Rotterdams accent
Kerkbouwproblemen en
liturgische vragen
Een woord voor vandaag
Baptisten voorgangers op
„De VinkenlioP bijeen
Ds. J. A. Hebly promoveert op
proefschrift „proselitisme"
B„SKKÏÏh9S Gereformeerd Convent
op Wouaschoten bijeen
Castella Schoonheidszeep
wljmitpmeven
1
ANDERZIJDS
PROF. RIDDERBOS TOT „64"
Zoudt ge niet wat zuiniger en
zindelijker met uw eigen synode
omgaan en zoudt ge, als ge meent
in groepsverband tegen uw syno
de te moeten optreden en de ker
keraden aanspoort, daarin te par
ticiperen. zoudt ge dan uw woor
den en klachten niet met wat
meer onderscheiding en kennis
van zaken willen kiezen en naar
voren brengenDat is een desi
deratum. dat ik in alle beschei
denheid u zou toillen voorleggen",
aldus prof. dr. Herman Ridder
bos in het Gereformeerd Week
blad tot de „64", die zich in een
dringende oproep tot de Gerefor
meerde kerkeraden hebben ge
wend.
Zoals men weet. betuigen de 64
hun verontrusting over wat zij ..de
geruisloze verandering noemen, die
zich in het gereformeerde kerkelij
ke leven zou voltrekken en die naar
hun overtuiging een verwijdering
betekent van het schriftuurlijke uit
gangspunt van dit kerkelijk leven".
Met name wordt gewezen op ..de
toenadering tot de Hervormde
Kerk (waaronder behandeld worden
de actie van de 18 en de besluiten
van de generale synode van Apel
doorn) en op het toenemende stre
ven naar het toetreden van de Ge
rei. Kerken tot de Wereldraad van
Kerken".
Prof. Ridderbos, die de 64 'in
verband met hun oproep aan alle
kerkeraden) naar hun eigen
kerkeraad verwijst, schrijft hier
over: ..Ik heb mij niet weinig ver
wonderd. onder de groep ook na
men te vinden van... juist die men
sen.die ons vroeger altijd zo ge
waarschuwd hebben tegen groeps
vorming. Die verwondering is te
groter, omdat de thans gevormde
aitie ook betrekken wil.
Hoe nu? Zijn dat wel de oude en
beproefde paden? Hebt gij ons niet
steeds voorgehouden, dat wij ons
wel van de mindere op de meer
dere vergaderingen konden beroe
pen. maar niet omgekeerd? En dan
zeker niet als groep? Hier lijkt mij
Inderdaad iets van ..geruisloze om
wenteling" aan de gang".
..De kans is groot, dat ook het
goede, dat de 18 beogen méér
gemeenschap tussen de kerken
méér door de molen gaat. Dat
blijkt ook uit het stuk van de 64.
Hier ontbreekt alles, wat nog op
enige vorm van gemeenschap zou
kunnen duiden. Geen grein, geen
woord, geen zucht, die ook maar
zou kunnen wijzen op enig begrip
of idee voor wat in het streven naar
meer eenheid tussen Hervormden
en Gereformeerden, niet uit ver
zaking van de gereformeerde belij
denis. maar uit heiliger aandrift,
zou kunnen voortkomen. Er is maar
één parool: ..Wat hebben wij voor
deel aan de Herv. Kerk? Naar uw
tenten, o. Israël!" En hetzelfde
geldt ook voor aansluiting bij de
wereldraad", aldus prof. Ridder
bos.
Naar aanleiding van de kritiek,
die de 64 op de besluiten van de
synode hebben uitgeoefend, schrijft
hij dan: ..In het reeds in augustus
1961 op de synode uitgebrachte
rapport wordt betreurd dat ik ci
teer nu letterlijk ,,in deze werk
groep (de 18) het fundament van
de eenheid der kerk niet duidelijker
tot uitdrukking is gebracht en dat...
in de van deze predikanten uitgega
ne oproep uitgesproken had moe
ten zijn, op welke grondslag de on
dertekenaren zich stellen en dat in
de srtrijd, die de Geref. kerken
en de Ned. Herv. Kerk voeren om
do waarheid Gods te dienen, de
klare uitspraak, op welk funda
ment wij bouwen, nl. Jezus Chris
tus, Gods Zoon. de voor ons ge
kruisigde en opgestane Heer, niet
kan worden gemist (1 Cor. 3:10 11)".
Dat was de taal. die op de sy
node gesproken werd. En aanslui
tend aan deze zinsneden heeft de
synode toen als haar oordeel uit
gesproken, ,,dat bij alle streven
naar grotere kerkelijke eenheid er
geen twijfel over mag bestaan, dat
voor deze eenheid geen ander fun
dament gezocht wordt dan het door
Christus aan de kerk ten grondslag
gelegde en in de Schrift aan ons
overgeleverde apostolische getuige-
Het ls mo
derbos, dat
zo onder ogen hebben gehad, om
dat de Acta nog niet zijn versche
nen. Maar dan vraag ik toch:
broeders... hebt gij dan soms meer,
hebt gij soms iets toe te voegen
aan hetgeen de synode als grond
slag voor kerkelijke eenheid en als
uitgangspunt voor het streven
naar eenheid heeft aangewezen,
niet maar in het algemeen maar
juist in verband met het streven
der 18". Voorts zou de synode door
haar besluit inzake gemeenschap
pelijke diensten ..voet hebben ge
geven aan de gedachte, alsof er
van eenheid met de Herv. Kerk
van nu sprake zou kunnen zijn".
