|Ctieuuie Cciïtsrtic ÜTourant
Koningin maakte
trieste tocht
Indonesië weigert weer
onderhandelen
om te
Commentaar
Het leven gaat door
ook bij Harmeien
Nederland
moet Gucces
tevoren garanderen
Dorpsbevolking zorgt
zelf voor verlichting
WOENSDAG 10 JANUARI 1962
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u.
ADVERTENTIES: f 0,20 per millimeter.
Familieberichten f 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12374
CHRISTELIJK'NATIONAAL DAGBLAD
.Stant«a«tlcli it gbtblma
mga bert in legljeospoeT
Svriode en
domineesvrouwen
Zie pagina 2
Bij de doden,
de redders
en gewonden
T^EN ONTROERDE KONINGIN
J-J Juliana is vanmorgen een trieste
tocht begonnen. Zij kwam, gekleed
in een donkergroen deux pièce, aller
eerst naar de Buurkerk in Utrecht,
waar de stoffelijke resten van de
slachtoffers van de treinramp in
Harmeien liggen opgebaard.
Gisteravond is de Landsvrouwe
volkomen op de hoogte gebracht van
hetgeen maandagmorgen in Harme
ien is gebeurd. Het ontstellende
nieuws zelf bereikte haar reeds
maandagmorgen. Haar wens om zo
spoedig mogelijk naar Nederland te
gaan, kon eerst gisteravond worden
vervuld.
Om negen uur vanmorgen liep zij
langs de lange rij kisten die in het mid
dengedeelte van de kerk staan opgesteld.
1begeleid door de president van" de Nederlandse
spoorwegen, mr. J. Lohmann, en de officier van justitie in Utrecht, mr.
w- yverbeeik. In de kerk zelf waren voorts tal van burgerlijke er
kerkelijke autoriteiten o.m. de commissaris der Koningin in de pro
vincie Utrecht, mr. C. Th. Graaf van Lijnden van Sandenburg en de
burgemeester van Utrecht, jhr. mr. C. J. A. de Ranitz.
Ontstellend fluisterde de Koningin, toen zij langs de lange rij
kisten liep. Een Rotterdams echtpaar, dat een dochter van 20 jaar bij de
ramp verloor, was eveneens in de kerk. Koningin Juliana sprak geruime
tijd met de diep geschokte ouders. Inmiddels werden steeds meer
kransen aangedragen, o.m. van de regering, de inwoners van Harme
ien, het Rode Kruis, het gemeentebestuur van Kameriik en het Huma
nistisch Verbond.
Na haar stille rondgang door de Buurkerk sprak de Koningin nog
geruime tijd met de mensen die al deze dagen intensief hulp hebben
geboden, in Harmeien zowel als in Utrecht. Twee vrouwelijke leden
van de dienst sociale verzorging van de B.B., vertelden de Koningin,
hoe zij eerst in Harmeien hebben gedaan wat zij konden en de volgende
dag in de Buurkerk de nabestaanden hebben opgevangen en getroost.
Koningin Juliana informeerde zeer belangstellend naar de omstandig
heden, waaronder moest worden gewerkt en zij was zichtbaar onder de
«druk van. het grote leed waarmee deze twee vrouwen irr de afgelopen
dagen zijn geconfronteerd.
De Koningin maakte ook kennis met
de rooms-katholleke en protestantse
geestelijke verzorgers en met de leden
van het Humanistisch Verbond die de
nabestaanden hebben bijgestaan in moei
lijke uren. Ook onderhield zij zich met
vertegenwoordigers van het Rode Kruis
en het Leger des Heils. Mannen van de
rijkspolitie die hebben geassisteerd bij
de officiële Identificatie van de slacht
offers. moesten haar alles vertellen van
hun bijzondere zware taak, evenals en
kele leden van de spoorwegrecherche.
De Koningin vroeg ontzet, of het nu
wel per sé nodig was, dat de familiele
den op bijna onmenselijke wijze werden
geconfronteerd met de stoffelijke resten
van hun geliefden.
Zij hoorde, dat dit voor de wettelijke
identificatie officieel is vereist en 'toonde
zich daarover bijzonder geschokt. Zij
uitte haar welgemeend medeleven met
al degenen die deze zware beproeving
hebben moeten doorstaan. De Koningin
Ket zich ook voorlichten over de acti
viteiten van rijks- en spoorwegpolitie
op het terrein van de ramp zelf.
