Jlicuuie £ciJwd|c (Garant
Open gesprek
bemiddeling
als VS-
slaagt?
Commentaar
Kongolezen in de
VN-strijdmacht
„Zeg het mij, als ik het mis heb"
Regering geheimzinnig over Nieuw-Guinea
„Oplossing
dat
zo mogelijk
ook voor Indonesië55
ZPHZiniii
TWIN!
je mre halve ziVare!
VIJF DODEN
OP HET US
Als het zó blijft vriezen:
ELFSTEDENTOCHT
ZATERDAG AL
Nog nooit zon
koude Kerst
Treinramp in
Zuid-Italië
71 doden
Houdt Tsjombe geen woord
VeebleMi
Ai oh il will
«11 nlii
WOENSDAG 27 DECEMBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—18 u.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week.
ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(BU contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58938.
Tweeën veertigste jaargang no. 12363
Directeur: F. DIEMEK
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMEB
CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
.SloatfatUcfe h «Mlma
mjn hert ia lrfl)easp«cl"
Koningin Juliana i
RESPECT voor
eikaars VRIJHEID
Zie pagina 2
De Quay aan Oe Thant:
„Nederland
is bereid"
TTET telegram dat premier De
Quay verzonden heeft aan de
secretaris-generaal der Verenigde
Naties, Oe Thant, luidt:
,Jk heb de eer u de ontvangst te
berichten van uw boodschap van
19 december waarin u met nadruk
grote bezorgdheid uitsprak over de
mogelijkheid van het ontstaan van
een ernstige situatie tussen Neder
land en de republiek Indonesië en
waarin gij de hoop benadrukte dat
de betrokken partijen samen zouden
toornen om een vreedzame oplossing
van het probleem te zoeken. Ik heb
er kennis van genomen dat een ge
lijkluidend beroep is gedaan op de
republiek Indonesië. De Nederlandse
regering is u dankbaar voor uw ini
tiatief Mijn regering deelt uw be
zorgdheid in deze aangelegenheia,
zowel als uw hoop op een vreed
zame oplossing.
Juist met dit doel voor ogen en
woordelijkheden jegens de bevol
king van westelijk-Nieuw-Guinea
heeft Nederland, dat altijd volgens
artikel 73-e verslag heeft uitgebracht
■an de Verenigde Naties, onlangs
aan de zestiende Algemene Vergade
ring verstrekkende voorstellen ge
daan wat betreft de toekomst van
het gebied.
De welbekende ontwerp-resolutle
die doe
de
j ingediend1, werd door one geacht
iar te zijn met de kern van
voorstellen. Wij hebben der-
die resolutie ondersteund. Al-
meer dan de helft van alle
ergadering voor deze
oplossing
is met onze verantwoordelijkheden
en. zo mogelijk, ook aanvaardbaar
voor Indonesië
Uit deze bereidheid en in feite uit
de standvastige politiek van mijn
regering, gericht op een billijke en
vreedzame oplossing van het pro-
■PPtden van
die de toestand z
ergeren".
i Communiqué van
ministerraad
Na de beëindiging van de mi
nisterraadsvergadering van za
terdagmorgen is het volgende
communiqué uitgegeven:
„Het kabinet heeft zich vrijdag
en hedenmorgen diepgaand bera
den over al de aspecten van de
Nieuw-Guineaikwestie. Het heeft
daarbij in het bijzonder aandacht
geschonken aan de situatie, ont
staan na de behandeling van dit
vraagstuk in de Algemene Ver
gadering der Verenigde Naties,
alsmede aan de resultaten van de
sedertdien onmiddellijk plaats ge
had hebbende besprekingen en
verkenningen op internationaal
niveau.
Op grond van dit beraad, is het
kabinet tot een beslissing geko
men ter uitvoering waarvan op
korte termijn een aantal vertrou
welijke besprekingen in interna
tionaal verband nodig zal zjjn.
De aard dezer besprekingen
maakt het niet mogelijk hierop op
dit ogenblik verder in te gaan. De
regering beoogt, zo spoedig als
zij dit verantwoord acht, nadere
mededelingen te doen".
