Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | 18 juli 1962 | pagina 7

C.N.V.: geen aanleiding
loonstop voor 1963

tot

Mr. Luns vervreemdt van
Koninkrijk en Nederland

Meningsverschil met de regering:

niet

Lonen
opofferen

>enSurinaamse markt kreeg
lD vorstelijk bezoek

Eerste Kamer neemt
archiefwet nu aan

Associatie van
Suriname met
EEG er door

Weer maximumsnelheid
tijdens vakantiedrukte

Garanties Papoea's

i JULI

7

WOENSDAG 18 JULI 1962

tei

»ed gehul

elen. Er j
Urollip

maakt
anda vol

iet af gel
stijging
Ibedriege»
ijn sinds)]
tooide

heeft
v
llip. UI)

jk, dat j

(Van onze soc.-econ. redactie)

ÏET C.N.V. ziet de noodzaak niet
in de duur van de collectieve
•beidsovereenkomsten die op 1 ja-
aari of daarna aflopen te verlen-
>n. Deze verlenging van de con-
adiig 2rijlractsduur met 6 tot 8 maanden, zo-
door de

in r's van regeringszijde is gesugge
reerd, acht het C.N.V. niet anders

!an een loonstop. De regering is, al-
us zette ons de heer C. J. van Mas-
•igt, voorzitter van het C.N.V., uit
een, in gebreke gebleven een derge-
Jijke ingrijpende maatregel voldoen-
0e te motiveren. De regering is zelfs
wenstjn aigemeen over dg economische
Iskleur Situatie van ons land gematigd op-

i POsitie^imisüsch

aag. of 1 regerjng meent dat er op

optantenj0Ongej:)jed toch drastische maatre
gelen nodig zijn, dan zal zij op korte
de, datermijn hierover advies dienen te
1 op dejrragen aan het georganiseerd be-
lgens ihdrijfsleven, in dit geval aan de So-
wenkingtiaal Economische Raad.
lanceren Een dergelijk adviesaanvrage past
jok geheel in het verband van de op
vattingen die de Sociaal-Economisdhe
yoorfcaad heeft over het loonibeleid op lan-
termijn. In (het zojuist gepubli-
lerde advies van de SER aan de rege-
de loonpolitiek op langere
mijn, wordt gesteld, dat de SER
eemaal par j'aar zijn visie moet geven
de sociaal-economische situatie. Hier-
zal dan het bedrijfsleven in groter*
ijheid dan voorheen zdjn loonvorming
mang er^annen baseren

Prematuur

Het C.N.V. vindt het ook wat pre-
labuur dat de regering nu reeds
Jesprek met het bedrijfsleven
-J loonvorming in 1963 is begonnen, terwijl
het advies van de SER over de hele
)rganisat-ie van het loonbeleid slechts
IlCcl !nkele «iagen in huis had en hierover ir
iet overleg van voriige week dan ook
kte in jog geen uitspraak kon doen
waai Een ander verschilpunt met de rege-
oMng -is nog de visie op de zogenaamde
is iwarte lonen. De regering meent dal
(15) ,4et waagstuk van de zwarte lonen los
te aandelen moet worden van de loonmaat

regelen (loonmatiging) voor
ringen Het CNV meent dat 'he' één n'et los"
ink-plai?szien kan w°rden van het ander. De
verd sareer Van Mastrigt, die sprak namens de
kkel Meibondsraad van het C.N.V., had er
richt entezwaar tegen maar weer te gaan praten
mkomstjver matiging van de lonen en een loon-
p. terwijl men weet dat al deze af
raken op papier, in de praktijk toch
iet voeten gestreden worden. De leden
an de werknemersvakbeweging vinden
iet al helemaal niet meer interessant,
rat de werkgevers en werknemers
top met elkaar klaar maken ove
De ledlen zorgen zelf wel

geschrei
wachtii

bij j

De vakbeweging adht men in vele ge
vallen alleen nog van belang voor zaken
als werktijdverkorting, mear vakantie
en meer vakantiegeld.

Dat betekent niet alleen een onder
mijning van het gezag van de regering,
maar ook van dat van de vakbeweging,
aldus de beer Van Mastrigt. De regering
heeft om te kunnen regeren, het geor
ganiseerde bedrijfsleven nodig. Maar
dan zal zij ook moeten bevorderen, dat
dit bedrijfsleven niet uit elkaar valt,
dat er niet alleen nog bestuurders
blijven, waarnaar echter geen leden
meer luisteren

De regering zal de organisaties
bestaansmogelijkheid moeten laten. De
vakbeweging zal haar eigen verant
woordelijk moeten kunnen dragen en
haar zelfstandigheid moeten behouden.
Wordt dit alles aangetast, doordat de
regering bijna het onmogelijke gaat
gen, dan verliezen de leden het zicht op
die verantwoordelijkheid en zelfstan
digheid van de vakbeweging.

