Russen hervatten de kernproeven BON Minder zware stormen MWAMI MWAMBOETSA IV ALS KATALYSATOR Wijziging houding Luns onzeker Botsing tussen India en China in betwist gebied Levert Spaak oplossing voor politieke unie? Jja. eett daafce lij, De drijvende kokosnoot ULI 19 HET LAND VAN DE DUIZEND HEUVELS (IV EN SLOT) IRUANDA- \V; (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) Als op 't laatst van 1959 in Roeanda een burgeroorlog woedt in het vorige artikel uitvoerig beschreven vertrekt koning Mwamboetsa IV van de buurstaat Oeroendi sereen glimlachend naar Brussel. De tussen Toetsis en Hoetoes geslagen kloof in het Noorden schijnt hem niet te deren, hoewel hijzelf ook een Toetsi is en de Hoetoes in zijn land verreweg de grootste meerderheid vormen. Zelfs een door Twas ondernomen raid over de grenzen het doel was gevluchte Hoetoe-leiders te vermoorden vermag hem niet te storen. Vlak voor zijn vertrek naar België ziet heel Oesoemboera de vorst waar hij, gezeten i vaste kruk, In Oesoemboera worden de blanken er bijzonder kwaad op aangekeken. De Hoge Landraad van Oeroendi protes teert bij de Verenigde Naties en bij het Belgische parlement. „In plaats van ons interne autonomie te geven, krijgen wc een soort koloniale voog- alle rust vier weken van z'n in ve- dijHet decreet bezegeld de blanke ogen kostbare tijd uittrekt om geen dominatieWij wijzen elke verant- ienswaardigheid in het Vlaamse In Brussel aangekomen wijdt Mwam- soetsa IV slechts enkele uren van zijn aan staatszaken. Hij wordt door ing Boudewijn ontvangen, door de ister-president en door de Kamer- voorzitter. Onmiddellijk daarna gaat lij op tournee, wat betekent dat hij n allp rust vip» 'aalse land te n uit d drenkt Lichtzinnig oordelijkheid af voor het conflict, dat uit deze eenzijdige Belgische po litiek zal voortvloeien". Treffend zijn de vragen, die gema tigde Toetsi-notabelen aan hun Belgi sche vrienden stellen: ..Moeten we, net zoals in Kongo, D- Kr&EÏ, 5 wS jemand in zijn positie en in de gege- i'TV #?lren omslandigheden maar zijn kan" fuj Mwamboetsa IV, die zo graag m JBelgen en andere vreemdelingen het 311 Clglas is slimmer dan de eerste in- Hiruk wel eens wil vermelden. Hij re geert nu al meer dan veertig jaar, |iiv maar hij heeft de zaken heel wat •IJl istandiger aangepakt dan de den? Gaan jullie pas door de knieën, - -,..n als we hier voor een figuur als Loe- graas met moemba zorgen?" g aag net Er is meer. Extreme elementen pogen de ontstane situatie uit te buiten. Binnen enkele weken wordt Oeroendi overstroomd met pamfletten en aan plakbiljetten, die uit de koker van ac- lasa tivistische Toetsi- en Hoetoe-groepe- l. a rinopn tnmnti nipt in 't mhlSt Uit die Roeanda. ringen komen, niet in van de communisten. Zo gaat er het gerucht, dat de Ho- ge Landsraad zonder uitstel alle blan- rfp vnrct ken het land uit gaat gooien. Prins Rufatrocni-P Hp oiifictp 7<nm van Mwam- ioverleden Moetara III lop aanHet simpele bewijs hiervan odukten geleverd door het behoud nende .«monarchie in Oeroendi. Anders dan t de prCoe„an?„a„y'ï,,d5„po?ltie,pïïn ieh„T,0A8è Rwagasore; de oudste zoon van Mwam- natigd iverkiezingen Dit feit^s zoveeMe merk- ™cVeS" toYMwam."1 heW Q2e" "SESttf SbSr,8l?oepenhZfe vrfingen in Oerandi (de aantallen Toet- rair„„rfK,rm sis en Hoetoes dus) slechts weinig markt pet die in Roeanda verschillen. we!