Jaarlijkse dominees-reunie
Confessionele wereldorganisaties
bespraken hun bestaansrecht
Duitse
pleit
hezit-
spreiding
DEZE WEEK IN EEN WOELIGE WERELD
I ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 28 APRIL 1962
GEESTELIJK
LEVEN J
Honderd jaar hervormde predikanienvereniging
r -
God is geen vaagheid
Amerikaans blad. Dc scnrijver stelt daarin,
dat in de loop van de laatste jaren de voorstelling
van de dui\*cl irreëel geworden is. Men meent nu
dat de duivel onpersoonlijk is: ..Wanneer men nog
over de duivel spreekt, dan bedoelt men dc verkeer
de begeerten m de mens
De schrijver wil nu een stap verder gaan. Hij rede
neert: Vroeger geloofden we in zowel een persoonlijke
duivel als in een persoonlijke God. Als we het eerste
geloof opgegeven hebben, wordt het dan ook niet tijd
zeIfJ-
Wy hoorden eens een wat oudere hervormde predikant, die ernstig
ziek was, de verzuchting slaken: „O, als ik omstreeks pasen toch
hitC»npHi ™°rdzo° ls ^ie^ duivel maar beter hen. Dan hoef ik de predikantenvergadering in Utrecht
niet te missen!" Helaas, hij werd niet beter; het ging steeds slechter
met hem. Hg moest alles opgeven: zijn gezin, zyn gemeente en ook de
predikantenvergadering. En toen zjjn ambtsbroeders in de tweede
week na pasen te Utrecht by een waren, om ter vergadering staande
de lyst der gestorven confraters aan te horen, was daar ook reeds
de naam by van de bovengenoemde dominee
hetzelfde te doen met het tweede geloof? God
«t dus ook „ont-persoonli;'""
het goede worden, desnoods
het verkeerde is geworden ir.
Ik moest denken aan dc twee ongelovigen die samen
in gesprek waren over de opstanding en de bewijzen
bespraken, dat die niet heeft plaats gevonden. Ze
meenden zo sterk te staan, dat ze wat spottend een
christen vroegen: Hoe kunt u nu geloven dat Christus
uit de dood is opgestaan?" De man keek hen een
ogenblik verbaasd aan en zei: ..Hoe zou ik het niet
kunnen geloven? Ik heb Hem vanmorgen nog ge-
De zondag na pasen is de zondag van de „ongelovige
Thomas". Hij zei: ..Ik zal niet geloven, tenzij ik
zie" En daarom zei Christus: „Zie mijn handen!"
Christus was geen begrip, was geen geestesverschij-
ning; Hij was het goede
WERD UIT
GEBOREN
NOOD
Dit simpele voorval illustreert de grote be-
tekenis, die door talrijke predikanten werd en
n"óg:& dc" Hoeder'de wordt gehecht aan het bestaan van een pre-
Hierover verontrust hebben en- rang geweest. Het
kele dominees in 1861 de grond- collega's in een tijd
slag gelegd voor de predikanten-
vereniging. die het volgende jaar
geconstitueerd werd. In het
verpersoonlijking van het'goede. Thomas valt op zijn dikantenvereniging.
i die kerk. ste bestuur zaten o.a. de predi- stellig een sociaal
1816, dat in
i roept het uit: ..Mijn God". Maar hij Op 30 april is het honderd jaar geleden, dat de plaats der Dordtse kerkenor- j c yerhoeff te Utrecht rin£ waarlijk als ..broeders in het
gekomen, brak
de leervTijheid open.
Een band aan de belijdenis had
den veel predikanten niet
zegt nog iets Uk
ongelovige Thomas kwam tot het besef
soonlijkheid van God.
