Constantijn Huygens De laatste ronde DIE ENE MENS VLUCHT, A ZONDAGSBLAD ZATERDAG 24 MAART 1962 4 September 1596 26 Maart 1687 Sterke personen heeft onze Gouden eeuw voort gebracht, niet alleen sterk als we letten op hun velerlei prestaties, maar ook sterk als we liun leeftijden in aanmerking nemen. Constantijn Huy gens behoort in beide opzichten tot de zeer sterken: met zijn negentig jaar blijft hij drie jaar bij Von del ten achter en zeven op Cats voor. In deze negentig jaren heeft Constantijn een groot dichter lijk oeuvre geschapen, dat zijn faam nog steeds bezit, een faam van grote rijkdom, maar ook van grote moeilijkheid en spitsvondigheid. Hooft schrijft: AI wat zijn pen ontmoet zy zinkt er grondig in. Doorwroet de donkre mijn, en spit met spitzen zin Het diepe wonder uit, dat schuil liep in de zaa- ken. voor de uitgave van Huygens' O t i a of L e - „Poëtisch" was die titel niet, origineel evenmin, wel juist. Zijn dichtwerk noemde Huygens ver pozing temidden van de zaken, die voor personen goede geboorte niet onbetamelijk hij zich als secretaris bespelend),behoort van drie Oranjestadhouders moest de „viool" een bezighouden. Voor deze centrale soort luit. Dit in- strument beheerste hij na korte tijd zozeer, dat hij in een muziekgezel schap ten huize van Sweelinck het diplomatieke leven hij een bij uitstek geschikte fi guur, dankzij zijn ongewone veel zijdigheid, die het onderwerp van dit artikel is. Vader Christiaen. die secretaris spelende,"allen met van de Raad van Staten was zjjn „mei na Willem I tot diens dood als middelmati secretaris te hebben gediend verbaasde. ...j heeft Constantijn en zijn oudere later vaak broer Maurits een opvoeding ge- die sterk gericht was op yisschér het later vervullen van een soort gelijke functie. Dit onderwijs was verbaasde. Hij werd later ook vaak om zijn spel ge roemd, zoals door Anna Roeme gressief, zoals wij stantijns latijnse autobiografie, die hij in 1629—'31 heeft geschre ven, min of meer als handleiding voor de opvoeding van zijn eigen Ayme! kinderen. In 1627 was hij ge trouwd met Susanna van Baerle, zijn „Sterre"; hun tweede zoon was de wereldberoemde natuur kundige Christiaen, die op de hui dige bankbiljetten van 25 staat Ten langen lesten ben ick noch aen 't luck geraeckt Dat u vermaerde luyt myn eens- jens heeft vermaeckt Of gy Orpheus of Apollo best ge- jongsaf zijn aandacht gehad, daar hij al vroeg een bril moest dra gen, iets vreemds. „Laten die lie den, die eenmaal voor mij als jon gen alleen maar schampere hoon over hadden om mijn bril toch inzien dat ik vostrekt niet par mantig wilde doen, daar ik slechts trachtte die mensen op een af stand in het oog te krijgen, die ik het eerst behoorde te groe ten, om alle aanstoot te vermij den bij hen, die daarop gesteld zijn." Constantijn zag slecht, reeds in zijn jeugd voorspelden de artsen dat hij blind zou worden. In 1647 verkeert hij daarover nog in het onzekere als hij zijn vriendin Trello, die het gezicht aan één oog had verloren, schrijft: Behalven het medoogh is uw verdriet het mijne; En, spreeck ick uyt medoogh, ick schrijf met een mat oogh, Dat God weet of het meer of min dan 't uwe doogh En ghy weet of 't my raeckt, mijn uyt-sicht te sien mind'ren. Door deze oogzwakte werd hij gedwongen zijn studie van de te kenkunst op te geven, maar ook hierin moet hij, volgens getuige nissen van tijdgenoten reeds zeer vaardig geweest zijn. Dit blijkt ook uit een teruggevonden zelf portret, waarvan de trekken zeer goed overeenkomen met andere afbeeldingen van hem. Huygens