Hier breekt mij de klomp hele
maal. Wat heeft de synode gedaan.
Zij heeft... het geheel omtuind en
omrasterd met zoveel beperkingen
en bepalingen, dat op de synode de
vraag rees. of het couveuse-kind
onder zoveel dekens niet stikken
zou.
Niettemin spreken de heren 64.
„mir nichts. dir nichts". van „voet
geven aan de gedachte". Als ik te
gen mijn minderjarige dochters
zeg: 's avonds om 10 uur thuis,
zonder pardon. Maar op Koningin
nedag om 11 uur, als gij nl.: a.
slechts met goed volk wandelt, b.
achteraf verantwoording van za
ken doet, c. niet danst, drinkt of
rookt (het voorbeeld is wel wat uit
de tijd>. d., e.. f.. enz. enz... geef
ik dan soms „voet aan de gedach
te" dat minderjarige kinderen in
het algemeen wel "bij nacht en on
tij langs de weg kunnen zwerven?
Of geef ik dan niet slechts „voet
aan de gedachte", maar het meest
overtuigende b e w ij s dat dat
juist niet kan?
Ik kan haast niet begrijpen, dat
al deze ondertekenaren nu precies
de verkeerde conclusie getrokken
hebben. Ik vind onder hen drie k
Wijstoe ge er-
j de exegese
(en wat voor één), één in de...
maar waartoe al deze Gideons en
Baraks bij de naam genoemd.
Maar bedrijven ze ook de wijsbe
geerte. dwz. met zulke avereohtse
conclusies? En exegetiseren ze
ook zo hun tekst, dwz. zonder blijk
baar de grondtekst en contekst te
raadplegen? Ik kan eigenlijk maar
één verklaring vinden, dat ze zó
kunnen schrijven. Het is deze. dat
hun verontrusting, dat het verkeerd
gaat, zo groot en zo hartstochtelijk
Toen hebben ze geschreven en ge
tekend met heel hun hart en heel
hun gemoed. Maar niet met heel
hun verstand en al hun krachten.
Toch behoort ook dit laatste tot de
vervulling der wet(sidee). En dan
hadden we van zoveel verstand en
ervaring op het gebied van kerk,
staat en maatschappij wel wat
meer billijkheid van oordeel over
de synode en wat meer wijsheid
t.o.v. de kerken mogen verwachten.
Als het groene hout zo slecht weet
te onderscheiden, wat moeten wij
dan in vredesnaam nog van het
dorre verwachten?"
Het is mijn overtuiging, dat wij
op deze wijze niet winnen, wat de
leeft en die haar beginsel niet prijs-
Jeeft. Want zo dringen wij de kerk
ilemma's op van zwart en wit.
die met de dilemma's van het
Woord Gods niet samenvallen en
drie daarom de reeds overtuigden
wel nóg eens zullen overtuigen,
maar de afstand van de niet-over
tuigden alleen maar groter maken.
Het ls daarom dat ik terwille van
deze zaak. die ons allen bezig
houdt en ter harte gaat. een an
dere methode bepleit. In de hoop,
dat ik ondanks mijn kritiek bij de
64 enig gehoor zal mogen vinden.
En dat de veelbezochte kerkeraden
hun nuchterheid van oordeel onder
al deze bedrijven niet zullen verlie
zen. Want op die nuchterheid be-
gint het zo langzamerhand weL aan
te komen", aldus prof. Ridderbos.
Ned. Herv. Kerk
Heeft Kuypers opvatting afgedaan Bernepingswerk
(stichting hervormde jeugdhonken L. L.
I Blok te Huissen (Geld. te Bergambacht:
J. Jongerden. te Bruchem en Kerkwijk;
te Nieuw-Leusen ivac. W. van Hooge-
vest: C. Nauta te Ouwsterhaule.
(Van een onzer verslaggevers)
Op de jaarvergadering van het
thans tien jaar bestaande Ver
bond van Commissies van Be
heer in de gereformeerde kerken
heeft de voorzitter, de heer C. H.
van Berg te Hilversum, enige vra
gen van kerkbouw behandeld. De
commissies van beheer hebben
daarmee te maken. Niet alleen
omdat kerkbouw geld kost, maar
ook omdat men deel uitmaakt
van de bouwcommissie; in die
kwaliteit neemt men deel aan de
bezinning over de functie van het
kerkgebouw.
Het stelde de voorzitter, welke dr. A.
Kuyper nog heeft meegemaakt, d.e hij
als een universeel geleerde bewonder
de, teleur, dat men botweg bestrijdt
wat Kuyper heeft geleerd. Kritiek is na
tuurlijk geoorloofd, maar men zal deze
moeten paren aan waardering.
Inzonderheid verzette de heer Van
den Berg zich tegen de opvatting
de Utrechtse studentenpredikant dr. J.
M. van Minnen, die in 1958 voor het
Verband over kerkbouw sprak.
