ledereen was paraat in het landingsbootje Salan teerde op vergane glorie Kritiek op buitenlandse pers in Indonesië Patrouilleren langs eilanden en kusten Spaak dient De Gaulle stevig van repliek een üojrfe hij Beperkte waarnemingszin (Advertentie) Een onjuist bericht van maandag, als zou president Soekarno bij de aanslag in de tuin van het paleis te Djakarta door een kogel dodelijk zijn getroffen, heeft in Indonesië stem men op doen gaan om twee buiten landse persbureaus te straffen en de bewegingsvrijheid van buitenlandse correspondenten in Indonesië te be perken. n het Indonesische congres voor volksraadpleging, tevens minister voor basisindustrieën, Chairc-ei Saleh. heeft de aanslag „het toppunt van barbaarsheid van de zijde van de imperialisten, kolonialisten en hun la keien" genoemd. In een verklaring d'e hij aflegde in zijn functie van hoofd van de nationalistische organisatie van de ge neratie van 1945 een invloedrijke groep van personen die een groot aan deel hebben gehad in de strijd tegen de Nederlanders zei Saleh voorts: „Dui delijk blijkt, dat de buitenlandse pers hier, die de nodige faciliteiten geniet van de Indonesische regering en bevol king. de acties van subversieve benden vergezeld doet gaan van de snelle ver spreiding van onjuist nieuws, strijdkrachten en de wereldopinie in verwarring te brengen. Hij zei. dat degenen die voor het on juiste bericht van maandag verantwoor delijk waren, gestraft moeten worden en dat „de imperialistische pers hier beper kingen in de bewegingsvrijheid moeten worden opgelegd". De Indonesische bond van journalisten gaf een verklaring uit. waarin ..krach tige maatregelen" tegen h?t Ameri kaanse persbureau worden geëist. De correspondent van het betrokken persbureau heeft intussen ontkend, dat hij verantwoordelijk is voor het ver spreide bericht. (Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen) FAKFAK. mei Matroos eerste klas C. van Dam uit Ooltgensplaat was in een uitnemende stemming. De uren. die hem nog scheidden van zijn groot verlof, kon hij als het ware op de vingers van z'n handen tellen, en dat is iets wat een milieien in Nieuw-Guinea blij moedig maakt. Op de L 9532 een landingsbootje, waarvoor Hr. Ms. hoort dartelde hij met een gebronsd lichaam in een zwembroekje rond. Het stuurrad op koers houden, de trossen verzorgen, koffie aandragen, machinegeweren poetsen matroos Van Dam was van alle markten thuis. Hoe anders was het met matroos 9532 waren er zes vervult een eerste klas J. J. Heykoop uit Am- veelheid van taken, sterdam. Op Jefman, het eiland, dat Marinier derde klas J. G. de Leest tuig Biak gestapt. Ik zag het het stuurrad als roerganger en het z'n witte armen en benen, de wat onwennige manier, hij z'n weg zocht. ,,Je moet het zelf weten, Heykoop", zei de commandant van de L 9532, luitenant ter zee tweede klasse B. Heppener uit Amersfoort. ,,De zon is hier moordend heet. Als je de eerste keer té lang je baadje af legt, verga je straks van de pijn. Begin maar met een kwartier derde uur op de voorplecht als uit- waarop kijk. Een kustreis van Sorong naar Fakfak duurt, op een uur na, een etmaal. Het is een pracht van een tocht, zij 't dat men na Straat Sele met zijn gevaarlijke riffen en boe- renkoolstronk-achtige eilandjes te gen de slingering van de zee moet kunnen een reis, die een tro- pisch-vlammende zonsondergang Een kleine landingsboot, een LCA, brengt pas uit Neder land aangekomen militairen naar hun vaak eenzame eilandposten. doe er elke dag een half uurtje bij. zonsopgang doet zien, vliegende vis- Als je straks door en door bruin bent, kun je er net zo goed tegen als een Papoea." Iedereen, die een afgelegen ei land, of een