ledereen was paraat in het landingsbootje
Salan teerde op
vergane glorie
Kritiek op buitenlandse
pers in Indonesië
Patrouilleren
langs eilanden
en kusten
Spaak dient De Gaulle
stevig van repliek
een üojrfe hij
Beperkte waarnemingszin
(Advertentie)
Een onjuist bericht van maandag,
als zou president Soekarno bij de
aanslag in de tuin van het paleis te
Djakarta door een kogel dodelijk zijn
getroffen, heeft in Indonesië stem
men op doen gaan om twee buiten
landse persbureaus te straffen en de
bewegingsvrijheid van buitenlandse
correspondenten in Indonesië te be
perken.
n het Indonesische
congres voor volksraadpleging, tevens
minister voor basisindustrieën, Chairc-ei
Saleh. heeft de aanslag „het toppunt
van barbaarsheid van de zijde van de
imperialisten, kolonialisten en hun la
keien" genoemd. In een verklaring d'e
hij aflegde in zijn functie van hoofd van
de nationalistische organisatie van de ge
neratie van 1945 een invloedrijke
groep van personen die een groot aan
deel hebben gehad in de strijd tegen de
Nederlanders zei Saleh voorts: „Dui
delijk blijkt, dat de buitenlandse pers
hier, die de nodige faciliteiten geniet
van de Indonesische regering en bevol
king. de acties van subversieve benden
vergezeld doet gaan van de snelle ver
spreiding van onjuist nieuws,
strijdkrachten en de wereldopinie in
verwarring te brengen.
Hij zei. dat degenen die voor het on
juiste bericht van maandag verantwoor
delijk waren, gestraft moeten worden en
dat „de imperialistische pers hier beper
kingen in de bewegingsvrijheid moeten
worden opgelegd".
De Indonesische bond van journalisten
gaf een verklaring uit. waarin ..krach
tige maatregelen" tegen h?t Ameri
kaanse persbureau worden geëist.
De correspondent van het betrokken
persbureau heeft intussen ontkend, dat
hij verantwoordelijk is voor het ver
spreide bericht.
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
FAKFAK. mei
Matroos eerste klas C. van Dam uit Ooltgensplaat was in een
uitnemende stemming. De uren. die hem nog scheidden van zijn
groot verlof, kon hij als het ware op de vingers van z'n handen
tellen, en dat is iets wat een milieien in Nieuw-Guinea blij
moedig maakt. Op de L 9532 een landingsbootje, waarvoor
Hr. Ms. hoort dartelde hij met een gebronsd lichaam in een
zwembroekje rond. Het stuurrad op koers houden, de trossen
verzorgen, koffie aandragen, machinegeweren poetsen matroos
Van Dam was van alle markten thuis.
Hoe anders was het met matroos 9532 waren er zes vervult een
eerste klas J. J. Heykoop uit Am- veelheid van taken,
sterdam. Op Jefman, het eiland, dat Marinier derde klas J. G. de Leest
tuig
Biak gestapt. Ik zag het het stuurrad als roerganger en het
z'n witte armen en benen,
de wat onwennige manier,
hij z'n weg zocht.
,,Je moet het zelf weten, Heykoop",
zei de commandant van de L 9532,
luitenant ter zee tweede klasse B.
Heppener uit Amersfoort. ,,De zon
is hier moordend heet. Als je de
eerste keer té lang je baadje af
legt, verga je straks van de pijn.
Begin maar met een kwartier
derde uur op de voorplecht als uit-
waarop kijk.
Een kustreis van Sorong naar
Fakfak duurt, op een uur na, een
etmaal. Het is een pracht van een
tocht, zij 't dat men na Straat Sele
met zijn gevaarlijke riffen en boe-
renkoolstronk-achtige eilandjes te
gen de slingering van de zee moet
kunnen een reis, die een tro-
pisch-vlammende zonsondergang
Een kleine landingsboot, een
LCA, brengt pas uit Neder
land aangekomen militairen
naar hun vaak eenzame
eilandposten.
doe er elke dag een half uurtje bij. zonsopgang doet zien, vliegende vis-
Als je straks door en door bruin
bent, kun je er net zo goed tegen
als een Papoea."
Iedereen, die
een afgelegen ei
land, of een van
verbindingen ver
stoken kust be
zoekt, kent het
zestig tons
scheepje vanbin-
en van bui-
ten.
