aimi
IT M
40 jaar Gereformeerde
Onderwijzersvereniging
Eindhoveiis Corps wil 1111
alle studenten omvatten
BBW^M^Wwdsgli «I:
Kleuterleidsters staan
voor te veel leerlingen
Een ivoord voor vandaag
N. O. V. wil leerplicht
tot zestien jaar
-fcTEl
ANDERZIJDS
MIDDEN-ORTHODOX?
In- zijn rubriek Van week tot
week" in het Gereformeerd Week
blad, besteedt prof. Herman Rid-
derhos aandacht nan het feit. dat
er een verplaatsing aan de gang
is op religieus en theologisch ter-
rem. Vele gereformeerden zijn be
zig iets anders te worden dan ge
reformeerd namelijk ..midden-or
thodox". In verband hiermee zegt
hij over de tegenwoordige positie
van de gereformeerden onder an
dere:
Vraagt men nu wat dit alles
voor onze tegenwoordige positie
als gereformeerden betekent, dan
zal na al het bovenstaande duide
lijk rijn. dat men hier niet met
een verschijnsel te doen heeft, dat
men slechts heeft te aanvaarden
of te verwerpen, met als start
punt het beroemde: „want van
tweeën één!". De zaak is gecom-
blijven
Het eerste ls dit, dat deze ont
wikkeling ons gereformeerden niet
voorbijgaat. Daarvoor zijn wij van
ouds al te zeer in het theologisch
leerhuis grootgebracht. En wat
méér zegt: daarvoor is het beroep
op een nieuwe bijbelse oriëntering
in deze ontwikkeling ook te sterk.
Dit wil niet zeggen, dat dit alles
alleen maar kritiek op het histo
risch gewordene zou betekenen.
Het tegendeel is waar. Het gevolg
is niet zelden, dat men de schat
van het eigen gereformeerd belij
den. met name zoals dat in de Ca
techismus en de Ned. Geloofsbelij
denis is neergelegd, met nieuwe
ogen aanschouwt. Hoezeer heeft de
Geest der Schriften diegenen ver
licht. die uit de schemeringen van
de middeleeuwse scholastiek en
mystiek tot het Woord Gods wer
den teruggebracht. En met welk
een trefzekerheid hebben zij uit
de kracht daarvan kunnen spreken
en schrijven, nog niet opnieuw
..bedorven" door allerlei latere
ontwikkelingen. Anderzijds brengt
deze hernieuwde concentratie op
de inhoud en de structuur van de
bijbelse boodschap ook tot een kri
tischer beschouwing van allerlei
overgeleverde theologie. Met name
geldt dit wel van de beschouwing
van het wezen van de bijbelse
openbaring zelf. Al te dikwijls zijn
wij er mee omgegaan als met een
vat vol geïnspireerde bewijsplaat
sen voor onze dogmatische en ethi
sche systemen, of als met een boek
vol goddelijke „waarheden", die
men slechts van alle kant had bij
een te zoeken en in systeem te
brengen orn tot „schriftuurlijke"
geloofsstellingen te komen. Thans
leren wij veel duidelijker de eigen
structuren van de bijbelse openba
ring onderscheiden, als oude schil
derijen. die onder allerlei stof en
vernis te voorschijn komen; zien
wij ook scherper hoezeer de daar
in aan het licht tredende voorstel
lingen niet san onze gedachten- en
begrippenwereld zijn ontleend.
i d-.e 1
i tijd, die ver
achter ons ligt en ons in vele op
zichten vreemd is; komt ook met
nieuwe kracht de vraag op ons
aan. hoe wij de aldus niet ln onze
maar in anderer taal en begrip
pen-wereld tot ons komende open
baring Gods hebben te verstaan.
Enerzijds dus een meer naar eigen
aard benaderde en daardoor meer
adequate Schriftbeschouwing: an
derzijds ook een veel diepere ont
moeting met hetgeen onder ons
steeds als het organisch karakter
der openbaring is aangeduid.
Slechts dit weinige moge voors
hands genoeg ziln om duidelijk te
maken, hoe het komt, dat de theo
logische fronten niet onverander
lijk blijken: óók hoe het komt. cat
er onder ons als gereformeerden
wat meer in beweging en mis
schien ook wel eens wat meer op
drift is. dan bij sommigen van on
ze naburen, die door deze dingen
niet of nauwelijks beroerd schijnen
te worden. De vraag is dan natuur
lijk wat de voorkeur verdient:
..voorwaarts mars!" commanderen
of: ,,op de plaats rust!"
Voor mijn besef hebben wij al
thans geen keuze tussen die twee.
