Uw probleem is het onze Professor Piccard (78) in Lausanne overleden Weer geref. predikant naar Suriname onder Hernhutters Een ivoord voor vandaag Mevr. A. Knoppers-Valkenier in Soest overleden Subsidie kerkbouw past in moderne maatschappij ANDERZIJDS KEESJE EN KARELTJE Ds. IJ. K. Vellenga uit Meppel heeft in het Gereformeerd Kerk blad voor Drenthe en Overijssel" een artikel geschreven naar aan leiding van het besluit van de ge nerale synode ran Apeldoorn om „iets meer ruimte te geven" aan het houden van gemeenschappe lijke diensten met kerken van een andere formatie. Ds. Vellenga schrijft: Vroeger stond in het visitatiereg lement van meer dan één classis de vraag: ..Wordt er ook iets ge daan ter bearbeiding van hen. die nog buiten het gereformeerd kerk verband leven? Zo ja. met welke vrucht?" De vraag dateerde uit de dagen van na de Doleantie. Toen zag men het als de roeping van de gerefor meerden hen, die hervormd geble ven waren, op te wekken tot hand having van de belijdenis in de Ned. Herv. Kerk. Ik weet niet of hier veel van terecht gekomen is. Her vormden hebben zich nooit bizonder graag door gereformeerden laten onderrichten. Zo is de vraag waar schijnlijk uit de meeste visitatie reglementen verdwenen. Ze werd kennelijk steeds weer met een on duidelijk gemompel beantwoord. Toen heeft men, zich bij de situatie neerleggend, de vraag maar laten verdwijnen. Dit neemt niet weg. dat het een betekenisvolle vraag was. Zij ging er van uit, dat de gereformeerden met hun stellige keuze voor hand having van de belijdenis der kerk in leer en leven, de goede keus ge daan hadden en dat anderen op te wekken waren hetzelfde te doen. Dit zal door hen die buiten waren wel dikwijls als zelfverheffing opge vat zijn. Maar ik dacht dat we ons daardoor niet van streek behoeven te laten brengen. De kerk is ..ge bouwd op het fundament der apos telen en profeten, terwijl Christus Jezus zelf de hoeksteen is", schreef Paulus aan de Efeziërs. Bij dat fundament zullen we dan ook beho ren -te blijven. Dat is een ..leer", die wel zo duidelijk omschreven is, dat we weten wat we er aan heb ben. Het is altijd het streven van de gereformeerden geweest deze „leer" te beamen en er hun leven naar te reguleren. En het is hun blijvende roeping hiertoe ook ande ren op te wekken. Als men het zo wil zeggen, is dit de apostolische roeping der kerk. Wordt hieraan door het te Apel doorn genomen besluit afbreuk ge daan? Mag men zeggen dat de sy node door haar besluit ..de eerbie diging van de apostolische grond slag der kerk of ,,de katholieke eis Herman Ridderbos zich ..Geref. Weekbl." uitdrukte voor eigen kring ook maar enigerma te heeft verzaakt? In genen dele. Mag men ook zeggen, dat zij door haar besluit deze ..katholieke eis" naar haar roeping ook duidelijk aan anderen heeft voorgehouden? Dat is de vraag. Het goedvinden van de van alle kanten met voorzorgen omringde gemeenschappelijke diensten, heeft voor mijn besef iets kinderlijks, als het in de bedoeling ligt zich duurzaam tot incidentele ..bijzonde re gelegenheden" te beperken. Dan is het net zoiets als wanneer moe der kleine Kees verlof geeft eens een middag bij Kareltje uit de an dere straat te gaan spelen. Karel tje heeft een paar broertjes, met wie moeder haar Keesje niet graag zou zien omgaan. Die omgang zou moeder beslist verbieden. Het ge hele gezin ligt moeder trouwens niét erg. Maar Kareltje is een aar dig ventje. En als het nu zó kan, dat Keesje uit spelen gaat als de broertjes de deur uit zijn en Kees- Je en Kareltje samen beloven, dat ze geen vogelnestjes zullen uithalen of de buren met rotjes aan het schrikken brengen, nu. dan mag het voor dit éne keertje, omdat Keesje het zo verschrikkelijk graag wil en Kareltje het ook wel leuk vindt Maar ik geloof niet, dat dit het beeld van de situatie is. De bedoe ling zal verder strekken dan Kees jes ..