De landingsboot
is een historisch
vaartuig in
Nieuw-Guinea.
Hij is er in ver
schillende soorten
en maten, van de
gigantische „klep"
af tot de piete
peuterige LCA
die me in Sorong aan boord had ge
nomen, is een middenklasser. Er is
bijna geen marinier, die niet eens
een paar uur aan boord is geweest.
loom wiekende kalongs, dolfij-
en haaien. Toch is er juist de-
dagen sprake van een grimmig
heid, die op be
paalde momenten
sterk wordt door
leefd. Ligt de
Zuidkust van
hele bemanning moest aan dek ko
men en ook ik werd gepord. Volko
men verduisterd voer de landings
boot over het zwart-spiegelende wa
ter, met zijn boeg een fosforiserend
spoor van uit elkaar spattend zog
trekkend. Een sigaret aansteken
was verboden, tenzij dit in een don
ker hoekje van de stuurhut werd zijn adem langer bleek te zijn dan
gedaan. Met kijkers werd de hemel het geduld van de commandant van
afgespeurd en ook de horizont, waar de landingsboot
Nieuw-Guinea
niet het dichtst bij
de Aroe- en de
Kei-Eilanden, bij
Ceram met zijn
nieuw aangelegde
vliegvelden? Is
het juist niet een
landingsvaartuig,
dat nog niet zo
lang geleden door
een Indonesische
M i tchell-bommen-
9532, werper werd aangevallen?
Dekking
Oplettendheid
De oplettendheid, die wordt vereist,
begon na zee kiezen met het ontblo
ten der wapenen. Kogeltromme.'s
de Pisang Eilanden als donkere
schaduwen oprezen.
„Het aanbreken van de morgen
geldt als het gevaarlijkste tijdstip",
luidde het commentaar. „De Indo
nesiërs hebben er blijk van gegeven
juist dan vliegtuigen en MTB's naar
de wateren van de Nieuwguinese
Zuidkust te sturen. Op elke manoeu
vre van de andere kant moeten we
voorbereid zijn".
Geen risico
Risico nemen het is er niet
bij aan boord van een landingsvaar
tuig. Toen er een Neptune werd ge
signaleerd hield men de wapenen
schietklaar, ook al was men er zo
goed als zeker van dat het om een
Nederlands vliegtuig ging. Het zelf
de gebeurde met een onderzeeboot
jager, die aan de einder verscheen.
Pas toen de code via lichtseinen was
uitgewisseld, had men rust.
In Fakfak, dat qua verbindin
gen misschien wel de grootste
uithoek van Nieuw-Guinea is,
stapte ik uiteindelijk aan wal.
De L 9532 begon onmiddellijk
aan een tweede traject van
twintig uur. Hij moest veertig
mariniers naar Kaimana bren
gen, die in een even uitnemende
stemming waren als matroos
Van Dam. Ook zij gingen name
lijk naar huis, voor goed weg uit
de ruigheid van het mensvijan
dige land, dat Nieuw-Guinea
heet.
De landingsboot is meer. Met z'n werden aangesloten en klaar gezet. fak al bijl
luchtafweer- annex zeegeschut
nul punt vijftig en z'n machine
geweren op voor- en achtersteven is
hij bijzonder geschikt voor het ge
ven van dekking bij landingen. En
deze worden meer dan men in
Nederland vermoedt herhaalde
lijk uitgevoerd, daar de duizend
De draaipunten van luchtafweer
mitrailleurs werden beproefd, ter
wijl er zo nu en dan ook even werd
geoefend.
Dat schieten gebeurde op reus
achtige, drijvende boomstammen,
of op hoog uit het water opstekende
als dobbers op en neergaande
waarbij een effect als
Op 't heetst van de dag, toen Fak-
k al bijna in zicht was, zag de *w
..Deze boot", aldus korporaal-r
chinist A. G. Niekamp uit Heerlen, werk werd verkregen. Er was be-
.heeft de spits afgebeten bij de slist weinig fantasie nodig om ais
recente infiltraties op Waigeo. Toen doel een met infiltranten beladen
we de marinierg, die we aan boord prauw te zien, want de afstand be-
hadden, aan land wilden zetten, droeg vaak honderden meters,
barstte er plotseling een hels machi- ..Dat oefenen onderweg --
Heerlenaar Niekamp plotseling
reuzenschildpad langszij komen. De
geweldige papegaaienkop van het
monster kwam steeds aarzelend bo
ven het water uit, terwijl zijn
schild een lengte van zeker an
derhalve meter had.
