Indonesië eist het onmogelijke
Commentaar
Ilicuiue £riïtsri)e (Courant
DR. VAN ROlJEN (naar Den Haag teruggeroepen):
Subandrio: Oe Thant
bereikte niets
Maanraket kan geen
tv-foto's leveren
Arrestant ontsnapt
door luikje in cel
Coaster gered
van ondergang
Ruimtevlucht Glenn
donderdag of later
Crha)
p
s?
II
I-:
lï
Onzekerheid over status
gevangen Indonesiërs
MAANDAG 29 JANUARI 1962
>2
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 U.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten f 0,18 per millimeter
(By contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; f 0,59 per week.
Twwftl.wrtlgsl* Jurgrog no. 12390
CHRISTELIJKJiATIONAAL DAGBLAD
„Staat.«ttick K akektt.e.
o|D htrt In
RECHT
is toch
KROM
Zie pagina 5
T~\r. J. H. VAN ROUEN, de bekende onderhandelaar voor Nederland met
de republiek Indonesia in 1949, is gisteren op Schiphol aangekomen.
Hij is door minister Luns uit Washington, waar hij ambassadeur is, naar
Den Haag ontboden voor overleg inzake het geschil met Indonesiëë over
Nieuw-Guinea. Hij verklaarde bij aankomst: „Het is volmaakt en ten
enenmale uitgesloten dat Nederland met Indonesië zal gaan onderhande
len zolang de Indonesische regering als pralabele voorwaarde blijft stel
len, dat Nederland eerst capituleert vóór de partijen om de tafel kunnen
gaan zitten".
Hij verduidelijkte, dat hij met „capituleren" doelt op de Indonesische
eis, dat Nederland er om te beginnen mee instemt uitsluitend te zullen
spreken over dewijz waarop Nieuw-Guinea aan Indonesië zal worden
overgedragen. Hij voegde eraan toe: „Die eis is onaanvaardbaar".
Dr. Van Roijen bevestigde uit Den Haag een oproep te hebben ontvangen om
xloh voor raadpleging met de regering naar Nederland te begeven. „Ik vermoed
dat men wil weten hoe de Verenigde Staten staan tegenover de problematiek be
treffende Nieuw-Gulnea", zeide hij. HU had niets te zeggen over de verklaring
van de Indonesische minister van buitenlandse zaken Subrandlo, dat Oe Thants
bemiddelingspogingen zonder resultaat zouden zijn gebleven om de eenvoudige
reden dat hij, naar hjj zeide, niets van die verklaring af wist.
Uitsteluitstelevenals
zijn voorgangers in de ruimte
vaart, Shepard en Grissom, heeft
John Glenn zaterdag urenlang
vergeefs in spanning in zijn
cabine gezeten om ten slotte te
horen dat ook zijn ruimtevlucht
moest worden uitgesteld. Welge
moed was hij 's morgens de cap
sule ingestapt (foto boven), wel
gemoed èn moe stapte hij
er 's middags weer uit (foto
onder). Tot donderdag
Nieuws in
één oogopslag
0 Volgens de Indonesi
sche minister van buiten
landse zaken, Subandrio,
hebben de pogingen van
seoretaris-generaal Oe
Thant tot vreedzame rege
ling van de kwestie Nw.-
Guinea niets positiefs op
geleverd. Ambassadeur dr.
Van Roijen is in Neder
land aangekomen voor het
plegen van overleg met de
regering. Hij verklaarde
dat de Indonesische eis
(Nederland moet eerst ca
pituleren voor er gepraat
kan worden) absoluut on
aanvaardbaar is.
Als
de
sterk toenemende bewol
king boven Cape Canave
ral moest de ruimtevlucht
von John Glenn zaterdag
worden afgelast. Hij had
reeds vier uur in de nau
we capsule doorgebracht.
Een volgende poging om
Glenn in de ruimte te
schieten zal niet voor don
derdag worden onderno
men.
De maanraket, die
vrijdagavond is gelan
ceerd, zal geen foto's van
de achterzijde van de
maan naar de aarde kun
nen doorgeven. Door een
technische storing is ex
gen sterke vermindering
ontstaan in de kwaHteit
van de t.v.-ontvangst. De
raket zal de maan wel op
geringere afstand pas
seren dan eerst werd ver
ondersteld.
De regering van Cey
lon heeft medegedeeld,
dat zij een staatsgreep heeft
weten te voorkomen. Acht
arrestaties zijn verricht:
hoge politiefunctionaris
sen en militairen. De po
ging tot staatsgreep vloei
de voort uit een strijd tus
sen linkse en rechtse groe.
peringen in en buiten de
regerende vrijheidspartij.
