X13
Ui 13 Wil 14 JAI 15 l'J 16 1:1 17 IZiWliJ 19 IN20 k?f
VOORJAARSBEURS BZsxr* BOUW- EN TRANSPORTBEURS
Roemers: looncrisis geen
politieke stunt van NVV
Hog ere lonen
worden toch
uitbetaald
Duitse omroep pakt de
zaak grootscheeps aan
Tandziekten houden
duizenden van werk
Voor kleine duizend gulden
centrale verwarming
MAANDAG 12 MAART lVó
sêbt m dinsdag êmwoensdagdonderdag* m V vrijdag m tm zaterdag m]ljsf zöm$s s u maandag p dinsdag êt
MAART MAART ^JKÊLJ BLêÊLJ MAAHT JLmmmtéÊ MAART J^J^rA V MASf ÊLJÊJ iImmm^K
Utoptnd
r» 9-<8 uur
Toegangsprijs
f-3-
Croeselaan: Bouw- en Intern
transport - Uitrustingen voor
Industrie en openbare diensten
Verdachte bleek
noch afperser,
noch OAS-lid
De 26-jarlge handelsvertegenwoordiger
R. J.p die dinsdagavond in Amsterdam
werd gearresteerd in verband met een
onder de naam van de O.A.S. gevoerde
afpersingszaak, is zaterdagmiddag op
vrye voeten gesteld.
De handelsvertegenwoordiger heeft
steeds ontkend iets met de zaak te maken
te hebben. De politie had hem in verze
kerde bewaring gesteld nadat twee ken
nissen zijn stem hadden herkend tijdens
dc telefoongesprekken, waarin de Am
sterdamse garagehouder J. Tabak na
mens de O.A.S. opdracht kreeg een be
drag van 15.000 gulden in een zandbak
in de hoofdstad te deponeren. De verte
genwoordiger had evenwel een nagenoeg
sluitend alibi.
Volgens verklaringen van J. zou hij
door het gebeurde veel schade hebben
ondervonden. Tal van klanten van hem
hebben het vertrouwen in hem opgezegd,
getuige de vele brieven die hij na
vrijlating in de brievenbus vond.
K.WF.-antoplaatJes Het Koningin
Wilhelmina Fonds voor de kankerbe
strijding heeft, in verband met de ver
spreiding van strookjes autoplaatjes aan
ruim een miljoen schoolkinderen, de
inzendtermijn voor de prijswaagkaarten
verlengd tot 1 juni.
Dam-vraay 219
(Eerste publicatie)
Het vraagstuk, dat in samenwerking
tussen Leen de Rooy en J. H. H. Schey-
en tot stand kwam, is 15 zetten diep
Eerder reeds werd zo'n reünie-motief
geplaatst van minder zwaar kaliber.
In aanmerking genomen de bizarre
stand waarin het zwarte stuk op 45
een voorname functie verricht mocht
er ook wel iets formidabels uit te voor
schijn komen.
Wit is aan zet en wint.
-P *8*
«r
m
m
fe K
n
M
83
O
9
B
m
0
0-
m
m
cy:
1
e
Wi psf
Zwart: 5, 8, 9, 12, 14, 18, 22, 24, 26, 29,
30. 34, 38. 45.
wit: 15, 16, 21, 25, 27, 31, 37, 40, 41, 46,
'7, 48, 50.
Schaak-vraag 219
De stand der stukken in het pro
bleem van Rudenko en Mortensen was,
wit: Khl, Df2, Ta5, Lb8, Pc5 en e6, pi g6;
zwart: Ke5, Pd6, pi c6, e4 en f7. Mat
in twee zetten door 1. Df2e3! Een
aardige sleutelzet, die twee extra
vluchtvelden geeft aan de zwarte
koning. Het is gemakkelijk te zien
hoe zwart mat gaat na één van die
drie vluchtzetten. Bovendien kan hij
kiezen uit vier zetten met de f-pion,
die alle tot een verschillend mat lei
den. Men noemt dit het „Pickaninny"-
thema; de zwarte pion is het „nikker
tje". 1 f7xe6; 2. Pc5d7 mat;
1 f7xg6; 2. De3—g5 mat; 1
f7—f6; 2. De3xe4 mat; 1 f7—f5;
2 D3d4 mat.
Bridge
De pointe in het vorige 4-schoppen-
spel is, dat Zuid de le slag moet wei
geren: West vervolgt met ruiten. Nu
neemt Zuid met het aas en kan 11
s'agen maken, wanneer de harten 33
Laat ik u de volledige kaartverdeling
na de le slag eens voorleggen:
Z> 10 6 2
(i B 3
H B 10 5 2
Bij ruiten-naspel neemt Zuid met het
aas. incasseert schoppenheer-aas en
3 honneurs in harten, eindigende in de
hand Nu volgt de 4e harten, waarop
in Noord de laatste ruiten verdwijnt en
de tegenpartij maakt nog slechts troef-
vrouw!
