1/(1
OP TEE
Financiële steun aan ds.
Hasper in onderzoek
Gedelegeerden gaven hun
visie op New Delhi
Een kanttekening
kOSRAM
Een woord voor vandaag
Forum over predestinatie
werkte samenbindend
PRACHTIG
GOLVEND
HAAR
VoAtcjAfydU
2
WAARHEEN MET DE MAMMOET?
Y^'AT MOET GEBEUREN' met het wetsontwerp tot regeling van het voort
gezet onderwijs, in de omgang ook wei „mammoetwet"' genoemd? Deze
vraag kan weer gesteld worden, nu minister Cals voor de derde maal wij
zigingen in het wetsvoorstel heeft aangebracht.
Zoals men weet, leven met name iti protestants-christelijke kring ernstige
bezwaren tegen de wijze, waarop mr. Cals het onderwijs, dat na de lagere
school gevolgd kan worden, wil regelen. Algemeen bezwaar is, dat de over
heid na aanneming van de mammoetwet ook op het bijzonder onderwijs een
nogal grote invloed zal kunnen oefenen. Is minister Cals aan dit bezwaar
tegemoet gekomen?
Wanneer men de thans voorgestelde wijzigingen beziet, moet het antwoord
ontkennend luiden. Zeker, de veranderingen, die nu zijn aangebracht, be
tekenen in het algemeen wezenlijke verbeteringen. De inrichting van het
onderwijs aan dc opleidingsscholen voor kleuterleidsters en het algemeen
vormend onderwijs (nijverheids- en lagere technische scholen) zijn voor
het onderwijs als zodanig van groot bc.'ang.
Het hoofdbezwaar raakt echter slechts één wijziging. Dat is het voorstel
om bij de vaststelling van het schoienplan de Onderwijsraad in te schakelen.
Zoals men zich wellicht zal herinneren, is minister Cals in zijn wetsontwerp
afgestapt van het stelsel, dat momenteel voor de lagere scholen en de u.l.o. s
geldt en op grond waarvan een school subsidie móet ontvangen als vast
staat dat een bepaald aantal leerlingen het onderwijs zal volgen. In plaats
hiervan stelde mr. Cals voor het voortgezet onderwijs een planprocedure
voor: de overheid stelt een plan op en zeker, scholen met een bepaald mi
nimum aantal leerlingen zullen in dit plan worden opgenomen en dus uit
eindelijk wel voor subsidie in aanmerking komen, maar zelf houdt de mi
nister op dit punt een vrij grote zeggenschap aicu z.iv.11 Ilcuimcu
Tegen deze zeggenschap, die de minister rich voorbehoudt richt zich eenWft"rfp «vnnH» van nTn Haapl
van dp hoofdbezwaren. Erkend wordt, dat het subsidie-automatisme van de sjnode van Den Haag
het lager onderwijs niet zonder meer op het voortgezet onderwijs met zij'
vaak dure inrichtingen kan worden overi -
men de planprocedure van minister Cals weer een ander uiterste. Dat mi
nister Cals thans heeft voorgesteld, over het scholenplan het advies v:
Onderwijsraad in te winnen, is een stap in c'e gunstige richting, maar
grote.
In het algemeen zijn dus de hoofdbezwaren tegen de mammoetwet niet
genomen. In de opzet van het wetsontwerp zijn geen wijzigingen aange
bracht en afgaande op wat in het verleden reeds naar voren is gebracht
kan worden verwacht dat de protestants-christelijke voorstanders van het
bijzonder onderwijs hun bedenkingen onverminderd zuilen handhaven.
Met name de georganiseerde christelijke leraren bij het middelbaar en
bereidend hoger onderwijs hebben reeds herhaaldelijk hun ontstemming
over de mammoetwet laten blijken. Volgens hen past slechts één antwoord,
een duidelijk neen. Het is echter d.
volgen.
Wat de chrlstelijk-historische Kamerleden betreft, hun reacties
nu toe het minst onduidelijk. Van dr. lilanus ligt er nog steeds de uitspraak,
dat hij hel wetsontwerp onnodig vindt en er geen behoefte aan heeft. Bij
jongste behandeling v:
mammoetwet gezwegen.
Boekje opengedaan op synode
Besch uldigingen
(Van een onzer verslaggevers)
Op verzoek van de particuliere t
synode van de gereformeerde Zlltl Oll&GSlVOIXCl
kerken in Noord-Brabant en Lim- J O O
burg heeft de synode te Apel
doorn zich opnieuw bezig gehou
den met de psalmberijming-Has-
per, of liever: met een zaak die
daarmee verband houdt.
Zoals men zich herinnert,
spraak terug te komen. Inmiddels ging
ds. Hasper voort met het schrijven van
brochures tegen de gereformeerde ker
ken. welke geschriften hij aan alle ker
keraden toezond.