De hee.r Van Mastrigt noemde daarom
het vraagstuk van de zwarte lonen rnaat-
sdhappelijk-org'anisatorisch een
belangrijkste problemen, waaraan bij de
loonmaatregelen vooir 1963 niet voorbij
gegaan kan worden. De regering onder-
sdhat dit vraagstuk.

Als het op deze weg voortgaat, zal
men er niet vreemd van cup moeben kij
ken. wanneer de werknemersvakbewe
ging voortaan vooral druk op de secun
daire arbeidsvoorwaarden zal gaan uit
oefenen, omdat er op het loonfront voor
de organisaties toch geen eer te behalen
valt. Als de regering snel naar een 40-
uriige werkweek wil. zal zij moeten han
delen op de wijze zoals dat vorige week
vrijdag in het gesprek met het bedrijfs
leven gedaan heeft.

Een loonmatiging en een loonstop
wenst het C.N.V., zeker op de tlhans
door de regering ©estelde wijze, niet te
aanvaarden. De regering zal zich uit
dienen te spreken over het SER-advies
inzake de loonpolitiek op langere ter
mijn, dat thans bij de regering ligt en
dat vandaag werd gepubliceerd. En
meent de regering dat er ingrijpende
maatregelen op loongebied nodig zijn,
dan zal hieover ook eerst weer de vi
sie van de SER gevraagd moeten worden,
die in zijn mening dan ook zaken als
zwarte lonen zal kunnen betrekken

Optimistisch

IrRC. A. F. J. van Lissa Nessel
(rechts), wethouder te Den Haag,
overhandigt aan een vertegen
woordiger van de Kon. Kwekerij
N.V. Moerheim te edemsvaart de
gouden roos voor de dwergroos
Colibri, de fraaiste bloem in het
rosarium van het Westbroekpark
in Den Haag.

(Voor verslag zie elders in dit nummer).

Drs. J. Boersma, economisch medewer-
;r van het C.N.V., onderstreepte nog
?ns, dat. zoals de regering zelf ook
zegt, de economische situatie aanleiding
geeft tot een gematigd optimisme. Uit
de verhouding van bestedingen en mid
delen blijkt dat er geen sprake is
overbesteding, zeker niet naa
kant van de consumptieve uitgaven. De
investeringen uit de winsten van het
bedrijfsleven blijken sterker gestegen.
De consumptie stijgt normaal, evenals
de besparingen. Bij een redelijke
portontwikkeling is ook de verhouding
tvoer en uitvoer redelijk.

De enige argumenten van de regering
n tot een loonstop te besluiten, liggen
dan ook op het terrein van de binnen
landse prijsontwikkeling. De minister
van economische zaken wil consolideren,
wat er op prijzengebied is bereikt.
de| Prijsstijgingen moeten tegen elke prijs
•oorkomen worden, dus dan maa

i de 'bedrijven, waar zij weiken. I loonontwikkeling stopzetten.

VTAGEWUIFD door honderden mensen op en voor het stationsgebi
z^n gistermiddag de prinsessen Irene en Margriet met een lijntoestel
kt uit 'an de K.L.M. uit Suriname vertrokken. Met het DC-6b-vliegtuig „Prinses
t Centirene" zijn zij via Brits-Guyana en Trinidad naar de Nederlandse Antillen
inve evlogen, waar zij gisteravond laat aankwamen.

veran Tijdens de rit van Paramaribo naar
het et vliegveld Zanderij stonden vele men
der artten langs de weg om de Prinsessen, die
kSe afgelopen veertien dagen overal in
en stijg 'Uriname hartelijk zijn ontvangen, een
drijvigh 'aarwei toe te zwaaien,
tot stijj Qp de vrije dinsdagochtend, de ochtend
'as er g£an het vertrek uit Suriname, hebben de
ir juli v 'rinsessen geheel onverwacht en on-
fficieel een bezoek aan de Grote Markt
•odukt e Paramaribo gebracht,
eoordel Reeds in de zeer vroege ochtenduren
r 70»/o topten bii deze kleurrijke markt de
noen ofauto's met het gezelschap. Ongedwon-
mai en wandelden de Prinsessen tussen de
raampjes door, hier en daar een babbel-
goedeiie makend in het Nederlands of pro-
'erend een eenvoudige marktvrouw te
bij 'erstaan.

lid Het bezoek bleef niet lang onopge-
ie was nerkt, als een lopend vuurtje ging de
anwezigheid van de Prinsessen over de
larkt en door geheel Paramaribo, zodat
20)1 een oogwenk drommen mensen zich
i. Dit verzamelden rondom de vorstelijke be-
mptie- °eksters. Maar ook buiten de markt
rige g< 'as het weer stampvol geworden. Uit de
De ordi norme mensenmenigte die de Prinses-
erk blip11 'u'd toejuichte, kon opnieuw worden
beha! astSesteld hoe blij de Surinamer was
namecet het bezoek aan z^n land van de

