Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | 12 juli 1962 | pagina 2

BIO

DOP

Eeri woord voor vandaag

Curacao krijgt sterkste
protestantse zender

Pleidooi voor kosmisch
werk Heilige Geest

Kerken hebben bij de
pers veel goodwill

lys'J I MMMMII

Gerefdrankbestrijders
in Biissum bijeen

Landdag van Prot. Unie
in Plas wij ck-R'd am

De school is nep!

t

fUEIT

AXDERZIJttS

SCHEPPINGSPROBLEMEN

In de gereformeerde „Gronin
ger Kerkbode'' beantwoordt ds.
Th. Delleman een aantal vragen
die betrekking hebben oo de pro
blemen rond de hoofdstukken Ge
nesis 1 tot en met 3. Deze stu
dentenpredikant heeft zich inder
tijd gericht tot de gereformeerde
synode van Apeldoorn met een
brief om een hernieuwde studie
te krijgen van de besprekingen
die in 1926 zijn gehouden over de
ze problematiek.

Vr. 1: Hoe was bet mogelijk, dat
de Synode een brief van een ambts
drager in behandeling nam? Moet
zoiets niet via een kerkeraad of
andere kerke', i-ke vergadering ter
Synode komen?

Antw. Inderdaad. In 1959 toen
ik mijn eerste boekje ..Wording
van mens en wereld" publiceerde,
schreef ik de Synode reeds over de
verklaring van Gen. 1—3 in ver
band met Assen 1928. maar ik
kreeg toen te horen: ..U dient dit
eerst met uw kerkeraad te bespre
ken". Op de kerkeraad van Gron.
West is daarna uitvoerig over de-
re exegetische vragen gesproken.
De kerkeraad stond mij toe hier
over aan de Synode te schrijven.
Dit geschiedde dan ook. Intussen
was een tweede boekje verschenen
dat over Gen. 111 ging. Hierin
trachtte ik ook uitvoerig reken
schap te geven van de regels, wel
ke bij de verklaring van deze
hoofdstukken m.i. gelden. Ik stuur
de beide boekjes met een brief aan
de Synode.

Vr. 2: Wat is nu de kern van
dere ..nieuwe" exegese?

Antw De kern van de zaak is dat
de Bijbel geen ander gezag laat
gelden dan dat wat aangeduid
wordt met hellsgezag.

1. Kor. 11 510 bv. geeft geen
voorschriften over vrouwenmode
(haardracht en zo» maar verbiedt
misbruik van het gebed om veran
dering in mode door te drijven.

Over de aard van het Schriftge
zag is de laatste tijd een uitsteken
de studie verschenen van de hand
van prof. dr. H. N. Ridderbos.
De H. Schrift is ons gegeven om
er wijsheid uit te putten ten heil.

Vr. 3. Wat heeft dit nu te ma
ken met de exegese van Gen. 13?

Antw. Vroeger hebben we Gen. 1
en 2 meestal opgevat als verkondi
ging van God als Schepper in de
vorm van reportage Zó en zó is
het bij de schepping van hemel en
•arde toegegaan

Eerst schiep God het materiaal
en daarna werd in 6 dagen alles

Jeformeerd. Gen. 2 geeft dan na-

ere bijzonderheden over de ma
nier. waarop God te werk ging
toen Hij man en vrouw formeerde.

Gen. 1 en 2 zouden ook openba
ren in hoeveel tijd en in welke
volgorde de schepping zich voltrok;
en bovendien hoe het bij die schep
ping toeging.

Vr. 4. Maar is de nieuwe exege
se niet te danken aan allerlei we
tenschappelijke beweringen over
de ouderdom van de aarde en de
evolutie?

Antw. Zeer beslet niet. Wie de
H. Schrift wil verklaren moet de
H. Schrift zelf laten spreken. Die

dc bezinnuig. Zo ging het b.v. ook

vloekt" beter verklaard dan vroe-

8 Luther en Calvijn, hielden op

5rond van de bijbel nog staande,
at de zon om de aarde draaide.
De bijbel bevat daar echter geen
boodschap over.

Een man als Kuyper aanvaard
de op grond van wetenschappelij
ke gegevens, dat de aarde veel «n
veel ouder was. dan meestal aan-

fienomen werd op grond van de
eeftijden der mensen genoemd in
Gen. 5 en 11 enz. Men kwam dan
tot de slotsom dat 40 eeuwen na
Gen. 3 15 Jezus geboren rs.

Kuyper gaf toen 'n andere exe
gese van de dagen in Gen. 1. Dat
waren geen dagen van 24 uren,
maar (lange) geologische tijd
perken. Die botsing van de weten

schappelijke gegevens met een be
paalde verklaring van Gen. 1 werd
aanleiding tot nieuwe bezinning.

Kuyper bleef daarbij vasthouden
aan de opvatting, dat het toch ging
om verkondiging in de vorm van
reportage, al liet hij principieel de
mogelijkheid van evolutie open.
Daarna kwam onder ons aan het
woord A. Noordtzij en tenslotte N.
Ridderbos die in 1954 zijn beschou
wing over Gen. 1 gaf. waarbij ik
mij aansloot.