> - 'gi^p„y.r Wat is het geheim van Mwamboet- v»n iz-« IV? Waarom is hij er wel en Moe- «tara III er niet in geslaagd de op eeu- port ricrwen gegrondveste monarchie te besten- 'uitslanddigen en het volk in betrekkelijke Noorwei rust een volkomen nieuw tijdperk in ^jer is*—* burgeroorlog tussen Toetsis en Hoe toes willen en middels het principe „verdeel en heers" aan hun trekken te komen. Tegelijkertijd worden in rekordtem- ïeiaen Het antWoord moet in de eerste plaats in zijn karakterstructuur wor- neken, iden gez0cht. Mwamboetsa IV is een kkig dalman, die, in welke situatie ook ge- iers zoufplaatst, de scherpe kantjes tracht af aag gewite vijlen. Terwijl hij, net eten doper Moetara III °n' Roeanda, er op zijn positie als souverein veilig te stellen, doet hij het meer langs een tot f 13jliberale dan langs een centralistische f 8.20 weg. Hij politieke partijen opgericht. Behalve de Uprona en door Toet sis gedomineerde eenheidspartij, waar van prins Rwagasore stichter en lei der is en de Volkspartij, die Hoe toes zegt te vertegenwoordigen, staan speodig nog drie andere, door Hoetoes in het' leven geroepen partijen inge schreven. De verwarring is al groot, als Mwamboeta IV eindelijk reageert. Hij stuurt twee merkwaardige proclama ties de wereld in, die, tot grote op luchting der Belgen, de gemoederen wat kalmeren. een ceiui ausuacuc Ten eerste b«vestigt hij uitdrukke- (rima jü 'si ate a anf v a n^0 d e u*i t3 ho ofd z akel ijk Hoïoes^ ëen de onruststokers en de versprei- ria«Sa0ndSbevoW. £3fSSSt*® ■loop m Doorwerking SS. loemen zjjn ian<jgenoten en de Europeanen het enige recept van vandaag én mor- Toetsis >t f 69, 1 Uiteraard heeft Mwami Mwamboet- 35 tot f isa IV er in de decennia van zijn rege- t f 36, Iring wel voor gezorgd dat zijn hang 12 tot f paar het compromis ook de Toetsi- De koning redt het roerd. Hoewel het streven van de laat- laaide stammentwisten te houden. Hoe sten op bestendiging van de hegemo- wei zijn zoon, prins Rwagasore, het nie net zo doelmatig is als dat van de vorige jaar op een- café-terras in Vroegere Toetsi-clan in Roeanda, _ge- Oesoemboera werd vermoord, heeft bruiken ibuiting heel andere methoden. Uit- diens partij niets van haar macht be- ,v.„6 de vorm van afpersing is hoeven in te boeten. De door Toetsis niet bij. Met zachte hand hebben de gedomineerde Uprona is niet alleen de notabelen van Oeroendi de Hoetoes ge- enige regeringspartij, doch bezit ook leerd dat zij en zij alleen de natuur- sg Van de 64 zetels in het parlement. - - lijke heersers zijn. Zonder morren heb- Zal Oeroendi zijn betrekkelijke rust O gram iben deze Hoetoes dan ook aanvaard kunnen behouden? Zal het wegtrekken ►ten ded/dat het de gewoonste zaak van de we- Van de Belgische parachutisten per 1 10 tot f 4 reld is dat zij tot de categorie hout- augustus niet aanleiding voor de Hoe- notcvJhakkers en waterdragers behoren. Een t0es kunnen zijn HoannnHs met F ioU ?iir niin aansteekt. alS rroumlH vrwvr zich Zullen de nieuwe, slechts gering in aantal zijnde ordetroepen de Mwami trouw blijven? Ook in het geval Oeroendi kan wei nig worden voorspeld. Op z'n hoogst zou men kunnen zeggen dat, als de tekenen niet bedriegen, de autoriteit van Moetara III onaangetast is ge bleven. De vrede blijft echter nd f 4 1 oeroendi nog worden gevonden, ingen wj nen f ll Een ander aanpak dus een aan- 49. blau|Pak- die (hoe lang nog?) succes heelt. RaharHÜit betekent niet dat de Hoetoe-eman- lft Icipatie Oeroendi totaal is voorbijge- .0. spm^gaan Ook in Oesoemboera is er ge- f 19> uflWOeid, doch dankzij de wel eens als uieven- 1 tot f J lichtzinnig géschetste Mwamboetsa iv wankel bezit. In Oeroendi regeert nog naten f is het er tot nu toe nimmer tot bloedi- aitijd een minderheid een meerder- ot f 69. ge onlusten gekomen. heid, waarbij nog komt dat de agita- Wel komen er moeilijkheden, maar