Christelijke groep in de Leidse raad heeft nu echt even uw aandacht nodig! HARMSEN RANG Tien (1949), negen (1953), acht (1958), (1962) Zij is bereid zich volledig in te zetten voor heel de stad; zorgt u dan in ieder geval voor handhaving van haar positie de RANG detW/uptlty. vaadeecisteWig. NIEUWE leidsche courant ZATERDAG 26 MEI 1962 (Van een onzer redacteuren) U HOEFT geen aartspessimist te zijn om te menen dat het gedeelte van het prot.-christelijke volksdeel van Leiden dat zijn stem geeft aan je christelijke politiek, alles op alles zal moeten zetten om zijn vertegen woordiging in de Leidse gemeenteraad op haar huidige sterkte te hand haven. Als u dat onderkent, bent u alleen maar realist. Zakenleven en politiek hebben gemeen, dat ze appelleren aan onze werkelijkheidszin. De werkelijkheid is, dat de christelijke groep in de Leidse gemeenteraad na de bevrijding in numerieke zin steeds terrein heeft verloren. Zagen in 1949 nog tien kandidaten zich gekozen, nu zorgt nog een achttal voor het prot.- christelijke geluid in het raadsorkest, terwijl het niet ondenkbaar is, dat de groep in september met slechts zeven leden in het stadhuis zal terug keren. Reeds de zakelijke nuchterheid gebiedt, tegenover deze ontwikke ling in beweging te komen. Nog helemaal afgezien van de instemming met het beginsel der christelijke politiek, die dit evenmin kan verdragen. De verkiezingen voor de Provtimoiale Staten, waarvoor wij onlangs in het stemhokje stonden, en die voor de ge meenteraad zijn natuurlijk niet in alle opzichten vergelijkbaar. Er zijn heel wat mensen, die straks anders stem men dan zij pas hebben gedaan. Niet ieder stemit loulter principieel, langs de rechte lijn. „Ik stem persoonlijk" even kan £n hij bedoelde daarmee, dat hij het oog op de concrete, zakelijke poli tiek graag 'in een mens vertrouwen wil stelden, niét coüite que coüte dn een voor hem nogal abstracte, in leder ge val onpersoonlijke p a r t ij. Hij beweerde dan ook, bij de ver kiezingen voor de Prov. Staten met op de C.H.U. te hebben gestemd, die hein overigens wel sympathiek ds, maar op Van der Kwaak, „doevaddiig" een C.H.U.'er, in wiens handen hij bepaal de 'belangen van onze provincie veilig «eet. Voor dezulken geefit het partij dogma, zo men wil het boven de politieke wenkelijikheid uii'tgrij pende beginsel niet de doorslag, maar spellen gevoeïs- factoren een eerste rol. In deze zin zijn de gemeenteraads verkiezingen de persoonlijkste van alle. Zij zeggen de burgers van stad en dorp het meest; wij hebben er om het eens wat opportunistisch te zeggen onmiddellijk belang bij. Toch zou het van een gevaarlijk te kort aan werkelijkheidszin getuigen als de politieke vrijheid, waarbij een deel van het kiezersvolk zich zo be haaglijk voelt, bij ons een zekere vrees voor een blijvende teruggang van de christelijke groep in de Leidse raad wegnam. Hadden de recente verkie zingen voor de gemeenteraad gegol den, dan zou de groep een zetel hebben moeten afstaan. Al zijn de beide ver kiezingen gevoelsmatig dan niet ge lijk, de uitslag van enkele maanden geleden houdt onmiskenbaar een aan wijzing in voor de mogelijkheid, dat de christelijke groep het in de komen de vier jaar in plaats van met acht met zeven man zal moeten doen. Wie over de bij de verkiezingen voor de Prov. Staten opnieuw gesignaleerde terugval maar luchtig heenpraat, on derschat de werkelijke ontwikkeling. Beter is, de werkelijkheid onder ogen te zien. Zij leide niet tot een fatalis tisch onmachtsgevoel, maar tot de per soonlijke bereidheid om zich waar mo gelijk beginnen wij maar heel een voudig in eigen kring in te zetten voor handhaving en heel positief versterking van de prot.