Samenbundeling krachten
is beter dan polemiek
Uw probleem is het onze
Belangrijkers
aan de hand
Een woord voor vandaag
1,50
Oostduitse theologen moesten
verklaring intrekken
R.k. onderwijzer voor de
klas in prot. school
2
ANDERZIJDS
ONZE AVONDMAALSVIERING
FEN
-l- bez
In het Centraal Weekblad heeft
ds. W. Reeskamp een artikel ge
schreven over het zeer actuele
probleem van de avondmaalsvie
ring in onze kerk. Hij besteedt
in dit artikel veel aandacht aan
de betekenis van het avondmaal
en zegt onder andere:
de dingen, die bij de
ig op het avondmaal
komen is wel dat Pau-
lus. als hij schrijft over het li
chaam des Heren, waarmede wij
in het avondmaal gemeenschap
hebben, meteen ook denkt aan de
gemeente, die Zijn lichaam is! Dit
is zonder meer duidelijk in 1 Co
rinthiërs 10 16. 17. ,,Is niet het
brood, dat wij breken, een ge
meenschap met het lichaam van
Christus? Omdat het één brood is.
zijn wij. hoevelen ook, één li
chaam: zij hebben immers allen
deel aan het éne brood". Prof. dr.
F. W. Grosheide zegt wel dat het
niet noodzakelijk is bij het woord
lichaam in vers 17 te denken aan
het lichaam van Christus", de
apostel zou hier alleen wijzen op
de organische eenheid van de ge
meente. maar m.i. ligt het toch
wel voor de band dat hier wel
door Paulus aan de gemeente als
het lichaam des Heren gedacht
wordt. Het is een beeld dat wij in
dit verband meer bij Paulus vin
den en 1 Corinthiërs 10 ligt toch
wel vlak bij 1 Corinthiërs 12. Alle
leden der gemeente hebben deel
aan het éne brood en vormen zo
ook het éne lichaam des Heren.
..Paulus wil door de eenheid van
het brood de eenheid van het li
chaam bewijzen" (Grosheide).
Anderzijds gaat m.i. prof. Lckker-
kerker weer te ver als hij 1 Corin
thiërs 11 29 bij ..lichaam." ook
aan de gemeente denkt. ..De Co
rinthiërs hadden nog niet bemerkt,
dat het niet gaat om dit avond
maal te vieren en tegelijk de ge
meenschap met de leden der ge
meente, ook met de armen en de
slaven, te verwaarlozen en te ver
achten". ,.De Corinthiërs hadden
het nodig te bedenken, dat in het
avondmaal ons de eenheid van de
gemeente als het lichaam van
Christus word betekend". In vers
27 wordt toch gezegd dat wie on
waardig eet en drinkt zich bezon
digt aan het lichaam en het bloed
des Heren. Het is duidelijk dat hier
sprake is van het lichaam, dat voor
ons gekruisigd werd. Hij zou daar
dan ook in vers 29 aan willen den
ken. En niet aan de kerk als het
lichaam des Heren.
Hoe het zij: Men zal het er over
eens kunnen zijn dat het avond
maal ook de eenheid der gemeente
als lichaam van Christus betekent.
(Zie ook ons Avondmaalsformulier.)
Vloeit hieruit niet de vraag voort
of het dan niet zinvol is wanneer
zoals In buitenlandse gereformeer
de kerken wel gebruikelijk is al
le gemeenteleden gelijktijdig brood
en wijn zouden gebruiken? (door
gebruikmaking van kleine beker-
Komt de eenheid der gemeente
ln het deelhebben aan het éne
brood daarin niet meer uit dan bij
onze tegenwoordige wijze van
avondmaalsviering? Ik stel deze
vraag omdat men bij frequente
re viering van het avondmaal
wellicht ook om praktische redenen
hiertoe komen moet.
Nu wij het hier toch over hebben,
komt er een andere liturgische
vraag op. ..De drinkbeker der dank
zegging, die wij dankzeggende ze
genenzo luidde de oude verta
ling. Sommige predikanten hielden
daarbij de (linker!) hand zegenend
boven de beker. Dit onjuiste ge
bruik zal door de nieuwe vertaling
wel verdwenen zijn denk ik. ..De
drinkbeker der dankzegging, waar
over wij de dankzegging uitspre
ken...." Maar velen zullen toch nog
steeds met plechtig gebaar het
brood omhoog heffen en dan de
woorden spreken: „Het brood, dat
wij breken is een gemeenschap met
het lichaam van Christus". Men
denkt daarbij aan het feit dat de
Here Jezus Zijn lichaam geofferd
heeft voor de Zijnen. Zijn verbro
ken lichaam.