Achter de publikatie van N. Rid
derbos lag weer een studie van
Geref. natuurkundigen over de
ouderdom der aarde (1950). Hoe
zeer onze biologen, geografen en
natuurkundigen enz. met al deze
vragen bezig waren blijkt b.v. ook
uit een bundel opstellen over de
godsdienstige opvoeding op Chr.
middelbare scholen en gymnasia
(19551956'. Ik noem hier met na
me het opstel van dr. J. Verseveldt.

Vr. 5. Wat bewoog mij tot publi
katie?

Antw. De vrijmoedigheid hiertoe
kreeg ,k door het boek van prof.
dr. J. Lever over creatie en evolu
tie. en de noodzaak kwam op me
af door het catechetisch onderwijs
dat ik te geven heb. Ik kon met de
vroegere verklaring niet meer be
paalde opvattingen bestrijden, wel
ke de scheppingsdaden Gods ver
loochenden. Dit kon wel door de

De eerste gelegenheid hiervoor
deed zich voor. toen prof. dr. N.
Ridderbos voor de Gron. predikan
ten kwam spreken in 1958 of zo.

Met goedvinden van dr. L. v. d.
Zanden schreef ik toen enkele ar
tikelen in onze kerkbode ter voor
bereiding op de discussie met prof.
Ridderbos. Zo is het begonnen.

Behalve met studenten heb ik
veel gesproken met dr. A. v.
Deursen, die het niet met me eens
was. Een eigen standpunt werd in
genomen door de heer W. Nieboer
sr., die bij Jan Haan een boeiend
boekje uitgaf over Gen. 1 (1955).
Zo is er heel wat gediscussieerd en
gestudeerd vóór ik mijn boekje:
..Wording van mens en wereld"
uitgaf. Bijzonder veel heb ik ge
had aan dr. P. R. Wiepkema. een
bioloog, aan wie ik enkele hoofd
stukken van mijn boekje te danken
heb.

Vr. 6 Voelde u niet dat u in
strijd kwam met de uitspraken van
Assen 1926?

Antw. Dat is niet zo eenvoudig te
beantwoorden. Ik heb daar lang
over nagedacht. Moest ik een gra
vamen indienen? Of 'n verzoek om
revisie? Of was de zaak ver
ouderd? Moet men beslist terugko
men op \Toegere besluiten, die ..in
het licht dat men toen had", geno
men waren" Mag er niet eerder
een nieuwe bezinning inzetten? Hoe
lang duurt zo iets in het kerkelijk
leven? Wat moet ik intussen tegen
mijn catechisanten zeggen? Ik kan
de oude opvatting niet m"
mijn rekening nemen enz.
vendien werd in die tijd
kerken met 'n vrijmoedigheid kri
tiek geleverd op de beslissing van
1M2, 46. Vervangingsformule, er.z.
dat mijn kritische vragen over
Assen 1926 er bij in 't niet zon
ken. Als het eerste getolereerd
werd. waarom dan niet het twee
de? Na overleg met anderen be
sloot ik beide dingen te doen. De
nood was mij opgelegd. Dc publi
ceerde èn schreef aan de Synode.
Zo meende ik kerkelijk correct te
handelen.

De beslissing van de Synode
Apeldoorn 1961/2 is zó. dat ik hier
voor zeer dankbaar ben. De Syno
de heeft mijn verzoek verstaan in
de geest waarin ik het bedoelde:
laten we ons opnieuw bezinnen.
Wat ik publiceerde is hiervoor een
bescheiden bijdrage.

Vr 7. Wilt u nu d'iepei
op de zaak zelf?

Antw. Dat wil ik bij gelegenheid
graag doen. U weet dat ik over de
ze zaak twee geschriften heb ge
publiceerd: Wording van mens en
wereld, en Begin en Nieuw Begin
«Gen. 1-11) Vragen hierover zal ik
graag trachten te beantwoorden en
als er meer
komt. geeft

iz. Bo-

ingaai

tferoepingswerk

NED. HERY. KERK

Beroepen door de Generalè Synode
als predikant vbor buitengewone werk
zaamheden (als luchtmachtpredikant):
F. J. Verbaas kand. te Amsterdam: te
Hei- en Boeicop: G. Veldjesgraaf kand.
te Ede: te Tholen: J. Kooien te Reeu-
wijk; te Zevenhoven: B. Duisterhof
kand. te Meteren.

Aangenomen naar OdUk: J. Hiersch
kand. te Utrecht; naar Utrecht (met bij
zondere opdracht bij de centrale kerke
raad als voorganger van de vereniging
van vrijzinnig Hervormden te Utrecht
en omstreken»: G. M. Spelberg studen-
tenpred. te Utrecht.

GEREFORMEERDE KERKEN
Aangenomen naar Noordwijk aan Zee:
H. A. van Bottenburg te Schoondijke
(Z. VI.).

GEREF. KERKEN (VRIJG.)
Beroepen te Siegerswoud: S. Cnossen
kand. te Drachten.

CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Papendrecht: M. de Boer
kand. te Haarlem-noord; te Eemdijk: G.
Leendertse kand. te Haarlem.

Tweetal te Oud-Beijerland: G. Leen
dertse kand. te Haarlem en M. de Boer
kand. te Haarlem-noord.

GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Middelburg: P. Blok te
Dirksland.