-christelijke positie in het bestuur van onze stad. Onnodige versmalling ATEN wij vooral eerlijk en reëeJ blijven. De grootste pairtij in de raad zal de christelijke groep nooit worden. Een streven daarnaar zou onvruchtbaar en ook aanvechtbaar zijn. Maar het ds niet nodig, dat door on gunstige verkiezingsuitslagen het aan deel va-n de christelijke fractie in dat bestuur geleidelijk zo wordt versmald, dat de verhoudingen worden scheef getrokken en het gesprek tussen de verschillende partijen weinig meer dan een formaliteit is. eigenlijk zonder praktisch nut. Het is zeker niet onvriendelijk be doeld, maar de fractie van de P.v.d.A. in de Leidse raad lijkt ons echt wel groot genoeg (14). Aan een stel ge reduceerde fracties tegenover het nog al logge lichaam van één overheersen de groep heeft Leiden geen behoefte. Wil het raadswerk vruchten op leveren voor het zo brede, gevarieerde en facettenrijke stadsleven, dan zal bet prot-christelijke volksdeel ervoor hebben te zorgen, dat zijn afvaardi ging niet aan minderwaardigheidsge voelens wordt blootgesteld en onver zwakt haar taak kan blijven vervul len, wat bij een regelmatige nnkrim- P-ng misschien nog wel kan warden verwacht, maar wellicht toch niet meer zo geestdriftig van harte. Wy zeggen dit elkaar niet om an dere partijen zwart af te schilderen of '•e diskwalificeren daarvoor is de «menwerking in de raad te plezierig en bovendien zou geen weldenkend ^ns daar intrappen! wij doen het om af te rekenen met de doffe berusting diie zegt dat je in deze moei- bjke tijd van ontkerkelijking en ont kerstening nu eenmaal niets anders dan teruggang kunt verwachten. Er is voor ons vooralsnog geen reden, dit negativisme mee te doen. Met name de jonge kiezers mogen weten, dat het alle rin heeft, de chris- telijke groep in de Leidse raad zo sterk •"ogelijk te doen zijn. Niet ter wille van een machtspositie, maar om een eenzijdig beleid tegen te gaan en een krachtig, soepel bestuur te bevorderen. Voor praktische mensen wij hierover een uitvoerig ge sprek hadden, zei het zo: „Hoe groter de fractie is, hoe heter de taken kunnen worden verdeeld. En er zijn voor het besturen van een stad als Leiden heel wat taken te verdelen! Verkleining van de groep zou een individuele verzwaring van het veel zijdige raadslidmaatschap betekenen, die ik niet verantwoord acht. Want het gaat niet alleen om de raads- maar ook om de talrijke commissie vergaderingen, die immers de open bare beraadslagingen in de gemeen teraad zelf moeten voorbereiden". Versterking van de groep is dus een zuiver praktisch belang. Dat lijkt ons vooral een interessant aspect voor die kiezers, die door het schermen met alle mogelijke principes wat kopschuw kunnen worden. En die zijn er. Waarom met hen geen reke ning te houden? Los van elke principiële overweging is de werkelijkheid dus deze, dat de christelijke groep mensen nodig heeft om het raadswerk in de breedte aan te kunnen. Dan is een groep van negen te ver kiezen boven een van acht of een groep van acht zeker boven een van zeven. „Wij hebben nogal wat irandkiezers", constateerde de heer Harmsen nucb- ter. Ja, onder hen zijn mensen die een politiek uitstapje allerminst als een snode daad van beginselloosheid wen sen te beschouwen. Ga je hen bepre ken, je bent ze voor jaren kwijt. Ze laten zich niet een vat vol normen op het dak schuiven. Een bonte, ook wel boeiende cate gorie die waard is serieus te worden genomen. Daarom geven wij deze „rekkeli.l- ken" aan de periferie van het prot- christelijke kamp in overweging, zich ernstig af te vragen of er, naast de 'mogelijk heel losse principiële binding, voor hen juist praktische argumenten zijn om hun stem aan de christelijke groep te geven. Goed beslagen ten ijs de heer Harmsen. Van een schetterende leuze bedient de prot.-christelijke groep in Lei den zich liever niet. Dat is een fijn psychologisch trekje in haar brugpropagandaDe mensen laten zich niet meer zo gauw imponeren. Velen lopen, fietsen of brommen de kreten schamperend voorbij. Daarom heel simpel: een verwij zing naar het hokje onder 3 De mail op de straat schimpt wel eens dat Leiden achteruit gaat in plaats van vooruit zoals alle normale gemeenten in den lande. Dat is een misvatting, een oordcel zonder grond. Wij zijn het met hem eens. dat het altijd beter kan. In die out-, wikkeling Is de gemeenteraad een belangrijker factor dan u misschien denkt. En in die raad moeten de verhoudingen zo zijn, dat wij worden bewaard voor een eenzijdig beleid. Juist uit de discussie tussen de onderschei dene fracties komt vaak het goede A'oort. Dan kan veel af hangen van een numeriek even wicht. Leiden, dat ons Hef 'is, heeft belang bij een tot stilstand ko men van de politieke prot.