Nadat de sociale verzorgsters van de
B B. het gezelschap in de kille kerk een
kopje koffie hadden geoffreerd, dankte
de Koningin de aanwezigen en in hen
de instanties, organisaties en diensten
diie zij vertegenwoordigden nogmaals
voor hun spontane en intensieve hulp.
Om kwart voor tien vertrok zij naar
Woerden waar zij de gewonden in het
ziekenhuis „Ope Dei" bezocht.
De eerste trein rijdt weer
langs de plaats waar maandag
de verschrikkelijke treinramp
van Harmeien geschiedde. De
wrakstukken zijn geruimd en
liggen ten dele nog onder zeil
doeken langs de gerepareerde
rails. Eerst reden de treinen
nog langzaam, nu denderen ze
weer in volle vaart langt.
HET LEVEN GAAT DOOR, ook bij
Harmeien. Sinds vanochtend
vroeg rijden de treinen weer op volle
snelheid over de plek, waar maan
dagochtend twee treinen op elkaar
vlogen en de dood van 91 mensen
veroorzaakten. De eerste trein, die
de plaats van de ramp passeerde,
vertrok gistermiddag om 16.38 uur
uit Utrecht met bestemming Rotter
dam-Den Haag, bestuurd door ma
chinist K. L. Mulder uit Utrecht.
Naast de heer Mulder had ir. A. M.
Tordoir (chef van de afdeling tractie
van de N.S.) in de cabine plaats
genomen.
Bij het naderen van de plaats van
de ramp bracht de bestuurder de
snelheid van de trein terug tot on
geveer 30 km per uur. Over een af
stand van 400 m. reed hij met deze
voorgeschreven snelheid, terwijl hij
langgerekte fluitsignalen gaf. De tal
rijke passagiers verdrongen zich voor
de ramen. Sommigen zwaaiden naar
de mannen van de diensten, die bij de
herstelwerkzaamheden betrokken wa
ren. Anderen keken, diep onder de in
druk, naar de resten van de treinen
De mensen van de N.S. pauseerden
even, vermoeid, maar tevreden naar
de voorbij sukkelende trein kijkend
Enkele minuten later arriveerde de
trein in Woerden. Hier liep vrüwel tege
lijkertijd de trein uit de richting Gouda
binnen. Dit was de tweede personentrein
die de plaats van de ramp met de voor
geschreven 30 km voorbijging. Na het
passeren van de eerste drie treinen was
al een snelheid van 60 km veroorloofd en
Nieuws in
één oogopslag
Sinds vanmorgen rij
den de treinen weer op
volle snelheid langs het
terrein van de ramp bij
Harmeien. Het officiële
dodencijfer is nu 91. Te
hunner nagedachtenis zijn
gisteravond in Utrecht
enkele aangrijpende ge
bedssamenkomsten gehou
den. Vanmorgen konden
bagage en andere goede
ren, die na de ramp wer
den verzameld, bij de
Ned. Spoorwegen in
Utrecht worden afge
haald.
Hoewel het hoofdbe
stuur van het Nederlandse
Rode Kruis de kritiek van
dokter Herschel (comman
dant Utrechtse Rode
Kruis-colonne) dat het
Rode Kruis bij de trein
ramp niet is gewaar
schuwd, deelt, meent het,
dat de opmerkingen van
de arts in de omstandig
heden, waaronder zij wer
den geuit, achterwege had
den moeten blijven.
De Amerikaanse am
bassadeur in Indonesië,
Howard Jones, zal de kreet
„Merdeka" blijven gebrui
ken. Volgens een woord
voerder van het Ameri
kaanse ministerie van bui
tenlandse zaken wordt het
algemeen door buiten
landse bezoekers in Indo
nesië gebruikt als open
bare groet De woordvoer
der was verwonderd over
de scherpe reacties in
Nederland.
Na afloop van de be
sprekingen tussen premier
Macmillan en bondskanse
lier Adenauer in Bonn is
officieel verklaard, dat er
vergaande overeenstem
ming bestaat over de be
trekkingen tussen Oost en
West, de bewapening, de
versterking van de NAVO
en de ontwikkeling van
de Europese gemeen
schappen.