Als wij echter lezen wat prof. Her
man Ridderbos daarover opmerkt
in zijn ..De komst van het Konink
rijk", dan gaat daar ander licht
over op en verbleekt de herinne
ring aan Jezus' offerdood, althans
in die ..breking van het brood. Het
breken van brood was namelijk de
gewoontehandeling van de huis
vrouw. Had Jezus in onze omstan
digheden geleefd dan had Hij het
brood gesneden. De offerhandeling
bestond ook niet in het uiteenrukken
van het vlees, maar in het vergie
ten van het bloed. En....legt de Hei
lige Schrift er juist geen nadruk op
dat „geen been van Hem gebroken
is?" Wie aan mocht voeren dat in
1 Corinthiërs 11:24 dan toch maar
staat: ..hetwelk voor u gebroken
wordt", hoort prof. Ridderbos op
merken dat dit woord „gebroken"
kennelijk onecht is. Het ontbreekt
dan ook in de nieuwe vertaling. In
dien dit alles waar is en ik zie
geen reden om er aan te twijfe
len dan is het niet juist om aan
de breking van het brood bijzondere
betekenis toe te kennen, maar dan
moet de manier waarop de predi
kant dit doet, dit ook niet suggere-
zeinig bijbelkenners opgevallen
aai in het avondmaalsbericht bij
Lucas van ..twee bekers" sprake
is. De volgorde is daar: beker
brood-beker. De eerste beker wordt
daar door Jezus „niet" in verband
gebracht met Zijn bloed, maar met
het drinken van de wijn in het
Koninkrijk Gods. Lucas 22 17:18
„want Ik zeg u. Ik zal van nu aan
voorzeker niet van de vrucht van
de wijnstok drinken, voordat het
Koninkrijk Gods gekomen is." Er
zijn aanwijzingen zegt prof. H.
Ridderbos in genoemd boek dat
Lucas' overlevering een nauwkeu
riger en meer gedetailleerde be
schrijving van het historisch ver
loop geeft dan die der andere evan
gelisten. Ik vind dit maar een merk
waardige zaak. Is het inderdaad Je
zus' bedoeling geweest om zo het
avondmaal in te stellen? Zodat
daarbij niet alleen werd verwezen
aaar Zijn zoendaad, maar ook na
drukkelijk (eerste beker) naar het
komende feest van het eeuwige le
ven? Is dan deze eerste beker ver
dwenen? Zo ja hoe kwam dat?
Was de inzinking van de toekomst
verwachting daarvan de oorzaak?
Dit zijn vragen, die opkomen, maar
die zo zonder meer niet te beant
woorden zijn. In ieder geval is
merkwaardig dat in de loop van
de kerkgeschiedenis dat eschatolo
gisch motief (de eerste beker) ge
heel verdwijnt! Men vindt het ook
in ons oude avondmaalsformulier
niet. Voor de opstellers ervan was
het avondmaal een maaltijd van
Sedachtenis en gemeenschap met
e levende Heer. maar niet van
zegenverwachting.
(De woorden: „met een opgericht
hoofd onze Here Jezus Christus uit
den hemel verwachten" zijn daar
voor m.i. niet aan te voeren). Te
genwoordig gaan wij e chter zien
hoezeer de komst van het konink
rijk Gods centraal staat in de bij
belse boodschap. Ons nieuwe for
mulier nam dan ook terecht het
zogenaamde eschatologisch motief
op „met sterk verlangen uitzien
naar de ure. dat Hij met ons het
bruiloftsmaal van het Lam vieren
zal".
Je zou gaan vragen: zullen wij
nu maar niet radicaal zijn en
ook komen Lot herstel van die twee
bekérs? „Dfeze beker is een teken
van de vreugde in het koninkrijk
des Vaders. Neemt hem en laat
hem bij u rondgaan zalig zijn
zij die geroepen zijn tot het avond
maal van de bruiloft van het Lam".
In ieder geval zou zodoende het
aspect van het avondmaal als maal
tijd der verwachting gaan leven
bij ons kerkvolk. Anders heb ik er
na eeuwenlange verwaarlozing
van dit motief niet veel hoop op.
DS. W. REESKAMP.
Oproep tot Waarheid en Eenheid
Stellig was het een onverwacht
geluid, dat de bezoekers der jaar
vergadering van de persvereni
ging „Waarheid en Eenheid" in
Amersfoort te horen kregen: het
dringend verzoek van de spreker,
ds. W. C. van den Brink te|als de schorsjng
Renkuni om op te houden met .hem persoonlijk
het steeds maar schrijven in bewogen ëver't!
die daarom met Waarheid en Eenheid
niet van doen wenst te hebben. Men zou
met dit blad een andere richting moe
ten uitgaan.
Uiteraard bleven de reacties hierop
niet uit. Dr. E. Masselink te Rotterdam-
Zuid. die in Waarheid en Eenheid vele
artikelen aan de procedure-Schilder
heeft gewijd, zette uiteen dat men niet
nrnf Srhilrior Hijzelf het „slop" verkozen heeft. De groep
prof. Schilder, diejjrsn Waarheid F.^nhPiH wil uit het
't geheel
Vreugdenhil uit Ruinerwold
Eenheid wil uit het
'indprtiid wpI Ikerkelijk leven wegdoen wat daarin de
eest maar heili8heid van Christus aantast en hier:
het gelijknamige orgaan - over aan he^teir d^clen^c hcrl.,ltb«.<l %^w*J*t%Pts£Si£k,a M
de schorsing en afzetting van]^ wni*
prof. dr. K. Schilder.