éne keertje". Zo niet bij de sy node. dan toch wel bij hen. die de ze moeder tot haar besluit gebracht hebben. Zij zou kunnen zeggen, dat ze daar niet mee te maken heeft. Ik dacht, dat dit juist wel het ge val is. Wat wil men met die gemeen schappelijke diensten, die prof. Her man Ridderbos in zijn verdediging ervan ter synode „onvolledig" en „een soort niemandsland" noemde? Goed, men wil eenheid. Men wil daar iets voor doen. Men wil laten zien, dat men niet stug en stijf op zijn standpunt blijft staan. Maar waartoe wil men dat laten zien? Alleen maar voor dat werk in „nie mandsland"? Stellig niet. Dit ware te kinderlijk. Men wil verder. Men wil naar de eenheid Dit is een eer ste schrede en de tijd zal leren hoe en wanneer de tweede gezet kan worden. Keesje wil het zo graag en daarom zegt moeder: toe maar. Want moeder vindt ook. dat Kees je en Kareltje best bij elkaar pas- Maar hoe men het wendt en keert, de vraag blijft liggen: wat dunkt u van „de katholieke eis van de eerbiediging van het evan gelie in de kerk". Die laat zich niet het zwijgen opleggen. Haar mag het zwijgen niet opgelegd worden. Het is mogelijk, dat Kareltje te gen Keesje zal zeggen: daar ben ik het geheel mee eens. En als Ka reltje dan weer met zijn broertjes aan tafel zit, wat dan? „Wordt er ook iets gedaan ter bearbeiding van hen, die nog bui ten het gereformeerd kerkverband leven", vroeg men vroeger. Is van daag het antwoord op deze vraag, dat men gemeenschappelijke dien sten met sommigen van hen, die niet tot dit kerkverband horen, gaat houden? Mogelijk leeft de heimelij ke wens dat Keesje Kareltje en via Kareltje ook de broertjes beïnvloe den zal. Er is net zoveel aanleiding tot de gedachte, dat Kareltje het Keesje zal doen, want Kareltjes broertjes zijn geen sufferds. We kunnen dit in het midden laten. Maar Keesje is wel een heel ander kereltje dan zijn grootvader was in diens jeugd. En het komt ons voor. dat Keesjes moeder ook wel wat andere taal spreekt dan grootva ders moeder het ih haar dagen deed. We zweren niet bij grootvader noch bij zijn moeder. Ze waren ook maar mensen, al worden ze nu tot „de vaderen" geteld. Dat zegt niet zoveel. Over een halve eeuw wor den Keesje en zijn moeder zelf tot „vaderen" gerekend. Maar wat ona wel wat zegt, is dat staan van Keesjes grootvader voor „de katho lieke eis van de eerbiediging van het evangelie in de kerk". Omdat de broers van Kareltjes grootva der. die het in hun dagen voor het zeggen hadden, diér niet van wil den weten, heeft Keesjes grootva der niet alleen met die broers van Kareltjes grootvader, maar ook met die grootvader zelf gebroken. En hij is tot handhaving van de katholieke eis blijven opwekken. Daar zal wel veel mensenwerk bij Seweest zijn. Maar we horen on- anks alle mensenwerk uit die da gen het verlangen tot ons doorklin ken om te blijven bij het funda ment der apostelen en profeten, terwijl Christus Jezus is de uiterste hoeksteen. Dat gaf de doorslag. De grote vraag van vandaag is niet of Keesje en Kareltje geen boe zemvrienden kunnen worden. moeder horen of met de broertjes aan één tafel blijven zitten. Zolang Kareltje niet zegt wat hij eigenlijk wil. blijft de omgang met Keesje een spel, laat het een oecumenisch spel zijn, maar niettemin een spel. Keesjes moeder heeft goedgevon den dat dit spel beginnen gaat. Heeft zij er verwachtingen van? Zij is een wijze vrouw en bewaart vele dingen in haar hart. Omdat zij een wijze vrouw is, zullen wij niet zo onwijs zijn ons tegen haar te verzetten. Maar ons dunkt, dat zij niet geheel zonder zorg zal zijn. Conferentie in Eindhoven „Ideale kerk" moet nog gebouwd worden Beroepingswerk CHRIST. GEREF. KERKEN Aangenomen het beroep van de ge meente van Rotterdam-C. als miss. pred onder de Venda's in Transvaal: M. Rebel te Amsterdam-N. Vele vragen bij kerkbouw (Van een onzer verslaggevers) De vraag wat een kerkgebouw eigenlijk is, wordt verschillend be antwoord. Maar hèt antwoord schijnt nog niet te zijn gevonden. Toen jaren geleden de generale synode van de hervormde kerk zich hier eens mee bezig hield, meende dr. H. J. Honders te Was senaar, dat je er alleen maar een negatief antwoord op kunt vinden: „Een kerk wordt een kerk door de overtollige ruimte die men haar durft geven." Er zijn natuurlijk