De secretaris-generaal
van de Ver. Naties, Oe
Thant, heeft verklaard,
dat de V.N. zich voorbe
reiden op een nieuwe
actie in Katanga ter ver
drijving van de buiten
landse „huurlingen", die
zich nog op vele plaatsen
zouden bevinden. In Eli-
sabethstad zijn nog acties
tegen sluipschutters aan de
gang.
In ziekenhuis
In het ziekenhuis te Woerden, waar
nog negentien overlevenden worden ver
pleegd, heeft de Koningin vier afdelin
gen bezocht. Ze onderhield zich geruime
tijd met de gewonden, die haar het
■trieste verhaal van deze ramp deden.
Bewogen drukte de Koningin de handen
van hen die daartoe in staat waren. Ont-
Voor vervolg zie pag. 7)
Jones: Merdekaniets bijzonders
TAE INDONESISCHE delegatie bij de Verenigd^ Naties heeft verklaard
dat Indonesië alleen met Nederland wil onderhandelen op grondslag
van overdracht van het bestuur over Nieuw-Guinea, en als er waarborgen
worden gegeven voor het welslagen van deze besprekingen. Indonesië ver
wijt de westelijke landen, dat zij onderhandelingen zonder deze vooraf
gaande voorwaarde verlangen.
De Indonesische delegatie zegt
Nederland reeds 3 maal een akkoord
hebben verbroken; Linggadjati, Renville
cn Ronde-tafel-conferentie. Het Neder
landse voorstel wordt onaanvaardbaar
genoemd.
Indien men Indonesië internationale
bijstand en samenwerking om zijn grond
gebied met vreedzame middelen van de
laatste rest der koloniale heerschappij
te ontdoen, ontzegt, blijft er geen andere
mogelijkheid over dan dit doel te be
reiken met de eigen militaire macht. Het
Indonesische volk staat klaar om de Ne
derlanders te bestormen. Slechts de hand
van Indonesische leiders voorkomt nog
direct optreden. Een oorlog zal zeei
ker uitbreken indien er van tevoren geen
waarborgen zijn van succes
Een woordvoerder van de Nederland
se delegatie te New York weigerde zich
uit te laten over de beschuldigingen. Hij
zeide: „Nederland heeft zich zonder
daaraan enige voorwaarde te verbinden,
bereid verklaard te onderhandelen over
een vreedzame oplossing. De eis om de
onderhandelingen te doen voorafgaan
door een waarborg voor welslagen (in
die zin, dat aan alle eisen van Indonesië
ten volle wordt voldaan) is onverenig
baar met het denkbeeld van onderhan
delingen. Het Nederlandse aanbod is nog
steeds van kracht."
Op kruising in
Walsoorden
(Van onze correspondent)
SINDS enkele dagen heeft hel
Zeeuws-Vlaanderse dorp Wals
oorden letterlijk een lichtend voor
beeld van particulier initiatief. De
dorpelingen hebben namelijk zelf
verlichting aangebracht op een ge
vaarlijk kruispunt. Een verlichting
die is aangebracht door en op kosten
van de verontwaardigde dorpelingen
zelf.
Ruim anderhalf jaar lang hebben de
dorpelingen tevergeefs gepleit bij ver
schillende overheidsinstanties voor een
verlichting van dit kruispunt aan de
drukke verkeersweg van het Wester-
schelde-veer Perkpolder naar Hulst. Er
werd zelfs een actie-comité opgericht:
het Comité-Walsoorden, waarin alle la
gen van de bevolking vertegenwoordigd
zijn. Toen geen enkel verzoek hielp ging
men ten slotte over tot de aankoop van
een vijf meter hoge paal, die met ver
eende krachten in een stukje grond van
een particulier werd gedreven.
In de paal hing men een 500 Watt
lamp. die met de nodige draden ver
bonden werd met de lichtmeter in de
dichtsbijgelegen woning. Alle kosten in
clusief het stroomverbruik worden ge
dragen door heel de bevolking. Ander
half jaar geleden werd deze kruising
gemoderniseerd, maar omdat er vier
grote en verschillende kleine wegen sa
menkomen, was de situatie 's avonds en
's nachts bijzonder onoverzichtelijk, om
dat het kruispunt in het geheel niet was
verlicht. In het labyrint van wegen raak
ten fietsers en bromfietsers vaak de weg
kwijt en belandden in een sloot.