Als gevolg daarvan diende de parti-
culiere synode van Noord-Brabant en
1949 besloten deze berijming in Limburg dan het verzoek in om als ge-
t» ~v. uuucinijs mei i iji jii x nerale synode contact te zoeken met de
ergeplant. Aan de andere kant acht 1 g-reformeerde kerken aan te, stichting Geestelijke Liederen" om
beveien. De plaatselijke kerken; «^lossing voor deze zaken te vin-
1,1 -ii v, den. De stichting (lees telkens: ds. Has-
de I wilden er echter niet aan, omdat per) legt zich niet neer bij de arbitrale
geen bekend was dat de hervormde Uitspraak. Het conflict duurt dus voort,
11. tt cn de stichting heeft door de gang van
Keik net psalter-Hasper niet ac- /aken grote financiële nadelen gehad.
- ceptaerde, zodat dit nooit een Het moet beneden de waardigheid
interkerkelijke berijming zou torl«,n u^rrinn
worden.
Uit een enquête later gehouden
j bleek dat van 787 kerken, die daarop
■eageerden, er slechts 45 berichtten dat
nen het psalter-Hasper beproefde."
Inmiddels hacl ds. Hasper de
.Stichting Geestelijke Liederen" g
0 uitgaven gedaan om bundels te
ten drukken, die echter onverkocht ble-
D- Hasper beschuldigde de gerefor
meerde synodes herhaaldelijk van on-
de onderwüebegrotins I, van c.h.-zijde over de
volcn uiteraard op hoop dat de plaat-
De a.r.-fractie heeft, bij monde van de heer Van Bennekom, ter gelegenheid selijke kerken dat advies zouden opvol
van de begrotingsbehandeling opgemerkt, dat het hebben van bezw
geenszins betekent, „dat wij niet bereid zouden zijn, te zijner
constructieve wijze mede te werken aan de bespreking van het wetsont
werp." Deze constructieve medewerking wil nog niet zeggen, zo betoogde
de heer Van Bennekom later, „dat wij de g«hele weg tot een goed einde
althans wat de minister waarschijnlijk een goed einde zal
brengen."
Ook In de toelichting op zijn jongste nota van wijzigingen heeft minisb
Cals nog eens benadrukt, dat hij nog sleeds blijft openstaan voor construe-!
tieve suggesties. „In het gemeen overleg tussen regering en volksvertegen-!
woordiging zal er alle gelegenheid bestaan in den brede en ten gronde op
alle nog hangende kwesties in te gaan."
De laatste fase van het overleg, dc epenhare behandeling van het wets
ontwerp, staat nu voor de deur. Met deze behandeling zullen, naar wordt
verwacht, minstens drie weken zijn gemoeid. Zeer veel amendementen zui
len ter tafel komen. Niemand twijfelt eraan of het wetsontwerp zal wordc'i
aangenomen. Hoe het er uiteindelijk zal uitzien, wordt mede bepaald door
de houding, die de protestantse fracties straks zullen aannemen. Slechts een
constructieve houding biedt het perspectief dat dc wet uiteindelijk in zijn
minst ongunstige vorm in het Staatsblad komt.
Ren
oüïc.eel
op beveling
dat de berijming
verd ingevoerd en dat de
niet bindend was c
Uitspraak
de gereformeerde kerken worden ge
acht aldus Noord-Brabant/Limburg
aan de nadelige gevolgen geen aan
dacht te schenken.
De twee afgevaardigden van de par
ticuliere synode, ds. W. de Graaf te
Almkerk en ds. P. Visser te Tilburg,
stelden hierover een memorandum op.
dat aan alle kerken en aan de synode
leden ter hand werd gesteld. Daarin
komt o.a. de uitlating voor:
„De gereformeerde kerken weten Im
mers dat ln de zaak rondom het psal-
ter-1949 en de daaruit voortgevloeide
arbitrage niet zo gehandeld Is, dat zij
voor God en de wereld kunnen getui
gen dat hierin waarlijk naar recht ge
handeld en gesproken is".
Twee voorstellen
- «''«"IblSir.V^k^.S'DrJSrïEI S|,dSw5,'S& bde'SS,snyn^"v°a1;
J'SfUÏÏ «7- Utrlïht19Ï9 ™,r', dS Sïchu in
gereformeerde kerken uit. I bepcrkte gevallen vernietiging van een
H.t h?.VhitrVu "a,?Kr, t0«n arbitrale uitspraak aangevraagd kan
1 j onrechtmatig WOrden, maar dan moet dat binnen
».«C^ hÏ uitspraken drie maancjen gebeuren. Ds. Hasper
1, r r n nn. heelt deze termijn voorbij laten gaan.
synode die deze
zaak ter behandeling kreeg en namens
wie ouderling S. Melse te Leiden als
I rapporteur optrad, meende
niet in hoger beroep gaan.
