DOMINEES
PROFITEREN
GEESTELIJK
om beter te kunnen profeteren
Russische Orthodoxe Kerk zond
vertegenwoordiger naar Genève
VTÓSkSJSS
crlÜciteencl\riót&n cf&loo\t
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
NIEUWE BOEKEN
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 12 MEI 1962
Hebt ge Mij lief
j|? Ds. Hefting
studiesecretaris
S& van de
predikanten
vraag van Jezus: „Hebt gij Mij waarlijk lief.
dan deze? Zijn antwoord klinkt tenminste nog al zelf
verzekerd: ..Ja Here. Gij weet dat ik u liefheb."
Ia dit de toon van een man die nog maar een paar
dagen geleden stond te huilen, omdat hij de Heiland
had verloochend, een man die zijn stoerheid plotse
ling kwijt was?
Het Grieks geeft evenwel een geheel ander beeld van
de situatie. Inderdaad is daar het ..Ja. Here." Dat
«..ec!lt Petrus en do®1 wel een beetje vertrouwd aan.
Hij is immers de vlugge, die zijn tong op zijn
hart draagt Hij praat iltijd voor hij denkt. Van
daar dat ..Ja".
ken is dat zij zijn tong inhalen. Hij zegt wel *„Ja
Here.'* maar hij zegt niet wat Christus zei.
Als Petrus gaat spreken over liefde, dan gebruikt hij
plotseling een geheel ander woord dan Christus. Zegt
Christus: ..Hebt gij mij lief?" Petrus antwoordt: Gij
weet dat ik van u hou." Maar ook deze vertaling
dekt nog niet geheel wat Johannes eigenlijk wil zeg
gen.
Terwijl .liefhebben" en ..van elkaar houden" in onze
taal eigenlijk identiek zijn, omvatten de twee Griek
se woorden toch wel geheel andere vormen van lief
de. Christus gebruikt een woord voor een intense,
geheiligde, misschien zouden we zelfs kunnen zeggen
i puur mense-
zwak woord,
lijk woord.
Als Petrus dus uitroept ..Ja, Here." zien we de oude.
misschien zouden we kunnen zeggen ..echte" Petrus.
beheerst zichzelf boven zijn vrienden kan verhef 1.
Christus herhaalt Zijn vraag. Nog gebruikt Hij dat hoge
woord voor liefde, maar Hij vraagt niet langer:
..Meer dan deze?" En weer blijkt dat Petrus zich
niet langer boven zijn vrienden, maar ook niet lan
ger in eigen kracht tot het niveau van de Heer ver
heft. Hij zegt alleen maar ..Ik hou van u."
En dan komt Christus uit de hemel neer naar de aarde
van Petrus en vraagt: „Hou je van me?" Christus eist
helemaal die grote goddelijke liefde niet. Christus
kent ons falen, onze zwakheid. Hij neemt genoegen
met wat wij kunnen geven. Hij neemt genoegen met
ons tekort, omdat Hij Zelf het zal aanvullen.
(Van onze kerkredacteur)
Ds. T. J. Hefting is een bijzonder predikant in de Nederlandse Hervormde
Kerk. Als we hei jaarboek van predikanten, „Van Alphen", zouden geloven,
wat we beslist niet doen werd hij zeven jaar voor rijn geboorte reeds
kandidaat gesteld in de provincie Noord-Brabant. Dit bewijst echter alleen
maar dat het zetfouten-duiveltje er zelfs in slaagt zich bij de predikanten
in te dringen. Ds. Hefting is om een andere reden bijzonder. Deze predikant,
die nauwelijks acht jaar nadat hij in het ambt bevestigd werd tot de teleur
stellende ontdekking kwam dat zijn gezondheidstoestand verdere arbeid on
mogelijk maakte, heeft een nieuwe taak gevonden.
samenhangt. Vandaar ook dat de
ze wetenschap is omschreven als
..de wetenschap van de levens
verrichtingen der christelijke kerk
tot hare instandhouding en vol
tooiing."