Er zijtr vandaag groter
rijker dingen aan de orde. Het is nu! van Christus. Men heeft geen weet I waarheid'
niet de tijd om te polemiseren. Wij meer. van de heiligheid Gods en van de tussen jeze
moeten alles in het werk stellen om; genade, omdat men geen oog meer
de gereformeerde kerken Voor ver-|hceft voor de zonde,
der afglijden te bewaren. Was het eigenlijke van afscheiding en
dsEVna„^rn ÏÜtï'lS" 'Vol' 'SU
ïïmèa inplai.daa,
Dit is cén van de ernstigste verschijnselen in de tijd, die
vooraf gaat aan het einde van de wereld: de liefde van de
meeste mensen zal verkillen. Het staat zo, wat onopvallend,
in Christus' rede over de laatste dingen in Mattheüs 24. En
die liefde verkilt, „omdat de wetsverachting toeneemt". Mis
schien is dit wel de meest aangrijpende typering van het
naderende einde. Als de liefde verkilt daalt een ijskoude nacht fe
over de wereld. Iedereen is uitsluitend met zichzelf bezig en Ijf
de mensen zijn elkaar tot verscheurende dieren geworden, fk
Misschien gaat het leven nog zijn gewone gang, maar op elk IQ
gebied is er kortsluiting. Die komt niet zomaar vanzelf, zij is 'mC
een gevolg van het feit, dat de wet wordt veracht, zegt Jezus. fce
Denkt u daarbij niet in de eerste plaats aan de gewone bur-
gerlijke wetten, die wij zelf hebben gemaakt. Maar denk aan M
het grote gebod, dat Christus gaf en geeft: God lief te hebben
boven alles en onze naaste als onszelf. Wie God niet liefheeft j
stelt de zelfliefde boven alles en wat blijft er dan nog over j
van de liefde tot de naaste? De vraag rijst als vanzelfsprekend, A
of deze wetsverachting al zo ver is voortgeschredendat wij 4
kunnen zeggen, dat de wereld naar het einde gaat. Die vraag 1
is belangrijk, maar niet beslissend: van méér betekenis is de
vraag hoe het staat met onze liefde tot God èn de naaste: is 1
die verkild? Dat is de zeer persoonlijke toepassing van Jezus'
woord!
Men beseft amper meer wat de kerk verklaarde dat men indertijd op
?\£"en »aakt v,ervreen\d ï?n d«d0°r dwaze manier tucht geoefend heeft; uit
Kl5. I Luthcr uitgesproken gedachte, dat de vrees daarvoor laat men nu de rechte
Deiang-ikerk gedragen wordt op de schouder tuchtoefening na en „mag alles maar"
bliiven wijzen.
De heer C. G. Karssen te Bodegraven
herinnerde eraan dat Waarheid en Een
heid van het begin af aan de ^strijd
waartoe ds. Van den Brink dan ook
krachtig opriep.
Graag zou hij zien dat de verschil
lende stromingen in de gereformeerde
kerken, zoals de groepen rond Waarheid
en Eenheid. De Strijdende Kerk, of be
lichaamd in personen als prof. dr. H.
N. Ridderbos en prof. dr. K. Dijk el
kaar konden vinden, zodat men geza
menlijk vermocht te komen tot een
nieuw elan. Daarbij zou ds. Van den
Brink zich een kerk wensen met „speel
ruimte". maar toch begrensd.
Wat het laatste betrof, zei ds. Van
den Brink niet afwijzend te staan tegen
de gedachte van een reductie der belij
denis. De kerk moet niet tevéél uitspre
ken. Onder géén beding wenste hij re-
duetie van de heilige schrift en mitsdien
van prediking en evangelie.
In zijn causerie over de situatie van
de gereformeerde kerken, stelde ds.
Van den Brink voorop, dat deze situatie
hem en naar hij dacht vele gerefor
meerden onbevredigd liet. Vanuit
een bepaalde hoek gezien is het moei
lijk om met vreugde in de kerk te zijn.
Daarbij dacht hij dan niet aan zaken
Advertentie
en wintervoeten, een jaarlijkse
kwelling! Jeuk en pijn verdwjinen
soel met heilzame, .diepwarkende
KLOOSTERBALSEM
verzacht en verlicht aan
doeningen van huid en
spieren.
Huisapotheek
in 1 potje
Rode touwtrekkerij bij theol. faculteit
Een door de communisten ge-'spraak die toch aanvaardbaar is voor spraak toch aangenomen werd,
vraagde theologische uitspraak^"ïsaSÏ^SSSSSSï™*r"ds iSÜ^ie'r'.rê? d'fvoVTea'TS Ir. Van der Hoek tot
mensen werd. Want daardoor ont
troonde men de Heer der kerk. Van de-
ijver voor de heiligheid der gemeen
te ontdekt men in de gereformeerde
kerken weinig meer.
