Met parallellisatie gaat
het niet naar wens
l /„lv/.S. bevreesd voor
Muziek-show Groeten van thuis
voor Nw.-Guinea
Leeuw Romeo niet
meer bij Boltini
WOENSDAG 18 JULI 1962
d, Sehuak-vraag 268
rde bebct
eindspel uit de praktijk. In
0<r Je stelling uit de partij Bagirov—
de Jlmov, gespeeld in de wedstrijd
■Amstel ihet kamPioensohap van Rusland,
e de witspeler argeloos 1 Tfl—el?
ilaats van een remise, die er ruim
[eek te zitten, zag Bagirov daar-
een dikke nul op het scorebord
iohijnen. Wat speelde zwart als
'oord op wits foutieve zet?
I
te Weespq-
emming I
ff W.
A
ill k
SA
eerstpt: Kgl. M, Tdl en fl, pi a2. b3,
f2, g2 en h3.
Ewart: Kg8, Df6, Te4 en e5, pi a7,
aterjcs, d5. g7 enh5.
de Haa» Bam-vraag 267
gen een 5 >e stand in het miniatuur probleem
terecfiA- A. Polman was als volgt:
an in tota wart: 4> 10> 13. 16- 22> 24- 31-
zeevisgrot 15- 21- 25' 33> 38' 41 42"
TO wint in de vólgende zetten:
-36, 16 x 27; 38—32, 27 x 47 gedw.;
titie als óx 9i 47 x 29 gedw.; 25—20, 4 x 13;
ng dat eex 4, 24 x 15; 4 x 34.
rdachte g(
''LaknTa° Bridge
moet leggen! Vervolgens wordt
sneden op klaverheer, klaveraas ge-
jakt en een klaveren getroefd,
prna maakt Zuid ruitenaas, gaat via
aftroeven van een ruiten naai
nd en speelt de laatste klaveren.
Bekent West nog, dan had Oost dus
rspronkelijk een driekaart klaveren,
dat nu met schoppenvrouw moet
)rden getroefd.
[n de praktijk troefde Oost hierop
er met schoppenaas, maar het con-
ict was veilig!
Ziehier de kaartverdeling na de 7*
»g:
Speelt Oost hartenheer na, dan kan
[est troeven, maar dit gaat ten koste
In een vaste troefslag!
Vervolgt Oost in de 8e slag met
bef, zo neemt Zuid met schoppen-
gSBHBJB [er, incasseert schoppenheer en
[eelt harten na. Ook dan krijgt de
genpartij niet meer dan twee slagen
spel is eveneens gewonnen!
JACK DIAMOND
voo'
°i2d,HaP oordrangschikking^
puzzel
prftPlaats de woorden: aanhalig, twaalf-
ge», levendig, geschift, hinderen, be-
i beginsel, bedelaar, eenhoorn,
leente, mallejan, zó in volgorde,
op de kruisjes een zegswijze ont-
X X
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
[orizontaal: 1. Hoogeloon, 10. ter-
id, 12. A.P., 14. reeds, 15. mm, 16.
18, ere' 19" Sem' 20- slemP. 22-
24- stro- 25- Peer' 26- Trees. 28.
in zeefers- 29- ook- 30- Poe- 32- set- 33- L.K.,
Jac. Arf ëarve, 36. no, 37. aandeel, 39. Rot-
[innebroeWam.
2151 [Verticaal: 2. o.l., 3. oer, 4. greep, 5.
Bi1mi?r' 6" leder* 7> ons' 8- °*d- 9- kaas"
rewr P' 1L Ammerstol, 13. paltrok, 15.
en lev«eleren' 17- Terek, 19. snees, 21. moe,
Haarlem- EPe- 27. spant,. 28. bever, 31 orde,
de Overf gat, 35. eed, 37. Ao, 38. la.
Leverinf
Zaj
maandag]
wij sprei
puik «wbloemenimport
ïï'dSü uit Nederland
32 Rist
•voorzitter van de vereniging van
lerikaanse bloemisten heeft zijn be-
'gdheid uitgesproken over de import
bloemen in de Ver. Staten onder de
linderde invoertarieven,
ex-voorzitter, John H. Dudley, ver-
irde op de 78ste jaarvergadering var
vereniging dat de Ver. Staten binnen-
wellicht zullen worden overstroomd
bloemen uit Nederland en Australië,
j wees erop, dat snijbloemen in een
van de grootste bloemenveiling ter
:ld te Aalsmeer naar New York kur>-
worden gevlogen en daar kunnen
kcurreren met in het binnenland
egelmattyeekte bloemen. „Hoe kunnen wij 1
rreren tegen hun arbeidskosten?" vroeg
idley zich af. Hij verklaarde dat de
öerikaanse bloemkwekers via een
j p ressuregroep te Washington tegen de
c Irlaging van de rechten zullen vechten
ovendien zal een campagne van vijl
T IJoen doUar (18 miljoen gulden) per
ar worden gevoerd ter bevordering va
verkoop van binnenlandse bloemen.