Ds. G. A. zyderveld is dezer dagen
uit de Verenigde Staten teruggekeerd,
waar hij drie maanden lang heeft rond
gereisd. Hij bracht een bezoek aan de
Amerikaanse gemeenten en maakte een
studie van de emigratiemogelijkheden in
Canada. Zowel op de heen- als op de
terugreis was ds. Zijderveld boordpredi-

Voor evangelisatie achter ijzeren gordijn

(Van onze kerkredactie) .van 250 tot 300 kilowatt zal het mogelijk

Het ziet er naar uit dat Cura- I maken om in 22 talen van Europa. Afri-
930 het grootste protestantse ra- |Sfn^^££^zrtd-A,Mrik* ulKen"
diostation ter wereld zal krijge" Deze radio-organisatie werd gesticht in
De onderhandelingen over do°r dl' Paul Freed en begon oor-
0 "oronkelijk uitzendingen over een zen-

bouw van dit nieuwe station - ->er in vrij Tanger. Deze zender werd
zojuist voltooid. De zender. evenwel genationaliseerd door de Marok-1
geëxploiteerd zal worden door
Trans World Radio, die op het
ogenblik godsdienstige uitzending
in alle Europese talen verzorgt
over Radio Monaco, zal zich in
het bijzonder richten op de lan
den achter het ijzeren gordijn.

Volgens een mededeling van dr Paul
E. Freed, de president van deze christe
lijke radio-organisatie zijn de onderhan
delingen met de regering van de Neder
landse Antillen zojuist afgesloten en is
voor de bouw van het radiostation toe
stemming gegeven. Het station zal bij
na vier miljoen gulden gaan kosten en
vooral in de kortegolf uitzendingen ver
zorgen. De uitzendingen beginnen eind
volgend jaar.

Op de Nederlandse Antillen, op Aru
ba. is reeds een christelijk radiostation
gevestigd dat wordt geëxploiteerd door
een Amerikaanse zending. Het zendt pro
gramma's uit in het Nederlands, Papia
mento en Spaans. Deze nieuwe zender

kaanse regering.

Daarna slaagde de organisatie er in een
zender te huren in Monaco. Op het ogon-
c worden programma's uitgezonden
het Frans. Duits. Italiaans. Spaans,
Hebreeuws, Arabisch, Pools. Lettisch.
Roemeens. Russisch. Oekrains. Joegosla-
visch, Nederlands en nog een tiental an
dere talen. Iedere avond is er een uit
zending van een kwartier in het Neder-

Ook bij de Nederlandse regering loopt
nog steeds een aanvrage om in ons land
een protestants christelijk radiostation
te mogen stichten. Dat station zou in
zowel de lange, midden- als korte golf
willen uitzenden en zou een sterkte krij-
ran 4 maal 100 kilowatt. De aanvra-
ingediend door de organisatie die
het oudste christelijk radiostation in be
heer heeft, namelijk H.C.J.B. in Quitto,
Ecuador. De Nederlandse regering heeft
nog steeds geen beslissing genomen.

Zomerconferentie C.S.F.R.

(Van een onzer medewerkers)

De Civitas Studiosorum in Fun-
damento Reformato, een studen
tenvereniging, die haar leden
voornamelijk betrekt uit de Her
vormde Kerk en de Gereformeer
de Gemeenten, houdt dit jaar
haar zomerconferentiie van maan
dag tot zaterdag in ,,De Witte
Hei" te Huis ter Heide. Als the
ma voor deze conferentie is ge
kozen „Geest en leven".

De eerste spreker, prof. dr. S. van
der Linde, hoogleraar in de theologie
te Utrecht, refereerde dinsdag over
..De Heilige Geest". In zijn lezing ging
hij in het bijzonder in o»p de problemen,
waarmee de gereformeerde gezindte ge
confronteerd wordt, te weten, de waar
dering van hel materiële, de betekenis
van het werk van de Heilige Geest voor
de kosmos, en de verhouding van Woord
en Geest in de prediking.

Geest en leven is een centraal thema
in het heilsgebeuren, maar het is he
laas in vele gevallen verworden tot een
kreet, waarover men wel vrijmoedig,
maar niet blijmoedig spreekt. Het
gaat er om, of de Heilige Geest, die le
vend maakt de Geest is van de mystie
ken en van de kleine burgers, of dat
de Gee*st die de kosmos tot aanzijn
riep. Het veéband tussen de Heilige
Geest en de kosmos wordt in de bijbel
wel niet zo veelvuldig gelegd, maar is
daarom nog niet onbelangrijk. Vooral

het Oude Testament
als Gen. 1:2. Ps. 33 en
duidelijk op. Hieruit

Een bloedzuiverende kuur
met Kruschen Salts

pijnen. Dat d

waaruit Kru^..*.. -

gen de bloedzuiverende uri«ncn w«*i vy
gang. Het bloed gaat sneller vloeien en on
zuiverheden daarin Kunnen zich nlel meer
■n. doch worden afgevoerd lang*
- -*t V de proef

1 Kruschen 1

ndt. Vraag Uw apotheker of droglsl
ruschen Salts.

Kerkredacteur tot congregationalisten

•ijzen teksten
Ps. 104 hier

te begrijpen

de Israëliet zonder krampach
tigheid aardse zegeningen kon waar
deren. die hij niet als natuurlijke, maar
tevens als geestelijke zegeningen zag.
Zo leefde hij niet verschraald maar
compleet en harmonisch. In het Oude
Testament worden Geest en cultuur,
Geest en leven in één adem genoemd.