heeft veel geposeerd. Men kent thans nog eenentwintig portret ten van hem, terwijl er onge- vijfendertig geweest moeten zijn. Schilders P Huygens had goede contacten leeck. komstig diplomaat; als diplomaat met schilderskringen. In zijn la- soeticheyt genoot ie wer(j hij, ook door zijn veelzij- ♦,l— h,i door t aenhooren digheid en wellevendheid een, on- Van t'lieffelyck acoort. der andere op het Muiderslot, Autoriteit Huygens heeft zich tot i graag geziene gast: hij tijnse autobiografie weidt hij uit over vele bekende schilders van zijn tijd, op de wijze I het wel veel beknopter Van heb ik terstond na een juri- ger afgebeeld. Op de achtergrond ziet toriteit op muziekgebied ontwik- dische disputatie (geen promotie, daar het buitenverblijf Hof- keld; zijn eigen composities ge- H.) afscheid genomen met een 1 - tuigen van een zeer grote be- korte toespraak." Over zijn sue- gaafdheid. Het is erg jammer, dat ces daarmee wil hij niet spreken, Den Haag van de achthonderd werken die maar „dit maakte op mijn w'"' hij geschreven heeft, ons niet een goede indruk deze heeft hem belang rijke adviezen gegeven bekend Argwaan z'jn kinderen Zondek voorbehoud'"kan* gezegd tuurlijkeUg;enwyord^igheidi de negen- r p'ndertië liederen die samen de gen dat pittige gedachten Natuurlijk^ nam ook Constantijn Pathodia sacra et profana vormen, den uitgesproken met HHB kenmerken- Huygens' goede kijk op dde schilderkunst zijn zijn opmer- vader" altijd had zorg gedra- kingen over Rembrandt, die, toen De opgroeiende zoon zet zich af tegen de vader (maar herkent zich soms in de groot vader). Voor het letterkundig werk van vóór de tweede we reldoorlog is bij de jongeren weinig belangstelling. Het re cent ouderwetse stoot het meeste af: de verschillen lo pen meer in het oog dan wat ondergronds nog verbindt. Nij- hoff, Hoornik, Vasalis, Aafjes behoren zeker niet tot de lijf- poëten van jonge mensen van tussen de twintig en dertig. Alleen uitzonderlijke figuren d€ eeuw. Maar doordat we snel- zoals Achterberg en A. Roland Ier leven en zoveel meemaken Holst dwingen hen misschien „pakt" de traditie niet meer. nog respect af. 0<* de ontkerstening van het openbare leven zover voortge- Deze omstandigheid, op zich- schreden, dat de vanouds be- zelf een verschijnsel va~ -gj^jjg,iiu- tijden. wordt vandaag Gedachten bij verzenbundel van A. Wapenaar alle staande dichterlijke formules HB ver- de religieuze poëzie hun klank- scherpt door de stroomversnel- bodem verloren hebben, behalve ling waarin het moderne leven dan bij de ouderen en vooral de is geraakt. Daarbij komt dat de eenvoudigen onder hen. moderne communicatiemiddelen de intelligente jonge mens, via Eers, radio, film en televisie, ijna zonder dat hij het merkt zoveel gecondenseerde en ge- monteerde kennis bijbrengen A wapenaar. dat_ hij wat dat betreft in een van z,jn pas verschenen Twee dingen Een lange inleiding om mgen te doen: de figuur Wi aanleiding stiger positie verkeert km^el De laatste ronde (uitg. uau uc generatie van de „va- j H Kok N V Kampen), de ders De mens van halverwege eer geven dje hem toekomt de twintigste eeuw t is in zijn een van de pioniers voor een beste exemplaren ¥j'erstknap, eigen protestants-christelijke let- zodat degenen op wier schouders te«kur£e een tijd dat de cal. vinistische kleine luyden juist gen hebben. Zo zyn m de P°®^'® bewust aan hun culturele taak de laatste twaalf jaar veel nieu we mogelijkheden beproefd; het apparaat is uitgebouwd, ver fijnd en aangepast aan de mo derne eisen. Formeel althans en ook wel „grootvaders", op enkele uitzon deringen na, de dichterlijk be gaafde jongeren aandoet als niet efficiënt, onbeholpen en stijf. Of als dit niet zo is, dan zijn in stelling en toon toch zo anders geworden, dat men bijna van vervreemding kan spreken. en wordt 525? dus in het najaar van het vol- veelbereikt, zodat het dichter- gende jaar tachtig. Zijn leven lijk taaleigen van de „vaders lang heeft hij het onderwijs ge- diend. Vla Om TIJdschrltt mat Nog iets het werk van de Tachtigers aanraking gekomen, ontwikkelde hij zichzelf door veel lectuur. Stemmen des Tijds publiceerde o.a. zijn novelle Op Hoop van Zegen i Wapenaar stamt uit een Vlaardings zeemansgeslacht). In De Rotterdammer en aanver wante edities schreef hij letter- kundige kronieken. In De Ster der Christelijke Weekbladen Voor christelijke dichters van noemde dr. Jaap van der Valk de oudere generatie komt daar hem gaarne „onze Wapenaar", nog iets bij. Door preken en Wapenaars eerste dichtbundel, theologische lectuur, door het Uit stille uren (een titel die zijn voorbeeld van historische chris- mystieke inslag verraadt), ver- telijke poëzie, van de middel- scheen in 1924. Latere bundels eeuwen af tot Gossaert en De heten Het betere land en Dc Mérode toe. was er een dichter- Vuurproef. Deze laatstgenoemde lijke taal voor godsdienstige poë- bundel is van 1949. Wapenaars zie ontstaan, een magazijn van essayistisch werk verraadt een formules, waarvan ieder zich behoorlijke belezenheid en ken- met persoonlijke nuanceringen merkt zich door een fijne en bediende. Vóór de Franse revo- milde toon. lutie was een dergelijk persoon- A| J lijk getint traditionalisme in al- AIS 6611 dTSCnGIQ le kunsten regel. Men denke, b.v. aan de achttiende-eeuwse En nu dan zijn jongste bun- muziek en zelfs nog aan de Ita- del met de titel die als een af- liaanse opera van ae negentien- scheid klinkt. Bijna alle verzen de opleiding zelf ter hand; hij had een diepe argwaan tegen ..schoolmeesters", die op vele plaatsen in zijn auto biografie blijkt: „Maar wat ik u bidden mag. pedante schoolmees ters. werp toch ook hier die ge weldige ballast over boord terwil- le van zoveel begaafde kinderen, die onder u jammerlijk te gronde gaan." en „Zoveel is zeker, dat ik met weinig moeite die dingen in mij heb opgenomen, waarmee gewoonlijk de jeugd jaren door dwaze en bekrompen schoolmees ters wordt afgebeuld." Toen Constantijn tweeënhalf jaar was. leerde hij. zijn moeder bundel op het verkeer tot het beste, voortgebracht: Europees niveau, aie, in um in Parijs uitgegeven, terecht inter- - nationaal lof is toegezwaaid. stond er geen woord Ook voor de kerkmuziek heeft ?P schrift- Over Huygens zich verdienstelijk ge- zyn publicaties ver maakt met zijn brochure Gebruyck telt hy, dat ny of Ongebruyck van 't Orgel. Na nooit ongeordend de overwinning van het protestan- iets heeft uitgege- tisme waren er drie opvattingen ven, hy besteedde over het gebruik van het orgel vooral aandacht aan ontstaan: in Frankrijk was het de laatste regels, afgeschaft, in Engeland bleef het In dienst van Fre- in de dienst in gebruik, in ons derik Hendrik, Wil- 1 and was het „onkerkelijk" in ge- lem n diens we_ hofkringen, de school te danken had." analyserend, Vanzelfsprekend een ongewoon enthousiasme: „Ik volking^ nog" geen vijfentwintig jaar oud, beweer namelijk, dat het geen pas enkele grotere werken ge- Apelles ooit in de gedachten zou schilderd had en wie Huygens hebben kunnen komen wat een zeer grote toekomst voor- Nederlander, spelt. Diens schilderij van Judas, baardeloze, dan