Iet is allemaal vaak zo vrijblijvend
de kerk. Allerlei normen worden los
gewrikt, er openbaart zich een door
braak op het ethische vlak. De levens-
tucht en de tucht inzake hetgeen van
de kansels verkondigd wordt „je
kunt op de preekstoel bijna alles zeggen
wat je wilt en niemand zegt er wat
van" gaat ontbreken.... We hebben
geen zondaren meer in de kerk en wat
blijft er van de kerk over als de pre
diking van de verloren zondaar niet
meer schriftuurlijk centraal gesteld
wordt?
Angel uit het vlees
Ds. Van den Brink vroeg zich af. of
allerlei symptomen die men waarneemt
toevallige verschijnselen zijn, of dat
men hier te doen heeft met een ontwik
keling die al ver voortgeschreden is.
Hij noemde het geval-Wassenaar en de
hem als één groot raadsel voorkomende
actie der achttien.
Al deze symptomen wijzen op het af
glijden naar een noodsituatie. En om
dat tegen te gaan, moet men alle
krachten inspannen. Daarom herhaalde
hij dat men de zaak-Schilder nu maar
eens moet laten rusten.
In de gereformeerde kerken vindt
en een grote groep leden, die niet
bereid is daarvoor warm te lopen, en
Hoofd Griekse Kerk
overleden
De primaat van de Grieks-Orthodoxe
Kerk cu Aartsbisschop van Athene, Thep-,
klitos. !s vannacht in Athene overleden.
Hij werd 72 jaar. Reeds twee maanden
lang was hij ernstig ziek. De patriarch
werd op 18 juli 1889 geboren in het Griek
se stadje Dimitsana in de Peloponesos.
In 1931 werd hij tot bisschop gewijd en in
1957 tot aartsbisschop van Athene ver-
heve:
i jaar geleden i
i hij
verband
conflict met Griekse dagbladen
die advertenties hadden opgenomen var
Griekse protestant, ds. Spiros Zidhia
tes. In een brief aan de dagbladen schreef
Theoklitos dat deze predikant leider n
van een „sekte" en „een gevaar voor hel
land". De kwestie werd zelfs voor het ge
recht gebracht, omdat geëist was dat de
rechter de predikant zou verbieden ge
bruik te maken van de titel „dominee".
Zidhiates werd evenwel in het gelijk ge
steld.
Aan de andere kant toonde zijn kerk
zich onder zijn geestelijke leiding steeds
meer bereid tot oecumenische samen
king en zond zij een grote delegatie
de derde assemblee van de Wereldraad
van Kerken in New Delhi.
1 voorafgegaan.
over actuele problemen van de-
ZA tijd. is door dc theologen!dl
van de Oostberlijnse Humboldt-1 systematische theologie, ondanks pro-
universiteit opgesteld cn prompt ïcJüSr'h.'fop vSJk
door de communisten weer ver- van de communisten een verklaring op-
worpen en vervangen door een gesteld.
r fj Die verklaring nep allenvegen ver-
Ultspraak opgesteld door een zet op. Dat was de reden dat prof. dr.
communistische handlanger. De Vogel een eigen tegenverklaring opstel-
verworpen uitspraak werd opge-
steld door de bekende theoloog, faculteit van 14 oktober verworpen en
prof dr Heinrich Vogel, die intïïf JSLn SS
Oost-Berlijn les geeft, maar al genomen.
jaren lang in West-B^lijn woont. I Tli,„ wtkrn Mer moeJ( dm r<wd
Zijn uitspraak werd aangenomen door evenwel opnieuw samenkomen en
de professoren en andere docenten, maar kreeg hij te horen dat de verklaring
regering onwelgevallig war. in
getrokken moest worden. Er kwam een
derde verklaring op tafel, namens de
communisten. Meteen werd besloten
dat vijf hoogleraren van de theologi
sche faculteit, onder wie prof. dr. H.
Vogel, niet aan de stemming moch
ten deelnemen, omdat zij in West-Ber-
lijn wonen.
kon geen genade vinden, omdat hij ken
nelijk onbruikbaar was voor propagan
da -doel einden. Vogel had onder meer
gesteld
JDe theologische faculteit (van de
Humboldt-unversiteit) erkent het
recht van zelfverdediging van de
staat, omdat haar opdracht is voor
dc handhaving van recht en vrede
zorg te dragen.
In de lijn. die door de historische
lutherse reformatie getrokken is.
kan de theologische faculteit niet
dc stelling aanvaarden dat geen
christen soldaat mag zijn.
3Dfr theologische faculteit wil even-
wel hulp aanbieden aan degenen,
die op grond van gewetensbezwaren
hetzij om principiële, of om rede
non van incidentele aard geloven
dat zij de wapenrok niet mogen
dragen. Zij meent levens dat oeze
jongeren op een andere manier moe
ten worden ingezet, opdat zij het
bewijs kunnen leveren voor volk en
staat te willen werken.
In aansluiting op vroegere verkla
ringen en samen met vele synoden]
kerken en de Praagse vredes-
Meelopei
rs voor
Van de drie overblijvende hoogleraren
stemde er een tegen deze de commu
nisten welgezinde uitspraak. Dat de uit-
4.