Voor de bevolking was de maat vol
toen een bejaarde dame op haar fiets
het spoor bijster raakte, op de grote weg
terecht kwam. aangereden werd door
een auto en een been brak. In afwach
ting van een eventuele voorziening door
de overheid is de bevolking van Wals
oorden nu zelf voor openbaar nutsbe
drijf gaan spelen.
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft gisteren
medegedeeld, dat de Amerikaanse
ambassadeur in Indonesië, Howard
Jones, het woord „merdeka" zal blij
ven gebruiken. Het woord wordt vol
gens deze woordvoerder algemeen
door buitenlandse bezoekers in Indo
nesië gebruikt als openbare groet,
waarin de vreugde der Indonesiërs
over hun vrijheid wordt geuit. Zoals
Jones het in Makassar gebruikte, had
het dan ook geen andere betekenis,
zo zei hij.
De woordvoerder toonde zich zeer ver
wonderd over de scherpe reactie in de
Nederlandse pers naar aanleiding van
het incident. Jones zelf lachte om deze
kritiek: „Iedereen die in dit deel van
de wereld geweest is, weet dat „mer
deka" een manier van groeten i.s"
Intussen heeft de ambassadeur giste
ren een uur met Sukarno gesproken
om op diplomatiek terrein een vreed
zame regeling te bereiken in de kwes-
tie-Nieuw-Guinea. Jones weigerde cm-
mentaar te geven op deze ontmoeting.
Intussen gaat Indonesië voort met mi
litaire stappen die tot doel hebben de
positie in Oost-Indonesië te versterken
Al het personeel van het vierde district
met basis Soerabaja is in de kazernes
geconsigneerd. Kleine schepen die ge
woonlijk in Soerabaja liggen zijn reeds
in de wateren van Oost-Indonesië aan
gekomen.
Voor vervolg zie pagina 4
„Merdeka" riep de Amerikaanse
ambassadeur in Djakarta, Howard
Jones. Dat is een gewor/e groet,
beweert Washington, maar Den
Haag vindt het vreemd dat Jones
dit nu juist moest roepen terwijl
Sukarno het over Nieuw-Guinea
had (zie ook pagina 7).
vanochtend mocht op de normale volle
snelheid worden gereden. De busdienst,
die de spoorwegen hadden Ingelegd tus
sen Utrecht en Woerden, werd kort na
vijf uur opgeheven.
VERKLARING
De directie van de N.S. heeft gisteren
een verklaring uitgegeven, waarin eer
biedig wordt stilgestaan bij hen, die bij
de ramp het leven verloren, diep mede
leven wordt geuit met allen, die in hun
persoonlijke leven werden getroffen en
dank wordt gebracht aan degenen, die
spontaan hulp boden onder onbeschrijfe
lijk moeilijke omstandigheden. „Voor het
medeleven, dat ook naar ons bedrijf uit
ging, en dat ons in velerlei vorm gewerd,
zijn wij erkentelijk, het zal ons steun
geven bij de voortzetting van onze taak".
Vertegenwoordigers van de N.S. zullen
alle nabestaanden van de slachtoffers van
de ramp bezoeken, alsook de gewonden.
Men zal ter plaatse nagaan welke rege
lingen moeten worden getroffen en bij
financiële nood zullen reeds thans voor
schotten worden uitgekeerd.
BAGAGE
Bagage en andere goederen, die na de
ramp zijn verzameld, worden in het der
de hoofdgebouw van de N.S. aan het Mo-
reelsepark te Utrecht bijeengebracht.
Goederen van slachtoffers en an
dere reizigers, kunnen van negen
's ochtends tot vijf uur 's mid
dags worden afgehaald. Mannen van
de spoorwegrecherche zullen aanwe
zig zijn om te assisteren bij het selecte
ren van de bagage. De voorwerpen die
niet worden afgehaald en die herkenbaar
zijn, zullen volgende week worden op
gestuurd aan de eigenaars.