Premier Adoela van
de centrale Kongolese re
gering heeft bij de Ver.
Naties geprotesteerd te
gen de vergadering, welke
de Veiligheidsraad morgen
op verzoek van de Sowjet-
unie aan de situatie in
Kongo zal wijden. Naar
het oordeel van de pre
mier rechtvaardigt niets
deze vergadering: de toe
stand in Kongo wordt
steeds beter. Ook premier
Tsjombe van Katanga
meent, dat de verhoudin
gen steeds normaler wor
den.
De bekende predikant
Niemöller heeft opnieuw
gepleit voor een neutraal
Duitsland als een brug
tussen Oost en West. Hier
door zal het oorlogsgevaar
worden verminderd en zal
men een fundament krij
gen voor „de plicht van
het blanke ras".
In afzonderlijke ambassadeursbespre
kingen tusen Nederland en Indonesië zag
hij geen heil Hij achtte de aanwezigheid
van een derde partij („en Oe Thant zou
een gelukkige zijn geweest") noodzake
lijk. Overigens noemde hij de secretaris
generaal van de Verenigde Naties „zeer
volhardend" en hy vermoedde dat deze
de bemiddelingspogingen niet zou op
geven.
Op een vraag of de Nederlandse re
gering zou overwegen hem aan te wij
zen voor mogelijke onderhandelingen,
antwoordde hij: ,J)aar weet ik wer
kelijk niets van, maar misschien
vloeit die veronderstelling nog voort
uit de onderhandelingen die ik twaalf
laar geleden heb gevoerd met Moham
med Roem. Aan Roem heb ik de aan
genaamste herinneringen gemaakt. Ik
betreur dat hij thans gevangen is' ge
nomen. Inderdaad ken ik vele Indo-
tïesiërs en ik ben met velen bevriend."
Wel had dr. Van Roijen zijn collega
Zain ontmoet (van die ontmoeting was
ln Amerika een foto verspreid), maai
hij noemde dit slechts toeval „Ik liep
hem op een cocktailparty tegen het lijf
en wij kennen elkaar al heel lang. Ove
rigens moet u hieruit niet de conclusie
trekken, dat hij gemakkelijk is als tegen
speler. Hij is een zeer lastig man".
Moeilijk
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, Subrandio, en generaal
majoor Achmed Jani zijn gisteren voor
de Amerikaanse televisie verschenen
Op de vraag of Snbrandio een vreedza
me oplossing nog mogelijk achtte na hel
zeegevecht, antwoordde hy: „Om oprecht
te zyn, op dit ogenblik ls het moeilijk
De geloof dat wü onze emotie en veront
waardiging binnen de grenzen moeten
houden Als er een mogelykheid
voor een vraadzame oplossing, zal onze
regering deze mogeiykheld onderzoeken".
Oirschot weer
om zes uur op
De militairen in de legerplaats Oir
schot, die maanden lang zelf hebben mo
gen bepalen, boe laat ze wilden opstaan,
hebben roet ln eigen eten gegooid. Door
dat een te groot aantal van hen te hecht
aan het bed bleken te zyn gebonden,
wordt in Oirschot weer om zes uur re
veille geblazen.
De proefneming in Oirschot ging uit
van het Hoofdkwartier van de Generale
Staf. De chef van de Generale Staf, was
er opuit, de dienstplichtige militairen
zoveel mogelijk eigen verantwoordelijk
heid te geven, onthief de infanteristen en
cavaleristen in Oirschot van de verplich
ting, prompt om zes uur naast hun bed
te staan.
Ook het appèl-voor-de-bedden om half
zeven werd tijdelijk afgeschaft. Voor
waarde was, dat de militairen om half
acht behoorlijk gekleed en gepoetst aan
het ontbijt zouden verschijnen.
De proef is mislukt Te veel militairen
bleven te lang slapen. Daarom staat
voortaan niemand meer na zessen op.
grote druk uitgeoefend om vergel
dingsdaden te verrichten en van som
mige kanten om Nederland de oorlog te
verklaren.
Voor vervolg zie pagina 9
Ranger 3 liet maan achter zich
toen het met enorme snelheid
langs de maan schoot wel foto's ge
maakt, maar men vreest dat ze niet
bruikbaar zullen zijn, omdat de ap
paratuur niet op een dergelijke gro
te afstand waren ingesteld. Gister
avond laat is de Ranger de maan op
Zondagavond is uit de cel, waarin
hij was opgesloten, de 24-jarige M.