Neemt Zuid de le slag met ruiten
aas, dan mislukt deze speelwijze, mits
West goed tegenspeelt! Na schoppen
heer-aas, hartenheer, vrouw en aas
volgt rte 4e harten, welke West echter
niet mag troeven. In Noord gaat een
ruiten weg, waarop Zuid ruiten na-
ipeelt. West neemt, haalt met schop
penvrouw de laatste troef in de dummy
weg, maakt een 2e ruitenslag en Zuid
komt slechts tot 10 slagen!
Jack Diamond.
Bonden keuren beleid goed
T~AE voorzitter van het NVV, drs,
D. Roemers, heeft aan 't slot van
de hoofdbesturenvergadering van dit
verbond in Utrecht de beschuldi
ging, dat het NVV met zijn jongste
verklaring over de loonpolitiek een
politieke stunt zou beogen, met klem
van de hand gewezen. „Wij zetten,"
aldus de heer Roemers, „de samen
werking in de Stichting van de Ar
beid en in het overleg van de vak-
centralen niet voor een zogenaamde
politieke stunt op het spel. Het zou",
zo zei hij, „ons een lief ding waard
zijn geweest, wanneer wij deze cri
sis, die wij bepaald niet hebben ge
zocht, hadden kunnen vermijden".
Tevoren raam een aantel bestuurs
leden van de bij het NVV aangesloten
bonden deel aan de discussie oveir de
rede van de secretaris van hiet NVV, de
heer W. van Tilburg. Zo werd door
dé heer B. ter Born namens de Alge
mene bedrij fsgroepencentiraile mede
gedeeld, dat in verschillende bedrijven
tien tot dietrtig procent boven de loons
verhogingen, die in het kader van d'e
Kruiswoord-puzzel
zonder zwart
1. god van de rijkdom - zijtak Donau.
2. lichaamsdeel - vlldeurtje of schuif
aan de waterkerende zijde van een
sluisdeur (Z.-Nederl.).
3. meer op de grens van dé Ver. Staten
en Canada - uniform.
4. stuk bouwland - voedsel - sus loco
tafk)
5. ingetrapte pantoffel - rund - plech
tige gelofte.
6. voedsel om te lokken - kraam -
muzieknoot.
7. geluid van een ezel - niet harde
slag - zoon van Jacob.
8. landweg of laan - koemestvocht.
9 rund - rijkstelefoon (afk) - ge
meente in Z.-Holla-nd.
Vert
1 mohammedaanse vastenmaand (Ind)
- wereldtaal
2. boom - schoeisel.
3. kanton in Zwitserland - bewaarder
van een kerk.
4. ij zei en drievoet - onbep. voonaamw.
5. bijwoord - soort van kraai - muziek-
6. opkoper van gestolen goederen (bar-
goens) - akelig.
7. maanstand - onbep. voonrnaamw. -
algemeen kiesrecht (afk).
8. dee1 van het gelaat - nobele.
9. bij elkaar behorende voorwerpen -
schraal - scheikundig element (afk).
Oplossing vorige puzzle: 1. drama,
2. anker, 3. titel, 4. itala, 5. slier, 6.
Miama, 7, anode De zegswijze luidt;
„Dat is maar larie".
gedifferentieerde loonpolitiek gelden,
worden gegeven.
Hij zei ook, dat bepaalde, bij de KAB
aangesloten bonden, het standpunt van
de KAB beslist niet onderschrijven. Na
mens de Algemene metaalbedrijfsbond
deelde de heer J. de Reuver mede, dat
de bondsraad van deze bedrijfsbond juist
een motie had aangenomen, waarin
het hoofdbestuur werd opgedragen alleen
dan een c.a.o. te tekenen, indien het
College van rijksbemiddelaars bereid
blijkt de eerder ingediende voorstellen
Van partijen in de metaalnijverheid goed
te keuren.