Later is zij korter omschreven
als de ..wetenschap van de ambts
verrichtingen der kerk." Of: „Het
gaat om alles wat de christelijke
kerk doet om de kennis van God,
het geloven in God. het leven
in gehoorzaamheid aan Hem te
bevorderen."
Hij is de vrijwillige studiesecretaris gewor
den van iedere predikant in Nederland. Ieder
die wil weten waar hij iets kan lezen over
bepaalde onderwerpen die de practische theo
logie betreffen kan bij hem. terecht. Ds Hef
ting is namelijk bezig om een uitvoerige en
moderne bibliografie voor de practische
theologie samen te stellen ten behoeve van
de predikanten van ons land. Hij doet dit
naast zijn dagelijkse arbeid in de universi
teitsbibliotheek te Groningen en in direct over
leg met de Groninger hoogleraar, prof. dr. P.
J. Roscam Abbing.
Veelzijdig
de WVHHHRPBHH
naar voren, maar heeft vooral
sedert de vorige wereldoorlog een
grote vlucht genomen. Het is de
theologie waarbij het niet in de
eerste plaats gaat om de syste-
matisch-wetenschappelijke bena
dering. maar om de mense
lijke benadering, zou met enige
overdrijving gezegd kunnen wor
den. Deze theologie omvat onder
werpen als homiletiek (predikkun
de!, catechetiek. maar ook pasto
rale zorg en alles wat daarmee
De Bussen hebben een eigen
▼sete vertegenwoordiger naar de
letel vsn de Wereldraad In Genè
ve geetonrd. Hij heeft daar een
kantoortje gekregen ln een van
die vele overvolle gebouwen en
barakken van de Wereldraad. Als
soort kerkelijk diplomaat en
MOET DAGELIJKS DE POLSSLAG
VAN DE WERELDRAAD VOELEN
Het ia duidelijk dat dit een ge
weldig veelzijdig gebied betreft,
vol voetangels en klemmen, vol
hedendaagse vragen ook, vol pro
blemen waarmee de predikant in
aanraking komt. Hij zal zich op
sommige problemen in het bijzon
der willen bezinnen, omdat hij er
vanuit de praktijk mee te ma
ken heeft gekregen. Maar waar
haalt hij zo gauw het materiaal
vandaan? Juist door onze steeds
veranderende tijd moeten vele
problemen telkens opnieuw en
telkens weer anders benaderd wor
den. Vaak schieten handboeken
tekort en moet het materiaal ge
zocht worden ln al of niet weten
schappelijke tijdschriften. Maar
dergelijke artikelen zijn ln geen
catalogus te vinden.
Toen ds. Hefting om zijn ge
zondheid met emeritaat ging,
zocht hij een levensvulling en
kwam zo in contact met prof.
Roscam Abbing. In gesprekken
met hem kwam de wenselijkheid
van een uitvoerige bibliografie
naar voren op dit gebied. Het
A bleek evenwel niet mogelijk dit
plaats onder het volk is veel te te laten doen door de univgrsi-
gaat kunnen we het volgende zeg- hadden, kwamen tot de conclusie:
gen: Als kerk was zij steeds,-'*™ [*-* •--« •--«
is zij tot op de huidt)
chaat, aartsbisschop Nikodim
voor te bereiden.
oecumenisch specialist moet hij de secretaris-generaal van de We- opdracht
het contact onderhouden tussen
de Wereldraad en zijn kerk.
HU neemt ln Genève geen uit-
ïïïïrc
heeft een eigen vaste gedelegeer
de om het contact te onderhonden
la de persoon van bisschop Timla
des. Ook de verschillende confes
sionele wereldorganisaties kennen
een dergelijke figuur.