„Schieten", besliste de comman
dant. „Ik ben gek op schildpad
soep". Het leek wel of het beest de
ze in hun kern bloeddorstige woor
den had gehoord. Toen de L 9532 ge
keerd was en marinier De Leest
met z'n vinger aan de trekker van
de boegmitrailleur lag, werd, on
danks gezamenlijk speuren, niets
meer van de schildpad gezien. Het
dier bleef ondergedoken, waarbij
hebben die paloppers van ka
toen gegeven. Later bleek dat ze
door ons vuurgordijn totaal uit el
kaar geslagen zijn. We hebben geen
schot meer gehoord en de mari
niers konden zonder veel risiko het
strand op".
Het is zonder meer duidelijk dat
de bemanningen van de landingsbo-
ten tot een aparte marine behoren.
De sfeer aan boord is plagerig en
gemoedelijk, terwijl een blote bast
een bepaald ondankbaar gegeven is
voor het staan op strepen en krul
len. Elk bemanningslid op de L
wapens het doen, als we ze onver
hoopt dienen te gebruiken, en ook,
of we de schijf, om het zo maar
eens te zeggen, nog kunnen raken".
Het sterkste gevoel, dat de L 9532
zich in wateren bevond, die door
agressie gekenmerkt worden, krepg
ik vlak voor het ochtendgloren. De
Aan boord van een landings
vaartuig wordt tijdens de
palrouilletochten herhaalde
lijk met de wapens geoefend.
Staking bij Franse
PTT niet algemeen
De voor gisteren afgekondigde alge
mene staking van vierentwintig uur
voor het personeel der Franse posterij
en schijnt minder algemeen te zijn op
gevolgd dan aanvankelijk werd ver
wacht. met uitzondering van het ge
bied in en rondom Parijs. In dit laat
ste gebied staakte ongeveer zeventig
procent van het personeel der postkan
toren en ongeveer vijftig van dat der
girokantoren. Onder de bestellers in de
hoofdstad was de staking vrijwel totaal.
Daarentegen waren de diensten voor te-
lecommunicaties bijna normaal.
Oostenrijkers willen
Nederland danken
De Oostenrijks-Nederlandse vereni- j
ging heeft gisteren in Wenen een pers
conferentie gehouden waarop onder
eer het model van een houten huis
getoond dat de voorzitter van de ver
eniging de Koningin tijdens het staats
bezoek van de Koningin, de Prins en
de prinsessen Beatrix en Irene aan
Oostenrijk, zal aanbieden. Het is be
doeld als bijdrage voor een jeugdcen
trum dat in Nederland gebouwd zal
worden.
Op de persconferentie werd gezegd
dat Oostenrijk de Nederlanders grote
dank verschuldigd is. Door overhandi
ging van het geschenk wil men symbo
lisch een klein deel van de schuld in
lossen.
In de veertig jaar sedert het begin
an de kindertransporten naar Neder
land hebben ongeveer veertigduizend
Oostenrijkse kinderen van vijf tot ze
ventien jaar oud onderdak gevonden bij
pleegouders in Nederland.
Ex-generaal Raoul Salan, eens
Frankrijks meest gedecoreerde
militair, kreeg gisteren in zijn
proces voor het hoge militaire
gerechtshof het woord voor het
voorlezen van een verklaring van
24 bladzijden te zijner verdedi
ging. Trots gaf hij toe dat hij
het hoofd was van het Geheime
leger. Hij zei, staande voor zijn
rechters, met scherpe stem:
„Mijn verantwoordelijkheid
volledig. Ik ben niet het hoofd
van een bende, maar een Franse
(Advertentie;
'I Zit er voor vandaag weer op, old boy, g
nu wat knutselen in GENTLEROY
„Europa volkomen
vals voorgesteld"
De raadgevende vergadering
van Europa, die dinsdag door pre
sident De Gaulie werd gedood
verfd als „een stervende", is gis
teren een bijzonder levend klank
bord geweest voor een antwoord,
dat Paul-Henri Spaak, de Belgi
sche minister van buitenlandse
zaken, hem heeft gegeven.
De manier waarop generaal De
Gaulle de Europese zaken presen
teert eist een antwoord, aldus Spaak.