En om maar zo duidelijk mogelijk
te zijn: ik zou ook niet anders wil
len. dan het mars-bevel aanvaar
den. Persoonlijk heb ik aan deze
hernieuwde concentratie op de
eigen aard der bijbelse boodschap
veel te danken, zie ik daarin ook
geen tegenstelling met. maar veel
eer aanknoping aan onze beste ge
reformeerde tradities. En worden
wij tezamen met anderen op een
nieuwe wijze op de Schrift terugge
worpen en worden wij daarin met
hen voor nieuwe probleemstellin
gen geplaatst en soms ook gemeen
schappelijk tot nieuwe antwoorden
gedrongen, dan behoeft dit ..met
anderen" ons niet terstond te ver
ontrusten. ook al komen deze ande
ren niet altijd van „onze" kant.
maar wel eens uit een geheel ver
schillende richting. Het zou toch
ook kunnen zijn. dat de Geest
door het machtig werktuig der
Schriften ons en anderen het
eeuwig evangelie met nieuwe ogen
wil doen aanschouwen. Er is geen
enkele reden om dit bij voorbaat
midden-orthodoxie of iets derge
lijks te noemen. Want het gaat hier
niet om de een of andere kerkelij
ke of theologische strategie, die
„extreme" posities tracht tc liqui
deren en in een soort van compro
mis het „midden" (waartussen?)
voor allen aanvaardbaar tracht te
maken. Het gaat hier eenvoudig
om de voortgaande worsteling met
de waarheid, de waarheid, die zélf
niet verandert, maar die altijd
(ook nul) te machtig en te veel
omvattend is, dan dat wij mensen
adequate wijze zouden kunnen
verstaan.
Of dit alles dan ook geen vragen,
geen onrust en geen zéér reéle ge
varen met zich brengt" Of met na
me ook de continuïteit van ons
eigen gereformeerd belijden er
niet door zou kunnen worden aan
getast? Wat dit laatste aangaat:
ik zie geen verarming, eerder een
verrijking. Géén afbraak, wel een
remedie tegen verstarring. Wat cr
wél is, dat is het gevaar van de
waan. dat al wat een nieuwe glans
heeft goud is en dat al wat verdoft
is waardeloos is.
Nog steeds dezelfde opdracht
Zeer bevoorrecht
ijstelling kon-
maar
ook
verantwoor
zeer
De gereformeerde onderwijzer van
nu heeft dezelfde opdracht als die,
welke de mannen, die in 1921 de
Gereformeerde Onderwijzersvereni
ging hebben opgericht, meenden te
moeten volvoeren: het geven van on
derwijs naar Gods Woord, steunend
op de Schrift en de belijdenis,
die belijdenis is na vierhonderd Ja-
Jonge mensen
Er
waren toen grote afval van de kerk en
van het christelijk geloof, gelatenheid,
doodsangst en ook levensangst, een
grote begeerte naar zinloos vermaak
en een grote sensatiezucht en temidden
van deze ontbindende krachten werd
behoefte gevoeld om samenbinding en
samenspraak, ook over hetgeen de op-
En I voeding van de kinderen zou bepalen,
i. Tien jaar later was er de grote de-
jïï Jd «nSjSTSr fftKaSSff JSÏ:
er J. Koppejan uit Gouda in zijn 0p Gods schepping berust, scheen te
jubileumrede. gisteren uitgespro- falen en het levensinzicht werd nog
ken In de Beatrixzaal van het Groot- doellozer. Deze ontwikkeling was niet
handelsgebouw te Rotterdam in de!Gods bedoeling met als gevolg dat de
algemene vergadering van de thans n?ens *ch eenzaam gevoelde onder in-
ertig jaren bestaande Gerefor
meerde Onderwijzersvereniging.
De heer Koppejan gaf aan. hoe deze
opdracht nadrukkelijk vast ligt in
Psalm 78 5-8 en hij schetste de ver-
emging. haar opdracht en haar bestaan
(Advertentie)
RDTERSEPT
STALMANN II
In He editie ven gitteren heeft in Hete
rubriek onder andere een artikel gettaan
van het .4/gemeen Handelsblad, gewijd aan
de taak-Slalmann. Hier werd in betoogd,
dat in deie aaak nog vele dingen duiit»
syn gebleven, maar er werd niet geeproke
over het feit, dat een grote publieke N<
derlandae inatelling vele miljoenen b<
aehikbaar heeft ge«feld voor bevordering
van de export, al of nieë door middel van
/fet Vrije Volk schrijft in een hoofdarti
kel, dat liet er in wezen om gaat, „of wij
iu Nederland de omkoping aHiivaardrn al<
rrn normaal onderdeel van het zaken doen
dan wel metterdaad veroordelen. Of stellen
wij torh liet belang van onze export boven
de onkreukbaarheid in handel en wandel?"
Do commentator van Het Vrije Volk
meent namelyk, dat men in Nederland by
da beoordeling van deze zaak tteltelmatig
de verkeerde kant uit wenst te zien. Mei
deze verkeerde kant bedoelt hy dan het
rentraal ttellen van twee vragen: ten eerste:
is dr. Stelmsnn omgekocht? en ten tweede:
heeft minister Marijnen tactisch en ver
standig gehandeld, toen hij zonder eigen
onderzoek de beachuldigingen tegen dr.
