'n Middag onder
het woonwagenvolkje
Grootse strijd tegen de melaatsheid
ZONDAGS-
BLAD
Hit umc Cciitsrlic tfoiiranl
GARTJE SCHMIDT
TWEE MAAL
KAMPIOEN
seizor
rd „K1&
*fes (Ami
;om. He
de toilej
2627 t
„Hoe dat nou mogelijk is",
xo begroette ons ietwat bedrukt
de 83-jarige Gartje Schmidt,
begrijp ik niet. Nou woon ik
al zoveel jaren in deze wagen
en dit is de eerste keer dat ik
er m'n kop in stoot".
Maar al gauw liet de krasse
oude, gekleed in een blauwe
schipperstrui en met net zo'n
pet op zijn grijze lokken, de
pijnlijke trek plaats maken voor
een zonnige lach, waarna hij
bevestigde voor de tweede
maal Nederlands kampioen har
monica spelen te zijn geworden
eerst in Utrecht en toen op
het concours in Nijmegen.
Dit was dan ook de reden,
waarom we naar het woonwagen
kamp aan de St. Theunismolen-
weg waren getogen, aan de rand
van de Keizer Karelstad, alwaar,
doorgaans een 65 van die wagens
standplaats hebben. De grote be
langstelling échter, die Gartjes
kinderen, kleinkinderen en ach
terkleinkinderen voor ons bezoek
aan den dag legden, was er oor
zaak van. dat opa telkens de
draad kwijt raakte, en wij, in-
plaats van met een verhaal over
zijn artistieke prestaties, naar
huis gingen met een aantal
OOK DAAR:
andere lijden,
andere zeden
veelal nog op de oude manier het
land door. En eigenlijk zouden al
le woonwagenbewoners dat nog
willen. ..O, meid", zei Adriani te
gen haar zuster, „als ik in het
voorjaar een paar wagens zie
vertrekken, doet het me van bin
nen pijn en kan ik wel huilen om
dat lk dat niet meer kan".
jongen z'n kop door de spijlen
van het kamphek had gestoken en
hij niet meer terug kon doordat
alles begon te zwellen, ging het
hele kamp kijken. En de mensen
die toevallig langs kwamen wis
ten niet hoe ze 't hadden. Ze
stonden perplex".
„Wil je m'n nieuwe harmonica
eens zien?", onderbrak opa, die
voor het onderwijs weinig belang
stelling toonde. „Die heeft G.
Eekels uit Vught speciaal voor
mij gebouwd. Dat is een gróót
vakman op zijn gebied".
Gartje lichtte het zware instru
ment. met drie rijen van 12 to
nen aan de ene kant en 12 bas
sen aan de andere zijde, uit de
stevige leren koffer en vervolgde: er eens een voor goed kwijt ge-
..Heb ik nog niet lang. De vorige raakt...."
had ik maar een jaar. doch ik Moeder Adriani ging op dit mo
ment dwars tegen die memoires
lies mei
ers, nw(
16, Tel
■imburgi
rosp. op
4456-263
gewoon
len.
De wagen van o
bouw en inrichting r
deze tijd. Doch zindelijk en schoon
was hij wel. van binnen en van
buiten. En het interieur, met z'n
rode-pluchestoelen, zijn mahonie
houten kastjes en vergeelde schil
derijtjes. bood méér sfeer en ge
zelligheid, dan de kille, onper
soonlijke catalogus-imitaties, die
tegenwoordig vele huiskamers
vullen, zonder hiertoe eigenlijk in
staat te zijn.
Intimiteit
Ook de wagens van enkele zij
ner getrouwde dochters, ofschoon
moderner en doelmatiger van op
zet, kenmerkten zich door een ze
kere intimiteit, die onmisbaar is
om van een huis een thuis te ma
ken. En zelfs de zeer grote en
kostbaar uitgevoerde wagen van
een der kleinzoons, een wagen
met het uiterlijk van een wagon
der Trans European Express, mis
te het koel-zakelijke van vandaag
de dag waarop men zo gauw
uitgekeken is.