(Van onze parlemenlsredactie)
TVE MOGELIJKHEID bestaat, dat tussen Nederland en Indonesië een
U open gesprek over de kwestie-Nieuw-Guinea tot stand komt. Maar
of deze mogelijkheid spoedig zal kunnen worden verwezenlijkt, hangt in
eerste instantie af van het resultaat van door Nederland geïnspireerde
Amerikaanse bemiddelingspogingen. Deze zijn erop gericht een dergelijk
gesprek mogelijk te maken en voor te bereiden. Tot deze conclusie komen
politieke waarnemers in Den Haag aan de hand van drie zeer recente
feiten:
Vieuws in
1 Minister-president De Quay heeft
zaterdag jL per telegram de secre
taris-generaal der V.N. Oe Thant er
van verwittigd, dat de Nederlandse
regering actief bezig is met het zoe
ken naar andere wegen en middelen
om voor de kwestie-N. Guinea een
oplossing te vinden, „die verenigbaar
is met onze verantwoordelijkheden
en," zo mogelijk, ook aanvaardbaar
voor Indonesië".
2 Na afloop van het kabinetsberaad
van zaterdagmorgen werd in een
officieel communiqué meegedeeld,
dat het kabinet inzake N. Guinea tot
een beslissing is gekomen, „ter uit
voering waarvan op korte termijn
een aantal vertrouwelijke besprekin
gen in internationaal verband nodig
o In aanslufting hierop verklaarde
perschef Lincoln White van het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken zaterdag, „dat er inderdaad
overleg gaande Is" en dat de Ver
enigde Staten „met beide partijen
besprekingen voeren, om te zien of er
enigerlei overeenkomst kan worden
bereikt". Een andere Amerikaanse re
geringsfunctionaris voegde hieraan
toe. dat de VS. niet willen optreden
als derde partij bij de onderhande
lingen.
Het (op minister Cals na complete)
kabinet had zaterdagmorgen ruim ander
half uur nodig om tot een beslissing te
komen. Over de Inhoud van die beslis
sing hulde men zich na, afloop in het
grootst mogelijke stilzwijgen. In het of
ficiële communiqué werd gezegd, dat de
aard van de „vertrouwelijke besprekin
gen in internationaal verband het niet
mogelijk maakt hierop op dit ogenblik
nader in te gaan. De regering beoogt, zo
spoedig als zij dit verantwoord acht,
nadere mededelingen te doen".
Ondanks het gebrek aan houvast in de
regeringsverklaring durft men in poli
tieke kringen de conclusie aan, dat het
kabinet (Inclusief minister Luns) nu
bereid Is zo spoedig mogelijk met Indo
nesië te gaan praten, zonder dat er aan
dit gesprek prealabele voorwaarden wor
den verbonden. Op die bereidheid tot
een „open gesprek" zou met name prof.
De Quay's telegram aan secretaris-gene
raal Oe Thant wijzen. Daarin wordt met
geen woord meer gerept over wat Neder
land tot dusverer als voorwaarde voor
een gesprek met Indonesië heeft gesteld:
nl. dat dit land het recht van de Papoea's
erkent om over eigen politieke toekomst
beslissen. Het woord „zelfbeschlk-
Veelbetekenend lijkt ook de passage
in het telegram, die spreekt over een
eventuele oplossing, welke (behalve ver
enigbaar met onze verantwoordelijkhe
den) „zo mogelijk ook aanvaardbaar is
voor Indonesië". Deze woorden, gecom
bineerd met het ontbreken van elke ver
wijzing naar de (door Indonesië onaan
vaardbaar geachte) Nederlandse eis in
zake 't zelfbeschikkingsrecht, kunnen een
aanknopingspunt zijn voor de veronder-
één oogopslag
Een „open gesprek"
tussen Nederland en Indo-
nesië zou tot stand kunnen
komen, als Amerikaan
se bemiddelingspogingen
zouden slagen. Achter de
schermen is er in Den Haag
en Washington blijkbaar
veel gaande.
President Sukarno heeft
een staf vcor militaire
plannen en operaties inge
steld om hem te adviseren
over de 'bevrijding' van
Nieuw-Guinea. De voed-
selproduktie en -distribu
tie in Indonesië zal onder
controle worden gesteld
ter voorbereiding op de
algemene mobilisatie.