Bijna 7000 studenten
aan T.H. Delft
de
sche hoogleraren, die
theologen tijdelijk wa
stemrecht kregen en enkele
ten, die helemaal niet tot de raad van
de faculteit behoren, maar wel tegen
woordig de samenkomsten bijwonen om
een oogje in het zeil te houden, ook
meestemden.
Onmiddellijk na de samenkomst heeft
prof. Vogel zich van de resolutie, die
dus in naam komt van de theologische
faculteit, maar in werkelijkheid uit de
pen van de staat, gedistantieerd. Het
opmerkelijk Is dat hij daarmede de
bijval gewonnen heeft van de overgro
te meerderheid van de theologische stu
denten aan de Humboldt-universiteit,
die kennelijk nog niet voor de commu
nistische lijn zijn gewonnen.
Bulgaars opperrabbijn
veroordeeld
(Van 1
1 onzer medewerkers)
De Bulgaarse opperrabbijn, Asher
Isaac Hananel, is veroordeeld tot
drie cn een half jaar gevangenisstraf
regens het smokkelen van juwelen.
Hij stond met enige andere beklaag
den op 4 en 5 januari terecht. Twee
esterse diplomaten zouden bij de
transactie behulpzaam zijn geweest.
Volgens een Bulgaars persbericht
was de synagoge van Sofia „het cen
trum van speculatie en wisseltrans
acties." Het is de vraag evenwel of
er niet ook een andere reden voor de
ze veroordeling is.
Dr. Hananel werd enige maanden
hoogleraar benoemd
Bij k.b. is ir. W. Van der Hoek be
noemd tot buitengewoon hoogleraar
de afdeling der werktuigbouwkunde 1
de Technische Hogeschool te Eindhoven,
om onderwijs te geven in de werktuig
bouwkunde. De benoeming geldt voor het
tijdvak van 1 januari tot èn met 31 de
cember 1964. Eveneens is bij k.b. be
noemd tot gewoon hoogleraar in de afde
ling werktuigbouwkunde aan deze Ho
geschool ir. A. L. W. Seyffaröt. Prof.
Seyffardt. die reeds als buitengewoon
hoogleraar aan de Technische Hoge
school te Eindhoven is verbonden zal on
derwijs geven in de automobieltechniek.
(Van c
5 correspondente)
de reformatie der kerk heeft
.oeren. Dit kan echter niet eerder
dan wanneer eerst de angel uit het
vlees gehaald is: de onjuiste tuchtoefe
ning door synodes in oorlogstijd.
Ds. Van den Brink hield echter staan
de. dat deze kwestie thans niet meer
op de voorgrond mag staan, al wilde
hij haar niet in de doofpot stoppen.
Een forum, geleid door de heer J.
Strikwerda te Poortugaal. ging nader
op de door ds. Van den Brink aange
voerde zaken in, waarbij ook de zuiver
heid der prediking in de beschouwingen
•erd betrokken.
Dr. J. Schelhaas te Nieuwendam, die
de vergadering leidde, vertelde dat de
exploitatie van het blad thans sluitend
is. Om de gedachte van Waarheid en
Eenheid te verbreiden, zal binnenkort
een besloten conferentie met een aantal
sympathiserende jongeren worden be
legd.
Russische Joden nog
meer onder druk
De B'Nai Brith heeft zondag een
rapport gepubliceerd over nieuwe
onderdrukkingsmaatregelen tegen de
Joden in de Sow jetunie.
Label A. Katz, voorzitter van ge
noemde Joodse broederschap, heeft in
een perscommuniqué verklaard, dat de
Sowjet-autoriteiten in de maanden
juni en juli 1961 de belasting, die van
geestelijken geheven wordt, met terug
werkende kracht tot 1959 verviervou
digd hebben.
Verder is de directeur van de Mos-
kouse Yeshiva, het enige Joodse semi-
in de Sowjetunie, ontslagen en
vervangen door een man, die door de
regering gekozen is.
Ten slotte is het bestuurscollege van
de Yeshiva ontslagen. De school is
onder de oppetrabbijn van Moskou ge
plaatst.
Volgens Katz gelden de belasting
maatregelen voor alle sekten, maar
worden de rabbijnen er bijzonder
door getroffen, omdat de Joden
niet uit een centrale kas individuele
geestelijken kunnen helpen bij het be
talen van de heffing.
Amsterdamse kapelaan
uit gijzeling ontslagen
De 45-jarige kapelaan J. J. L. ui
Amsterdam die gegijzeld was in het
huis van bewaring in Haarlem is uit
gijzeling ontslagen.
De kapelaan was gegijzeld, omdat hij,
nadat hij bij een aanrijding betrokken
was geweest, geweigerd had de naam
van een mede-inzittende van zijn auto
Deze medepassagier was een broer
van de kapelaan die in Hillegom woont.
De man heeft zich bekend gemaakt bij
de rechter-commissaris, waarna de Haar
lemse rechtbank besloot de gijzeling op
te heffen.