van verbindingen ver stoken kust be zoekt, kent het zestig tons scheepje vanbin- en van bui- ten. De landingsboot is een historisch vaartuig in Nieuw-Guinea. Hij is er in ver schillende soorten en maten, van de gigantische „klep" af tot de piete peuterige LCA die me in Sorong aan boord had ge nomen, is een middenklasser. Er is bijna geen marinier, die niet eens een paar uur aan boord is geweest. loom wiekende kalongs, dolfij- en haaien. Toch is er juist de- dagen sprake van een grimmig heid, die op be paalde momenten sterk wordt door leefd. Ligt de Zuidkust van hele bemanning moest aan dek ko men en ook ik werd gepord. Volko men verduisterd voer de landings boot over het zwart-spiegelende wa ter, met zijn boeg een fosforiserend spoor van uit elkaar spattend zog trekkend. Een sigaret aansteken was verboden, tenzij dit in een don ker hoekje van de stuurhut werd zijn adem langer bleek te zijn dan gedaan. Met kijkers werd de hemel het geduld van de commandant van afgespeurd en ook de horizont, waar de landingsboot Nieuw-Guinea niet het dichtst bij de Aroe- en de Kei-Eilanden, bij Ceram met zijn nieuw aangelegde vliegvelden? Is het juist niet een landingsvaartuig, dat nog niet zo lang geleden door een Indonesische M i tchell-bommen- 9532, werper werd aangevallen? Dekking Oplettendheid De oplettendheid, die wordt vereist, begon na zee kiezen met het ontblo ten der wapenen. Kogeltromme.'s de Pisang Eilanden als donkere schaduwen oprezen. „Het aanbreken van de morgen geldt als het gevaarlijkste tijdstip", luidde het commentaar. „De Indo nesiërs hebben er blijk van gegeven juist dan vliegtuigen en MTB's naar de wateren van de Nieuwguinese Zuidkust te sturen. Op elke manoeu vre van de andere kant moeten we voorbereid zijn". Geen risico Risico nemen het is er niet bij aan boord van een landingsvaar tuig. Toen er een Neptune werd ge signaleerd hield men de wapenen schietklaar, ook al was men er zo goed als zeker van dat het om een Nederlands vliegtuig ging. Het zelf de gebeurde met een onderzeeboot jager, die aan de einder verscheen. Pas toen de code via lichtseinen was uitgewisseld, had men rust. In Fakfak, dat qua verbindin gen misschien wel de grootste uithoek van Nieuw-Guinea is, stapte ik uiteindelijk aan wal. De L 9532 begon onmiddellijk aan een tweede traject van twintig uur. Hij moest veertig mariniers naar Kaimana bren gen, die in een even uitnemende stemming waren als matroos Van Dam. Ook zij gingen name lijk naar huis, voor goed weg uit de ruigheid van het mensvijan dige land, dat Nieuw-Guinea heet. De landingsboot is meer. Met z'n werden aangesloten en klaar gezet. fak al bijl luchtafweer- annex zeegeschut nul punt vijftig en z'n machine geweren op voor- en achtersteven is hij bijzonder geschikt voor het ge ven van dekking bij landingen. En deze worden meer dan men in Nederland vermoedt herhaalde lijk uitgevoerd, daar de duizend De draaipunten van luchtafweer mitrailleurs werden beproefd, ter wijl er zo nu en dan ook even werd geoefend. Dat schieten gebeurde op reus achtige, drijvende boomstammen, of op hoog uit het water opstekende als dobbers op en neergaande waarbij een effect als Op 't heetst van de dag, toen Fak- k al bijna in zicht was, zag de *w ..Deze boot", aldus korporaal-r chinist A. G. Niekamp uit Heerlen, werk werd verkregen. Er was be- .heeft de spits afgebeten bij de slist weinig fantasie nodig om ais recente infiltraties op Waigeo. Toen doel een met infiltranten beladen we de marinierg, die we aan boord prauw te zien, want de afstand be- hadden, aan land wilden zetten, droeg vaak honderden meters, barstte er plotseling een hels machi- ..Dat oefenen onderweg -- Heerlenaar Niekamp