Overal zijn posten inge
richt, waar vrijwilligers
voor Nieuw-Guinea zich
kunnen melden. Sukarno
heeft opnieuw een even
tueel „open gesprek" met
Nederland van de hand ge
wezen. Sowjethulp blijft
Indonesië binnenstromen.
In Katanga zullen dui
zend Kongolese militai
ren, beschikbaar gesteld
door de centrale Kongo
lese regering, de VN-
strijdkrachten gaan ver
sterken. Zij zullen geen
offensieve taken verrich
ten. Premier Adoela heeft
president Tsjombe van Ka-
tanga gewaarschuwd de
dcor hem getekende over
eenkomst na te komen.
stelling, dat de regering thans een iets
ruimere interpretatie van het zelfbe
schikkingsrecht voor ogen zou staan.
(Voor vervolg zie pag. 7)
Het ijs heeft tijdens de kerstdagen
aan vijf jonge Friezen het leven ge
kost. Maandagmorgen raakten de zes
jarige Sjouke Remery en de twaalf
jarige Wolter Bijl uit Sneek, samen
met hun twaalfjarig vriendje Siepie
Bethlehem, in een wak in de Geeuw,
toen zij met een slee speelden. Voor
Sjouke en Wolter kwam de toege
schoten hulp te laat.
In de Oudegaaster Brekkën verdronk
gisteren de negenjarige W. van der
Kamp uit Blauwhuis in een wak. Op
het Heegermeer reed de 17-jarige J.
Bruinsma uit Woudsend in een wak;
een vriend kon op het nippertje worden
gered, maar Bruinsma niet. Op het
Sneekermeer zakte de 21-jarige Eize
Stoker uit Luinjeberd door het ijs. Hij
verdronk. Jongelui wisten met aan el
kaar geknoopte sjaals een andere dren
keling te redden.
tr Nederlandser feest dan dit:
schaatsen op de vaarten en plas-
stn van ons polderland? Tien
duizenden hebben ijlings de
ijzers ondergebonden en honder
den van de besten maken zich
voor tochten en wedstrijden.
Voor de eenden is het anders
zo ruime water echter geschrom
peld tot een benauwd klein
plekje.
DE afgelopen Kerstdagen zijn de
koudste geweest, die ons land
ooit gekend heeft. Tot voor kort gold
Kerst 1938 als de koudste. Ook in het
westen van het land vroor het nu
zeven tot tien graden. Zó stevig heeft
de vorst ons land in zijn greep, dat
waarschijnlijk reeds zaterdag de Elf
stedentocht zal kunnen worden ge
houden. Op de meeste plaatsen is het
ijs in Friesland betrouwbaar, maar
nog niet overal.
De laatste tocht werd in februari
1956 gehouden. Toen werd een re
cord-aantal van zesduizend deelne
mers bereikt. Omdat dit jaar min
stens een dergelijk groot aantal wordt
verwacht, is het een eerste vereiste
dat het ijs bij de start enorm sterk is.
De tocht zal, evenals het de laatste ke-
JW» iA-'f rtti jfi jr
Zaterdag is in Calabrië, het zuidelijk
ste deel van Italië, de achterste wagon
van een volle personentrein losgeraakt
en in een rivierbedding getuimeld. De
wagon maakte een val van ongeveer
dertig meter. Tenminste 71 mensen zijn
om het leven gekomen.
De treu; bestond uit drie rij tuigen en
vervoerde meest werklieden, schoolkin
deren en huisvrouwen naar Cataruzaro.
In het verongelukte rijtuig bevonden
zich tachtig personen. De wagon raakte
los bij het oprijden van een brug, liep
uit de rails en stortte langs de rotsach
tige helling in de bedding van de rivier
de Fiumarella. De gehele dag is men
bezig geweest de slachtoffers met snij
branders uit het wrak te bevrijden. Het
was de eigste treinramp na de Tweede
Wereldoorlog in Italië.
Opnieuw feuilleton
van MacLean
Vandaag vindt u de eerste afleve
ring van een nieuw feuilleton dat
opnieuw een succes belooft te worden.
