Een chirurg trok de
jungle in
FILMS ZONDER TITEL
Jacht op groot wild (1)
is als een boek zonder omslag
ZATERDAG 31 MAART 1962
ante
Reeds terstond na onze kennismaking zei hij nogal somber:
„Kon ik er maar wéér naar toe. Wat moet je hier doen met zulk
weer? Daar staan m'n dure apparaten, zonder dat ik ze gebruiken
kan. Maar zo lang het in Afrika blijft rommelen aal er weinig
anders opzitten dan rustig afwachten."
De Zeeuwse chirurg dr. J. F O. Huese (70), die eind v0rig
jaar het zwarte werelddeel verliet en sindsdien verblijf houdt op
een hotelkamer in Goes, was er 15 jaar geleden met zijn echt
genote een tandarts heengetrokken. Niet om te opereren of
tanden te trekken, maar om er te gaan jagen op groot wild.
Waarom?
Hij had toch in Leiden medicijnen gestudeerd,
was er assistent geweest van wijlen de bekende
prof. dr. J. Schoemaker, was met zijn praktijk
begonnen in een ziekenhuisje op Schouwen, zette
die praktijk in 1926 voort in Goes, maar maakte
tijdens de oorlog zo het een en ander mee en...
rolde in 1946 radicaal zijn matten op.
„De medische mentaliteit was óók zo veran
derd. Alles werd zo in vakjes verdeeld. Voorheen
was je als chirurg een halfgod. Nu ben je de
één maakt dit voor je klaar, de ander dat
een fabrieksarbeider... 'k Had er dus schoon ge
noeg van... En nu was het jagen ons niet hele
maal vréémd. Want zowel mijn vrouw als ik gin
gen al jaren achtereen in de Zeeuwse polders op
de hazenjacht overigens weinig emotioneel
daar een haas je nooit aanvalt...
Daarom trok in 1934 een advertentie in de krant
m'n aandacht, waarin werd opgewekt tot jagen
in Rusland: op beren, op lynxen en op vossen.
Dat scheen me interessanter. Maar achteraf
bleek het alleen maar om m'n dollars te doen
te zijn geweest, 't Was je reinste oplichterij,
'k Ging naar huis met één haas-
Maar wacht even...
Wil je een sigaar? Heb je al
koffie gehad?
Jan, koffie!"
„Ja dokter, we gaan net een
vers bakje maken."
„Warempel, we boffen... Als ik
dat geluid nu hoor van die elektri
sche koffiemolen, dat schurende
geluid, is het precies dat van een
olifant in de jungle...
„Enfin, waar waren we geble
ven? O ja, bij die nep in Rusland.
Nou, toen kreeg ik een half jaar
later een Zweed, die ik in het rijk
van Stalin had ontmoet, de uitno
diging eens in Zweden te komen
jagen. Daar wemelde het van de
elanden, zei hij. In werkelijkheid
was het zó dunnetjes met die
beesten gesteld, dat ik naar huis
ging met twéé hazen... Neem me
niet kwalijk, dat ik m'n colbertje
uittrek, want het is hier om te
stikken. En ik ben nou eenmaal
niet zo erg vormelijk... Ziezo... en
ne, toen ontmoette ik in 1938 in
Deventer de wapenhandelaar Jan
Visser. Die hoorde m'n weder-
Ontmoeting met een leeuw in de
waardigheden en zei ten slotte:
„Man. ga eens kijken in Afrika,
daar kan je vinden wat je zoekt...
Naar Afrika
'k Dacht er niet lang meer over
na, schafte een grote vrachtauto
aan, liet er slaapplaatsen, een
keukentje enz. in maken en stel
de me als eerste doel Tsaad, een
wilde streek bij het gelijknamige
meer in Frans Equatoriaal Afri
ka dat groter is dan Frankrijk
zelf.
Als punt van uitgang voor de
jacht koos ik Fort Lamy. een
stadje met 300 a 400 blanken, on
der wie wat militairen. Daar
kreeg ik de nodige papieren, reed
toen verder naar een kleine ne
derzetting van uitsluitend negers,
waar ik contact opnam met het
dorpshoofd voor het verkrijgen
van een pisteur of spoorzoeker en
een boy om m'n geweer te dra
gen. Voorts pikte ik van de straat
nog een negerjongen op om als
kok te fungeren ze bestelen
je toch allemaal, daar ze vinden
dat die blanken van alles hebben
en nu ging het op de zgn. Klei
ne Savanne af om de eerste
avonturen te beleven. Want je
Antilopen
TEERST MET EEN GEWEER, ~1
J^TOEN MET EEN CAMERA J
Door de Fransen is dit wegbran
den verboden. Niet in verband
met de wildstand, doch omdat de
kale Sahara een ernstige waar
schuwing inhoudt. Nog elk jaar
breidt die meedogenloze zandwoes
tijn zioh vijftig meter naar het
zuiden uit.