Stalmann doorgaf?
Het artikel in Het Vrjje Volk gaat ver
der: „Maar dit alle* is voor Nederland niet
het helangrijk*te, al is het krankzinnig ge-
nneg. dat in deze
Het Eindhovens Studentencorps
wil nieuwe wegen inslaan. In een
nota van de senaat wordt voorge
steld dit corps open te stellen
voor alle studenten aan de Tech
nische Hogeschool in Eindhoven.
Daarmee zou deze vereniging
haar „corps-karakter" verliezen
en een soort overkoepelende ge
zelligheidsvereniging worden on
der wier banier alle andere or
ganisaties zich kunnen scharen.
Het corps stelt zich ten doel. aldus dit
ontwerp van een nieuwe opzet, zijn le
em nieuw tijdperk binnen te voej
Het wil alle studenten vertegen
woordigen. In de nieuwe opzet zal dit
corps in de toekomst geen ballotage
kennen voor nieuwe leden en zal waar
schijnlijk ook geen groentijd meer ken
nen. Het stelt echter wel de gis dat een
ieder die toetreedt zich bewust is van
het doel van zijn student-zijn.
Bij het ontwerp van de etructuur van
het Eindhovense studentenleven wordt
uitgegaan van die gebieden, waarop de
studenten activiteiten ontplooien. Deze
sectoren ziin die van de confessie, de
vrije vorming, de studie, de gezellig
heid. de huisvesting en de lichamelijke
opvoeding on
Gezelligheid
•tan»!
het
ren subsidie 4,1 of 4,3 procent mug be-
dragen, miljoenen guldrn* door duistere
rom^r ^lonnrn^op tr,|krn
land is, dat een vooraanstaande Nederland
se in-tclling grote bedragen, miljoenen
zelf», heeft overgemaakt met hrt doel
ambtenaren om te kopen. De vraag of dat
uiteindelijk al nf nirt gelukt i», i* voor
on* mnrrln oordeel minder belangrijk dan
hrt feit. dat dat de bedoeling was.
Daarbij komt. dat hrt hirr om geld gaat
dat door \edrrland»e tuinder» rn horren
verplicht i* opgebracht. De Nederlandse
tuinder is immrr« krachtens verordening
verplicht zijn produkten naar de veiling
te brengen.
Daardoor is bij in feite doordat 9?
procent van dr veilingen bij het Centraal
Rureau aangesloten verplicht de hef
fingen te betalen die voor bepaalde fond-
Opremerkt wordt dat alle sectoren on
misbaar zlin voor het studentenleven,
maar dat de sector van dr gezelligheid
en het onderlinge contact bij uitstek de
sector is waarbinnen het studentenleven
relief krijgt.
De leden van het corps zijn bevoegd
zich aaneen te sluiten in al of niet se
lectieve verenigingen, die activiteiten
ontplooien in een van de lectoren. Aan
eensluiting van corpsleden, in welke
sector dan ook. zal sterk worden bevor
derd. Deze verenigingen krijgen aan het
begin van het studiejaar, na afloop van
de oriënteringsdagen, gelegenheid voor
de regeling van hun ballotage. Zij vor
men de ruggegraat van het voorgestelde
nieuwe corps.
De corpsvergaderlng ls het forum van
Advertentie
kOSRAM
i ook de vraag stellen of op
alle studenten, dat het beleid bepaalt.
Voor de verwezenlijking van deze nieu
we opzet is een corpsgebouw nodig dat
ruimte biedt aan alle differentiaties en
waarin alle activiteiten zich afspelen.
In dit corpsgebouw ligt de ontmoetings
ruimte centraal en iedereen die het ge
bouw betreedt, moet noodzakelijk deze
vloed van krachten die de banden
kerk en gezin schenen te ontbinden. Er
kwam een vruchtbare bodem voor ideo
logieën. die weer tien jaar later een
gruwelijke verwoesting en terreur
brachten, waarvan de diepere oorzaak
was de ontbinding van de door God
gestelde waarden en levensverbanden.
Gelijkenis
n meende
jonge me
gelijkenis
fn de twl
De heer Koppejan meende te moeten
constateren dat de jonge mensen van
nu een opvallende gelijkenis vertonen
met de Jongelieden ln de twintiger Ja
ren. Het verschil is echter dat men zich
toen in een neergaande economie be
vond, terwijl er nu een tijd van wel
vaart is. Er ls nu zoveel te genieten
dat de mens wordt meegesleurd. Men
kan zich uitgaven veroorloven waarvan
men nooit heeft gedroomd en onze kin
deren vinden dit alles vanzelfsprekend.