De kapelaan had in september van
het vorig jaar op een verplichte over
steekplaats in Haarlem een verkeers
overtreding begaan. Er was een woor
denwisseling ontstaan tussen de pas
sagier van dé kapelaan en een andere
Vandaag opent de eerste protes
tantse school in het gebied ten
westen van de Maas tussen Venlo
en Gennep in de Noordlimburgse
gemeente Venray haar deuren.
Voor een van de klassen staat
evenwel een rooms-katholieke on
derwijzer, een gepensioneerd hoofd
van een rooms-katholieke school,
de heer L. Driessen. Hij vervangt
tijdelijk de onderwijzer A. Keuper
die onder dienst is en voor wie
geen vrijstelling werd gegeven.
Het schoolbestuur had op deze vrij
stelling gerekend en zat met de han
den in het haar, toen bleek dat deze
niet werd gegeven. Toen bood de heer
Driessen zichzelf aan en zei: „Ik ben
automobilist. De broer had een klap
gegeven, waarna de ander het nummer
van de auto had genoteerd. De kapelaan
werd opgespoord en tegen hem werd
proces-verbaal opgemaakt. De kapelaan
weigerde toen de naam van zijn pas
sagier op te geven. Dit was voor de
officier van justitie van de Haarlemse
rechtbank aanleiding de zaak in handen
te stellen van de rechter-commissaris,
die de kapelaan liet gijzelen.
P. Keuning
overleden
Vrijdag is in Breda overleden de be
kende schrijver, redacteur en uitgever,
P. Keuning, die bijzonder veel gedaan
heeft voor de verspreiding van het goe
de christelijke verhaal in de door hem
gecreëerde Opgangserie. Hij was mede
firmant van de uitgeverij Bosch en
Keuning. Gezondheidsredenen noopten
hem reeds vele jaren geleden zich uit
het openbare leven terug te trekken.
De begrafenis zal plaatsvinden op
woensdag a.s. om 3 uur op de Algeme
ne Begraafplaats te Baarn.
ning was dc broer van de
langs overleden C. A Keuning, directeur
van Gebr. Zomer en Keuning's Uitgevers
maatschappij, en van de reeds in 1939
overleden bekende dichter W. E. Keu
ning. die schreef onder het pseudoniem
.Willem de Merode."
Nu ook de oudste, Piet Keuning. te
Breda is overleden, gaan onze gedachten
terug naar diens jonge jaren, waarin hij
(geboren 1882 te Nieuwe Pekela), hoewel
opgeleid voor onderwijzer, al spoedig zijn
eigenlijke ambitie volgde. Hij werd schrij
ver, redacteur en uitgever. P. Keuning
kende de Groningse boeren van huis uit.
Zijn eerste roman „Kinderen in verstand
en in boosheid" (1917) en „Arbeiders-
mensken" (1918) gaven blijk van scherpe
mensenkennis. In deze boeken zocht men
tevergeefs naar de volkse romantiek waar
de verhalen van zijn vader, ook een be
kend auteur waren gedrenkt, P. Keuning
spaarde zijn mensen niet, maar hij bezal
en milde humor.
Keunings kracht lag mijns inziens af-
lebakend in deze-Groningse dorpsverha-
en, die minder zoet gevooisd waren, da-
bijvoorbeeld de vertellingen van D
Overs in zijn veelgelezen „Oostloren
Niet alleen als novellist doch ook als
kriticus liet hij zich horen, vooral in de
jaren kort na de Eerste Wereldoorlog.
Het was de tijd van „de kritiek der jon
geren". In het Christelijk Schoolblad
poogde hij belangstelling te wekken voor
eigen christelijke kunst. Hij ontdekte de
schrijfster Wilma, gaf de bekende bloem
lezing „Christelijke Kunst" uit. wees uit
gevers van benedenmaatse christelijke
verhalen terecht,
uitgever.
Nadien hebben we van de auteur P.
Keuning niet veel meer gehoord. Ook
hem werd het duidelijk dat het iets
anders is als kriticus op te treden dan
uitgever te worden en te blijven. Niette
min, ook als uitgever heeft P. Keuning
veel goeds tot stand gebracht.
P. J. R.
fro:
onmiddellijk en zonder enig voorbe- piji
houd bereid u net zo lang te helpen D
leerkracht weer uit de militaire wr
dienst terugkeert. Als u er tenminste D:
geen bezwaar tegen hebt." Het aanbod °Pr
werd graag aangenomen en zo geeft
vandaag voor het eerst een rooms- Ki
katholieke onderwijzer les in een pro- jar
testantse school. De
Onder zeer grote belangstelling vond D
zaterdagmorgen de officiële opening ur:
van de school plaats. Er was een rij joei
van elf sprekers, die geopend werd j Di
door de hervormde predikant van Ven
lo, ds. J. Struys. Sc
De burgemeester van Venray, mr. M. ,et
Custers stelde de school officieel in
gebruik en wees er in zijn toespraak Ddc
op dat de behoefte aan deze school To,
mede, door de industrialisering van for'
Venray, steeds groter was geworden. aie<
Mr. Custers vond het een grote winst Ho
voor de protestantse minderheid dat imr
nu in Venray beschikt over een (ün:
school waar onderwijs naar eigen in- Oe
zicht kan worden gegeven. „De levens- aad
beschouwing van elke mens dient de De
spiegel te zijn van z'n karakter", aldus 'r:
1 werd ten slotte zelf
bnk
iettc
Aul;
besloot mr. Custers zijn toespraaJc. jjchl
De vertegenwoordiger van het pro-
vinciaal kerkbestuur van Noord-Bra-Dil
bant en Limburg, noemde de school ineraj
Venray van groot belang voor de op
bouw van het protestantisme in dit Sta
gebied. De stijlvolle plechtigheid, dieaasi
ook werd bijgewoond door de r.k. gees-looi
telijkheid, werd besloten met een ge-Sch
bed. fet
Tot nog toe moesten de kinderen uitDe
Venray die een protestantse schoolser,
wilden bezoeken, dagelijks rond 15 km
afleggen om in Boxmeer onderwijs te-Doe
volgen. Het nieuwe schoolgebouw aanU^
le Prins Bernhardstraat te Venray heeft|er
drie klassen en vandaag wordt gestartps.'