Er is het NVV de laatste dagen veel
verweten, aldus de heer Van Tilburg
Men verwijt het verbond, dat door zijn
halsstarrigheid een regeringsbeslissing
nodig was en dat de samenwerking in de
Stichting daardoor in een crisis is ge
raakt. Men heeft het over een politieke
stunt, een dwarsdrijverij en over het zien
onttrekken aan de werkelijke feiten. Men
vergeet, zo zei hij, dat de bij de KAB en
het CNV aangesloten organisaties evenals
de NW-organisaties toch vasthouden aan
de oorspronkelijke overeenkomsten. Het
verschil is, dat de NW-bonden het zeg
gen en de andere pogen het te verzwijgen
en te verdoezelen door zich te verschuilen
achter het schild van staatssecretaris
Roolvink. In dit verband vroeg de heer
Van Tilburg zich af. of er iemand is die
ook maar gelooft dat het bijvoorbeeld
bij de AKU mogelijk zou zijn, de over
eenkomsten terug te schroeven. En toch
is er dezer dagen een publicatie versche
nen waaruit de niet-insider zou kunnen
afleiden dat dit gebeurd is. De AKU-
directie heeft besloten een loonregeling
in te voeren, aangepast aan de nieuwe
aanwijzing en de confessionele organisa
ties waren bereid, deze tezamen met de
directie in te dienen, het liefst op een
lager loonniveau dan de directie voor
stelde. omdat dan de goedkeuring veilig
werd gesteld. Maar. aldus de heer Van
Tilburg, natuurlijk alleen indien de direc
tie zich bereid verklaarde, het verschil
op de een of andere manier bij te passen.
„Dubbelslachtigheid"
In dit verband vroeg de heer Van
Tilburg zich af, wat nu erger is, de zo
genaamde rebellie van het NW of de
„dubbelslachtigheid" van de confessio
nele organisaties. Aan deze dubbel
slachtigheid, zo zei hü. wenst het NW
niet mee te doen. Met deze loonpolitiek
is men wel erg diep gezonken. Niet al
leen, dat dit systeem technisch onhan
teerbaar en economisch onjuist is en
tot chaotische toestanden leidt, maar
het vreet, naar het oordeel van de heer
Van Tilburg, ook aan onze zedelijke
normen. Als dit het kenmerk van een
christelijk-sociaal beleid is, mag men,
volgens hem, het' NVV gerust niet bo-
Als het in de loonpolitiek tot een ex
plosie komt, en die kans noemde de
heer Van Tilburg niet gering, wordt het
moeilijker dan ooit, weer tot een orde
lijk geheel te komen. In een commissie
van de SER wordt onder leiding van
prof. Schouten al geruime tijd gedok
terd aan een nieuwe loonpolitieke con
ceptie. De enige redding die de heer
Van Tilburg dan ook ziet is, dat deze
DRS. D. ROEMERS
commissie met de grootst mogelijke
spoed haar werkzaamheden beëindigt.
„De oplossing is er evenwel niet een
voudiger op geworden, nu de regering
opnieuw een spaak in het wiel heeft ge
stoken, waardoor de loonwagen dreigt
te ontsporen". De „redding" is natuur
lijk ook alleen maar mogelijk, als de
conclusies van de commissie Schouten
door het bedrijfsleven worden gedragen
en op korte termijn door de regering
worden overgenomen. Een lichtpunt geen politieke stunt
daarbij noemde de heer Van Tilburg,
dat in de commissie Schouten eindelijk
een gezamenlijke opvatting aan de hori
zon begint te dagen en wel op basis van
een na moeizame interne arbeid tot stand
gekomen gezamenlijke conceptie van de
drie vakcentralen. Hij sprak de hoop uit
dat door de thans dreigende crisis, deze
arbeid niet verloren gaat.
Ten slotte betoogde de heer Van Til
burg, dat de regering er begrip voor
moet hebben, dat het huidige gedetail
leerde preventieve toezicht op de loon
vorming van de overheid plaats moet
maken voor een beperkt repressief toe- J
zicht, waarbij de overheid dus eventu-
eel achteraf kan ingrijpen. Het produk-
tiviteltscriterium als enig uitgangspunt
voor de loonvorming zal moeten worden
losgelaten. Een belangrijke
diging van de toetsingsnormen i
ingrijpende beperking van de toetsing
zelf. zal daarmee gepaard moeten gaan,
zo meent de heer Van Tilburg.