P. Renkcmavoorzitter Chr. Kruideniers
(Van onze soc.-econ. redactie)
TV7E zijn er op het ogenblik alle
maal nog aan gewend, dat we
voor een pond suiker naar de kruide
nier moeten, voor een liter melk
naar de melkboer, voor een brood
de bakker enz. Er zijn welis-
r supermarkets gekomen, waar
men in één winkel een heleboel ver
schillende artikelen kan kopen, maar
landelijk gezien is de verkoop in de
afzonderlijke, meer gespecialiseerde
kleine zaken toch altijd nog het be
langrijkst.
Van bovenaf Is deze gang van zaken
de vestigingswet van 1937 officieel
gesanctioneerd. Voor elke branche kwam
;n vestigingsbesluit en zo werd de
detailhandel in vele vakjes opgedeeld.
Het werd voor een kruidenier wette
lijk verboden brood te verkopen en voor
•n bakker melk.
Zo is het echter niet altijd geweest
Vóór 1937 was er bijna volledige vrij
heid op dit gebied. Ieder mocht een win
kel beginnen als hij er zin in had en
hij mocht die artikelen verkopen, waar-
hij een goede omzet verwachtte
Nog slechts 25 jaar ligt deze verkoop in
Nederland aan banden. En de oorzaak
deze binding was ook nog een ab
normale toestand, een noodsituatie.
In de dertiger Jaren met de grote
aantallen werklozen, trachtten velen
zich een bestaan te verwerven door een
winkeltje te beginnen. Veelal was dat
dan een kruidenierswinkel. De enorme
toeloop, maakte voor alle kruideniers
de spoeling dun. Veel kapitaal werd
er bovendien verspild, omdat vele ves
tigingen mislukten, wat bij de handel de
roep deed ontstaan om wettelijke be
scherming van het vak. Deze bescher
ming is er in 1937 gekomen.
Verouderd
Dat een dergelijke wet na 25 Jaar bij
de ontwikkeling in het bedrijfsleven
achterloopt en dus verouderd is, is
niet alleen waarschijnlijk, maar inmid
dels ook in de praktijk overduidelijk
gebleken. Er is dan ook na de oorlog
een nieuwe vestigingswet gekomen en
op basis hiervan worden nog steeds
we vestigingsbesluiten vastgesteld,
waardoor de verkoopmogelijkheden "van
verschillende artikelen reeds verruimd
zijn. Zo is het mogelijk, dat de kruide-
nji dameskousen en pocketbooks
verkoopt en de bakker Jams en ver
pakte soepen
De vestigingswetgeving heeft hier de
wens van het publiek gevolgd, dat zo
veel mogelijk alles in één winkel wil
kopen. De vestigingswetgeving kon ook
in deze richting vrij ver gaan, omdat
de moderne verpakkingstechnieken in
vele gevallen een goede kwaliteit van
de artikelen, met name bij de levens
middelen, waarborgen zonder dat daar
voor een speciale deskundigheid van de
winkelier nodig u
Maar heeft de wlnkeldrijvende mid
denstand nu ook reeds van alle moge
lijkheden gebruik gemaakt die deze ver
ruiming van de vestigingswetgeving
biedt Vooral geldt deze vraag het le-
vensmiddelenbedrijf, omdat hier de ves
tigingsbesluiten wel ingrijpend veran
derd zijn en men bovendien met deze
besluiten al enige tijd heeft kunnen ex-
perimenteren. Er zijn inderdaad een aan
tal supermarkets ingericht, waar zo on
geveer alles op het gebied van de le
vensmiddelen en zelfs meer dan dat te
koop is. Ook valt het od. dat vele krui-
deniérsartikelen te koop zijn bij melk
handelaren, bakker, slager en groente
en fruithandelaar. Maar een objectieve
toeschouwer zal moeten erkennen, dat
er in het kruideniersassortiment niet
zo heel veel Veranderd is, terwijl deze
branche toch wel typisch een geparallel-
liseerde bedrijfstak ls. Hier heeft het
publiek altijd al vele artikelen kunnen
kopen, die sterk uiteen liggen, zoals
kaas en koffie maar ook borstels en pe
troleum.
De negenjarige Martinus van Lank-
velt uit Erp is gistermiddag in de nabij
heid van de ouderlijke woning bij een
aanrijding door een vrachtauto dodelijk
gewond. Hij overleed in het ziekenhuis
te Veghel.
Het ongeluk gebeurde toen de jongen,
die op de fiets achter een landbouw-
traotor met aanhanger reed, de weg
overstak, juist toen een vrachtauto de
tractor wilde passeren.