plotseling reuzenschildpad langszij komen. De geweldige papegaaienkop van het monster kwam steeds aarzelend bo ven het water uit, terwijl zijn schild een lengte van zeker an derhalve meter had. „Schieten", besliste de comman dant. „Ik ben gek op schildpad soep". Het leek wel of het beest de ze in hun kern bloeddorstige woor den had gehoord. Toen de L 9532 ge keerd was en marinier De Leest met z'n vinger aan de trekker van de boegmitrailleur lag, werd, on danks gezamenlijk speuren, niets meer van de schildpad gezien. Het dier bleef ondergedoken, waarbij hebben die paloppers van ka toen gegeven. Later bleek dat ze door ons vuurgordijn totaal uit el kaar geslagen zijn. We hebben geen schot meer gehoord en de mari niers konden zonder veel risiko het strand op". Het is zonder meer duidelijk dat de bemanningen van de landingsbo- ten tot een aparte marine behoren. De sfeer aan boord is plagerig en gemoedelijk, terwijl een blote bast een bepaald ondankbaar gegeven is voor het staan op strepen en krul len. Elk bemanningslid op de L wapens het doen, als we ze onver hoopt dienen te gebruiken, en ook, of we de schijf, om het zo maar eens te zeggen, nog kunnen raken". Het sterkste gevoel, dat de L 9532 zich in wateren bevond, die door agressie gekenmerkt worden, krepg ik vlak voor het ochtendgloren. De Aan boord van een landings vaartuig wordt tijdens de palrouilletochten herhaalde lijk met de wapens geoefend. Staking bij Franse PTT niet algemeen De voor gisteren afgekondigde alge mene staking van vierentwintig uur voor het personeel der Franse posterij en schijnt minder algemeen te zijn op gevolgd dan aanvankelijk werd ver wacht. met uitzondering van het ge bied in en rondom Parijs. In dit laat ste gebied staakte ongeveer zeventig procent van het personeel der postkan toren en ongeveer vijftig van dat der girokantoren. Onder de bestellers in de hoofdstad was de staking vrijwel totaal. Daarentegen waren de diensten voor te- lecommunicaties bijna normaal. Oostenrijkers willen Nederland danken De Oostenrijks-Nederlandse vereni- j ging heeft gisteren in Wenen een pers conferentie gehouden waarop onder eer het model van een houten huis getoond dat de voorzitter van de ver eniging de Koningin tijdens het staats bezoek van de Koningin, de Prins en de prinsessen Beatrix en Irene aan Oostenrijk, zal aanbieden. Het is be doeld als bijdrage voor een jeugdcen trum dat in Nederland gebouwd zal worden. Op de persconferentie werd gezegd dat Oostenrijk de Nederlanders grote dank verschuldigd is. Door overhandi ging van het geschenk wil men symbo lisch een klein deel van de schuld in lossen. In de veertig jaar sedert het begin an de kindertransporten naar Neder land hebben ongeveer veertigduizend Oostenrijkse kinderen van vijf tot ze ventien jaar oud onderdak gevonden bij pleegouders in Nederland. Ex-generaal Raoul Salan, eens Frankrijks meest gedecoreerde militair, kreeg gisteren in zijn proces voor het hoge militaire gerechtshof het woord voor het voorlezen van een verklaring van 24 bladzijden te zijner verdedi ging. Trots gaf hij toe dat hij het hoofd was van het Geheime leger. Hij zei, staande voor zijn rechters, met scherpe stem: „Mijn verantwoordelijkheid volledig. Ik ben niet het hoofd van een bende, maar een Franse (Advertentie; 'I Zit er voor vandaag weer op, old boy, g nu wat knutselen in GENTLEROY „Europa volkomen vals voorgesteld" De raadgevende vergadering van Europa, die dinsdag door pre sident De Gaulie werd gedood verfd als „een stervende", is gis teren een bijzonder levend klank bord geweest voor een antwoord, dat Paul-Henri Spaak, de Belgi sche minister van buitenlandse zaken, hem heeft gegeven. De manier