Het hierin trachten de eigen levensstijl
te bewaren legt ons een zware verant
woordelijkheid op.
Ere-voorzitter A. van Bochove. een
der oprichters, haalde herinneringen op
uit het leven van de vereniging, die
ontstond uit een S.G.P.-vergadering. die
in het R.T.M.-gebouw was gehouden.
Vele jaren was de gedwongen vacci
natie een struikelblok dat er toe leidde
dat velen hun kinderen huisonderwijs
moesten laten geven. De beruchte en
cephalitis bracht het einde van de vac-
einatie-dwang cn in 1928 werd, zoals de
heer Van Bochove zeidc als mosterd
de maaltijd, in dc wet opgi
gewetensbezwaren tot vrijs
den leiden.
Ook anecdotische belevenissen haalde
de heer Van Bochove aan: zo werd
in Genemuiden om half één des nachts
een vereniging opgericht, die zich bij
de Gereformeerde Onderwijzersvereni
ging aansloot.
De heer Van Bochove besloot zijn
uiteenzetting met te constateren dat de
bestaansgrond van de jubilerende vere
niging nog dezelfde is als die van veer
tig jaar geleden. Wij mogen Gods
Woord hanteren, aldus de heer Van
Bochove. Dat is een groot voorrecht
maar het legt ons ook grote verantwoor
delijkheid op.
Doel en werk
Ten slotte sprak secretaris-penning-
meester B. J. dc Winter over doel en
werk van de vereniging. Hij schetste,
hoe ten tijde van de oprichting in eigen
kring de openbare school te verkiezen
ware boven de bestaande christelijke
scholen: liever geen godsdienst op
school dan een school met valse gods
dienst! Ook waren de christelijke scho
len niet gesteld op onderwijzers uit dc
ledenkring, die zich gevoelden als Elia:
alleen overgebleven. Toen^ men begon
met de bouw van eigen scholen bleken
zij echter wel enkelingen maar geens
zins eenlingen.
Thans zijn de oude statuten nog al
tijd van kracht, de vereniging heeft
nooit een ander doel gekend dan bij de
oprichting was gesteld.
Aan een schrijnend personeelstekort
gelooft de heer De Winter niet, ondanks
de ellende op vele scholen, Maar onder
wijzers kunnen nu te kust en te keur
terecht, op plaatsen waar zij zelf wil
len staan. Maar waar blijft de bereid
heid tot het offer?
De heer De Winter achtte het nuttig
dat vooral de Jongere iets weet van het
verleden en zag als hoofddoel het zoe
ken van Gods Eer en het heil van de
aan onze zorgen toevertrouwde kinde-
Wat in ons leven ome trots was, is moeite en leed, want
het gaat snel voorbij, en wij vliegen heen". Het somberg
woord, eens door Mozes neergeschreven en zo geschikt voot
de Oudejaarsavondmaakt ieder van ons duidelijk, dat aan
onze jaren en aan de tijd een einde komt. Wij kunnen niet
uitbreken en ontsnappen, want er is een einde en niemarv'
weet wanneer dat zal zijn. Alle pogingen tot zelfhandhavin
lijden schipbreuk en de slotconclusie is: moeite en leed. E1
tóch is er een weg tot ontsnappen, een wijze van leven, du
de angst voor het einde oplost en die de ons toegemeten tiji
als een betrekkelijke doet zien. De apostel Johannes spreek
in de proloog van zijn evangelie van mensen, die uit Got
geboren zijn. Dat is een moeilijk begrip, maar toch niet z<
moeilijk wanneer u ook het voorafgaande leest. Daar staa 1
namelijk dit: „Allen, die Hem (dat is Christus) aangenomen
hebben, hun heeft Hij macht gegeven kinderen Gods te wor
den". Kinderen van God: zij. mogen die pretentie voeren,
omdat zij daartoe macht hebben ontvangen! Zij zijn, staande1
met de tijd van de klok in de hand, boven die tijd uitgeheven.
Hun keuze, hun aanvaarding van Christus, maakt hun levenl
niet langer en vermindert niet hun moeite en leed. Maar de
benauwenis is eraf. Ook daarvan zien zij de betrekkelijkheid.
Zij iveten, dat bij de overgang der jaren hun God DezelfdeI
blijft, dat zij tot de Eeuwige Vader mogen zeggen. En deze\
troost kan niemand hun ontroven.
De algemene vergadering van
de Nederlandse Onderwijzers
Vereniging heeft gistermiddag
het hoofdbestuur van deze orga
nisatie in een motie opgedragen
krachtig te ijveren voor een plan
matige verlaging van de leer-
lingschaal (het aantal leerlingen
per leidster) bij het kleuteron
derwijs, snelle realisering van de
eerste fase van de leerlingschaal-
verlaging bij het l.o. en verbete
ring van de opleiding van kleu
terleidsters en onderwijzers.