Deze zei toen dat Kuyper op het ter
rein van de kerkbouw vandaag geen
gids meer kan zijn. Hij kende de
gen van tegenwoordig niet en het
voor dr. Van Minnen twijfelachtig of
Kuyper ten aanzien van de kerkbouw
in zijn boek Onze Eredienst we'
recht gedaan heeft aan de bijbelse ge
gevens.
Kuyper wilde een kerk niet beschou
wen als een tempel, maar simpelweg
als een vergaderplaats. Van Minnen
stelde, dat een kerk niet alleen
functie van synagoge heeft maar A I
zeer van tempel, waar de Heer in
Geest en Woord zijn gemeente roept.
Later heeft prof. dr. R. van Dijk v
de Vrije Universiteit de kerkgebouw
eveneens als tempels willen zien. ma
dr. A. G. Luiks te Amsterdam kwam
weer in Kuypers lijn door te verklaren
dat kerkgebouwen slechts stations zijn
op de weg naar het nieuwe Jeruzalem.
De heer Van den Berg schaarde zich
aan de zijde van dr. Luiks. Hij wilde
ook niet weten van afzonderlijke avond
maalsvieringen en doopsbedienin-gen.
gelijk dr. Van Minnen voorstond.
Voorts stemde de voorzitter ln met
de opvattingen van hen, die niet wen
sen te spreken van een apart litur
gisch centrum, doch die het hele kerk
gebouw als liturgisch centrum zien.
En in ieder geval mag volgens de heer
Van den Berg de verkondiging van het
Woord nooit verdrongen worden.
Na tien jaar
Het Verband is in 1952 opgericht me
de door de activiteit van dr. H- B. Vis
ser te Bunschoten, die later tot de r.k.
kerk is overgegaan.
Vijf bestuursleden de voorzitter en
de heren A. G. Corbeth te Rotterdam,
W. J. Dirkmaat te Alkmaar, F. Hinlo-
pen te Amsterdam en dr. P. Siebes-
ma hadden onafgebroken zitting in
het Verband. Hun werd een boekenbon
aangeboden.
eniging van Kerkvoogdijen
vormde kerk voerde de ne(
Vlissingen het woord.
De
gaan
nisaties veelal voor dezelfde vragen ko-
staan, zodat samenwerking en
overleg waardevol zijn.
In zijn beantwoording van deze toe
spraak attendeerde de heer Van den
Berg er op. dat vaak ook dezelfde op
lossingen worden gegeven. Dit ImM
omdat dr. P. G. Kunst te Amsterdam
referaat over de plaats der
_iies van beheer in het bredere
kerkelijk leven, verlaard had dat de y*
verzorgers der stoffelijke belangen in de :d^m
kerkeraad. thuishoren. 2«..so
De hervormde kerk heeft dat al. Amsterdam 504.75
doordat de nieuwe kerkorde van de z.wartemeer loo.
kerkvoogden ouderlingen maakte. 7». Burafljoten
Er zijn thans 438 commissies van be- Slootdorp
heer bij het Verband aangesloten. Zij 6
,-^r4ArWn\i'n(try( ic-f-n filS. 000 rieten. 7 i in - 1r-
Christ. Geref. Kerken
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Ureterp: H. Makkinga I
Wilsum Ov.; te Suawoude: C. v.d. Woud
kand. te Kampen.
„Verdwaasd zijn de herders, de Here zoeken ze nietdaarom
hebben zij geen verstand en is heel hun kudde verstrooid
roept de wenende profeet Jeremia (10 21) op een gegeven
ogenblik uit. Hij veroordeelt de herders van zijn dagen niet,
omdat zij te verstandelijk zijn gewordenomdat ze niet ge
noeg huisbezoek doen, omdat ze niet kunnen prekenomdat
ze te veel dit of te weinig dat zijn. Hij veroordeelt de herders
niet omdat hun geloof niet groot genoeg is, of omdat zij niet
vervuld zouden zijn met de Heilige Geest.
Jeremia ziet als de werkelijke nood van zijn land dat de
herders de Here niet zoeken. Dat is toch wel het minste van
ons geestelijk leven, dat is toch wel het minimum dat ge
vraagd kan worden. Niet de intensiteit van het geestelijk
leven van deze mensen is in geding, maar het feit dat er
zelfs geen zoeken is, geen verlangen naar de kracht van God,
geen besef daarom van eigen zwakte. Het gevolg is dat zij
hun werk in eigen kracht doen, dat de binding van Gods
Geest ontbreekt en de kudde uiteen valt.
Jeremia spreekt van de herders, maar heeft hij ook ons niet
iets te zeggen? Wie de Here niet zoekt, wie alleen het leven
probeert te leven heeft geen verstand, zegt hij. Waar is ons
veel geroemde verstand.