O. uit Zalk (gemeente IJsselmuiden)
ontsnapt. De man wordt verdacht
van een aantal aanradingen, inslui
pingen en inbraken. De Rijkspolitie
in de gehele omtrek is in staat van
groot alarm gebracht en surveilleert
op de wegen.
De gearresteerde, die donderdagavond
was Ingesloten, ontsnapte nadat hem zyn
avondeten was gebracht. Het doorgeef
luikje in de deur van de cel bleef na-
meiyk openstaan, omdat alsnog een
kopje thee zou worden gebracht. De
gearresteerde zag kans zich door het
luikje (afmetingen 20 bij 30 centimeter)
te wringen, waarna de weg naar de vry-
heid voor hem open lag. De officier van
justitie te Zwolle ls naar IJsselmuiden
gegaan, om zich ter plaatse van de ont
vluchting op de hoogte te stellen.
Donderd ig was O. gearresteerd naby
IJsselmuiden. Sinds begin januari was
hij zwervende. Hij sliep in werkkeetjes
en hooibergen en voorzag in zijn onder
houd door inbraken en insluipingen. In
augustus van het vorig jaar was hy uit
de gevangenis ontslagen na een straf
te hebben uitgezeten voor een aantal
aanrandingen en inbraken.
De gehele nacht is naar de ontsnapte
gezocht. Met een speurhond heeft men
gisteravond zijn spoor gevolgd over een
afstand van 12 kilometer. Toen stonden
de politiemannen aan de IJssel. Men
neemt aan dat O. met een bootje over
dc rivier is gegaan. Ook vanmorgen was
men nog bezig het Zalkerbos aan de
overkant met speurhonden uit te kam
men.
Bij de politie ter plaatse heerst grote
verbazing, dat het etensluikje een mo
gelijkheid tot ontsnappen inhoudt. „We
hebben het echt niet vergeten dicht te
doen," zo verklaarde men. Het is vaak
de gewoonte het luikje open te laten,
mede met het oog op de ventilatie van
de cel.
Er is gisteren nog een ander jeugdig
persoon door het luikje gekropen. Een
zoon van een der aanwezige autoritei
ten van de justitie heeft zich met veel
moeite er door heen weten te wringen.
Hij heeft ongeveer hetzelfde formaat als
de ontsnapte.
een afstand van ruim 37.000 km ge
passeerd.
De toestellen die zich in het ruimte
schip bevinden reageren nog altijd
perfect op de signalen, die vanuit
Goldstorae, op 320 km ten noordoosten
van Los Angelos, gegeven worden.
Nadat de 325 kg zware raket de maan
gepasseerd was, is hij in de ruimte
daarachter terecht gekomen, waar hij
een baan om de zon zal gaan beschrij
ven. Eén omwenteling zal 406 dagen
duren.
De geleerden verklaarden dat de raket
uitstekend werkte, op één punt na: de
antenne bleef niet op de aarde gericht
Daardoor was het signaal van de tv-ca-
mera zwakker dan in de bedoeling had
gelegen. Het zat bovendien vol bijge
luiden. De geleerden probeerden die ge-
Luiden te verwijderen om dan het zui
vere signaal over te houden. Een woord
voerder heeft echter al verklaard dat ei
weinig kans bestaat op bruikbaar resul
taat.
De Nederlandse kustvaarder Argus
uit Delfzijl is zondag door nog onbeken
de oorzaak gestrand op de oostkust van
het eiland Fehmam in de Oostzee.
Direct na de stranding dreef het schip
(200 brt), als gevolg van de sterke
wind, af in de richting van voor dc
kust van het eiland liggende steenmas
sa's. ytijds en ondanks de hevige bran
ding ter plaatse, wisten opvarenden van
de Duitse reddingboot Hamburg een
lijnverbinding met de Argus tot stand
te brengen. De kustvaarder werd uit de
gevaarlijke omgeving weggesleept en is
te Burgstaakea voor anker gegaan.
„Er sal wel een dag komen
1VE ruimtevlucht van John H.
Glenn zal niet voor donderdag
1 februari gehouden worden. Nadat
zaterdag twintig minuten voor het
tijdstip van de lancering bekend
werd gemaakt, dat de lancering niet
door zou kunnen gaan omdat zich
boven Cape Canaveral een wolken
dek vormde, is men meteen begon
nen met de voorbereidingen voor de
tocht op de nieuwe datum.