de zilverlingen terugbrengend, ontvangst „aen hoofd des ganschen Raeds" werd hij als redder toegejuicht. Acht talen molenaar, één figuur aan overscheidene aandoeningen heeft komt HÜ'ygens' tot uitgedrukt." Toen Rembrandt la ter eigen wegen ging, die sterk afweken van wat in de op de Ita- ut. liaanse stul gestelde hofkringen heett hij wisltunde. aardrijkskun- Doeltreffend - is de opvoeding, die vader Christiaen zijn zoon heeft gegeven, zeker geweest. Be halve de reeds genoemde vakken Marot. De muziek stond bij deze opvoeding zeer centraal; Huygens vertelt er in zijn biogra fie uitgebreid over. „Het was winter en naar gewoonte kregen wij winterjasjes III heeft hij nazingend, spelenderwijs de Tien bruik: het mag na de dienst „pre- duwe en Willem Geboden in een Franse berijming ludiëren", als iedereen pratend weggaat, en ook om zes uur 's avonds, voor de leeglopers! „Wat daer wijders om gaet. tus- hij bezat relaties in schen jonger bloed, onder de tal van landen. donkere hoecken, ende jvjet prominenten adigh geluyd, is naer te Descartes. Cor- En wat men speelt....! Engels voorbeeld stelt Huy- 2. Ï5L R_r_ gens voor de gemeentezang en het ^^jfuber John Donne vele anderen Door elke knoop de muzieknoot te geven leerden de kinderen deze spelend en troffen gens voor oe gemeentezang en net. - R,lh-_. Ma. orgelspel te laten afwisselen; de |aeus, XfTjonm mensen „sullen tastelick bevinden (dat) haere gemoederen door het Ook het ritme werd thuis ge studeerd. Christiaen, die altijd be dacht was op het latere nut, leer de zijn kinderen de beginselen van het dansen (toen een statig heen schrijden). „Ja, zelfs W. Helmichi- te Amsterdam, hierom Constantijn vond het zeer geschikte oefe- goede houding aan -uc-iu uc»g van PdW vu»- stond Huygens lïen de gesoïshene Lofsanghen, Se.lmaü® elswa£ intervallen mede-luyden van 't Orgel. werd hij i der aerde opwaerts ghetoghen tac.t' suilen werden." met. a,"J~ ""rv: Dan zal misschien ook de zang in "rders weriL wat beter worden: men zou zich verdiepei al schamen zich zó tot een aards bn* vorst te wenden. Huygens wil dat. n het de gewone man niet al te vriendschappelijke kwalijk nemen, want „Wy heb- omgang met groten echte*!1 ning handelswetenschappen ge studeerd, beheerste hij acht talen zó, dat hij er gedichten in heeft kunnen schrijven, werd hij als deskundige op het gebied van de oorlogvoering geconsulteerd en bedreven in en- werd bewonderd, is Huygens' waardering verminderd. Voor de architectuur had Huy gens ook betekenis; zijn grote hui zen in en bij Den Haag zijn reeds genoemd, maar verder had Jiij invloed op de bouw van het Mau- ritshuis en het Huis ten Bosch en op de aanleg van een weg naar Scheveningen. wijdde hij zijn gedicht Zee- straet; zijn buitenleven beschrijft HtéVtussen hij in Hofwyck. Van het hof week 550 theologische Constantyn maar weinig, of het ^®rKe1?- 2100 libri Mi moest zijn om missies te vervul- was hij enigszins bedr kele takken van sport gebruikelijk toen. Voor zijn veel- belezen tijd kende hij een ver bluffend groot aantal auteurs gron- Aan dit laatste dig. Na zijn dood verkochten zijn zoons drieduizend van zijn boe ken, waaronder zeer oude druk- ren ongeveer 250 juridische Miscellanei en delen muziek. De carrière die nagestreefd len. Tijdens het stadhouderloze werd. heeft hij ook gemaakt. Als zesentwintigjarige werd hij door de koning van Engeland reeds in de adelstand verheven en hierna nog vele onderscheidingen tijdvak was zijn positie hier moeilijk; toch valt in deze tijd d® zijn grootste diplomatieke