Al die wagens nu waren leegge
lopen: een ware volksverhuizing,
die de wagen van opa voorlopig
tot einddoel had.-En daar zelfs
aan een woonwagen waarin
men toch door de eeuwen heen
met de ruimte leerde woekeren
grenzen zijn gesteld, was het al
maar een komen en gaan van fa
milieleden van Gartje, die zich er
één voor één van wilden verge
wissen, wat we bij hem kwamen
Het gros van de familie, onder
wie heel Wat-'huwbare, dochters,
maakte lang'géén *sTéchfér iiidTUk.
De gezichten waren vaak aan
trekkelijk. want vol expressie, de
witte, gele en rode jumpertjes, ge
voegd bij de donkere, strakke rok
ken, gaven goed gevormde fi
guurtjes te zien, terwijl de hou
ding van allen méér ingetogen
was. dan men vermoeden zou.
C >n lawaai, géén uitgelatenheid.
genoeg uit halen,
daar hij slechts twee rijen tonen
Tk net zo" antwoordde Trui bezat. Deze kost dan ook 400. door op te halen hoe ze 23 jaar
ernstig Ik 'heb nog wèl een Een pracht instrument. Luister geleden onder het viaduct op de
man maar die kan alleen nog maar..." Binnenrotte te Rotterdam voor de-
maar zittend werk verrichten. En terwijl hij er het hoofd diep ie dochters een schildpad kocht,
Dat doet hij in een tehuis in de overheen boog ja het erop liet opdat weer eens wat nieuws
stad". rusten, nadat hij zijn gro.e trots aan dc mensen konden tonen.
- <""7 7 -■
na de andere door de vragen, al- 7' vonden het .0
gewisseld met een polka, die de gek, dat ze het dier onder een
familie zachtjes, doch met veel wiel van de wagen legden. Maar
sentiment meezong. wat ze van plan waren gebeurde
Hoe onwaarschijnlijk het moge n|et, daar het schild veel te sterk
lijken, nog altijd is opa in staat, was. Toen hebben ze de pad i
Hokvast
En daarop vertelden ze. dat se
dert het slopen van auto's alge
meen ingang gevonden heeft on
der hen, ze erg hokvast zijn ge
worden. Soms, zoals hier,
twintig mét een bepaalde voldoe
ning. Om er dan sceptisch op te
laten volgen: „Zodra het boven
de rijksdaalder gaat. weet ik het
ook niet meer. Dan leg ik telkens
maar weer een gulden op de toon
bank en kijk aanhoudend de juf
frouw of winkelier aan, net zo
lang tot ze laten merken dat ik
er ben. En dan wacht ik nog even
om te zien of ik nog geld terug
krijg".
De jongere kinderen kunnen op
dit gebied wat beter uit de voe
ten en opa doet niet voor hen on
der. Vandaar dat hij nogal eens
als vraagbaak fungeert, daar men
er weinig, voor Evoelt „zich door
die apen tc lateh betuttelen".