waarop generaal De Gaulle de Europese zaken presen teert eist een antwoord, aldus Spaak. Het Europa, waarin wij geloven, ■voor w(j strijden," is door de Franse president niet alleen in het belachelijke getrokken, maar boven dien volkomen vals voorgesteld. Dat wordt ons als politiek realisme voor gehouden. maar er bestaat ook nog het realisme van de toekomst en daar moeten we ons naar richten. Dat heeft de generaal zelf ook ge daan, toen hij in 1940 als een onbekend kolonel het Franse verzet van Londen uit organiseerde, zo betoogde de Bel gische minister onder instemmend ap plaus van de ruim 135 parlementaire afgevaardigden uit de zestien landen, die de Raad van Europa vertegenwoor digen. Spaak kreeg de gelegenheid voor deze reactie, toen hij antwoordde op het eer ste gedeelte van het politieke en econo mische debat in de raadgevende ver gadering. In dit debat waren vooral af gevaardigden van de neutrale landen het woord geweest, om de belangen Zweden. Zwitserland en Oostenrijk in het zich verenigende Europa te be pleiten. Neutralen Spaak antwoordde, dat de EEG niet het recht van deze landen om neutraal te zijn, ontkent, maar dat de gemeen schap harerzijds eiste de erkenning van haar opvattingen. Wij wensen oprecht oplossing te vinden voor uw proble- i, aldus Spaak, maar we moeten voor alles onze gemeenschap intact houden. Vergeet u niet, aldus de Belgische minister, dat als men onze zes landen nu voor de keuze zou stellen tussen lid maatschap en associatie zoals u die vraagt, verscheidene wellicht ook aan associatie de voorkeur zouden geven. De Duitse socialist Carlo Schmld weid de uit over de algemene politieke pro blemen. Alle landen beseffen, zei hij, dat het probleem van de Duitse hereniging voorlopig geen punt van echte onder handelingen zal zijn. Hij juichte het ge sprek van de Verenigde Staten en de Sow jetunie over Berlijn toe. De overi ge landen mogen dit gesprek niet be lemmeren, besloot hij. Neger van 20 jaar terechtgesteld De 20-jarige neger Herbert Bradley gisteren in Huntsville. Texas, op de electrische stoel terechtgesteld. Bradley was ter dood veroordeeld omdat hij bij een gewapende roofover val een kruidenier ernstig had gewond. De veroordeelde had bekend dat hij de roofoverval gepleegd had, maar hij had geklaagd dat hij niet eerlijk be recht was omdat „de openbare aankla ger voortdurend over het negerras sprak toen hij de jury ondervroeg". Bradley" zei verder dat de gevange nis waar hij zat opgesloten vol mensen zat die wegens een gewapende roofover val veroordeeld waren tot straffen va riërend van 5 tot 25 jaar. Bij de over val had hij 500 tot 600 dollar buitge maakt. Bradley had een versleten bijbel in de linkerhand geklemd toen hij stierf. generaal die het overwinnende leger vertegenwoordigt en niet het verslagen leger." In krachtige termen herinnerde Salan aan zijn 42 jaar dienst De troepen die hij in Algiers onder zyn bevel had moesten „de integriteit van het nationa le gebied handhaven", zei hij. „Ik heb gevochten om het Franse rijk voor het vaderland te behouden", zei Salan. cn vervolgens somde hy de reeks-koloniale Franse bezittingen op die „verlaten" waren door het „verraad van Parys". DE GAULLE Salan herinnerde aan zUn rol In de staatsgreep van 13 mei 1958 welke leid de tot de val van de Vierde republiek en de terugkeer van De Gaulle aan de macht. Salan zei dat hy van De Gaulie de goedkeuring had verkregen „om Al giers te behouden en Frans te houden". „De regering, die is teruggekomen van haar oorspronkelijke bedoelingen, is verantwoordelijk voor het bloed dat (in Algerije) vloeit", aldus Salan. „Na de Algerijnen overtuigd te hebben van onze vastbeslotenheid te