Chief
Whip
Judoclub „De Eendracht gegroeid
uit sportwerk Herv. jeugdraad
tófffr Spru^* Stnun*
Behendigheid kun je aanleren
Van kelder naar winkel is een
grote stap vooruit
Diploma-uitreiking „Kennis is
Macht te Leiden
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
ZATERDAG T JUM 19M
arin
van
zal
van
wat
t de
In
kerk
van de week plus de zaterdagmiddag. En
graag dat de kinderen komen!
Dat enthousiasme moet ergens vandaan
komen. Het is algemeen bekend dat vrij
wel iedere vereniging te kampen heeft
met gebrek aan geestdrift. Bovendien
baart het op peil houden van het leden
tal ieder verenigingsbestuur zorgen. Hoe
komt het nu dat dit bij judoclub ,,De
Eendracht" niet het geval is?
Hiervoor zijn misschien vele redenen-
op te noemen. Judo is een sport waarbij
het niet direct op grote krachtsinspan
ning aankomt of waarvoor bij zoveel
kinderen gemiste spierkracht vereist
is. Het is een sport van behendigheid,
die kun je aanleren.
Het geeft de bleekneusjes, de jongetjes
die klein voor hun leeftijd zijn en altijd
in de hoek zitten waar de slagen vallen,
een gevoel van zelfvertrouwen, dat zich
ook in het gehele karakter zal a
spiegelen. En zelfvertrouwen is
waarvan we in deze tijd met z'n hoge
eisen een heel grote dosis nodig hebben.
Hoe vaak is het niet bewezen dat
derwaardigheidsgevoelens vcrdw
vraagt u er de ouders van de voo
lige kneusjes" maar eens naar. Zelfs
dokters raden deze sport aan.
Waarom judo
HET is doodstil in de oefenzaal. Ruim deftig jongens, gekleed in witte
loszittende judopakken, geknield-zittend met de voeten over elkaar, de
handen naar binnen gekeerd op de knieën, staren naar de witte, verende
mat in hun midden. Ze zitten volkomen bewegingloos en ontspannen. Dan
klinks plotseling een Japanse uitdrukking: de leraar geeft een aanwijzing,
een korte neiging naar de mat. De sportgroet aan het begin van het judo-
Met één beweging buigen de bovenlichamen van de jongens .voorover, in-
oefenuur is over. Het doet wat Oosters en ceremonieel aan, dit begin van
een bijeenkomst van Judoclub „De Eendracht", maar het is direct teke
nend voor de sport en de sfeer.
trok.
loloog i
sp8ook
leid
krijt-
oog-j
Toen
ooord
dat
i toch
t
'uileri
of
wol,
We zijn er onlangs eens op bezoek
geweest, toen de club nog in de kelder
van een flatgebouw aan de Titus Brands-
malaan in Zuid-West was gevestigd. De
hele week niet op zondag natuurlijk
ging het in de vrije avond- en middag
uren maar door, ruim honderdvijftig
leden, verdeeld over groepen die
leeftijd zijn ingedeeld, zowel jongens als
meisjes.
De leider van judoclub -,'De Eendracht"
is de heer H. v. d. Luit van de le Bin
nenvestgracht. Hij is bepaald geen on
bekende in de sportwereld; niet voor
niets is hij houder van de zwarte band.
de le Dan. Verder heeft hij het examen
afgelegd voor het diploma van het Ne
derlands Olympisch Comité (1942) en
heeft hij onlangs zijn tweede diploma
jeugdleider behaald.
Geboorte en groei
Ongeveer vijf jaar geleden zag de heer
Van der Luit in de Nieuwe Leidsche
Courant een advertentie staan wi
de Hervormde Jeugdraad gegadigden op
riep voor de functie van sportleider.
„Voetbal? Och, voetbal is ook niet al
les", zei mevrouw Van der Luit. Haar
man was nl. voetbaltrainer. Gezien zijn
grolfce initeressp in het lichamelijk opvoe
den van de jeugd besloot hij te sollici
teren. Hot gevolg was d'ail die Hervorm
de Jeugdraad hem de Leidse jeugd toe
vertrouwde.