tie der Hoetoes in 7FF Mwamboetsa IV is dan reeds lang de grenzen ophoudt. weer in zijn land tërug. Op 't laatste I van 1959, als de onafhankelijkheidsda- raties wi1"™ van Kon8° al en de pe"-Zlt. Tin Roeanda zowel als in Oeroendi vinden ltwi|k- vn- '.l dc Toetsis dat de Kongolezen et Rotte 0p een veel lager plan staan dat seerddoiup de toekomstige politieke ontwikke- lentuin I ling van het voogdijgebied slaat Om- wtldEit de termen „voorlopig', „tijdelijk en „later" aan de lopende band \vor- 5' 10 den gebruikt, ziet men het in Brussel uur vd uitgedokterde plan als een stap ach- teruit. Ook Mwamboetsa IV dacht dat i getracl de zelfstandigheid van zijn land veel i op rul dichterbij lag. ir. H. i ieliging i rlkat TreinJiotsing in India: 48 slachtoffers In Noordoost-India zijn zaterdagavond twee treinen tegen elkaar gereden. 48 Passagiers zijn om het leven gekomen en vierenveertig gewond. Het ongeluk gebeurde nabij Boexar in de staat Bi- har. Een personentrein uit Amritsar, die op weg was naar een plaats nabij Calcutta, botste op een goederentrein. De locomotief en vier wagons liepen uit de rails. Protesten over en weer India en communistisch China hebben elkaar gisteren over en weer beschuldigd van aanvallen en grensschendingen in het dal van de rivier de Tsjip Tsjap in de omstreden provincie Ladakh. De Chinezen doen aanspraken gelden op het grootste gedeelte van La dakh en zij hebben daar de laat ste zes jaar regelmatig buitenpos ten ingericht. India meldt dat twee Indische soldaten bij de ge vechten zijn gewond. Sedert 1959 toen negen leden van de Indische grenspolitie in vuurgevechten met Chinezen werden gedood, deze streek geen incidenten mi gekomen. De Chinezen traden hier echter de laatste tijd nogal dreigend op door hun troepen op te laten trekken tot zeer dicht bij de Indische posten. De Indische bezetting kreeg toen opdracht te vi als de Chinezen binnen een straal 15 meter van de post zouden komen. China heeft krachtig geprotesteerd te gen, zoals het Chinese persbureau het noemde, „de plotselinge aanval op een Chinese grenspost in de provincie Sing- kiang". Het Chinese garnizoen, aldus het protest, was wel gedwongen tot zelf- 1 verdediging. China eist terugtrekking van de Indische militairen. Indische patrouilles, waarbij twee In dische militairen licht werden gewond. De patrouilles hadden uit zelfverdedi ging het Chinese vuur beantwoord. De Indische woordvoerder maakte nog békend, dat de Chinezen 200 kilometer verder, bij het Pangong-meer, ook In dische militairen hadden beschoten. Chinezen zouden hier van duifcend meter het vuur hebben geopend. In Genève hebben dc Indische minis ter van buitenlandse zaken, Menon, en zijn Chinese collega Tsjen Ji de toestand in het omstreden gebied van 130.000 vler kante kilometer bü de Himalaya bespro- Westduits onderzoek naar Oostduitse beschuldigingen De Westduitse regering heeft een ka binetscommissie ingesteld, die een on derzoek zal instellen naar de juistheid door Oostduitse autoriteiten tegen leden van de Westduitse rechterlijke macht geuite beschuldigingen. In deze commissie hebben zitting de staatss», cretarissen van buitenlandse zaken, jus titie en zaken betreffende geheel Duits- Bij het onderzoek zal ook uit Oost- Duitsland afkomstig belastend materi aal worden betrokken, waaronder een brief van de Oostduitse procureur-gene raal Josef Streit, die zich tegenover de Westduitse minister van justitie bereid had verklaard vertegenwoordigers van diens ministerie in Oost-Berlijn te ont- vaAgen om inzage te nemen van ori ginele documenten betreffende voorma lige