Grote meerderheid voor
gesprek met „Rome"
Gulden nieuwjaarsgroeten
Prof. dr. H. J. M. Weve, bekend
KRO NEK' 00SsPecia^st? overleden
IIIBI9
iOSRAM
boekenhoek;
Een woord voor vandaag
Talenpracticum f uiigeert
als onderwijsmethode
Amerikaanse kerken moeten
snelle migratie volgen
ANDERZIJDS
ABSOLUUT EN RELATIEF
Prof. Herman Ridderbos behan
delde eerder in zijn rubriek Van
week tot week in het Gerefor
meerd weekblad het verschijnsel
dat het gereformeerd besef, het
goed gereformeerd zijn. aan het
verdwijnen is. Hij gaat nu wat
dieper in op de achtergrond van
dit kerkelijk facet nl. de geschie
denis van kerkelijk Nederland in
de laatste 25 jaar. Hij zegt hier
over onder andere:
Terwijl wij aldus in verwarring
waren, kwam de nieuwe hervormde
kerkorde en al wat daarmee samen
hing tot stand. De hervormden had
den de tijd van en vlak na de oor
log beter besteed dan wij. Terwijl wij
uiteenvielen, hadden zij eigenlijk al
hun kerkelijke krachten weten te
concentreren. Aanvankelijk hebben
wij er, in beslag genomen door onze
eigen moeilijkheden, nauwelijks erg
in gehad. En ook, toen het resultaat
ervan zich in allerlei goed-georgani-
sccrde en tot de verbeelding spreken
de kerkelijke handelingen en verga
deringen aan den volke vertoonde,
drong het pas langzaam tot ons door,
dat daar iets aan de gang was. op een
heel andere, op een veel meer ker
kelijke en ook de niet-hervormden
veel meer aansprekende wijze dan wij
het van deze zijde gewoon waren. Op
eenmaal schenen de rollen omge
keerd. Het initiatief, de bezieling, het
opgewassen-zijn tegen de nieuwe na
oorlogse situatie was niet bij ons
maar bij hen. Het hervormde ..besef'
bij de „echte" hervormden wel
nooit ten onder gegaan, maar in zijn
uitingen toch wel sterk belemmerd
veerde even krachtig op als het
gereformeerde aan 't wankelen was
gebracht. Wat thèns gebeurde, zo
werd op een hoogtepunt van deze
ontwikkeling uitgesproken, was het
antwoord op de Doleantie. De Bij
bel óp het reglementenboek. slechts
niet langs de weg van leertuchtpro-
cessen. maar van innerlijke vernieu
wing. Zo werd niet zonder een krach
tig zelfbewustzijn gesproken. En
sommigen onder hen hadden het
touw van de doodsklok reeds in han
den. die het einde van de gerefor
meerde kerken moest aankondigen.
Daarbij kwam dan nog de sterke
oecumenische opleving, de grote ver
gadering van de Wereldraad in Am
sterdam. 1948. in die omstandig
heden een reden te meer om ons
onze eigen gehavende en geïsoleerde
positie bewust te maken. Toen was
het de tijd. dat men vroeg en
schreef: gereformeerden waarheen?
gereformeerden waartoe? en waarin
de grootste wijsheid voor velen
daarin scheen te bestaan, zo veel
vuldig mogelijk te zeggen en te
herhalen: wij gereformeerden moe
ten heus niet denken, dat wfj het
weten of dat wjj het zijn. Ook de
gerefn-meerde vaderen werden in
de kritiek betrokken. Waren zij
het met geweest, die met hun
„meert zuivere" of zelfs „ware" kerk
ons op dit onheilvolle spoor hadden
gebracht? Zo sprak en schreef men
gaarne omstreeks 1950. Wie
weeg.
brok in zijn keeL
in evenwicht geraakt. Naast de
moeizame „afwikkeling" van de
zaken van de kerk-scheuring. die
ontzaglijk veel tijd vergden, maar
vanwege het uitzichtsloze ervan
steeds minder de aandacht van de
grote schare hadden, is er op aller
lei gebied met kracht en hernieuw
de bezieling gearbeid, speciaal met
het oog op de taak van de kerk
in de veranderde wereld. Men is
van zending, evangelisatie
schappelijk en d.aconaal werk.
kerkelijke huisvesting etc. werd
enorm uitgebreid. Nieuwe vragen
kwamen aan de orde en zijn op
een nieuwe wijze benaderd.
De vanouds onder de gereformeer
den levende neiging om aan te pak
ken heeft zich met kracht doen gel
den, zij het ook, dat men in net
vinden van de weg zich met zo
zeker meer bewoog als vroeger wel
het geval was. toen wij in het sche
ma: Kerk, staat en maatschappij op
alles een antwoord hadden. Tegelij
kertijd is met dit alles ook iets van
de kerkelijke vreugde teruggekeerd,
zij het ook met een veel kritischer
inslag, met een veel minder gevoel
van vanzelfsprekendheid en vooral
ook met een sterker besef van ver
bondenheid met andere kerken.