Nooit geleerd
„Ik heb die dingen ook nooit ge
leerd". verklaarde de 53-jarige
dochter van Gartje, Adriani en
dus kon ik m'n kinderen 15,
van wie nog 10 in leven ook
niets leren. En m'n man, die op
46-jarige leeftijd plotseling over
leed. wist
het nog in het kamp mag worden mèt zijn harmonica op de fiets ergens ln het gras laten weglo-
gedaan. doet men het vlak bij te stappen en de steven dóórheen pen en thuis verteld dat hy was
huis. In andere plaatsen doet men te wenden, waar men hem wenst, ontsnapt... En ik heb het ook
het ergens anders. Maar overal Dat bleek ons, toen men toeval- meegemaakt, dat m'n beide zoons
is het resultaat hetzelfde: men jjg kwam vragen, of hij de vol- dc mooie tweedehands harmonica,
verzamelt de nog bruikbare on- gende week op een bruiloft kon die ik voor hen had opgeschar-
derdelen, verhandelt ze voor dik komen in Gent. nabij Nijmegen. rcld. gelijktijdig wilden bespelen,
of voor dun en daar de meeste ..Akkoord", luidde het bescheid: Daar geen van tweeën wilde toe-
slopers in de naoorlogse jaren een €n Adriani vertrouwde ons toe. geven, sneden ze hem samen ra-
bepaalde klantenkring hebben ge- dat hij daarmee af en toe nog dlcaal doormidden... Zoiets hadden
kregen, moeten ze blijven waar veel geld verdient. w i j bij vader eens moeten pro-
ze zijn. Van rondtrekken kunnen „Maar dan drinkt hij wel eens beren. Als hij drie lange dagen
ze niets wijzer worden. Er zijn te veel", zei dochter Trui nogal achter elkaar op een kermis mu-
er, die van tijd tot tijd met een bezorgd. „Hij krijgt van iedereen ziek maakte, moest ik, als mels-
zelf samengeflanste auto de boer wat aangeboden, dus u snapt... En je van 17 jaar, met 3 of 4 van
opgaan om aftandse wagentjes al kost het je op die manier niets, de klebiste zusjes en broertjes
voor een appel en een ei op de dan heb je 't nóg te duur. Vader aan m'n rok. in een bakje geld
kopte tikken; doch het kamp ver- is de vorige maand hard ziek ophalen. En als je dan even stil
laten, tot het invallen van de win- geweest, zó erg. dat allerlei ken- stond, omdat je haast niet meer
ter, is er niet meer nissen uit andere kampen hem kon. deed hij ,n""
x „Geef me maar een sigaar, dan Gooi, bij Tilburg, w»a. xx. x.
prijzen Denoen ie wofd jk geheeionthouder". stiekum muziek ging maken ei
maken. Die zorgen Weer dook hij toen in het ver- ik geld ophalen. Als de politie
hebben zijn nazaten j€den. thans aan de hand van vc- zag vluchtte je gauw naar eei
Si foto's. We vernamen.ii hoc .ze ..andere hoek van het terrejft.
20 wagens ngar Alk- trókkén er elke dag met de
mis in Maastricht was rondge- schooltjes, er is een kerkje, een
gaan. Wat hebben mijn kinderen clubhuis en een winkel van krui-
het dan nog best". denierswaren verder komt al-
„Dat zal waar zijn", zei opa. les aan de deur 1
Vfant dart -Wordt er1
Sstljös T
oólj lieten 1
fiéts al mee naax I
één kind van me iemand in<(dc
- - - ik in een café mocht spelen, hiel- hoofd. Je kunt jc bovendien niet
Wat dat aangaat hoek .maakte Gartje de storm- de stang, m'n man op het zadel, den de kleintjes allen moeder eens goed wassen. Een douche is
kan hij zoiets regel- ramp van Borculo mee en in met de harmonica op z'n rug en vast. En de allerkleinste lag in nergens te vinden. Want je moet
matigs D"'"
Hpm Borculo WÊÊfÊf^
de Betuwe overstromingen. Tel- ik achterop de bagagedrager, een doek gewikkeld op de vloer, het water met een emmertje bij
kens was het wat anders. Doch Toen we op een avond laat in de Zo'n schaap wou echter nog wel een kraan halen. In andere karn-
wat steeds het zelfde was. dat wagen terugkeerden werd m'n <»ens gaan schreien en daarom pen is het allemaal veel beter,
waren zijn muziekmakerijen. zijn derde kind geboren.... :ette ik meteen de muziek maar Waarom dan bij ons niet? We
vrouw d'r negotie en het rondgaan Dat is me nóg een keer ge- weer in. Dan hield het z'n mond willen er graag nog wat aan mee-
festiviteiten dicht.... Tegenwoordig zijn er col- betalen, al moeten we wekelijks
t marmotjes door de kinderen, beurd. na afloop
Naïef
j nadere kennismaking wer
den we veeleer getroffen door de
hoge mate van naïviteit, die voor
al de jongelui van boven de twin
tig kenmerkte. Men was wel naar
dc mode gekleed, de kapsels wa
ren naar dc mode verzorgd, men
bleek te leven met serviezen, de
nieuwste haarden en televisie,
doch men zou hen alles kunnen
voorspiegelen, hoe ongeloofwaar
dig ook. En het moge dan voor de
hand liggen, dat ze het met 't
lezen, schrijven en rekenen nog
niet ver hebben gebracht, dit
neemt niet weg, dat het toch een
vreemde gewaarwording voor ons
was, hen openlijk te horen getui
gen van de vele moeilijkheden die
ze daarvan ondervinden.