nazi-rechtei-s. die thans aan de Westduitse rechterlijke macht verbon den zijn. Onderwaterraket gelanceerd TAE Sowjetunie heeft besloten de kernproeven te hervatten met het beproeven van de nieuw ste typen kernwapens. De proe ven zijn nodig geworden door de jongste Amerikaanse kernproe ven. In een bekendmaking van het Sowjet^persbureau Tass werd verklaard, dat alle voorzorgen zullen worden genomen om de radio-actieve neerslag tot een minimum te beperken, hetgeen de Russen naar eigen zeggen met treffend resultaat zal gelukken. In de Sowjet-verklarin; wordt er aan herinnerd, dat de V.S. de eer ste kernproeven hebben genomen en dat Rusland daarom het recht heeft „antwoord" te geven en de laatste mag zijn die proeven neemt. Men voelt het als noodzakelijk maatregelen te nemen tegenover degenen die agressieve bedoelingen hebben ten opzichte van de Sowjet unie en dreigen met een preventie ve oorlog. ven genomen in het gebied van Christ mas Island en Johnston Island in de Stille Oceaan, waaronder èèn proef op grote hoogte. Vandaag of morgen zou er weer een proef op grote hoogte geno men worden. De Russische regering geeft de NAVO-bondgenoten de schuld voor het feit dat er nog geen overeenkomst tot stand is gekomen over het beëindigen van de kernproeven. De voorstellen die het Westen doet, komen neer op spiona ge, aldus Tass. Aan de beschuldiging werd evenwel onmiddellijk toegevoegd een pleidooi om te komen tot een ak koord met controle door nationale in stellingen. Het Amerikaanse ministerie van bui tenlandse zaken heeft het Russische be sluit „verontrustend nieuws" genoemd. Van Amerikaanse zijde wordt er op ge- i, dat de Russen met hun jongste buitenlandse zaken van de vier wes telijke grote mogendheden hebben in Genève het Russische besluit totaal ge negeerd. Men neemt aan dat de afge vaardigden reeds enige tijd op de hoog te waren van het plan de proeven te hervatten. Premier Chroesjtsjef Is zaterdag per soonlijk aanwezig geweest bfj het af schieten van kernraketten door duikbo ten die zich onder water bevonden. Ook de lancering van raketten via oppervlak teschepen werd beproefd. Westelijke waarnemers menen dat het hier het eer ste Russische succes op het gebied van het afschieten van ondergedoken duik boten betreft. Drie officieren van de onderzeebootvloot hebben de hoogste militaire onderscheiding held van de Sowjetunie ontvangen. (Van c correspondent in Bonn) Op bet „Palais Schaumburg" in Bonn verwacht men, dat de jische minister van buiten landse zaken Paul-Henri Spaak op donderdag 26 juli a.s. een compromis-oplossing voor de politieke unie der zes E.E.G.- landen, die tendeert naar de plannen van generaal De Gaulle voor een „Europa der vaderlan den", mee naar de bondshoofd- stad zal brengen als hij komt confereren met bondskanselier Adenauer en minister van buiten landse zaken Schroeder. Het heet hier in Bonn, dat deze compromis-oplossing voorziet in de inrichting van een politieke E.E.G.- commissie analoog aan de economi sche E.E.G.-commissie, waarvan de Westduitse prof. Walter Hallstein de president is. Deze politieke commis- sou dan in de plaats moeten tre den van het unie-secretariaat (in Pa rijs) dat De Gaulle zich had voor gesteld. In Bonn wil men zich er niet ovei uitlaten of men met een dergelijk com promis akkoord zal gaan en evenmir weet men, of het voor De Gaulle aan vaardbaar zal zijn. Anderzijds meent men in Bonn, dat men het geduld van minister Spaak die nu duidelijk is overgezwaaid naar een snelle uitwer king van een uniestatuut zonder daar bij op Engeland te wachten niet al tc zeer op de proef moet stellen