UNIECOLLECTE
ilecte voor de Scholen met
it op: Ter Apel 550. Onderd
50. Oude Pekela 500. Burgw.
ichtster-cc
vertegenwoordigen 615.000 zielen, zijn-r jfectïficin!
de tachtig procent van het totale leden- J Tolaai Van
tal der gereformeerde kerken. -
Enter lijst 27 0,50:
Vorig jaa
Advertentie
Examen doen
met actieve,beheerste zenuwen
Hijnhardt s Zenuwtabletten
eultaire voordrachten door de hooglera-|
ren Berko_uwer. Blok, Janse de Jonge,] i -r -m -m f
Smit en Diepenhorst. Uitgave
dracht van de Vrije Universiteit door
J. H. Kok N V Kampen.
Avonturen met Marmaduk, en Langs
de weg met Marmaduk, door Elisabeth
Chapman, getekend door Eccles Wil
liams, naverteld door Mies Bouhuys.
Uitgave H. ten Brink N.V., Amster-
dam/Meppel.
Black, de zwarte hengst, komt in op
stand en Black Minx, het veulen van
Black, de zwarte hengst, door Walter
Farley. Vertaling Nini Brunt. Omslag
en tekeningen Frisco Henstra. Uitgave
H. ten Brink N.V., Amsterdam/Mep-
pel.
In het conferentie-oord „Woud-i™ Emstieid aanvaardden da aanwe-
|zigen elkaar in het besef van de onge-
schoten werd dezer dagen een oorloofdheid van de verdeeldheid van
belangrijke vergadering gehouden i hen, die eenzelfde belijdenis onderschrij-
r, 7 j 1 ven en spraken ze uit voor elkaar op
van het Gereformeerd Convent deze confe6Sioneie basls aanspreekbaar
i.(n) O.(prichting). j te zijn. De hoop werd geuit, dat ook de
10^7 kwam dit Geref andere berken kunnen komen tot een
ömds lyo/ Kwam all uerei. kerkelijke vertegenwoordiging in dit
Convent i.o., waarin personen uit i Geref. convent.
Op de tweede dag, waarop prof. dr. N.
H. Ridderbos van Amsterdam de leiding
Genderen
(Van een onzer medewerkers)
Hedenmiddag is aan de Rijksuni
versiteit te Utrecht gepromoveerd tot
doctor in de theologie ds. J. A. He
bly, hervormd predikant te Ensche
de op een proefschrift getiteld: „Het
proselitisme", waarin een verken
ning van een oecumenisch vraagstuk
gegeven wordt.
Ds. Johannes Adrianus Hebly werd 4
maart 1923 te Geldermalsen geboren.
Hij bezocht het gymnasium te Tiel en
studeerde aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht theologie. Ook bezocht hij een
jaar in Oxford het Manchester-college.
In 1949 kandidaat gewórden in Gelder
land, werd ds. Hebly 28 januari 1951
door dr. H. v. d. Linde te Nieuwe-
Sehans in zijn ambt bevestigd. 8 jan.
1956 verbond hij zich aan de gemeente
van Schiedam, waar hij werkzaam was
als predikant voor bijaondere werk
zaamheden. Verleden jaar deed ds. He
bly intrede in zijn tegenwoordige ge
meente waar ds. Is. J. Reedijk hem be-
estigde. Dr. Hebly is o.m. lid van de
raad voor het verband met andere ker-
de sectie Internationale
hulpverlening van de algemene diaco
nale raad. Bij zijn promotie fungeerden
als paranymfen de heren mr. A. Scha
berg, advocaat te Rotterdam en dr. A.
Lacocque. docent aan de Prot. theolo
gische faculteit van de universiteit van
Brussel.
Het proefschrift van ds. Hebly, dat
bij Boekencentrum N.V. van de pers
kwam beslaat 149 pagina's druks. Het
is bedoeld als een terreinverkenning en
dient beschouwd te worden als een po
ging het vraagstuk van het proselitisme
te onderzoeken, niet op te lossen. Het
is een actueel vraagstuk waarover wei
nig of geen publicaties verschenen zijn
die het enigszins uitvoerig behandelen.
De schrijver heeft een groot aantal
situaties en verhoudingen onderzocht
Het proselitisme is vooral van uit de
Oosters Orthodoxe Kerken in de o
menische discussie betrokken. In
inleidend hoofdstuk doet de auteur
poging een karakteristiek te geven
het woord en de zaak waarom het hier
gaat.
In het tweede hoofdstuk geeft hij
verhandeling over de Oosterse Kerken
het proselitisme om dan in het derde
laatste hoofdstuk de overwegingen
rasitair karakter ernstige schade berok
kent zowel aan de protestantse zending
als aan de groeiende oecumenische
houdingen.
werd geopend door de promotor, prof.
dr. Hoekendijk, die zijn leerling lof
'bracht voor wat hij presteerde
ook enkele bedenkingen opperde,
komen op deze plechtigheid morgen nog
naaer terug.
Diah's starten na
zomervakanties
de Chr. Geref. Kerken, de Geref.
-T i tt rr i j I n. maatroos van ah;
Bond in de Ned- Herv. Kerk, de:had gprak prof. dr.
Geref. Gemeenten, de Geref. Ker- te Apeldoorn over „De functie
ken al of niet vrijgemaakt
jn het dondervolk. door
Gordon D. Shirreffs. Vertaling ir. P.