Het N.O.V.-hoofdbestuurslid E. Steen
voordat hij een andere bergen zei in een inleiding, dat 20 pro-
voorziening, zoals eettafels, posthal en cent van de in 1960 tot de opleiding
bibliotheek kan bereiken. Dit gebouw voor kleuterleidster toegelatenen niet in
moet centraal gelegen zijn.
Niet enthousiast
De nieuwe opzet van het Eindhovens
corps houdt het midden tussen de oude
cn verworpen ..civitas" gedachten, die
meende alle studenten onder een noe
mer te kunnen brengen, en de Amster
damse federatie van studentenvereni
gingen. Naar wij vernemen is de S.S.R..
die in Eindhoven bijna 70 leden omvat
niet al te enthousiast over dit plan,
maar er ook niet uitgesproken tegen.
Deze reformatorische studentenvereni
ging heeft haar uiteindelijk standpunt
echter nog niet bepaald.
Ook deze vereniging beseft overigens
it voor de toekomst nieuwe wegen ge
zocht zullen moeten worden, omdat in (jcec uJu. uuui Ru. ui. <v ivi icivc
de toekomst de grote studentenhuizen Uitgave LannooTieU .Den Haag.
een steeds groter percentage studenten Het woor<j te voeren past den man.
gaan omvatten. Deze huizen nemen dan.door Maria Rosseels. Tweede druk. Uit-
grotendeels de plaats van de <»de soclë- e Lannoo. Tielt. Den Haag
tallen ov». rn doorbreken tereljjkerttjd Het zwarte m,isje Mokeba. het avon-
de ende tremen ns«en de verschillende tuurUJke leven van de eertle znarle
het bezit was van enig diploma.
De leerlingschaal bij het kleuter
onderwijs dient volgens de motie plan
matig te worden verlaagd. De capaci
teit van de opleiding moet zodanig zijn.
dat deze leerschaalverlaging mogelijk
wordt. Volgens de heer Steenbergen is
er thans nog geen sprake van een reëel
tekort aan kleuterleidsters, maar dan
baseert men zich op de huidige grote
klassen en bovendien op de reserve aan
leidsters, waaruit nog steeds geput kan
worden.
De opleidingsscholen leveren elk Jaar
gezelligheidsverenigingen.
verpleegster, door Ronald Ross. Verta
ling G. Cambeen-Visser en H. Aelvoet.
Uitgave Lannoo. Tielt. Den Haag.
Edith Piaf: lyrische straatmus, door
Jeroen Brouwers. Uitgave Lannoo. Tielt: dom
Den Haag. Arnhem
Er dient zo spoedig mogelijk
een streefdatum te worden vast
gesteld voor het invoeren van een
negenjarige leerplicht (tot 15
jaar). Zolang voor een aantal 14-
jarigen dispensatie van de volle
dige leerplicht tot 15 jaar moet
worden gegeven, dient voor deze
jeugdigen een tweejarige partiële
leerplicht te gelden. Volledige
leerplicht tot 16 jaar met gelijk
tijdige invoering van een partiële
leerplicht van twee jaar dient te
worden voorbereid.
Dit is de strekking van een door
een studiecommissie van de
Nederlandse Onderwijzers Vereniging
(N.OV.) samengesteld rapport be
treffende de uitbreiding van de leer
plicht. Het rapport is gistermiddag
door de algemene vergadering van
deze vereniging met op een na alge
mene stemmen aanvaard.
De rapporteur van de studiecom
missie. de heer R. W. Kruk uit Rot
terdam. zei in een voordracht, dat
men in Nederland met de leerplicht
moet oppassen niet achter te geraken
bii andere landen. Gebleken is dat in
dc hoog-geïndustrialiseerde landen
een langere leerplicht geldt. Het hui
dige onderwijs in óns land beant
woordt volgens de heer Kruk niet
meer aan het dynamische en gecom
pliceerde maatschappijbeeld, waarin
steeds meer nieuwe beroepen en
nieuwe vakken ontstaan. De schattin
gen over het aantal beroepen lopen
uiteen van 5.000 tot 35.000. Naast het
zesjarig basisonderwijs moet daarom
het bero'epsinleidende onderwijs ver
plicht worden gesteld.
Volgens het N.O.V.-rapport is het
i.v.m de invoering van een leerplicht
tot 15 jaar noodzakelijk dat er een
3-jarige l.t.s.-opleiding komt. een
3-jarig n q. voor meisjes, een 3-jarig
v.g.l.o. dat zich ontwikkelt in de rich-
Nederlandse schoolkinderen in ..kinder" I ,.eL la*er economisch en
pakhuizen" zit opgeborgen. Een klas van onderwijs en verdere
30 tot 35 leerlingen is aanvairdbaar g Yan vormen van individueel
Verbetering van dc onderwljzersoplcl- 21r?-^°?.derwi.ls yoor Jpngens
ding wordt ook nog In de motie beple't
en wel In die zin, dat er een bevoegd
heid komt na oen driejarige vakoplei- m rTv
ding en dat dr vakopleiding begint na N O,v-rapport
een examen, dat een vooropleiding op
het niveau van het m.o. garandeert. De
capaciteit van de onderwijzersopleiding
dient te worden aangepast aan de ver
lenging van de leerplicht cn de verla
ging van de leerlingschaal.