Daarom zijn de pogingen om met
de Vrijgemaakten en de Chr. Gere
formeerden tot hereniging of tot
nauwere verbindingen te komen niet
maar plichtmatig, maar niet zelden
met iets van ware geestdrift onder
nomen. En daarom is elke voortdu-
Herv. kerk door ons met toenemende
aandacht gevolgd en dat dit mag
ik wel zeggen steeds minder met
de neiging ons uit historische rede
nen daartegen af te zetten, doch
steeds meer in het besef, dat het in
Nederland niet om ..onze" kerk,
maar om de ene kerk van Jezus
Christus gaat. Ik bedoel niet te zeg
gen. dat dit besef vroeger niet aan
wezig was. Maar wel is gaandeweg
hetgeen verenigt sterker op de voor
grond getreden dan het overblijven
de wat scheiding maakt
Niettemin en hieraan zal nie
mand mogen tornen, tenzij hij niet al
leen de Gereformeerde, maar de ene
kerk van Christus aantast staat
en valt de eenheid der kerk met
haar waarheid. En die waarheid ligt
voor de kerk niet, zoals men tegen
woordig al te gemakkelijk zegt, in
de vraag of iemand voor zichzelf
weet. Christen te zijn, maar in de
vraag of de kerk bereid is haar
apostolisch fundament onverkort
voor zichzelf te bewaren en tegen
over degenen die dit weerspreken,
te handhaven. Onweersprekelijk is
er in de laatste 25 jaar ontzaglijk
veel veranderd; een verandering,
waaraan geen kerk, op straffe van
buiten spel te geraken en tot sterili
teit gedoemd te worden, zich kan
onttrekken. En wie dit alles alleen
maar lastig vindt, zal zich moeten
realiseren, dat de Heer der kerk
voorttrekt door de geschiedenis; dat
Hij ons ook niet liét op de plaats,
waar Hij ons vroeger onze tenten
heeft doen opslaan, maar ons steeds
nieuwe marsorders geeft. Maar Hij
geeft ons géén verlof onze ransel af
te leggen of onze wapens weg te
werpen om aldus maar sneller te
kunnen gaan. Want wat wij kunnen
en willen zijn in deze wereld, dat
willen we alleen als kerk zijn, waar
van niet wij. maar HU Zelf de grond
slag heeft gelegd en ons het duide
lijk bestek heeft gegeven. Een kerk
die verdeeld is. is ongeloof-waardig.
Dit wordt keer op keer in onze tyd
gezegd. En in dat zeggen is veel
waarheid. Maar een kerk, die het
met haar fundament niet ernstig
neemt, is niet minder ongeloof
waardig in deze wereld, die niet on
der de indruk is van éénheidsorgani
saties. maar wel van kracht van het
christelijk geloof, de christelyke
hoop en de christelyke liefde.
uit
Enquête „De Protestant" wijst
Tachtig procent van de lezers
van het blad „De Protestant"
voelt voor een gesprek tussen
protestanten en rooms-katholie-
ken en twintig procent wijst dit
absoluut af. Dat is de uitslag van
een kleine enquete die de redac
tie van dit blad gehouden heeft
onder zestig lezers uit alle delen
van het land en van allerlei
kerken. De vragen werden voor
gelegd aan niet-predikanten. Ve
le voorstanders van een gesprek
voegden evenwel een aantal kri
tische opmerkingen of voorwaar
den voor een gesprek toe aan
hun instemming.
„Wat vindt u van de toenemende
contacten en gesprekken? Waarover
moeten de gesprekken gaan en wat
voor vorm moeten ze naar uw mening
krygen?"
„Moet naar uw inzicht op zoveel mo
gelijk terreinen (byv. naast het ker
kelijke. ook het politieke, sociale en cul
turele vlak) naar samenwerking ge
streefd worden? Zyn er grenzen aan
deze samenwerking. Waar?"
Contact
Volgens een verslag van ds. H B. Mey-
boom in het blad antwoordden de tegen
standers van een gesprek onder meer
„De massa wordt door al dat gepraat
op een dwaalspoor gebracht." Een ander
schreef alleen maar „Zinloos;" weer an
deren vonden het gesprek gevaarlijk en
schreef: „We moeten de gespreksmetho-
de tegen gaan."
De voorstanders van een gesprek voeg
den vaak voorwaarden voor een dergelijk
contact toe aan hun opmerkingen: „Het
gesprek moet vrij van propaganda zijn,
objectief „Ik wil het wel. maar als de
rooms-katholiek mijn broeder is, moeten
we d3n ook niet naar eikaars kerk gaan?