talrijke andere antwoorden mogelijk. Maar als men b.v. vijftig na 1945 gebouwde kerken ziet dan komen bij de beoordeling toch die kerken er het ongunstigst af, welke opgepropt met banken staan, zonder bewegingsvrijheid voor iets an ders dan het luisteren naar de preek. Fouten Maar ook kerken, die wat royaler werden opgezet, blijken dikwijls onbe vredigend te zijn. Men heeft een litur gisch centrum met avondmaalstafel en doopvont duidelijk opgesteld," doch de avondmaalstafel leent zich niet vc de viering van het sacrament omdat veel te weinig mensen plaats kunnen nemen en uitbreiding van de tafel niet mogelijk is; en het doopvont staat zo danig opgesteld dat een groot deel van de gemeente de doophandeling niet kan zien. Ontstellend is het aantal fouten, dat gemaakt wordt bij de bouw van orgels. Om te beginnen is de plaats van dit instrument een vraagstuk apart. Ook wordt er te weinig mee gerekend, dat de organist mogelijkheden moet hebben om cantorij of kerkkoor te dirigeren; is te weinig plaats bij het orgel. En dan de akoestiek. In een als kerk dienstdoend b&nkenpakhuls is het daarmee doorgaans triest gesteld. Maar ook al krijgt de klank wel na- galmmogelijkheden, dan is de plaats voor het orgel soms weer te nauw genomen. Men heeft eerst de kerk gebouwd en aan het orgel pas later gedacht. In negen van de tien geval len zijn de resultaten dan niet w Eigenlijk zou je éérst een orgel ten hebben en daar een kerk omhéén bouwen. Die opmerking is van ds. W. G. Overbosch te Amsterdam, voorzitter van de Prof. dr. G. van der Leeuw stichting, op een kerkbouwconferentie, vrijdagavond te Eindhoven geopend. Ds. Overbosch liet aan de hand van talrijke dia's zien wat er de laatste tien jaar aan protestantse kerken in Neder land is gebouwd. Dat men tevergeefs zal zoeken de ideale kerk staat wel vast. Diverse kerken, die aanvankelijk wel wat leken, zijn in gebruik geweldig tegengevallen. Architectonisch mogen ze veel méé heb ben ook dat lang niet altijd vooi de eredienst zijn ze verre van ideaal. Ds. Overbosch wees tal van fouten aan. Bij kerken waar men voor weinig geld zoveel mogelijk zitplaatsen de hebben, liggen die fouten voor opscheppen. Maar ook zeer geslaagde ,r j -j _i DOOPSG. BROEDERSCHAP punten te kort. Vooral bij de viering der sacrementen blijkt dit. Benoemd tot voorganger van de Neder landse Kerk in Londen: J. E. Tuininga te Geslaagd 's-Grave„h»se. Tot de geslaagde kerken in Zuld-Hol- land rekende ds. Overbosch o.a. de Fon- teinkerk te Voorburg, de Messlaskerk te Rijswijk en de Immanuëlkerk te Delft, alle drie gereformeerd. Voorts in haar soort de doopsgezinde kerk te Rotterdam, de remonstrantse Kapel-West in Den Haag en de N.P.B.- kerk te Voorburg. Dan de hervormde Adventskerk te Loosduinen, die hij beroemd en berucht noemde en de Pauluskerk te Rotter- m hoe? uw fietsenhandelaar vertelt het u! Johannesburg in Zuid-Afrika is v schijnlijk een van de zeer weinige den die een teruggang bespeuren in de Pionier van diepzeeonderzoek GEREFORMEERDE KERKEN Liturgie De wereldvermaarde pionier op het gebied van het diepzee- en stratosfeeronderzoek, de Zwitser se professor Auguste Piccard, is in de nacht van zaterdag op zon dag op 78-jarige leeftijd in Lau sanne als gevolg van een hart aanval overleden. Deze moedige geleerde die zelf zei dat hij voor weinig dingen bang was, vrees de slechts een ding en dat was publiciteit. En aan belangstelling van de publiciteitsorganen heeft het hem in zijn leven niet ont broken. Immers, hij was de eer ste mens die doordrong in de (Van een onzer medewerkers) Voor de tweede maal in een vrij korte tijd werd een gereformeer de predikant uitgezonden door de Evangelische Broedergemeente (Hernhutters) voor werk in Suri name. Ds. A. v. d. Deijl werd in het kleine kerkje op het Zuster plein te Zeist bevestigd voor zijn werk. Hij zal speciaal gaan wer ken onder de Hindoestanen. Di Van da Deijl was tot vorig Jaar verbonden aan de gereformeerde kerk van Dalfsen. In het afgelopen jaar heeft hij zich voor zijn nieuwe werk be- Schalkwijk die in Zuld-Amerika