1100 kleuterleidsters af. Dc vervanging!
behoefte bedraagt 1200 en de ultbrel-
dingsbehoefte 400 per jaar. De reserve
waaruit dit tekort kan worden opgevan
gen, is volgens de heer Steenbergen
evenwel niet eeuwigdurend. Naar zUn
mening moet de regering de capaciteit
van de opleiding baseren op al dezo
factoren.
Wat de eerste fase van de verlaging
van de leerlingschaal bij het lager on
derwijs betreft, werd in de motie ge
vraagd een nader onderzoek in te stel
len naar een verdergaande verlaging
dan de in het vooruitzicht gestelde. In
Amsterdam bestaat een kwart van alle
klassen nog uit meer dan 42 leerlingen,
hetgeen de heer Steenbergen ranleiding
gaf op te merken, dat de helft 1
het b.l._.
Leerplichtverlenging is volgens het
daarom dringend
Kwame Nkrumah. leider va
door Mark Grammens. Uitgavi
Tielt, Den Haag.
Eusebiusklokken
luiden 1962 in
(Van onze correspondente)
Vrijdagmorgen hebben de klokken van
de pas gerestaureerde Grote of Euse-
biuskerk over Arnhem gebeierd. De
klokken van de in de oorlog door een
brand volledig verwoeste kerk (uit 1470'
waren in beweging voor een belangrij
ke generale repetitie. Op oudejaarsa
vond wordt namelijk het geluid van
de Arnhemse klokken, die onlangs in
Aarle Rixtel zijn gegoten en nog maar
enkele maanden in de toren hangen, uit
gezonden op de radio over Hilversum I
(van 23.45 tot 24.00 uur) en door de
Wereldomroep.
Het is de eerste keer na de oorlog dat
dit mogelijk is. De gehele kerk (eigen
de hervormde gemeente te
ri>ÉMÉÉ|endbm
Afrika, stad) en de klokken zijn bij de brand in
Lanóoo, september 1944. bij de Slag om Arn
hem, verloren gegaan.
noodzakelijk, omdat onze steeds in
gewikkelder wordende samenleving
een betere voorbereiding van de jonge
mens op zijn levenstaak vraagt.
Ten aanzien van de invoering van
cn volledige leerplicht tot 16 jaar
(tienjarige leerplicht), wordt in het
rapport geconstateerd, dat zulks pas
zal kunnen geschieden, als door i
tuurlijke toename het schoolbezoek
groot is geworden, dat het niet vol
gen van tien jaar dagonderwijs kan
gelden als een aanwijzing voor een
achterstand die zowel van maatschap
pelijke als individuele aard kan zijn.
Dan is het de taak van de overheid
om door onderwijskundige en sociaal-
pedagogische maatregelen deze ach
tergebleven groep te helpen. Invoering
van een partiële leerplicht van twee
laar voor hen. die minder dan tien
jaar dagonderwijs volgden, zal vol
gens het rapport stimulerend werken
op het vrijwillig volgen va'n dagonder
wijs.tot 16 jaar. Overigens vergt deze
partiele leerplicht, die gelijktijdig of
zo spoedig mogelijk na de verleneing
van de leerplicht tot 15 iaar moet
worden ingevoerd, een nadere bestu
dering. zo wordt in het rapport opge
merkt Voorts wordt gesteld, dat de
j ervoor dient te ijveren dat aan
de achterstand van het openbaar on
derwijs op het terrein van het be
roepsonderwijs en het partiële onder
wijs een einde komt. ..Tot nu toe
heeft de overheid deze taak vrijwel
geheel verzuimd" aldus het rapport.
De heer Kruk becijferde in zijn in
leiding, dat een jaar verlenging van
de leerplicht in 1959 betekende, dat
40.000 arbeidskrachten aan het ar
beidsproces zouden worden onttrok
ken. Dit aantal wordt elk jaar even
wel minder. Volgens de heer Kruk
moeten spoedig spijkers met koppen
worden geslagen, want hij achtte het
pedagogisch niet verantwoord dat de
onderwijswetgeving achter blijft bij
de arbeidswetgeving.
Stevenskerk Nijmegen
wordt gerestaureerd
(Va;
irrespondente)
Nu de belangrijkste kerk van Gel
derland en een voorbeeld van de vijf-
tiende-eeuwse Westfaalse Rijngotiek, de
Eusebiuskerk In Arnhem, is gerestau
reerd. wordt een andere belangrijke
kerk in Gelderland onder handen geno
men: de St. Stevenskerk in Nijmegen.