De gereformeerde synode verklaarde
in 1959 desgevraagd, dat zij geen aan
leiding zag om op de arbitrale uit-
(Van onze kerkredacteur)
Bijna driehonderd Nederlandse inzichten. De Aziaten vooral stelden dat
predikanten en professoren uit Christus wel de Weg, de Waarheid
1 hot Leven is, maar God nnlt buiten
t om werkt met zijl
daarentegen legdi
Utrecht gekomen om uit de mond j
van de afgevaardigden naar de „óg™ wort,
derde assemblee van de Wereld- j
n er fel de na-
Geest niet ge-
I scheiden mogen worden.
j Het meeste verblijdde prof. Berkhof
raad van Kerken persoonlijk hun j£thajm °V" W3t --?zegd .werd..tesen
indrukken van deze mammoet
conferentie te vernemen.
De verslagen werden uitge
bracht door prof. dr. H. Berkhof
het anti-semitisme. Hij sprak zelfs
drie wonderen. Het eerste wonder
wel dat na het hevig conflict in Evan-
ston er inderdaad toch nog een motie op
tafel kwam. Het tweede dat er een
.v. .storm van protest kwam toen een man
c /-* t I uit India opmerkte dat het toch niet
dr. J. Blauw, prof. dr. L. nodig was om hierover te spreken, om-
Patijn en dr. E. Emmen. Zij i dat cr ,1 to veel over rassendiscrimi-
t;;i, natie werd gezegd. En het derde won-
trachtten in een open-eerlijk ver-. dcr was het dat er geen tegenstem-
slae een objectief beeld te geven, men waren, toen de motie werd aange-
dat soms toch wel een beetje 3™ »e Esrpu.che Küpl
subjectief gekleurd was. Zij ver-
aan een behoefte oir
sen. die typerend
ferentie.
Dr. Emmen
Doordat de stichting de bindende
bitrale uitspraak niet aanvaardt, blok
keert zij zelf de mogelijkheid tot sa-
menspreking over eventuele financiële
tegemoetkoming van de zijde der ge
reformeerde kerken.
De stichting wil financiële hulp niet
anders dan op grond van het recht ac-
cepteren. Maar het recht stelde de
stichting in het ongelijk.
In een rechtsstaat als de onze al
dus het commissierapport is eer
rechterlijke beslissing van principieel
karakter. Daarom meende de commis-
de synode te moeten voorstellen aar
verzoek vrfn Noord-Brabant/Lim
burg niet te voldoen.
Van de predikanten De Graaf
ser kwam een tegenvoorstel,
werd toegegeven dat de arbitrale uit
spraak van 1958 beide partijen bindt
als een vonnis in hoogste ressort. Des
ondanks zou de synode moeten trachten
tot een minnelijke schikking te komen,
waarbij het overleg niet met de stich
ting zelf maar met vertegenwoordigers
daarvan gevoerd diende te worden. Ter
toelichting zei ds. Visser dat het kli
maat daarvoor hem thar.s gunstig leek.
Ds. De Graaf zette in de discussie nog
eens in een emotioneel betoog de
hele geschiedenis met het psalter-Has
per uiteen.
In een zeer objectief overzicht
hij het rapport liet spreken en
lijks eigen commentaar er in verwerkte, ujk
Met ingelioulen adem luisterde de
synode echter toen de actuarius der
synode, ds. H. W. H. van Andel te
Utrecht-Oost het woord kreeg, die in
de betreffende commissies en depu-
taatschappen de ganse affaire had
meegemaakt.
Hij stelde voorop dat de synodes
niets te verbergen hadden, maar dat
zij deze zaken altijd achter gesloten
deuren behandelden om diverse per
sonen, die bij de zaken betrokken wa
ren, te sparen.
Ds. Van Andel toond,e met de stuk-
»n aan dat de brochures van ds. Has
per wemelen van onjuistheden, scheve
voorstellingen en valse inlichtingen. In
elke brochure werden de verhalen van
ds. Hasper weer mooier!
Ook het memorandum van ds. De
Graaf en ds. Visser, door hen stellig te
goeder trouw geschreven, maakt vele
fouten. O.a. deze, dat het psalter-Has
per definitief door de synode aanvaard
Van Andel zei dat de achtereen
volgende synodes met liefde en geduld
deze zaak hadden behandeld, maar dat
op de onwil van ds. Hasper elke poging
om hem tegemoet te komen afstuitte.
Hoe de arbitrage door ds. Hasper
doorgedreven geschiedde, werd door
ds. Van Andel tot in details beschre
ven, evenals de verdere bokkesprongen
die ds. Hasper maakte om de indruk
te wekken, dat men niets anders had
gedaan dan hem kwalijk bejegenen,
Velen hechtten inderdaad geloof
de beweringen van ds. Hasper.