Enthousiast pakte hij hel werk aan,
al gauw tot de ontdekking komend dat
hem niet veel materiaal en nog minder
ruimte ter beschikking kon worden ge
steld. Tegen een behoorlijk hoge huur
kon de Jeugdraad beslag leggen op een
speelweide in de Professoren wijk waar
de heer Van der Luit zijn jongens inten
sief bezighield met atletiek en lichaams-
beheersing.
Natuurlijk kwamen hier de jongens
van verschillende jongensverenigingen
naar toe, maar verreweg in de meerder
heid waren toch wel de leden van de
j.v. „De Eendracht" aan de Morsweg.
Wel, iedereen had er zin in. De
meisjes echter protesteerden dat de
jongens wel en zij nietenfin u
weet het wel. Toen kwamen die er
dus ook bij. Na een half jaar kon de
Jeugdraad eindelijk een zaal huren,
in de school aan de Munnikennstraat
in de Zijlsingelbuurt. Voor de jon
gens en meisjes betekende dit dus
vérder fietsen of lopen, zodat een
behoorlijk aantal wegbleef. Maar
zelfs in de Munnikenstraat bleven de
Morswegjongeren trouw komen.
Prestaties
De Jeugdraad kwam eens kijken of de
resultaten goed waren. Dat leverde een
demonstratie op. In het na-seizoen '58/'59
werd de eerste gymnastiekuitvoering ge
geven onder leiding van de jeugdpredi-
kant ds. Van Soest. Het succes was zo
overweldigend dat al spoedig een invi
tatie-demonstratie werd gegeven in de
kantine van de H.C.W. Als klap op de
vuurpijl kwam de Pinkslersportdag in
1959 waaraan alle C.J.M.V.'s en C.J.V. s
deelnamen. De vereniging met voor
het overgrote deel Eendracht-leden
legde beslag op niet minder dan drie
bekers en 18 medailles; in alle delen
van het uitgebreide atletiekprogramma
kwamen leden van de club voor.
Judoclub
Door diverse verhuizingen naar andere
gymzalen vielen nogal eens wat leden
af, maar de kern van Morskwartierjeugd
bleef trouw. Het werd dus teveel één
vereniging en de subsidie voor zaalhuur.
materiaal e.d. werd te hoog. De Jeugd
raad wilde er mee ophouden. De heer
Van der Luit, die nu te diep in het
Jeugdwerk zat, vroeg de Jeugdraad of
hu geheel voor eigen risico het
werk mocht voortzetten, wat uiteraard
de volle instemming genoot.
De heer Van der Luit riep alle leden
bijeen (ongeveer 40) en stelde de vraag
of alle takken van sport zouden worden
beoefend, of dat geheel op judo
toen al een deel van de tijd in beslag
nam zou worden overgegaan. De leden
waren praktisch unaniem voor het laat
ste. Van die tijd af is het dus judoclub
geworden. Men heeft toen ook maar
naam ,,De Eendracht", aangenomen.
Het ging de jonge judovereniging niet
zo voor de wind. Zalen krijgen is in
stad nog steeds een zeer ingewikkeld
probleem en de huur is enorm hoog.
Eerst bij de heer Van der Luit op zol
der, toen een poosje in Nomateg, maar
alles was te klein of de huur te hoog
zodat er een andere oplossing moest
worden gevonden.
Eindelijk kon de club een redelijk
grote ruimte vinden voor een redelijke
prijs. Via de Jeugdraad kwam de oplos
sing (in juli '61): Titus Brandsmalaan
152.
Enthousiasme
Intussen was de vereniging enorm
uitgebreid. De beoefening van de judo.
sport sloeg zo aan bij de jeugd, dat de
leden, die nooit, zoals bü andere sport
verenigingen maar al te vaak gebeurt,
de trainingsavonden oversloegen
hele scharen enthousiaste vriendjes
(van allerlei richtingen) ineenamen
die ook lid wilde worden. Ja zelfs de
Jeugdraad heeft er plezier in dat niet
alleen de Hervormde maar dat alle
kinderen lid worden.
De belangstelling voor deze sport was
zo groot dat er langzamerhand van een
Bij de beginners witte band
met rode slip is de techniek
van het valbreken de moeilijk
ste opgave. Ook tijdens de oefen
uurtjes is stilte voorgeschreven.