al* zendeling werkzaam ia gaan assisteren. Hoewel er onder de in Suriname levende Hindoestaan*# gemeenschap van ongeveer 90 000 zielen maar ten betrek kelijk kleine christengemeenschap on geve* r 600 zielen ia. ia het arbeids terrein zeer groot, omdat de mensen erg verspreid wonen. Ds Van de Deijl krijgt een eigen gemeente van ongeveer 150 leden en heeft naast de feestelijke verzorging van deze kem. als taak de evangelie verkondiging aan de nlet-christelijke stamgenoten. In het afgelopen jaar heeft ds. Van de Deijl rich dan ook in het bijzonder toegelegd op de Indiase talen Hindi en Oerdoe. persoonlijk woord er nog zijn blijd schap over uitsprak dat het ondanks de kerkelijke gescheidenheid mogelijk is om samen in een zendingsverband te werken. Ds. Van de Deijl zal met zijn echt genote en hun beide kinderen op 3( maart aj. vertrekken met de ..Willem stad". stratosfeer en bovendien is hij, samen met zijn zoon Jacques, een van de pioniers van het diep zeeonderzoek geweest. Velen zul len zich zijn beroemde bathys- caaf Triëst nog wel herinneren waarmee hij bij Capri tot een diepte van 3167 meter afdaalde een diepte die nog nooit eerder was bereikt. Auguste Piccard had een twee lingbroer Jean Felix. De tweeling werd in '884 te Bazel geboren. Van 1920 tot 1922 was Auguste hoogleraar in de natuurkunde de universiteit van Ziirich. Van 1922 tot 1954 doceerde hij in Brus sel. In mei 1931 -teeg professor Piccard 1 een ballon met een luchtdichte cabi- ie van eigen ontwerp tot een hoogte van 15.281 meter. In augustus 1932 bereikte hij een hoogte van 16.201 meter. Na de oorlog legde hij zich toe op het diepzee- onderzoek. Auguste Piccard heeft met veel moeilijkheden te kampen gehad, bouw van zijn eerste ballon voor onder zoek in de stratosfeer werd gefinan cierd door België. Piccard's geldelijke middelen waren niet voldoende voor het gehele project. Daarvoor waren e moeilijkheden geweest over de bouw de eerste bathyscaaf. De Belgen besloten de stalen cabine aan de Fran sen af te staan maakten Piccard tot adviseur voor de voorbereiding tot verbeterde versie. Volledige vrijheid handelen kreeg Piccard pas toen hij door de Italianen werd uitgenodigd om in Trië6t een bathyscaaf te komen bouwen. Het werk vorderde goed verscheidene proeven daalde Piccard met zijn zoon op 30 september 1953 in de bathyscaaf. „Triëst" geheten, bij Ci pri tot een diepte van 3.167 meter. Geldgebrek Deze kerkbouwconferentie van de Prof. dr. G. van der Leeuwstichting, werd zaterdag te Helmond voortge- set. Ds. W. G. Scheeres, gerefor meerd predikant te Gorinchem, sprak daar over „Kerkgebouw, gezien vanuit de liturgie". Ds. Scheeres wilde niet als theo loog voorschriften gaan geven aan ar- chitecten. Want niet de theoloog al léén is liturg; de kerkbouwer is dat Gelijk in de liturgie heel de ge meente mee .speelt". De liturgie staat niet op zichzelf, zo als ook de attributen in de kerk niet op zichzelf staan. In die stoffelijke dingen zit het niet. Brood-, wijn-, doopwater- voorwerpen enzovoort hebben als zoda nig geen waarde, al zijn ze misschien artistiek uitgevoerd en kostbaar. Het zijn symbolen, maar zonder magie, zon der dat er krachten van uitgaan. Niet in het ding zelf, maar in het woord dat er over gesproken is, zit de waar de. En dat is het Woord dat vlees werd: Jezus Christus. Christus wordt zichtbaar, tastbaar en hoorbaar in het gesproken Woord, in brood, wijn en doopwater. Maar óók in de gelovigen zelf. Want zij zijn immers daders des Woords. Op dezelfde lijn staat het kerkgebouw. Zomaar een ge bouw zonder heiligheid of wijding. Maar het iseen heenwijzing, het heeft een méérwaarde, het moet gelegenheid ge ven tot dóórdenken. Heerlijkheid ver krijgt het door het gebruik, namelijk wanneer God daar met Zijn volk is. De heiligheid van kerkgebouw en liturgi sche voorwerpen ligt juist in het ge speend zijn van alle magie. Sacrament Ds. Scheeres achtte het onjuist om het sacrament ondergeschikt te maken het Woord. Hij vond het een rationa listische redenering, wanneer men zegt dat het sacrament immers niet te ver