Het Europa, waarin wij geloven,
■voor w(j strijden," is door de
Franse president niet alleen in het
belachelijke getrokken, maar boven
dien volkomen vals voorgesteld. Dat
wordt ons als politiek realisme voor
gehouden. maar er bestaat ook nog
het realisme van de toekomst en
daar moeten we ons naar richten.
Dat heeft de generaal zelf ook ge
daan, toen hij in 1940 als een onbekend
kolonel het Franse verzet van Londen
uit organiseerde, zo betoogde de Bel
gische minister onder instemmend ap
plaus van de ruim 135 parlementaire
afgevaardigden uit de zestien landen,
die de Raad van Europa vertegenwoor
digen.
Spaak kreeg de gelegenheid voor deze
reactie, toen hij antwoordde op het eer
ste gedeelte van het politieke en econo
mische debat in de raadgevende ver
gadering. In dit debat waren vooral af
gevaardigden van de neutrale landen
het woord geweest, om de belangen
Zweden. Zwitserland en Oostenrijk
in het zich verenigende Europa te be
pleiten.
Neutralen
Spaak antwoordde, dat de EEG niet
het recht van deze landen om neutraal
te zijn, ontkent, maar dat de gemeen
schap harerzijds eiste de erkenning van
haar opvattingen. Wij wensen oprecht
oplossing te vinden voor uw proble-
i, aldus Spaak, maar we moeten
voor alles onze gemeenschap intact
houden.
Vergeet u niet, aldus de Belgische
minister, dat als men onze zes landen
nu voor de keuze zou stellen tussen lid
maatschap en associatie zoals u die
vraagt, verscheidene wellicht ook aan
associatie de voorkeur zouden geven.
De Duitse socialist Carlo Schmld weid
de uit over de algemene politieke pro
blemen. Alle landen beseffen, zei hij, dat
het probleem van de Duitse hereniging
voorlopig geen punt van echte onder
handelingen zal zijn. Hij juichte het ge
sprek van de Verenigde Staten en de
Sow jetunie over Berlijn toe. De overi
ge landen mogen dit gesprek niet be
lemmeren, besloot hij.
Neger van 20 jaar
terechtgesteld
De 20-jarige neger Herbert Bradley
gisteren in Huntsville. Texas, op de
electrische stoel terechtgesteld.
Bradley was ter dood veroordeeld
omdat hij bij een gewapende roofover
val een kruidenier ernstig had gewond.
De veroordeelde had bekend dat hij
de roofoverval gepleegd had, maar hij
had geklaagd dat hij niet eerlijk be
recht was omdat „de openbare aankla
ger voortdurend over het negerras
sprak toen hij de jury ondervroeg".
Bradley" zei verder dat de gevange
nis waar hij zat opgesloten vol mensen
zat die wegens een gewapende roofover
val veroordeeld waren tot straffen va
riërend van 5 tot 25 jaar. Bij de over
val had hij 500 tot 600 dollar buitge
maakt.
Bradley had een versleten bijbel in
de linkerhand geklemd toen hij stierf.
generaal die het overwinnende
leger vertegenwoordigt en niet
het verslagen leger."
In krachtige termen herinnerde Salan
aan zijn 42 jaar dienst De troepen die
hij in Algiers onder zyn bevel had
moesten „de integriteit van het nationa
le gebied handhaven", zei hij. „Ik heb
gevochten om het Franse rijk voor het
vaderland te behouden", zei Salan. cn
vervolgens somde hy de reeks-koloniale
Franse bezittingen op die „verlaten"
waren door het „verraad van Parys".
DE GAULLE
Salan herinnerde aan zUn rol In de
staatsgreep van 13 mei 1958 welke leid
de tot de val van de Vierde republiek
en de terugkeer van De Gaulle aan de
macht. Salan zei dat hy van De Gaulie
de goedkeuring had verkregen „om Al
giers te behouden en Frans te houden".
„De regering, die is teruggekomen
van haar oorspronkelijke bedoelingen,
is verantwoordelijk voor het bloed dat
(in Algerije) vloeit", aldus Salan. „Na
de Algerijnen overtuigd te hebben van
onze vastbeslotenheid te blijven, heeft
men hen op lafhartige wijze in de steek
gelaten. Het is een schande voor de
openbare macht, maar het strekt het
„geheime leger" tot eer dat het hun de
trouw van Frankrijk bewezen heeft.