Rustig opstellen langs de rand
van de oefenmat, afwachten tot
je aan de beurt bent en in de tus
sentijd goed toekijken hoe ande
ren het fout of goed doen.
Foto N. van der Horst.
invasie van de Titus Brandsmalaan kon
worden gesproken als er les werd ge
geven., En dat gebeurde nu alle Avonden
We hebben de heer Van der Luit
die deze hele vereniging leidt in
vrije avonduren, bijgestaan door
groepje vergevorderde leerlingen, onder
wie zijn zoon gevraagd waarop
zoveel op heeft met dc judosport. En
om welke reden hij zoveel werk be
steed aan ,.De Eendracht".
Allereerst, zo bleek uit zijn be
scheiden antwoord, is het fascinerend
om dc jeugd, die tegenwoordig zo
.moeilijk" heet, in zo grote getale
van de straat te houden. Om ze zo
iets te bieden, dat ze er hun vrije
uren aan willen geven. Dan vindt hij
zoals boven reeds vermeld, dat de
invloed van sport en judo in he\
bijzonder een heilzame uitwer
king heeft op het karakter van de
menVooral bij de jonge mens, die
nog zo gemakkelijk te beïnvloeden is.
„Och", verzuchtte hij, ,,liet opvoeden
van kinderen lijkt zo eenvoudig, maar
is daarentegen zo moeilijk". Er was een
moeder bij hem gekomen met de mede
deling: „dat Jantje van dc Judo afmoet
omdat z'n rapport zo slecht was". Een
reactie die volkomen begrijpelijk is.
maar, volgens de heer Van der Luit, ook
zo fout. Men ambieert het leren bij de
kinderen niet door ze hun genoegens te
ontnemen. Men grijpt zo licht naar een
eenvoudig en scherp wapen om een on
gehoorzaam of slecht lerend kind te
straffen. „Waarom", vroeg hij ons, „zoe
ken de ouders de werkelijke reden
dat slechte rapport niet op? We moesten
er het antwoord op schuldig blijven.
Discipline
Judo is een sport als vele andere,
maar toch ook weer niet. De sfeer vooral,
is erg Oosters. Geen wonder, de baker
mat van Judo ligt in Japan,
nog steeds minstens even populair is als
by ons het voetbal. Er is dus gratie
soepelheid bij, maar vooral discipline,
wat ook in het begin bij de groet tot
uiting komt. De kinderen, die
lijk te houden zijn", betonen zich hier
echter merkwaardig gewillig, rustig
sportief. Dit zijn namelijk de enige ei
die aan hen worden gesteld. Zonder dat,
is het natuurlijk geen doen zon kleine
200 leden doeltreffend op te leiden of
in toom te houden.
Opleiding
Ja, de kinderen (er zijn ook groepjes
ouderen bij) krijgen hier natuurlijk
opleiding. Die begint met eenvoudige
koprollen en de eerste stappen op het
gebied van de techniek van het zo
langrijke valbreken. Ze hebben om
judopak dan een witte band met
rode slip. Naar gelang ze de techniek
en de sport meer gaan beheersen, krijgt
die band de kleuren geel, oranje, groen,
blauw, bruin en zwart.
Voor het opklimmen in kleur moeten
de leerlingen een examen afleggen. Nu
is een houder van de zwarte band (le
Dan» volledig bevoegd deze
zelf af te nemen en de graduaties te
verlenen.
De heer Van der Luit heeft echter
gemeend dat voor een zo uitgegroei
de club als „De Eendracht" een of
ficieel examen nodig is, mede om
niet de indruk te wekken dat de
graduaties „zomaar" worden verge
ven. Wat dit betreft doet de oplei
ding dus niet onder voor die van een
sportschool. Andere voordelen zijn
dat het een club is en geen financiële
instelling, waardoor de leerlingen
dus een relatief groot aantal
uren krijgen voor een lage contribu
tie. Van deze contributie behoeft al
leen maar het materiaal en de huur
te worden betaald.
Toekomst
Doch de vereniging, sinds juli '61 in
de kelder aan de Titus Brandsmalaan,
is alweer uit deze oefenzaal gegroeid.
Achter een gordijn moesten dc kinde
ren zich omkleden en er is bovendien
geen wasgelegenheid. Een oplossing
moest dus voor dc zoveelste maal wor
den gevonden. En dat is onlangs een feil
geworden, zoals wij enkele weken ge
leden ook hebben vermeld.