Spoorzoekers
Ja, die spoorzoekers zijn won
derbaarlijke mensen, 't Lijkt wel
of ze een zesde zintuig hebben om
het wild op te sporen. Ze gaan
bv. met je naar een bron, waar
de dieren plegen te drinken. De
spoorzoeker kijkt eens even rond
en zegt dan tegen je: „Hier is
nog niet lang geleden een kudde
van veertig buffels geweest. Twee
hele grote waren erbij."
Ik vertel hem dan dat ik ach
ter die twee gróte aan wil, want
als 'je op jacht gaat moet je een
paar werkelijke tegenstanders
kiezen. Anders is het nóg flau
wekul. Die spoorzoeker let dan
letterlijk op alles. In de eerste
plaats natuurlijk op dc voetaf
drukken, die vaak uiterst vaag
zijn op die harde aarde. Maar
h ij ziet ze en pas als hij je zo n
afdruk aanwijst zie je hem ook.
Een paar gebroken takjes op de
grond, of een lichte beschadiging
van een boomtak bieden hèm even
goed houvast, om de gezochte
beesten te vinden. Ook als je een
beest geschoten hebt en hij het
voorlopig afdekt tegen de gieren,
omdat we onze weg moeten ver
volgen, is het voor de spoorzoeker
geen bezwaar, de buit 's avonds
weer terug te vinden. Zelfs niet,
al waren we 15 kilometer verder
getrokken. Het opmerken
van het wild tussen gras en strui
ken leer je op den duur wel, maar
het opsporen moet je van kinds-
Wanneer je op jacht gaat is
het zaak, dat je vroeg begint
Liefst zo om een uur of vijf,
zes. Dan kun je het in elk geval
tot circa 11 uur in de morgen
uithouden. Daarna wordt het zo
oerheet, dat zelfs de wilde dieren
er niet meer tegenop kunnen. Ze
zoeken schaduwplekken om er
zich neer te vlijen en dat doe je
zelf dan ook maar. En 's mid
dags om 3 of 4 uur ga je weer
voort. Op dat tijdstip kun je.
evenals 's ochtends vroeg, nog
wel eens een kudde buffels uit
de verte bij een bron waarne
men, daar ze op die uren gewend
zijn te drinken. Maar nu gaat
het erom zo'n kudde heel dicht
te benaderen. Je moet dan in
de eerste plaats zorgen dat je
van de wind af komt te staan.
Ze hebben nl. een prima reukor
gaan. Dat van de wind afstaan
betekent echter tevens, dat jij
nu op jouw beurt die buffels
gaat ruiken. En dat is een af
schuwelijke lucht. Buffels stinken
als een koeienstal. En als je dan
al haast misselijk bent van de
hitte hoef ik je niet uit te leggen,
hoe je je in zulke ogenblikken
voelen kunt. De hoop evenwel,
dat je misschien uit die kudde
straks zo'n reus onder schot kunt
krijgen, doet de grootste moei
lijkheden ove
Binnen 20 meter
Over het algemeen zijn wilde
dieren niet gevaarlijk, behoudens
aangevallen wor-
Girnffen en zebra's, een coëxis
tentie die zich slechts zeer zelden
op de gevoelige plaat laat vast
leggen, maar nat aan dr. Huese
den. Wel is het altijd oppassen
met die zg. solitairs, alleenlopen-
de beesten, die door een of an
dere oorzaak uit de kudde zijn
gestoten. Dat ziin natuurlijk de
felste tegenstanders, als ze ge
waar worden dat jo het op hen
gemunt hebt. Er zijn jagers die,
om ze niet al te dicht behoeven
te benaderen, zich van een ge
weer met een kijker erop bedie
nen. Dat heb ik nog nooit ge
daan. Ik ben geen opsnijder wan
neer ik zeg, dat ik de meeste
wilde dieren geschoten heb bin
nen een afstand van twintig me
ter.
Met hagel kun je natuurlijk
niets beginnen. Dat beseft iede
re leek en daarom denken ze,
dat je op jacht gaat met geweren
zoals de soldaten die hebben.