eden eide dochters van koningin Juliana,
Een inwoner van Paramaribo zond
k8°v tlaar a,'e kranten een ingezonden stuk
DriKan Paarjn yy betoogt, dat ook nu weer dui-
^y^ js gebleken dat de Surinamer de
De tfcanden met liet Huls van Oranje niet
ordi penst te verbreken. „Instede van een
nemmgiwjjfelachtige toekomst als kleine repu-
voor liek tussen zovele grotere tegemoet te
aan, zou Suriname een koninkrijk kun-
'en worden met als koningin prinses
Eescherene- die, omdat prinses Beatrix kroon-
'rinses is voor Nederland, hiervoor het
leest in aanmerking zou kunnen ko-

itadslid
sremgii

rijtuige De imltochit te Willemstad was wer-
op ze ®h)k koninklijk. De dir. Albert Flesmam-
vaak Jchthaven baadde in een zee van lacht,
rijtuig* 'onderden belangstellenden wanen ge-
tgangei 0men- Camera's zoemden. De waar-
ging e iemend gouverneur, de heer Ch. Win-
door arel G-azn verwelkomde de Prinsessen
lad'3t ZÜ de vliedtuiigbrap waren afge-
erer*aaki_ Het Wilhelmus weerklonk. Ge-

Te Willemstac.

uniformeerde groepen van bet Neder
landse padivindTterrgiiJde, het Antilli
aanse meisjesgild'e, het Roode Kruis en
de E.H.B.O, vormden een erehaag. De
Prinsessen werden begeleid door de
waarnemend gouverneur, de minister^
president en de gezaghebber naar de
auto's voor het stationsgebouw, diie on
der luide toejuichingen naar het ver
lichte en versierde Wimmetsd'3 reden
Tegen half negen kwam de sroep bij
het gouvernementshuis, waar de zuster
van de waarnemend gouverneur en de
echtgenote van de rninister-presid'enit de
Prinsessen verwelkomden.

Het sociaal-economisch beleid
-ze regering heeft vier belangrijke
doelstellingen: monetair evenwicht, een
evenwichtige betalingsbalans, handha
ving van het prijspeil, maar ook nog
volledige werkgelegenheid.

Bij een volledige werkgelegenheid
zal het moeilijk zijn de lonen en daar
mee de arbeidskosten en dus de prijzen
in de hand te houden. Bij 150.000 werk
lozen gaat dat betor.

Maar niemand wil deze werkloosheid
terug en daarom staan de prijzen al
tijd onder spanning. Maar, zo vroeg de
heer Boersma, zich af, zijn de gevaren
van prijsstijging zo groot, indien er met
verstand loonsverhogingen worden toe
gepast? Hij wees er op, dat minister De
Pous tot nog toe steeds, en niet zonder
enige trots, er op gewezen heeft, dat
het prijsniveau vrijwel is gehandhaafd.
Is dit gebeurt, omdat iedereen in Neder
land zich zo strikt aan voorgeschreven
loonsverhogingen heeft gehouden? De
zwarte lonen wijzen het wel anders uit.
Maar toch zijn de prijzen in de hand ge
houden. Bij de loonvorming speelt na
melijk behalve de produktiviteit ook de
rentabiliteit een grote rol. De zwarte
lonen worden betaald uit de winsten
van de ondernemingen, zonder schade
lijke gevolgen van de arbeidskosten in
de prijzen. Over de hele linie zal dit
niet in alle gevallen opgaan, ma

voor de toekomst zullen evenals

verleden bij normale loonsverhogingen
de prijsstijgingen tot een mini)
perkt kunnen worden. Over de afgelo-
Den jaren zijn de arbeidskosten de pro-
duktiviteitsstijging te boven gegaan,
maar met de prijsstijging viel het nogal

Thans staat voor het volgende jaar
al een kostenstijging vast van onge
veer 3,6 namelijk 1,1 huur
pensatie, 0,8 loonsverhoging
reeds afgesloten contracten voor 196?
en nog eens 1,7 voor verhoging
de A.O.W.-premie, die voor rekening
van de werknemers zou moeten ko
men en voor de premie van de in te
voeren interimregeling voor de in
validen, die de bedrijven zouden moe
ten betalen. Er zullen volgend jaar
geen grote sprongen mogelijk zijn
maar op grond van al deze feiten ziet
het C.N.V. de noodzaak van een loon
stop nog niet in, vooral ook wanneer
men let op de koopkracht van de
lonen in de andere EEG-landen-
Alvorens tot maatregelen ovei
gaan zal tenminste de SER zich hier-
>ver in een advies moeten uitsoreker
m zullen de lonen niet het slachtoffer
mogen worden van een prijsdogmatis-
1e van de regering.

Eveneens acht het C.N.V. de bespre
king van de beleidskant van de loon
vorming onvermijdelijk, in de eerste
plaats omdat de zwarte lonen de werk-
svakbeweging in een moeilijke
positie dwingen en er bovendien reeds
uitgebreid SER-advies op tafel ligt
de wenselijke bevoegdheid
heit bedrijfsleven in Nederland bij de
loonvorming.