De Griek Timiades van Con-
ztantinopel is een opvallende en
geliefde persoonlijkheid. Zijn
prachtige bruine baard, zijn zacht
moedige en vaak vrolijk tintelen-
zij tot op de huidige dagl
zal ze ook in de toekomst zijn de bleek
kerk van onze Here Jezus Chris- 0m v„v.
tus. Zij is haar goddelijke Stich- alles wat
t.r ter te allen tÜde onderworpen, ken.
i haar deelname aan de grote
doel. maar toch
typisch kerkelijke taak. Het
t de kerk echter onmogelijk
voor dit doel een salaris en
bij kwam vrij te ma-
kerk altijd een volkskerk
vlees van r
i het bloed v
i het
Anderhalf uur
Uiteindelijk is de oplossing ge-
Kerkelijk leven
Vraag: De berichten
werk. in al haar succes
iedere overwinning, maar ooi
het al haar moeilijkheden en haar of-
de ogen. zijn oosters-orthodoxe pij °f...^V^sr£nrtrstriT nrnf Vltslv
doen h«m «r uit lprui„n M«„ «ruprtetór prof. Vltol,
hij krijgt concurrentie. Aartspries
ter Vitally Borowoj zal wel spoe
dig zijn eigen plaats inner
Een van de journalisten
synode van de Russische Or
thodoxe Kerk tijdens haar bijeen
komst van 19 maart van dit jaar:
1. Een „gedelegeerde van lcen geven nauwelijks een helder uhn het Russische volk te delen,
de Wereldraad vanKerfcen te Ge- 'n kerkelMVe situatie Muit Here t.p misschien
nève te benoemen.
2. Deze geeatellj
bisschop te geven.
3. Als voorlopige vertegenwoor
diger te benoemen de docent
de geestelijke academie
had behaald, ingeschakeld werd
bij het werk in de bibliotheek;
Anderhalf uur per dag kon hij
alle dan besteden aan de samenstel
ling van deze bibliografie. In ok
tober 1959 begon ds. Hefting zijn
werk. Nu heeft hij zeven bakken
weg zal met kaarten voor zich staan.
Een bibliografie voor praktische
Antwoord: De christenen in het
westen, die zich voor het kerke-
Le- lijk leven in de Sowjetunie inte-
8BÜ zonder vooroordeel stelfen, kunnen
nu A «nul van d€ werkelijke situatie uit de
kh filw»! eerste hand op de hoogte komen
JSjur lu dpor de vele bezoekers die onze
ccix V-li uu juuiuuiip^i. Ju^fT!J2!l5Sild kerk bezoeken- Talrijke kerkelijke
Duitse Protestantse Persbureau *"e delegaties en vele actieve kerke-
heeft hem voor onze krant een ta de se^menlsche hewegtng be- hjk# leiders uit het westen heb-
aantal vragen voorgelegd om een treffen. Re ben het patriarchaat bezocht en
Wat een christen gelooft, door de bijbel?" 'De Heilige Geest
E. puim-, I'm." Z.PI" iiib''ics
aantal vragen voorgelegd om een
duidelijker inzicht te krijgen in
de taak van deze geestelijke te
Genève. Tevens stelde hij hem ledig mogelijke inschakeling
en Keunlng, Wageningen.
de' situa" onze kerk bij de oecumenische
'ussische kerk zich arbeid mogelijk zal maken.
Aan deze duidelijke en officiële ken.
verklaring kan ik zelf nog het vol
gende toevoegen: De ervaring
hébben onze kerken, kerkelijke
stituten. scholen, kloosters
meenten leren kennen e
blijdschap met de kerkelijke lei
ders, de geestelijken, onze monni-
geen nieuw boek dat ds.
met Pijlman geschreven heeft. Dat
wil zeggen, het onderwerp is al
zo oud als de christelijke kerk.
Taak van Borowoj
theologie, de studenten Vrijwel ieder jaar verschijnt
•ers gedreven om de woorden
Gods op te schrijven, maar Hij is
het ook die onder het lezen zeker
heid daarvan in ons hart geeft)
en ..Wat is de kerk?" (geen ver
eniging van religieus aangelegde
mensen, geen ontmoetingspunt
allerlei godsdienstige
godsdienstige seminaria ergens een boekje over de vraag gen. De kerk is de schaapskooi
Vraat: Nadat de Russische Or
thodoxe Kerk in New Delhi als
lid van de Wereldraad van Ker
ken werd toegelaten, heeft deze
kerk een eigen zetel gevestigd bij
het secretariaat van de Wereld
raad te Genève. Wat is de bedoe
ling?
