon 100 tabletten f 2
(Van onze kerkredactie)
W. C.
prtd.icom Mn Animeer u>ij <eder( nu en ie' R.k. waarnemers naar
d.s D. Biesnui jr. over gescheiden leven. Mc
..Velen, èen lichaam". De deze velen zijn wij ooi- Cdltracll CoiHlte
vrijgemaakte geref or- èen lichaam. Daarom'
zijn wij voorbeeld prof. Van It-
afgeweken". Prof. dr. K. terson op deze
bijeenkomst
terdag 15 september ge
organiseerd zal worden u JjB_~
te Amersfoort door de ,a| j,c. u.00rd roe- komst in aansluiting op
„Vereniging tot herstel ren ^g,. Herbouwt du het onderwerp
ran de kerkelijke een- Dc leiding van de Diik (Haooax
hcid der gereformeerde ^ag ral berusten bij de
beladers". Hij betreurt christehjk-gere1ormeerde voerd over Haggai 2:10:
het echter dat geer. her- prectikant ds. H W. Eer-
vormde spreker is ge- iand. De aanwezigen zal
vraagd om het woord te gevraagd worden aan het aro[er
voeren. glot van de bijeenkomst %oriac»
instemming Ktf-
Evenals bij dc derde assemblee in
New Delhi zullen ook rooms-katholieke
waarnemers dc vergaderingen van het
Centraal Comité van de Wereldraad
1,°/ "c'1 van Kerken in Parijs bijwonen. De con-
hebben ge-ferentie wordt gehouden van 7 tot 17
Het Centraal Comité is het
besturend toporgaan van de Wereldraad
arlijks in augustus bijeengeroepen
Dc vereniging wil in t„igen mct een ..Vcrkla-
1 Namens de Rooms Katholieke Kerk
zullen aanwezig zijn de redacteur van
Ds. Van Hattem troost het Amerikaanse blad „Catholic World",
de leider
de hu'-dige situatie met cn oproep" die dan zich met de gedachte dat pator John Sheering -v"", ë-
s„d discussies rondom „."„„.dsn crv»e».ccn hel Ion„ occn 15 "'„li
de kerkelijke verdeeld- loor publicatie september u e»i hoopt roomi.k8th^lfl(e theologen zijn door hun
vj- ii-i_w_„ dat alsnog een hervorm- -
de spreker zal worden
Vraag: Ik heb een kanarieplet, een
lief diertje. Hij heeft goed gezongen,
maar nu doet hij dit helemaal r.iet
meer. Hij heeft al eer. half jaar de gen: het plaatsen
rui en zit erg te bijter, onder zijn voor fc~* H||
veertjes. Ik weet niet, of hij luis heeft len af
en ik ook niets zien van luis. 's Avonds
doe ik een witte doek over de kooi.
Op advies van de vogelhandelaar geef beste plaats
ik al vitaminedruppels, maar hei helpr J_' J~
niets. Hij eet veel. liefst snoep. Hi;
krijgt elke dag een schijfje sinaasap
pel. Daarna gaat hij
pen. Hij is ^erg wijr -
de beste
het volgende zeg- uit en nijpt de andere weg. Bij het
«.sum kanarie omhoog groeien zorgt u ervoor, dat er
geen sterke zijschcuten ontwikkelen.
Zijsoheutcn uit de brond breekt u ge-
-- heel weg. Zijscheuten op de scheut
kan krijgen. De nijpt u in op één blad. Dit dient i
het volle licht en -.«oi™
treft kunnen wij
de meeste gevat-
raden. daar een raam meest-
il werkt als een broeikas
gel het dan
goede verdikking van het toekoms-
stammetje. dal later een vrij zwa-
kroon sal moeien draecn en dus
dat de kooi op ooghoogte hangt. Ver- sterk genoeg moet zijn. Zodra net
Brieven, die niet voorzien zijn
/an naam en adres, kunnen niet
beantwoord worden. Geheimhou-
I ding verzekerd. Vragen, die niet
j onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
w-er sla- der kan het niet-zingen ook nog
stammetje de vereiste stevigheid
heid de kerkleden van de
gereformeerde belijdenis
oproepen tot een positie-
steld aanbeveling»- gevraagd. Hij vraagt het I vergaderingen bijgewond
5k bedoel. Hij is ook niet graag alleen.