staan is zonder het Woord. kan het Woord niet verstaan zonder het sacrament. Daarom moet de avond maalstafel in het midden der gemeente staan. Want in het heilig avondmaal viert de gemeente goede vrijdag, pa sen en wederkomst tegelijk. De viering van kruis en opstanding is een liturgische herinnering een nieuw beleven van het vervulde Dr De taak van liturg en kerkbouwer i om aan deze waarachtige gemeenschap eigenlijk de enige werkelijke ge meenschap die er bestaat vorr~ geven, elk op zijne wijs. De feestelijke viering van Woord en sacrament moet mogelijk gemaakt den. In een preekkerk alleen gaat dat niet. In een sacramentskerk evenr-'- Blj het vieren van de eredienst blijft de spanning tussen tijdelijkheid en eeu wigheid bestaan. Men krijgt in de kerk geen hemel op aarde. Het zuchten van het schepsel wordt er gehoord. Deson danks kan in de liturgie iets transpa rant gemaakt worden van de heerlijk heid der ontmoeting van God met Zijn volk. En het is de taak van de kerk bouwer-liturg om hiervoor ruimte te scheppen. Aangenomen naar Rotterdam-Lombar- dijen: K. Niemantsverdriet te Nieuwer- kerk a.d. IJssel, die bedankte voor Arne- muiden en voor Ommen (vac. J. C. Baumfalk). Standpunt Vaticaan Oder-Neisse-grens is onveranderd Ook de Rooms-Katholieke kerk heeft zich uit moeten spreken over de Oder- Neisse grens, de nieuwe grens tussen Oost-Duitsland en Polen en heeft daar- en standpunt ingenomen dat pre- eles tegengesteld is aan dat van een aantal vooraanstaande kerkelijke protes tantse leiders. Het Vaticaan onderschrijft de Westduitse mening dat het gebied dat Polen erbij gekregen heeft rechtens an Duitsland blijft toekomen. Een achttal Westduitse protestanten schreven onlangs hun regering om een reële politiek te bedrijven en te begrij pen dat de nieuwe grens de grens van "s toekomst is en dat geen enkele rech- n meer gelden voor het gebied dat ui Polen is gekomen. Toen enige dagen geleden de Rooms- Katholieke Kerk een Poolse bisschop tot titulair aartsbisschop voor het Pools- Duitse gebied benoemde trokken Poolse Rooms-Katholieken daaruit de conclusie dat naar het inzicht van het Vaticaan dit gebied dus voor goed bij Polen zal moeten blijven. sproken en medegedeeld dat het stand punt ten opzichte van de voormalige Duitse gebieden achter Oder en Neisse geen enkel opzicht is veranderd. Petrus is het klassieke voorbeelddat de mens maar zuinigjes aan moet doen met het geven van beloften. Hij moet maar niet te veel op zichzelf vertrouwen. De hartstochtelijk uitgc- sproken.zin: „Al zouden allen aanstoot aan U nemen, ik nooit!, is nog maar nauwelijks verklonken of de verloochening is totaal. „Toen begon hij zich te vervloeken en ie zweren: Ik ken de mens niet" (Mattheis 26:75). Psychologisch zal het allemaal wel te verklaren zijn. Petrus, in paniek geraakt door de herkenning en de uitspraak van de Joodse Raad („Hij is des doods schuldig"), is bang geworden en vlucht in de ont kenning. Ik ken de mens niet. Petrus wordt hier getekend als de ridder van de droeve figuur, volkomen van zijn voetstuk gevallen. Gelukkig maar, Petrus, want dat is je redding. Op het moment, dat de haan kraait, ziet Petrus zijn onmacht, zijn hulpeloosheid en verlo renheid, hij ziet 'zijn leven in scherven liggen. En, vertelt Mattheüs, hij ging naar buiten en weende bitter. Petrus wenendniet zoekend naar een excuus, niet proberend zijn daad te verzachten, aannemelijk te maken. neen. alleen maar wenend. De mens die weent om zijn verlorenheid krijgt de hand van Jezus toegestoken. Want straks zal de wenende Petrus een staande Petrus zijn. QdinpO bevrijd neus, keel,borst vap vastzittend sltjm Ex-presidente N.C.V.B. (Van onze kerkredacteur) Op 78-jarige leeftijd is in Soest overleden mevrouw A. Knoppers- Valkenier, ex-presidente van de Nederlandse Christenvrouwen bond. Van 1937 tot 1950 heeft zij deze organisatie gediend en in die jaren is zij een bekende en actieve persoonlijkheid gewor den in het vrouwenwerk. Mevrouw Knoppers werd in het dorp Zwartewaal bij Den Briel geboren. Zij volgde de kweekschool en werd