Antwoord: Een duidelijk ant-
vele confessionele wereldorganisa-
en ook met
ling kunnen n>
christenen die
zocht hebben e
ben ontmoet die bij
gelovigen
i geen r
enkele kerken (om
dere ook het patriarchaatLBBBBMHBHB
Constantinopel) die reeds lang bij kunnen zich
de Wereldraad hun vertegenwoor- leven en de arbeid
digers hebben, bewijst overtuigend vormen door de boeken die
dat een dergelijke vcJ- ;"u- Vr"
menwerking mogelijk
de partijen, maar dat zij ook
leidt tot een verdiepingJ-
Christus... en tegelijkertijd de
kudde die in de schaapskooi in-
uitgaat.) Dit boekje geeft de
aloude
at de christen gelooft. Het ant-
UndV?a£! -
heb- ,an8 n,€t door ieder ondcr- aloude antwoorden
..aren. schreven worden, daarvoor is het vragen en zou uitstekend dienst
oordeel over het te fundamenteel, te bijbels. In 37 kunnen doen op een belijdenisca-
onze kerk hoofdstukken verdeeld over nau-
j die over welijks 160 kleine pagina's gaat
de Russische Orthodoxe Kerk zijn hij op vragen als „Hoe kwam ®er
Cjstk? £.dï.X!X.Jr.r£;
iechisatie waar men de vragen
antwoorden van de Heidelber-
wil laten liggen. Het is
i;;i,,1,
naagd toen zij het kindeke Je
zus ter wereld bracht. Dit gelo- woorden
kerkelijke dogmatiek in zak-
T formaat geworden, die misschien
- •- vragen oproept dan ant-
_eden door het patriarchaat
PR Ide Moskou werden uitgegeven er
oecumenische beweging. Maar bo- verschillende talen werden
vendien is het voor onze kerk. nu taald. Over het leven van - - P -
zij pas in het ter«te stadium is christelijke kerk en over haar openbaard heeft) „Wie schreef leidraad voor een gesprek biedt
1 wij, omdat God het
Eenheid van het Westen in gevaar Nationalisme
bloeit in Bonn en Parijs De Navo-conferentie
ADENAUER heeft deze week
A weer voor het nodige spek
takel gezorgd. HIJ koos het ln
het centrum van de internatio
nale belangstelling staande West-
BerlIJn uit om de wereld duide
lijk te maken, dat hij niet# voor
de toenaderingspogingen voelt,
die de Verenigde Staten «p het
ogenblik met betrekking tot de
BerUJnae kwestie ondernemen In
hun besprekingen met de Sow-
jetwiie. En hij bevestigde hier
mede wat we sinds het „uitlek
ken" van de Amerikaanse plan
nen (zowel ln Bonn als ln west-
Berlijn) ai welen. nl. dat er
voor het eerst sedert het ont
staan van de Westduite Bondsre
publiek ernstige meningsverschil
len bestaan tussen de Verenigde
Staten en de (hoewel bi zichzelf
verdeelde) regering te Bonn. En
dat er reden is om aan te ne
men. dat Adenaner met I>e
Gaulle zal samenwerken om de
Amerikaanse politiek te kunnen
doorkruisen.
Ktnmarktnd
Dit laatste verschijnsel zal
kenmerkend zijn voor de ver
houding tmsen de westelijke mo-
fendheden in de nabije toekomst.
Yankrijk weet sinds de Navo-
conferentie in Athene, dat pre
sident Kennedy er nog steeds
niet over peinst, de Amerikaan
se atoomgeheimen aan de Fran
sen prijs te geven. Bovendien
weten de Fransen (en met hen
de Westduitsers) nu. dat de Ver
enigde Staten er niets voor voe
len, de Navo tot een afzonder
lijke kernmacht te promoveren,
waarover alle leden iets te zeg
gen zouden hebben. Het ter be
schikking stellen van vijf Pola-
ri«-atoomonderzeeërs. die ra
ketten met kernwapens kunnen
afschieten, is slechts een gebaar
op papier. De boten deden al
dienst op de Atlantische oceaan
en zullen dat onder precies de
zelfde omstandigheden blijven
doen. onder uitsluitend Ameri
kaans beheer.