succes. In 1661 werd Huygens 65 gevolgd? Is het dan verwonderlijk, Oranje weer voor de weduwe Willem II terug te winnen. Lode- wijk XIV had dit belangrijke Hu tegen in de brilpassage poëzie vaak gewild diepzinnig? diepzinnigheid was toenter- uit Dc Laatste Ronde dateren A. WAPENAAR uit de jaren na 1945. Enkele ge dichten zijn uit vroegere bundels overgenomen. De bundel bevat van redenering en mystiek. Af- verscheidene in memoriams; hij gezien van het niveauverschil is trouwens in zijn geheel aan de zijn Wapenaars thema's even- nagedachtenis van des dichters wel meer uit het mensenleven vrouw opgedragen. Nergens dan uit de natuur genomen. Ban- wordt Wapenaars poëzie tot den aan huisgezin, familie, vrien- stichtelijk gerijmel; ook waar den en God zijn bij hem heel hij sterk traditioneel dicht, be- sterk. Hieruit put hij zijn inspi- seft men dat hij zó voelt en ratie. Want dat die er is, blijkt denkt. Kenmerkend voor Wape- wel uit een inzet als van het naar is de rustige, geleidelijke vers Sint-Vitusdans: ontvouwing van de dichterlijke gedachte, waardoor zijn verzen voor ieder begrijpelijk zijn. Ner gens probeert hij boven zich uit En Ze danste wervlend naar dc tni*t te stuiten vaart, te reiken of door excentriek te Een martelares in ademnood doen de aandacht te trekken. En in ontsteltenis aangestaard. Wat in hem stem verkreeg is kleine En dag en nacht ging door die Totdat haar kracht restloos verspild Zij neerlag, transparant en wit En in een eeuwge rust verstild. de samenleving plaats en een beschut milieu van de stille vromen, de ko ningskinderen, wier ideaal is „een stil en gerust leven in alle godzaligheid en eerbaar heid", zoals de apostel het formuleerde. Was dit ook niet Laat ik eindigen met het mooi- het ideaal van Jan Luiken? Het ste vers voor U over te schrij- is deze traditie die bij Wa- ven. dat ik van Wapenaar ken. Eenaar doorklinkt. Evenals Lui- Het is het derde sonnet uit de en leeft hij tussen de polen cyclus Daniël. Een engel zweefde neer op zachte zwingen, En Daniël daalt diep in 't witte licht Dat afglanst van des Engels aangezicht Hij ziet de leeuwen niet die hem omkringen, W'eg in het nachtgezicht: hij kan wel zingen: Hij ziet de Godsstad na het laatst gericht In heerlijkheid hersteld, God zelf haar Licht En hoort er onuitsprekelijke dingen. Tot hij ontwaakt; wie was het die hem riep? Is dit een droom? Waar was het dat hy sliep? Hij antwoordt; of spreekt God nu zelf door hem? Als uit de verte hoort hij d'eigen stem. Hij voelt een kilte trekken langs zijn leden, Hij keert terug uit Gods verborgenheden. Een vers als dit blijft in de wisseling van de letterkundige modes van waarde Alleen al terwille van dit gedicht zal men deze bundel willen bezitten. C. RIJNSDORP QHR j siet.aü'ïld™' sommige vry ongemeen ende dat "dJgens op" onhandsame toonen, voor den pejvlakkig was onervarenen Hij adviseert dan fUf, sf!,.e.rPz'^,g; Springt op syn Duytsch of op ocdt or8el te laten meespelen. 101 vn te leren; later schrijft hij: ■P- L syn Fransch, Ick sie geen' misdaed aenden Mij dunckt het springen en het Zijn aengeboren susterlingen. 