Men veronderstelt dan bijvoor
beeld. dat je daarmee tracht een
buffel in het hart te treffen. Doch
dat zou je weinig baten. Want
wanneer zo'n gewone geweerko-
gel een buffelhart raakt, loopt het
beest nóg wel enkele dagen rond
voordat het bezwijkt. Wij gebrui
ken daarom zware éénloops Mau
ser geweren, die vijfmaal repete
ren. dus waarmee je vijf kogels
achter elkaar kunt afvuren. Dat
zijn kogels van 10,75 millimeter
doorsnee, voorzien van een met
lood gevulde kop. die uit elkaar
springt zodra hij botst op het
harde bot. Jagen op groot wild
is nl. niet schieten in het hoofd
of het hart, maar op het schou
dergewricht. dat verbrijzeld moet
worden. Dan kan een buffel
niet meer blijven staan, doch tui
melt voorover. Het op die plek
incasseren van zo'n schot op 20
meter afstand komt nl. neer op
een plotselinge druk van duizend
kilogram. En daartegen is het
sterkste beest niet bestand. Dat
is trouwens maar goed ook, want
o wee als je het eens niet goed
raakt. Dan ben je onherroepelijk
verloren.
Buffels
'k Heb het één keer meege
maakt dat het er uiterst beden
kelijk voor me uit zag en, als
m'n vrouw niet bij me was ge
weest, ik al deze dingen nooit
had kunnen vertellen. Dat was,
toen we eens met z'n tweeën door
de Kleine Savanne reden. Tijdens
de rit ontdekte ik twee solitairs.
Met een wijde bocht reed ik om
ze heen om een zo gunstig moge
lijke positie te kunnen kiezen.
Toen stapten we uit, beslopen
voorzichtig het tweetal en zoch
ten dekking achter een reusach
tige mierenheuvel. Op een gege
ven ogenblik hoorde er één blijk
baar wat geritsel van ons en
werd nieuwsgierig. Dio knaap
kwam langzaam maar zeker in
onze richting stappen. We hielden
de adem in. om ons niet te ver
raden. 't Geweer hadden we in
de aanslag. Op het juiste ogen
blik gaf ik vuur. Het schot trof
doel. Dc buffel wankelde nog
n en viel toen ter aarde. Maar
kwam ook nummer twee óp
af, sneller en grimmig Op-
ïw richtte ik, opnieuw vuurde
ik op het goede moment, en ook
deze knaap rolde voorover. Toen
ik echter op die tweede afging,
om hem eerst het genadeschot
te geven als zijnde de meest
indrukwekkende van het tweetal
hoorde ik met verbijstering
achter me tot vijfmaal toe een
schot lossen, 'k Was er zo van
geschrokken, dat ik m'n vrouw
een hele reeks scheldwoorden
naar het hoofd slingerde. Waar
om die onzin?!Totdat ik tot
m'n verbazing moest constateren,
dat de eerste buffel toch nog
weer overeind was geklauterd en
ziedend van woede op me af had
willen stormen.
Als mijn vsouw dat niet had
weten te verhinderen. had het
beest me zonder pardon op de
lange horens genomen, me een
meter of zes de lucht in gegooid,
me vóór zich laten neerkomen en
me ten slotte net zo lang met de
voorpoten vertrapt, dat ik volko
men was vernietigd. Nu was hij
dood en dat kwam me beter uit.
En toch. als je je prooi een
maal neergeschoten hebt, is alle
lol eraf. 't Is juist het opsporen
on het zo tactisch mogelijk bena
deren van het wild, dat aan zulk
een jacht zo'n onweerstaanbare
aantrekkingskracht verleent
Halfwas helden
rond Baslogne
Halfwas Helden rond Bes»
tog-ne, door Richard Matheson.
Uitgave Hollandia N.V., Baarn.
Niet alleen de Duitsers hebben
in de laatste wereldoorlog Jon
gens van onder dc negentien aan
het front gebracht, ook de geal
lieerden wierpen „tcen-agers" in
de strijd. De Amerikaanse journa
list en schrijver Richard Mathe
son verhaalt daarover in zijn
nieuwste boek Halfwas Helden.
Zelf heeft hij tot deze halfwas
soldaten behoord (als 18-jarige
streed hij mee in het offensief
rond Bastogne) en hij vertelt dus
uit ervaring.
Boeiend beschrijft hij voor welke
moeilijkheden juist deze jonge
soldaten aan het front komen te
staan. Soldaten, die alleen maar
zichzelf meebrengen m de oor
log en door de sergeant „zijn be
waarschooltje" worden genoemd.