Overigens staat deze nog niet geheel
vast. Het Amerikaans bureau voor
lucht- en ruimtevaart, de NASA, was
hierover tamelijk vaag. „De VS zullen
niet voor 1 of 2 februari een nieuwe
poging doen om een man in een baan
om de aarde te brengen", zo luidde een
bekendmaking van de zijde van de
NASA. De Amerikaanse marine heeft
latten weten, dat ze de nieuwe proef
met dezelfde onderdelen zal steunen.
De schepen zijn overal op hun post
gebleven.
Glenn heeft de tegenslag „zeer filoso
fisch opgevat en zyn stemming wa»
goed", aldus een woordvoerder. Hij had
wat lichaamsgewicht verloren tengevol
ge van het hevige transpireren in de
capsule waarin hy vyf uur en een kwar
tier had moeten wachten. Dit lange
HELDENTENOR
Westerling: beurs
voor zangles
De roemruchte ex-kapitein Raymond
Westerling, die na zijn mislukt debuut
als tenor te Breda uit het kunstnieuws
verdween, heeft van het ministerie van
O. K. en W. een studiebeurs van 2000
gulden gekregen om zich tot operazan
ger te bekwamen. Ofschoon Westerling
al 42 jaar is een rijkelijk hoge leef
tijd om een carrière te beginnen wil
men hem toch een kans geven, oindat hij
het zelden voorkomende type van hel
dentenor bezit.
Westeling had ln 1959 al financiële steun
by de Nederlandse Opera gevraagd, maar
hij kon door de Opera zelf niet geholpen
worden. In de opleidingsklasse kon hij
niet geplaatst worden, maar hij kon wel
gaan studeren bij repetitoren van de
Opera in Amsterdam. Voor deze studie
heeft O. K. en W. nu een beurs ver
strekt met de voorwaarde dat de Opera
toezocht op de studie houdt en dat Wes
terling nu zal moeten bewijzen of hy
in de opero toekomst heeft.
Een tweede uitzonderlijk geval is zo in
de zangwereld ontstaan: Hans Kaart, die
ook op latere leeftijd (maar niet zó laat)
begon te zingenen nu dan Raymond
Westerling. De oorzaak van al deze over
grote aandacht ligt in het feit, dat er
vrijwel geen tenoren te vinden zijn en
dat vooral in de Nederlandse Opera dit
tekort zeer pijnlijk begint te worden.
wachten was ook een factor geweest voor
net besluit tot uitstel.
Toen kolonel Glenn uit de kabine
klauterde zei hy: „Wel er zal nog wel
een dag komen."
President Kennedy was teleurgesteld
toen hy ervan ln kennis werd gesteld
dat de lancering van Glenn verdaagd
was. De President had de voorbereidin
gen voor de ruimtetooht op het televi
siescherm nauwkeurig gevolgd. Vorig
jaar zyn de twee korte ruimtevluchten
van Shepard en Grissom ook door het
weer vertraagd. Het uitstel was toen
oeide malen drie dagen.
Staatsgreep op
Ceylon mislukt
De regering van Ceylon heeft meege
deeld, dat zij een staatsgreep heeft we
ten te voorkomen. Er zijn acht arrestaties
verricht: hoge politiefunctionarissen en
militairen.
Al tien maanden lang ls er onrust en
spanning in het land. Sinds april vorig
jaar leven de ruim negen miljoen inwo
ners in een door de overheid afgekon
digde noodtoestand.
Volgens politieke waarnemers in New
Delhi is de poging tot een staatsgreep
voortgevloeid uit de strijd tussen linkse
en rechtse groeperingen binnen en buiten
de regerende vrij hei dsoartij van mevrouw
Sirimavo Bandaranaike, de premier.
van de uitspraken die past bij de
bekende Duitse pastor Martin Niemöllet
althans bij de Niemöller die wij ons
zo graag herinneren. Want deze man ln
voor velen het symbool geweest van het
verzet der Duitse christenen tegen Hitlera
bestialiteit. Een Duitser, maar een van de
goede soort
Velen zijn zich echter ln de laatste jaren
gaan afvragen: „Wat Ls er aan de hand
met ds. Niemöller?" Zijn uitspraken over
het samengaan van Oost- en West-Dults-
land, van de Oost- en Westblokken in de
wereld, passen niet in de gedachtengang
die wij in het Westen over deze vraag
stukken hebben. En menigeen is voor zich
zelf tot de conclusie gekomen dat de man
van het „liever dood dan rood" zonder
het te willen in het rode kamp is terecht
gekomen en mee roept met het koor def
pafleisten die overal in de wereld het
Kremlin in de kaart spelen.