Senaat akkoord
met nationaal
congresgebouw

(Van onze parlementredactie)

Den Haag kan nu met de bouw van
zijn nationaal congresgebouw gaan oe-
glnnen. Na de Tweede Kamer heeft
gisteravond eindelijk ook de Eerste Ka
mer z.h.s. haar goedkeuring gehecht aan
net wetsontwerp dat de regering macn-
tigt financieel mede te werken aan ae
uitvoering en exploitatie van het groots»
Haagse project.

Over dit ontwerp sprak gisteren m a«
Senaat alleen de V.V.D.-er mr. L». A.
Delprat, voorzitter van de Kamer van
Koophandel en Fabrieken te Amsterdam.
Hij nam het uiteraard op voor de
hoofdstad en bekende geen bewonde
ring te hebben voor de wijze, waarop
de regering het Haagse project als na
tionaal naar voren schuift en de bete
kenis van het Amsterdamse congres
gebouwplan tracht te kleineren. Mr. Del-
prat had uitgerekend, dat in Amsterdam
de laatste tijd meer congressen zijn ge
houden dan in Den Haag. Hij meende ook,
dat 't Amsterdamse congresgebouw groter
en flexibeler kan worden dan het Haag
se. Spreker wilde echter met tegen het
ontwerp stemmen, maar drong er wel
bij de regering op aan te waken tegen
discriminatie van Amsterdam ten behoe
ve van Den Haag.

Staatssecretaris F. Gijzel? (econ. za
ken) verdedigde het ontwerp. Hij her
haalde nog eens de factoren, op grond
waarvan de reegering tot steun aan het
Haagse project heeft besloten. Dat dit
minder mogelijkheden zou bieden dan
het Amsterdamse betwistte hij. Overi
gens juichte de bewindsman ook de uit
voering van de Amsterdamse plannen
van harte toe en hij hoopte dat het in
de toekomst tot een nauwe samenwoi-
king tussen de directies van bejde con
gresgebouwen zal komen. Irreële con
currentie dient naar zijn mening to
worden voorkomen

(Van onze parlementsredactle lijke positie

De Eerste Kamer heeft gisteravond den, ^zulks
zonder hoofdelijke stemming het wets-
ontwerp tot regeling van het archiefwe
zen aanvaard. Het was de tweede maal
dat de Senaat over dit ontwerp een
slissing nam. In juni 1960 verwierp
de Archiefwet op grond van de artikelen
4 en 39, die toen voor de meerderheid
der senatoren onaanvaardbaar leken.

Deze artikelen handelden over de ver
plichte teruggave aan de overheid var
archiefbescheiden in particulier eigen
dom. Er was voorzien in de mogelijk
heid van strafvervolging bij het niet-af-
geven van bescheiden van na 16
ber 1918. De Senaat zag in een
der een aantasting van het particuliere
eigendomsrecht. Na de verwerping
kwam staatssecretaris Scholten (O.K.
en W.) met een nieuw ontwerp,
uit de twee omstreden artikelen
verwijderd. Vanuit de Tweede Kamer
werd toen de stelling geponeerd, dat de
regering de Senaat op deze wijze
„verkapt recht van amendement'
hebben toegekend. Mr. Scholten vond
toen een tussenoplossing door slechts
het fotografisch reproduceren van parti
culiere archiefbescheiden verplicht te
stellen. De bezitters moeten desge
vraagd hun bezittingen voor de repro-
duktie afstaan, maar krijgen ze daarna

De Tweede Kamer heeft zich i
reeds met de Archiefwet in deze
akkoord verklaard en ook de Senaat
achtte de regeling nu bevredigend. Er
wend door de heren Pollema (C.H.),

Diepenhorst (A.R.), Van Meeuwen (Kath.

V.), Van Riel (Lib.) en Cammelbeeck
(Soc.) echter wel enige aandacht be
steed aan de betogen, die prof. Oud
(Lib.) en mr. Burger (Soc.) onlangs ii
de Tweede Kamer over de staatsrechte-

Vrees van a.r. senatoren:

(Van
pROF.

(Van onze parlementsredactle)
/"NMDAT de proeven met Pinkste-
ren de verkeersafwikkeling op
rijksweg 12 en de Zuiderzeestraat
weg gunstig hebben beïnvloed, heeft
de minister van verkeer en water
staat drs. H. A. Korthals, voor de
weekeinden 21-22 juli, 28-29 juli en
4-5 augustus opnieuw dergelijke
snelheidsbeperkende maatregelen
vastgesteld.

Op genoemde dagen zal op rijksweg
12 (Den HaagUtrechtArnhemZeve
naargrens) niet sneller mogen worden
gereden dan honderd km per uur. Voor
de Zuiderzeestraatweg geldt een maxi
mumsnelheid van tachtig km per uur.
Op de toeleidende wegen naar het ver
keersplein OudenrUn bU Utrecht zullen
z.g. aftellende maximumsnelheden van
90, 70 en 50 km van toepassing z(jn. Op
het verkeersplein zelf zal niet sneller
mogen worden gereden dan 50 km/u.