Hiertegenover vinden wij in de gere
formeerde gezindte een a-kosmische ge
dachte. die in feite de levenswijze van
het Oude Testament weerspreekt. In
onze prediking voltrekt alles zich in de
binnenkamer, tijdloos en eeuwig. De te
genwerping. dat dit bijbels gegeven in
Oude Testament schaduwachtig en
»lijk zou zijn en nu dus afgedaan
hebben, gaat volgens de spieker
niet op, hoewel er ogenschijnlijk in het
Nieuwe Testament minder over gespro
ken wordt. We moeten de Heilige
Schrift echter verklaren naar de analo-
des geloofs: de geloofswaarheden,
in het Oude Testament duidelijk ge
openbaard zijn gelden ook in de Nieuw-
Testamentiscne bedeling. De samen
hang tussen Oud Testament en Nieuw
Testament is bekroond in de incarnatie,
toen Christus mens werd. Christus is
geworden. Dit houdt in een aan-
»n van het menselijk leven in al
ormen Zo loopt er hiervandaan
k3n eerlijke weg naar een verant
woord christelijk beoefenen van de we
tenschap en behoeven we niet met een
boekje in een hoekje te gaan zitten.
Het doel van Christus' werk was pri
mair het herstellen van Gods eer in de
herstelling van de schepping en niet in
de eerste plaats het redden van enke-

'"varineer we echter pleiten voor het
kosmische werk van de Heilige! Geest,
mag dat wel breed, maar niet vlak zijn.
Dan zouden we de kosmos winnen
onze ziel verliezen.

Ten slotte waarschuwde de spreker
er voor Woord en Geest niet te schei
den, daar dit de prediking en de sacra
menten uitholt.

(Van onze kerkredactie)

De laymen, mannen die niet

artikel

lichtte ook de misvattingen aangaande
dit artikel.

De kerk van de reformatie, zo zei
hij. zal haar belijdenis moeten voorle

IVipiiw" nroces voor dc berken °°k n°s zelfstandig ver
nieuw protrs? >UUI uc !gaderd Zo hebben zij gistermid-

ex-bisschop Heiander dag geluisterd naar de Rotter-
1 damse kerkredacteur, ds. W. C.

De Zweedse ex-bisschop Heiander isLje Jong. Hij sprak over het chris-
"nJ^iïu'gr"v"l'hrC>tmp™e.er"b!:eIiik gebruik van de pers.

hem veroordeelde De bisschop, die de- In «Un referaat legde hij sterk de

En de wereld....

Woensdag refereerde prof. dr. H.

Berkhof, hoogleraar In de theologie te
Leiden, over het onderwerp „De Heiil-

waardoor achtergronden bloot kunnenge Geest en de wereld". Hierbij kw

komen te liggen. De kerk doet. in plaats j,/" ven orc Het" zal moeten blij-

deze beide mogelijkheden aan te houding van de Heilige Gewt tot «lege zozeer te doen is

in het ambt Staan, hebben tij-,«rÜpen. .er door^e^rar^ als*GeMt"van de zendlng%n de culture- omhet geloven van de belijdenis als

dens de wereldconferentie van de j £n bimaderd kan worden en zelf ook de le uitwerking van de Heilige Geest In wel^1 begrijpt" V8? °n-

ïaar all

vooral als 'Herschepper wordt gezien.

Wie ert wat is God? O. daarop weten we best antivoord te
geven. Luistert maar. God is goed. God is liefde. God is recht-
vaardig. God is heerlijkheidGod is redder, en het zou hele-
maal geen moeite kosten de lijst nog aan te vullen. Nee, dat "nip
weten we allemaal wel. En meestal leggen we dan de betekenis
van wat God is uit naar eigen goeddunken en zoals het ons
op dat ogenblik te pas komt. Pg

Natuurlijk, het is waar. God is liefde, God is rechtvaardig.
God is onze helper. Maar God is nog veel meer. In zijn brief
aan de Hebreeën schrijft Paulus o.m.: „Laten wij derhalve,
omdat wij een onwankelbaar koninkrijk ontvangen, dankbaar ^'_T
zijn en hierdoor God vereren op een Hem welbehagelijke
wijze met eerbied en ontzag, want onze God is een verterend [..L-i
vuur(Hebr. 12:28, 29)

Een verterend vuur. Dat lijkt heel wat anders dan God. is
liefde. Vuur vernietigt, liefde heelt. Aan deze tekst gaat vooraf wfe
de ivaarschuwing dat God naar Zijn Woord nog eenmaal niet -
slechts de aarde, maar ook de hemel zal doen beven. En dat
eenmaal zegt de apostel doelt op een verandering der
wankele dingen als iets, dat slechts geschapen is, opdat blijve t
wat niet wankel is. D

God een verterend vuur. Een vuur echter hoeft niet alleen te,
vernietigen, het kan ook loutèren. Wie door de diepte van het1
leven gaat kan gebroken en gedeukt naar lichaam en ziel te
voorschijn komen, maar en dat is de andere zijde hij kan,
ook als een herboren mens het leven verder ingaan. God is.
een verterend vuur. En dat vuur vernietigt alles wat dor
en dood, maar het loutert alles Kioat nog levenssappen in zichi
draagt. God is een verterend vuur. Hoe zal dat vuur op ons/Glas u
inwerken? Den