'Kgeloof het hert springt als men singt. En 't hert is 't dat de voeten dwinght: Soo raecken sy gelyck aen 'troe- Hierna nam de praktische mu ziekbeoefening spoedig een aan vang „tot de muziekinstrumenten. Weinig lof heid bijvoorbeeld werd zeer gewaardeerd maar hij was geen „denker". Wijsgerige theorieën als Cartesius' cogito, ergo sum ten diepste onchristelijk doorzag hij niet, hij heeft er thans niet zoveel aandacht aan geschon ken als nodig was- Nu kwam hij tussen zijn vrienden Descartes en Van Baerle lelijk in de knel. toen die elkaar hierover fel bestreden. eindelijk kunnen vier jaren onderhandelen Huygens. de politieke situatie uit buitend, gelukt, weer in handen brengen. Op 12 april 1665 hij in deze Provengaalse stad ont vangen; in het amfitheater nam hij op 7 mei in naam van Willem III de eed van trouw van de be- De voorgangers kunnen even min veel lof bij hem oogsten; Con stantijn, die zich van zijn twaalf de jaar af met de (klassieke) re torica had beziggehouden, oor- SSXff «iptaMtirt» handigheid he.« epdueht^n, zodat zijzelf niet ge makkelijk kunnen bepalen, waar- ar toe zij op weg zijn laat staan hun gehoor." Het be vreemdt Huygens, dat al deze „poespas" op de kansel geduld wordt; hij heeft zich „geducht, Na toe nog aangespoord bij het het lenen van officiële schilderop drachten. Pedanterie en diepzin- het prinsdom nigheid mogen défault de ses qua- Oranje te lites zijn geweest, altruïstisch Willem Brakman HH was hij zeker voor wie zijn hulp met een roman Ee waard waren; zo introduceerde De hoofdfiguur daarin hij Antony van Leeuwenhoek, een Akijn. In Brakmans nieuwe boek die vriendschap toe gewone Delftse burgerman, bij Die ene mens (uitg. Querido, maar ervan uitgaat, de Royal Society te Londen. Toch Amsterdam) vertelt de auteur dood is, toont Trix tegenover de treffen ons, zeker in zijn Patho- een vroegere episode uit Akijns vriend van haar overleden man dia, maar ook in zijn poëzie, re- leven, namelijk zijn ervaringen vér gaande avances. Maar Akijn, *M- fif"w ■*- situatie waarin weinig debuteerde chologisch verklaard. Ze Is er winterreis, eenmaal en ze is er des te ster ker omdat de auteur niet naar :hap toe schrijft uitgaat. Als Tom gelmatig passages, die een eerlij- als medisch student. Heeft de ke bewogenheid weerspiegelen; naam Akijn iets met harlekijn uit mannen sterk daar is hij op zijn best, daar is te staan? Deze Jongeman, lntelll- vriend geen moment vergeten nieuwe roman van het permanente „wortspielerige" gent. gevoelig, heeft iets harle- Hick FunKe-Bordewiik ondergeschikt, zoals in net gere- kljn-achtlgs. Hiermee is niets serveerde en geresigneerde. deniererende bedoeld, men denke ia™ zH™e?fPkn"C™dee- Huygens zich hieruit gewerkt. Sneldicht UK roman i u c n v van Nick moeder gedood. Gevoelens van held en handigheid van de grote en s» Funke - Bordewljk (Uitgeverij schuld en wroeging (Leslie had Der mensch^n ouderdom ts als fumk0mlek in het lichamelijke, ik bij serveerde en geresigneerde. OUDERDOM denigrerends bedoeld, men denke Dit is i maar aan Charlie Chaplin. Akijn beredeneerde, heeft niet de fantastische lenig- vriendschap, z held en handigheid van de grote en sterker dan animale drift. Wat stamijn Junior, zoals Jac. Camprn hem in 1634 hoewel vruchteloos geërgerd" aan de banale predikers In zijn woon plaats 's-Gravenhagc. Constantijns ouders hebben te recht ingezien, dat beheersing Nu had hij inderdaad weinig hage-Rotterdam) lijkt tijd voor rustige overpeinzingen, ke boek Millie en' Zo is het begrijpelijk, dat hij uit blonk in het sneldicht, terwijl gro te gedichten niet zeer talrijk zijn. Natuurlijk was ook volgens Huy- gens alle poëzie kunst; is de vëij'^«|""LesHe"whltton poëzie niet uitgevonden vo genot, dient -het proza niet een behoefte te voorzien?" Een werkt, op min of ander eigenaardig „vooroordeel" van die tijd was de overschatting van de waarde van het latijn, vergeleken met dc moedertaal. Huygens schrijft zich te hebben •baasd, dat mensen, die