Telder. Omslag en tekeningen Frisco
Henstra Uitgave H. ten Brink N.V.,
Amsterdam/Meppel. -- i -----
Het hok vol dagen en 23 andere ver- hebben de chr. geref. en geref. geanimeerde en actuele discussie volg-
halen. door M es Bouhuys. Omslag en jp.inpmpr<. mPt officiële kerkp- de- Het m de bedoeling deze
tekeningen Aif^ns van Heusden. Uitga- deelnemers met omcieie Kence van contact dle aanvang zeei
ve H. ten Brink N.V., Amsterdam/Mep- lljke opdracht in besloten kring
Lieve ouders, brieven van beroemde
Nederlandse k.nderen, door dr. Jaap ithreidm*
Meier. Omslag Nico van Schaffelaar.lw" <«n uitbreiding
ABC-pocket. Uitgave N.V. De Arbei
derspers. Amsterdam
Het mirakel, door Harry Mulisch. Ze- i-i-un®
vende druk Oms.ag Lo.te Ruting. ABC-| d* w K^pm^van Awl
pocket. Uitgave N.V. De Arbeiderspers. van prof. W. Kxemer van Ape.
Amsterdam.
i gehouden
i het Geref.
'I Convent Lo. zodat in totaal 80 personen
uit genoemde 5 groeperingen bijeen
helderend werkte, voort te zetten
onderwerpen te bespreken, die de kerken
van geref. belijdenis verdeeld houden
of betrekking hebben op actuele pro
blemen. waar de Geref. groeperingen
vandaag mee te maken hebben.
My Glim
ling Addy Kaiser. Omslag Carel Hol
lander. ABC-pocket. Uitgave N.V. De
Arbeiderspers. Amsterdam.
De laatste verschrikkingen, documen-
doorn werd uit elke groepering
spraak gehouden over de positie van
e:gen kerk en de visie op de kerkelijke
situatie; achtereenvolgens door prof.
drs. C. van der Woude te Kampen, ds.
G. Janssen te Amsterdam, ds. J. J.
.,r„n"dr^;vï.n,-7;nu%«.™rï«5. i
verzameld door Erich Kuby. yerUUn*!G^da£n_^A"
Herman van der Klei. Omslag Nico van; n »?ttf™ n?t
Schaffels ar. ABC-pocket. Uitgave N.V. in secties werd in plenaire zitting uit-
De Arbeiderspers. Amsterdam. 1 «ebroken over de vraag hoe we
Colijn. momenten uit z.jn leven. door;m de toekomst verder moeten. Het al-
G. Puchinger In Boeket-reeks. Omslagmeen gevoelen
H.n Prins Uitgave J. H. Kok N.V.. -
Kampen.
Als de tarwe, door D J Couvée. Der
de druk. Uitgave J. H. Kok N.V., Kam
de aanwezigen
bleek te zijn dat op de ingeslagen weg
verder gegaan moet worden
Op de basis van de Drie Formulieren
Bertje, Annelies en de torenkraai,
door A J. Pleysier. Tekeningen Tini
van Asselt. Uitgave J. H.
Kampen.
Hoog bezoek bij Josje en Jaap. door
Nel Verschoor-Van der Vlis. Tekenin-
Sm Hein Kray. Omslag J. de Vries.
.tgave J H Kok NV.. Kampen.
Scholingsprob'.ematiek in de ontwikke
lingslanden. Uitgave Nederlands Oplei-
dngs-lnstituut voor het Buitenle~<
Breukelen.
De nijvere nachten van Teobalao.
andere historiën, opnieuw verteld door
Paul Rodenko. In Ooievaar-serie. Uitga
ve Bert Bakker/Daamen N.V., Den
Hp3ieko de bever. Bru de Grizzly-beer.
Inkos. de Leeuw, en Miska de zeehond,
door C. Bernard Rutley. Vertaald on
der leiding van Rina Morsman. Illustra
ties Stuart Tresilian Uitgave '"o*?"
menwerking met De Nederlandse Pad
vinders door N.V. Uitgeverij De Ver
kenner te Baarn.
Natuurgids voor de sterrenwereld,
door Herbert S. Zim en Robert H. Ba-
Kok N.v.,1 ker. Illustraties James Gorden Irving.
Nederlandse bewerking Armand Pien en
dr C. de Jager. Uitgave J. M. Meulen-
hoff, Amsterdam.
Schots en scheef, een Glencannen-om-
ibus. door Guy Gilpatrick. Tweede
druk. Uitgave N.V. De Spaarnestad.
Haarlem.
Jan. Joppie en Joris. Jan en Joppie
in de kou. Jan en Joppie op de ker
mis. door M. Clarenbeek-Van Klaveren.
Oms'ag en tekeningen Pluvier. Uitgave
N. V. De Spaarnestad. Haarlem.
De vakantie van koning Bollewang,
door Thea Wamelink. Omslag en teke
ningen Carol Voges. Uitgave N.V. De
Spaarnestad. Haarlem.
Verslag Kinder- en Jeugdbockencon-
gres mei 1961. Uitgave Vereeniging ter
bevordering van de belangen des boek
handels. commissie voor collectieve pro
paganda van het Nederlandse boek, Jan
Tooropatraat 109, Amsterdam.
Emer.-bisschop van
Coventry overleden
Op 74-jarige leeftijd ls in Noord-
Wales de vroegere bisschop van Co
ventry, Haigh, gestorven precies vijf
dagen voor de nieuwe kathedraal van
zijn bisdom in gebruik wordt genomen.