Wereldkampioenschappen in Chili
rjE WESTDUITSE radio en televi- verre reis naar Chili maken, maar ook
1J sie gaan de berichtgeving over geluidsmgenaeurs, technici, cutters,
de wereldkampioenschappen voetbal monteurs en nog andere deskundigen
in Chili grootscheeps verzorgen, zu^enmeegaan.
Speciaal voor de Duitsers rullen In
,r, j van dit voetbalevenement zullen kun-
dit Zuidamerikaanse land eigen kor- n<_n m tIteren nog M vast
tegolfzcnders voor de radla-reporta- Wel klmnen da van de grens-
ges naar West-Duitsland worden gebieden natuurlijk de Duitse uitzon-
gebouwd en in een eigen filmstudio dingen volgen,
zullen de films voor de televisie
worden ontwikkeld, gesneden en van Commentaar
commentaar worden voorzien, alvo- m
Twee plussen
en een min
Fluoridering is
van groot belang
zondagavond, verdiend.
zich zaterdag op haar vergadering
in Utrecht beziggehouden met de
verschillende aspecten van de
drinkwaterfluoridcring. Het onder
werp werd ingeleid door prof. dr.
K. C. Winkler, hoogleraar-directeur
van het laboratorium voor micro
biologie der rijksuniversiteit te
Utrecht en lid van de commissie
voorlichting inzake fluoridering van
het drinkwater.
Prof. Winkler herinnerde ©raan, dat
de noodzakelijke tandheelkundige ver
zorging (die overigens door nog lang
niet de helft van het Nederlandse volk
wordt genoten) nu in Nederland reeds
100 min per jaar kost. Op ieder mo
ment van de dag houden de tandziek
ten bovendien tien- tot vijftienduizend
mensen aan of van het werk.
Een verandering in de eet- en snoep-
gewoonte en een regelmatige verzorging
van het gebit alleen, blijkén tandbederf
niet te kunnen voorkomen. De fluoride
ring van het drinkwater echter, zou dit
volgens prof. Winkler, voor de komende
generatie voor een groot deel mogelijk
maken.
Het effect van fluoride kan men niet
in twijfel trekken, aldus prof. Winkler.
De toevoeging ervan aan het drinkwater
mag echter, volgens hem. geen preceden
ten scheppen, bijvoorbeeld voor het toe
voegen van vitaminen of hormonen.
Fluoride is een stof die in natuurlijk
water ook voorkomt èn alleen met
floride heeft men vijftig jaar kunnen ex
perimenteren.
Het argument van sommige tegenstan
ders, dat fluoride een vergif is, wees
prof. Winkler van de hand. Keukenzout
en vltamine-d in grote hoeveelheden z(jn
ook vergif, zo zei hy. VU' gram fluoride
is een dodelijke dosis, maar een kwart
gram, dat wil zeggen de hoeveelheid
die bU een waterfluorlderlng in 250 li
ter water terecht zou komen, kan men in
een keer Innemen zonder er ernstige ge
volgen van te ondervinden.
Zelfs wanneer men op een waterlei
dingbedrijf de wekelijkse hoeveelheid
fluoride per ongeluk ineens in het water
reservoir zou storten, is het effect nog
niet schadelUk. Miljoenen mensen heb
ben hun leven lang water met 1 mg
fluoride gebruikt, maar de sterfte- en
ziektecijfers in de gebieden waar na
tuurlijk gefluorideerd water voorkomt,
zijn niet hoger dan elders. Voorts is ge
bleken, dat gefluorideerd water even
min schadelijk is voor de veeteelt, de
landbouw of de industrie.
De kosten van de fluoridering zijn
gering: per jaar per inwoner ongeveer
10 cent.
Over weinig andere maatreglen heeft
men een dergelijke zekerheid kunnen
verkrijgen als over de fluoridering, al
dus prof. Winkler, die tot de conclusie
kwam dat dit middel effect heeft, on
schadelijk is en technisch uitvoerbaar.
De vraag, of men mensen moet dwin
gen het middel te gebruiken, betgeen in
feite gebeurt als men het drinkwater-
fluorideert, is echter nog een probleem.