Ook zijn jongste redevoering, als voorzit
ter van het Duitse vredesgenootschap,
wijst ln de riohtlng die het Westen als
voordelig voor het communisme ziet. En
dus is men al spoedig geneigd zijn woor
den maar voor kennisgeving aan te nemen
en over te gaan tot de orde van de dag.
Zeg: over te gaan tot het verder voeren
van de koude oorlog.
Want dit moet men zich toch wel reali
seren: tot op een bepaald punt is de ana
lyse zoals Niemöller die geeft juist. Als
hij zegt dat het geschil tussen Oost en
West in eerste aanleg een ideologisch ge
schil is dat niet met wanengeweld kan
worden opgelost, dan zal leder deze stel
ling moeten onderschrijven. En als hij
waarschuwt dat het gevaarlijk is het
communisme uitsluitend als „een ketterij"
te zien, ook dan kan men zijn gedachten-
gang nog volgen, zij het dat men hier al
de vraag bij zichzelf voelt opkomen of
ds. Niemöller hier niet het communisme
als leer en het leven van vele christenen
in het communistische Rusland en zijn
satellletlandcn doorccnhaalt. Want zoals
iedere overdrijving schadelijk is, zo ls het
ook gevaarlijk Rusland af te schilderen
als „de hel op aarde".
Waar de meningen van ds. Niemölle»
enerzijds en die van dc meeste christenen
ln het Westen echter uit elkaar gaan, is
het punt waar de conclusies getrokken
moeten worden. Het woord „godsdienst
oorlog" is voor ds. Niemöller en voor alia
pacifisten een onbestaanbaar woord en
daarom pleit hij voor een neutraal Duits
land en raadt hij het Westen aan zich
neer te leggen bij dc coëxistentie, het
naast elkaar leven van Oost en West. Maar
oorlog, het hanteren van het zwaard en
zelfs van de atoombom, kan geboden zijn
ter bescherming van wat wij zien als de
christelijke vrijheden.
's Mensen visie is altijd beperkt en het
„God wil het" is een leus waarmee men
voorzichtig moet zijn daarom willen
wij een Niemöller niet veroordelen. Maar
wel met klem stellen dat wij het andera
zien.
,Ik ben met Marijke's zusje
imwemab
tweede keer in deze winter geschaatst
kunnen worden. Tijdens het weekeinde
heeft zich boven Scandinavië een sterk
hogedrukgebied ontwikkeld. Een noord
oostenwind blijft geleidelijk nog wat
koudere lucht aanvoeren. Vanmorgen
vroor het in Zuid-Holland 5 en in Fries
land 6 graden. In de komende nacht is
7 tot 9 graden vorst te verwachten.
Het hogedrukgebied ziet er zeer solide
uit met als gevolg dat het grootste deel
van deze week een winters karakter zal
houden. De sneeuwkans blijft in de ko
mende dagen klein en ook overdag zal
het kwik niet meer boven het vriespunt
kunnen komen.
De Bilt verwacht tot dlnsdagovn^
Droog weer met weinig bewolking.
Vannacht overwegend matige vorst, mor
genmiddag lichte vorst. Zwakke tot ma- staUoo
lige oostelijke wind. (Opgemaakt 11.15
Tendens stijgend
HET WEER (N EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
.e«z
e
h
ZON EN MAAN D. Hei
Dinsdag: zon op 8.25 onder 17.23 uur, /Tw'
maan op 2.42 onder 12.31 uur: 5 februari ^elde
nieuwe maan.
QNZEKERHEID heerst over het lot
van de 52 Indonesiërs, die na het
militaire treffen ten zuiden van Nieuw-
Gulnea door de Evertsen zün opgepikt
reeds veertien dagen in Nleuw-Gul-
aanwezig zyn. Hun aanwezigheid
heeft de Nederlandse regering voor en
kele Juridische moeilijkheden gesteld.
Weliswaar worden de Indoneslëërs be
handeld als krygsgevangenen. maar het
staat helemaal niet vast, of zU op grond
van de bepalingen van het volkenrecht
wel als krijgsgevangenen kunnen wor
den beschouwd
De conventie van Genève beschouwt
als krijgsgevangenen personen, 'die in
de oorlog in handen van de tegenpartij
vallen en dan tijdelijk van hun vrijheid
worden beroofd. Weliswaar zijn de In
donesiërs betrokken geweest bij een ge
wapend treffen tussen Nederlandse en
Indonesische strijdkrachten, maar van
een oorlogstoestand met Indonesië is
geen sprake.
(Voor vervolg zie pagina 3)
Je Bilt
Twente
Elndb
3eriyn
franKlui
Wüncher
Madrid