I Patria"
Kurzi

(Van een

medewerkers)

Men kan in deze tijd stellen
dat er meer waardering is voor
de daad dan voor 't woord. Zou
het misschien hierom zijn, dat
de daad minder bedriegelijk
schijnt dan het woord? Zo ving
ds. C. M. v. d. Loo gereformeerd
predikant te Soest, gistermorgen
zijn openingswoord aan dat hij
hield op de 59e algemene verga
dering van de Geref. Vereniging
voor Drankbestrijding die in de
Zuiderkerk te Bussum werd ge
houden. De voorzitter wees er op
dat voor de door hem gestelde
vraag wel iets te zeggen is, maar

Het recreatie-oord „pias-

wjjck" in Rotterdam-Hille-
gersberg was woensdag de plaats
waar de Protestantse Unie haar
Landdag hield. Een kleine vijftig
leden werden in de morgenuren
toegesproken door mr. J. J. a.
Delfgaauw uit Rijswijk en in de
middaguren door ds. P. J. de
Bruyn uit Groningen.

Mr. Delfgaauw. die over artikel 36
der Nederlandse Geloofsbelijdenis sprak,
herinnerde eraan, dat ds. F. D. Emous
op de Landdag 1960 in Ommen een
overzicht gaf van de verhouding kerk
staat in de achter ons liggende eeuwen,
waarbij hij ook stilstond bij artikel 36
en onder meer opmerkte, dat losilating
van dit artikel versplintering van het
protestantse deel van onze natie in de
hand werkt. ,,Wij roepen op tot on
voorwaardelijke gehoorzaamheid aan
het woord van God op alle terreinen",
zei ds. Emous toen.

Mr. Delfgaauw gaf een uitvoerige ana
lyse van de opvattingen van Hoedema-

de Zweedse Lutherse Kerk nadruk op het feit dat de pers e

heeft bekleed, werd
jd smaadschriften ge
schreven te hebben tegen de kandida
ten die met hem op de kieslijst ston
den. Het gerechts-hof van Stockholm zal
op 17 september een nieuw proces be
ginnen dat ongetwijfeld tot diep in de
herfst zal duren.

Heiander werd zeven jaar geleden op
grond van indirecte aanwijzingen schul
dig bevonden aan smaadschrift om zijn
eigen verkiezing te bevorderen. Toen
hij na een tweede stemming tot bis
schop werd gekozen ontdekte de politia
nieme brieven vingerafdruk -
Helander. Heiander heeft
steeds zijn onschuld volgehouden en
voert nu reeds een jarenlange strijd

grote fouten zijn gemaakt.

onderzoek

Negerpredikant
vast 24 uur

■■■IPMPHPi da

stratle tegen rassenacheiding had
geleid, heeft gezegd 24 uur te zullen
vasten, evenals zijn medegevangenen,
de negerpred.kant Ra'ph Abe-nattiy.
die voor betzelfde feit is veroordeeld.

Veel negers in Albany dragen nu
zwarte armbanden als teken van rouw
om ..de dood van het recht in Alba
ny" Een groep van 31 negers, die een
vrijheidsmars" waren begonnen, om
te b dden voor King en Abernathy. zijn
gisteren gevangen gezet. Zij weigerden
aan een aanmaning zich te verspreiden
gevolg, te geven en werden gearres
teerd wegens het houden van een op
tocht zonder vergunning, belemmering
van het verkeer en samenscholing op
het trottoir.

Het Witte Huis maakte later bekend dat
president Kennedy zijn broer Robert, de
minister van justitie, heeft geraadpleegd
•n een verslag over de gevangenzetting
aan predikant King beeft verlangd.

traal lnitituut is en moet zijn. De enige
de pers gebruik te ma
ken is te weten welke eisen de pers
stelt, en bij de berichtgeving daaraan
aandacht te besteden.

De moeilijkheid voor de kerk is vaak
dat de pers vraagt om feiten, terwijl
de kerk leeft bij ontwikkelingen, die
zich bovendien vaak nog aan het oog
onttrekken. Het essentiële van de kerk
onttrekt zich aan de publiciteit, omdat

boodschap heeft die niet
deze wereld is.

Toch onderstreepte ds. De Jong de
goodwill die de kerk bij de kranten
heeft en hij wees zijn gehoor een aan
tal practische wegen om meer gebruik
te kunnen maken van het medium van
de pers. Hij vond het wekelijks bulletin
dat sommige kerken verstrekken niet

de beste wijze om de pers te ber-J

Van het Hervormde Persbulletir
hij dat het bijvoorbeeld veel te v
ingesteld op het kerkpubliek en te wei
nig op de lezer van de krant in het
algemeen, waardoor het bulletin
dagbladen van weinig belang is.