in Rot terdam onderwijzeres. In 1914 huwde zij dr. B. A. Knoppers, die een beroep had aangenomen naar Kapelle-Biezelinge als gereformeerd predikant. Na twee jaar verhuisde dit echtpaar naar Almelo en in 1921 nam dr. Knoppers een beroep aan naar Amsterdam. Reeds voor haar Amsterdamse lijd in teresseerde mevrouw Knoppers-Valke- nier zich voor het verenigingsleven. De gereformeerde meisjesverenigingen von den in haar een actieve stimulans en al spoedig begon zij medewerking te ver lenen aan het bondsorgaan „Bouwen en Bewaren" en aan het „Gereformeerd Meisjesblad." In Amsterdam deed mevrouw Knop pers intrede in de Ned. Christenvrou wenbond, eerst als secretaresse en later als presidente van de grote plaatselijke afdeling uit de jaren voor de oorlog. Nog Mr. G. E. van Walsum meent: HER EN DER De Van Riebeeek-school in Thomson-.' Fall. Kenya, een school voor Afrikaans, sprekende kinderen zal haar deuren moeten sluiten Het aantal kinderen dat een drietal jaren geleden nog de 150 was. is gedaald tot 60 ei nog verder dalen, omdat de oudera terug keren naar Zuid-Afrika in ver band met de houding van de inwoners van Kenya tegen Zuidafrikanen. Advertentie VERVEN MET WAARBORG P1ETER SCHOEN VERFCHEMIE Wanneer de overheid het kerke lijke leven gaat subsidiëren dan zal zij hetzelfde moeten doen voor het geestelijk leven op niet-kerke- lijke grondslag. Dit zei mr. G. E. van Walsum tijdens een zaterdag in Utrecht gehouden vergadering van de protestants-christelijke werkgemeenschap in de Partij van de Arbeid. Mr. Van Walsum betitelde de sub sidiëring van de kerkenbouw als een veelomvattend vraagstuk. Hij acht het te verklaren, dat er enige aarzeling bestaat ten opzichte van deze sub sidiëring. zowel van de zijde der kerken als van de staat. Deze aarzeling spruit voort uit een zekere spanningsverhouding tussen kerk en staat, die al van jaren her dateert. Mr. Van Walsum meent dat het wetsontwerp dat aanhangig is. een brok onwaarachtigheid in zich bergt. Men probeert er de nadruk op te leggen, dat het hier gaat om een premie, in plaats van subsidie. Hij noemde dit een vorm van camouflage. De subsidiëring van de kerkenbouw past in de structuur van de moderne maatschappij. Men handelt conservatief als men tegen deze subsidiëring bezwaar maakt, zo zei mr. Van Walsum. Hij herinnerde aan een rapportuit anti revolutionaire kring, waarin wordt ge steld dat de overheid niet discriminerend mag optreden bij de subsidiëring va verschillende levensbeschouwelijke groe peringen. Mr. Van Walsum onderstreepte deze mening. Bij het behandelen van de vraag of de zelfstandigheid van de kerken door sub sidiëring in gevaar komt, mag mei hij, niet uit het oog verlezen dat de kerken niet verplicht zijn het subsidie te aanvaarden. Mr. Van Walsum zei ten slotte van oordeel te zijn, dat de sub sidies niet te hoog moeten zijn. Men zal er voor moeten waken dat de kerken geheel financieel afhankelijk van d overheid worden. De Reformatie komt met Schilder-nummer Het blad „De Reformatie" dat ge sticht werd door prof. dr. K. Sch.lder en nu onder redactie staat van P. Jas- perse. prof. J. Kamphuis en ds. H. Knoop, kwam deze week uit met nummer dat geheel gewijd is aan eerste redacteur. Het was gisteren melijk tien jaar geleden dat prof. dr. Schilder stierf. Prof. Kamphuis heeft een zeer lang „In memoriam" geschre ven waarin hij na tien jaar de invloed van Schilder wil peilen. Ds. C. Trimp uit Voorburg schreef een uitvoerig kei over Schilder en de prediking. Van 26 tot 30 april a.s. zal in 1 zendingshuis van de Ned. Herv. Kerk Oegstgeest de jaarlijkse conferentie van de Studentenzendingscommissie ge houden worden. Zoals gewoonlijk is het geheel in tweeën gedeeld, een cursus en een weekend. De cursus duurt van donderdagavond tot en met zaterdagmor gen en het weekend van zaterdagmid- dag tot en met zondagavond. Donderdagavond zal dr. J. Blauw spreken over: „Wereldgodsdienst wereldkerk" en tijdens het weekend, ds. J. A. C. Rullman over „De mobiele kerk". later werd zij presidente van het gewest Noord-Holland en op 5 oktober 1937 