„Als we naar de stad gaan om
nieuwe nylons, kunnen we uit de
prijskaartjes niets wijs worden",
zei een der meisjes zonder gêne.
„We vragen dus maar aan de
verkoopster wat ze kosten. Wel
weten we, dat je voor een paar
van 1.25 minder geld nodig
hebt dan voor een paar van
3.50. maar hoevéél dat scheelt
moet de juffrouw ons vertellen".
„Ik weet het tot 2.50 toe",
zei een ander meisje van vijf en
slechts een klein
opa's vele charmante
kleinkinderen.
af".
„Maar ik heb het geleerd van
vader", ging haar tien jaar jon
gere zuster Trui verder. „Als er
wat belangrijks is gebeurd lees ik
het voor uit de krant, want de
radioberichten worden door de
muziek nogal eens vergeten".
Zo komen haar (invalideï man
en 7 kinderen er ook achter. En
toen legde opa uit, dat hij geen
van zijn 18 kinderen tot leren had
willen verplichten, daar hij uit
ervaring wist hoe moeilijk het
was, al die letters en cijfers uit
elkaar te houden en ermee te
werken. Van regelmatig naar
school gaan kon nu eenmaal nooit
wat komen, daar hij als zoon van
een orgeldraaier met vader en
moeder van de ene kermis naar
de andere reisde. En eenmaal 16
geworden ging hij zelfstandig met
een harmonica op stap, langs de
huizen en café's, dorp voor dorp.
Drie jaar achtereen deed hij niets
anders dan harmonica spelen,
steeds beter en beter, totdat hij
op zijn 19e jaar trouwde en
voortaan behalve muziek nog al
lerlei kunsten ging maken in ker
mistenten. Aldus zwierf hij alle
provincies door. tot zelfs in Bel
gië toe. Nu echter niet meer
overnachtend in hooibergen of
boerenschuren, maar in een klein
wagentje op twee wielen, met een
hond eronder als een kalf. Dat
wagentje was een onderstel van
een hittekar van zijn vader ge
weest. waarop hij' een nieuw bak
je had gebouwd. Doch een hit kon
Gartje toen nog niet betalen. Dat
was onmogelijk van
die gulden of één
gulden vijftig, die
hij destijds per dag
verdiende. Of soms
bij lange na nog
niet verdiende, zo
dat hij op de akkers
op roof uit moest
om zijn mond en
die van z'n vrouw
open te houden.
„Ik stond eens
met dat piepkleine
wagentje in Wage-
ningen". zo herin
nerde hij zich thans
feest was. En om-
bevallen van haar
tweede kind. reisde
mijn '.ante Bet mee.