het mét hem mee. Op weg New York ontmoet Leslie in jonge vrouw, Ellis deze rubriek vooruitgang. Niet dat dit nleu' l werk geen kwaliteiten heeft. Dc kjge' mensen.die' weten "dat'Te Amerikaanse door hun ouders niet gewenst wa- sprankje hoofdfiguur is "gezel, Leslie Whltton, die na ren en die zonder jaar op een tabaksonderoe- liefde is opgegroeid. Ellis .co ming In Borneo te hebben ge- iie ontdekken, dat ze meer ge werkt, op min of meer vluchtach- meenschappelijks hebben dan de tige wijze vertrekt om te ontko- letters van hun naam. Ook hier len aan de brutale avances van komt het tot een incidenteel, vèr- e vrouw van een collega. gaand contact en ook hier .vlucht' de man voor de consequenties van Dit vrijgevochten, stug rokend zijn daad. Een vlucht waarmee ...w—v... v..v ..v. 1 drinkend exemplaar wreekt hij Ellis psychisch ten gronde latijn uitmuntend beheersten, het haar nederlaag op haar achtjarig richt. De consequenties zijn er hun moedertaal niet verder zoontje Charlie, die voor Leslie dus toch en in beide gevallen van !""v' De vraag blijft haers levens winter, mj»ar~wel enigszins In hei geeste- Sy dorre bladeren, die noch aen lijke. HIJ is daarbij min of meer 't tackje staen, bezeten van een religieus com- Men vindter die der los af plex. dat vooral uitkomt slingeren: „md.er -SSTm'ïï d. Die taey. en hard en steech, v.n een belijdend chrto- als noo ter aerde flaen. ten Akljn u een zeer kwetsbaar mens. „Hij was kwetsbaar cn De tyd is niettemin verloopen vergat niet, een onverteerbaar soo hij placht leven, een steen in de maag, Het jaer verstaet geen jock. i spontane, niet ir onuitroeibare aanwezig drift. Wat vorige gelegenheid In novelle van Dolf Verroen kon prijzen, doet zich gelukkig hier ook voor: een positief moment, P.dat in de sfeer van het heden- rde conversatie ten huize daagse cynisme en nihilisme wel- dadig aandoet. C. R. menkllttend, klonterend D| j boerde dc afkeer, de verveling, Het Blad moet van de rijsen. de ang8f. (bi,, 57), brachten dan beuzelarijen Nederlands „dat ternauwernood over de grond kruipt. vijfentwintig jaar grote genegenheid heeft opge- tragische vat. Per ongeluk of opzet wordt dan over of Leslie's houding laf Pas als !">et jongetje, dat vergeefs had ge- of. dieper bezien, juist moedig schrijft hoopt van zijn grote vriend af- was. n. doorzijn Niet nieuw Een windtje, een rijpje Coortsje doet het rijsen: En dan wit min of meer gewaeckt hebt, goeden nacht, prachtige kern: Akijns vriend- tr I nor j a At» schap voor Tom, de man die in H. J. HOLLAAR fie ioop van het verhaal bij een auto-ongeluk om het leven komt. De spookwolf en Jahomrai en de heilige olilani De Spookwolf en Jahomrai en de heilige olifant, door Frltz Melsnltier. Uitgave C. F. Callenbach N.V. Nijkerk. rfr hij zijn eerste belangrijke gedicht scheid te kunnen in het Nederlands, getiteld Bata- va Tempo 't Voorhout van 's Gravenhage. Vele latijnse en Franse gedichten waren hieraan al voorafgegaan. Als Huygens in zijn latijnse autobiografie in de eerste plaats bestemd voor intern gebruik puristen als Ste- vin (en later Hooft) prijst en de waarde van de eigen taal bena drukt, is hij een man van zijn tijd. van de zelfbewuste Noordne derlandse renaissance. Vader Christiaen gaf zijn zoons echter een zeer veelzijdige oplei ding. Ook de natuurwetenschap- «//////////////7///////////W/Z daaraan hapert het juist. Kramp achtige daden liggen als eilandjes in zeeën van analyses. Toms 1 Trix wordt levensge- Twee boeken vreselijke 1 vaarlijk gewond. Akijn hoort het 10 tot 15 jaar. die