Toch verklaarde ds. Van Andel, dat
IJ er vóór zou zijn om als er een
acceptabele vorm gevonden kon wor
den ds. Hasper financieel tegemoet
komen.
Maar dit mag nooit beschouwd wor
den als ..gewetensgeld van de synode"
en om toch recht te doen aan ds. Has
per want hij hééft er geen recht
Dat is volkomen in strijd met de v
heid.
Praten met vertegenwoordigers
de stichting leek ds. Van Andel niet
aan te bevelen, gezien de wijze waar
op ds. Hasper gewoon is met tijn ver
tegenwoordigers om te springen. Zo
nodig laat hij ze in de steek, gelijk ds.
Van Andel ook weer aan de hand var
documenten aantoonde.
In ieder geval zou men van ds. Has
per de pertinente verzekering moeten
hebben, dat hij definitief zijn minder
waardig geschrijf tegen de gerefor
meerde kerken staakt en geen hand
uitsteekt om deze kerken in bro
chures en pers zwart te maken. Daar
door wordt de weg tot overleg volledig
geblokkeerd.
Ds. Van Andel zou het trouw
delijker achten als het initiatief hiertoe
van de synode uitging
vertegenwoordigers" der
stichting.
De praeses der synode, ds. P.
Kuiper, deed hierna het voorstel
een commissie te benoemen die,
hoórd het een en ander, aan de synode
consrtuctieve voorstellen zou doen.
Hiertegen maakte Rrof. C. van der
Woude bezwaar. Hij achtte het onmo
gelijk om dit te doen zolang de predi
kanten De Graaf en Visser achter de
boven geciteerde zin uit het memoran
dum ..voor God en de wereld niet
naar recht gehandeld" bleven staan.
Daarop verklaarde ds. P. Visser me
de namens ds. De Graaf aanstonds dat
hij deze uitlating betreurde en haar te
rugnam en dat hij voorts bereid was
het memorandum van de synodetafel af
te nemen. Ook wilde hij het voorstel op
schorten voor beraad.
De situatie was daarop even onduide-
lij. daar sommigen meenden dat dit
Het einde van de wereld zal de mensen overrompelen. Ht
zal zijn, zo zegt Christus in Zijn rede over de laatste dinger
als in de dagen van Noach: de mensen etende en drinkendi
huwende en ten huwelijk gevende, en niets bemerken. Ht
zei Noachs tijdgenoten niets, dat hij zelf bezig was met ht
bouwen van een ark: dit teken van de tijd verstonden zij nie<
Straks wordt het niet anders: op de tekenen van de tijd, di
vooraf gaat aan het einde (u kunt ze o.m. vinden in Matthey
24), zal niet worden gelet. Het leven gaat heel gewoon do or
zij zullen niets bemerken, totdatWie nu denkt, dat Jez\i
hier een pleidooi voert voor het vasten of voor de ongehuwd
staat, vergist zich. Hij wil onze aandacht vestigen op d
tekenen der tijden en Hij wil er ons voor waarschuwen ot»
niet te laten overrompelen door het einde. Hij wil, dat uj
in ons gehele leven rekening houden met de factor van hf
komende einde, dat wij deze in al ons doen en laten verdij
conteren. Nooit zullen wij kunnen zeggen, dat wij niet gewaat
schuwd zijn: als u de Bijbel leest bent u op de hoogte. Ht ft
gewone leven kan normaal doorgaan, maar het zal moete\
worden gesteld tegen de achtergrond van het einde. En da
betekent: afstand nemen van dat gewone leven, een keu*
bepalen.
ELECTRONISCHE ORGELS
voor huiskamer en kerkgebruik
Merken BALDWIN. KINSMAN en FMINENT
Vraagt offcrU bij: 1
Congres theologische studenten
Gisteren kwam in Amsterdam
het congres voor theologische
studenten in laatste zitting bij
een. Het congres over de uitver
kiezing kreeg gisteren te horen
prof. dr. P. J. Roscam Abbins,
hoogleraar aan de Rijksuniver
siteit van Groningen, over het
pastoraal-psychologische aspekt
van dit leerstuk der theologie.
Het geheel werd besloten door
een forum onder leiding van
prof. dr. G. C. Berkouwer, hoog
leraar aan de Vrije Universiteit.
e Rotterdammer machinne 36 han
Na een ochtendwijding in de Engelse
kerk od het Begijnhof waarin ds. A.
A. E. A. Voerman voorging, kwam r~—
weer samen in het congresgebouw het
Roothaanhuis.
Pros. Roscam Abbing had zijn refe
raat uitgewerkt aan de hand van drie
punten.
De praktische theologie kan inder
daad over dit leerstuk verduidelifkend
meepraten of kritische vragen stellen.
Theologie en psychologie zijn bij hel
zoeken naar een antwoord op de funda
mentele vraag van de uitverkiezing
te scheiden.