-chris telijke terugtocht. „De onderwerpen die in de raads vergadering worden behandeld, zijn al in de verschillende raadscommis sies voorbereid. Om een aantal vaste commissies tp noemen: Endegeest, financiën, genees, kundige dienst, kasbeheer en krediet wezen, marlot- en havendienst, onder wijs, openbare werken, personeelsza ken. reinigingsdienst, rechtskundige commissie, rekeningen, slachthuis, so ciale zaken, sport- en jeugdzaken Lichtfabrieken, strafverordeningen en gemeentelijke werkplaats Alle partijen zijn in de commissies vertegenwoordigd, behalve de com munisten. Is er bij dit vooroverleg geen een stemmigheid te verkrijgen, dan behou den wij onze stem voor. Hieruit blijkt wel, dat de raad wel degelijk invloed heeft op het bestuur en het beleid. Wat de raad doet, is dus niet alleen maar periodiek in hel openbaar vergaderen. Naar mijn gevoelen behoren open bare werken, onderwijs en financiën tot de belangrijkste commissies. Op de donderdagavond vóór de raadsvergadering komen wij als fractie bijeen om de agenda door te nei Er wordt een toelichting gegeven op wat in de commissievergadering is be- sproken. Dan wordt ook beslist, of bij een agendapunt in de raad namens de fractie zal worden gesproken en zo ja door wie. Dat laatste is van belang voor 'n zo vlot mogelijke afdoening van za ken in de raad; wij houden er niet van, dat over één onderwerp twee of drie mensen van een fractie het woord, voe ren. Dat kan wel eens nodig zijn, als 'n zaak bijvoorbeeld een praktische en een juridische kant heeft. Zo is Questroo onze sport- en Jeugd, specialist, Lamers heeft zich gespe cialiseerd in sociale zaken, mr. Woud stra in rechtskundige aangelegenheden en de psychiatrische inrichtingen, Van Iterson in openbare werken, De Klei in personeelszaken en de S.L.F., me vrouw Geelkerken in kasbeheer en kredietwezen en ikzelf in onderwijs en financiën. Die specialisaties houden uiteraard niet in, dat de fractieleden zich voor andere onderwerpen niet interesseren" Uit eigen ervanng kunnen wij hier aan toevoegen, dat de heer Harmsen zelf bij de behandeling van het wegen, schema een uiteenzetting heeft gege ven, die getuigde van een diep en "breed inzicht in deze ingewikkelde materie. Christelijke politiek Nu twee vragen. „Is het raadswerk niet zo duidelijk praktisch gericht, dat principiële ver schillen zich zelden meer voordoen?" „Zijn de strijdpunten van vroeger niet alle opgelost en kan de nood zakelijkheid van een christelijke raadspolitiek nog wel worden aange toond. met name ten overstaan van de nieuwe kiezersgeneratie?" „Ik zou niet graag beweren", zo antwoordde dc heer Harmsen, ..dat iemand die ons standpunt ten aan zien van de zin en dc noodzakelijk heid van christelijke politiek niet deelt, maar een halve christen zou zijn. Daar blijf ik helemaal var Maar van mijn eigen christen-zijn uit wens ik christelijke politiek te bedrijven, die rekening houdt met, Ja uitgaat van het geloof dat deze reld van God is. Het is een bekend adagium n daardoor niet minder actueel: christen moet zijn geloof belijden op alle terreinen van het leven. Groeperingen als de P.v.d.A. en dc V.V.D. zeggen, daarmee nog wel re kening te willen houden, maar in de praktijk komt er niet zoveel van te recht. Volgens mij gaat ccn vergelijking met dc politieke situatie in Engeland niet op, omdat van de Labourparty nog wel kan worden gezegd, dat zij geënt is op de traditionele christelij ke principes van het Engelse volk. De P.v.d A. heeft een ander karak ter". Van een politieke doorbraak heeft de heer Harmsen voor de doorwer king van de prot-christelijke visie op het volksleven in zijn ontelbare schakeringen geen verwachting Hij meent, dat de constructieve taak van de christelijke politiek, in casu van de christelijke groep in de Leidse raad, beslist niet als afgelopen kan worden beschouwd. ,.Ik zie wel, dat het voor de jonge generatie misschien niet zo gemak kelijk is, de weg naar de christelijke politiek te vinden en tot bewuste ac tiviteit te komen om deze groep haar stevige basis te laten behouden. Een van de oorzaken daarvan is, dat ze dc geschiedenis niet voldoende kent. Het ontstaan van de christelijke po litiek, haar