echter ook uit haar mond, door ouderen met interesse en plezier zullen worden gelezen: De Spookwolf en Jahomrai cn de heilige olifant Beide boeken zijn :lijl want Tc het ziekenhuis gebracht, Akijn co-assistent is. In de En hier ligt het zwakke punt. mantische periode vond de auteur >n de serie „Over mensen De schrijfster heeft van die ana- van romans het zijn plicht een ren in vreemde landen" lyseerwoede niet alleen geen af- maximum aan gevoel te produ- C. F. Call< Hij deed alsof de lezer uitgegeven. PU «een bezwaar. Echte genegenheid stand genomen, ze doet er zelf ue VGlVOIOGr en wederzijds begrip is, althans Via Leslie cn EUis ongebreideld heet. zeldzaam en wanneer dit aan mee. Dit heeft geleid tot een ven gespeend was en bedoll lezer bij tragische passages 'en der golven van hevige woorden. I elk gevoel t uitzonderingsgeval zich voordoet, De vervolger, door Günther zjjn het de omstandigheden aan Weisenborn. Uitgave De Boeke- een kant of rij N.V., Burn. Roman over illegaal work in en Isolde, sinds Anton Tsjechofs het Duitsland van Hitler. Men be- De dame met het hondje en leeft de spanning, ook in de drci- ook voordien natuurlijk een „.^L.- «in« van het verraad. Men krijgt wijd verbreid thema in de litera pen werden thuis onder leiding ook een indruk, hoeveel moeite tuur. De hedendaagse mens is te- specialisten bestudeerd. Zo het onder omstandigheden kostte gelijk te gecompliceerd Vooral bij het kennisnemen van de het eerstgenoemde boek (131 blz.) moesten we herhaaldelijk denken aan het onsterfelijke „Kazan" ~m Jack London. In gelijke 1 pas- wijdt hij in zijn biografie sage aan het licht w zijn zoon Christiaen enkele belangrijkste regels zou ontdek ken en spreekt verder ove bril en het oog. Deze hebben om naderhand recht te verkrij- ontgroeid aan oude zekerheden, an gen over wat toen is geschied. De dan dat hij het geluk vinden kan. de opzet van het boek is boeiend en Sublimering van eigen leed en te- origineel. Vertaling door Wielek- leurstellingen in toewij'ding aan Berg. De omslag is van Eppo anderen is alleen mogelijk bij een Doeve. of andere vorm van geloof en Dit heeft geleid tot was en had-stijl, waarbij men P jw J tijd achter de gebeurtenissen aer „OIveiI VMI1 Ilcvli beide zuaen- d'e wordt geplaatst, die dan uitvoerig Dc moderne schrijver een blijvende vereniging onmogc- worden uitgeplozen. Een stijl van rcld van onvoorstelbaar leed. dat trant is dit verhaal geschreven. lijk maken. Dit is, Sinds^ Tristan nakaarten, die in wezen ouderwets door de algemene berichtgeving Het tweede <141 blz.) komt, hoe- is. De moderne auteurs kunnen tot ieders kennis komt) weet met wel hier juist voortreffelijk suggereren, de ellende beter raad. Hij munt de olifant maar dat verdraagt zich niet met uit in een evocatie van het ver- uitvoerige beschouwingen. De driet cn alles wat ermee samen- eindindruk wordt dan ook niet bc- hangt, door zakelijkheid en mini- paald door wat er is geoeurd, male aanduidingen. Ik geloof dat die door de analyses. zodat dit een van de belangrijkste plaats van de wolf .hoofdpersoon" is, op het zelfde stramien neer: het on getemde dier. dat op vertrouwe lijke voet komt met een mens. of I niet recht weet worvenheden is van de heden- schrijvingen beschrijvingen essay te hebben gelezen, daagse literatuur. Ook Brakman i tussen beide in. verstaat die kunst. Akijns vriend schap voor Tom wordt niet gemo- streken doen de waardering stij» C. RIJNSDORP tiveerd, niet beredeneerd of psy- gen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1962 | | pagina 17