Daartegenover staat, dat men met dc
toediening van fluoride op een andere
wijze bijvoorbeeld ln dc vorm van
tabletten nog weinig ervaring heeft.
Gefluorideerde tandpasta blijkt niet te
Óver de toepassing van waterfluori-
dering moeten niet de wetenschaps
mensen beslissen, maar het Neder
landse volk zelf en uiteindelijk de la
gere overheidsorganen. Prof. Winkler
acht het daarbij van groot gewicht, de
dingen niet overijld te doen en in
voorkomende gevallen niet te snel tot
stemmingen over te gaan, maar liever
eerst te zorgen voor een grondige
voorlichting. De hoogleraar zei, dat hij
persoonlijk niet bang is voor de uit
komst van dergelijke beslissingen in
ons land.
ze „zendklaar" naar de Bonds
republiek worden gevlogen om daar
(met een vertraging van 48 uren)
te worden uitgestraald.
Directe tv-uitzendingen van Chili
naar ons werelddeel zijn onmogelijk,
zelfs als Chili al een eigen tv-organi-
satie zou hebben, wat niet het geval is.
De wedstrijden van de Westdultse
„Mannschaft", die in de voorronden uit
komt tegen Italië, Zwitserland en Chili, programma i
zullen worden gefilmd en met straal- De ene plus gaat naar de Amerikaanse
passagiersvliegtuigen naar Europa wor- zangeres Nan Merriman en het Amstcr-
de gevlogen. damse kamerorkest. dat met concert-
De vertraging zal dan 48 uur zijn, of meester Herman Krebbers en dirigent
mogelijk iets langer. Omdat het vlieg- Marinus Voorberg meewerkte aan dit
tuig pas de volgende morgen vertrekt, gave programma van de NTS. Zowel in
hébben de tv-mensen 's nachts gele- <je aria uit de opera Orfeo van Gluck,
gertheid hun films klaar te maken. In flIs e twee liederen van Grieg excel-
Santiago zal een compleet film-atelier leerde de zangeres Nan Merriman. Haar
worden ingericht Niet alleen Duitse optreden werd voor ons een belevenis.
film- en radio-commentatoren zullen de Dat was ook het geval met het abele
spel van Esmoreit, het vroegste toneel
werk uit de geschiedenis van onze Ne
derlandse taal (althans dat bewaard i*
gebleven). De werkgroep van de Haag
se Comedie heeft het moeilijke Middel
nederlands voor ons doen .herleven in
het spel van de koningszoon, die door
zijn oom werd verkwanseld naar het
mohammedaanse rijk Damast, om dan
na 18 jaar zijn moeder uit het gevang
te verlossen. Uitstekend spel van alle
medewerkenden en vooral de middelbare
scholieren, die Esmoreit" als verlicht
werk op hun literatuurlijstje hebben
staan, zullen tot de conclusie zijn ge
komen, dat dit vaak zo moeilijk lees
bare toneelstuk, toch bijzonder boeiend
is.
En dan de min. Die gaat naar „De
reis van hun leven". Voor ons wordt
dat heen en weer gerij van die auto, en
dat van de camera weglopen van de
twee echtelieden Browning, en hun
nietszeggende gezichten in close-up zo
langzamerhand bijzonder vervelend.
Als bij de montage slechts die auto
en dat weglopen uit het beeld zouden
worden weggeknipt, wat zou er dan
bitter weinig overblijven van de rijk-
dam aan bijbelse herinneringen, waar
van de staat Israël zo'n invloed bezit.
Want juist van dc interessante zaken
liet deze derde aflevering weinig of
niets zien. Het is in deze serie vaak
niet meer dan het peil van vele ama
teurcineasten: Kijk, hier staan Plet en
Sjaan bij de berg. Het zou dan even
goed in Broek en Waterland opgenomen
kunnen zijn, want de berg krijgt men
niet te zien en zo is het in deze zgn.
„Speel"-documentaire ook.