blijven, heeft men hen op lafhartige wijze in de steek gelaten. Het is een schande voor de openbare macht, maar het strekt het „geheime leger" tot eer dat het hun de trouw van Frankrijk bewezen heeft. Een schandelijke publiciteit beweert dat het „geheime leger" verantwoordelijk is voor de huidige chaos. Ik antwoord: Neen." Salan las zijn verklaring voor met rustige, kleurloze stem, zonder gebaren te maken, zyn advocaten hadden er op gezinspeeld dat hU onthullingen zou doen over de opstand van de 13de mei. die De Gaulie aan de macht bracht, maar Salan vertelde hierover niets nieuws. ex-generaal verklaarde dat, wan de geallieerden de laatste oorlog verloren hadden, generaal De Gaulie voor een hoge militaire rechtbank zou zijn gedaagd zoals die waarvoor hij nu terecht staat De Gaulie zou dan wel licht veroordeeld zijn voor de misdaden het Franse verzet, aldus Salan. „Dat volmaakt onrechtvaardig geweest zo ging hij verder, „maar dat zou het proces ook geweest zijn en de open bare macht zou de doodstraf geëist heb ben. De Duitsers zouden zijn hoofd ge- eist hebben, met luider stem, zoals de FLN vandaag mijn hoofd eist .,De vraag Is of u de vijand en de openbare macht die u hetzelfde verzoek doen. deze voldoening zult weigeren. Om hierop te kunnen antwoorden moet uw geweten raadplegen, maar wat antwoord ook is, het zal mUn eer niet aantasten". Salan verklaarde ten slotte dat hU van nu af aan zal weige ren vragen te beantwoorden of verdere verklaringen af te leggen. ZUn woorden brachten in de zaal geen merkbare re actie teweeg. Toen hU uitgesproken was werd de zitting voor korte tyd 'ge- De eerste getuige die gehoord werd was generaal Charles Ailleret, die tot voor kort Frans commandant in Algerije was. Ailleret, die na de arrestatie van Salan op 20 april heeft bijgedragen tot de spoedige identificatie, verklaarde ervan -vertuigd te zijn dat Salan de werke- ike leider van OAS was. en niet slechts •n stroman. Dit is gebleken uit het feit dat ge drukte Instructies die afkomstig waren van Salan onmiddellUk werden uitge voerd, aldus de getuige, hy voegde er aan toe dat Salan wist dat hU met >Un leuze „AlgerUe Is Frans" voor een ver loren zaak vocht en dat hU gezocht had een ander motto voor zUn bewe ging. (Advertentie! Ver van het bronsgroen eikenhout" speurt de Lim burger Niekamp de wijde eindeer van de Ceramzee af. Examen en Optreden Beheerst denken, werken en spreken Mijnhardt's Zenuwtoblatten I Prins Juan Carlos en prinses Sofie van Grie kenland zijn gisteren op hun huwelijksreis aange komen op het eiland Spetsoupoula aan boord van het grote jacht van scheepvaartmagnaat Niarchos, dat de toepas selijke naam Eros draagt. I Tientallen mensen heb ben gisteravond bun vliegtuig gemist, doordat zij op de weg naar het Parijse vliegveld Orly met bandenpech kwa men te staan. Er waren spijkers gestrooid en honderden automobilis ten werden er de dupe l Een Deense schooljon gen heeft de schrik van zijn leven gekregen toen hij tegen een bal trapte en zijn voetbalschoen in brand vloog. Hij bleek met zijn schoenen door een veld gelopen te heb ben, dat pas met een be strijdingsmiddel was be sloten. De wrijving tus sen bal en schoen was voldoende om het te doen ontbranden. De 27-jarige Parijze- naar Michel Ghasty is verzot op de dans die de twist wordt genoemd. Hij heeft het in een openbare dansgelegen heid 96 uur achtereen ge daan. Toen kon hij niet meer. Het zal wel een wereldrecord zijn. Kerkrade heeft giste ren zijn vijftigduizendste inwoner gekregen. Het was Frans Theodoor Marie Christina Lens- sen. De vader mocht voor zijn zoontje een spaarbankboekje van 500 gulden in ontvangst nemen. I Martin Butler, een dreumes van