Symbolisch
Het Amerikaanse gebaar is
slecht* symbolisch bedoeld. In
werkell*heW gaal het er hele
maal niet om. de Navo met
kernwapens uit te nisten. die
zij zou kunnen gebruiken nadat
er overleg heeft plaatsgehad
(waarbij geen der Navoleden
over het vetorecht zou beschik
ken). Het gaat slechts om een
poging van de Verenigde Staten,
de Europese bondgenoten, die
rich onder het Amerikaanse
kern monopolie wat onbehaaglijk
en vereeniaamd tonden kunnen
gevoelen, gerust te stellen, door
rich zo nauw als op het ogen
blik mogelijk en verantwoord Is
met Europa te verbinden. En
voorts zijn de Amerikanen om
dezelfde redenen bereid, Ie
komen tot verbetering van de
Informatie en het overleg over
het gebruik van kernwapens.
Overlag
Zo zal Amerika zijn bondge
noten op de hoogte brengen van
de kracht der verschillende kern
wapens en van de beschikbare
deze wapens zich
wereld bevinden en over de op
vattingen. waardoor de regering
van de Verenigde Staten zich
ten aanzien van het eventueel
gebruiken er van laten leiden.
Het zal overleg plegen over moge
lijke wijzigingen in zijn strate
gische plannen en zijn bondge
noten zo mogelijk betrekken bij
een beslissing over het gebruik
van kernwapens. Een commissie
moet de voorwaarden vaststel
len. waaronder eventueel tot dit
gebruik kan worden overgegaan.
Ontevreden
Dat Frankrijk met een derge
lijke „oplossing" niet tevreden
rou zijn. valt niet te verbazen.
Het heeft al Jaren geleden het
odium op rich geladen, de ver
dedigingsplannen van de Navo
In de war te sturen. President
De Gaulle vindt het onwaarach
tig. vsn samenwerking te spre
ken sis het alleen maar gaat
1 vanzelfsprekendheid be
hoort te rijn en die ln de geval
len. waarin het er werkelijk op
aan komt. hoogstwaarschijnlijk
niet zal worden gevolgd. Hierop
kan niet alleen worden geant
woord. dat de gewraakte rege
ling niet het eind van alle mo
gelijkheden is en dat de Ver.
Staten met hun enorme verant
woordelijkheid voor de gehele
vrije wereld thans moeilijk an
ders kunnen.
De „trekker"
De Verenigde Staten willen de
Westduitsers op geen enkele wij
ze een plaatsje geven aan de
trekker van een ter beschikking
van de Navo te stellen kern
macht. Dat is niet alleen een
essentiële voorwaarde voor even
tuele toenadering tot de Sowjet
unie: het is ook en vooral een
kwestie, die de Navo-bondgeno-
ten met de grootste voorzichtig
heid en omzichtigheid moeten
behandelen. In de eerste plaats,
omdat de Bondsrepubliek plech
tig heeft verklaard, vrijwillig af
te zien van het bezit van kern
wapens. maar ook. omdat het
Duitse probleem nog altijd niei
is opgelost en de voortdurende
verdeeldheid van Duitsland op
een kwade dag wel eens een
conflictsituatie zou kunnen ver
oorzaken. waarin toekomstige
Duitse leiders hun bondgenoten
onvermijdelijk in een wereldca
tastrofe zouden kunnen slepen.
Niet parallel
In dit licht moet men ook de
Amerikaanse pogingen zien, de
kwestie Berlijn ongevaarlijk te
maken. Hier lopen de zuiver
Duitae en de door de Verenigde
Staten vertegenwoordigde alge-
mene belangen niet langer paral
lel. De WeatduiUers althans
bepaalde politici in de omgeving
van Adenauer menen er be
lang bij te hebben dat de hui
dige situatie voortduurt. De cri
sis-situatie bi Berlijn, die totdus-
ver met de regelmaat van de
klok is weergekeerd, blijft de
aandacht vestigen op de voort
durende gespletenheid van
pro-
bleem. dan een internationaal
vraagstuk is. Het Is voor Aden.
auer blijkbaar onmogelijk te er
kennen, dat een politiek op lan
ge termijn niet noodzakelijk
daarmee ln tegenspraak lijken
de maatregelen op korte termijn
behoort uit te sluiten.