Het stelsel van de z.g. aftellende

maximumsnelbeden heeft met Pinkste- keersveiligheid.

ren zo goed gewerkt, dat het in de pe
riode van 1 augustus tot en met 30 sep
tember permanent zal worden toe
gepast op een aantal belangrijke ver
keersknooppunten in rijksweg 12 en de
Zuiderzeestraatweg. Dit zal door ver
keersborden worden aangegeven.

Vooralsnog zullen de aftellende maxi
mumsnelheden op de volgende punten
van toepassing zijn: het hoge verkeers-
Dlein bij Voorburg, de aansluiting van
de weg RotterdamGouda aan de weg
Den HaagUtrecht, de brug over de
Gouwe, de enkelbanige brug over hel
Amsterdam-Rijnkanaal, de aansluiting
van rijksweg 22 (rondweg om Utrecht)
en het verkeersplein Oudenrijn, en de
gelijkvloerse spoorwegovergangen in de
Zuiderzeestraatweg bij Nijkerk. Voorts
bij wegvakken, waar in verband met de
uitvoering van werken één rijbaan voor
het verkeer is afgesloten dan wel waar
gelijkvloerse kruisingen aanwezig zijn.

Door genoemde maatregelenhoopt
men een beter inzicht te krijgen in wat
verder noodzakelijk zal zijn voor de
verbetering van de verkeersafwikkeling
verband daarmee van de ver-

nze parlementsredactie)
De Gaay Fcrtman (a.r.)
-1- heeft zich gisteravond
Eerste Kamer een nogal scherpe op
merking veroorloofd aan het adres
van minister Luns, die op het ogen
blik in Rome verblijft. Tijdens het
debat over de associatie van Suri
name met de E.E.G. verklaarde de
a.r. senator namens zijn hele fractie:
„Ons bekruipt de vrees, dat de mi
nister van buitenlandse zaken door
zijn veelvuldige afwezigheid dreigt
te vervreemden van het Koninkrijk
Nederland". Weliswaar ver
guldde de hoogleraar deze pil enigs
door te zeggen, dat zijn fractie
de grootste waardering heeft
kkracht cn toewijding

Luns, maar dit nam de bitterheid
het medicament toch allerminst

Wegens zijn besprekingen met de Itali
aanse. regering had, minister Luns zich
gisteren in de Senaat laten vervangen
door minister-president De Quay. De b<
windsman van buitenlandse zaken zo
zeker aan het Eerste-Kamerdebat ove
Suriname's associatie hebben deelgeno
men, als dit een week of wat later
zijn gehouden. De senatoren stonden
echter op, dat het. desbetreffende wr
ontwerp deze week zou worden afgehan
deld, omdat dan de vijf bijzondere ge
delegeerden van de Staten van Suriname
nog gelegenheid zouden hebben
beraadslagingen deel te nemen. Door deze
versnelde behandeling iets uitzonder
lijks voor de Eerste Kamer kwam m
nister Luns in botsing met zijn Italiaan:
afspraak. Deze kon echter niet meer wo
den afgezegd. Prof. De Quay, optredend
als minister van buitenlandse zaken ad
interim, wees daar gisteravond op. maar.
prof. De Gaay Fortman nam er geen ge
noegen mee. Hij merkte op, dat ook de
leden van de Eerste Kamer afspraken
hebben. Een aantal hunner heeft die
moeten afzeggen om bij dit debat aan
wezig te kunnen zijn!

Het werd gisteren overigens niet dui
delijk waarom minister Luns zijn Ro
meinse verplichtingen nu per se had
moeten laten lopen voor de Eerste Kamer.
Want het senatoriale debat over Suri
name's associatie vormde in vrijwel alle
opzichten een getrouwe copie van de
discussie die nauwelijks een week ge
leden over hetzelfde onderwerp in dp
Tweede Kamer heeft plaats gehad. Het
interessantst waren nog wel de replie
ken. die o.m. een steekspel opleverden
tussen prof. De Gaay Fortman en minis
ter-president De Quay naar aanleiding
het feit, dat de regering over de
associatie van Suriname het advies van
de Nieuw-Guinea raad heeft gevraagd.

Interne zaak

Prof. De Gaay Fortman wenste deze
advies-aanvrage te zien als een zuiver
Interne Nederlandse aangelegenheid. Zijn
stelling was, dat Nieuw-Guinea op grond
het Statuut geen deel uitmaakt van
het Koninkrijk. Wel heeft het een bij
zondere band met Nederland, maar de
bepalingen van het Statuut gelden er
voor. Deze visie op de structuur van
Koninkrijk bleek prof. De Quay niet
te kunnen delen. Hij erkende, dat Nieuw-
het overleg over het
Statuut heeft deelgenomen en daarin ook
is gemoeid en dat de advies-aanvrage
de Nieuw-Guinea raad een intern
karakter droeg. Maar de redenering, dat
Nieuw-Guinea geen deel van het Konink-
uitmaken, kon hij niet volgen.
Tn dit verband wees hij op artikel 1 van
de Grondwet, waarin toch duidelijk staat,
dat het grondgebied van het Koninkrijk
ook Nederlands Nieuw-Guinea omvat
..Zijn er", zo vroeg de minister-president
zich af, „volgens prof. De Gaay Fortman
dan twee koninkrijken: één van het
Statuut en één van de Grondwet?" De
bewindsman begaf zich hiermee op glad
want hij kon weten dat met het oog
de toekomstige status van Nieuw-
Guinea zowel in als buiten het parlement
steeds is aangedrongen op schrapping van

dit rijksdeel uit het eerste Grondwets
artikel.