Aanbidden we wel dezelfde God?" „De
gesprekken zyn goed om de rooms-ka
tholiek het protestantisme en de protes
tantse kritiek te doen kennen." „Scherpe
discussie over de diepste aspecten vai
het geloofsleven is nodig; scherp in dii
zin dat het om kernvraagstukken moet
Maar aarzeling
als het gaat om
samenwerking
Wie moeten deze gesprekken voeren,
werd nog gevraagd. Een schrijver ant
woordde: „Niet alleen gesprekken tus
sen gemeenteleden-leken, maar ook op
het hoogste niveau: tussen kardinaal en
de voorzitter der synode der Hervormde
Kerk." De meesten voelden echter min-
Advertentie)
U.Ad 61 handen ruw?
liU_ PUROL
CONSEQUENTIES
In het academisch ziekenhuis
j van Utrecht is overleden de
bekende oogspecialist en oud
hoogleraar te Utrecht prof. dr.
IH. J. M. Weve in de ouderdom
acblad schrijft:, TT..
.Kr rijn poliüri rn kerkrlük. ..I.riltiten 77 jaar. Hij was een van de
in Nederland, die vinden, dai we 10 gauw bekendste oogspecialisten van
mogelijk de dreigende Soekarno moeten1 0ns land en uit alle delen van de
*ten le bevredigen. Wij moeien tot de werej(j kwamen patiënten naar
gi"ngen* 'van Soekarno," onw" 'beloften b£ ^et Ooglijdersgasthuis in Utrecht
treffende bet tellbeschikkingtrerbt niet om door hem geholpen te wor-
kiinnen inlos«en. De dreigementen >yn het den. Tot de bekendste patiënten
bewijs, dat we 'e veel hebben beloofd. behoren prinses Marijke en de
Sommigen trarhten deze eonclusie aan- j
üjker te maken, door on» te vertellen.' Ierse president Eamon de Valera
Indm
dat de houdin
van Nederland in het laats
wijrigd, milder i« geworden
naluurlijk"
„open" gesprek ter
Een halve eeuw lang heeft prof. Weve
ten opzichte
jaar is ge- z!ch gericht op de oogheelkunde, reeds
zodat er nu vanaf het moment dat hy in 1912 zijn
Dat kloptlaatste artsexamen aflegde Reeds in 1916
i werd hy de eerste geneesheer aan de in-
- oor1-'-*- - -
nrrin n hoogleraar te Utrecht. HU Werd
"rn tevens directeur van het ooglijdersgast-
r komen ^uis. een functie die hij tot 1958 be-
lentertng kleedde. Dit ziekenhuis kreeg door zyn
I werk een wereldbekende faam.
wcrheid.l Hij. die zelf een halve eeuw lang byna
- 1958
collegezaal met
college, waarin hU een overzicht gaf over door prof Weve verder ontwikkelde
techniek paste hij ook toe bij de behan-
t inderdaad de he-
allr Nederlander
halve eeuw oogheelkunde". Toen
bleek hoeveel vrienden deze hoogleraar
zich verworven had. en hoe groot de
dankbaarheid was van vele honderden,
die dank zij hem, hun ogen weer kon
den gebruiken.
Tfjdena het begin van het hoogleraar
schap maakte de Zwitserse oogarts Jules
Gonln de opzienbarende resultaten be
kend van een door hem ontdekte me
thode ter behandeling van de netvlies-
toslating. een ilekte die voor die tijd
Mina altijd tot blindheid leidde. Prof.
Weve w-s een van de eersten die het
seften. Hij zette zl-h vooral In voor
grote belang van deze ontdekking be-
een verbetering van de operatie-metho
de Gonln.
Zo kwam het Ooglydcrsgasthuis in het
centrum van de belangstelling te staan
en uit alle delen van de wereld kwam
men ter behandeling naar Utrecht. De
worden gehaald.
het reebt, enize
wil. bh
Soekarno. De procr-«en le
en Schmidt zijn duidelijk
Onze recering heeft u
tellen aan de dirt
Jui
williger
deling van bepaalde kwaadaardige ge-
vellen van bet oog.
Behalve zUn proefschrift over vormen
tn jichtig ooglyden publiceerde de
overleden hoogleraar ook studies over de
chemie van het oog. Onder zyn leiding
kwam een groot aan-tal belangryke
proefschriften tot stand.
Nieuw vliegtuig voor
Lutherse zending op
Nieuw-Guinea
De Lutherse zending op Nicuw-
Guinea heeft onlangs de beschikking
gekregen over een nieuw zeven]
soons passagiersvliegtuig,
tuig, een Dornier Do 27 heeft
korte landingsbanen nodig. Daarom
is het zeer geschikt voor vluchten
in de jungle wat tot nu toe alleen
Met het oog op Parijs, door Jan
Brusse. Foto's Daniel Frasnay. Fred
Bromet en Kees Scherer. In serie
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
&c Zoon. Utrecht.
Astrologisch jaarboek 1962. onder re
dactie van J. Vos met medewerking
o Bulthuis. Casper Höweler, dr.
Schilfgaarde en Mellie Uylc
In serie Zwarte Beertjes. Uitgave
W. Bruna &c Zoon. Utrecht.
Een monnik dartelt in bloemenhoven,
de verdere avonturen van Hsi Men's
ar een Chinese familiekro-
k uit de twaalfde eeuw. Bewerking
J. Kelk. Derde druk. In serie Zwar
te Beertjes. Uitgave A. W. Bruna &c
Zoon. Utrecht.