Terwijl ik 's avonds
in het hartje van
de stad allerlei toe
ren stond te ver
richten voor ..het
geachte publiek",
liep tante Bet bood
schappen tc doen.
houdt „Dat hebben wij ook nog ge- in Amersfoort. Hier staat-ie. 't lega's. die er een woonwagen
m'n wagen bij en daan", riepen zijn oudste klein- Is een boom van een vent gewor- 15.000 op na houden, plus een
als ik zin heb. tip- dochters uit. Als we met zo'n den. zoals u ziet, maar toen hij auto om hem te trekken.
pel ik eens even beestje een café binnenstapten ge- 's nachts in de wagen ter wereld „Enfin, we leven nog". ging
naar de wagens van beurde het wel eens, dat iemand kwam dat was in Soest woog .Adriani verder. ..Eén zoon van
n kinderen". het afpakte en z'n kop even in hij 13 pond. De dokter wist niet me heeft zélf een wagen van
glas bier dompelde. Dan had- wat hij zag. Trouwens ook m'n 10.000. Ze moesten alleen eens
niet met de
koffie komt", ver
klapte een 18-jarige
kleindochter van
Gartje, waarop de
hele familie in zijn
wagen ..hoera"
was samenge
schoold die
vreugdekreet over
nam. Hetgeen ons
frappeerde door de geweldige
spontaniteit. En kort daarna wer
den we opnieuw ontroerd, toen die
zelfde Adriani nogal slonzig
zulks in schril contrast met haar
7 nog thuis zijnde kinderen zich
uit het diepst van haar hart ont
vallen liet: „Kon ik ook nog maar
stoelen, de tafel, het beddegoed. al- voor mijn man zorgen. Vroeger
les gleed de wagen uit, tot m'n waren we om deze tijd van t jaar
vrouw en het kind toe. 't Was met z'n allen aan het aardappelen
een geluk, dat de kachel niet rooien in Drenthe. En als
ïur staat opa al den ze lol. In Belsput. bij Ant- oudste meid werd geboren.
werpen, bijvoorbeeld, En in een middellijk nadat ik een week Is hier i
kermis zijn we lang tot 's avonds laat op de ker- beurt te
kijken of moeder danstent op
Unicel help! in 26 landen met campagnes legen de a»vreesde ziekte
brandde. Maar denk nou niet, dat zoen voorbij was kon ik voo
m'n vrouw erg geschrokken was. kind wat kopen: voor die
want die was van de duvel niet en voor die een jurk. Dat
benauwd. Eén best wijf overigens, allemaal
altijd geweest. In november wordt Op on
het vier jaar dat ze stierf. Ze nu niet
was net als ik in 1878 geboren... 8en
Ja, dat was dat...
heel anders".
vraag, of de kinderen
;t voor hóór werkten, kre-
•e te horen, dat ze wel is
niets te kort kwam, maar
toch heel wat teleurstellin-
Het bijgaande artikel,
afkomstig van het Ne
derlands Comité UNI
CEF in Den Haag, Mo
lenstraat 15 a, postgiro
7515, vertelt iets van de
strijd tegen de melaats
heid, een strijd die thans
op een breed front
icordt gevoerd: in Afri
ka, in Azië en in Zuid-
Amerika. De resultaten
van de actie zijn opmer
kelijk. Wie er nog meer
van wil weten kan bij
UNICEF terecht.
Wagentje er bij
gen werden ondervonden. De gro
te industrieën bijvoorbeeld willen
over het algemeen geen werk-
Een paar jaar daarna - de fa- kra^ten uit een woonwagenkamp
milie blééf zich uitbreiden gaat )e. melden zo^ zei
kocht ik er een wagentje bij cn een der meisjes, „ze vragen je
maakte ik va^ die twee één gro" alles en je zult wel nader bericht
tere waÈen die ook weer door ontvangen, maar je krijgt nooit
éérv of twee'honden moest worden bericht. We kunnen wèl tereclu
getrokken. Met die wagen stonden ?p ,e€? conservenfabriek in Oos-
we op een keer in Dondt. Wat ierb*5k; waar s ochtends om
buitenaf, en met miserabel
beginnen moet. Dat bete-
n 5 uur opstaan. Toch heb-
het gedaan, maar we zijn
gekapt. We gaan nu in
Duitsland werken op een koekjes-
Wist het niet
't Stormde zó hard, dat het
ter hier en daar door de dijken
kwam zetten Onverwachts een
hevige rukwind en daar rolden
we met onze wagen van zo'n ho
ge dijk af. Dat was een rare ge
waarwording. Maar afgezien van
de wagen kon er weinig kapot
gaan. Hooguit een paar sinaas-
appelkisten, die als bedjes voor
de kleinste kinderen dienst deden.