Een schandelijke publiciteit beweert dat
het „geheime leger" verantwoordelijk
is voor de huidige chaos. Ik antwoord:
Neen."
Salan las zijn verklaring voor met
rustige, kleurloze stem, zonder gebaren
te maken, zyn advocaten hadden er op
gezinspeeld dat hU onthullingen zou
doen over de opstand van de 13de mei.
die De Gaulie aan de macht bracht,
maar Salan vertelde hierover niets
nieuws.
ex-generaal verklaarde dat, wan
de geallieerden de laatste oorlog
verloren hadden, generaal De Gaulie
voor een hoge militaire rechtbank zou
zijn gedaagd zoals die waarvoor hij nu
terecht staat De Gaulie zou dan wel
licht veroordeeld zijn voor de misdaden
het Franse verzet, aldus Salan. „Dat
volmaakt onrechtvaardig geweest
zo ging hij verder, „maar dat zou
het proces ook geweest zijn en de open
bare macht zou de doodstraf geëist heb
ben. De Duitsers zouden zijn hoofd ge-
eist hebben, met luider stem, zoals de
FLN vandaag mijn hoofd eist
.,De vraag Is of u de vijand en de
openbare macht die u hetzelfde verzoek
doen. deze voldoening zult weigeren.
Om hierop te kunnen antwoorden moet
uw geweten raadplegen, maar wat
antwoord ook is, het zal mUn eer
niet aantasten". Salan verklaarde ten
slotte dat hU van nu af aan zal weige
ren vragen te beantwoorden of verdere
verklaringen af te leggen. ZUn woorden
brachten in de zaal geen merkbare re
actie teweeg. Toen hU uitgesproken was
werd de zitting voor korte tyd 'ge-
De eerste getuige die gehoord werd was
generaal Charles Ailleret, die tot voor
kort Frans commandant in Algerije was.
Ailleret, die na de arrestatie van Salan
op 20 april heeft bijgedragen tot de
spoedige identificatie, verklaarde ervan
-vertuigd te zijn dat Salan de werke-
ike leider van OAS was. en niet slechts
•n stroman.
Dit is gebleken uit het feit dat ge
drukte Instructies die afkomstig waren
van Salan onmiddellUk werden uitge
voerd, aldus de getuige, hy voegde er
aan toe dat Salan wist dat hU met >Un
leuze „AlgerUe Is Frans" voor een ver
loren zaak vocht en dat hU gezocht had
een ander motto voor zUn bewe
ging.
(Advertentie!
Ver van het bronsgroen
eikenhout" speurt de Lim
burger Niekamp de wijde
eindeer van de Ceramzee af.
Examen en Optreden
Beheerst denken, werken en spreken
Mijnhardt's Zenuwtoblatten
I Prins Juan Carlos en
prinses Sofie van Grie
kenland zijn gisteren op
hun huwelijksreis aange
komen op het eiland
Spetsoupoula aan boord
van het grote jacht
van scheepvaartmagnaat
Niarchos, dat de toepas
selijke naam Eros
draagt.
I Tientallen mensen heb
ben gisteravond bun
vliegtuig gemist, doordat
zij op de weg naar het
Parijse vliegveld Orly
met bandenpech kwa
men te staan. Er waren
spijkers gestrooid en
honderden automobilis
ten werden er de dupe
l Een Deense schooljon
gen heeft de schrik van
zijn leven gekregen toen
hij tegen een bal trapte
en zijn voetbalschoen in
brand vloog. Hij bleek
met zijn schoenen door
een veld gelopen te heb
ben, dat pas met een be
strijdingsmiddel was be
sloten. De wrijving tus
sen bal en schoen was
voldoende om het te
doen ontbranden.
De 27-jarige Parijze-
naar Michel Ghasty is
verzot op de dans die
de twist wordt genoemd.
Hij heeft het in een
openbare dansgelegen
heid 96 uur achtereen ge
daan. Toen kon hij niet
meer. Het zal wel een
wereldrecord zijn.
Kerkrade heeft giste
ren zijn vijftigduizendste
inwoner gekregen. Het
was Frans Theodoor
Marie Christina Lens-
sen. De vader mocht
voor zijn zoontje een
spaarbankboekje van
500 gulden in ontvangst
nemen.