drie, liep dinsdag naar zijn moe der toe, die met baar rug naar hem toe stond, riep „Boem, boem", en zei „Nu ben je dood". Daarna volgde een der de boem. De 23-jarige mevrouw Butler gaf een schreeuw, draaide zich om en zag haar zoontje staan met een .22 pis tool in zijn handje. Zij werd naar het ziekenhuis gebracht waar een kogel uit haar zitvlak moest worden verwijderd. Na tien zomerseizoe nen in gebruik te zijn geweest, gaat de micro wereld in Artis voorlo pig verdwijnen. De tech nische installatie die la gere. zeer nietige we zentjes via projectie op matglazen platen tot maximaal honderdvijftig keer vergrootte, begon gebreken te vertonen en men besloot daarom de ze interessante afdeling enkele jaren uit de „cir culatie" te nemen. I Düsseldorf heeft het plan een nieuwe satel lietstad voor 25.000 men sen te gaan bouwen in een Rijnpolder van ze ventig hectare bij de zui delijke voorstad Himmel- geist. 900) Van de wereld om ons heen worden we slechts een klein deel gewaar. Het geweldige strallngsge- bied van de elektromagnetische golven, zich uitstrekkende van de gammastralen tot de golflengte van de draadloze telegrafie. Is bijv. slechts voor het deel dat door het zichtbare licht bestreken wordt, voor onze ogen toegankelijk. Een ander klein deel van dit strallngs- gebled, t.w. de warmtestralen, kun nen we als warmte gewaar wor den. Maar daarmee is het dan ook uit. Om een indruk te krygen van het kleine deel toegankeiyk zyn, zouden we om een groot en geva rieerd landschap een schutting moe ten plaatsen waar in een heel klein gaatje zit. Wan neer we door dit kleine gaatje ky- ken. kunnen «t van het landschap achter de schut ting juist zoveel waarnemen als ons oog ziet van het totale stralings- gebied van onze buitenwereld. Met ons gehoor ls het al weinig beter gesteld, want alleen de tril lingen van 16 tot 20.000 per seconde vermogen een gehoorgewasrwordlng op te wekken. Alle andere trillingen ontgaan ons gehoororgaan. Ook onze smaak maakt als che misch zintuig slechts bepaelde el- genschappen van verschillende stof fen aan ons kenbaar, evenals dc neus die van sommige stoffen in het geheel geen reukgewaarwordtng op doet. hoewel die stoffen zoals uit proeven met dieren Is gebleken wel degeiyk geur afgeven. Kortom, met onze zintuigen kry- TOCH IS HET ZO! gen we slechts voor een gering ge deelte indrukken van dc buitenwe reld. Dit mag echter geen reden voor ontevredenheid zyn, want méér hebben wc voor ons bestaan waarsrhyniyk niet nodig. Ook mag het beperkte terrein dat we met onze zintuigen bestryken geen aan leiding zyn geringschattend op de vermogens van onze zintuigen neer te zien. want zy zyn desondanks van een buitengewone volmaaktheid. Het is vreemd, dat we voor het waarnemen van elektriciteit geen enkel zintuig hebben, terwijl juist dit verschijnsel zich overal in de natuur voordoet. Elektriciteit prik kelt weliswaar on geveer alle zintui gen, maar wekt dan de gewaarwording op die dat zintuig al tijd opwekt. Van een elektrische stroom door de huid kry- gen pyn en warmtegewaarwordingen. Laten we een elektrische stroom door de ogen gaan (geen leek moet daar mee overigens ooit proeven nemen!) dan ontstaat een llchtindruk; stuurt men de stroom door het evenwichts orgaan, dan ontstaat duizeligheid; de twee polen van een batterytje tegen de tong geven een zure smaaklndruk. Kortom, elektriciteit geeft ons geen specifieke gewaar wording, maar verwekt by elk zin tuig dc indruk die dat zintuig altyd Waarmee we tevens zyn beland by de allermerkwaardigste eigen schap van zintuigen: hoe zy ook ge prikkeld worden, zij verwekken al tyd dezelfde indruk.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 5