Vestigingswet
uit nood
geboren
Weinig enthousiast toonde zich dan
ook de heer P. Renkema, voorzitter van
de Christelijke Kruideniersbond, over
de toepassing van de nieuwe vestigings
besluiten voor het levensmiddelen-be
drijf en de daaruit voortvloeiende paral
lellisatie. In een vraaggesprek dat wij
met hem hadden, constateerde hij, dat
het klein- en middenbedrijf in de le
vensmiddelensector over het algemeen
nog te veel aan de oude vestigingswet
geving hangt en nog te weinig de nieu
we ontwikkeling ln de distributietech
nieken accepteert
Hij vond het verheugend, dat de chris
telijke bonden van bakkers, groente
handelaars, slagers en melkhandelaren
met de kruideniers organisatorisch wil
len samenwerken, omdat de assortimen
ten van deze bedrijfstakken elkaar
steeds meer overlappen. „Bij mij bestaat
de meest positieve instelling ten op
zichte van samenwerking", aldus de heer
Renkema, maar hij zag nog niet veel
van de overlapping van de andere le
vensmiddelenassortimenten door die
van de kruidenier. En dat is geen gebrek
aan activiteit bij de kruideniers, maar
voor een deel wordt het de kruideniers
onmogelijk gemaakt hun assortiment
uit te breiden, terwijl hun eigen assor
timent op de straat ligt", aldus de voor
zitter van de Chr. Kruideniersbond.
„Muren"
Hij legde er de nadruk op, dat de ves
tigingswetgeving zoals reeds gezegd ge
boren is als noodwetgeving. Voor die
tijd bestond er helemaal geen vesti-
gingbesluit. Dat was toen normaal. Ook
vandaag nog dreigen naar zijn mening
sommigen middenstanders de vestigings
besluiten te gebruiken om muren op
te trekken. Maar dat is nooit de be
doeling geweest. De heer Renkema wilde
beslist niet de hele vestigingswetgeving
over boord gooien, maar hij zou er
slechts de goede elementen uit willen
nemen om deze ook onder normale om
standigheden te laten voortbestaan.
Kort samengevat zou hij een vestigings
wetgeving willen laten bestaan om zo
waarborgen te scheppen voor een goed
ondernemerschap van de moderne mid
denstander, in het belang van een ge
zond maatschappelijk verkeer.
Op het ogenblik is het echter zo. dat
de kruidenier voor de wet gepasteuri
seerde melk mag verkopen, maar de
melkhandel oefent zoveel druk op de
melkfabrikanten uit, dat er geen kruide
nier is, die een druppel melk krijgt. De
verkoop van kleinbrood en van kren
tenbrood zou de minister ook „naar de
kruidenier willen brengen", maar de
bakkers verzetten zich fel. Het hele
kruideniersassortiment ls echter bij de
bakker te krijgen. Over 4 5 Jaar wordt
de verkoop van gewoon brood pas vrij
gegeven. Ook over de gang van zaken
bij de branches in drogisterij- en huis
houdelijke artikelen toonde de heer
Renkema zich verre van gerust.
Over dit alles toonde hij zich ernstig
gegriefd. Hij hoopt, dat men nu eens
zou ophouden met het trekken van
kunstmatige grenzen tussen de branches,
grenzen die het gevolg zijn van een ver
ouderde wetgeving, al heeft deze ln het
verleden dan haar verdiensten gehad.
„Samenwerking is goed. maar dan zal
men elkaar moeten nemen, inclusief
de resp. moeilijkheden", aldus de heer
Renkema. Zeker in christelijke kring,
als christelijke organisaties zal men de
zaak zuiver moeten kunnen stellen-
Behalve de parallellisatie-geschiede
nis was er ook nog een andere kwestie,
die de voorzitter van de Christelijke
Kruideniersbond hoog bleek te zitten.
Cadeaustelsel
Dat was de „cadeau-geverlj" HU vroeg
zich af, waarom er nu altijd tegen de
kruideniers aangeschopt moet worden
door de textielhandel en de huishoude
lijke artikelenbranche als het gaat om
cadeau-verstrekking. Er worden inder
daad cadeaus gegeven bij het kopen van
wasmiddelen. Maar dat organiseren de
kruideniers niet zelf. Dat ls een zaaK
uitsluitend van de fabrikanten. Boven
dien verkopen de drogisten ook was
middelen met cadeaus. De melkhandel
verstrekt wol tegen gereduceerde prijs
bij de aankoop van margarine. De bakkers
verkopen beschuit en „de bekers rollen
er achteraan". Maar de huishoudelilke-
en de textielbranche organiseren alleen
koffie- en zeepactles tegen de kruide
niers. De heer Renkema kan dat alle
maal niet rijmen met elkaar. Hij zou
willen dat er nu eens een eind kwam
aan het sprookje dat alleen de kruide
niers de booswichten zijn.