en een acceptabel compromis moet aan- formaties uit Brussel dat zijn re- debatten met de Britse oppositie leider Gaitskell hem ervan hebben over tuigd, dat een uniestatuut met Enge land niet minder Europees-federalis tisch zou worden. Minister Spaak zal deze week ook nog besprekingen voeren met minister Luns en in Bonn verwacht men hler- een wijziging in de Nederlandse houding. In hoeverre deze verwachting gerechtvaardigd is na minister Luns' blijkbaar zeer succesvolle besprekingen in Rome. is een grote vraag. Cape Canaveral gaat weer uitbreiden Het Amerikaanse bureau voor de ruimtevaart heeft gisteren plannen bekendgemaakt voor een grootscheep se uitbreiding van Cape Canaveral, waardoor het mogelijk wordt de ge weldige Saturnus C5 maanraketten volledig gemonteerd op de lanceer- platforms te plaatsen. Een woordvoerder van het Indische j ministerie van buitenlandse zaken ver klaarde. dat Chinese militairen zater- dagmiddag geschoten hebben op twee 1 Op het ogenblik worden de projectie len op de lanceerplatforms opgebouwd. De Saturnus C5 is de grootste ruim teraket waaraan thans op volle kracht in de V.S. gewerkt wordt, waarbij drie firma's belast zijn met de bouw var een van de drie trappen. De uitbreiding zal met de veiligheids zone een oppervlakte van 12.000 ha be- De bedoeling is dat de eerste Satur nus in 1965 gelanceerd wordt. Mattera kan bij zijn dochter blijven De 85-jarige blanke Zuidafrikaan Mat tera kan bij zijn gehuwde oudste doch ter, een kleurlinge, blijven wonen als deze zich in een wijk voor gekleurden moet vestigen. Zoals gemeld, werd gevreesd dat Mat tera alleen zou moeten gaan wonen om dat zijh dochter niet langer in het „blank" verklaarde Albertville bij Jo hannesburg mocht blijven en omdat hij niet in een wijk voor gekleurden mocht gaan wonen. Zuidafrikaanse autoriteiten hebben thans meegedeeld dat Mattera bij de minister voor de ontwikkeling van de gemeenschap een verzoek kan indienen in de wijk van zijn dochter te mogen gaan wonen. Het verzoek wordt ing ligd als afwijzing teveel leed zou Plastic naaien op de naai machine behoeft niet stroef te gaan. Leest U maar wat er staat op bladzijde 50 van ,,Dat zit zo" MET DEZE BON WORDT HET BOEK VAN U (in envelop of op kaart geplakt verzenden aan U kunt noteren als nieuwe abonnee: Datum van ingang BETALING PER WEEK/MAAND/KWARTAAL/GIRO (Doorhalen wat niet van toepassing is) Zelf was ik al abonnee. Voor het aanbrengen van bovenstaande nieuwe abonnee heb ik dus recht op DAT ZIT ZO Schrijf hier uw eigen naam en adres „Dat zit Zo"-'n boek boorde vol met ongelooflijk handige wenken - is niet in de winkel te koop. I Bij graafwerkzaamhe den in Bolsward in een der oudste delen van de stad is een slechts aan de hals enigszins ge schonden kruik gevon den. De kruik werd ge vonden in de nabijheid van de plaats waar en kele jaren geleden op drie meter diepte een gaaf gebleven ci is ge vonden. Houtresten van paalwerk doen vermoe den dat men hier tc doen heeft met een reeds vroeg gedempt haventje. De kruik is nog niet on derzocht, zodat de ou derdom nog niet vast staat. I Mevrouw Astrid Fer- ncr prinses Astrid van Noorwegen heeft gisteren in Oslo haar eerste kind gekregen een dochter. De echtge noot van mevrouw Fer- ner is directeur van een kledingbedrijf. De Britse lord Cham berlain heeft geweigerd terug tc komen op zijn besluit vijf sketches over president Kennedy en zijn familie tc schrappen uit een Amerikaanse re vue, waarvan de volgen de week in Londen dc première gaat. De pre sident zelf zou geen be zwaar tegen de inhoud hebben. Ze worden ech ter verboden op grond