Alistalr MacLean schreef het en
u kent hem van zjjn eerder door ons
gepubliceerde romans; „De kanonnen
van Navarone" (thans ook een film-
succes); „Ontsnapt langs Krakatau"
en „Nacht zonder einde". Lees elke
dag op pagina 7 wat zich verbergt
achter de mysterieuze titel:
X—13
gebruikelijk was, om de zuid gaan,
hoewel er tussen Harlingen en Franeker
Franeker-Dokkum enkele wijzigingen
in het traject komen. De rijders komen
meer langs het voor velen zo be
ruchte Vrouwenbuurstermolen. maar r(J-
den \ia de Findekumervaart. Vandaag zou
naarstig de ijstoestand worden nagegaan.
Mocht de Elfstedentocht zaterdag om
organisatorische redenen niet kunnen
worden verreden, dan wordt hij op 3
januari vastgesteld.
SCHEEPVAART
In vele delen van ons land ondervindt
het scheepvaartverkeer al hinder van de
aanhoudende en strenge vorst. Als gevolg
van de ijsvorming op het IJsselmeer is
de bootdienst van Urk naar Enkhuizen
gestaakt. Urker Noordzeekotters hebben
een veilig heenkomen gezocht, o.m. naar
de havens van Wieringen en Delfzijl. Ook
de bootdienst Enkhuizen-Staveren is ge
staakt. De veerboten van Terechelling en
Vlieland zouden vandaag nog proberen
Harlingen te bereiken, maar er wordt ge
rekend op grote vertraging.
Gedeputeerde Staten van Friesland
hebben een vaarverbod ingesteld voor
alle kanalen, die bij de provincie Fries
land in onderhoud en beheer zijn.
Het ijscomité van de stichting binnen
vaart heeft meegedeeld dat ijsbrekers
vandaag zijn begonnen met het open
breken van de Zuid Willemsvaart en het
Wilhelminakanaal.
BUITENLAND
Londen, waar het zelden vriest, noteer
de de koudste Kerst sinds 70 jaar: het
kwik kwam drie graden onder het nul
punt en ook in Berlijn braken records:
de temperatuur daalde tot 20 graden
onder nul.
In het Middellandse Zee-gebied en in
Het Kanaal heeft het gestormd.
Ook buiten Europa is hef koud geweest
In het noorden van India zijn 200 mensen
om het leven gekomen als gevolg van een
koudegolf, die nu al tien dagen duurt. De
laagste temperatuur bedroeg 15 graden
onder nul. hetgeen in dit gebied vrijwel
nooit voorkomt. Het midwesten van de
V.S. werd geteisterd door sneeuwstormen,
waardoor honderden schoolkinderen en
toeristen onderweg zijn blijven steken.
Tenminste tien mensen zijn hier om het
leven gekomen.
Generaal Franco, het Spaanse staats
hoofd, heeft zondagmiddag op de jacht
een ongeluk gehad. Volgens een offi
ciële mededeling liep hij lichte verwon
dingen aan de linkerhand op door een
ongelijk met zijn geweer. Hij moest in
een ziekenhuis worden behandeld.
BINNENVERINGBED j
het beste bed ooit gemaakt
SCHUIMRUBBERBED
met versterkte mlddtnsMor
fabrieken Zevenbergen 1
Hebt U
„Dat zit zo'
al?
Zie bon op de advertentiepagina's
ATEN HEEFT van de Indiase aanval op
Portugees Goa kwalijke gevolgen
verwacht voor Nederlands Nieuw-Guinea.
Zou Soekamo er geen aansporing in zien,
ook van wal te steken? Het is meegeval
len. Het is gebleven bij de politiek van
dreigementen. Wel mag waarschijnlijk als
een gevolg van Goa worden gezien, dat
Amerika inzake Nieuw-Guinea actiever la
geworden.
Amerika heeft over Goa veel te horen
gekregen. India verweet het zijn kritiek,
Portugal zijn lijdzaamheid. Duidelijk Is,
dat een Indonesische invasie in Nieuw-
Guinea. zonder dat Amerika zich In eni
gerlei wijze werkzaam betoonde, door
Nederland, naast Portugal een tweede
bondgenoot in het Westen, slecht zou
worden opgenomen.