We waren toen geloof ik al met
z'n achten en tante Bet erbij was
negen.
Later heb ik een hit gekocht
„afgeschooierd voor een beetje. een
net als de honden", rectificeerde met
dochter Adriani en zo kregen cent
we het langzamerhand iets ge- drie stuivers samen kostte,
makkelijker met het rondtrekken, wist het werkelijk niet..."
ook wel nodig, daar het Sommigen in de wagen lachten
fabriek te Kleef. Als mpaksters. huis of -kamp. waarin dc melaat- medici
de lcpralijdi
I waren. De
Melaatsheid. Het woord alleen al heeft eeuwen lang
huiveringen opgeroepen. In onze tijd begint er iets tc
veranderen, want dc vreselijke ziekte kan nu effec
tief worden bestreden. In die bestrijding speelt de hulp
van UNICEF, het Kinderfonds van de Verenigde Na
ties, een grote rol.
Melaatsheid of lepra, een ziekte die door een bacil
wordt veroorzaakt en enigszins verwant is aan dc tu
berculose, heeft van de oudste tijden af bestaan cn dc
mensheid bedreigd. Zij heerste vroeger, tussen de
zesde cn vijftiende eeuw, ook in alle Europese landen,
maar reeds eeuwen voor onze jaartelling kwam zij voor
in India. Palestina cn andere oostelijke landen. Dc
ziekte is uit ons werelddeel later nagenoeg verdwenen,
vermoedelijk als gevolg van de verbeterde hygiënische
omstandigheden. In tal van andere delen van dc we- Re v°}scnde dag komen
reld heerst de lepra ecQiter nog: vooral in Afrika Qè meesterTvan hen^lUden^an
en voorts onder andere in Aziatische landen als Birma, lepra"en ze weten het 'zelf wel"
Indonesië, de Philippijnen en Thailand, en ook in en- 'k blijf dan nog c-nige dagen in
kelc Zuid-Amerikaanse landen, namelijk Argentinië cn dorp ,on krijg clkc d:ig mecr
Parairnav patiënten.' Het is duidelijk dat
6 dc behandeling daarna moet wor
den voortgezet.
xt.ikte1 on- 0p het 08enblik is het nog niet
meestal onnodig is. dat de ziek- dervindt, is dat dc patiënten vaak m°gelijk met zekerheid tc zeg-
TUggedrongen geneigd zijn zich aan verdere be- gcn of de campagne in dc afzicn-
handeling te onttrekken als ze bare toekomst dc ziekte geheel
genezen zijn voor zal hunnen uitroeien. Men zal
ver is. n°B veel moeten leren, onder an
dere over het percentage gene-
Slnds 1953 verstrekt UNICEF zingen en de gemiddelde duur
pillen nodig heeft.
geneesmiddel. DDS. eigen- hulp in landen.
„Ik deed moeite t
tje als meisje in
vertelde daarna
den die centra zorgvuldig uit lijk bedoeld tegen de tubereulo- Is °P grote schaal campagnes
angst voor besmetting. Op een se, |U
plaats nabij zulk een leproserie. del
bijvoorbeeld een heuvel, werd het
voedsel voor de slachtoffers neer
gelegd en daar 's nachts wegge-
ander, haald. Dc melaatsen moesten zich
Het aantal bekende ziektegeval-
Dat ging niet. omdat ik niet kon geheel hullen in lakens, die slechts len stijgt nog steeds.