werd zij gekozen tot presidente. Vooral in de moeilijke oorlogsjaren heeft zij het werk met vaste hand ge leid, zodat de N.C.V.B. nog kon groeien, 'as een bijzonder geliefde vrouw in verk die door iedereen in het ge hele land werd gewaardeerd. Ook na haar aftreden als presidente bleef zij actief. Zij verhuisde met haar man na zijn emeritaat naar Soest, waar haar eer ste daad was een afdeling van de N.C.V.B. op te richten. Mevrouw Knoppers was ridder in de orde van Oranje Nassau. De begrafenis zal plaats vinden op woensdag 28 maart om half twee op de Ncd. Herv. Begraafplaats te Soest. Aan de begrafenis gaat een rouwdienst voor af om half een in het wijkgebouw „De Rank" te Soest achter de gereformeerde kerk aan de Soesterbergsestraat. Rabbijn beschuldigd van anti-semitisme (Van een medewerker) speeld. Een rabbijn werd beschuldigd van anti-semitisme. In een door zijn echtgenote geschreven boek zou de Joodse gemeenschap van Duitsland zijn belasterd en gehoond. De Algemene Raad van Joden in Duitsland en de Ver eniging van Joodse gemeenten in Noord- Rijnland hebben gezamenlijk bij de ju stitie een klacht ingediend teneinde het boek uit de circulatie en de rabbijn ver oordeeld te krijgen. Het boek getiteld „De geschiedenis van rabbijn Goldstein in Berlijn (19571061)" is geschreven door mevr. Georgette Goldstein-Laszko uitgegeven in München. Er staat onder meer in. dat de Duitsers dienen op te passen voor de Joodse gemeen schap. daar de 22.000 Joden in het land het doel hebben de 55 miljoen Duitsers te overheersen. De Joodse organisatie stelde voor de Düsseldorfse rechtbank dat het boek is geschreven om wraak imen omdat rabbijn Goldstein, vroe ger rabbijn in Boekarest in 1961 ontsla gen werd als rabbijn te Berlijn. De rab bijn betoogt dat zijn echtgenote het boek heeft geschreven om het Duitse volk te waarschuwen dat bepaalde Joodse leiders in West-Duitsland de Joodse ge meenschap pogen te overheersen. De spreekbuis van de Joden in Duitsland, de Algemene Raad, zou in feite de Jo den niet vertegenwoordigen daar zij een dictatoriale houding aanneemt en niet op democratische wijze tot stand komt De rechtbank besloot het boek te zullen bestuderen en verbood tot de uitspraak de verspreiding. Reeds eerder was het boek in West-Berlijn verboden daar het stadsbestuur het als een anti-semitiscb geschrift beschouwde. Matses verboden in Sovjetunie De opperrabbijn, Jacob Nissim, heeft een beroep gedaan op de Sowjet-autori- teiten om het verbod van het bakken van matses voor de Pasen in te trekken. In een verklaring zegt Nissim, dat het eten van matses waardoor de haas tige vlucht van de joden uit Egypte 3500 jaar geleden in herinnering wordt ge bracht een van de belangrijkste reli gieuze tradities van de Joden met Pasen is. Het zou „smartelijk en pijnlijk zijn hun het recht te ontnemen deze viering te houden in het kader van een feest dat op zo edele wijze het symbool is van de mens die uit slavernij in vrijheid komt." Vraag: In een donkerbruin suède- delen slaolie en azijn. De meeste kras- water in te doen tot juist onder de pot- vetvlek gekomen. Hoe kan jes en doffe vlekken zullen daardoor rand. Wanneer die temperatuur zo verdwijnen. jasj< ik deze verwijderen? Antwoord: U kunt de vetvlek bestrooi en met magnesiumpoeder, dit er in la ten trekken en dan uitborstelen. Zo no dig kunt u deze behandeling nog een maal herhalen. Antwoord: Die benaming exotische le- deze centrale verwarming fataal. Vraag: Graag wilde ik weten, welke lies is wel wat erg propagandistisch. bloembollen voor wisselwarmte merking komen. Crocussen, tulpen en hyacinthen? Antwoord: Wij begrijpen de uitdruk king wisselwarmte niet. Bij het in daar het algemeen voorkomende ten zijn. Als kamerplant zijn zij min- wat niet te verwonderen is der geschikt, daar deze planten het in hangen. Kan ik deze de kamer over het algemeen te wai te droog hebben. Wanneer u ze ei Brieven, die niet voorzien zijn /an naam en adres, kunnen niet I beantwoord worden. Geheimhou ding verzekerd. Vragen, die niet onderling met elkaar verband I houden, moeten