Kinderen van Israël. Foto's en tekst
Sam Waagenaar. Vertaling Salvador
Hertog. In serie Zwarte Beertjes. Uitga-
A. W. Bruna Zoon, Utrecht.
Duizenó-cn-één-lach. een verzameling
moppen bijeengebracht, genoteerd en
ingeleid door Maurits Dekker. In serie
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
Zoon, Utrecht.
Prins Bernhard. door dra. M. G.
Schenk en J. B. Th. Spaan. Foto's Ste-
Magielsen. In serie Zwarte
Beertjes. Uitgave A. W. Bruna Zoon,
Utrecht.
t Zo gaat dat... in Bangkok, door Joop
den Broek. In serie Zwarte Beer-
Uitgave A. W. Bruna Zoon,
Ütrecht.
Jonge dieren. Foto's Louisa
Stoeckicht. Inleiding Jaap Romijn. Ver
halen van Tsjechow, Gautier. Ossen-
dowski, Andersen, De Maupassant, Co-
lette en Daudet. In serie Zwarte Beer
tjes. Uitgave A. W. Bruna Se Zoon,
Utrecht.
Literair akkoord, een keuze uit bij
dragen verschenen in de Zuid- en
Noordnederlandse letterkundige tijd
schriften van het jaar 1960, bijeenge
bracht door C; Bittremieux. Bert De-
corte, Ed. Hoornik en Sybren Polet. In
serie Zwarte Beertjes. Uitgave A. W.
Bruna Zoon, Utrecht.
Maigret en het huis van de rechter,
door Georges Simenon. Vertaling Halbo
C. Kool. In serie Zwarte Beertjes. Uit
gave A. W. Bruna Zoon, Utrecht.
Het pistool van Maigret, door Geor
ges Simenon. Vertaling A. T. Romijn-
Klijnsma. In serie Zwarte Beertjes. Uit
gave A. W. Bruna Zoon, Utrecht.
Brief aan mijn rechter, door Georges
Simenon. Vertaling Halbo C. Kool. In
serie Zwarte Beertjes. Uitgave A. W
Bruna Sc Zoon, Utrecht.
Tante Jeanne, door Georges Simenon.
Vertaling A. Greshoff-Brunt. In serif
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
Sc Zoon. Utrecht.
De dokter verliefd, door Richard Gor-
I don. Vertaling Margot Bakker. In serie
Zwarte Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
I Zoon, Utrecht.
Dokter in nood, door Richard Gordon
Vertaling Annie den Hertog-Pothoff. In
serie Zwarte Beertjes. Uitgave A. W
Bruna Sc Zoon. Utrecht.
Eokter ter zee. door Richard Gordon
Vertaling Halbo C. Kool. In serie Zwar-
Beertjes. Uitgave A. W. Bruna
Zoon, Utrecht.
Aan tafel met de kapitein, door Ri
chard Gordon. Vertaling A. den Hertog-
Pothoff. In serie Zwarte Beertjes. Uit-
gfve A. W Bruna Sc Zoon. Utrecht. Om
slag van dit en andere boekjes van
Dick Bruna.
etenschar en samenleving, maand
blad gewijd aan de ontwikkeling der
wetensch en haar betekenis voor
i 'S en maatschappij. December 1961.
Uitgave Verbond Wetenschappelijke On
derzoekers. Rijn- en Schiekadw T
de
Eigen haard naar eigen aard. luchtige
lessen over moderne woongenoegens,
I door Walter Pause en Peter Eggendorfer.
Bewerking Wim Boswinkel. Tekeningen
Peten Eggendorfer. Uitgave Moussault
j N V.. Amsterdam.
Weet ik veel? 550 radio-quiz-vragen,
door dr. Lastpost. Uitgave G. J. A. Ruys,
Bussum.
Over de beurs gesproken, ervaringen
van een speculant, door André Kostola
nv. Vertaling W. Boswinkel. Uitgave
Moussault jN.V., Amsterdam.
Bookselling. Buchhandel, La vente du
vre. Voordrachten eerste internationale
boekverkoDerscongres Londen 1959. Uit-
Nederlandse Boekverkopersbond.
Van Leeuwenhoeksingel 21, Delft.
der voor een openbaar gesprek, maar
meer voor besloten persoonlijk en voort
durend contact.
Samenwerking
Heel wat minder groot dan het en
thousiasme voor het gesprek is het en
thousiasme voor samenwerking. Een
veel groter percentage lezers wees iedere
vorm van samenwerking resoluut af.
..Eerst theologische klaarheid, voordat de
samenwerking begonnen wordt", was een
van de duidelijkste antwoorden. Ds. Mey-
boom heeft echter de indruk dat de mees
te schrijvers er niet helemaal uit komen.
Zo werd geschreven: „Samenwerking
is nodig, wanneer het gaat om de grond
slagen van het christelyk geloof." „Een
CDU (politieke samenwerking) is fa
taal." „Samenwerking is sociaal cn cul
tureel wel. maar politiek niet mogelijk.'