Als de duivel geen persoon is en God geen persoon is.
komen we gemakkelijk tot de uitspraak die de ge
schorste emeritus predikant van de Hervormde Kerk
prof. dr. P. Smits maakt in het paasnummer van
„Jong Gereformeerd". Hij moest de vraag beant
woorden ..Bent u bang voor de dood," en zei f*
niet geloofde dat hij bang was: „Ik geloof niet
persoonlijk voortbestaan." -- - -
Wat is de toekomst vaag en onwezenlijk als wij niet alleen wat de hervormde predikantenverem- Vat op hem, in<w»» nauum uj
naast Thomas zijn neergeknield en met hem hebben gmg betreft, maar evenzeer in andere ker- heilsfelten loochenden, schoten de
"s niet vaag, die ken. De bedoeling was een „broederlijke be- reglementen tekort.
l---11 spreking, inzonderheid van theologische on
derwerpen van wetenschappelijk of practisch
daargelaten dat i
Hij zegt eerst ..Mijn Heer". De de Nederlandse Hervormde Predikantenver- dening
1 de Per* eniging in het leuen werd geroepen. Deze
jaarlijkse domineesreünie is voor de her-
rvormde kerk van grote waarde geweest. Niet wsumeer zij de hoofdzaken
i de Hervormde Kerk alleen dus voor de dominees zelf. het christelijk geloof in twijfel
Feitelijk ontstond de predikantenvereniging trokken en daaraan op de kansel
j u onder haar tegenwoordige naam pas in 1865. uiting gaven, kon niets ter we-
iet dat hij £ij g-xng foen 00k pas functioneren op de wij- feld h®n. beletten. Zodra
2C waarop dit te9enu>oardi9 geschiedt, piet f"'»"?d" k'
,„.t d. h.„,nrmd. 11Jke reglemontai trod. had
Niet de eerste
hij de
geloof" bijeen
Na 1945 is een poging gedaan
am niet alleen de orthodoxe maar
alle hervormde predikanten bij
een te brengen. Althans op de
eerste vergaderdag, want op de
tweede dag plachten de vrijzinni
gen naar de vergadering der mo
derne theologen te Amsterdam te
trekken.
I Ho Een pijnlijke situatie is het, dat
Imngenrin 1848 ontstond de juist dit jaar. als gevolg
Daar kwam bij. dat ook het
theologisch onderwijs weinig ge
schikt was om predikanten
Het was niet de eerste keer in
Nederland dat een predikanten-
vereniging ontstond. In het mid
den van de 19e eeuw ontstond de
ene vereniging na de andere.
Was de eerste in 1845 in Fries
land opgericht, reeds in 1846 volg
de Grtningen. In 1848 ontstond de - -
Gelderse predikantenvereniging jongste uitspraak betreffende de
Dit was aanvankelijk geenszins dc bcdoe- kweken7 d^e pasten^rT^de^aloude ™et gegaan. Slechts de Gelders-
vervreemdde uug'
pelen niet. Pas als hun ogen open gaan. komt de hng van de hervormde predikantenvereniging, gereformeerde kerk
herkenning. Dan roepen ze allemaal uit: ,,Het is de althans niet in hoofdzaak. Op 30 april 186H den. Deze toestand
Here." Dat is een uitdrukking, die zij tijdens zijn kreeg de nieuwe vereniging de naam „Evan- velen van de kerk. Zij zochten
leven nooit of zelden hebben gebruikt. Het was altijd gelisch-Confessioneel Predikanten-Vereniging, geestelijk voedsel in conveh-
Zij werd namelijk niet opgericht met de be- biJ- J*"-"-"'-""'
J - doeling een jaarlijkse genoegelijke prediken- JJ,^oorbij
lersoonlijk voortbestaan, want ..wij zullen zijn gelijk tencon/erentie te waarborgen, maar zij ont-
stond uit nood.
schappelijk vergaderen opgezegd
js- Jiikt bel er op. also! er na
Overijsselse vereniging bestaat nog. honderd jaar weer overeenkom
sten zijn met 1
„rabbi" of „meester". Hij was toen voor hun besef
nog alleen maar mens. Maar nu weten zij dat Hij
God is. een persoonlijk God. En dat garandeert i
luPS!"
tikels of bij afgescheidenen,
zij gingen de kerk in eigen
plaats voorbij, om in een nabij- deri
gelegen stad of dorp de „zuivere van
leraars" te horen.