in afzonderlijke brieven worden gesteld. Vraag: Wij hebben groene velours overgordijnen, die vuil zijn geworden, of ende plant, die echter geen bloemen zorgd worden -- temperatuur, daar als de bollen bijvoor- kamer zet, gaat het wel. beeld eerst warm staan en daarna Vraag: Mijn dochter koud. dit tengevolge heeft dat de geleden verhuisd naar e_.. bloemstengels of trossen blijven steken, centrale verwarming. Zij had Wel is het nodig de in potten of kistjes wat planten, die echter bijna alle bezwe- Spoel de gordiji Hde naam en hoe de behandeling. Antwoord: Wij raden u aan de gor- Antwoord: Deze plant is geen luci- dijnen in lauw water met zout (30 fersplant al lijken de bloemen er wel maand gram zout op e te weken. Meest- met al trekt dit zo goed uit, dat men na aardig twee uur dit weekwater kan verfrissen. of op glazen gezette bollen de eerste ken zijn door de warmte want de tijd koel en in het donker te zetten om warming is onder de vensterbank een flinke rekking van de bloemsten- gebracht De thermometer wijst op de dan gels of trossen te krijgen. Pas als de- vensterbank 27 graden Celsius lang genoeg zijn. bijvoorbeeld bij hyacinthen 10 cm. dan kunt u ze wel de ik haar met een paar in het licht zetten en geleidelijk wat [es verrassen, d.t hierop de uit- HM) „ldeebrek rijn wertc niet direct to I drukking wisselwarmte slaat. Hoger dan reetltett om „tien. Berin 1954 verbeter- ï'l?er,t<i,Weratuur <85 graden Fehren- den twee Franse marineofficieren het ;it °i m a graden Celsius) moet u __^a. record van de Plcearde ZIJ kwamen ct 8attn' daar de bloemen anders te dan nog bij dat de lucht veel en veel geel geworden is. tot ruim 4 000 meter Toen grenen de voel rekken, slap worden en de bloei te droog is. Een temperatuur van ten gen? V.8. In. ZIJ kochten'de „Triëst" In spoediger afgelopen is. Dit geldt "ms OA J~ 1959. In januari 1960 bereikten ÏMccards a,1« genoemde bolger zoon Jacques en de Amerikaanse duik- ----- - bootofficier Don Waison bij Guam diepte van 10.900 meter. wachten na en zo vaak. dat het spoel water bijna niet vuil meer is. Was lauw sop van goede zeep. wast. hoe groter de i de kamer is het 21 graden. Nu wil- krimp zal zijn. Wrijf r taiijp. Ook kan welke planten ko- niSen door eu hiervoor in aanmerking? Antwoord: Een temperatuur van 27 graden Celsius is voor bijna alle plan- JHP 4_ i het goede. Daar komt konijnevel, dat door het iange liggen HPP1. deze zijn groter ger en vuurrood. Het is een soort fuchsia die nu niet meer zo veel ge kweekt wordt. Vroeger daarentegen wel en langzamerhand komt zij nu juichen, daar het een zeer mooie en rijkbloeiende fuchsia is. mits goed ge- iphylla. Dot kweekt. Zii heet fuchan zij niet gebloeid heeft, kan "wel •li »uu de behandeling gelegen hebben. Zij zetten ,ot hal* maart droog gehouden overgordijnen goed enige keren in e synthetisch wasmiddel te vervolgens goed te spoelen. Vraag: Hoe kan ik een wit stukje haar voorlopig nog koud Vraag: Wat moet ik doen met hoogste 20 graden is meer dan ge noeg. waarbij u moet zorgen dat de lucht vochtig is en blijft, door bijvoor- Dit moet gepolitoerde radiokast. die door kras- beeld op de radiator pannen e.d. met I ies beschadigd I Antwoord: U kunt zes radiokast prachtig opknappen wrijven met een mengsel van gelijke water te zetten gepolitoerde lijks te sproeien door te zetten, dit wil zeggen ir omgekeerd schoteltje de planten dage- w i rn goede voedzame grond, spierwit krij- bijvoorbeeld een deel bloemisten- grond. een deel goede tuingrond en een deei verteerde stalmest. Vervol gens kunt u de plant flink terugsnoei en. zodat u daarna weer flink bloei- scheuten krijgt. In de zomer moet zij veel water en vloeimest hebben en op koele, doch lichte plaats staan. tot eind september kan ge tijd laten intrekken daarna afwassen. Het bont moet u goed laten drogen en ten slotte op- eilandje borstelen met een schone kleerborstel. i sierpot Vraag: Hierbij stuur ik u een blad Na half er dan van mijn plant. Het is een vlug groei- de plant buiten staan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 2