„We moeten waakzaam zijn tegenover
specifieke rooms-katholieke denkbeel-
In de woorden, die de oude Simeon in de tempel te Je
ruzalem, hij de voorstelling van het kind Jezus aan de Here,
spreekt tot Maria, klinkt al door de dreiging van Golgotha.
„Door uw eigen ziel zal een zwaard gaan": het is een ernstige
schaduw op de moedervreugde. Later zal Maria zich de
woorden van Simeon hebben herinnerd, op dat bange uur,
toen haar Zoon verlaten was door God en de mensen. Nu, in
de tempel, luistert zij met verwondering naar de woorden
van deze oude man: haar kind, „gesteld tot een val en op
standing van velen in Israël en tot een teken, dat weerspro
ken wordt, opdat de overleggingen uit vele harten openbaar
wordenEen teken, dat weersproken wordt. Christus een
teken van Gods aanwezigheid in de wereld, van Zijn erbar
men met de mensen. Maar niet door allen als zodanig geac
cepteerd. Dat zal straks Zijn dood betekenen, maar het won
der is, dat juist daardoor God de wereld redt. Door Maria's
ziel zal een zwaard gaan. Wat zij eenmaal moet meemaken
gaat in tegen alle vlees en bloed. Maar in de dood van haar
grote Zoon ligt de opstandig van velen. Wie Hem aanvaardt
als het teken van Gods liefde heeft het waarachtige leven.
Wie dit teken weerspreekt valt in een peilloze diepte!
Als grens van samenwerking wordt
onder meer genoemd: ;.Het gewjeten." „De
grens ligt daai -«--* «-«=«--•-
ander het bijbels
Mellie Uyldert. christendom niet op het oog heeft," zegt
een ander. Weer een ander noemt de
grens het reformatorisch geloof.
Waarde
tvang van deze kleine enquête
is niet groot genoeg om al te veel waarde
te hechten aan de percentages van
paalde uitspraken. Zestig lezers garan
deren niet dat alle lezers van het blad
.De Protestant" vertegenwoordigd zijn.
Bovendien legt de keuze van de lezers
•an „De Protestant" ook al een bepaald
stempel op de uitslag. Er zijn verschil
lende bladen, die zich met de verhouding
Rome-Reformatie bezig houden, zoals ook
bijvoorbeeld het blad van ds. H. J. Heg-
ger „In de Rechte Straat" en het blad
.Protestants Nederland" van de organi
satie die onlangs een open brief richtte
alle bisschoppen en geestelyken
land. Het is onze indruk dat het
tal tegenstanders van een gesprek onder
de lezers van die bladen belangrijk grof
is dan onder de lezers van het blad
Protestant", dat altyd wat meer ironisch
schijnt te zijn. ook al weet het van
tot tijd zeer duidelijk en soms zelfs scherp
stelling te kiezen.
protest
Maar
mogeiyke voorwaarden,
omdat het wantrouwen ten opzichte van
rooms-katholiekc stelsel nog altyd
groot is.
„50 jaar taalgebruik bedrijfsleven"
(Van onze speciale verslaggever) I beschikken. De docent kan zich door mld-
VI.TFTTCJ taar taaloehrnik ;n'?e! van eeu bijbehorend toetsenbord met
1 jaar laaigeDITUK in ieder van Zün pupillen in verbinding
de l
het bedrijfsleven" heet de ten
toonstelling, welke gisteren in
Amsterdam geopend werd onder
auspiciën van het Contactcen
trum Bedrijfsleven-Onderwijs.
De expositie, die in het Neder
lands Instituut voor Nijverheid
en Techniek werd ingericht, heeft
het gouden jubileum van de Ver
eniging van Leraren in Levende
Talen tot actuele aanleiding, ter
wijl het doel is een indruk te
geven van de ontwikkeling van
het taalgebruik in de laatste de
cennia. Er is een Nederlandse,
een Franse, een Duitse, een En
gelse en een Spaanse afdeling.
Ook de ontwikkeling van de post,
de telegraaf en de telefoon wordt
getoond, zomede die van schrijf
apparatuur.
Het principe van de banóïecorder heeft
Philips geïnspireerd een zogenaamd ta-
.lenpracticum te ontwerpen, waarvan de
werking in al haar facetten op de ten
toonstelling wordt gedemonstreerd. In
feite gaat het om een totaal nieuwe on
derwijsmethode, die in landen alsl de
Verenigde Staten, Denemarken en
Frankrijk all enig succes heeft geboekt.
Ook in Nederland hoopt men er mee te
beginnen. De eerste talenpractica zullen
binnenkort door de Universiteit van
Groningen en ihet Nederlands Opleidings
instituut voor het Buitenland in gebruik
genomen worden.
Voorwaarde Is, dat leraar zowel als
leerlingen over een eigen bandrecorder
hun band overgenomen.
Wanneer dit gebeurd is, kunnen ó'e
leerlingen individueel aan het werk gaan.