Wat tot het ontstaan
verenigingen leidde, is
óf eengezet door ds. J. P. Riedel te
Eenrum in de predikantenverga-
te Groningen. „De grond
van deze vergadering zei hij
is gelegen in den geest des
tijds, die vereenigen wil: is ver
der gelegen in den stand van
evangeliedienaren, die tot ver
eenigen bijzonder uitlokt, en is
gelegen in de beweging. die er
alomme bij hoogere en lagere
standen op het gebied des
en des geloofs plaats
schillende rigtingen,
Lopen de zogenaamde con
fessionele organisaties als de
Lutherse Wereldfederatie, de
Hervormde Wereldbond, de Bap
tisten Wereldalliantie, de oecu
menische beweging voor de
voeten? Die klacht is gehoord in
New Delhi tijdens de derde
assemblee van dc Wereldraad,
Die klacht werd deze maand be
sproken door vertegenwoordi
gers van verschillende confes
sionele organisaties, toen zij
begin van deze maand in Genève
bijeen kwamen. Zij hebben daar
uitgesproken dat zij een onder
zoek vanuit de oecumenische be
weging graag aanvaarden. Twee
sprekers vanuit de organisaties
zelf gaven hun inzichten weer
en kwamen tot de conclusie dat
de organisaties de oecumenische
beweging juist stimuleren, om
dat zij de plaatselijke leden los
weken uit hun isolement en een
wereldwijd perspectief geven.
In New Delhi hadden de afge
vaardigden een resolutie aanvaard,
waarin zij de confessionele wereld
organisaties verzochten mee ie
werken aan een studie van de ver
houding tussen deze organisaties
en de Wereldraad van Kerken en
tevens aan een studie van de ver
houding tussen deze organisaties
en de zogenaamde jonge kerken.
Deze resolutie werd aangenomen
nadat vaak heftige kritiek in klei
nere studiegroepen was gespuid.
Deze kritiek kwam ook van de
conferentie, die enige tijd eerder
in Bangalore was gehouden, waar
Aziatische kerken hun problemen
bespraken.
De spreker, die namens de We
reldraad sprak, de assistent secre
taris-generaal Norman Goodal, riep
de wereldorganisaties op zich af te
vragen wat gedaan kan worden te
gen het gevaar van „confessiona-
lisme". Hij vroeg om een uitspraak
waarin zij. zowel als de kerken die
lid van deze organisaties zijn, zich
uitspreken voor de oecumenische
beweging.
Naar zijn inzicht schieten zelfs
de beste elementen van deze con
fessionele organisaties te kort in
het licht van een geloof waarin de
gehele familie van Christus wordt
beleden. Ook schieten zij te kort,
als het gaat om een christelijke
solidariteit tussen allen die Chris
tus als Heer belijden.
Bestaansrecht
Twee sprekers verdedigden ech
ter het bestaansrecht van hun or
ganisaties. Het waren dr. Lewis S.
Mudge, die sprak namens de Her
vormde Wereldbond en dr. Kurt
Schmidt-Clausen, die de Lutherse
Wereldfederatie vertegenwoordig
de.
„De confessionele geschriften,"
zei de luthersfe spreker, „zijn geen
documenten, waarin de stichting
van een nieuwe kerk wordt uitge
sproken; het zijn documenten die
de reformatie wilden, de hervor
ming van de kerk als geheel.
Volgens dr. Mudge is een „belij
dende kerk", zoals wij die nu ken
nen. een katholieke kerk die ge
kenmerkt wordt door een bijzon
dere discipline, dat wil zeggen dat
deze haar geloof in de wereld be
lijdt in een bijzondere vorm van
kerkorde en belijdenis. In deze zin
zijn we allemaal confessionele ker
ken. omdat we allemaal een bij
zondere, een eigen vorm kennen.
Omschrijving
omschrijving
wat een confessionele wereldorga
nisatie kan. wil en moet zijn. Dat
bleek in het bijzonder noodzake
lijk, omdat de onderscheidene or
ganisaties verschillende inzichten
bleken te hebben, vooral ook om
dat de meeste wereldorganisaties
zichzelf niet graag betiteld wilden
zien als „confessionele organisa-
Na uitvoerige bespreking kwa»
men de afgevaardigden tot de vol
gende uitspraak:
„Wij verstaan de uitdrukking
„confessionele lichamen", zoals die
wordt gebruikt in de constitutie
van de Wereldraad van Kerken,
als organisaties die families van
kerken vertegenwoordigen. Terwijl
ieder van deze lichamen door eigen
inzichten gekenmerkt wordt waar
het gaat om de band die de leden-
kerken samen bindt en de rol die
zy spelen in het gehele oecumeni
sche leven, hebben deze lichamen
het volgende gemeen:
A. De kerken die lid zijn van een
wereldorganisatie worden niet
slechts gekenmerkt door de al
gemene kerkelijke traditie, die
zij gemeen hebben met alle
christelijke kerken, maar ook
bijzondere tradities die gegroeid
zyn uit geestelijke crises in de
geschiedenis van de kerk.