Dr. Mervyn Haigh was bisschop van
dit bisdom toen de Duitsers zijn stad
begonnen aan te vallen. Vanuit de on
middellijke nabijheid zas hij de oude
kathedraal indertijd in vlammen op
gaan. In 1931 werd Haigh reeds tot
bisschop benoemd. Hij was toen de
jongste bisschop van Engeland.
betreffende proselitisme
teit aan de orde te stellen. Een groot
aantal voetnoten, een in de Franse taal
gegeven samenvatting en een rapport
van de Wereldraad van Kerken com
pleteren deze studie, waaraan de auteur
achttien stellingen heeft toegevoegd.
Daarvan is de zeventiende ongetwij
feld de markantste, waarom wij die
hier laten volgen: De Jehovah's Getui-
vormen door hun vereenzelviging
de eigen organisatie met het volk
Gods. hun absolute verwerping van de
kerken en hun extreme propaganda
drang, een organisatie, die door zijn pa
Het ligt in het voornemen van de
„Landelijke stichting werkcommissie
diaconaal jaar" direct na de zomerva
kanties op verschillende plaatsen in ons
land te starten met groepen van diaco
nale helpers en helpsters, z.g. diah'
Deze jongeren van 1730 jaar zullen
gedurende een jaar beschikbaar
voor het werk voor die medemensen,
die bijzóndere iorg1 nódig hebbën. Jonge
mensen, die zich voor dit werk willen
inzetten, kunnen zich. melden in Am
sterdam, Den Haag, Haarlem, Rotter
dam en Utrecht. Om praktische redenen
deelname van jongens tot op heden
alleen mogelijk in Utrecht, terwijl het
diaconaal jaar in Haarlem van iewat
andere opzet is.
Tussen de diah's in een bepaalde
plaats is er onderling contact in de
vorm van een gezamenlijke voorberei-
dingsweek, groepsbijeenkomsten, slui
tingsdagen en reünieën. Reeds hebben
vele jongeren, verspreid over geheel
ons land, gebruik gemaakt van deze
mogelijkheid tot confrontatie met de
nood van de medemens.
Ds. K. L. F. Le Grand
Dezer dagen is in ons land terugge
keerd ds. K. L. F. Le Grand, die sinds
januari 1960 als zendingsaitoeider van de
Gereformeerde Kerken op Zuid-Sumatra
werkzaam is geweest. Het is nog niet
bekend of ds. Le Grand opnieuw zal
worden uitgezonden.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
Prinses Marijkeschool te Leiden: mej.
Hooijkaas te Zeist en mej. Hasseibaóh
te Santpoort: Groen van Prinsterer-
school te Middelharnis: M. E. P. Dijk-
tra te Nieuweroord; Prinses Margriet-
school te Alkmaar: A. de Wilde te Sant-
Benoemd tot onderwijzer aan de Chr.
Uloschool te Axel: F. van Vliet te Mon
ster; Chr. Uloschool te Emmen: H.
Jongbloed te Haren (Gr.); Kon. Julia
na Uloschool te Bef gen op Zoom: P.
Goossen te Breda; Ds. Van Dijk Ulo
school te Doetinchem: F. Blomsma te
Smilde.
Ds. J- W- Weenink van Haarlem
as in zijn slotwoord tolk van de ve-
j deelnemers, toen hij aan leiding
en inleiders op de 39e conferentie
van de Broederschap van Baptisten
Voorgangers dank bracht voor het
vele dat geboden was. Deze confe
rentie vond plaats onder voorzitter
schap van Ds. N. J. van Beek in het
baptistencentrum „De Vinkenhof" te
Bosch en Duin. De conferentie was
drukker bezocht dan ooit te voren
door baptisten predikanten uit Ne
derland en België (Vlaanderen). Tij
dens één van de bijeenkomsten werd
als nieuwe voorzitter voor een perio-
drie jaren gekozen, ds. W.
Veenstra te Musselkanaal. Afscheid
werd genomen van dr. J. J- Kiwiet
te Bosch en Duin, die in augustus
Amerika vertrekt. Door hem
was een belangwekkende uiteenzet
ting gegeven over plaats en beteke-
de historisthe theologie, het
vak, dat hij in Chicago a
Northern Baptist Seminary gaat do
ceren.
Ook practische problemen hielden de
broederschap bezig: een forum beant
woordde vragen over evangelisatie
werk en tijdens deze zitting werd sterk
de behoefte gevoeld, om als predikan
ten voortdurende bezinning op dit werk
te hebben. Bij de samenstelling var
het programma van de volgende con
ferentie in 1963 zal daarmee ernstig re
kening gehouden worden.
De zielzorg kreeg ook veel belang,
stelling. Drs. D. Slort te Apeldoorn
stond stil bij de zielzorg in het alge
meen. Hij achtte voor de predikant
zielzorg aan eigen ziel allereerst no
dig. De zielzorg, die zich tot de enke
ling richt, moet echter de gehele mens
omvatten. Een speciaal onderdeel van
de zielzorg behandelde ds. H. van der
Werf te Emmen, die sprak over „Ziel
zorg onder bejaarden" en verschillen
de daarbij optredende problemen noem
de.