Vervolgens ging spreker in op
vraag of de uitverkiezing eigenlijk
tc verkondigen i3 in preek en pastor
Men moet hierbij altijd drieërlei in
oog vatten: a. Wat God deed. b. De daad
Gods nu door de werking van de Hei
lige Geest. c. Het appel dat ctp die
antwoordelijke hoorder gedaan wordt.
Alle drie moeten tot hun recht komen,
opdat de theologie deugdelijk kan zijn.
Is de Uitverkiezing te leven?
vroeg hij verder. In het geloof ontmoet
de mens God ln Zijn woord; geloven
Is Gods woord in Christus beamen. Als
elementen kent het geloof, verootmoe
diging, vertrouwen en levensvernieu
wing.
De geloofszekerheid kan op ziel
ilf een vast gegeven zijn, of men I
—tijd in staat is de vraag. Hier sprj
de hoogleraar het rimte tussen het vt Vel
liezend blind geloven en het overwi cab
nend bevestigd geloven. De stand vi C
tigheid van de heiligen moet volgei ker
spreker niet tot leer gemaakt wordt fjn{
i te v
Gistermiddag namen de referent»
zitting in een forum onder leiding vi
prof. Berkouwer. Alleen prof. Hoende
daal kon niet aanwezig zijn.
Men had de belangrijkste vragen.
getal, gegroepeerd in vier onderó
gaf dr. E. Emmen een inzicht in het ae]d Werd. zodat het gereformeerde
rapport over de eenheid. Hij was niet j volk voor het eerst in het openbaar
zo pessimistisch gestemd als dr. Blauw. 0ver deze trieste affaire werd inge-
die_meende dat dit rapport gefrustreerd! licht.
Daarna sprak ds. Visser cr zijn blijd- aan alle kerkeraden bericht diende
schap over uit dat deze zaak nu einde- te wonjeni daar immers het memoran-
u-v-"*. dum aan de kerkeraden was toege-
i publieke zitting hehai
heelden hun teleurstelling
sommige punten niet, maar
spraken toch hun dankbaarheid
uit over wat in New Delhi werd
bereikt.
Eer drie sprekers ingingen op de drie
onderwerpen waarin het thema van dc
conferentie ..Jezus Christus, het Licht
dcr v.creld" verdeeld was. namelijk
eenheid, getuigenis cn dienst
korken. gaf prof. Berkhof
_.i heel per-
wat New Delhi
voor hem had betekend.
De jonge kerken hebben meer stem
gekregen in de Wereldraad dan ooi:
te voren. De eerste zes sprekers bij
voorbeeld bij de eerste discussie.
waren allen negers. Zo leverden dc
Aziaten cn Afrikanen van het begin af
hun bijdrage. De bijdrage van Europa
rond prof. Berkhof wat weinig. Dc
Europeanen hebben eigenlijk hoofd
zakelijk negatief gewerkt door correc
ties aan tc brengen. Door de toevloed
var, jonge kerken i, de Idvloei van
ngelsaksxschc kerken 9roter 0L parochiale groepen, deze taak moeten
is. Er zijn inderdaad veel vragen blijven
liggen, maar New Delhi heeft en dat
vond dr. Emmen zeer belangrijk
vooral gevraagd naar wat praktische ge
daan kan worden. In het gesprek over
het probleem van de confessies had de
aartsbisschop van Canterbury een ,,ver-
legcnheidsvoorstel" gedaan door te zeg
gen: „Kunnen we niet samen beginnen
met dc Apostolische Geloofsbelijdenis."
Direct was echter een ander opgestaan
die met nadruk stelde dat er opnieuw
met de Schrift moet worden begonnen.
Daarom spreekt dit rapport dan ook zo
sterk van het primaat van de Schrift.
In Nederland zullen de gelovigen deze
rapporten moeten bestuderen, beëindig
de hij zijn toespraak. Dat zal vooral in
gemengde groepen moeten. En de Ne
derlandse kerken zullen zich er op moe-
Ds. Visser kwam toen opnieuw
naar voren en zei dat beide predi
kanten inderdaad aan de kerken zou-
Bij die laatste opmerking sloot ouder-den berichten dat de bestreden uit-
»•->— - -u .««.Ij-lli..-* als
Samenvattend vond prof. Berkhof dat
P New Delhi vooral de ontmoeting tussen
blank en bruin heeft gebracht en dat
het de meest broederlijke conferentie
was die hij ooit had meegemaakt. Een
zwakheid van New Delhi vond hU dat
deze assemblee zeer vlot was In com-
zert dat"de'Verken toTveel'met'lïclweti ecnhcid -nderling te komen, In de derde
S.r Kart Rarth tn'.kJ SS'ï.ïüKS
aan vele vragen die op hgt forum van
gedelegeerden werden afgevuurd.
doelde het anders. ..Totnogtoe heeft het
Sereformeerde volk het met de eenzij-
ige voorlichting, die alleen maar van
de kant van ds. Hasper en de „be
zwaarden" kwam, moeten doen. Het
gevoel van onbehagen over de zaak-
Haspers is in de gereformeerde kerken
gevoed door een aanhoudende stroom
van tendentieuze persberichten en bro
chures". De heer Melse gaf daarvan
enkele bewijzen.
bezig
krachtL1_
wees er nog op dat Karl Barth ln 1948
reeds een soortgelijke opmerking had I
vendien wilden ds. De Graaf en ds.