B. ZU verlangen er naar te getui
gen van die specifieke inzich
ten van een dogmatisch of ker
kelijk karakter, die zy als es
sentieel zien voor het leven van
de gehele kerk."
Tijdens deze bespreking waren
niet slechts afgevaardigden van
kerken bijeen die lid zijn van de
Wereldraad, maar ook van kerken
die dat niet zijn. Buiten de grote
organisaties van de twee sprekers,
waren ook vertegenwoordigd de
Wereldraad van Methodisten, de
Baptisten 'Wereldalliantie, de In
ternationale Congregationalistische
Raad, de Wereldconventie van
Churches of Christ, de Wereldcon
ferentie van Pinkstergemeenten en
de Wereldorganisatie van de Qua-
Wat het laatste aangaat: daar
in doelde ds. Riedel op de betere
wegen, op de trekschuiten en di
ligences. Aan een spoorbaan kan
hij In 1846 nauwelijks gedacht
hebben In het noorden. Want het
zou nog twintig jaar duren eer
de eerste trein in Groningen reed.
Sociale functie
Gedurende de eerste jaren van
haar bestaan ontpopte de her
vormde predikantenvereniging
zich als een strijdorganisatie. Dat
hadden de provinciale verenigin
gen niet gedaan. Maar het strijd-
karakter kwam op de achter
grond te staan, toen in 1864 uit
aeze organisatie de Confessionele
Vereniging ontstond. De strijd om
de kerk weer tot een belijdende
kerk te maken, om haar weer te
maken tot een gereformeerde
kerk. gelijk zij in het verleden
was, is door de Confessionele
Vereniging overgenomen.
De predikantenvereniging heeft
zich meer gericht op de practijk.
Er is herhaaldelijk aangedrongen
op veranderingen inzake het be
stuur der kerk, vaak met gunstig
resultaat. En natuurlijk hebben
vele predikanten buiten de domi
neesorganisatie hun mannetje wel
gestaan in organisaties als de
Confessionele Vereniging.
Ook ging er geen jaar voorbij
of er kwamen onderwerpen ter
tafel, die op het gebied van con
fessie of kerkregering van groot
gewicht waren. Maar het opposi-
De jaarlijkse conferentie te
Utrecht is in het leven van dui
zenden rechtzinnige predikanten
een gebeurtenis van de eerste
(Van
kerkredacteur)
De Westduitse kerk heeft zich
uitgesproken over wat wij zouden
noemen „bezitspréiding." in een
verklaring, die deze week werd
gepubliceerd, wordt gepleit voor
een rechtvaardiger verdeling van
het bezit in de bondsrepubliek.
Het memorandum wil echter niet
weten van een nationalisatie van
dc productiecapaciteit noch van
een onteigening van het na de oor
log onder de gunstige omstandig
heden verkregen vermogen. Dc
Duitse kerk wil vooral de loon
trekkers een aandeel geven in de
produktiemlddelcn.
Het memorandum is uitgegeven
onder de uitvoerige naam dat.
het „een kritische bijdrage wil
bieden die de mensen verder helpt
bij de bestudering van de vraag
naar het eigendoms-recht in de
Eondsrepubliek onder de bestaan
de economische en politieke ver
houdingen." De kerk wil dus geen
revolutionaire wijziging van de
economische grondslagen. zoals
in het oosten wordt geprocla
meerd, maar streeft wel naar
sociale rechtvaardigheid. De
bijdrage is bedoeld om een con-
Het geschrift gaat uit
stelling: „Het recht van d
over aardse goederen te
beschikken, is een gave van God,
die de mens in staat stelt om op
verantwoordelijke wijze en in
vrijheid met elkaar te leven."