Zo is dan Amerika nu aan het bemidde
len geslagen, zij liet in zoverre dat het
beide partijen, Nederland en Indonesië,
voor een gesprek bijeen wil brengen. Er
zijn aanwijzingen, dat Amerika het daarbij
wil laten. Indien dat zo is. ware het te
betreuren. Want er moet Nederland veel
aan gelegen zijn, dat, zo het tot bespre
kingen tussen Nederland en Indonesië
mocht komen, een derde staat daarbij aan
wezig ls, desnoods slechts als waarnemer
en toehoorder. Daardoor komt in het bij
zonder Amerika in aanmerking.
Het gesprek zelf zal dus wellicht „open"
zijn, in die zin dat ze samen aan één tafel
gaan zitten. Het heet, dat Nederland hier
toe bereid is. Van de bereidheid van In
donesië is nog weinig gebleken. Integen
deel. terwijl de Nederlandse regering een
zekere terughoudendheid in haar uitingen
betracht, betoont Soekamo zich zonder
ophouden een meester in het voeren van
een koude oorlog. Deze politiek bewijst
hem overigens tevens de dienst van een
nevelgordijn om de fatale economische
situatie in zijn land. Vanwege Nieuw-
Guinea behoeft hij in zijn land geen nood
toestand af te kondigen, die is er vrijwel
reeds.
In deze ernstige situatie ls het een ge
lukkige omstandigheid, dat onze regering
in het onafgebroken zoeken naar een op
lossing ook thans eenstemmig is gebleken.
Misschien heeft het even gestormd, mis
schien ook niet. Misschien heeft men bin
nen het kabinet de methode toegepast van
de „brainstorming" de methode waarbij
men frank en vrij suggesties op tafel
werpt, waaruit niet zelden een waarde
volle gedachte gestalte neemt.
En is het te veel verondersteld.^ dat in
die besprekingen binnen het kabinet ook
iets heeft geklonken van de geest van het
kerstgebeuren? Het had gekund.
In elk geval heeft onze regering In deze
dagen veel wijsheid nodig, die haar dan
ook wel mag worden toegebeden.
„En we kunnen ze altijd nog laten
opzetten voor mijn poppenhuis
"PkUIZEND Kongolese militairen
gaan in de komende dagen de
V.N.-strijdkrachten in Kongo ver
sterken. Zij zullen wachtdiensten
verichten op de V.N.-basis Kamina
en V.N.-militairen vrijmaken voor
ledig in noord-Katanga, waarin be-
opvullen van een gevaarlijk lucht-
doelde basis is gelegen. Voor de Kon
golese militairen zijn geen offensieve
taken in Katanga weggelegd. Niette
min kan premier Tsjombe de aan
wezigheid van duizend militairen uit
het gebied van Leopoldstad zien als
ten aanwijzing, dat de V.N. ernst
maken met het beëindigen van de
onwettige afscheiding van Katanga.
Premier Adoela heeft Tsjombe ook
nog eens gewezen op de grote verant
woordelijkheid, die hij op zich nam.
toen hij naar Kitona reisde en daar
een akkoord met hem sloot. Evenals
bij vorige gelegenheden heeft Tsjom
be toen zijn nederlaag nabij was om
onderhandelingen gevraagd. Zodra de
strijd was gestaakt heeft, hij echtei
direct weer zijn woord gebroken,"
aldus Adoela.
Vandaag zou een Katangaanse delega
tie naar Leopoldstad vertrekken
de centrale regering over een
grondwet te gaan praten, zulks
komstig een te Kitona gemaakte
spraak. De V.N. zouden voor het vei
van de 20 parlementsleden zorgen. Do
parlementaire werkzaamheden zouden
vandaag in de Kongolese hoofdstad wor
den hervat. Gedacht wordt aan een „fe
deraal concept", waarvoor dezer dagen
gepleit werd door de heer Van Bilsen,
eens de adviseur van president Kasavoe-
boe. Deze rechtskundige meent dat het
een tragische fout zou zijn, te trachten
premier Adoela te overreden een con-
federaal compromis met Tsjombe te doen
sluiten. Een confederatie zou naar zijn
mening de eenheid in Kongo vernietigen
en vrij baan maken voor de communis
ten, die de baas zijn in Oostprovincie.
