EEN STUKJE LIEFDE Als je eigen huis zo ver en onbereikbaar lijkt óók in APPELBOLLEN Open briel KERST BIJLAGE 1961 JE VERGEET HET ALLEMAAI DAAROM JUIST NU: SAMEN Je vergeet, dat je wel eens moedeloos in een stoel neerplofte, omdat de kinderen in een lastige, kwetsbare stemming het uiterste van je hadden gevergd je vergeet, dat je al een tijd lang aan een nieuwe vloerbedekking toe was en je je bijna dagelijks ergerde aan het weinig toonbare kleed van nu je vergeet hoe je man 's avonds wel eens thuis kon komen met een humeur, waar amper „goeiencfag" van af kon je vergeet hoe je soms opzag tegen al die extra uren huisvrouwelijk werk rond feest- en verjaardagen Je vergeet het allemaal. De kinderen, die één keer in de acht weken wat onwennig en schuchter binnenkomen, laten je hart een sprong maken naar je keel. zodat je behoorlijk moet slikken om het weer op z'n plaats te krijgen. Het kleed is onwezen lijk en ver. De man, die naast je bed zit en zo nu en dan je hand vasthoudt, lijkt weer wat op die jongen van vroeger, uit je verlo vingstijd. Hij zoekt naar fcijn woorden, óf praat druk en snel om de toegemeten tijd te over bruggen En die extra zorgen rond de feestdagen.... je zc" alles voor over hebben om noods uren achter elkaar i.. keuken te staan, te bakken en te braden, je goede servies en je glazen op te poetsen. Wat alle maal zo gewoon was krijgt de vorm van een machtig ideaal.... THUIS, je eigen kamers, je eigen bed. je eigen plartten, de melk boer en de bakker aan de deur... Er gaat bijna geen dag voorbij of je denkt er aan. weken, maanden, soms zelfs jaren. Vooral nu het december is. de maand van Sint, van Kerst en van Oud en Nieuw. En als je dan op de Eerste Kerst dag 's morgens om vijf uur al de zusters buiten op het terras voor je zaal ..Er is een Kindeke ge boren op aard", 'of ..Stille nacht" hoort zingen, krijgt het je hele maal te pakken. Dan voel je dub bel: dit. de zaal, het bed. 't nachtkastje en dokters in witte jassen is nu mijn wereld, om grensd door de muren van het sanatorium en de hoge dennebo- inen daar omheen. Je drinkt de thee en knabbelt op de beschui ten. die beschenen door kaars licht tijdens het vroege zingen van de zusters worden binnenge bracht: je zegt: ..wat een ver rassing" en geeft de opgewekte glimlach van de verpleegster te rug. Maar je gedachten zijn er niet bij, die vliegen kilometers ver weg. naar huis Tóch stem je een paar uur later in de grote kerkzaal met het orgel in: ..Ere zij God. vrede op aarde", even als die tientallen andere patiënten om je heen. In koor een loflied aanheffen kan soms gemakkelij ker zijn. dan het in je eentje te doen.Dat nu is Kerstfeest in een sanatorium; samen proberen van Kerst een Feest te maken, de gedachten aan thuis in goede hanen te leiden en je door kaars licht en dennegroen heen van bin nen te concentreren oo»één groot x-.:_ tr_ Kln. mny de Jong (tic 'chts) heejt daar ..Er i Je har! Iedereen draagt daar het zijne betreft of hare toe bij, tenminste, als 't goed is. Een actief aandeel hoeft men er niet eens in '.e heb ben, als het met de sfeer in of rond het bed maar klopt! Wél ac tief is de staf van zo'n sanatori um: in ..Zonnegloren" te Soest kle> konden we dat ervaren. Van leer- tiëc ling af tot top toe uit juist Kerst te omringen lcr aandacht moet trekken èn af leiden. Let ook even op de pa tiënten zelf. die hun eigen afdelin gen versieren en van wie sommi gen een ander, die het nodig heeft, ..een zetje omhoog" ge ven. We weten bijvoorbeeld zeker, dat de 49-jarige G. Schumann uit Amsterdam, wiens naam u wel licht zijn Duitse herkomst ver raadt, het er moeilijk mee zal krijgen. Dat hij zal denken aan zijn met zorgen en doorzettings vermogen omhoog gewerkte zaak, die hij ineens in de steek moest laten: dat hij zal denken aan zijn vrouw, die probeert het alle maal op gang te houden, dat hij vooral zal denken aan zijn zoon Robert van zeven. Maar we we ten óók zeker, dat de 60-jarige J. van Tijn uit Rotterdam, al is hij bijna een halve meter kleiner, zijn kamergenoot een klap op diens schouders zal geven met een: ,,ik was óók liever thuis. Maar we staan voor de feiten en daar