Heel toevallig is de heer Van der Luit
te weten gekomen dat een vrijstaand
winkelpand in de Trompstraat (weer in
de Zijlsingelbuurt) met ingang van 1
:ou leegkomen. Dit pand zal binnen
kort in gebruik kunnen worden geno-
door de judo'ers van de „Eendracht".
En dat zal een feest zijn.
t is helaas weer een eind uit de
buurt maar talloze leden blijven trouw
door weer en wind (vraag niet uit welke
stadsdelen ze nu al kwamen lopen of
fietsen) komen als ze kunnen. Boven
dien heeft de vereniging door de regel
matige demonstraties een zo goede en
bekende naam gekregen dat er wel
r dan voldoende ledej^ zullep. bijko-
mocUlcn. er- wat afvallen.
de middelbare handelsavondschool „Kennis is macht" te Leiden
tijdens een bijeenkomst in dc aula van liet stedelijk gymnasium aan de
Fruinlaan. Er werd bovendien afscheid genomen van dc heer P. Wissen,
die 41 jaar lang leraar is geweest aan dc avondschool en die nu is benoemd
tot hoofd van een nieuwe ulo-school. Nadat de heer J. W. Schneider dc
scheidende leraar had toegesproken, reikte directeur J W. II. llottoveel de
diploma's uit aan do volgende personen:
Rijksdiploma 5-jr. cursus: C P Th M
Bergers, J C Brummclkamp, J Brussec.
W A Hogervorst, A C Kroon. H Lu-
S M Noort, H J Noyen. B J M van
Ulden. W E de Wolf. F J van Wouden-
Rijksdiploma 3-jr. cursus: Y E van den
Eshof. E Ch den Haan. W P I Holswil-
der, H W van der Horn (met lof). R
van Kommer (met lof), J J M Kou-
wen, C D van der Laan, J G dc Leeuw,
H A Lelieveld, M van der Meer, H P
Mostent, P B Mulder, G A Noort, J Pas-
P It A Riool, W SfcWpaoiibdoid
J T/OOR vele mensen, die in de
afgelopen ruim veertig jaren
het genoegen hebben gesmaakt de
vorige week „afgetreden" kassen-
4 chef van de Leidse Hortus, de
heer W. Zwart in of buiten zijn
2 dagelijkse werkkring te leren ken-
nen, zal het altijd een moeilijk
a te beantwoorden vraag zijn ge-
weest, waar het werk van deze
liefhebber van flora en fauna op
hield en waar zijn hobby begon.
Deze week de pensionerings-
bloemen en -sigaren stonden nog
op tafel had ik een prettig ge
sprek met de heer Zwart in zijn
woning Zijlsingel 50, (tegenover
de Meelfabriek) en al luisterend,
rees bij mij de gedachte, dat er
voor de heer Zwart nooit een
grens is geweest tussen werk en
liefhebberij. Nog sterker: het lijkt
nu wel of die hele Hortus slechts
een onderdeel is geweest van zijn
hobby
De heer Zwart (gelijk met de
Prins jarig, alleen werd hij vorige
week vrijdag 65) was net terug
van z'n nieuwe baan drie keer
per week verzorgt hij voortaan
gedurende een halve dag al de
planten (en dat zijn er heel wat!)
van een Leids bedrijf. „Noemt u
de naam maar niet," verzocht hij
me. „Vinden ze misschien niet
leuk." Zelf vindt hij dat baantje
wel leuk: „Je voelt je nu niet zo
uitgerangeerd."
Concentratie en rust, deze eisen
worden gesteld alvorens de
judoles te beginnen. De voeten
gekruist, de handen binnen
waarts gekeerd op de knieën en
de ogen op de mat gericht, ge
voegd bij het spreekverbod, le
vert deze direct concentratie en
rust op. Hoe wild de kinderen
ook binnenkomen, de les begint
pas als iedereen rustig is.