I Martin Butler, een
dreumes van drie, liep
dinsdag naar zijn moe
der toe, die met baar
rug naar hem toe stond,
riep „Boem, boem", en
zei „Nu ben je dood".
Daarna volgde een der
de boem. De 23-jarige
mevrouw Butler gaf een
schreeuw, draaide zich
om en zag haar zoontje
staan met een .22 pis
tool in zijn handje. Zij
werd naar het ziekenhuis
gebracht waar een kogel
uit haar zitvlak moest
worden verwijderd.
Na tien zomerseizoe
nen in gebruik te zijn
geweest, gaat de micro
wereld in Artis voorlo
pig verdwijnen. De tech
nische installatie die la
gere. zeer nietige we
zentjes via projectie op
matglazen platen tot
maximaal honderdvijftig
keer vergrootte, begon
gebreken te vertonen en
men besloot daarom de
ze interessante afdeling
enkele jaren uit de „cir
culatie" te nemen.
I Düsseldorf heeft het
plan een nieuwe satel
lietstad voor 25.000 men
sen te gaan bouwen in
een Rijnpolder van ze
ventig hectare bij de zui
delijke voorstad Himmel-
geist.
900) Van de wereld om ons heen
worden we slechts een klein deel
gewaar. Het geweldige strallngsge-
bied van de elektromagnetische
golven, zich uitstrekkende van de
gammastralen tot de golflengte
van de draadloze telegrafie. Is bijv.
slechts voor het deel dat door het
zichtbare licht bestreken wordt,
voor onze ogen toegankelijk. Een
ander klein deel van dit strallngs-
gebled, t.w. de warmtestralen, kun
nen we als warmte gewaar wor
den. Maar daarmee is het dan ook
uit. Om een indruk te krygen van
het kleine deel
toegankeiyk zyn,
zouden we om een
groot en geva
rieerd landschap
een schutting moe
ten plaatsen waar
in een heel klein
gaatje zit. Wan
neer we door dit
kleine gaatje ky-
ken. kunnen «t
van het landschap achter de schut
ting juist zoveel waarnemen als
ons oog ziet van het totale stralings-
gebied van onze buitenwereld.
Met ons gehoor ls het al weinig
beter gesteld, want alleen de tril
lingen van 16 tot 20.000 per seconde
vermogen een gehoorgewasrwordlng
op te wekken. Alle andere trillingen
ontgaan ons gehoororgaan.
Ook onze smaak maakt als che
misch zintuig slechts bepaelde el-
genschappen van verschillende stof
fen aan ons kenbaar, evenals dc
neus die van sommige stoffen in het
geheel geen reukgewaarwordtng op
doet. hoewel die stoffen zoals
uit proeven met dieren Is gebleken
wel degeiyk geur afgeven.
Kortom, met onze zintuigen kry-
TOCH IS
HET ZO!
gen we slechts voor een gering ge
deelte indrukken van dc buitenwe
reld. Dit mag echter geen reden
voor ontevredenheid zyn, want
méér hebben wc voor ons bestaan
waarsrhyniyk niet nodig. Ook mag
het beperkte terrein dat we met
onze zintuigen bestryken geen aan
leiding zyn geringschattend op de
vermogens van onze zintuigen neer
te zien. want zy zyn desondanks
van een buitengewone volmaaktheid.
Het is vreemd, dat we voor het
waarnemen van elektriciteit geen
enkel zintuig hebben, terwijl juist
dit verschijnsel zich overal in de
natuur voordoet.
Elektriciteit prik
kelt weliswaar on
geveer alle zintui
gen, maar wekt dan
de gewaarwording
op die dat zintuig al
tijd opwekt. Van een
elektrische stroom
door de huid kry-
gen
pyn
en warmtegewaarwordingen. Laten
we een elektrische stroom door de
ogen gaan (geen leek moet daar
mee overigens ooit proeven nemen!)
dan ontstaat een llchtindruk; stuurt
men de stroom door het evenwichts
orgaan, dan ontstaat duizeligheid;
de twee polen van een batterytje
tegen de tong geven een zure
smaaklndruk. Kortom, elektriciteit
geeft ons geen specifieke gewaar
wording, maar verwekt by elk zin
tuig dc indruk die dat zintuig altyd
Waarmee we tevens zyn beland
by de allermerkwaardigste eigen
schap van zintuigen: hoe zy ook ge
prikkeld worden, zij verwekken al
tyd dezelfde indruk.