Ongezond
Uit het vorenstaande blijkt,
dat Frankrijk en West-Duitsland
als gevolg van de tegenstreven
de houding van De Gaulle en
Adenauer thans nog meer dan
ooit naar elkaar worden toege
dreven en zich daarbij gezamen-
lijk afzetten tegen de Verenigde
Staten. Hoezeer een voortduren
de Frans-Duitse toenadering met
twee wereldoorlogen achter de
rug ook moet worden toege
juicht. zij begint nu toch lang
zamerhand wel een ongezond ka
rakter te dragen. Dit is geen
werkelijke lotsverbondenheid
meer, maar gaat verdacht veel
lijken op een samenzwering,
waarbij elk der deelnemers het
dienen van de eigen belangen
op het oog heeft een samen
zwering, waarvan Nederland en
België (die in de E.E.G. niet
naar het pijpen van de groten
willen dansen) spoedig de eer
ste slachtoffers kunnen worden.
Mits
De Amerikaanse politiek ter
zake van Berlijn is er op ge
richt, de bestaande rechten te
handhaven In een nieuwe vorm,
die geen permanent karakter be
hoeft te dragen. Het gaat er als
het ware om. voor een onbe
paalde periode te verzekeren,
dat West-Berlljn volledige vrij
heid geniet, totdat een nieuwe
wereldsituatie de hereniging van
Duitsland toelaat, ronder dat
daarbij van geweld gebruik be
hoeft te worden gemaakt. Zo
zullen de Amerikanen stilzwij
gend toezien, dat de Russen een
afzonderlijk vredesverdrag met
de Oostduitsers sluiten en dat
autoriteiten van de zgn DDR
toezicht uitoefenen op de wegen
van en naar Berlijn, mits
vooraf de westerse rechten in
een nieuwe overeenkomst zoda
nig zijn vastgelegd, dat daaraan
op geen enkele wijze meer te
tornen valt.
langer met elkaar in overeen
stemming zijn. Typerend is de
ontboezeming van de 86-jarige
Adenauer, dat hij met heimwee
terug verlangt naar de goede da
gen van weleer, toen John Fos
ter Dulles nog minister van bui
tenlandse zaken van de Ver
enigde Staten was. Ironisch
schijnt hij zich zelfs af te vra
gen of de Duitsers of de Russen
nu eigenlijk de bondgenoten van
de Amerikanen zijn
H«imwe«
Adenauer klampt zich nu
vast aan De Gauile. wiens hals
starrigheid aanstekelijk blijkt
te werken. De bondskanselier
Ficties
De Gaulle vindt leder contact
met de Sowjetunie op het ogen
blik uit den boze, speciaal waar
het de kwestie Berlijn betreft.
Dit ls koren op de molen van
Adenauer. Zonder de steun van
De Gaulle zou de kanselier spoe
dig zijn verzet tegen de Ameri
kaanse politieke plannen moe
ten opgeven. Aan de andere kant
zouden de Europese plannen, die
De Gauile met Europa heeft,
geen schijn van kans hebben,
als Adenauer daar niet ten vol
le mee ln zou stemmen. En zo
hebben de leiders van twee gro
te Europese staten zich met el
kaar verbonden ten koate van
de Europese eenheid (die zij
belden zeggen na te streven) en
wat op de duur nog gevaarlij
ker isten koste van de een
heid ln de westelijke wereld.
En dat terwille van enkele fic
ties.
Nationalisme
Met een maar al te toeschie
telijk Duitsland achter zich gaat
De Gauile zijn gang. zijn bij-
westelijke wereld en dc vrij
heid van de niet-communistischo
wereld. Er wordt reeds beweerd,
dat de door hem verlangde
Europese politieke unie desnoods
zonder Nederland en België tot
stand zal worden gebracht, dat
De Gauile thans rechtstreeks
wil aansturen op het vormen
van een eigen Europese kern
macht. zo mogelijk samen met
en zonodig zonder Engeland,
welks toelating tot de Europese
groot vraagteken is.