Men is daaraan al enkele jaren bezig,
maar in januari verhuist de directie van
het restauratieteam dat meer dan tien
jaar aan de Arnhemse kerk heeft ge
werkt. naar Nijmegen.
De restauratie van de Stevenskerk, die
evenals de Arnhemse Eusebius in 1944
gebombardeerd ls. zal zes jaar duren.
Dat is van de zijde van de directie van
het restauratiewerk medegedeeld. De
restauratie zal diep ingrijpen in de te
genwoordige staat van de kerk. Er moet
om tweeërlei redenen grondig schoon
schip worden gemaakt. In de eerste
plaats moet de oorlogsschade ongedaan
worden gemaakt en in de tweede plaats
is er in een eeuw niet omgezien n*tvr
de gesteldheid van het natuursteen. Die
is door het weer ernstig aangetast.
Beroepingsiverk
NED. HERV. KERK
Beroepen te St. Annaland: P. J. Bos
te Sprang: te Krimpen a. d- IJssel (2e
pred plaats): G. E. Bakker te Heeze:
te Nunspeet: J. W. van Barneveld te
's-Gravenhage.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Schildwolde: G. den Hee-
ten. kand. te Rotterdam.
Aangenomen de benoeming tot hulp-
pred. te Voorburg: E. Zijlstra wonende
te Aerdenhout.
GEREFORMEERDE KERKEN (Vrjjg.)
Beroepen te Drachten <2e pred.
plaatse J. M. Goedhart te Niezijl-Kom-
merzijl
CHRIST. OF.REF. KERKEN
Beroepen te Hilversum: H. W. Eer-
land te Amersfoort.
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
Bedankt voor Corsica (U.S.A): A.
Vergunst te Rotterdam-C.
UNIE VAN BAPT. GEM.
Beroepen te Hoogkerk: B. Greevink
te Garrelsweer.
Uniecollecte
De ia'rcollecl, voor de scholen met
«?,J.bel„b,'acht °P: Stadskanaal
666.50. Warffum 429.25. Balk 360.56.
Berlikum 743, Franeker 1 400. Holwerd
430. Hoorn 1.000. Kollum 778.20,
Schraard 53.5. Wolvega 445. IJlst 268.
Borger 836. Nieuw-Bulnen 145. Marle
3o2.o0. Barlo 356. Heteren 637.75. Rand-
wijk 240.50, Wezep 592.30. Eernnes 92.66.
5,,.5L'|ve,£ 244.35, Aarlanderveen
- Giessenburg 447.48. Gonnchem
98.75. Sommelsdijk 657 Waddinx-
en 1.055.80. Totaal van 250 lokale co-
ité's 165.417,38. Vorig jaar was dit
n bedrag van 150.142,04.
Onderzoek plaats
van onderwijzer
De Nederlandse Onderwijzers Vereni
ging is voornemens het Centraal Bureau
voor onderwijsadviezen en kinderbe
scherming een sociologische studie over
..de plaats van de onderwijzer in de Ne
derlandse samenleving" te laten samen
stellen. Een dergelijke wetenschappelijk
verantwoorde studie acht het hoofdbe
stuur wenselijk om tot een juiste maat
schappelijke waardering van de onder
wijzer te komen Deze waardering is
volgens de N O V. thans te gering. Dc
sociologische studie, die 45 0000 zal gaan
kosten, wordt een onderwijzersbelang
genoemd. Het hoofdbestuur hoopt dat
het zal gelukken 'eer
deze studi
andere instan-
voor mensen die kwaliteit verlangenl
versltelt van Gronlnge
da. Jellema door zijn broer tot predikant
bevestigd te Baldeburen Hij diende
achtereenvolgens de gemeenten van Los
dorp. Wagenmger. St Pancras Wou-
brugge en WeUryp-Bajum waar hij in
1942 met emeritaat ging De begrafi
vindt plaats dinsdag
dien*' om tw» ut
Belang te Jutrjjp.
JMEE, nee en nog eens nee, ik doe het niet",
zei ik tegen mijn kinderen, die als furies met
bliksemende ogen om me heen stonden.
„Als ie maar weet. dat jij de enige moeder
bent, die het niet doet en dat ik het bespottelijk
vind", fulmineerde mijn oudste zoon. 't Was dui
delijk dat het hem zeer schokte geen confectie-
moeder te bezitten als een ander. Mijn tweede
zoon mopperde sentimenteel: „En we hadden ons
er nog wel zo op verheugd." „Nou als ik jullie
moeder was, zou ik het wel doen, hoor", hitste
mijn dochter haar broeders op.
„Nu kunnen jullie praten en zaniken wat je
wilt, ik doe het niet. ik vertik het. klaar, uit".