met ruim 70 leerlingen. -Kat
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Aangenomen naar Groningen (wijk 5,
vac. dr. W. Sikkens): W. G. Gijzel te'*-
Gorinchem; naar Voorburg (Oosteinde):* g'
G. H. Duyvendak te Dreischor. pei
Bedankt voor Hierden (toez.): J. W. def: R
Bruvn te Harderwijk; voor Zaltbommel:
W. Reezigt te Franeker. i
lest
GEREFORMEERDE KERKEN ns
Beroepen te Zijldijk: J. Slomp, kand.jtad
te Baarn. jeel
CHRIST. GEREF. KERKEN ff*
Bedankt voor Dordrecht: N. de Jong™ei
te Katwijk a. Zee. ®?er
G.
REM. BROEDERSCHAP )en
Beroepen te Gouda: mej. ds. A. deLar
Jonge te Hoogeveen, die dit beroep ook e n
Vrouwen-wereldgebedsdag en
dit jaar op 9 maart
De Vrouwen wereldgebedsdag zal ditein
jaar op 9 maart, de éérste vrijdag in der hi
lijdensweken gehouden worden. Zi
In de meeste plaatsen van NederlanoT
organiseren de Gereformeerde Vrouwen
bonden op deze dag een samenkomst. J
Het onderwerp van de liturgie zal zijr? 31
Joh. 3:16 Alzo lief heeft God de wereld*
dat Hij Zijn eniggeboren zoon gegevert Pl
heeft Tijdens deze samenkomst zat t
er een collecte gehouden worden. Daudit
opbrengst ervan komt ten goede aan dede
zending en zal verdeeld worden door heïanc
Nederlandse comité. ;Nan
tingen te verstrekken
ingesloten munt?
Antwoord: Dit blijkt
wel een vierde sol var.
Nederlanden te zijn. Dit exemplaa:
de hierbij niet te kleine pot hebben
•en liard of heeft de s'echte eigenschap, dat haar
He 7uideliike onderste bladeren spoedig bruin wor
de Zuidelijke eR afvallen Dit komt hoofdzake.
lijk door te droge kamerlucht. Er moet
plant hoort niet tot dc topklasse.
_onnige dagen. Ook kunt u
vochtige omgeving zorgen door de
plant op een eilandje te zetten: in de
sierpot een omgekeerd schoteltje plaat
sen en daarop de plant zetten. In de
sierpot moet u het water houden tot
HISPAn'e^'in'diaRÜM Jmst even beneden de .rand
liard werd geslagen door de preten
dent van Franse zijde. Philips, klein
zoon van Lodewijk XIV. Philips re
geerde als Philips V over Spanje van
1700 tot 1746. De tekst moet luiden
aan de minst leesbare voorzijde: Phil.
v. d. g. BifiiiÊiü
Vraag: Wat betekent de uitdrukking:
„Hij rijdt op de wit?"
Antwoord: Deze uitdrukking is ons
- - - je betekenis kunnen wij
zeggen. Wèl weten
dat wit vreugde of lol betekent.
Brieven, die niet voorzien zijn
1 naam en adres, kunnen niet
I beantwoord worden. Geheimhou-
ding verzekerd. Vragen, die niet
j onderling met elkaar verband
houden, moeten in afzonderlijke
brieven worden gesteld.
30
water 1
de keerzijde
gesloten. Enkele weken geleden riep de is:° DUX BURGUN ET BRABANT Z-
..Raad van de Joodse Gemeenten" in 1710. De tekst aan de voorzijde bete
kent: Philips V. bij de gratie Gods
koning van Spanje en de Indiën. aan
Accuuiaviie nuKuuiuoi ie ueui waren 0 j
op 1 januari «121 a!u<ion(on InjKachre- ®^arlJe 't!ders op
Men verwacht, dat er voor het eind heft,! ,e Protesteren tegen dc gevangen-
h'< curauajaar 7000 studenten in-
.„nfenr.t.e verwerpt de theolor ache geschreven zullen atin. Toln btjek di? „n balt iaar
SEÏ&SU&ÏS Met" hS^g I venen, I a™f .l'»!