strijd, ontwikkeling en resultaten zijn veelal duister voor de jongeren. Op een of andere wijze zullen onze partijen moeten probe ren daarin te voorzien. Ander uitgangspunt Er is inderdaad veel bereikt. Wij hebben geen felle schoolstrijd meer, maar laat ik vooral zeggen, dat de zaken ten aanzien van het onderwijs bepaald niet zo eenvoudig liggen als menigeen wel denkt. Dc schoolstrijd is nog niet geëindigd. Je moet echt nog wel eens vechten voor je plaats: ervoor zorgen dat je er bent, wil je tenminste je bedoelingen gereali seerd zien". De heer Harmsen dacht nog aan 1958, toen de fractie van de P.v.d.A. zich kantte tegen een amendement om het leerplan van de christelijke nijverheidsschool uit te breiden. Kortom, de praktijk is niet altijd in overeenstemming met wat in het partijprogramma wordt gesugge reerd. „Je kunt over allerlei dingen het zelfde denken en toch kan het uit gangspunt anders zijn", zo heeft de heer Harmsen ervaren. „Dat impli ceert. dat bij een verschillend uit- Fractievoorzitter Harmsen dringt sterk aan op onverminderde hand having van het prot.-christelijke ge luid in de Leidse raad. Dat betekent: het behoud van de 8 zetels. Een ver dere teruggang is niet alleen onge wenst voor een zinvol gemeenschap pelijk (met de andere fracties) be sturen van onze stad maar verdient de christelijke groep ook beslist niet Zij verricht haar veelzijdige en veel eisende raadswerk met overtuiging en daadkracht. De heer Harmsen eerste onderwijzer aan de Leidse Houtschool afdeling u.l.o. Onderwijs en financiën genieten zijn voorlief de. Maar als het volkstuinwezen of het wegenschema in de raad ter sprake komt, is hij niet minder paraat gangspunt ook tegenovergestelde me ningen kunnen ontstaan". Wie denkt hier ook niet aan de cultuur? Vooral als fractievoorzitter Is hij blij met de vragen die zijn fractie genoot Lamers aan B. en W. heeft gesteld over de A.O.W. Het gaat daarbij om, dat de steunnormen Leiden tijdig worden gewijzigd, op dat de belanghebbenden ten volle kunnen profiteren van de verhoging van de A.O.W De vragen van de heer Lamers zijn niet los te maken van een streven naar christelijk-sociale politiek. Systematische sanering Er doen zich ook wel tegenstellin gen voor in dc beoordeling van het gemeentebeleid. Zonder overdrijving kan gezegd worden, dat dc sanering de heer Harmsen hoog zit. Hij is geen voor stander van een reeks incidentele on bewoonbaarverklaringen en afbraken. ,,Een onbewoonbaar verklaard huis is getekend en vooral met het oog op het opgroeiende geslacht moeten wij daarmee de grootste voorzichtig heid betrachten. Nodig zijn maatregelen, die tot ge hele of gedeeltelijke wijksanering leiden. Aan een systematische sane ring heeft Leiden behoefte, niet aan een hoeveelheid afzonderlijke am putaties. Maandag naar Den Burcht De propagandacommissie van de prot.-christelijke groep in de Leidse gemeenteraad meldde ons vanmorgen, dat maandagavond om 8 uur in de grote zaal van Den Burcht een propagandabij- eenkomst wordt gehouden. De lijstaanvoeder, de heer P. S. Harmsen. en de wethouder van financiën, de heer S. M. Stolp, hopen daar een toespraak te houden. Mr. dr. N. G. Geelker ken verklaarde zich bereid een kort openingswoord te spreken en de heer D. van der Kwaak, lid van Ged. Staten van Zuid- Holland. heeft een kort slot woord toegezegd. Medewerking verleent de christelijke muziekvereniging Concordia. Er zal ook samen zang zijn. Er wordt naar ge streefd, de vergadering om streeks 10 uur te sluiten. De commissie en de besturen van de beide kiesverenigingen hopen van harte, dat de Burcht zaal vol loopt. Dat zijn de ko mende verkiezingen echt wel waard! De beste propaganda ls nog altijd de mondeling-persoonlij- ke. Elkaar op deze vergadering en haar belang wijzen. Dan blij'ft er vanzelf geen stoel onbezet. Ik weet heel goed, dat het in Lel den allemaal niet zo eenvoudig ligt, r laten wij toch de honderd wo ningwetwoningen die ons voor krot opruiming zijn toegewezen, gcbruike om een of twee straten te ontruimen. Er moet op korte termijn iets worden gedaan. We kunnen in de omgeving van de Waardgracht beginnen". Op het stuk van de woningbouw Is de heer Harmsen van oordeel, dal