„Men kan niet verwachten" ver
volgt dit rapport, „dat een be
paalde maatschappelijke orde
door al de mensen wordt onder
steund. wanneer de ene wordt
begunstigd en de ander wordt
achtergesteld." De opstellers zijn
van mening dat de mensen niet
bereid zullen zijn om een maat
schappij te scheppen, waarin de
vrijheid van de mens gewaar
borgd wordt, als er sprake is van
een eenzijdige ophoping van het
bezit en de productiecapaciteit,
waarbij de grote massa van de
arbeidende mensheid eenvoudig
wordt uitgesloten. „Regelingen
die de vrijheid betreffen, maar
niet zo goed mogelijk tevens de
gerechtigheid dienen, brengen die
vrijheid juist in gevaar."
In het rapport wordt een een
zijdige vermogensaanwas als een
gevaar gezien, maar tevens wordt
de vraag gesteld of de ophoping
van produktiemiddelen in openba
re hand werkelijk een algemeen
Het is niet in strijd met een
rechtvaardige bezitsorde als bur
gers, die tot nu toe niet tot de
gezondere sociale struc
tuur door bijzondere maatrege
len in staat worden gesteld tot
een eigen bezit te komen aldus
het rapport. Om tot bezitsprei-
ding te komen wordt het als nood-
zakelijk gezien dat de loontrek-
kenden in steeds grotere mate in
staat worden gesteld om zelf aan
delen te krijgen. Bovendien wordt
hierbij gesteld dat „als alleen de
rijken kunnen sparen, van een
rechtvaardige bezitspreiding geen
sprake kan zijn." Het rapport
wenst geen onteigening. maar
..dat sluit niet uit dat een deel
van de winst voor bijzondere doe
len wordt aangetrokken, waar
door in de toekomst een recht
vaardiger bezitspreiding, waarbij
meer burgers een aandeel kunnen
krijgen, mogelijk wordt." In dit
verband pleit de Duitse kerk ook
voor een krachtige stimulans om
het sparen te bevorderen.
Bovendien wordt voorgesteld om
naast een loon, dat men vrij kan
besteden, een deel van het Inko
men te laten gebruiken voor
groei van eigen bezit. Volgens
het rapport is er tot nu toe spra
ke van een gedwongen spaarpro-
ccs ten gunste van grote onder
nemingen en openbare bedrijven,
omdat de mensen door hoge prij
zen gedwongen werden om de
noodzakelijke investeringen te
bekostigen. De conclusie is dan
dat er geen enkele reden is om
dit gedwongen spaarproces nu
ook ten gunste tc doen komen
van hen die aan deze kapitaal
vorming hebben meegewerkt,
maar er geen aandeel ln hebben
ontvangen.
Bij Kennedy aan het verkeerde adres - Proeven niet
zwaard maar schild van vrije wereld - Eigenaardige
situatie
trast met de grotendeels pro
pagandistische Russische mon-
sterbommen, waarvan de afval
ons nu pas begint te bereiken.
IN DE GEHELE wereld heeft
1 de hervatting van de Ame
rikaanse proeven met kernwa
pens een gevoel van onbeha
gen veroorzaakt, dat bij de een
groter is dan bij de ander,
maar dat toch niemand met
rust laat. Spontane mensen ko
men tot protestdemonstraties,
regeringen stellen daartoe
vaak door politieke omstandig
heden genoodzaakt protest-
nota's op. En liet gevaar is
niet denkbeeldig, dat „men"
de Amerikanen werkelijk gaat
kwalijknemen. dat zij tzlj het
wat laat) in navolging van dc
Russen hun proeven met kern
wapens hebben hervat. Want
de Amerikaanse president heeft
het volst* recht, tegen alle
protesterende cn demonstreren
de groepen te zeggen dat zij
aan het verkeerde adres zijn.
Niet wij
Hoe de zaken in feite liggen,
wordt treffend samengevat in
een hoofdartikel in de New
York Herald Tribune. „Men
kan slechts hopen, dat
terwijl in de Grote oceaan
nieuwe bommen exploderen
de neutra listische en
zgn. niet-gebonden landen
(waarvan sommige schreeuwe
rig zijn geweest in hun protes
ten) in het openbaar zullen er
kennen. wat zij in hun hart
stellig weten, nl. dat het ge
vaar van een kernoorlog niet
in de eerste plaats bij de Ver.
Staten vandaan komt. Wij heb
ben de proeven niet als eerste
hervat, maar de Russen. Wij
hebben geen waardevol proef-
verbod ongeldig gemaakt, maar
de Russen. Wij zijn het niet.
maar de Russen, die de we
reld in een toestand van span
ning cn beroering houden, in
Berlijn, in Laos en op alle an
dere plaatsen, waar gelegen
heid is. druk uit te oefenen,
moeilijkheden te ontketenen en
ontreddering te stichten."