De tweede conferentiedag werd ge
opend met een morgenwijding door ds.
JJ van der Veen te Alblasserdam. Tij
dens de slotmiddag werd de gebruike
lijke preekschets met exegese door ds.
P. van der Werf te Almelo verzorgd.
Ds. K. Reiling te Hengelo en ds. J.
Bouritius te Tweede Exloërmond be
spraken de houding van de predikant
tegenover de jongeren. Van bijzondere
waarde werd daarbij geacht," dat de
voorganger tracht als tussen-persoon
op te treden, om de jongeren in het
geheel van het gemeentelijke werk in
te schakelen.
Drs. J. Reiling te Bilthoven, rector
van het seminarium, besprak de vra
gen, verbonden aan het voorganger-zijn
in de wereld van morgen. Deze wereld
wijzigt door massificatie en saeculari-
satie-processen. door verschuiving van
het levensbesef en de vragen rondom
het wereldbeeld, door communicatie
gebrek en het probleem van de geschie
denis als de voortgang van het men
selijk leven. In die wereld zal de pre
diking nodig blijven, maar dan als ge-
méénteprediking. De Gemeenteleden
zelf moeten in de wereld aan het evan
gelie een persóónlijke gestalte, geven.
Huisvrouwen willen
andere regeling
O
Op de gisteren in Schweninger ge
houden algemene vergadering van de
Nederlandse Vereniging van Huisvrou
wen is kritiek geoefend op de huidige
schoolvakantieregeling. Mevrouw I'.
Postma-Roemer, die verslag uitbracht
van een studie over de herziening van
de vakanties zei dat vooral de huisvrou
wen niet zijn ingenomen met de huidi
ge regeling.
Vooral het feit dat alle scholen tege
lijk zijn gesloten vindt men niet zo ge
slaagd. Ook is bij een ingesteld onder
zoek gebleken dat de vakantie-verde
ling over het hele jaar te w
laat. In het algemeen acht
mervakantie te lang, terwijl de Paas-
en Pinkstervakanties aan de korte kant
zijn.
Mevrouw L. H. F. Beijer-de Roode
t Bloemendaal, die het studie-onder
werp „dienstplicht voor meisjes"
sprak, zei dat men over het algemeen
positief staat tegenover- de suggestie -
om meisjes na hun schooltijd een jaar
te werk te stellen in ziekenhuizen of
bejaardentehuizen. Over het algemeen
is men van mening, zo bleek uit dé
voorstudie, dat de meisjes zich hier
door voor de maatschappij nuttig zul-
ken, terwijl zij bovendien een
Tijdelijk ter kennismaking 4 stukken
voor de prijs van 3
Probleem van ruimte
in het gezin
In Amersfoort is gisteren een stu
diedag gehouden van het Nederlands
Cultureel Contact, een overkoepelen
de organisatie op het gebied- van het
volksontwikkelingswerk. Onderwerp
van deze studiedag was het probleem
van de ruimte in het gezin.
In de ochtendbijeenkomst hebben
mevr. dr. F. Diemer-Lindeboom
prof. N. Beets een inleiding ovei
onderwerp gehouden: De architect Leo
de Jonge sprak 's middags over de te
korten %'an de huidige nieuwbouw voor
betreft de ruimte in de woning voor
de mogelijke oplossin-
ding stellen op drie maanden. Velen
waren ook van mening dat het moge
lijk de beroepskeuze van de meisjes ten
goede zal beïnvloeden.
De vereniging zal van beide studie
onderwerpen rapport uitbrengen aai
regering.
het kind - - - -
gen daarvoor.
De deelnemei
hebben eenstemmig
deze studiedag
aantal conclu-i
aanvaard. Men stelde onder meer
vast dat er een nauw verband bestaat
tussen de pedagogische en psycholo
gische situatie in het gezin en de w<
situatie. Men dringt er daarom op
om bij de planning van de woningbouw
zeer veel variatie toe te passen, opdat
meer dan tot nu toe rekening kan wo
den gehouden met de wisselende woo
behoeften van het gezin. Verder w«
men van mening dat er behoefte is at
studie over de woning voor het grote;
Ook vindt het Nederlands Cultureel
Contact, dat er meer en nauwer over
leg moet zijn tussen de vertegenwoor
digers van de bewoners, met nam
vrouwen advies-commissies, en de
werpers en andere adviseurs. Op
platteland zouden meer vrouwen
vies-commissies moeten komen.
het Nederlands Cultureel Contact.
huishoudj'am
69 tot 98 ct.
extra jam 1.25
NEEMT
VAKER
ZWAARDEMAKER
Subsidie Z.W.O. voor
Ned. eclipscommissie
De Nederlandse organisatie voor
zuiver-wetenschappelijk onderzoek heeft
de Nederlandse eclips-commissie van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen, een subsidie verleend
voor het treffen van voortoereldingen
om de totale zonsverduistering op 20
juh 1963 in Canada te kunnen gaan
waarnemen. Deze totale zoneclip», waar
van de gordel van Alaska over midden-
Canada via Quebec naar de oostkust
van dit land loopt, zal ongeveer ander
halve a twee minuten duren. De leider
van de Nederlandse expeditie naar
Canada zal ook dit keer weer dr. J.