van dc bepaling dat het verboden is staatshoof den tijdens hun leven uit tc beelden. I Onder de titel „Marle- ne's ABC" is een bock van Mariene Dietrich uitgekomen, een soort vraagbaak voor mensen die wensen te weten hoe de grote actrice over al lerlei dingen denkt- Een kleine bloemlezing: sex: in Amerika een obsessie, in andere delen van de wereld een feit. Kussen: Niet te royaal maar ook niet te krenterig mee I Tijdens een operatie van 18 minuten is een Iraakse oogspecialist er in geslaagd het oog van een hond over te bren gen op een blinde man. Dc hond is na de opera tie gestorven. I President Kennedy is zaterdag uit varen ge weest met ruimtevaar der Glcnn en zijn echt genote aan boord van een motorjacht. Glenn en zijn vrouw waren het weekeinde de gast van minister van justitie Ro bert Kennedy. Twaalf voormalige be woners van Tristan da Cunha zijn aangewezen om te proberen of het eiland nog bewoonbaar is na de vulkanische uit barsting van vorig jaar. I De romp van een Oos tenrijks-Hongaarse on derzeeër, die tijdens de eerste wereldoorlog is gezonken, is zaterdag aan de oppervlakte van I de Adriatische zee ge-1 bracht. De oude duik boot werd ontdekt door een visser, wiens netten j er in verward raakten. 955) Er is geen eilandje in de dosis geluk dat niet geheel weelderige gewassen is overdekt. In dien althans bodem en klimaat hier- makkelijker voort 1 geschikt zijn. De rotsen De kokosnoot plant zich zelfs ge- de wijde ocea- de breedte niet begroeid. Maar de omstandig heden zijn er dan ook naar! Het hele groepje rotsen dat hoefijzervormig Is daar drev gerangschikt, heeft niet r Centraal-Amerika het vaderland de kokosnoot zijn geweest. Van dreven de vruchten naar de doorsnede Zuidzee-cllanden. veroverden eiland na eiland en kwamen zo In Australië. Z.O.-Azië en Oost-Afrfka. Maar In het Amerika moest dc kokos- de mens zelf worden aan geplant. evenals In West-Afrika, want de vrucht die zich wél langs dc zee weg over meer dan de halve aardbol TOCH IN HET ZO het hoog ste punt steekt slechts 20 m boven water, zodat alles tot boven toe nat wordt van het opspattende schuim, palm do. Deze rotsen zijn dan ook totaal on geschikt om plantaardig leven te ber gen. want zelfs humusvorming kan hier niet plaats vin- bleck niet bij mach te zich In Amerika en Afrika over land van kust tot kust te verbreiden! Doordat de oost kust van Amerika destijds geen kokos palmen droeg, zijn de noten ook nlm- met de Golfstroom naar Europa J^T.'/TT00' 'UT' Bekomen, m„r dr.™,dank, voerde nog genoeg ander plant- eriaal over de grote plas om bij velen de gedachte wakker te roepen, dat aan de andere kant van "Z fT TT dri)V") d' een onbekend lond xou v*" ku"'"" dee. vreemde rnT"'>" vruchten en planten vandaan kwa men. Vóór we ons echter ln de dol drieste ontdekkingsreizen zullen ver diepen. moeten we toch ook no* een enkel woordje zeggen over een heel gemene methode die sommige plan hun vruchten ver den omdat elk weerd laagje weer van het gesteente wordt afgespoeld. Zo kaal en verlaten als de rotsen van St. Paulus is dan ook bijkans geen enkel ander plekje, van de evenaar tot de ge matigde luchtstreken worden aangevoerd, dragen drijvende de strooi vruchten het meest bij tot de begroel- aardig noten In de zeestromen rond tueel duizenden kilometers verder op de koraaleilanden, of in de verweerde lava van een vulkanisch eilandje, hun bestemming te vinden. Soms ook drij ven kokospalmen, door stormen en springvloeden ontworteld. In hun ge- tèn töepa' herbergen dan gpre|d te krijgen. (Nadruk verboden)

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 5