Persconferenties hadden volgens deze
spreker ook betrekkelijk weinig zin,
tenzij de stukken van te voren worden
toegestuurd en er tijdens de persconfe
rentie een diepgaande discussie kan zijn

Advertentie)

HAARCRÈME

EEN PROOUKT VAN L'QREAL DE PARI»

gen hebben. Algemeenheden hebben
geen journalistieke waarde. Volgens
deze spreker moet de kerk meewerken
aan de oplossing van de problemen in
de wereld, een oplossing geven voor
spanningen in de gemeenschap en ver
zoenend werken in de verhoudingen
tussen Oost en West. De kerk moet het
geweten van de mensheid zijn. Dan zal
zij ook een plaats vinden in de publici
teitsmedia.

Op dit referaat volgde nog een uitvoe
rige nabespreking waarin mensen uit
Engeland. Amerika. Australië en Afrika
aantal vragen stelden. De Engelsen
„-.en van mening dat zij van de na
tionale dagbladen niet veel hadden te
verwachten, maar ondervonden van de
locale bladen zeer veel medewerking.
In andere werelddelen was men juist
dankbaar voor de medewerking die dag
bladen verlenen.

Vluchtelingetjes
naar Nederland

Opnieuw arriveerde een extra trein
met 100 kinderen uit Polen, Joegosla
vië en Oost-Duitsland die verblijven in
het vluchtelingenkamp ..Finkenwerder"
bij Hamburg. Zij zullen 5 weken kun
nen verblijven in Nederlandse pleeg
gezinnen Deze actie gaat uit van het
Christelijk Jon-geren Verbond. Reisgeld
en andere onkosten worden door le
den van de C.J.V. bijeengebracht.

Anglicaanse waarnemers
naar Vaticaans concilie

De Anglicaanse Kerk heeft drie
waarnemers benoemd om het Tweede
Vaticaanse concilie van de Rooms Ka
tholieke Kerk bij te wonen. De Engel
se kerk zal vertegenwoordigd worden
door bisschop John R. H. Moorman van
R.por, de Episcopaalse kerk van de
Verenigde Staten door dr. Frederick C.
Grant, de vroegere dekaan van het

tekent het Oude Testament zijn werk
voornamelijk in de schepping. Hij is de
immanente kracht Gods in het gescha
pene. zowel in het biologische als in het
culturele, maar blijft toch altijd de
Souvereme waarvan wij volkomen af
hankelijk zijn. Zij werk in de schep
ping kunnen wij alleen zien. wanneer
wij Hem kennen in de herschepping.

Met Pinksteren krijgt het werk van
de Heilige Geest een nieuw aspect. In
de zenduig gaat hij stervend door de
wereld. Zijn doel is voortplanting van
het Evangelie, en primair is het werk
an de Heilige Geest dan ook extrovert.
Ten aanzien van de Heilige Gefest en
de cultuur merkte prof. Berkhof op.
dat de Heilige Geest de mens in rela
tie geschapen heeft. Dit impliceert, dat
wedervarende kracht werk-
dit doorwerkt in alle levens-

dat het de mens

niet iets. maar alles doet, als hij wer
kelijk leeft uit het geloof dat Gods zoon
werd om onze zonden. Zo alleen.

verbanden. We zien dit in hetgeen het
Nieuwe Testament zegt over huwelijk,
gezin, arbeidsverhoudingen en de staat.
De doorwerking hiervan vinden wij ook
in de kerkgeschiedenis, bijvoorbeeld
de ontgoddelijking van de staat in
vierde eeuw. Met name sinds de 16e

verwekt het besef, dat het be

staande niet goddelijk is. een heilige on
tevredenheid en een strijd voor gerech
tigheid in de samenleving. In dit alles
is de werking van de Heilige Geest
aanwezig. De humanisering en liberali
sering van het leven hebben echter ook
het reële gevaar van nihilisering met
zich meegebracht. Daarom dienen wij
hier niet op al te optimistische1 wijze
over te 6preken.

de Christus der Schriften. Met
de réformatie van de kerk heeft God
een nieuwe, ik zou willen zeggen,
laatste mogelijkheid geschonken die
Christus gestalte te geven.

Mr Delfgaauw stelde, dat de kerk in
deze zin door haar prediking in woord
daad al datgene wat strijdt tegen
Gods woord, of het nu een stelsel, een
filosofie, of wat ook is, ten gronde mag
werpen.

Men maakt zich echter schuldig
agitatie als men door samentrekking
zogenaamde christelijke machten
olk iets wil opdringen. In dit ge-
:o hield mr. Delfgaauw voor, mag
men zich niet meer beroepen op wat

icn zo gaarne het protestantse karak-

van de natie noemt.

Ds. De Bruyn hij sprak over ..Po
litiek zonder stichtelijkheid" betoog
de, dat werkelijk geloof in de bijbel
nooit het aannemen van waarheden is
uiterst persoonlijke zaak,
waarin de mens voor dé feiten wordt

Aan de hand van onder meer Slmon
Vestdijk* boek „Toekomst der religie"
probeerde hij duidelijk te maken, dat
geloven niets anders Is dan een her
senspoeling („Men wordt op een gege
ven moment één met een bepaald mi-
lieumatig denken") of een projekti*.

Wanneer deze christelijke dommig
heid achterwege wordt gelaten, kan be
gonnen worden aan een politiek zonder
stichtelijkheid en wordt er niet meer
gepraat over wat christelijk of onchris
telijk is.

Het moest ds. De Bruyn van het hart,
dat het onjuist is als Protestantse Unie
op te bieden tegen andere conservatie
ve partijen. ..Laat men zich dan aan
sluiten bij de Bond zonder naam".