Gehandicapte visser
krijgt automatische
piloot op schip
(Van onze correspondent)
M. van Stee, de 28-jarige Bruinisser
mosbelvisser, heeft zaterdagmiddag zijn
„automatische piloot" op de Bru-23 ge
probeerd. Deze gehandicapte schipper,
die vorig jaar overboord sloeg van het
zelfde vaartuig, daarbij in aanraking
kwam met de schroef en zo zijn beide
benen verloor, kan nu weer zijn werk
uitoefenen. Het werd een uitstekend ge
slaagde proeftocht. Geen ogenblik heeft
de heer Van Stee er aan gedacht zijn
oude beroep te laten varen sinds hij
op die fatale tweede juni van het vorig
jaar in het gangboord uitgleed en hem
het ongeluk overkwam.
Over omscholing piekerde Van Stee
niet. Alle adviezen in deze richting wim
pelde hij af. Daarom moest er gezocht
worden naar een mogelijkheid om hem
in staat te stellen de Bru-23 zelf te be
dienen zonder dat hem dit met een
kunstbeen veel moeite kostte. Een auto
matische piloot was de oplossing: een
paneel van knoppen en lampjes waarmee
Van Stee het hele schip in zijn macht
De eerste in Nederland, vorige week
heeft radio-Holland de apparatuur ge
test en zaterdag moest schipper Van Stee
het zelf gaan proberen.
Een primeur op dc vandaag ge-
is een kachel, die het hele huis ver-
opende voorjaarsbeurs in Utrecht
Ik knikte en begon de in de cilinder gelaste lad
der af te dalen. Ik maakte het luik van de bathys-
caaf open en wist me met moeite door de opening
te wringen. De cilinder was namelijk slechts een
paar centimeter breder dan het luikgat en bood
geen ruimte om het luik helemaal te openen. Ik
tastte naar de sporten onder me, trok het luik weer
dich't, sloot het en begon door de nauwe donkere
schacht naar de gondel af te dalen. De laatste
halve meter werd ingenomen door een bocht van
bijna een rechte hoek, maar ik wist er met de
univcrseelmeter langs te komen, opende de stalen
deur naar de gondel, gleed naar binnen, sloot do
deur weer en keek om me heen.
Er was niets veranderd. Zo had ik me de gondel
altijd herinnerd. Hij was groter dan die van zyn
voorgangen-, de vroegere Franse bathyscaaf FRNS.
maar in plaats van kogelrond meer ovaal. Deze
gondel leek minder zwaai- uitgevoerd, maar de be
manning kon zich er beter in bewegen en daar hij
alleen ontworpen werd voor bergingswerkzaamhe
den tot op een diepte van ongeveer zevenhonderd
meter, was de minder zware uitvoering onbelang
rijk. Er waren drie ramen. Een ervan, was in dp
bodem aangebracht. Evenals de deur waren ze ke
gelvormig naar binnen ontworpen, zodat alleen de
druk van het water hen in h!un zittingen hield. De
ramen zagen er breekbaar uit, maar ik wist dat
het speciaal gemaakte plexiglas van het grootste
en dat had een buitendiameter niet groter dan
ongeveer dertig centimeter zonder te barsten
een druk kon weerstaan van tweehonderdvijftig
ton. Een veel grotere druk dan het op de werk-
diepte van deze bathyscaaf te verwerken zou krij
gen. De gondel zelf was meesterlijk ontworpen.
Een van de wanden als ongeveer een zesde deel
van het binnenoppervlak van een bol tenminste
een wand genoemd kon worden werd ingenomen
door wijzerplaten, zekeringsdozen, schakelborden
en de instrumenten voor wetenschappelijke doel
einden waarvan we nooit gebruik zouden maken.
Op een apart instrumentenbord was de bedienings-
apparatuur aangebracht voor de motoren, zoek
lichten cn dc grijpers met afstandsbediening. Ook
voor de sleepkabel die gedeeltelijk op de zeebed
ding uitgevierd de bathyscaaf van juist dat kleine
percentage gewicht ontlastte om hem vlak boven
de zeebodem ln volmaakt evenwicht zwevend te
kunnen houden.
Dan zag ik ten slotte tevens de knoppen om de
Alistair
MacLean
zuurstofregenerator in te stellen die de lucht in de
gondel van het uitgeademd koolzuurgas moest zui
veren en tot vernieuwing van de zuurstof diende.