Kortom, alles wat op het ogen
blik in Parijs wordt uitgebroed
en door Bonn wordt gesanctio
neerd is één groot offer op het
altaar van het nationalisme
een verschijnsel, dat de wereld
al zo vaak in de diepste ellende
heeft gestort
theologie omvat heel wat meer
materiaal dan bijvoorbeeld een
chemische bibliografie. Als op
dat gebied een boek verschenen
is, verliep er tussen het schrijven
en de officiële uitgave vaak zo
veel tijd dat het in zekere zin al
weer door de feiten achterhaald
is. Een bibliografie omvat daar
dus eigenlijk alleen de laatste ge
gevens. Maar een bibliografie op
gebied van praktische theologie
kan en moet veel meer ouder ma
teriaal omvatten. De man die de
bibliografie samenstelt moet dan
ook steeds weer beslissen of een
bepaald artikel de tijd zal trotse
ren of niet. Besloten is evenwel
om de bibliografie niet eerder dan
met 1945 te laten beginnen.
Brieven
De eerste brieven met aanvra
gen heeft ds. Hefting binnen ge
kregen. Een predikant uit Broek
op Langendijk vroeg om artikelen
die de afgelopen jaren geschreven
zijn over de kerkelijke situatie in
de kop van Noord-Holland. De
Vereniging van vrijzinnige her
vormden vroeg om materiaal over
de vrije zaterdag, omdat deze
vereniging bezig is aan een rap
port dat binnen niet al te lange
tijd zal verschijnen over dit ant
woord. Voor prof. Roscam Abbing,
die dus al van zijn eigen geestes
kind profiteerde, zocht ds. Hefting
alles bijeen wat hij wist te vinden
over het huwelijk en alles wat
daarmee verband houdt.
Er kwam een brief van een pre
dikant die artikelen wilde lezen
over levenstucht. Een ander vroeg
om gegevens over homosexuali-
teit, een onderwerp dat op het
ogenblik de aandacht van vele
kerkelijke scribenten schijnt te
hebben. En een jonge, juist ge
promoveerde doctor zei: „Had
il- dit geweten, het had mij da
gen werk bespaard".
Als ds. Hefting over een be-
Saald onderwerp weinig gegevens
eeft is dat voor hem een welko
me aanleiding om een duchtig on
derzoek te beginnen. Daarvan pro
fiteert de vragende predikant,
maar tevens de groeiende biblio
grafie.
Het opmerkelijke van al dit
werk is dat iedere predikant gra
tis van de resultaten van ds. Hef-
tings werk kan profiteren. Slechts
een brief aan hem, per adres
„Theologische Leeszaal en Werk
kamer". Oude Kijkin'tjatstraat 9
in Groningen is voldoende. Of dit
echter in de toekomst zo zal kun
nen blijven? Het zal er helemaal
aan liggen hoeveel predikanten
een dergelijke gratis studie-secre
taris op prijs stellen. Worden
het er te veel dan zal zeker een
andere regeling getroffen moeten
worden.
Visie
Zowel ds. Hefting als prof. Ros
cam Abbing hebben een visie die
ver uitgaat boven het werk dat
ds, Hefting nu doet en kan doen.
Hij specialiseert zich in practische
theologie, maar zou iets derge
lijks ook niet wenselijk zijn voor
de systematische theologie, voor
de kerkgeschiedenis en wat niet
al meer? Een ogenblik is bij
hen het gedurfde plan gerijpt om
Binnenkort tullen op de Nederlandse straten weer de kerstpotte
verschijnen. Dan zullen geen mannen en vrouwen in uniform s
bewaken, maar vooraanstaande Nederlanders tullen hun landgenotei
die nog niet gegireerd hebben, opwekken om iets terug te doen vi
de kerstpot.
voor u besproken
Ons Ja tot God, onder redac
tie van ds. G. Lugtigheid. Uit
gave La Rivtère en Voorhoeve,
Zwolle.
Ieder jaar verschijnen weer
nieuwe boeken voor hen die belij
denis doen of gedaan hebben. Ds.