Ds. De Bruyn zei verder, dat een
van de eerste eisen erkenning van de
levende God in de grondwet der Ne
derlanden en ook in 's lands vergader-

Tot siot merkte de predikant op, dat
het zich niet binden aan eeuwige be
ginsels zal leiden tot een eigensoortige
erkenning door de overheid van de
kerk.

De landdag van de P.U. werd geopend
door ds. Emous en besloten door ds.
Gravemeijer.

er schuilt ook een groot gevaar Sohu'
in. Immers zowel het woord als An.toJ
de daad zijn voortbrengsel van def^^1
zondige en beperkte mens, die in^. M<
en door zijn daden evenzeer hui-j
chelen kan als door zijn woordeni static

Het gebed van de farizeër op de hoe»
?n van de straten was geen groter
kwaad dan hun handelingen, die nied331"lai
voortkwamen uit een blij en dankbaar Paul
geloof, maar uit de begeerte iets taing C
verdienen bij God. Daarnaast wilde hijjr. w.
ook op iets anders wijzen, dat voor de schUf
onthouders van de grootste betekenis
ten. iets met doen. kan
jn. Een daad die m9ur;
nigeen niet aandurft. Onze woorden Kurze
zijn gebrekkig en in onze daden struiiest oJ
kelen we steeds weer. Dus zullen we
de daad niet verheffen ten koste van
het woord. God geve dat we Zijd Casin
Woord verstaan en niet horen alleeaiens. n
om door het verstaan te komen tot da(i8 jaa
den. Dan is er toekomst ook voor d« Lido
drankbestrijding. Omdat God die toe|lliv_i_.
komst beloofd heeft. t,,™

Aan de openingsrede van de voorzit
ter ging een korte bidstond vooraf. di^chter
eveneens door ds. V. d. Loo werd ge Rex
leid. De jaarverslagen var secretariionder
en penningmeester, de heren J. Wart«5allgirl
na te Utrecht en J. O. Elshout te Apel studi
doorn werden na bespreking gv^S^etro
keurd en laatstgenoemde van zijn br
heer gedechargeerd, gehoord het rat
port van de afdeling Bussum. De aP31"30'
tredende voorzitter werd als lid va;
het moderamen herkozen. De vergadi T„„.

nlan Hal /I ljUXO

irg te

ring besprak het vierjarenplan dat
centrale propagandacommissie had in

gediend.

Afgevaardigden van drankbestrijders1™6
organisaties van allerlei richting woor. Rex
den de vergadering bij. Als hun tolBegens
trad op de heer S. Sennema te Zei%neisje
die een woord van gelukwens en med« Ljdio
leven sprak. .lenikinii

In de middagvergadering refereerdi 0^,,^
de heer K. Brijder, directeur van ht
consultatiebureau voor alcoholisme tTL
's-Gravenhage over de vraag: „HeeiJ^?™
het consultatiebureau met patiënten 'ineisjws
doen?"

Deze referent gaf een overzicht vai c
het begrip „alcoholist". Dit woord heel
vele aspecten In de eerste plaats stonW™-nee
de heer Brijder stil bij de sociale indF*"7 A
catie, waarbij hij de resultaten van eib
kele wetenschappelijke onderzoekingq
naar voren bracht. Controleverlies
bij de drinker een zaak die altijd gas Ryksr
van kwaad tot.erger. Daarom is h|e 0ud
van betekenis dat de gemeenschap ff Muse,
nonnen bepaalt waardoor de alc5'ho4oonste]
wordt onderkend. De mens die niet oir
de drank, maar om de roes drinkt, «f OKXOt
steeds meer. Daarom moet wel onde.
scheiden worden tussen de gewoonte- 4
de probleemdrinker.

Bij de behandeling van de alcoholg
moet eerst de geest in hem worden oj
derkend. De boze geest in hem
worden uitgedreven. Patient en zondat Voor
liggen in elkanders verlengde, omdlitwisse
wij. volgens deze spreker, mede (T
normen bepalen, is onze verantwoord

^Nederlandse t een miljoen gewoontl
drinkers van elke dag een glaasje. Wauxom
hebben tot taak in deze wereld te prl# Leit
diken werd deze drankbestrijders y°°le Eng'
gehouden, het evangelie van Jezltlnton.
Christus. u t.

Op het referaat volgde een reer De L#
vendige bespreking, die de referent Jtaat. st
staat stelde op tal van punten nader.jitter v;
te gaan. Besloten werd de ja er ver gaaf F
ring van het volgend jaar in Enkh<£
zen te houden. .1

Ds M. W. Nieuwenhuijze. de chrisnwemme
liik-gereformeerde predikant van A%e£tijd
sterdam sprak een opwekkend slotwooLj^^g
waarin het „de broeders zien en mot
grijpen" domineerde. De vice-voorzitt»"-
de heer W. C.