Foto N. ,van der Horst.
nenstapte. Op zekere dag liep hij
jhr. Van Kinschot weer tegen het
lijf, nu als student. „Hee, Zwart,
hoe maak je 'tl", riep de jonge
Van Kinschot en de banden wer
den weer wat nauwer aangehaald,
hij de poort van de Hortus bin-
T\E Victoria Regia werd in de
loop der jaren de troetelplant
van de heer Zwart. Telkens weer
verbaasde hij zich over de enorme
groeikracht van deze waterplant,
die binnen het jaar ronde bladen
met een middellijn van gemiddeld
2,20 meter krijgt: eenmaal gaf het
meetlint zelfs 2.52 m aan. Na de
Tweede Wereldoorlog ging de
heer Zwart de Victoria Regia
een nachtbloeier jaarlijks „de-
konstreren". „Dat liep altijd heel
aardig," vertelde hij me. „We heb
ben wel avonden gehad van 1700
mensen en je weet dan gewoon
niet hoe je de mensen door de kas
sen moet krijgen".
Van het één kwam het ander.
De heer Zwart werd voorzitter
van De Natuurvriend en bleef dat
meer dan 25 jaar. Hij werd met
koninklijk zilver onderscheiden en
toen burgemeester Van Kinschot
zijn zilveren huwelijksfeest vier
de, verzorgde de heer Zwart het
cadeau van de wethouders: een
zilveren aquarium. Z'n vrouw be
gon er in de loop der jaren ook
een hobby op na te houden: vo
geltjes en voor in de woonkamer
staat nu een enorme kooi met
vrolijke kwetteraars.
De heer Zwart is, zoals hij vo
rige week bij zijn afscheid zei, nog
in de kracht van zijn leven. Zijn
65 jaren zie je hem nog niet aan
en toen hij een paar weken gele
den werd gekeurd voor de bloed
transfusiedienst, zei de dokter:
„Man, je kon nog wel twintig zijn.
„Daar kan je je echter niet op
beroemen, dat is een voorrecht",
zei de heer Zwart me direct na
het vertellen van deze ervaring.
Vervelen zal deze vitale man
Zijn interesse voor waterplantenburg. Daarna had hij een paar zich niet met zijn hobby's maar
n aquariumvissen werd hij de jaar bij de cavalerie gediend, als toch weet ik zeker, dat hij zich
nte maar de heer Zwart gewekt toen hij ruim wachtmeester. Uit die tijd stamt zo nu en dan nog eens in de Hor
heer Zwart is vele jaren geleden veertig jaar geleden hij de Hortus zijn eerste contact met de huidige tus laat zien. ,,'t Is ten slotte geen
i hij woont hier ruim 27 jaar kwam. Maar voordat hij zijn werk burgemeester van Leiden, die jasje, dat je uittrekt," zei hij mc.
J op het idee gekomen al die lief- m deze tuin der Leidse universi- toen een officiersopleiding kreeg
j hebberijen in een zelfgemaakte teit begon, had hij al ze9 jaar bij en met wie lnj op één kamer lag.
serre onder te brengen en de Ballego gewerkt en twee jaar bij De heer Zwart, die als 12-ja-
J openslaande tuindeuren te verwij- de voormalige handelskwekerij rige ging werken, had dus al een
J deren. Van Vianen en Van Delft te Rijns- heel leventje achter de rug toen
l
fJ^OCH vormen kamerplanten
niet de eigenlijke hobby van
dc heer Zwart. Hij troonde me
gauw mee naar de achterkant van
de dubbele kamer, waar zijn ver
knochtheid aan waterplanten op
een niet te negeren wijze tot. uit
drukking is gebracht. Omgeven
door een dikke duizend liter wa
ter zag ik daar zo'n verscheiden
heid van tropische waterplanten
als maar zelden bijeen is gebracht
meer dan vijftig soorten! Daar
tussen krioelde het van de vissen.
De grootste bak is twee meter
lang en alles bij elkaar vergen die
aquaria nogal wat
Een vooral bij aquariumhouders bekende figuur, dc heer W. Zwart,
verliet vorige week wegens het bereiken van dc pensioenge
rechtigde leeftijd zijn werkkring bij de Hortus Botanicus in Leiden.