Op deze punten zat er opnelderlng
moeten komen, wil men in de toekomst
tot een goede samenwerking kunnen
komen tussen de vijf sectoren in het le-
vensmiddelenbedrijf. Dat die samenwer
king bittere noodzaak is, onderschrijft
de heer Renkema zonder meer. Het zou
naar zijn mening te dol zijn om in
eigen land vast te houden aan groeps-
grenzen. terwijl de landsgrenzen in het
economische verkeer worden ontsloten.
Het kruideniersbedrijf kent zelf reeds
een intensieve samenwerking met de
coöperaties en het grootwinkelbedrijf
binnen de eigen branche. Samen vormt
men het Centraal Bureau voor het le-
vensmiddelenbedrijf. Niettegenstaande
de scherpe tegenstelling tussen groot-
en kleinbedrijf hebben de zelfstandige
kruideniers met behoud van eigen po
sitie zich door samenwerking weten op
te werken tot een even machtige groe
pering als het grootwinkelbedrijf.
Macht grootbedrijf
Via de supermarkets krijgen nu
ook andere levensmiddelenbranches
te maken met de macht van het
grootbedrijf. De samenwerking van
de branches zal daarop het antwoord
dienen te zijn. Ook bij de vestiging
in de nieuwe stadswijken zal men
door samenwerking en samenspel
het grootbedrijf partij kunnen ge
ven. Maar, zo meent de heer Ren
kema, dan zullen toch eerst de on
derlinge moeilijkheden op het ge
bied van parallellisatie en cadeau
stelsel uit de weg geruimd moeten
worden.
„ouucS 30.43 'Dc bruiloft ls alleen maar
het begin, hoorsp 22.00 Sranang Tori. Su
rinaams progr 22.20 Sport halverwege 22 -.0
Nws 22.40 Met M"-
Hederen ZT35 Volksmuz (gr) 23.552A-00
Nw.«
Hilversum II. 298 m: 19.00 Nw
berichten 19.10 Muziek van Het
Hells 19 30 Radiokrant 10.50 Wa
en sol: klass muz 21.50 Kant-
i 32.00 'Promenade ork. radlo-
cangsol 22.30 Nws 22.40
vanavond
AVRO: 17.00 Voor de jeugd NTS: 17.30
17.40 Intennatonaai jeugdjournaal. NTS;
20.00 Journaal en weerovorz 20.15 Het be
zoek van H.IK.H. prinses Irene en H.K.H
prinses Margriet aan de West. KRO: 20.30
Tekenfilm 20.55 Sportpraatje 21.20 Atelier,
amusprogr 21.5o Terugkeer^ doei"'-1—
houden concilies.
ln Klein-Azië. ge-
Dit zijn ze dan, de drie die ge
hoord worden in het programma
„Contact met thuis": de spreek
ster Betty van der Laan, de om
roeper Guus Thole en Willy Sohob-
be met zijn gouden trompet.
In het televisieprogramma dat de
KRO op woensdag 18 juli a.s. uitzendt
zal men o.m. kunnen kijken naar een
muziekshow van de Belgische televisie.
Het programma, getiteld „Atelier",
#werd voor het tv-festival van Montreux
ingezonden, maar behaalde geen onder
scheiding.
Aan de show werken mee Maurice
Dean, Louis Neefs, Chris Ellis, Jean
Evans, Frieda Linzi en het trio Cas-
Na moeilijkheden in A dam
TNE leeuw Romeo, die bij een cir-
cusvoorstelling in Zutphen de
34-jarige Franse dompteur Michel
Lecrocq zo ernstig verwondde dat hij
overleed, mag niet meer in circus
Boltini optreden. Dit heeft Tony
Boltini, de directeur van het circus,
gisteravond besloten nadat Romeo
opnieuw het veelbesproken leeuwen-
nummer bad verstoord.
Dit gebeurde bij de Amsterdamse
première van het circus Boltini.
Dompteur Bobby Althoff moest zelfs
van zijn alarmpistool gebruik ma
ken om de door Romeo onrustig ge
maakte bronstige leeuwen tot beda
ren te brengen. Na twintig minuten
angstige spanning werd het leeuwen
nummer afgelast: Tony Boltini gaf
Althoff opdracht zich uit de kooi te
verwijderen.
„Ik vind het risico te groot", zei een
zenuwachtige Tony Boltini in de pauze.