Er bevond zich één apparaat in de gondel dat ik
er nog nooit eerder had gezien en even zat ik er
over te piekeren. Het was een rheostaat, een re-
gelweerstand met voor- en achteruitposities en op
een koperen plaat las ik „Bovenkabei". Eerst wist
ik niet wat het betekende, maar na een paar mi
nuten meende ik het wel geraden te hebben. Vy-
land of liever Bryson volgens Vylands orders
moest achter op de bovenkant van de bathyscaaf
een door een motor gedreven trommel bevestigd
hebben met een kabel die, voordat de pijler was
neergelaten, eraan vast gemaakt werd door een
ring bij dc voet. Dit was niet met dc bedoeling
-gebeurd om met behulp van die kabel de bathy
scaaf naar de boortoren terug te trekken als er iets
mis gelopen zou zijn er waren namelijk heel
wat meer paardekrachten voor nodig dan de moto
ren van de bathyscaaf konden opbrengen om dat
zware toestel over dc zeebodem te slepen maar
om de moeilijkheid van het vinden van de terug
weg naar de pijler het hoofd te kunnen bieden.
Ik deed een schijnwerper aan, richtte de licht
straal en keek door het raam aan mijn voeten. De
meer dan dertig centimeter diepe cirkelvormige
afdruk in de zeebodem op de plaats waar de pijler
oorspronkelijk was ingebed, bevond zich er nog
steeds en met deze oriëntatie zou het niet lastig zijn
om het schachtluik van de bathyscaaf weer in de
cilinder in de pijler terug te brengen. Nu begreep
ik tenminste waarom Vyland niet zo heel erg had
geprotesteerd toen ik zei alleen in de bathyscaaf
te willen gaan. Door de schacht vol te laten lopen
en de bathyscaaf heen en weer te schommelen als
ik de motoren aan de gang h'ad kunnen krijgen, was
ik gemakkelijk los van de rubberring gekomen en
had met de bathyscaaf kunnen wegvaren naar de
vrijheid en veiligheid. Maar met een kabel aan de
X-13 vastgemaakt zou ik het niet ver gebracht
hebben! Vyland mocht dan wat zijn kleren, manier
tjes en spraak betrof een komedie opvoeren, hel
feit bleef dat hij een zeer handige knaap was.
Behalve de instrumenten tegen die ene wand
was de rest van de gondel vrijwel leeg. Er waren
alleen drie stoeltjes van zeidoek en een rek met
onderwaterfoto-apparatuur. Lang bleef ik niet
staan kijken. Wat allereerst mijn aandacht trok was
de handrnicrofooii. Vyland leek precies de man om
te controleren of ik wel werkelijk aan het werk
Ik achtte hem er best toe in staat om de draden
te verwisselen zodat de microfoon, als hij op uitge
schakeld stond, juist ingesteld zou zijn. Vyland
kon dan weten of ik wat uitvoerde, hoewel hij er
natuurlijk maar naar moest raden wat het precies
zou kunnen zijn. Ik bleek hem echter verkeerd be
oordeeld of overschat te hebben, want met de dra
den was alles in orde. Gedurende de daarop vol
gende vijf minuten probeerde ik alle instrumenten
in de gondel. Behalve de bedieningsapparatuur
van de motoren. Als ik er namelijk in geslaagd was
die te starten zou iedereen op het vloertje in de pij
ler vast en zeker de trillingen gevoeld hebben.
Daarna schroefde ik het deksel van een contact-
doos los, trok bijna twintig gekleurde draden uit
hun sokken en liet ze op chaotische wijze naar bui
ten bengelen. Ik bevestigde aan een van die draden
een leiding uit de universeelmeter, opende nog een
paar zekeringsdozen, spreidde zowat al mijn ge
reedschappen op de kleine werkbank uit en vond
dat de indruk van hard en eerlijk werk nu wel
overtuigend genoeg zou zijn. Dc vloer van de sta
len gondel was zo klein dat ik me niet in mijn
volle lengte op het smalle rooster kon uitstrekken,
maar daar gaf ik niet om. Ik had de vorige nacht
niet geslapen, in de laatste twaalf uur heel wat
meegemaakt cn was doodmoe. Voordat ik in slaap
viel, bemerkte ik dat de wind en de golven toena
men. Op een diepte van dertig meter of meer laat
de golfbeweging zich zelden of nooit voelen, maar
in het zachtjes schommelen van de bathyscaaf ver
giste ik me niet. Het schommelde me in slaap.
(Wordt vervolgd).
warmt. Een soort centrale verwar
ming, die voor nog geen duizend
gulden wordt aangeboden.