Kinderen nog, die ook handelen
als kinderen, worden gedreven
door. hun eigen motieven en ang
sten en daardoor dikwijls ook
als gevolg van onvoldoende oefe
ning onnodig slachtoffer wor-
Een reëel verhaal dat duidelijk
de verschrikkingen van de oor
log laat zien en daarbij tevens
wijst op de grote verantwoorde
lijkheid die op de schouders van
de legeraanvoerders rust bij het
inzetten van onvolwassenen aan
het front.
moet je goed voorstellen: in het
dichte oerwoud vind je geen wil
de dieren van betekenis. En in
het gebied dat daaraan grenst, de
zgn. Grote Savanne, met óók nog
veel bomen en struiken, evenmin.
Je dringt dus niet zover in de wil
dernis door, maar blijft hangen
in de eerste zone. de Kleine Sa
vanne. die een enorme vlakte is
met hoogopgaand stug gewas,
waarin hier en daar een boom
opschiet.
Hier stapten we uit onze wa
gen. die we met „kokki" achter
lieten en nu begon voorzichtig de
terreinverkenning.
Al gauw ontmoetten we duizen
den antilopen, die daar net zo
veelvuldig voorkomen als bij ons
de konijnen in de duinen. Maar
jagen op antilopen doe je niet.
Dat is helemaal geen kunst,
daar ze er niet tegenop zien, vlak
bij je tent te komen grazen. Ze
zijn bovendien gemakkelijk te
herkennen aan hun twee puntige,
maar niet vertakte horens. En
daarom liet ik het maar aan
eens een te schieten voor de con
sumptie. Het vlees van de antilo
pe smaakt nL uitstekend."
„Nee, m'n vrouw en ik gingen
niet samen op jacht. Zij ging met
een pisteur en een boy haar eigen
weg en ik de mijne. Ik hou er nl.
niet van om met een bataljon in
fanterie op stap te gaan, hoewel
dat veel wordt gedaan. Dan gaan
er blanken met je mee, die daar
door en door thuis zijn en niets
gen. Vaak organiseren blanken
voor hun gasten hele expedities,
wat is daar nu nog voor lol aan?!
Buiten een spoorzoeker en een
boy kun je echter niet. Je hebt
er namelijk geen idee van hoe jc
zwoegen moet in dit gebied. Al
leen in het zweet des aanschijns
kun je iets bereiken. Maar het
is dan ook geweldig emotioneel,
zo onverwachts oog in oog te
staan met een buffel. Vijf heb ik
er geschoten in die zes weken die
Niet veel. denk je nu misschien,
vooral als je weet. dat je de buf
fels nogal eens kunt aantreffen in
kudden van tien, veertig, honderd
en soms wel van vierhonderd
stuks. Het kan echter soms vele
dagen duren, alvorens je iets van
dien aard gewaar wordt. Je sjouwt
dan maar voort in de brandende
zon, in de hoop dat je de volgen
de dag meer succes zult hebben.
Ook het stof speelt je parten,
daar je in dc natte tijd. van mei
tot half september, onmogelijk
kunt rijden in de Kleine Savanne.
Maar in de droge tijd word je er
zó vuil, dat je 's avonds amper
bent. Öp bepaalde plaatsen heb je
geen last van dat hoge. vuile ge
was. omdat de inboorlingen het
daar weggebrand hebben, waar
schijnlijk ter bestrijding van het
ongedierte. Maar waar geen ge
was staat vind je weer geen wild.
Het is maar een trieste zaak
als we de vele films zien, die
zonder enige aanduiding zo
maar op het doek verschijnen.
Sluierflarden en perforaties
flitsen over het scherm cn
dan ineens BOM, de film be
gint. We weten het .knippen
in de film" lijkt velen een on
gelofelijk moeilijke zaak. Er
moet een plakpersje aan te
pas komen en een loep of
viewer enz. enz. Maar dat we
onze films niet van een titel
of naam voorzien is toch
eigenlijk te gek.
Summum van een eenvoud,
wij kunnen titels voor onze
films kant en klaar kopen. Bij
de fotohandel kunt u een lijstje
krijgen, waarop een hele serie
titels staan vermeld b.v. vakan
tie 1961, een uitstapje naar de
dierentuin etc. We plakken zo'n
titel voor onze vakantiefilm en
klaar is kees. Maar het is leu
ker om de titels zelf te maken,
het is zelfs een heel gezellig
Titelapparaat
Een titelapparaat is een heel
voornaam onderdeel van het ti
tels maken. In zijn allereenvou
digste vorm is het een soort
brugje van hout of metaal, dat
de camera en de tekst in een
vaste positie tegenover elkaar
houdt. Handige knutselaars ma
ken zo'n toestelletje zelf. maar
ze zijn te kust en te keur in
de fotohandel verkrijgbaar.
allerlei mogelijk-
het apparaat geschroefd
titel of tekstbord bevindt zich
daar tegenover, daarna filmen
we gewoon de tekst.