Scheos sloot de drf

theologisch seminarium

vertegenwoordigd
H. W de Sojrea.

n zal
worden door Charles

flUDERS hebben mooi praten. Ouders kunnen
je '11 jaar lang paaien met beloften over naar
de grote school gaan, over dit leren en dat leren.
Na een maandje heeft ieder kind het allang be
keken: de hele schoolgeschiedenis is nep. Geen
sprake van dat je direct de eerste week de bes
te bijvoorbeeld lezen kunt en je met een boek
je in een hoekje kunt terugtrekken. Geen kijk
er op dat je meteen het schrijven machtig bent.
Het gaat allemaal zo voetje voor voetje dat je
blij mag zijn als je een jaar later tenminste niet
langer streepjes zus en lijntjes zo trekt, en je
de geheimenissen van ee-uw en l-ee-uw onder de
knie hebt gekregen. Nee, de school is niks. En
de pelgrimage van west naar oost staat je met
de dag meer tégen!

Het is overigens niet gemakkelijk er onder uit te
komen. Eén keer zegge en schrijve één keer
is het me gelukt Bij het tweede bellekind. dat om
een of andere reden mijn ouders niet voldeed. Waar
om het hun niet beviel, weet ik niet. Maar ik had
wel opgevangen dat ze ontevreden over haar t

Prof. mr. H. de la Fontein Verwey

is benoemd tot buitengewoon hoogle
raar aan de universiteit van Amster
dam voor de wetenschap
boek en de bibliografie.

Ouders moesten feitelijk veel meer oppassen met
hun woorden. Of misschien niet eens zo zeer met
hun woorden als wel met de Intonatie waarop ze
over iemand praten. Een kind is uitermate gevoelig
daarvoor. Het is 'n soort miniatuur seismograaf,
die alle gemoedsgesteldheden van vader en moe
der onfeilbaar registreert. Het weet wanneer zij
iemand mogen en wanneer zij iemand verwerpen,
het Misschien worden wel veel kinderen uit meeleven
de gezinnen op den duur verschrikkelijk onkerkelijk

omdat ze hun ouders hebben horen praten over de
predikanten: laatdunkend, minachtend. veroorde
lend; of eventueel: bewonderend, verheerlijkend?

Terug naar dat tweede bellekind. Ik vermoed zo
dat het afkomstig was uit een van die gezinnen waar
moeder placht te komen, en waar vele dingen op
een verkeerde leest geschoeid waren. Het kan ove
rigens ook zijn dat het bellekind zelf ongezeggelijk,
lui en brutaal was. Maar dat leek me de kans van

;0£ WIJKPREDIKANT

mijn leven en toen ze eventjes verslapte in haar op
lettendheid, rukte ik me los en smeerde 'm zo hard
als ik kon. Linea recta retour naar het ouderlijk
huis. Ik vermoed dat ik in mijn brein nog een gel
dig excuus voor deze escapade verzonnen had ook
een excuus, dat ongetwijfeld te maken had met
de feilen van mijn chaperonne en niet met mijn
eigen fouten en gebreken. Van jongsafaan zijn we er
sterk in om anderen de schuld te geven!

Het is eens maar nooit weer geworden.

Want kans om mijn grieven te luchten kreeg ik niet.
Een bijzonder noodlottige samenloop van omstandig
heden maakte dat onmogelijk. Eerstens was ik
meer dan buiten adem; tweedens haalde het belle
kind me omtrent onze stoep in; derdens werd de

voordeur geopend door hem op wiens aanwezlp3, hee
heid en ingrijpen ik allerminst gerekend had: doPxford
mijn vader. Misschien wie weet? had de zal De Lei
nog 'n ander verloop gehad wanneer hij op de ze^ hal:f
dingsschool was geweest en ik mijn moeder de zstj.1.
had kunnen voorleggen. Moeders plegen iets mal»;
te oordelen over wederspannige zonen dan vade^3 iu
doen. Helaas, helaas of: gelukkig, gelukkig?! hirgeme
stond daar mijn vader en hij was een man vi Op 23
„zachte geneesmeesters, stinkende wonden", ®(ugkerer
man van „korte metten", een man van denken
doen is één. En hij dacht wellicht aan Johann'
Theodoras van der Kemp, die óók eens was wegf
lopen en vond dat dergelijke ontvluchtingspogingj
in de kiem gesmoord moesten worden. Hij heeft
inderdaad voor altijd uitgeroeid! ide dai

Hij zei niets. Hij trok alleen zijn jas aan, zevh. Voe
zijn hoed op. pakte zijn wandelstok en greep mfKeterinj
pols. Zonder één woord te spreken sleurde hij van
vervolgens mee. Dat mijn griffeldoos, spon zendoos, fcey
twaalfuurtje in de handen van het verbouwereeiC
bellekind achterbleven, heeft hij ongetwijfeld "CT ™TV
eens gemerkt. En ik heb het hem niet kunnen z/H. Dijs,
gen. Niemand kan wat ook zeggen, als hij op zén 'M.
jarige leeftijd zo meegevoerd wordt. Want vat. Rosei
wandelde niet. en liep niet. maar hij holde. fcegstg»
sloeg alle records: de halfuursafstand slonk ont
zijn leiding tot een kwartier: we kwamen niet et
te laat bij school! Bij adem kwam ik pas vele kwP bchip
tieren later. Jer. Lek

Het bellekind heb ik nooit terug gezien
was één voordeel van de wedren. Het andere voKhh^n^
deel was: een mens moet maar vroeg leren
hij niet weg moet looen voor de hem opgedra^
taak; je raakt er alleen maar door va