Het antwoord van prof. De Gaay Fort
man bleef dan ook niet uit. „Het heeft
mü leed gedaan," zo zei hij, „dat de
minister-president anno 1962 in een der
gelijk vraagstuk artikel 1 van de Grond
wet heeft aangevoerd ter ondersteuning
van zün stelling, dat Nw. Guinea een
rleel is van het Koninkrijk."

Spreker citeerde in dit verband zijn
leermeester prof. Anema, die hem reeds
in 1930 had bijgebracht, dat formulering
van het betrokken artikel, staatsrechte
lijk (dus niet territoriaal) gezien, niets
anders dan pure nonsens is. Na de tot
standkoming van het Statuut is de Grond
wet volgens prof. De Gaay Fortman een
interne Nederlandse wet geworden,
waarvan bepaalde artikelen in het Sta
tuut zijn geïncorporeerd. In zijn dupliek
bevestigde prof. De Quay, dat er, wat
Nieuw-Guinea betreft, inderdaad sprake
's van een verschil tussen de staatsrech
telijke en de territoriale structuur van
"ins Koninkrijk.

Prof. De Gaay Fortman had nog be
zwaren tegen het minister-presidentiële
betoog. Hij betreurde het, dat prof. De
Quay een „ongelukkige" uitlating van
minister Luns in de Tweede Kamer had
herhaald. De bewindsman van buiten
landse zaken had vorige week de asso

ciatie van Suriname gekenschetst als
..deelname in de deelname van
Koninkrijk". „Dit geldt voor koloniën,
maar niet voor zelfstandige landen ali
Suriname en de Nederlandse Antillen"
zo meende prof. De Gaay Fortman. Hij
vond, dat men met een dergelijke uit
lating tekort doet aan de structuur var
het Koninkrijk. Prof. De Quay verzeker
de hem echter, dat minister Luns met zün
kenschets generlei ondergeschiktheid
Suriname had bedoeld.

Dank

De associatie van Suriname werd ten
slotte door de Eerste Kamer zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd. Even
als in de Tweede Kamer werd ook
weer door de vijf Surinaamse gedele
geerden aan het debat deelgenomen. Zü
outten zich uit in dankbetuigingen
de hartelijke ontvangst die hun hier ten
deel is gevallen. De vertegenwoordiger
van de Indonesische bevolkingsgroep in
Suriname, de heer Soemita, zei trots te
zijn op zijn Nederlanderschap. Hij had
hier als Indonesiër geen enkele onpret
tige bejegening ondervonden. De heer
Pengel was verheugd over, dat de Neder
landse pers er unaniem blijk van had ge
geven. dat de Surinaamse parlementariërs
indruk hebben gemaakt. „Ik zeg dit niet
uit ijdelheid of onbescheidenheid, r
om te laten merken hoe goed het
heeft gedaan".

De heer Lachmon toonde zich Ietwat
teleurgesteld over het feit, dat prof. De
Quay in zijn betoog niet de toezegging
van minister Luns had herhaald, dat
Surinamers In Koninkrijksdelegaties zul
len worden opgenomen en in het alge
meen zoveel mogelijk In het Internatio
nale overleg zullen worden Ingescha
keld. De minister-president haastte zich
om dit verzuim goed te maken.

(Vervolg van pagina I

De aanvaarding door de Neder
landse regering van het voorafgaan
de is onderworpen aan een voorwaar
de, vervat in punt 4 van het plan
Bunker, namelijk dat de Nederlandse
regering evenredige waarborgen ont
vangt voor de waarborging der be
langen. waaronder ook het recht or
zelfbeschikking van de Papoea's"
In kringen die in nauwe aanraking
aah tot het bureau van Oe Thant, zeg»
en naar aanleiding van de verklaring
ïn dr. J H. van Roijen dat het
overleg een gunstige kant is opgegaan

"at me nspoedig resultaten mag
wachten. Men twijfelt er niet aan

:en fomule kan worden gevonden
de Papoea's wordt gegarandeerd.
Het tweede deel van de onderhandelin-

zou dan in de tweede helft
augustus onder leiding van Oe Thant
te New York kunnen beginnen cn

men de wijze moeten vaststellea
waarop het beginselakkoord moet
den uitgevoerd.