„Deze week ging in Beverwijk alles nog
goed, maar nu zag ik meteen dat Romeo
weer moeilijkheden zou gaan maken. Hij
gaat nu uit de troep. Morgen laat ik een
speciale kooi voor hem maken en dan
doen we het maar verder zonder Ro
meo", klonk het resoluut uit de mond
van de jonge circusdirecteur, die zei nog
steeds diep onder de indruk te zijn van
het gebeurde in Zutphen
De sensatie begon al bij de aanvang
van het nummer met de negen berber
leeuwen. Luid grommend en driftig
springend kwamen ze de kooi binnen.
Bobby Althoff, die gewend is eerst over
de pisterand te lopen om de leeuwen tot
bedaren te brengen, slaagde er ditmaal
niet in rust in de kooi te brengen. Nadat
enkele leeuwen op de postamenten had
den plaats genomen, waagde Althoff zich
in de kooi. Hij had zich gewapend met
een alarmpistool, een drietandvork, een
zweep en een klapstoel, die hij voor zich
uit hield. Opeens sprong de leeuw Ro
meo in zijn richting, waarna Althoff een
paar schoten uit zijn alarmpistool loste.
De dompteur trok zich daarna naar de
opening van de kooi terug. Toen hij weer
een paar passen vooruit had gemaakt,
ontstond opeens een wanorde in de
leeuwenkooi.
Applaus
Alle leeuwen sprongen over elkaar
heen, gingen stoeien en renden heen en
weer. Dit door het tweeduizend koppige
publiek in angstige spanning gevolgde
spel tussen dompteur en leeuwen, werd
opeens door Tony Boltini verbroken. Hij
greep de microfoon en verordineerde
„Althoff eruit. Althof eruit". Een deel
van het publiek dat het met dit besluit
kennelijk eens was, ging luid applaudis-
Maar Althoff wilde niets van deze op
dracht weten. Hij bleef in de kooi en
trachtte opnieuw tevergeefs de leeuwen
tot bedaren te brengen, waarna Boltini
zijn order moest herhalen. De dompteur
trok zich ten slotte uit de kooi terug en
er werd bekendgemaakt dat het nummer
niet zou doorgaan. De moeilijkheid was
nü hoe men de leeuwen uit de kooi kon
krijgen, want ze zijn dat alleen gewend
wanneer de dompteur in de kooi aanwe
zig is. Toen iedereen op het vertrek van
de roofdieren was voorbereid, namen
enkele leeuwen ongevraagd plaats op de
postamenten, hetgeen grote hilariteit
veroorzaakte.
Ten slotte slaagde men er toch in en
kele leeuwen naar hun hokken terug te
krijgen, maar alleen Romeo vertikte het.
Hij rende pas na enkele minuten ver
schrikt uit de kooi nadat Bobby Althoff
vier schoten uit zijn alarmpistool had ge
lost. Tony Boltini zei later dat Romeo
de dompteur waarschijnlijk als een be
dreiging had gezien voor zijn vrouwtje,
want de leeuwen zijn in de bronsttijd.
Althoff was de gehele avond boos
omdat Boltini zijn nummer abrupt
had beëindigd, „maar ik kon echt niet
anders", zei de directeur, wij hebben
de laatste tijd te veel ongelukken ge
had".
73
Dan klimt er iemand op de preekstoel. Een oude
boer is het een gezegger van een van de groot
ste boerderijen uit de streek.
Hij roept boven het geroezemoes van stemmen
uit. De mensen horen hem het wordt stiller.
Alleen een paar kinderen zwijgen niet; ze zijn te
veel beangst door wat ze hebben meegemaakt en
verward door de ongewone, rumoerige omgeving.
Je hoort hun ijle praten, hun huilerige gevraag.
En het dringend gefluister van de. moeders, die
hen tot bedaren trachten te: brengen. De zware stem
van Wouter Maessen wordt er niet veel minder
door verstaan.
Hij wijst de linker beuk van de kerk aan voor de
mannen; de vrouwen en kinderen moeten in de
rechterbeuk bivakkeren. Achterin de kerk kunnen
de kleren en de bezittingen, die niet onmiddellijk
vodig zijn. worden geborgen: een paar polderschou
ten zullen daar toezicht houden, dat niemand bij
vergissing het eigendom van een ander zal wegne
men. In het middenschip blijft er plaats voor de
predikanten, die hierheen zijn gevluoht, en voor de
heemraden, de drossaards, de schepenen en andere
gezagsdragers. Die kunnen dan gemakkelijk over
leg plegen, wanneer dat nodig zal zijn.
Iemand roept, dat hSj zijn vrouw niet alleen wil
laten; ze zijn samen met hun kinderen hierheen
gevlucht en hij wil zijn gezin bijeen hebben. Maar
Maessen schudt het hoofd. Met een dergelijke wens
kan geen rekening worden gehouden; wanneer er
een beetje orde in de boel zal komen, moeten de
aanwijzingen die hij geeft, algemeen worden opge
volgd. Trouwens: het zijn geen aanwijzingen, die
hij geeft op eigen houtje, er is met verscheidene
van de oudsten en voornaamaten overleg gepleegd.