Antwoord: Het verschijnsel, dat
in de orde stelt, komt bij vogels wel de
eer voor- Waarschijnlijk heeft uw vo eer
hebben reeds 8e' lasl
weet goed wat band houden met de mogelijke plaats lengte heeft breekt u de top eruit op 0p
de
do
kerkorde
bestuur van de
ging wel als er va
>rde hervormde zijde gee
medewerking zou kt
-- men, of dit dan gepubl
hovfn". Het thema zal „jndt het toch rvet cccrd kan worden, opdc,: Tijdens de besprekingen^ zal de W
zijn „Maakt u op om te helemaal breed genoeg ook maar elke schij
löijjf. De bijeenkomst zal maar de geref or m
worden gehouden in het predikant van Terncn
openlucht theater ..Birk- ,en C
liumc «UU. gelOOf c-.. acau.uc uaw - ------
I Wereldraad. Dit is de eerste rriaal diit ander J'oedse,1
de veraaderingen van het Centraal Co
mité door waarnemers van de Rooms
i Ka'holicke Kerk worden bijgewoond
bouwen".
ifiemuBi i"«i'5-j v,c»
Hij schrijft: ,j\ls wij vermeden kan worden als i
reldraad ook een antwoord
men de gereformeer.
Kerk
:oek
het Vatic
r-rd door de doen ook met die broe-
K-gereformeerde ders en zusters, van u>ie
de belijders binnen defaad m
Nederlandse Hervorm'1''
Kerk hebben afgesch
verstrekken. Begint
met het geven van geweekt wit
tebrood in melk en geef hem kracht
voer. Liefst van het verpakte soort.
Wil de rui niet doorzetten, dan moet u
de kooi afdekken met een doek en dus
geven op de vogel afsluiten van de buitenwe-
de Rooms Katholieke reld. Deze voeding moet u afwisselen
amemers te zenden met rauwkost, dus geraspte wortels.
Concilie. De Wereld- slablaadjes enz. Mocht ook dit menu
niet voldoen, dan suit u moeten probe
ren op kille dagen de kooi te verwar
men door een gloeilamp erbov
1 bevestigen. Verder is het noodzakelijk,
waarschijnlijk
zullen in Parijs de namen van de waar
nemers worden bekend gemaakt.
omdat het mogelijk is,
dat het dier zijn eigen spiegelbeeld in
ruit ziet. daar de ruit werkt als top ontwikkelen
spiegel. Verontrustend is het niet, tje kunt
als u maar zorgt voor goede voeding vertakkin
en goede plaatsing. Wij adviseren u
verder in een zaadhandel eens te in
formeren naar een middel tegen luis.
de kooi eens terdege schoon te maken,
vooral de zitstokken met kokend wa
ter. Kortom de gehele kooi moet tot in
de naadjes grondig gereinigd worden.
Krijgt uw vogel wel voldoende licht"
Geef eens per weck niet
één snoepbakje van het bekende snoep-
Vraag: Ik ben i het bezit van een
paar stekken van een fuchsia. Kunt u
mij zeggen hoe ik een stam-fuchsia
te moet kweken?
Antwoord: Om te beginnen laat u de
6 cm boven de vereiste hoogte.
Er zullen zich dan zijscheutcn o^ deze
beschut plekje worden ingegra-^,
i, met of zonder pot. .n zon of lichf.
schaduw. Men moet dan geregclrfKsrm
sproeien en de plant tot september ger^
door het potgat groeien, moet i
plant verse aarde geven voor zij n
buiten verhuist De azalea houdt
tje kunt opkweken Voor een goede regeid mest geven. Wanneer de wortelfjseun
vertakking en stevige kroon nijpt u - *--•
deze zijscheuten tok een paar keer
Het spreekt vanzelf, dat het stamme-
Vraag: Wij hebben
_ialea gekregen me
zouden deze willen
i prachtige
bloemen en
overhouden".
dan dat zij nog eens in bloei zou kunnen „olde spinster". Kunt u ook zeggen v
moeten wij daartoe han- de betcKonis is?
jster"
Antwoord: Spinster betekent
delen? Moet zij na de bloei in volle
grond? Met of zonder pot en hoe moet ster", old spinster „oude
de samenstelling van die grond
Antwoord: Azalea's kunnen ii
laatste helft van mei buiten gezet
den. Voor die tijd moeten zij in de pot
betekenis van dit woord is ook voor Ne^J^dt
de derlanders doorzichtig, omdat de onge-F R
trouwde vrouwen vroeger zaten te spin-Oac