De perschef van het Amerikaanse
ministerie van buitenlandse zaken, Lin
coln White, noemde de aanstaande
it van de Indonesische minister van
buitenlandse zaken te Washington een
goed teken. Dit schijnt er volgens hem
op te wijzen dat er vorderingen ge
maakt worden bij de geheime onder
handelingen.

Te Washington werd gisteren verno
men. dat het op het ogenblik niet in
de bedoeling ligt de Nederlandse dèle-
gatie tengevolge van de komst van mi
nister Soebrandio uit te breiden. Vol
gens diplomatieke kringen is maandag
wel de Indonesische delegatie versterkt
met de ndonesische ambassadeur Zairin
Zain. Dinsdag kwamen de Nederlandse
en Indonesische afgevaardigden bij het
vooroverleg voor de vijfde maal bijeen,
Soebrandio wordt donderdagmorgen te
Washington verwacht en zou zich vrij
wel onmiddelijk naar de plaats van be
sprekingen begeven.

Migs en Mihojan

De chef-staf van de Indonesische
luchtmacht, vice-luchtmaarschalk Dani,
heeft gisteren bekend gemaakt, dat In
donesië in het bezit is van Russische
supersonische Mig-21-straaljagers en

dat Indonesisië het enige land buiten de
Sowjetunie is, hetwelk dergelijke toe
stellen bezit. De Indonesische lucht
macht heeft reeds Mlg-17 en Mig-19
toestellen en slanke TU-16-straalbom-
menwerpers uit de Sowjetunie.

De Russische vice-premier Anastas
Mikoja-n zal 21 juü op uitnodiging van
Soekarno Indonesië bezoeken, aldus
meldt Antara. Dit was medegedeeld
door de woordvoerder van het ministe
rie van buitenlandse zaken, Ganis Har-
sono. Dit bezoek houdt onder meer ver
band met de officiële opening van het
nieuwe stadion te Djakarta voor de
Aziatische spelen van de volgende
maand. De Sowjetunie heeft bij de
bouw technische en financiële hulp ver
leend Mikojan is ook minister van bui
tenlandse handel.

D. N. Aidit, leider van de twee mil
joen leden tellende communistische
partij, heeft het plan-Bunker verwel
komd en gezegd, dat het „in overeen
stemming is met de verlangens van het
Indonesische volk". Hij vertelde aan
Ass. Press „dat volgens de essentie van
dit plan West-Irian nog dit jaar in han
den komt va nhet Indonesische volk".

M assa-overgave

Schout-bU-nacht L. E. H. Reeser heeft
verklaard dat de Indonesische parachu
tisten zich de laatste tijd soms In groe
pen van 50 tot 70 man tegeljjk overge
ven. Toen hem gevraagd werd of dit
soms verband kon houden met de nieu
we onderhandelingen nabij Washington,
zeide de commandant strijdkrachten In
een onderhoud voor het N.T.S.-journaal,
dat de para's te verspreid optreden dan
dat zü door middel van radioverbin
dingen met hun commandant ln Indo
nesië van dag lot dag op de hoogte
kunnen zün van hetgeen er ln de bui
tenwereld gebeurt.

Tijdelijke landing

Op 16 juli hebben enkele Indonesi
sche prauwen, voorzien van een buiten
boordmotor, Indonesiërs aan land ge
bracht op de noordkust va nhet eiland
Waigeo. aldus deelt het gouvernements
voorlichtingsbureau te Hollandia mede
Dit was gebleken uit berichten van de
bevolking.

Nederlandse patrouilles hebben een

de Senaat hebben gehou-
aanleiding van het ge
beurde met de Archiefwet Mr. Burger
opperde toen het denkbeeld van een
nieuwe conventie, volgens welke de Eer
ste Kamer eon ten tweeden male door
de Tweede Kamer aangenomen wets
voorstel zou móeten laten passeren.

Heersen

Hiertegen keerden de senatoren zich
gisteren even nadrukkelijk als tegen de
veronderstelling, dat in het geval van
de Archiefwet aanvankelijk van een ver
kapt amenderingsrecht der Eerste Ka
mer sprake zou zijn geweest. De C.H.
fractieleider mr. Pollema meende, dat
de suggesties van de heren Burger en
Oud berusten op de aloude neiging van
de Tweede Kamer om over de Eorste
Kamer te heersen. De C.H. senatoren
verzetten zich hiertegen, omdat zij het
constitutioneel-verankerde evenwicht
tussen beide Kamers der Staten-Gene
raal een voorwaarde achten voor het
goed functioneren van de democratie.
Ook prof. Diepenhorst (A.R.) onder
streepte, dat niet van een primaat van
de Tweede Kamer mag worden gespro
ken. De twee Kamers hebben elk een
eigen taak en vullen elkaar aem. Als er
tussen hen spanningen en moeilijkheden
zijn, worden die niet door een nieuwe
conventie opgelost. Jhr. mr. Van Meeu
wen (Kath. V.) voelde niet voor ver
sterking, maar evenmin voor verzwak
king van de positie der Eerste Kamer.
Mr. Van Riel (Lib.) zei, dat aan een
conventie als door de heer Burger is
voorgesteld alleen behoefte zou ont
staan als de Senaat er een gewoonte
van zou gaan maken kabinetten naar
huis te sturen en begrotingen en wets
ontwerpen te verwerpen.