Dan voegt de man zich.
„En dan nog iets: velen van ulieden hebben vee
achtergelaten in him hoeven; anderen hebben al
beesten meegebracht. Er is binnen de kerk geen
plaats voor koeien en paarden, maar wellicht is
het voor het vee veiliger op de kerkdonk dan op de
vloedzolders in de boerderijen. Wie het kan en het
aandurft, raad ik, uit zijn hoeve te redden wat er
aan vee te redden valt"
Hij blijft op de preekstoel staan om toe te zien
hoe zijn bevelen worden uitgevoerd. Dat gebeurt
Afgewende
ondergang
door H. TE MER WE
dadelijk pakken goed worden naar achterin het
gebouw gedragen, waar Jacob Tymense van
Schoonwaerd en Everd Teunisse, de schout van
Hoornaar toezicht houden. In de zijbeuken wordt
stro gelegd, dat in verschillende schouwen was
meegevoerd. Dat maakt dat de mensen niet op de
kille zerken hoeven te zitten en te liggen.
Teeuw maakt een plaatsje in orde voor moeder
en Mijntje, en Aai en Geurtje. Derck komt met
hem aan de mannenkant.
Als hij klaar is loopt hij naar waar hij Swaentje
met haar moeder ziet. Ze praten met Bart Claes-
sen en met Gerrit.
„Dan ga ik," hoort hij de laatste zeggen.
Hij begrijpt onmiddellijk wat Gerrit bedoelt: hij
is overigens hetzelfde van plan. Daarom stelt hij
voor: „Laten we samen gaan, jij en ik."
„Doe dat," zegt Swaentje, en Bart Claessen knikt
De voorslag lijkt hem goed: met z'n tweeën krijg
je de beesten eerder aan boord van je schouw.
„Best," neemt Gerrit het voorstel aan. „Onze
schouw is groter dan die van jullie."
„Wees voorzichtig,' waarschuwt Swaentje nog.
Teeuw geeft daar geen antwoord op: het is geen
tijd voor veel woorden. Hij gaat moeder vertellen
wat hij en Gerrit willen doen en Dingena Korevaar
weerhoudt hem niet. Als het vee gered kan worden
is dat haar lief. De twee jongkerels stappen naar
buiten. Daar liggen al meer vaartuigen dan daar
straks. Er staan ook al meer beesten, hun koptou-
wen vastgemaakt aan de ringen, die in de kerk
muur zijn aangebracht.
Zonder veel woorden kleuteren de beiden in de
boot van de Claessens die is werkelijk groter
dan de schuit, waarmee de Korevaars gekomen zijn.
De wind is nog sterk en de regen, vermengd met
natte sneeuw, slaat de mannen in het gezicht. Het
water stijgt nog steeds het klotst woest tegen
de donk en gooit de dansende, schommelende
schuitjes, die aan de rand liggen gemeerd, tegen el
kaar. Met de lange slieten bomen de beide jonge
mannen hun vaartuigje voort over het onstuimige
watervlak. Meer dan eens lopen ze gevaar, om te
slaan en ze hebben de grootste moeite in de grau
wer wordende chemer van de wintermiddag geva
ren van hekken, van boomstammen en van drij
vende planken, tonnen en meubels te ontwijken.
Maar ze klaren het ze bereiken de hoeve van
Bart Claessen, Ze laden enkele stuks vee in én va
ren terug. Bezwaarlijker is deze vaart dan de tocht-
heen, doch als ze bij de donk komen, zijn daar hel
pende handen, die de beesten op vaste grond
brengen.
En weer ondernemen ze de reis; en weer. Vier
keer. Dan ds het ook te donker geworden om te
Rondom de kerk loeien verlaten de natte, kou
de dieren, hinneken paarden
„Je zou zeggen, dat de wind minder wordt,"
meent Gerrit. Hij kijkt naar de lucht. Die sohijnt
minder dik dan 's middags; het lijkt, dat de wol
ken breken.
„Laten we het hopen,' zegt Teeuw.
Hij blijft niet langer buiten dan nodig is: zijn
kleren zijn doornat en in de kerk is een vuur aan
gelegd; het is daar beter dan hier in de kille, koude
avond, die vervuld is van wind en water. Teeuw
volgt hem op de voet.
In de kerk is het benauwd door de vochtige
warmte, die de vele mensen uitwasemen. Maar aan
die benauwde lucht wen je gauw en de warmte
doet je tóch goed.
Drukkender dan de onfrisse atmosfeer is de
sombere stemming. De gezichten staan strak en
bezorgd: wat zal er van hen worden? Wat zal er
worden van hun landerijen, hun woningen? Van
hun schuilplaats? Want als het water blijft stijgen,
wie kan dan weten of de kerk droog blijven zal?