de woningwetbouw in Leiden nummer 1 dient te blijven. „Maar de woningbouw In de andere sectoren is voor onze stad ook van belang. Daaraan is niet altijd vol doende aandacht besteed. Gelukkig ls er de laatste tijd een kentering te be speuren. Wij moeten waken tegen een zijdigheid en uniformiteit. Hoeveel mensen die in Leiden werken wonen niet in andere gemeenten!" Het licht bevolkingsstructuur uit haar voe gen. Wie maken de dienst uit? £N DIT BESTEK kan niet een com pleet beeld worden gegeven van wat de christelijke groep in dc Leidse raad voorstaan en doet. Het ging ons om een globale indruk, die bij de le zer de gedachte kan vestigen of ver sterken, dat deze fractie de haar toe komende plaats met overtuiging en daadkracht bezet. Zij kan aan élan winnen als zij zich weet gerugge- steund door een sterke meelevende kern van politieke medestanders. De heer Harmsen klaagde erover dat het maar zon heel klein groepje is dat daadwerkelijke belangstelling voor de politiek opbrengt. In Leiden kan bijvoorbeeld de CHU op ongeveer 5000 stemmen rekenen. Dc afdeling van de Unie heeft een 500 leden maar er komen er gemiddeld 50 ter vergadering. Zegge en schrijve 1 procent maakt dus de dienst uit En toch hebben wij allemaal ons oordeel over wat anderen doen cn vooral niet doen o zo gauw klaar. 1'as als wij in een situatie ko men die ons elk recht om invloed uit tc oefenen ontneemt, wordt het ons scherp duidelijk dat een samenleving als dc onze zonder ccn effectieve func tionering van haar democratische or ganen verzanding en innerlijke ver arming tc wachten staan. Als wij straks onze stem bcumst uitbrengen op dc christelijke groep, kan dat een herleving betekenen uit een politieke apathie. Dat -al dit acht- of negental nieuwe impulsen geven. Die het wel nodig heeft als in de volgende zittings periode dc woningbouw, het verkeer0 het industricschap. dc consequenties een grenswijziging, dc omlegging de vaarweg en nog zoveel meer bijna dagelijks in meerdere of minde- mate dc aandacht vragen. In het gunstigste geval komen me- rouw Geelkerken en dc heren Harm- •n. Stolp, Questroo, Woudstra. De Kier, Lamers, Elsgeest en Van der Vliet als christelijke groep in de raad. Duurt de teruggang voort, dan vallen mevrouw Geelkerken, die 9 staat, en de heer Van der Vliet af. De nuchterheid gebiedt, het midden te houden, dus blijven er 8, met als nieuwe gezichten de heren Elsgeest en Van der Vliet De heer Van Iterson stelde zich niet meer beschikbaar. Tussen dit ogenblik en dat van de verkiezingen ligt nog een zee van tijd zonder in holle frasen of kwalijke bejegening te vervallen een goed woord te doen voor een welklinkend prot.-christelijk geluid in Leidens raad! Dc vrees voor verdere teruggang kan dan tóch blijken ongegrond te zijn geweest. Des te beter! Lezers schrijven ons Huurverhogingen en communisten In een pamflet van de afdeling Leiden van de C.P.N. komt onder botshoofd „Leiden telt plm. 4000 ingeschreven wo ningzoekenden" dc volgende passage voor: „Dc communisten eisen meer wo ningwetwoningen met één bétaaibaar huurbedrag, want de woningnood is groot! Dat de communisten op het ge bied van huur-, woning- cn sociale kwes ties advies-bureaus in stand houden, die de bevolking hulp bieden ongeacht religie of levensovertuiging. Dat zij hierbij, getuige dc verschil lende acties in diverse wijken MET SUC_ CES optreden tegen ongemotiveerde huurverhogingen in het kader van het regeringsbeleid. Huurverhogingen voor woningen, die beneden de 8 lagen, werden ook door de Gemeentelijke Woningstichting toege past. Alleen door het optreden van de bewoners, onder leiding van communis ten, konden deze verhogingen voor het grootste deel ongedaan gemaakt worden." Dit is misleidende propaganda. Dezo acties slaan niet alle onder leiding van communisten. De actie van dc bewoners van de gemeentewoningen in het Haag- wegkwartier staat niet onder leiding van de C.P.N., maar onder leiding van on dergetekende, die geen communist is. Wel heeft ondergetekende contact gehouden met het actiecomité Herensingel, dat wel onder communistische leiding staat, maar hun meningen lopen vaak ver uit- zonnige

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 3