Schild
Het blad concludeert: „Het
nieuws, dat boven de brede
Grote oceaan met succes een
Amei ikaanse kernbom tot ont
ploffing is gebracht, is inder
daad akelig. Toch zou het nog
veel akeliger voor ons zijn
pi- voor de gehele wereld
wij door deze bom-
niet te beproeven ons zelf
ten prooi zouden laten vallen
aan hen. die bommen laten
ontploffen en projectielen afvu
ren met veel minder gewetens
vragen en met veel roofzuchti-
ger bedoelingen.
Want wat wij in de Grote
oceaan beproeven is niet het
zwaard van dc Ver. Staten,
maar liet sohlW, dat de vrije
wereld moet beschermen".
Vooral deze laatste typering
van de situatie, waarin de Ver
enigde Staten zich ais leidende
wcreldmogendheid met een
enorme verantwoordelijkheid
tegenover de vrije wereld be
vindt, doet ons zien, waarom
de proeven werden hervat.
Cynisch
Een ander blad, de New
York Times, legt er de nadruk
op. dat Kennedy nog steeds
bereid is. de proeven onmiddel
lijk te doen ophouden, als de
Russen een verdrag tekenen
voor een gecontroleerd verbod
op alle proeven. „Maar het ho
pen cn bidden voor een derge
lijk akkoord is op cynische
wijze de bodem ingeslagen
door de Sowjetunie, waardoor
dwingende redenen voor onze
proeven zijn geschapen om zo
wel onze eigen veiligheid als
de wereldvrede te kunnen
waarborgen."
De New York Times, die de
dag waarop dc proeven werden
hervat „geen gelukkige dag
voor de mensheid" noemt,
schrijft voorts: „Bovendien
heeft president Kennedy op
dracht gegeven, de afval van
onze proeven tol een absoluut
minimum te beperken cn elke
explosie te rechtvaardigen door
De storm van protest, die in
de gehele wereld tegen de
Amerikaanse proeven wordt op
gezweept, is volgens het blad
aan het verkeerde adres ge
richt. Hij moet gericht worden
aan het Kremlin. dat deze
proeven kan stopzetten op het
moment, dat het bereid is te
handelen in overeenstemming
met de resoluties van de Ver.
Naties, waarin wordt opgeroe
pen tot het sluiten van een ver
drag tot het verbieden van
proeven met kernwapens onder
doeltreffende internationale
controle. Secretaris-generaal
Oe Thant, die een beroep op
alle betrokken mogendheden
heeft gedaan, geen kernproe
ven te nemen, zou dit laatste
ook wel eens in gedachte mo
gen houden", aldus de New
York Times.
r ooit
:n be
wijst handelen, van een lang
durig en geduldig pogen en
door het bereiken van een in
ternationaal akkoord de hervat
ting van de proefnemingen te
voorkomen, dan is dat nu wel
met het optreden van de Ver
enigde Staten het geval ge
weest.
Oorzaak
De oorzaak van het voortdu-
kernwapens. Toen de conferen
tie begon, waren de geleerden
het al met elkaar eens gewor
den en moesten alleen de poli
tici er nog hun gedachten over
laten gaan.
Zo dicht leek het akkoord bij
zijn verwezenlijking te zijn, dat
de Verenigde Staten met de
Sowjetunie de afspraak maakte,
dat beide partijen vrijwillig het
nemen van nieuwe proeven
zouden opschorten. Maar het
akkoord kwam niet en te
oordelen naar dc gebeurtenis
sen sinds september van vorig
jaar cn in liet bijzonder gedu
rende de afgelopen maanden
zai het er nooit komen ook.
Dit is de man, die verantwoorde
lijk i$ voor de hervatting van
de proeven mei kernwapens
proeven met kernwapens. Hier
uit bleek niet alleen, dat zij
drie jaar lang hadden gehui
cheld en helemaal niet op het
bereiken van een akkoord wa
ren uit geweest. Ook trad toen
de dag. dat zij die drie
',den gebruikt om een
grote serie proeven
met nieuwe of verbeterde wa
pens te kunnen voorbereiden
om zodoende een voorsprong op
de Verenigde Staten te kunnen
krijgen of een eventueel reeds
bestaande voorsprong nog gro
ter te kunnen maken.