Het water staat al bijna bij de drempel!
(Wordt vervolgd).
Elke middag om kwart over één
kunt u, wanneer u afstemt op de
derde lijn van de draadomroep, een
vriendelijke vrouwenstem „Goe
denavond" horen wensen.
Dit is geen grap of vergissing,
want op dat moment is het in
Nieuw-Guinea half tien in de
avond en dan zitten er heel wat
Nederlandse militairen aan de ra
dio-ontvanger om te luisteren naar
het „Contact met thuis", gelegd
door Radio Nederland Wereldom
roep.
Die vriendelijke avondgroet, uitge
sproken door Betty van der Laan, is dus
niet voor ons in het vaderland bedoeld.
Want wij luisteren, dank zij de hulp van
de draadomroep, maar mee.
Daarginds, waar de tropische avond
is gevallen en water en land hult in
mysterieus duister onder fonkelende
sterren, waar men bekomt van de hitte
overdag, denken op dat ogenblik als wij
een haastig middaguur beleven, vele
mannen en jongens aan „thuis".
Aan vrouw en kinderen, aan ouders
of verloofde.
Zij zitten bij elkaar, ergens op het
schip in zee of in de legerplaats, waar
dan ook. En zij wachten, gretig luiste
rend, of hun naam ook wordt genoemd.
Want dit ls het nog nienwe groe-
tenprogramma van de Wereldomroep.
Luchtige muziekjes, door familiele
den uitgekozen, worden uitgezonden
om de band met het vaderland en het
eigen gezin dichter aan te halen.
Lawine
Begin juni kondigde de Wereldom
roep aan, op de 25ste van die maand met
het militaire groeten-muziekprogram-
ma te zullen beginnen. Tien dagen vóór
de eerste uizending kwam er een brief
binnen met de vraag of dit plaatje voor
die militair kon worden gedraaid.
„Kijk, de eerste brief", zei Peter van
Brakel, de man die bij de Wereldomroep
de sportverslagen verzorgt voor de
vele Nederlanders „in den vreemde" en
het samenstellen van het nieuwe ver-
zoekplatenprogramma er wel „even" bij
Dat was leuk, die eerste brief. „Zie je
wel, er komt reactie", constateerde men
tevreden.
Reactie Binnen een week lag
er een berg van duizend brieven. Toen
gingen die niet meer als een beziens
waardigheid van hand tot hand, daar
voor was eenvoudig geen tyd meer.
Peter van Brakel en zUn medewer
kers (sters) zaten over die brieven ge
bogen en hadden er hard werk aan.
ze allemaal door te lezen, te «chlftcn
en verder uit te zoeken.
En nu, een paar weken later?
We zitten in het fraaie, nieuwe ge
bouw van de Wereldomroep in Hilver
sum, waar de nieuwigheid al lang af
is en waar het gonst van werkzaam
heid als in een bijenkorf (denk eens aan
al die programma's per dag, die over de
gehele wereld op de gékste tijden moe
ten worden uitgezonden!) en horen de
enthousiaste verhalen over dit pro
gramma „Contact met thuis".
Er zijn nu al 3400 brieven binnen en
elke post brengt stapels nieuwe!
Geen enkele klacht wordt geuit over
het feit, dat dit „contact" wel een ver
schrikkelijke berg extra werk mee
brengt. Probeert u alleen maar eens el
ke dag enige honderden brieven open
te maken en uit te vouwen.gesteld
natuurlijk, dat u er de kans voor.kreeg.
Dan moet er gelezen worden. Ook
dat valt niet altijd mee. want er zijn
heel wat onleesbare handschriften bij
Sommige brieven zijn kort en zakelijk:
zij behelzen de vraag om dit of dat
plaatje te draaien voor marinier of
dienstplichtig soldaat (soms ook voor
een sergeant en een enkele maal voor
een luitenant) die én die, met de groe
ten van vader en moeder, zusje en
broer, van zijn „allerliefste meisje" of
van zijn vrouw of kinderen.
Maar er zijn ook brieven bij van be
zorgde moeders, die heel veel hebben
te vertellen, een hele reeks platen op
geven (om uit te kiezen) en haarfijn
uitleggen, wie hun zoon is en wat hij
daarginds allemaal te doen heeft.
Er wordt dus gelezen: of Karei op 3
juli kan worden gefeliciteerd met zijn
verjaardag en of er vandéóg nog een
plaatje kan worden gedraaid voor Piet,
die zijn 21ste verjaardag viert.
Natuurlijk kan dat nooit op één en
dezelfde dag, brief ontvangen en plaat
je draaien, want eer dat plaatje op de
draaitafel ligt, moet er nog wel iets ge-
Elvls vaak en Clif. De Blue Dia
monds, de Selvera's on Rita Valk.