Visser hun voorstel geheel terugne
men.
Gehoord deze verklaringen stelde
ds. Kuiper nu voor, om het modera-
men der synode op te dragen een
onderzoek ln te stellen naar de moge
lijkheid om ds. Hasper financieel te
gemoet te komen. Dit voorstel werd
met algemene stemmen aanvaard.
Voordat hij de hamer liet vallen
sprak ds. Kuiper een persoonlijk woord.
Het had hem vaak pijn gedaan wanneer
hij zag hoe broeders in publicaties aan
gaande het psalter-Hasper zich niet ont
zagen de eer der gerefor:
aan te tasten.
„De verklaring
nu echter veel van
Beroepin gswerk
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Hilversum (vac. J. Gou-
mare): G. Veeneman te Amersfoort en
(vac. 6e preö'. plaats): B. G. Mees ten
Oever te Wagenipgen; te Dee Why
(Australië): J. W. Deenik te Auckland
(Nieuw Zeeland).
Examen De classis Assen heeft praep.
geëx. en beroepbaar verklaard: G. Kers-
sies, Willemsoord Zuid Laren,
059105-331.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Aangenomen naar Hoogkeik: B. Gree-
vink te Garrelsweer (Gr.>
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Amsterdam-C.A. Ver-
gunst te Rotterdam-C,
Benoemingen
In de faculteit der letteren aan deze
universiteit is dr. H. J. C. M. G. Ruygers
te Amersfoort benoemd tot buitenge
woon hoogleraar voor het geven van
onderwijs in de grondslagen van het
maatschappelijk werk.
D
stel
len.
1. Het vraagstuk van de volharda
er gelovigen.
2. Het probleem omtrent het wod
verdienste. 0ld
3. Gods vrijmacht en de menselij)
verantwoordelijkheid. <-
4. de exegese van Rom 9-11 over 4
erkiezing van Israël. lo"
In overleg met de referenten mog! t
re over dit forum het volgende publio yro
en. Sm:
„Het onderwerp, voorzover dit tljda
__et congres ter sprake
heeft voor de forumleden
verd ter nadere bestudering. Het blei
hoe verrassend he.t wat dat alles in
weging is gekomen naar elkaar
niet in het minst door het gesteld w»
"en voor dezelfde vragen."
Prof. Berkouwer besloot met
oorden: „Het is duidelijk dat wij
kaar corrigerend en stimulerend no
hebben."
(Advertentie)
Nlenn Amerlkunte «onderrlndlng
geelt
ztndér pemenent-iloelslotlen
't It gtwoonwtf «tn wonder? £4n be
handeling met Perform en zelft 'on
handelbaar' haar krijgt rijke golven en
alagen altof u mat golvend haar bant
gaboranl En die golvan blljvan. Op da
achtste dag nog even mooi alt op da
aarsla. Uw haar
alnig
ihulfspaldan of krul
den. U wordt wekkar mat aan droom-
iel rijk alt natuurlijk golvend haarl
KIM HET ERIN
h, VOll
capsels. Volmaakt
Varbtuffand aconomlach, voldoanda v<
Dr. Blame
Arnhem krijgt twee
r!£J industriepredikanten
De kritiek van dr. Blauw was dat wel
de Zendingsraad en de Wereldraad een
aangegaan, maar deze inte-
in w
ioorgc
belangrijk vond deze spreker het dat nu j Van onze correspondent
nadruk in de rapporien werd Arnhem vulfende maand rijn eer-
maand
gezegd dat waar dc kerken nauwelijks
;n staat blijken tc zijn om nieuwe gelo
vigen op te vangen, andere groepen
naast dc kerken, dus zogenaamde para-
toordeti, omdat zij zoveel kerken op
het zendingsveld gesticht hebben. In
dit opzicht maaien de Europeanen dan sterk
ook niet. wat zij met gezaaid hebber). I de»ij!k stie is
Opmerkelijk noemde deze hoogleraar '^lk van cid" betikem
ook de houding van de Russen. Onze -v<>lk van God betekent
puur-politiekr visie op hen bleek
juist te zijn. Ilun felle react'—
Wereldraad In de eerste jai
ren gevolg van de politieke constellatie 1
van de wereld, maar van het feit dat tij
de kerk van het Westen alleen kendenprof. Patijn bleef in zijn bespreking
uit de literatuur van de vorige eeuw. van rapport over „dienst" voorna-
Hun b(|drage kan nauwelijks een P®"- rnelijk stilstaan bij de politieke aspecten,
tlckc genoemd worden, maar M Naar z(jn mening had New Delhi meet
kunnen opleveren als er een betere
voorbereiding was geweest. Ma:
Heel verheugd was hij ook
het feit dat de „leek" weer zo
iren werd geschoven. Dui-
New Delhi dat het woord
woord dat
puur-polltirkr ïl.le op n.n om. on- - j!S «"«pronk.Ujk,
Jul.t Ir liln. Hun frllr reactie, leren de nrirKriur ran dit woord.