Houtgast zijn.
AMSTERDAM is de stad uan de bijbel, Rotter-
dam die van de zending. Het Bijbel Genoot
schap is opgericht in de hoofdstad des lands: het
zetelt daar trouwens nog altijd. Maar de Zendings
school moge dan al vele jaren in Oegstgeest lig
gen, zij is niettemin geboren aan de oever van
de Maas. In de meest letterlijke zin zelfs, want
de omtrent twintig mannen, die de 19de decem
ber 1797 samenkwamen om het ,JVederlandsch
Zendeling Genootschap ter voortplanting en be
vordering van het Christendom, bijzonder onder
de Heidenen" op te richten, vergaderden in de
deftige zaal pan 'n op het Haringvliet gelegen
woning, en wddr is men de Maas meer nabij
dan juist op dat Haringvliet!
Het is typerend voor de beide steden dat ze elk
hun eigen'accent leggen. Men kan dat eigene met
een zekere glimlach constateren, want men bedenkt
gelijktijdig dat een zending zonder bijbel even wei
nig betekent als een bijbel zonder zending: Rotter
dam en Amsterdam mogen ervan houden te kib
belen, maar ze hebben elkaar broodnodig. Doch als
men dit gezegd heeft, ziet men ook meteen dat on
derlinge verschil. Amsterdam zorgt voor het eigene,
terwijl Rotterdam aan het verre en vreemde denkt.
Amsterdam is statisch. Rotterdam dynamisch. Am
sterdam heeft z'n schilderachtige huizen aan z'n
„Amsterdamse grachten..." waar je meteen een
draaiorgeldeun bij kunt verzinnen, doch Rotterdam
kijkt naar de einder en peinst over de landen, die
daarachter liggen. Binnenhuis contra ruimte. Door
sluizen gebreidelde wateren versus de altijd voort
stuwende open Maas. Maar vóór een Amsterdam
mer me boos aanziet over zo'n Voorkeur voor Rot
terdam. herhaal ik ijlings: de één kan niet buiten
de ander, want wat is zending zonder bijbel en
bijbel zonder zending?!
Overigens wel een wonderlijk moment om een
Zendeling Genootschap op te richten, nietwaar? De
contacten tussen Nederland en Koloniën zijn zeer
spaarzamenlijk geworden. Enkele maanden tevo
ren heeft men juist de zeeslag bij Kamperduin te
gen Engeland verloren en het is afgelopen met de
vrijheid ter zee. De vrijheid te land is trouwens
al eerder verloren gegaan: Frankrijk heeft het daar
voor het zeggen. Men moet er feitelijk echt wel
mee rekening houden dat we de overzeese ge
biedsdelen kwijt zijn. en inderdaad zullen na de val
van Napoleon de Britten heel wat op ons veroverde
terreinen nooit meer prijsgeven. Men kan er zelfs
aan wanhopen of Holland ooit weer Holland zal zijn.
En juist onder die omstandigheden gaat de kerk
zich bewust aan zending wijden.
De beschrijver van het ontstaan van het Zende
ling Genootschap ziet trouwens nog meer tegenstel
lingen: „In de donkerste dagen des jaars beraad
slaagden de saamgekomenen over een werk des
lichts; in een tijd van oorlog gordden zij zich aan
tot een arbeid des vredes en zij hadden zich verga
derd op aansporen van hun vijanden!" Men vraagt
zich als vanzelf af: wóar komt zo'n ondernemings
geest vandaan?
We doen de waarheid natuurlijk tekort
neer we in antwoord op die vraag alleen maar
wijzen naar de onbedwingbare Rotterdamse activi
teit. We zijn óók eenzijdig en bekrompen als we
alleen oog hebben voor 'n zeker heimwee naar bet
verleden, dat ongetwijfeld mee gesproken heeft
Wie heerlijke rechten en bezittingen verspeeld heeft,
moet aan dat verlorene terug denken. Hij ideali
seert het hoe langer hoe meer. Wij weten dat uit
de oorlogsjaren die we zelf doormaakten. Met hoe
veel vertedering dachten we destijds aan reizen van
vóór '40. die ons opeens ontroofd waren! En zeker
moet elke Rotterdammer juist aan de oever
van de rivier, die maar doorgaat zeewaarts te stro
men heimwee gevoeld hebben naar het rijk-over
zee. De varensgezellen in gedwongen rust. die ver
veeld langs de kaden slenterden zullen verhalen ge
noeg opgehangen hebben van 't leven daarginds,
en de jonge jongens zullen er watertandend naar
hebben geluisterd. Ongetwijfeld zitten er dus roman
tische draden in de voorgeschiedenis van het Zen
deling Genootschap.
Maar er is méér. Er zit bijvoorbeeld ook een ele
ment in van boete, van schuldbelijdenis en van Pf*
ging tot herstel van geslagen breuken. Ik hoor de
toon: „Er valt iets goed te maken!" Want tot be
rechte Rotterdamse accent hoe weinig helaa»
wordt dit begrepen behoort ook het bijbels taal
gebruik van de gelovige, die zich weet te zijn «en
brandhout uit het vuur gerukt èn tegelijk een fak
keldrager. Het rechte Rotterdamse accent is T
min of meer mystiek.