Maar ook heel veel plaatjes die Iets
van thuis suggereren: dc tulpen uit
Amsterdam, het pierement, de
sneeuwklokjes en de klompen uit
Holland.
En dan opeens ertussen In een goed
stukje Weense muziek of een lied van
Schubert, „want daar houdt papa zo
veel van", kan dat óók? Natuurlijk kan
dat Alles kan en wat graag ook, want
hoe meer variatie, hoe liever het Peter
van Brakel is.
Toch zijn die gelijkluidende aanvra
gen ook welkom, want dat geeft gele
genheid een paar namen samen te we
gen. Kan men dan in de dagelijkse 20
minuten zendtijd zes plaatjes draaien en
er viermaal zes namen bij noemen, dan
zijn er 24 mannen daarginds gelukkig
gemaakt met een speciale groet van
thuis.
Na het lezen van de brieven volgt du»
het schiften: het samenvoegen bij één
plaat. En het opletten, of wel Iedereen
een beurt krUgt en niet twee dagen
achtereen dezelfde jongeman een groet
krijgt aangeboden. Want dat er dikw\jls
aanvragen worden herhaald, spreekt
wel vanzelf en dat ls toegestaan ook.
Draaien maar
Is er ten slotte een keus gemaakt voor
het volgende programma, dan wordea
de brieven die erbij behoren, klaarge
legd en er worden korte uittreksels van
gemaakt. De platen worden uit de dis
cotheek gehaald en eindelijk kan de op
name beginnen. Elk programma wordt
op de band vastgelegd, want het moet
tot op de seconde getimed zijn.
Guus Thole is de man, die de uitzen
ding aankondigt, nadat Willy Schobbe
op zijn gouden trompet de melodie van
„In Holland staat een huis" heeft laten
schallen.
En dan is het woord aan Betty van
der Laan met haar vriendelijk: „Goe
denavond Even de groeten en de
felicitaties uitgeproken en draaien
Dat déze groetenprogramma's een
groot succes zijn. weet de Wereldom
roep al lang. Niet van de jongens op
Nieuw Guinea zelf. Die schrijven niet.
Die hebben de handen al vol met dn
brieven aan thuis.
Maar de moeders en de echtgenote*,
die dan zo'n brief krijgen waarin ze le
zen hoe leuk het was. willen nog wet
eens een waarderend woordje naar d«»
Wereldomroeo zenden. En dat is na
tuurlijk heel welkom.
Niemand hoeft overigens te vrezen,
dat zijn of haar brief In Hilversum niet
Is aangekomen, wanneer het wel eens
een weekje of zo duurt eer de plaat uit
gaat. Iedereen die heeft aangevraagd,
krUgt een gedrukte kaart thuis, waarop
ls Ingevuld welke plaat op welke da
tum Ls uitgezonden.
Aan de jongens-overzee ls het dus
regelmatig te luisteren en wie thuis
horen wil hoe het gaat, stemt 's mid
dags om kwart over 1 maar eens ut op
de derde lijn van de draadomroep.
Programma voor motgen
VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 800 NWS
8-15 Lichte grammofoonmuz 9.00 Ochlcnd-
eymn voor d-n vrouw 9.10 De groenteman
9.15 Oude Clavccimtoelmuz (er) 0.35 wa
terstanden 9.40 Morgenwijding 10.00 Ar-
beldsvltamlnenen (gr) 10.50 Voor dc kleu
ter* 11.00 Kookkunst M.15 Kamemrk: Mod
muiz 12.00 Licht ensemble met zangsol 12 30
Meded t.b.v. land- x tunibouw 12 30 Uit
het bedrijfsleven, lering 12.43 Pianospel:
cult pro gr 1790 Grammofoonmuz
voor de jeugd 17.10 Voor de Jeugd 17.40
Grammofoommuz voor de jeugd 18.00 Nws
18.15 Evenlueel actueel 19 20 Promenadcork
en sol 18.55 Gesproken brief.
Hilversum II, 298 m: KRO: 7,00 Nws
7.15 Grammofoonmuz 7 45 Morgengebed
T i■-h o orVestm
Nws 13.19 Promenadenrk en zangsol:
muz NCRV: Mctrooolorklichte n
Combineren
Zoals bij alle verzoekplatenprogram-
ma's het geval is, blijken er veel brief
schrijversisters) om dezelfde platen te
vragen. Waar het om gaat? Och, meestal
om de populaire deuntjes-van-de-dag,
in goed Nederlands ,/top-hits" genaamd.
Soirituals (gr).
Televisie
NTS: 20 00 Journaal VPRO 20 20 Ge.
Srek aan de schrijftafel, lezing 20 30 On-
r vuur. enkele studenten stellen vragen
aan een politicus 2100 Arturo Ul, toneel.