«Tni'n'rSÜ. rn tot 4n voor de Aan de hogeschool sijn 211 docenten ^'^".0'«'eerde
took.-r^t van d» mensheid rood- verbonden, waarvan 116 gewone on 48 *"d„, 1 merk"
/nkelilkc afschaffing van de oorlogbuitengewone hoogleraren. Het aantal
te komen. personeelsleden bedraagt 2992.
Eerste verklaring
In de Peruaanse Andes
Aan dc poging van prof. Vogel om vijftig passagiers in een
te komen tot een werkeliik theologischTwaalf personen kwamen
«a kerkelijk verantwoordelijke nlt-tweeëndertig anderen
ardige verzoek van de regering,
f" I Prompt werd toen dr. Hananel gevangen
I genomen en de synagoge gesloten. Hij
zal ingericht worden als museum.
I Dr. Hananel verblijft reeds enige we-
een bus me'.ken in het ziekenhuis van d«> gevange-
vijn gestort, nis en zal m verband met zijn slechte
:n om het leven, gezondheid onder borgstelling worden
erden gewond. I vrijgelaten.
pot, waardoor een vochtige omgeving
gewaarborgd wordt. Deze vrij zonloze
zomer is niet erg gunstig voor deze
planten geweest.
goede
Vraag: Hierbij sluit ik een blad in
van een plant, die ik met mijn ver
jaardag heb gekregen. Pas heeft zij
een mooie gele bloem gegeven, maar
deze is later uitgevallen.
Antwoord: Dit is een aphelandra. Zij
is geen gemakkelijke kamerplant en
heeft nogal wat nukken. Maar bij goe
de behandeling is het een sterke plant.
Zij vraagt een lichte, zonnige stand
plaats. mat
Zij behoeft
ben. doch
t3^V4„'«wTeT;x naaro mei warmieisaiiaitni aan de
Bourgondie frontzijde. De schoorsteen trekt goed.
Als brandstof gebruik ik goede anthra-
ciet 20-30. maar om nu wat voordeli
ger te zijn meng ik daardoor haard-
eicrkolen, in de verhouding 2 HL an-
thraciet en 1 HL haardeierkolen. Daar
door ontstaat eVenwel in de kanalen
Vraag: Sinds korte tijd bezit ik een
zg. pressure cooker, die uitstekend vol
doet. Door bepaalde geruchten is mijn
aanvankelijk enthousiasme wat ge
luwd. Beweerd wordt namelijk, dat in
aardappelen, doordat ze me'
nig water worden gekookt,
gifstoffen blijven zitten, die bij het ko
ken op de ouderwetse wijze met het
water zouden afgegoten worden. De
ze gifstoffen zouden voor hiervoor ge- H8PMJSS
voelige personen onaangename licha- plant met grote groene bladeren. Mei
- Te Jtl weer' J- J
geef haar tweemaal in df
water. Ik heb de plant nieu 8
we grond gegeven en de bladeren af? K
gesponsd met lauw water met eer®»
scheut spiritus erin. Is dit goed en wajM
bepaalde kan ik nog meer doen om de plantijd
- weer op te knappen. Ik sluit een blad) v
Antwoord: Deze klimplant heet cis-
antarctica. Het is een sterke klim^^
Antwoord: De bewering berust op
misvatting. Deze kookwijze is
'e Vereniging voor
Consumentenbond,
zodat u er veilig mee kunt koken. In
een misvatting. De:
goedgekeurd door de
Huisvrouwen en de C
,ëSra,MÏ«:"dirj£*ür~« wtf,s
riidve"J m-ld' «tóriiiR''wiK v«n koken de be„
del bekend om dit tegen te gaan?
Antwoord: Waarschijnijlk bedoelt u
haardeierkolen krieleierkolen. Ei-
de brandende z
veinig water te heb
ei tweemaal i
1 per d
de wc
gevolgen hebben. Is dit waar. ^ie spiritus in het water, waarmede I
de bladeren afsponst, moet u voorziend^
tig zijn. Dit geeft spoedig aanleiding
tot brandvlekken op de bladeren. D<
vlekken op de bladeren en het afval1
len kunn n wel het gevolg zijn van di! I
gebruik van spiritus. Ook kan spint d< I
oorzaak zijn (kleine SDinachtige diep J
ties, veelal op de onderzijde). Nu i'
de winter moet u minder water ge t
ven. Alleen sproeien met schoon wa i
ter en warm houden. Verpotten tege^
de winter is niet aan te raden. BetoH
komen er bruine is het dit in het voorjaar to doen. H™
dan gaan de bla- beste grondmengsel is twee delet
Vraag: Deze hangplant. waarvan ik
t weet. deed het uitste
lden de onderste blade
ren echter dof
elk stookseizoen deren eraf. De bovenste bladeren bladgrond. een deel verteerde stalmes
wee keer door een glimmen nog prachtig. Een keer in de
vakman laten schoonmaken. Dit is veel- week sproei ik de plant af met lauw turfmolm.
deel half om half zand