Zaterdag zal het spoorweghoofdgebouw
open blijven voor de afhalers. Voor tele
fonische inlichtingen kan men de spoor
wegrecherche bellen via nummer 030-
15871, toestel 756.
SLACHTOFFERS
Uit Utrecht wordt nog gemeld dat ln
het ziekenhuis te Woerden aan zyn ver
wondingen is overleden de sergeant le
klas Th H. Roland. Eigendomstraat 34 in
Soest. In hetzelfde ziekenhuis verkeren
nog drie gewonden in levensgevaar. Gis
teren werden nog de volgende slachtof
fers geïdentificeerd: Henderika Cornelia
Buitelaar, Waalsingel 4 te Krimpen aan
de IJssel, geb. 27 maart 1935; Antoinette
Gautier, Kerkweg te Berkenwoude, geb.
13 febr. 1926; mej. H. Hollander, Roemer
Visserstraat 11 te Dordrecht, geb. 27 juni
1931; Johanna van Alphen. Röntgenstr
te Hilversum, geb. 1 febr. 1921 en pater
Steven S. Roes uit Zeist, geb. 4 februari
1922 Ook is bekend geworden, dat om
gekomen is de heer P. Bakker, gewoond
hebbende te Ammerstol. Hij was lid
het dagelijks bestuur van de C.P.N.
van de gemeenteraad van zijn wt
plaats. Destijds was hij secretaris van
district Den Haag van de C.P.N.
Vanmorgen werden nog de volgende
slachtoffers geïdentificeerd: A. Balk.
OlymDiaplein 48 Hengelo, geb. 7 juni
1931; W. Wlerda, Bouwerstraat 13, Deven
ter geb 27 juni 1931; v. d. Leer, Prinses
Margrietlaan 44 Slikkerveer, geb. 23
september 1921; K. Streuer. Hoofdstraat
248 Nieuw Sbhoonebeek, geb. 12 augus
tus 1938,
Van de vier Slachtoffers in Harmeien,
van wie de identiteit gisteren nog niet
volledig bekend was. zijn thans de vol
gende personalia medegedeeld;
Van den Bogaard. Petrus. Jacobus, Ma
ria. Corn. Heinrickstraat 68 te Rotterdam,
Reb fi-6-'32. Koops. Teunis. Van Lennep-
straat 36 te Rotterdam, geb 20-6-'12; Van
den Nleuwboer. Johannes. Frederik. Ge-
rardus. Nieuwstraat 10 te Delden. geb.
15-3-'31: Timmermans, Wouterina. De'ft-
«eweg 47 te Pijnacker. geb. 22-3-'40: Wal
ter. Jan. Men.' v d Weteringstraat 7 te
Hilversum, geb 26-1-'27.
MEDELEVEN
Blijken van medeleven zijn nog ont
vangen van president Kennedy, die
telegram aan de Koningin zond, van
Eerste Kamer, van koning Boudewijn
koningin Fabiola van België, van I
Belgische parlement, en van verschillen
de binnen en buitenlandse maatschappe
lijke, kerkelijke en politieke organisaties
CUKARNO ZAL dus in de komende tien
dagen beslissen, of de kwestie-Nleuw-
Guinea langs diplomatieke weg geregeld
kan worden. Aldus het bericht dat ona
uit Indonesië gewerd en aan welks for
mulering als bij aovele berichten tal
deze zaak weer zwaar is gedokterd.
Deze formulering is kenmerkend en ont
hullend. De beslissing ligt geheel bij Su
karno. Maar daarmede tevens de verant
woordelijkheid. Nederland is zover ge
gaan als het gaan kon. Het is bereid tot
een open gesprek. Het heeft geen enkele
deur toegesmeten. Integendeel de dear ge
opend. De beslissing is aan Sakarno hi
eigen persoon.
De Indonesische regering begaat een mis
verstand, indien zij menen mocht dat Ne
derland in deze tien dagen nog verder zal
gaan. Dat er ln Indonesië misverstand
aanwezig is over de Nederlandse gevoe
lens, is al wel gebleken. Beschouwingen
in de Nederlandse pers, buitenparlemen
taire activiteiten van Nederlanders, zijn
daaraan debet. Zij hebben Sukarno in zijn
houding gestijfd. Zij hebben hem de idee
bijgebracht dat het voldoende zou zijn, de
Nederlanders onder zware druk te zetten.