l'ruf. Patijn
Juist een puur oosters-orthodoxe.
Verschuivine
Volgens prof. Berkhof bleek in New
Delhi duidelijk dat er grote verschui
vingen zijn in de oosterse orthodoxie als
geheel. Voor het eerst had hij in deze
kerken iets gezien van een beweging.
Vooral de spreker dr. Nick Nissiotis had
erkend dal c c gescheiden broeders van
het westen ook kerk zijn.
Zeer teleurstellend noemde^prof. Berk
hof het gesprek J firn
de kerk tot di
diensten, dat naar zijn me
stap verder is gekomen Wei
dat de jonge kerken uit Azië
z ch zelf voir het eerst meci
Xinr.cn cn dat daardoor de bijdrage
leiding van He Wereldraad had het plan
opgevat om in deze assemblee de gedc
legeerden zoveel mogelijk zelf aan he
woord te laten, om niet de indruk te
wekken dat alles voorgekauwd was.
Volgens prof. Patijn is het rapport
daardoor echter onduidelijk geworden ln
vele opzichten en spreekt het zichzelf
op sommige plaatsen tegen. Aan de ene
kant dringt in het rapport het verlan
gen door van hen die alle atoomwape
nen willen afschaffen, aan de andere
t-christëlijke "gods- kant wordt weer heel bezadigd gewaar-
rnn mming geen schuwd tegen het gebruik van atoom-
is het zo'wapenen. Met nadruk stelde deze hoog-
:n Afrika leraar nog dat de voorzichtige termino-
gaa.n be- 'ogie van de rapporten in geen enkel
opzicht te wijten is aan de Russen, maar
olgt
stc industriepredikant
later komt er nog een bij. Per 1 febr.
TERWIJL IK NEERKIJK op het roos in het al
grijzende haar van mijn pedicure, hoor ik
haar diep zuchten. Haar leven geeft wel reden
tot zuchten. Het was niet fleurig. De beste jaren
as wordt ds Th"F Warffemius hVr'!l,an haar leven hee^ ze 9ewacht °P haar ver
vormd predikant tes Heer Abtskerkcloofde om tenslotte te moeten horen, dat hij m
in een Jappenkamp was omgekomen. Zulke din
gen zijn gebeurd, zulke dingen buigen levens
soms om. Zij was onderwijzeres, maar doordat
haar moeder invalide werd en niet door een
vreemde geholpen wilde worden, moest ze iets
aanpakken, waarbij ze thuis kon blijven. Nu pe
dicuurt en zucht ze. Ieder ogenblik kan haar
moeder roepen. Wij, in het dorp. zijn allang ge
wend aan de dwingende stem, die „Aly" roept.
Ik kan me goed voorstellen, dat ..Aly" zucht. Ja
ren geleden heeft ze ontbijtlakens geborduurd en
al bordurend heeft ze gedroomd over „later". Ze
zag zichzelf stellig al zitten ergens op een voor
galerij ver weg op Java. Het werd geen voorga
lerij, maar een achterkamer 'met klanten, terwijl
haar oude moeder vanuit de voorkamer „Aly"
roept. Zo worden sommige levens, ze dwingen
respect af. dat wel, maar respect maakt een
vereenzaamde pedicure niet gelukkig. Graag zou
ik haar nu een beetje opvrolijken, maar ik weet
niet hoe: ze is een gesloten, wat stugge vrouw.
Weer hoor ik haar zuchten. Misschien ts het
v indaag wel een speciale herinneringsdag. of was
haar moeder wat veeleisend. Wat weet ik eigen
lijk van haar af? Haar geschiedenis weet ik,
maar r.ict hoe ze er van binnen van geuiorden is;
ik hen alleen maar klant, geen vriendin.
Ik kijk weer neer op haar haar. Ze zou er
eens uit moeten, denk ik, mensen van haar leef
tijd ontmoeten, een keer moeten snuffelen aan iets
gezelligs. Ze zou even uit de plooi moeten, niet
meer zoveel zuchten en gewoon eens lekker onge
in Zeeland, predikant voor het Arn-i
hemse bedrijfsleven, wat het eerste jaar
neerkomt op een volledige dagtaak bij
dc Algemene Kunstzijde Unie in Arn
hem. Hij zal daar gaan werken onder
plus minus 4.000 niet bij een kerk aan
gesloten AKU-werkers, zowel op de
centrale kantoren als in de beide Arn
hemse fabrieken van het rayon-concern.