moeten we door heen". Een echt Rotterdamse opmerking zou je kunnen zeggen maar even zeer ,,een stukje liefde". Naar drie huizen Op een andere zaal zal onher roepelijk de 33-jarige mevrouw N. Schouten-Peters uit Waddinxveen due huizen tegelijk zonder dat ze het zal zeggen. haar gedachten in een paar hui zen tegelijk zijn. In het ene weet ze haar Marja van negen, in het andere Nieneke van zeven. Aria van twee èn haar man. In het derde ziet ze de ramen en deuren stijf gesloten, dat is haar éigen huis, voorlopig helemaal op slot ze daar weer de bedden gaat op maken en het eten koken. Zij zal Voor de °P haai" beurt vast wel zorgen dat ..zetje omhoog" als haar lurvrouw, de 28-jarige mevrouw A. Kruk-Nieuwenhoff in eens begint te praten over Frank van drie en Hans van anderhalf. Ze zal zeggen: ..toe joh....mis- Adjunct-direc trice -zuster A. L. M. Pruis 20 jaar onderwijzeres kondigen. Waarschijnlijk is zij een van de weinigen, die niet aan huis zal denken. Haar béd is na melijk haar huis. al twintig jaar lang. Zes en veertig is ze nu, zes en twintig toen ze ziek werd. Zo'n zeven duizend dagen in bed, denkt u zich dat eens in. Van het ene ziekenhuis naar het andere sanatorium, Davos.... nu al weer zeven en een half jaar Zonne gloren". ..Haar moet u echt even gaan opzoeken" hadden dr. Berghauser Pont en zuster Pruis gezegd. Lo pend naar haar kamer aan het einde van een lange gang maak je je dan onwillekeurig een zeke re voorstelling van een al zó lang kurende patiënt. Zuster Nij- boer bleek een openbaring. Vro lijke bruine ogen, een mond elk moment tot glimlachen bereid, up to date ingesteld op wat ook bui somber ingestelde mede patiënten een heel program! ..Waarom ik° Wat heb ik gedaan dat juist ik Heb ik schuld?" zijn soms de re acties van heel wat pa tiënten. „Zoals ook van die kapitein, één bonk boer zich nog te herin neren. „Vraag liever: hoe kom ik er uit èn wat doe ik daaraan inplaats van: wat heb ik gedaan" zo heeft zuster Nijboer die kapitein proberen te le ren. En ook nog „wat doe je met de dag van vandaag", ondanks het feit. dat ze zich zulke reacties best kan in denken. Niet iedereen heeft ten slotte zo'n aangeboren interesse in ook nog een ander leven, dan dat van jezelf, meegekregen Samen Hoe zij Kerst zal vieren in „Zon negloren"? op dé manier: samen. „Geen enkel feest, en juist dit feest, maak je alleen, dat lukt je Samen zegt zuster Nijboer en als iemand het kan weten, is zij het. De meisjes van een zaal op dezelfde gang gaan dat in praktijk waar maken. Janny de Jong (19) uit Voorschoten heeft de hele zaak daar opgewarmd, want zij kan uit ervaring vertel len, dat Kerst op „Zonnegloren" veel fijne kanten heeft. Zo zal dus iedere afdeling èn zal men met z'n allen de 25e en 26e december gaan beleven. Voor ve len is deze laatste maand van het jaar de moeilijkste, dat hoe ven we u niet eens door te geven. En nu kunt u misschien, lezend over een sanatorium en t.b. den ken: gelukkig dat het tegenwoor dig met tb. zó erg niet meer is als vroeger, dat er veel meer pa tiënten genezen en dat in een kor tere tijd: het allemaal onderschat ten (zoals over 't algemeen ge beurt) is niet juist. Lang kuren is er helaas ook nog bij. Juist dan loop je de kans (en het gevaar) „thuis", waar dat ook mag zijn, te idealiseren. Op „Zonnegloren" is me:i daarvan heus wel op de hoogte. Daarom temeer is er een groot stuk liefde nodig, vooral als het december is geworden... 't Was goed, die lief de eens van heel dichtbij te proe- ANK HOVINGH-KRAYC) de de orde van de dag ls, en een gast vrouw tot en met. Haar geheim: ze heeft op bed leren leven.