Is het te begrijpen, dat dc
Amerikanen er thans niets meer
voor voelen, opnieuw vrijwillig
af te zien van het beproeven
en verbeteren van hun kern
wapens, maar dat zij alleen
nog maar genoegen willen ne
men met een onherroepelijk en
wapens moet dus bij de Rus
sen worden gezocht. Dat is nu
nog weer eens duidelijk geble
ken. De Verenigde Staten heb
ben bijzonder veel leergeld be
taald. In het najaar van 1958
begonnen in Genève de onder
handelingen over het bij inter
nationaal verdrag verbieden
van alle soorten proeven met
afdoende gecontroleerd verbod,
dat in een internationaal ak
koord moet worden neerge
legd?
Eigenaardig
Er is desondanks een eigen
aardige toestand ontstaan.
Enerzijds weet men. dat de
Amerikanen zo voorzichtig cn
zo bescheiden mogelijk te werk
zullen gaan met hun proefne
mingen in het gebied van de
Grote oceaan. Proeven, waar
van de geleerden menen, dat
zij van grote waarde zouden
zijn voor hun verdere onder
zoekingen, mogen slechts ge
houden worden, wanneer zij in
militair opzicht noodzakelijk
worden geacht. En bij het ver
vaardigen van de te beproeven
kernwapens is reeds terdege
rekening gehouden met het feit,
dat zij zo weinig mogelijk ra
dioactieve afval mogen produ
ceren, met andere woorden,
dat zij zo „schoon" als maar
mogelijk is moeten zijn. Het
tegendeel was het geval met de
serie Russische proefnemingen.
De Russische geleerden hebben
zich geen enkele beperking op
gelegd.
Zij behoefde» zich niets aan
te trekken van het gevaar, dal
de procveu zouden opleveren
voor de gezondheid van vele
miljoenen mensen. Want hun
politieke leiders hadden er uit
propagandistische motieven be
lang bij. dat dc mensen In dc
hele wereld dc angst om het
hart zou slaan.
Misdaad
Het eigenaardige in de huidi
ge situatie is dan ook gelegen
in het feit, dat het bij de her
vatting van de Russische proe
ven die werkelijk een on
vergeeflijke misdaad tegen de
mensheid was. omdat zij mil
joenen mensenlevens in gevaar
bracht, nadat de Russen drie
jaar lang bedrog op grote
schaal hadden gepleegd vrij
wel niet tot protesten t
omvang is gekomen. Ook niet
op de conferentie van Belgra
do, waar neutralisten als Neh-
roe en Soekarno bijeen waren.
Maar nu dc Amerikanen
ruim een half jaar na de Rus
sen terwille van de verdedi
ging van de vrije wereld de
schade gaan inhalen, schreeuwt
men plotseling moord en brand.
Omdat men denkt pressie op
de Amerikanen te kunnen uit
oefenen.
Kennedy zal er dan ook goed
aan doen, geduldig naar (lc
protesten te luisteren, maar de
indieners ervan onmiddellijk
aan het verstand tc brengen,
dat zij aan het verkeerde adres
Doorgaan
Volgens Joseph Alsop is de
nieuwe stijl van Kennedy's re
gering: niet te veel praten en
vragen, maar rustig doorgaan
met het nemen van alle maat
regelen ter beveiliging van de
positie van de vrije wereld, wat
de tegenstander er ook van
zegt. Dat moet ook nu gebeu
ren. Kennedy weet thans beter
dan wie ook. dat de Russen
slechts bedrog op wereldschaal
willen plegen. Het is zeer waar
schijnlijk. dat de Russen zelf
binnenkort ook weer een niou-
we serie proeven met kernwa
pens beginnen om het resultaat
van de proefnemingen van vo
rig jaar in nog nieuwere wa
pens te kunnen verwerken.
Als dat waar Is, bewijst het
eens te meer. dat de Russen
sedert vorig jaar september
hun onderzoekingen geen ogen
blik hebben stilgezet cn dat zij
gewoon zijn doorgegaan met
het vervaardigen van nieuwe
kernwapens, met de vooropge
zette bedoeling, ze ook te be
proeven, of de Amerikanen hun
proeven zouden hebben hervat