G. Lugtigheid heeft met zeven
bekende kerkelijke scribenten een
modern belijdenisgeschenk ge
schreven dat zij het wat frag
mentarisch ingaat op wat
jonge mensen in hun godsdienstig
leven raakt. Zo schrijft Ad Kui
per over „Belijdenis doen. een
waagstuk?" Hij zegt: „Het is
daarom tragisch, dat in de ge
meente van onze Heer in het ge
sprek over het Verbond der gena
de soms meer scherpzinnig dis
puut dan ootmoedige aanbidding
de overhand heeft." Prof. dr. J.
H. Bavinck schrijft over „De ge
meente van Jezus Christus" en
laat zijn hoofdstuk uiteen vallen
in drie delen. De gemeente is in
Christus, met de wereld en tot
het komende Koninkrijk. Samen
schreven zij met prof. dr. C. A.
van Peursen, ds. D. J. Roos. ds.
Joh. C. Baumfalk, ds. Chr. W. J.
Teeuwen en ds. J. H. Baas een
boek dat tegelijkertijd informe
rend en inspirerend is. Dit boek
is een uitstekend voorbeeld van
een frisse benadering van gods
dienstige vragen voor jonge men
sen. zonder te vervallen in de ge
wilde stijl van sommige heden
daagse uitgaven.
iiiiiiiiimiiiiiiiiimiiiiHiiuiiiii
aan iedere universiteit waar een
theologische faculteit is. iemand
te hebben, die zien op een bepaal
de tak van theologische weten
schap concentreert. Er werden
brieven geschreven naar de ande
re universiteiten; er is zelfs een
bespreking geweest met iemand
uit Utrecht, maar tot nu toe heb
ben bijvoorbeeld Leiden en Am
sterdam verstek laten gaan. Het
plan is dus in de ijskast gezet eD
voorlopig zal men rustig afwach
ten wat de belangstelling zal zijn
in ons land voor het werk van
ds. Hefting.
De Psalmen opnieuw uit de
grondtekst vertaald en ver
klaard, door prof. dr. Nic. H.
Ridderbos. Eerste deel. Uit
gave J. H. Kok N.V., Kam
pen.
De bekende en algemeen ge
waardeerde serie Korte verkla
ring der Heilige Schrift is met
deze publikatie wel zeer verrijkt.
Het geheim van deze serie is
dunkt ons, dat zij volkomen we
tenschappelijk is en toch in staat
de behandelde stof dicht bij de
eenvoudige lezer te brengen. In
dit opzicht wijkt deze studie
over de Psalmen niet van de
goede gewoonte af, r Hoe bekend
zijn de Psalmen. Maar daarom
ook, hoe gemakkelijk lezen we
heen over zoveel rijkdom als hier
bijeen is. Wij kunnen raadpleging
van deze commentaar niet ge
noeg aanbevelen.
Mijn lichten branden, door
ds. J. van den Blink. Uitgave
Zomer en Keuning, Wagenin
gen.
Ds. J. van den Blink, de be
kende Amsterdamse vlootpredi-
kant, heeft zojuist in een kerk
dienst afscheid genomen van ons
land om naar Nieuw-Guinea te
vertrekken Hij heeft op een bij
zondere manier afscheid geno
men van vele vrienden die die
dienst niet konden bijwonen
door een klein belijdenisge
schenk, dat echter een warm
boekje voor jonge mensen is ge
worden getiteld: „Mijn lichten
branden." In dit boekje proeven
de zilt© smaak
practische overdenkingen die
bijzondere stijl van kor
te zinnen iets poëtisch hebben
gekregen. In zeven hoofdstukken
wijst het christenen de weg naar
een werkelijk christelijk leven.
op het ogenblik alles wat we op het
met geestelijke liederen tot nu toe
en. Begin mei naderde de oplage al het getal van 80.000.
il zeggen dat dus al meer platen verkocht zijn dan in totaal
van de „Vier maal Z.N.-plaat".
Grote aandacht trok onlangs, op een sneeuuerige late aprildag, de.
platenverkoop toen de meestercollectant Johan Bodegraven en de
televisie-omroepsters Mies Bounfan en Tan ja Koen de verkoop ter