Ze kunnen de tekst nog één of meerdere
malen voor zichzelf beluisteren en na
spreken. Voor dit laatste is de tekst voor
pauzes tussen de zinnen, of ge
deelten daarvan, zodat er voldoende tyd1
De leerlingen kunnen schryven en spre
ken, zonder dat zij hierbij door mede-les-
genoten gestoord worden. Behalve de
hoofdtelefoon is er nog een tweede ge-
luidsafscherming in de vorm van specia
le voorzieningen in de werkruimte.
Terwijl alle leerlingen aktief bezig zyn,
kan de docent afzonderlijk kontakt opne
men met een ieder, die zulks behoeft.
Hij kan vragen stellen, instrukties ge
ven, meeluisteren en correcties aan
brengen. Ook kan hij fragmenten van het
pueq uaSta uftz do aua^ojdsaS
>r latere gezamenlyke behande
ling.
De snelle migratie van de Ameri
kaanse bevolking stelt ook de Ame
rikaanse kerken en hun organisa
ties voortdurend voor nieuwe pro
blemen. Een. onderzoek van de
Nationale Raad van Christelijke
Kerken in de Verenigde Staten
heeft uitgewezen, dat deze sterke
migratie de kerken dwingt beweeg
lijker te worden. De kerk moet de
bevolking met geestelijke bijstand
volgen, inplaats van krampachtig
aan de overgeleverde vormen van
het kerkelijk leven vast te houden.
De kerken bereiken tot nu toe
hoofdzakelijk de middenstanders
en de bewoners van de welvarende
voorsteden.
Dit onderzoek dat op de resultaten
van de volkstelling van 1960 is gebaseerd
toont voorts aan dat ó'e bevolking van
de zuidelijke staten over tien jaar niet
meer in grote meerderheid uit negers
zal bestaan. Hun aantal in deze staten
dat na de Amerikaanse burgeroorlog 92
procent van de bevolking bedroeg, is nu
teruggelopen tot 60 procent. In de tien
jaren na 1950 hebben anderhalf miljoen
negers de zuidelijke staten verlaten en
zyn naar het noorden of naar het westen
getrokken. De bevolking van Washing
ton bestaat nu voor 53.9 procent uit
negers. Ook in alle and'ere steden van
de Verenigde Staten (uitgezonderd twee)
kan men deze groei van de negerbevol
king
Tegel ijkertyd is er nog een ontwikke-
ng aan de gang. Steeds meer blanken
trekken uit de centra van de grote ste
den weg naar de voorsteden en randge
bieden. De mensen die van het platte
land naar de grote steden trekken zijn
wegend protestant. De protestantse
kerken in de steden zyn dus niet over
bodig. zy wisselen alleen volledig
leden.
Een ander zeer belangryk resultaat
de volkstelling is het verrassende feit
dat in de tien Jaren na 1950 het aantal
echtscheidingen niet is tocgenomei
schoon de leeftyd waarop men in
huwelijk treedt veel lager ligt dan
heen. Gebleken is dat tweederde va
gescheiden vrouwen en drie vierde
de gescheiden mannen opnieuw in het
huwelijk treedt.
Slchts één tiende van de gezinnen in
de Verenigde Staten begint het huwelijks
leven zonder echtscheiding, een veelbe
tekenend sociaal feit. waar het kerkelijke
onderzoek in het byzonder de aandacht
op gevestigd heeft.
Algemeen werd aangenomen dat
rooms-katholieke huwelijken kinderrij
ker zijn dan protestantse. De volkstel
ling heeft deze stelling omver geworpen.
In de tien jaar tussen 1950 en 1960 is
het verschil in grootte van gezinnen
steeds geringer geworden. Men zoekt
de oorzaak van deze tendens in het feit
a'at de meeste rooms-katholieken in de
steden wonen en de stadsbewoners de
neiging vertonen minder kinderen
willen hebben dan de ouders op het plat
teland. De kracht van het protestantisme
in Amerika ligt nog steeds op het platte
land en in de kleine provinciestadjes
waar nog altijd een tendens naar grote
gezinnen bestaat.
Pluspunt
Eén
de band meerdere sprekers en spreek
sters van de taal, afkomstig uit het be
treffende land. kan laten horen. Dc leer
ling kan de laatstcn imiteren, en daarna
zichzelf beluisteren ter aanbrenging van
ventuele correcties.
Volgens insiders kan door dc intenslr-
e benutting van het lesuur met een ta
lenpracticum beter en sneller geleerd
worden. De vraag is alleen, of docenten
r enthousiast over zullen zyn. Op hen
i'ordt immers een extra beroep gedaan,
mdat ze eigenlyk in klassikaal verband
individueel onderricht moeten geven.