Nieuw-Guinea zou hem dan als het ware
worden aangeboden, zou hem als een rijpe
vrucht toevallen.
Aan die druk heeft het niet ontbroken
Wat men van Sukarno zeggen moge, hij
heeft zich een meester betoond in de koude
oorlog. Technisch bezien was het boelend,
hoezeer hij dit spel speelde. Buitenlandse
diplomaten, tot die van Amerika toe, wer
den er voor ingeschakeld. Door op de
brandpunten van de Indonesische mobili
satie „Merdeka" te roepen in deze om
standigheden immers weinig anders dan
een strijdkreet begaven zij zich gewil
lig ln zijn schema. Sukarno heeft zich op
deze wijze steeds dieper begeven ln het
slop, waaruit de terugkeer hem moeilijk
moet zijn.
Toch moet die terugkeer onvermijdelijk
heten. Hij heeft zich tot een verkeerde ki jk
op de Nederlandse mentaliteit laten ver
leiden. De Nederlanders zijn een redelijk
volk. Ook ten aanzien van Indonesië heeft
die redelijkheid hen niet begeven. Ze zijn
zo ver gegaan als kon: er kan open wor
den gepraat. Meer van hen te vergen
heeft geen zin. Nog erger druk zal hen
stug maken.
Ons volk krijgt genoeg van de oorlogs
zuchtige taal van Sukarno, maar dan in
andere zin dan deze bedoelt. Het ware
menselijk, zo dit tot hem doordringt. Het
ware goed. zo hem dit door de bemidde
laars onder de aandacht werd gebracht.
Deze tien dagen kunnen daarvoor worden
benut. Ze kunnen vooral ook dienen tot
gebed onder ons allen voor bezinning bij
deze man, die, zelf een door zijn haat
gevoelens voort gedrevene, zijn volk ln zo
pijnlijke situaties meesleept.
Waarom moet ik nu plotseling met
spelen ophouden?"
Tendens langzaam dalend
éi
krachtige west circulaite ontwikkeld
tussen een depressie bij IJsland en het
Azoren hogedmkgcbied. Met de
lijke stroming worden storingen meege
voerd die met een snelheid ongeveer van
120 km per uur de Oceaan oversteken.
De eerste van een serie trok in de
nacht van dinsdag op woensdag langt
het Kanaal juist in de richting van ons
land. Zij wordt gevolgd door een nieuwe
storing die zich intussen tot een zware HET WEER IN EUROPA
storm ontwikkelt. Het centrum ervan n
volgt een wat noordelijker gelegen baan Rapporten hedenmorgen zeven uur
dan zijn voorganger, waardoor zijn in-
vloed, wat de wind betreft, groter zal
zijn. De luchtdruk in het centrum ts in station
een dag tijd met ongeveer 50 MB ge
daald en het ziet er naar uit dat de
druk wel tot beneden 950 MB zal afne-
men. De komende nacht zal de depressie
zijn invloed al over ons land gaan uit- viiss.
breiden. De wind zal waarschijnlijk tot Eelde
storm aanwakkeren. Uit het zuidwesten
na de frontpassage ruimt de storm naar
zuidwest tot west. Door dc vrij grote Zd-Limb
beroering in de atmosfeer blijft het weer Helsinki
overigens zacht voor de tijd van het jaar.
De Bilt verwacht tot morgenavond: Aberdeen
Half tot zwaar bewolkt met tijdelijk A^dam"
regen. Tot krachtig of stormachtig en Brussel
aan de kust wellicht tot storm aanwak- ParU™
kerende zuidwestelijke wind. Weinig Grenoble
verandering In temperatuur. (Opgemaakt Nice
om 11.15 uur). FMn'tëurt
ZON EN MAAN
Zürlch
Genève
Donderdag 1 januari: zon op 8.45 uur. w>nen°
onder 16.51 uur Maan op 11.37 uur. onder p^rado
23.31 uur. Op 13 januari eerste kwartier. Athene
HOOGWATER SCHEVENINGEN fficclo
11 januari: 6.30 uur vjn.; 18 52 uur nn. LiÜ^bSn