Een zoon gooide fel protesterend met een deur.
terwijl de andere in een hoekje ostentatief ging
belangrijk deel ritten huilen. Ik hoorde mijn dochter tegen haar
r>. lievelingspop zeggen: „Dag mijn lieve troeltje.
zal ik jou eens iets fijns vertellen? 't Is heel
gauw oudjaar en dan bakken alle moeders van
het hele land oliebollen voor hun kinderen, met
krentjes erin. En nu moet je heel blij kijken,
icant ik ga voor Jou ook lekkere oliebolletjes bak
ken".
Ze drukte haar plastic-kind teder tegen zich
aan. keek mij verwijtend aan cn fluisterde tnen
schijnheilig: „Alleen boze stiefmoeders bakken
geen oliebollen".
Hoewel ik het chapiter oliebollen verafschuw
de als nooit tevoren, had ik al een vaag gevoel
dat ik terrein verloor. Het woord olie-bolgeeft
me altijd al een vette smaak in de mond. Maar
afgezien daarvan, voordat die enge bruine vette
bobbels recht hebben op hun naam. moet er zo
'oor gezwoegd worden en daar had ik nu domwen
ens geen zin in. Dat beslag alleen al. die weeë
HU- substantie, die ik zou moeten toedekken
in het gebouw ..Ons j het een ziek kind was. nadat ik me eerst
halflam zou hebben geuigrkt.
Maar dat zou allemaal niets zijn, want dan
kwam het bakken. Die vieze, alles overheersen
de, overal doordringende walmende vette stank,
die als een tweede huid om me heen zou krui
pen, bah, nee- nee- nee.
De volgende dag maakte ik dat beslag natuurlijk
toch. Helemaal gek vond ik mezelf. Wat me be
wogen had begreep ikzelf niet. maar zeker geen
opofferende moederliefde. In een vlaag van ver
bijstering had ik, nadat de kinderen al in bed
en bereid te vinden
van de koeten te dragen. De algemene
vergadering van de N.O.V. heeft zich met
dit plan verenigd.
D*. J. Jellema
overleden
In de ouderdom van 8.5 jaar is te Sneek
overleden de hervormde emeritus predi
kant ds. J, Jellema. Deze predikant werd
op 10 aept. 1876 te Grauw, Friesland ge
boren. Hij bezocht het stedelijk ay
slum te Sneek en Studeerde aan ae
en
lagen en mijn man naar een vergadering was,
de spullen op het aanrecht gegooid en was ik be
gonnen. Nadat twee houten lepels waren gesneu
veld, heb ik mopperend en nijdig met mijn blote
handen tot aan de etlebogen toe in het beslag
staan mieren. En maar kneden en knoeien. Toen
eindelijk het bakuur daar was. stond ik met een
badmuts op en een oude ppama van mijn man
over mijn kleren in de walm te bakken.
Er zal in ons goede vaderland geen eharmnn-
i ere oliebollenbakster te vinden zijn geweest dan
ik iras. Kleine bruine monsters, met knobbels
en blinde darmen eraan, stapelden zich op. De
met honende ogen aan alsof
-- - „Hee, daar, jij met je malle
badmuts op, ik dacht dat jij niet bakken zou".
Toen mijn man van zijn vergadering thuiskwam,
naa ik oliebollen genoeg voor drie weeshuizen
en was ik zelf oliebol geworden, vet en melig,
terwijl mijn ogen stekende krenten geworden wa
ren.
„Kind. wat enig. ben je toch aan de gang ge
gaan?" prees hij me.
„Geen woord over oliebollen vanavond in dit
huis, of xk gooi jou levensgroot in de frituur.
Had je een warme of een koude gehad willen
hebben om te keuren?" „Kan dan eerst dat vo-
gelverschrikkersgedoe van je af? Vooral die duik-
muts graag".
We zalen knus samen fn mijn walm op
de bank in de zitkamer, toen hij gretig in mijn
baksel hapte. Ik hoorde geknars en gekraak,
waarop hij spoorslags de kamer uitgaloppeerde.
„Steen tussen de krenten, kies naar de knop
pen", was mijn nuchtere diagnose.
Torn hij weer binnenkwam, keek hij even
schijnheilig als onze dochter, toen ze over boze
stiefmoeders sprak.
„Mis je niets, liefje?" vroeg hij honingzoet.
„Ik? Nee, hoezo?"
„Mag ik me dan even voorstellen? Ik ben het
mannetje van het vrouwtje van Stavoren".
Hij hield me de afgehapte oliebol voor, waar
glinsterend mijn trouwring tussen de krenten ter
ruste lag.
Ik peuterde hem er uit en vond: „Al baart
een bol een gouden ring, het is en blijft een eng
vet ding".
Nu bak ik echt nooit cn nooit meer, al krijg
ik nog twaalf kinderen, die cr om smeken.
MINK VAN RIJSDIJK