Staatssecretaris Scholten deelde de al
gemene opinie van de senatoren. Hij be
loofde de heer Van Hulst (C.H.) aan
dacht te zullen besteden aan een verbe
tering van de salarisregeling voor archi
varissen en arohiefpersoneel.

Ook Eerste Kamer
voor vervroeging
van broodverkoop

(Van onze parlementsredactie)

Zonder discussie en zonder hoofdelijk»
stemming is de Eerste Kamer gister
avond akkoord gegaan met het wetsont
werp tot wjjziging van de broodbakke-
rijparagraaf van de Arbeidswet 1919.
Daarmee hechtte ze o.m. haar goedkeu
ring aan de bepaling, die de Tweede
Kamer onlangs bij amendement in dit
ontwerp heeft gebracht, nl. om het ver
koopuur voor vers brood op zaterdag m\J
een uur (dus vanaf 9 uur) en op de
overige dagen met eeh half uur (dus
vanaf 9.30) te vervroegen. Deze ver
vroeging zal nu vermoedelijk op 1 augus
tus ingaan.

Nationaal Thuisfront
grijpt het roer

Het bestuur van de stichting Nationaal
Thuisfront Nieuw-Guinea meldt dat
actiecomités in steden en dorpen, uit het
bedrijfsleven en verenigingen alsmede
particulieren veel met enthousiasme wil
len doen voor de ontspanning van da
militairen in Nieuw-Guinea. Overal dringt
het besef door dat het hier een nationale
manifestatie betreft, zodat alle militairen
gel(jk behandeld dienen te worden.

Daarom dringt het front erop aan geen
giften in goederen te verzamelen, maar
giften te storten op gironummer 321. Het
front tracht met de hoogste efficiency het
geld tot goederen te maken, waaraan
dringende behoefte is.

De samenwerking met de diensten wel
zijnszorg van zee-, land- en luchtmacht is
alle verzoeken om inlichtin
gen worden door deze diensten doorgege
ven aan het front. Defensie verstrekt alle
inlichtingen over de ontspanning, waar-
militairen behoefte hebben. Daar
om raadt men bedrijven, verenigingen en
particulieren aan inlichtingen niet te vra-
Defensie of Marine, maar recht
streeks aan het front, dat aan het roer

Reeds begint de stroom van giften te
vloeien. Collecten in kleine gemeenten of
bedrijven brengen soms honderden gul
dens op met giften van de allerarmsten.
Ook zijn er giften van duizend gulden of
zoals van het Nederlandsche Roode
Kruis, de verenigingen Onze Vloot, Ons
Leger en Onze Luchtmacht, de mare
chaussee, een verzekeringmij. te Amster
dam een internationale vleeswarenfa-
briek. Spoedig komen er mededelingen
alle acties te leiden over de provin
ciale comités.

Russische militaire
hulp aan Indonesië

Indonesië krijgt van Rusland de be
handeling van meest begunstigde nati»
bij zijn aankopen van militaire vliegtui
gen. Dit heeft de dhef van de luchtmacht
staf vioe-maarsohal'k Omar Dani, maan
dag meegedeeld aan verslaggevers op het
militaire vliegveld van Bandoeng.

Hij zei, dat Indonesië het enige land
buiten Rusland is dat de supersonische
straaljager Mig-21 zal krijgen. „Met de-
toestellcn zijn wij sterker dan de Ne
derlanders. Onze strijd/krachten zijn
overal opgewassen tegen de Nederlan
ders. We kennen thun strategie en taktiek
kunnen deze beantwoorden", al
dus Omar Dani.

De rndonesisdhe ludhtmaoht heeft
twee nieuwe bataljons parachutisten op
gericht, die zijn bewapend met 75 mm.
terugstootloze vuurmonden en liohtc ma-
ohinegeweren, die door communistisch
Ohina zijn geleverd. De terugstootloze
vuurmond die is ontworpen voor ge
bruik tegen tanks en versterkingen,
heeft een bereik van 6,5 kilometer en
wordt door twee man bediend. Het is
mogelijk metditwapen een oppervlakte
van 50 vierkamtc meter te verwoesten.

verlaten bivak met een hoeveelheid
munitie aangetroffen. Verkenningen
hebben aangetoond, dat de Indonesiërs
zich weer ingescheept hebben en ln
oostelijke richting vertrokken zijn.

De schattingen van het aantal Indo
nesiërs lopen uiteen van twintig tot
zestig. Zij waren gekleed in groene uni
formen en beschikten over wapens

Op het strijdtoneel in de omgeving
van Merauke is de politie-agent Anto-
nius Gebse door vijandelijk vuur ernstig
een oog gewond.