De tweede in Arnhem benoemde industrie
predikant is ds. J. Plasman, hervormd
predikant te Gieterveen, die op 1 maart
in Arnhem gaat werken. De beide pre
dikanten zullen in nauwe samenwer
king hun arbeid beginnen met dc heer
B. Leenman, die als wika, in dienst van
dc Arnhemse stichting Evangelie en In
dustrie (waarin alle protestantse ker
ken van Arnhem zijn vertegenwoor
digd i. al zeven jaar probeert de kerk
cn de AKU bij elkaar te brengen. De
stichting, die dezelfde naam draagt als
een.soortgelijke organisatie in het hoog-
ovengebied, en de AKU-directic zijn
beide bijzonder tevreden over het re
sultaat dat hier totdusverre is bereikt.
Ds. Warffemius is 32 jaar. Hij is. na te
zijn afgestudeerd, een jaar als onge
schoolde arbeider werkzaam geweest
bij Philips in Eindhoven. Ds. Plasman
heeft een soortgelijke ervaring: ook hij
heeft enige tijd als arbeider gewerkt.
Ds. Plasman zal voornamelijk gaan
werker in de industrie in cn rondom
Rhedcn. Beide preclikan'en werken in
dieost van Evangelie en Industrie.
remd een beetje gek doen. Mijn laatste gedachte
wordt kennelijk telepathisch overgebracht, want
prompt doet ze iets geks: ze knipt me fors in
mijn teen. Ze kijkt me verschrikt en beschaamd
aan en mompelt excuses. Dan blaast ze zomaar
stoom af. ,^ch mevrouw, ik heb er zo dik en dik
genoeg van. Iedere dag, ieder uur andermans te
nen. Hamertenen, hobbel- en knobbeltenen. U
bent vandaag de vierde al met ingegroeide na-
en
?els. Ik mag dat natuurlijk niet zeggen, maar...."
„Maar u kunt geen tenen meer zien", vul ik
aan.
Ze gooit driftig een nageltang neer. „Nee, tk
kan geen tenen meer zien, maar ik zie niets an
ders. Ik lééf niet, ik sudder maar zo'n beetje. Ik
ben een kleur- en sexeloos wezen aan het worden,
hollend tussen mijn zieke moeder en mijn klan
ten. Ach, neemt u me maar niet kwalijk, dat ik
zo onbeheerst te keer ga, maar ik heb nergens
een klaagmuur, weet u".
Ze kijkt roe tijdens haar biecht niet aan, maar
staart met nietsziende ogen naar een flesje, dat
tie-.
Ida
ze steeds ronddraait. In dat flesje zit een goudi
vloeistof, die traag meerolt.
Ineens krijg ik een idioot idee. Ik ga met get^P
woord in op haar uitbarsting en vraag: „W( n'j
zit er eigenlijk in dat flesje?" ren
„Wat daar in zit? Het meest bespottelijke wi
ik ooit gezien heb. Ik kreeg het gisteren o' c
monster van een reiziger. Er zit gouden nagé call
lak in, mevrouw, nu vraag ik u, gouden nagé L
lak". jaa;
„17 meent het, gouden nagellak. Zeg,... als l L
het eens op mijn tenen kalkte?"
Ze kijkt me onthutst aan. „Meent u dat? Lijl E
het u mooi?" I var
Dan zeg ik haar, dat het me helemaal nil ma:
mooi lijkt, maar dat het zo heerlijk is om zomaC g
eens iets geks te doen.
Ze kijkt me ongelovig aan: „Hoe kan iets gek
nu heerlijk zijn?"
„Tja, hoe zal ik dat uitleggen? Niet om eclf
helemaal overstag te gaan, maar gewoon a)
zweepje om even uit de sleur te raken, als tc L
nicum". j ..Jo
Dan schroeft ze resoluut de dop van het flesjj ^a!?
en begint mijn onderdanen te vergulden. Ze lif
slap van het lachen gebogen over mijn tenen, di p
ze een kwartier geleden niet meer zien kon. gro
Ik ben blij als ik mijn kousen en schoenen wet A
aan heb, nu ziet tenminste niemand mij goude jy,,
uilmonstering. Mijn man zal me wel honen t jan
jennen vanavond. Maar als ik hem dan vertd t
hoe gouden tenen iemand van zuchten tot lache
kunnen brengen en daarna de weg banen voo «ev
een gesprek van vrouw tot vrouw, zal hij het tw
begrijpen. l
Zo fiets ik blij en verguld op teen naar huis.
MINK VAN RUSDIJK