Op een tentoonstelling, die het taal
gebruik als enerverend middelpunt heeft,
mag men verwachten geen ongerechtig
heden tegen te komen. Toch zyn ze er,
bij tientallen zelfs op het punt van het
gebruik van leestekens. „De taal in ó'e
reklame stelt zyn eigen eisen", staat er
gens op een wandbord te lezen. „Ze
plotseling vrouwelijk!) moet boeien, in
trigeren, maar ook: informeren. Elders
heeft men het over „ongewone woordge
bruik" in plaats van ongewoon woordge-
Het zyn overigens de enige dissonanten
op deze. voor leraren zowel als leerlingen
leerzame expositie, die tot 1 maart a.s.
open zal zyn.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hoogkarspel en Lutje
broek (toez.): G. Wiltink te Heer-Hugo-
waard.
Aangenomen de benoeming tot indus-
triepred. te 'Arnhem: J. Plasman te
Bedankt voor Vroomshoop: G. Jonkers
te Tietjerk.
Beroepbaarstelling: R. Hengstmangers,
vie. Gijsbrecht van Amstelstr. 132 te
Vlaardingen en J. C. Schoneveld, vic.
Eikenlaan 45 te Veenhuizen (Dr.).
GEREFORMEERDE KERKEN
Tweetal te 's-Gravenhage-W.: S. van
Bekkum te Monster en G. Veeneman te
Amersfoort.
Beroepen te Oostemiikerk: H Pilon.
kand. te Hilversum, te IJmuiden (4e
pred. plaats): D. W. Dondorp te Ant
werpen.
Aangenomen naar Rotterdam-Kralin
gen: (vac. E. Pijlman): J. Ytsma te
Middelburg: naar Ermelo (vac. J. v.
Herksen): J. Vlaardingerbroek te Gryps-
kerke. die bedankte voor Rhoon.
GEREFORMEERDE KERKEN (VrUg.)
Aangenomen naar Creil (NOP): P.
Deddens. kand. te Kampen
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroenen te Utrecht-C: W. van 't Spij
ker te Droeeham.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Beroepen te Poortugaal: A. Hofman
te Zeist.
•enper-
vlleg-
Reeds jaren schrijft „Wijkpredikant" zijn
artikelen „Uit de volkswijk". Tot nu toe
werden deze steeds geplaatst op de pagina
„Geestelijk Leven" van ons zondagsblad. In
het vervolg zult u deze rubriek evenwel
iedere donderdag op deze plaats- vinden.
yeljs in Engeland raken de kerst- en nieuw-
jaarskaarten uit de mode. Het heeft i"
met
rrgering hehln-n «nn.fi
houw van hun land. 4
van Soekamo lirhhen
V. rn.cn naar Nrdrrlaf
Ier dc plicht.
- Nederland tel
-kt aan de op- voor een IwvreJit
nu de wraak aanapraken van h
ren. al* tij hel v.n Indonraië", d
rr te hreftcen. dracht van de Pap
Dit alle» klemt te meer. omdat het he- fuik een overdracht zeggen
wind van Soekarno hei voornemen heeft. iy deze consequenties bewt
en dat ia de gewone methode, die ook in aanvaarilen. dan «pelen tij
de Konso i« toegepast, om alle moeilijk-! spel met het h
heden, die later met de Papoea's aouden
Nederland, van kwade Nederlandse invloe
den. De Belgen krecm óók van alle*, wal
in «Ie Konzo verkeerd ging. de aehnld.
Wanneer in de Tweede Kamer, op het
voet.pnor van «ommi*e krantenartikelen en -Je
kerkelijke mandementen, gepleit wordt Rotterdam.
vliegtuig mogelijk was
I T-vee kleinere vliegtuigen, die nu
I overbodig geworden zijn. zullen ver-
I kocht worden om de kosten van het
-.nieuwe vliegtuig te dekken Het reste-
rende bedrag zal geschonken worden
i. „ue recnimauge iror de LlIt.,erce Wereldzending, een or-
k en «ie regering gaan van de Lutherse Wereldfederatie,
xeggen voor over- Vele Papoea's. Europeanen en Ame-
?n d; pleiters voor rikanen hebben de plechtige inwijding
en r niet hy, dat van de nieuwe hangar van de zending
.<dledig 00 N:euw-Guinea bijgewoond. J n Ku-
«;iL der. de presid at van de zonding en
J, bisschop van de Evangelisch Lutherse
J I--LL -J V Li 1 'r - Kerk op Nieuw Gu nea SDrak de aan-
iy verantwoordelijkheid hehbeo te dragen, vezigen toe Hij zei onder andere dat
de benodigde fondsen niet alleen door
Arabte-en hu-len niet. door Jan Glts- de gebruikelijke instanties van de We-
seruar Foto's Peter Pennarts. Uitgave1 reldzending ziin bileengebracht maar
Bigot 8c Van Rossum N V.. Blaricum t door de leerlingen van een zon-
De drie eeuwen van Kassian T.mo'ejew i-In
Hedwig Fle «chhacker. Vertaling J Het vliegtuig werd in gedi
Strien. Uitgave Ad. DoiüÉkr. j toestand gekocht en door het
iaonecl in elkaar gezet.
nietig eenpersoons- eigen krant te lezen gestaan.
eigen
krant twijfel ik nooit. Ik heb het trouwens ook
persoonlijk en in ons land kunnen constateren.