Intussen z(jn de stoffelijke overschotten
gevonden van drie rode kruis-vertegen-
woordlgers. te weten de Italiaan Liver,
de Belgische mevrouw Vroonen en de
Nederlander Smeding. Zij werden ont
dekt by de rotonde ln Elisabethstad
waar hevige gevechten werden geleverd.
De Katanganen hebben de V.N.-troepen
ervan beschuldigd, de drie mensen te
hebben gedood.
Merkwaardigerwijs verdween het drie
tal evenwel nadat de heer Olivet de
Katangaanse gendarmerie had gewaar
schuwd, in de strijd tegen deVJf.-troe
pen niet van rode kruis-emblemen ge
bruik te maken. De heer S. S. Smeding
(25 jaar oud) was directeur van het kan
toor van de Borsumij te Elisabethstad.
Hij werd te Middelburg geboren, studeer
de te Groningen aan de h.t.s. en vertrok
enkele jaren geleden naar Leopoldstad.
Hij had vrijwillig dienst genomen bij
het rode kruis, toen de gevechten in
Elisabethstad enkele weken geleden uit
braken.
kort waren de kerstdagen
1938 nog de koudste in ons land,
maar nu is het de kerst van 1961. Ook
hier in het Westen vroor het 's nachts
7 tot 10 graden. In Krimpen werd gis
termorgen 15 graden vorst gemeten.
Het grootste deel van Europa heeft
een volop winterse 'kerst gehad, en ook
in Engeland is het in geen 70 jaar zo
koud geweest.
In Zuid-Frankrijk is zachte lucht door
gedrongen met temperaturen van 15 gra
den boven nul. Boven de Noordzee zou
de wind morgen meer naar west tot
noordwest draaien en drijven er meer
wolkenvelden binnen. Dit betekent dat
de vorst ook morgen nog niet verdwijnt,
maar wel verder gaat afnemen. Een de
pressie die naar de Noorse kust trekt
zal na morgen een nieuwe aanval op de
vorst in ons land inzetten
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Vannacht en morgenochtend matige tot
strenge vorst, morgenmiddag over het
algemeen matige vorst. Plaatselijk be
wolking ol mist, maar overwegend droog
weer. Matige tot zwakke wind uit ooste
lijke richtingen. (Opgemaakt 11.15 uur.)
Zon en maan
Donderdag zon op 8.48. onder 16.35 uur.
Maan op 23.27, onder 12.09 uur. 30 de
cember laatste kwartier.
Tendens stationair
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
gOWJETPREMIER Chroesj- week gedaan op een confe- mie. P. A. Vlasjoek. die er hierop: „Moet ik de hoogste „Ik kan
fout maken,
autoriteit zijn in kwesties maar gij moet als hij een
--- ivan landbouwwetenschap? eerlijk wetenschapsman rijt,
erhlaring Is gisteren door le hebben beroepen, dat hij Gij zijt president van de tot mij zeggen: „kameraad
zich slechts had gebaseerd op Oekrainse landbouwacademie Chroesjtsjef, u begrijpt die
tsjef heeft erop aange- rentie van landbouwautori- zich met betrekking tot
drongen, dat lager geplaatste teiten in de Oekraïne en zijn bepaalde methode op schijnt
Sowjet functionarissen het verklaring Is gisteren -----
hem zullen zeggen, als hij het de Prawda gepubliceerd,
mis heeft en niet gedwee alle
aanwijzingen zullen aanvaar- De opmerking van Chroesj- opmerkingen"
den- tsjef was uitgelokt door de
Dit heeft hij de vorige Oekrainse landbouwacade-
door Chroesjtsjef gemaakte en ik ben secretaris van het zaak niet helemaal goed"
hoofdbestuur van de partij. a!s gij mij uitlegt hoe ik de
In deze zaken moet rij mij zaak juist moet zien, sal ik
antwoordde helpen en niet ik u, u daarvoor danken."
Chroesjtsjef