Hier slaat hij in zijn meest geliefde omgeving, de Victoria-Regia-kas
D J Sjardin, G van Starkenburg. M
Suurland. A A J E Verhaar. G Ver-
straten. C A van der Vlis (met lof). R
de Vries. M J van Wrnkcl, H E van
Zegveld. J G Zomerhuis
Nederandse handelscorrespondentie
(5-jr. cursus): M J L Dolmans. A M J Th
van Dijk. C Lagas. H A Lelieveld. J M
Lelieveld, P B Mulder. C M A Uljee. L
van Westrienen
Franse handelscorrespondentie (5-jr.
cursus): C Ch Goslinga, J M Lelieveld*
C M A Uljee.
'ÖUftsfe» li5ddd3tcoircsp6hdeuJiè (5-jr.
cursus): P G Örccf. A W EdeLLng, C
Engelse handelscorrespondentie (5-jr.
cursus): A M J Th van Dijk, M J l Hort
van der DeyL C Lagas. H A Lelieveld.
J M Lelieveld, B G Spruit, I J M van
Stralen, C M A Uljee.
Spaanse handelscorrespondentie (2-Jr.
cursus): M van Cuilenburg. D Laman.
Machlneschrijven: J van Beelen. G
Christiaans, I J L den Duik. M A M M
Duynisveld. J van Hcmert, C J van den
Hoed. A Hoogcvcen. H W van der Horn,
A Kamphucs, M Kerpcrshoek, C Klay,
E P Klerks, C i Kosto. J H E van Kra
lingen, R H Kreusc. A van der Mey.
C Nieuwenhuys. F Otto, F E C Slooa.
B M E Wesselius.
Stenografie <130 lettergrepen per mi
nuut): J van Beelen, J M van Gelde-
ren, C Ch Goslinga. J M Lelieveld, J van
Muyen. L W A C Spijkers, P Tigche-
laar. C M A Püee. A A J E Verhaar,
H Vermond, E M van Zegveld.
Voor een ln maart J.l. gehouden tus
sentijds examen machincschrijven slaag
den dc volgende kandidaten: J M van
Gelderen, B H Houders. M van der
Kaaij, R Moolen. L dc Mooij, T Olivier.
J C Pasma, J M Chr Pcynenborg, E H
M Reizevoort, J C Schoneveld, J M Ver-
steegen, D J Vcrkaik, M J G van Vliet,
M J van Winkel. D dc Wolf.
Van 9-14 juli collecte
blindeninriclitingen
De gezamenlijke hulpverenigingen voor
blinden, van de stichting Christelijke
blindenhulp, houden van 914 juli over
het gehele land hun jaarlijkse inzameling,
onder d? titel: „De Fakkels bijeen".
Inderdaad mogen door gezamenlijke
inspanning steeds weer pogingen worden
gedaan om gehandicapte medemensen
licht" te geven, leder weeleen méns
net een lichaamsgebrek vraagt in de
eerste plaats geen medelijden; hij rekent
ealkter wel op medeleven en op daad-
erkclijke steun.
„Dc Fakkels bijeen" roept u zonder
eel ophef of reclame op uw bijdrage
te geven. De landelijke inzameling komt
goede aan instellingen op Christelijke
grondslag, die algemeen bekend zajn:
..BarLmeus" te Zeist, waar kinderen
onderwijs onbvangen en voor een beroep
worden gevormd; de Plan taiga-werkm-
richting" (e Amsterdam, centrum voor
lende en geestelijke steun voor blin
den; het tehuis „Sonneheerdt" te Ermelo,
met praktische werkplaatsen; op het-
zelfde terrein in Ermclo een vakantie
oord „Dennenheuvel".
U kunt daadwerkelijk meehelpen door
nkele uren in de week VHn 914 juli 1,e
collecteren. Aanmelding bij mevrouw K.
Wiel. van Grieken, Lammen-
schanswcg 117. Leiden, tel (01710) 30284.
U kunt uw bijdrage ook gireren of ter
hand stellen aan predikanten Deze zul
len gaarne voor doorzending zorg dra-
n de Leidse predikanten ont
ving deze weck een gift voor aanschaf
fing van een bandrecorder voor een blin
de. Dc gever -vl'de onbekend blijven.
M ssohicn is dit een aanwijzing voor an
deren. die ook op deze wijze willen mee-
Zoekt u een
GERO-CASSETTE
van 40,— of f 400,—.
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 207 heeft hot
Dc Gero Specialist.