Waar is de tijd gebleven dat onze brievenbus van
uur tot uur opnieuw uitpuilde met stapels en sta
pels kaartjes, brieven en zinnebeeldige voorstel
lingen. die door onze kinderen met luid gejuich het moet wel erg rustig zijn
teerden gesorteerd en die onze nasforale harten schap uit
treffelijk verwarmden? Hoe Vefelijk was die tijd
Oók hoe vruchtbaar, want in heel wat envelopies
zaten giften voor de wiik van mensen, die zich
verdrongen om in het nieuwe jaar de éérsten te
■rijn met hun gare Maar dat alles is lang geleden.
Het mensdom srhijnf ran een nieu«" iaar nW
reel meer te verwachten of te honen. Of dat ;n A,e
mate juist wél te doen dat er geen tijd orerblijff
aan anderen te denken
Niet aldus bil ons In de volkswijk: daar blijven
uro do felicitaties kwistie om ons heen strooien
r loont het to'ale aantal ook danr terug,
weten hoe da' komt Elk jaar ontvallen ons
de ernstige patiënten, de hoogbejaarden met wie we
net vorige jaar nog kerstfeest mochten vieren. Velen
•'an hen hebben we tc-n grave gedragen. Anderen
'tin opgenomen in rusthuizen of. ver van de wijk.
oij kinderen ondergebracht. Die allen moeten we
missen op het kaartjesappel en er zijr maar h«:l
weinig jonge gezinnen die de oude traditie der
voorouders voortzetten cn op hun beurt weer geluk
wensen gaan sturen. Maar daarnaast blijft er een
zéér oude garde van zécr getrouwe schryvers be
staan Zullen we eens kyken?
Hier, deze kaart. Echt voor de wijkpredikant
geschapen om zo te zeggen, want er staat zowaar
een kerkj" op afgebeeld. Een dorpskerkje met een
witte sneeuwvacht, zó idyllisch, zó landelijk, zó
iefeliik als ik van mijns leven dagen nog nooit ben
•egengekomen Huizen staan er nauwdijks omheen:
MM daar net predikant-
leimwee van krijgen
Ik geloof dat de schepper van dit tafereel dat ook
bedoeld heeft. Ik ben er zeker van dat de afzendster
lat althans zo verstaan heeft. Wan* dit jaar heeft
voor haar en haar man een grote verandering ge
bracht. Ze zijn uit een overvol, uitgewoond pand in
een rustiger woninkie beland Dat was natuurlijk
oók uitgewoond, maar verschillende wiikwerkers
hebben het voor hen opeeknapt Ze nebben getim
merd en gezaaed. ze hebber gespiikerd en eedaan
en het is echt een vriendelijk pandje geworden Fn
nu. vanuit deze stilte, sturen ze juist deze kaart
\ls een teken van wat ze zelf genieter, èn als dc
•'•ens dat ons hetzelfde beschoren mac ziin: in het
nieuwe inar niet meer die overweldigende heibel
en drukte, niet meer die nooit aflatende stroom van
zorgen en zorgjes maatschappelyke problemen,
financiële problemen, geestelijke problemen, stoffe-
lijke problemen maar een wonen in een onge-
c.impliceerd bestaan.
En kijk nu eens naar dit adres. „Weledele dominee
•:n vrouw staat er op. En dan een straatnaam waar
•e alles uit maken kunt, behalve de naam van onze j
eigen straat, maar weer wel het goede huisnummer:
13. Verder niets Maar het komt natuurlijk goed aan,
want Tante Post staat voor niets. Als die zo'n kaart
in de volkswijk uit de brievenbus opdelft, bezorgt
ze 'm rechtstreeks aan mijn adres. En in stilte
bewonder ik alle sorteerders en bestellers. Ik zeg:
hulde, weledele heer postman en vrouw'
Tenslotte deze brief. Nog eens van twe« oudjes.
Met kerst hebben ze. als zovclen. een extra levens
teken van de wijk ontvangen Als ik alles en alles
bii elkander optel, was de waarde van dat levens
teken nog niet zo bijster hoog: een vijftien gulden j
misschien Maar wat wil men: dit soort arbeid wordt j
ioor niemand gesubsidieerd: dit is helemaal afhan-
kclijk van de goedwillendheid der gevers en geefsters.
Dit daargelaten: de brief ij M Ëflfl
'ees en herlees, vraag ik
soms de honderdduizend thuis Dezorga warn aeze
Deide bejaarden schrijven dat ze zó blij zijn geweest
met zon onverwachte overvloed dat ze meteen hun
buurtjes hebben uitgenodigd om deze weelde met i
hen te delen Wat voor twee monden bestemd was.
's in vier mondpn terecht gekomen O rijke royaliteit
an da volkswijk hoe beschaamt ge ons allen.
7nlang God mensen geeft die het weinige delen met
anderen zullen we een nieuwjaar wol onbevreesd
ion kunnen. In blijdschap en vertrouwen!
WIJKPREDIKANT