Filmt u bij daglicht, dan hoeft
u geen lampen te gebruiken,
's avonds is dat wel nodig. Uw
titelapparaat dient dus voorzien
te zijn van lampen, zodat u. on
geacht de tijd. altijd titels kunt
filmen. U behoeft daarvoor geen
speciale filmlampeu te nemen,
u kunt fhet is zo'n korte afstand
tussen camera en tekst. 40-50
cm) gerust toe met twee gewo
ne melkglaslampen van 100-150
Fixfocuslens
Camera's met een z.g. fixfo
cuslens moeten voor deze korts
afstanden voorzien worden van
een voorzetlens. Voor een af
stand van b.v. 40-50 cm. kunt u
een voorzetlensje van 2 dioptric
gebruiken. U kunt ze in alle ma
ten bij de fotohandel verkrijgen,
ook passend voor uw toestel.
Uittesten
Als wc een titelapparaat heb
ben. zelfgemaakt of gekocht,
moet u even kontroleron of
tekst en camera zuiver tegen
over elkaar staan zodat de tekst
precies in het midden van uw
beeld staat. Dit gaat erg ge
makkelijk d.m.v. positieffilm.
Dit is een weinig gevoelige
filmsoort die in veel fotohan
dels per meter 'ƒ0.38) wordt
verkocht. De film is voorgeritst.
waardoor de oorspronkelijke 16
mm. film heel simpel met de
hand op 8 mm. gespleten kan
worden.
Bijzonder handig is dan nog
het feit. dat deze film bij een
rode donkere kamerlamp, dus
door ons zelf, ontwikkeld kan
worden. We wikkelen een stuk
je film om een fles en zetten
net met een elastiekje vast aan
beide zijden.
Deze fles draaien we langzaam
rond in een gewone platte bak
met papierontwikkelaar. Is de
film goed zwart, dan spoelen
wc de zaak even af in schoon
water en fixeren het strookje
film. Dit laatste is in ongeveer
vier a vijf minuten voltooid. Be
denk dat de film wit als zwart
en zwart als wit weergeeft.
U laadt de camera dus bij
rood licht even met een strook
positieffilm van b.v. 50 cm en
filmt uw tekst. Daarna ontwik
kelen. fixeren en drogen aan
twee knijpers. Ook dat is in een
kwartier gebeurd, als u het niet
al te ver van de kachel took
niet vlak bij) weghangt. Daar
na plakken we de strook tot
een band zonder eind aan el
kaar en zetten die band in de
projector. We kunnen nu in een
oogopslag zien of het zaakje
goed zat. Wie erg precies wil
weten of en waar er afwijkin
gen zitten gebruikt papier met
een maatverdeling en cijfers.
Hij kan dan direct zien in wel
ke richting het tekstbord <of de
verschoven moet wor-
Die letters
Tja. niet ledereen is als teke
naar geboren en dus is het sa
menstellen van een goede tekst
een heel probleem. Maar troost
u. er zijn uit tijdschriften of
couranten letters te knippen die
u op een stuk wit of zwart pa
pier kunt plakken. Dan zijn er
in dc fotohandel complete sets
met plastic letters te koop en
niet eens zo duur. Vrienden van
drukkers laten een tekstje ..zet
ten'' en op de proefpers even
afdrukken. Er zijn dus moge
lijkheden genoeg. Laat uw fan-
Hoe lang
Om te weten hoe lang een ti
tel moet blijven „staan" op het
doek, lezen wij de titel tijdens
het opnemen langzaam drie
keer hardop. We zijn dan zeker
dat iedereen de film kan lezen
Korte titels echter als. help of
b.v. brand, moeten natuurlijk
vrij kort staan en in dit geval
is een projectieduur van 1 a l'i
sekonde al voldoende. Te lange
Kleur
Kleurenfilm kunnen wij ook
rustig voor titels gebruiken.
Daglichtkleurenfilm moeten wij
echter liever bij daglicht ver
werken. daar bij kunstlicht de
kleuren vals zouden worden
Kunstlichtfilm kunt u rustig
met lampen verfilmen.