wat hun ogen vrijlieten,
dubbeltje, bel. die
t lijkt i
gi".' ••'■d
Ier, zodat
steeds voller in de wagen werd.." nu zachtjes, anderen keken star deze slachtoffers
Gartje zweeg nu. omdat Adriani voor zich uit en moeder zuchtte vrees voc- 1
en Trui het gesprek overnamen, eens even. deren w:
teneinde er op te wijzen, hoeveel ,,*t Is maar goed", zei ze dan. genezing
er ook in hün wereldje verander- ..dat de jeugd in ons kamp iedere zodat
de. Vroeger wist men niet wat dag de school bezoekt. We heb-
trouwen was, maar tegenwoordig ben hier een Jcleuterschooltje
willen de jongelui per se naar het een
stadhuis. En het is geen zeld- wart
zaamheid meer. als een meisje wel. maar met dat rt
uit het kamp met een burgerjon- trekken kwam er weinig
gen trouwt. Dat komt. doordat er onderwijs terecht. En er zijn in
veel minder rondgetrokken wordt die kampen toch zeker een drie-
da n weleer. De echte zigeuners, honderd kinderen. Gelooft u het
die in Nijmegen (en ook elders) niet? Ja. dat geloven ze zelfs in
een kampje apart vormen, reizen Nijmegen niet. Toen onlangs een
nadering waarschuwen, len velen zich laten behandelen.
Ik Kwam een vreemdeling, onbc- Op het ogenblik zijn er in dc we-
wust, dichtbij hun kamp. dan reld. volgens schattingen
erd hij gedwongen het lot dgotog' J
landen een rouwdienst hield
wie door de ziekte werd aange- draagt'
Zulke" kampscholen tast. waarmee het slachtoffer dus weg ,c
r de oorlog ook al wettelijk doodverklaard werd. In
„ot roiTon en andere delen van dc wereld wer-
het den de slachtoffers soms zelfs le-
rend begraven.
de noodzakelijke behandeling.
De campagnes hebben echter hulp
n de lepra tc voeren, welke gebracht aan vele slachtoffers van
Impajrnes natuurlijk op de mo- de melaatsheid en ze hebben de
zijn. Sindsdien wordt het op dernc behandelingsmethoden ge- besmetting teruggedrongen. Dc
grote schaal toegepast en met baseerd zijn. Op liet ogenblik ont- werkzaamheden van UNICEF op
succesvangen 26 landen, voor het groot- terrein zijn, sinds ze acht
stc deel in Afrika, zulke hulp. In 1°'""" Beleden begonnen, steeds uit-
dc meeste gevallen geschiedt de gebreid,
behandeling door mobiele eenhe
den. Alleen al voor de leprabestrij
ding heeft UNICEF, dat zovele
projecten onder handen heeft bij
zijn niet aflatende zorg voor moe-
Hoe men werkt? Dr. Benjamin der en kind. circa acht miljoen
T - Hopper, werkzaam bij dc lepra- gulden uitgegeven. Voor dat be-
tL ,^"eu be^rijdmg 'n het Noorden van dra**" het mogelijk meer dan
Nigeria in welk land circa een 900.000 slachtoffers tc behandelen,
half miljoen mensen aan lepra van wie nu reeds 100.000 volko-
lijdt! vertelde het volgende men genezen zijn. Men heeft
over zijn werkzaamheden aan steeds meer ervaringen opgedaan,
een schrijver die hem bezocht: die voor de bestrijding van dc
.Als ik in een dorp arriveer, ziekte van betekenis zijn en men
tegenspraak met liet voorgaande,
maar is het niet. Nu de bestrij
ding succes blijkt te hebben, wil-
Hoe men werkt
delen. De nog twaalf tot zestien miljoen
besmetting van de an- taatsen, waaronder vele kinderen
jonge vrouwen.
De noodzaak van isolering
het besmettingsgevaar spreek ik eerst
De bestrijding
hoofd en toon hem mijn papieren len mensen op ln die strijd tegen
dc autoriteiten, 's Avonds stel deze ziekte en voor de gezond-
hei- ik een projector op cn vertoon held ln het algemeen. De gelden
de bevolking filmstrips over voor de campagne tegen de mt-
jochie. dat melaats was cn laatsheid en voor alle andei
ZATERDAG 28 JULI 1962