Via een ondergronds buizensysteem
wordt uit een speciaal hier voor gecon
strueerde kachel lucht naar de vertrek
ken gevoerd. Er wordt gebruik gemaakt
van een dubbel gefiltreerd luchtsysteem.
De filters, gezondheidsfilters, die vol
gens de fabrikant de lucht volkomen
zuiveren, staan zichtbaar opgesteld in
de te verwarmen vertrekken. Voor war-
zomerdagen kan de installatie wor
den omgeschakeld tot een volledige air
conditioning, waarbij frisse lucht in de
vertrekken wordt gevoerd. De capaci
teit voor het nieuwe systeem is volgens
de fabrikant driehonderd kubieke meter,
zodat dus normale woningen van vijf
tot zes kamers kunnen worden ver
warmd.
Nieuw schip had
aanvaring
(Van onze correspondent)
Op zijn maidentrip ls zondagmiddag
hot 5000 ton metende Ghanese schip Bi
rim Rivcr tijdens mist op de Wcstcr-
schelde in aanvaring gekomen met het
7000 ton metende Japanse schip Awata
Maru van de Nippon Yushen Kaishat
uit Tokio. De Birim River was pas vo
rige week door de koninklijke maat
schappij de Schelde ln Vlissingen aan de
Black Starline overgedragen, nadat het
schip eerder te Vlissingen te water was
gelaten.
De Birim River was naar Antwerpen
gevaren voor het innamen van lading.
Op weg naar zee werd het zondagmiddag
overvallen door dc mist cn kwam het
ter hoogte van Rilland-Bath in aanva
ring met dc Awata Maru, die naar Ant
werpen voer. De Japanner liep slechts
lichte schade op en kon zijn reis voort
zetten. De Birim River daarentegen liep
aan het achterschip vrij aanzienlijke
schade op en ging voor anker om eerst
onderzoek te doen instellen.
fes\fiiccT
vanavond
Annus nïUK 22 30 Nws 22.40 Avondovehr.
dlertkilntg 32.56 Boektoeflpr 23.06 MuriiknJ»
vrattgbatak 33-10 Lichte gratm 23.50—O» 00
vanavond
NTS: 20W) Journaal cn we er overzicht.
ViARtA: 30.30 Achter het dRmjtws 20.35
Programma voor morgen
kndivroiuwen
Hilversum 1. 402 m. KRO: 7.00 Nwe 7.15
Ktetss gracn 7.30 V d Jeuad 7 46 Mongeru
gebod en overwegiintg 8 00 Nwe 8j18 Lichte
graan 8.50 V d vrouw 9.35 W «De manden
9 40 Schootiratfio 40.00 V d küerulier» 10-16
Lichtbalken, lezing 10.25 Beroemde wals.
rrvutz (gr) 11.00 V d vrouw 11.30 Lichte
gram 17160 Vol aan vooruit, lealrvg
12 .00 M&tdagk 1 ok -noodMlok 1Z.(U Gr aim
12-30 M'-dc<i ton behoeve van land. cn
tuinbouw 13.33 Lichte gram 12.50 Aot
13.00 Nws 13.13 Platen nieuws 13.35 Ohan.
14 00 Gevar gram 114.35 V d pletto-
relantinen. gevar
16.00 V d zieken
16-30 Ziokenlof 17.40 Bcursbcr 17 46 Re.
gerlnasuitz: Luchflkwrteritvg ln &jrlmerrw,
door Ir Chr Roos 18 00 V d J-emtf 18 30
Polltdekc lealrvg 18.30 Lichte oriceetawuz.
met koren cn zwvgsoïisten 19.00 Nw» 10.10
Act i9.36 Ltjrfcn'tmellitartle
(gr) 1060 V d khsutone -lil.00 V d
Undlbouw 12 30 Meded
hoeve van tond. cn tuirtbouw 12 33 Me-
tropr^e ork 13.09 Nwe 13.13 Moded en
gram 13 25 BeurVber 1.1.30 Licht erstmtole:
Nedertandise ma» 14.00 KVew kamerman
SchoolredJo 13 00 M~t n-aald cn
18.00 Nws 18.15 Bventaiecfi s
Ven brtef UM Pariie 19 10 Im£erlHwog
muzICKbegrlg), mrt«iük.-i'' e tovtng 19 23 K
n-i^ir e n»rmcnzatn(grvereTil®lin<g en Jc