- „Toen ik ziek werd, zei m'n va der: kind, denk er aan, dat dit je wereld kan worden. Hij had er niets sombers mee voor, hij heeft alleen toen al gezien, wat waar heid werd". Wel. zuster Nijboer („ik had m'n witte kruis en m'n ooievaartje toen het allemaal be gon, eigenljk was er veel te wei nig controle in die tijd") heeft van dat bed haar wereld ge maakt. Een zonnig, eigen wereld je, dat z'n stralen heeft afgescho ten naar alle kanten. Er was eens een dokter die tegen haar zei: jouw beste eigenschappen kunnen je grootste vijanden wor- - J1* J iarheid. den. Ook dat werd /V. Schout hoe en zoveel je maar wilt: het krijgt dan geen werkelijke in houd", zegt geneesheer-directeur dr. J. A. W. Berghauser Pont en 'it wat ..Zonnegloren" al 22 jaar. Waarom ik Rust en aanpassing, zo onzet- tend belangrijk voor patiënten als deze, bleek een van de zwaarste opgaven. Frans, kunstgeschiede nis. toneelstukken schrijven, ver talen, plezier maken met wat GAAT U EEN BOOMPJE OPZETTEN? Voor bet geval u een (kerst)boompje wilt gaan opzetten een paar tips, Blad-Zij zou eigenlijk niet compleet zijn zonder tips, vindt u niet? Er zijn verschillende manieren om uw groene boom zo fris mogelijk te houden. Eentje ervan is: laat geen houten kruis onder uw boom timmeren (maar neem die twee plankjes wel mee!) Zit er al een kruis onder, haal dat er dan even af. U neemt een leeg conservenblikje en slaat precies in het midden van de bodem een klein gaatje. Als u nu een stukje rubber of zoiets op het midden van het kruis legt, slaat u vervolgens dit kruis via het gaatje in het blik weer aan de stam, die u daartoe uiteraard in het blikje hebt laten zakken. En nu komt het waar het bij deze tip om gaat: op die manier hebt u een „bloem potje" voor uw boom gekregen. Steeds als u de kamerplanten water geeft loopt u met uw gietertje langs de boom om een flinke scheut in uw „bloempotje" te gieten, 't Water kan er niet door heen sijpelen, omdat het stukje rubber tussen bodem en kryis wel voor een redelijke afsluiting zorgt. Op die manier houdt u het groen langer mooi én voorkomt u het uitvallen van de naalden (dus hel alsmaar vegen....) Bent u in het (gelukkige) bezit van „Tip- Parade", dan Kunt u wat nu volgen gaat in dit boek vinden. Zo niet: als 't feest achter de rug is en de boom de deur uitgaat kunt u die het beste midden op een laken zetten, dat toch de was in moet. De vier punten haalt u naar elkaar toe en zo vervoert u de boom uw huis uit. zonder dat u als klein duimpje een spoor van dennenaalden achter u trekt. Pas'er mee op Tenslotte op de valreep nog iets over kerst- boomverlichting, voor u gelezen in de Consu mentengids. Hebt u besloten veiligheid boven romantiek te stellen, dus de echte kaarsjes te vervangen door elektrische lichtjes, let dan goed op wat u zich aanschaft! Bij onderzoek is namelijk aan het op deze dagen zo zacht schij nende licht gekomen, dat verschillende dozen met kerstlampjes minder betrouwbaar mate riaal bevatten. Eén ding moet daarbij wel ver teld: verschillende van dergelijke produkten met name van Japanse herkomst zijn niet in dit onderzoek betrokken, omdat deze één- seizoensvliegen het volgend jaar bijna nergens meer verkrijgbaar zijn. Dit zou op zichzelf mis schien al een bescheiden waarschuwing kunnen betekenen dus wèl bekeken. De snoeren bleken (op na) wel in orde, minder goed gesteld was het met de stekkers van twee merken. En daar stekker Inhaerent is aan veiligheid, waar het u uiteindelijk toch om begonnen is, moet u dus bij aankoop met name op de stekkers letten. Ver der ontbrak bij één merk het kortsluitingscon tact, terwijl bij één kerstboomverlichting, waar van de stekker al niet deugde, de gloeilampjes ook niet direkt zo prima waren. Namen kunnen we u, zoals u weet, niet geven. Kopen in een goe de zaak met deskundige voorlichting is dus in dit geval de aangewezen weg. Anders loopt u kans met Kerst zélf in de donkere dagen te komen zitten, die daar meestal aan vooraf plegen te gaan Op hiin manier liefde.. jaar met het ™hto"buurvi Een stukji baby van tu stempel van de tuberculose op de longen, voor de oudste pa- van 87 jaar, voor iedereen, n iedereen. Niet alleen de twee Hervormde predikanten de nodige zorg en aandacht. Niet de inrichting (ds. D. M. Jalink alleen, omdat dit vanzelfsprekend i geen Kerstfeest maken. Kerst feest moet e: geef je een stukje liefde alles wat je onderneemt. Natuur- Pruis (twintig jaar onderwijzeres, ds. K. H. Meyer) en dc Geref. .Je kunt predikant (ds. C. M. van der Loo) leggen hun hart in de advent- en Met Kerst Kerstdiensten. Niet alleen de ad junct-directrice lijk, moet wordfen georgani- bijna grijze haren seerd, we hebben hier een kleine leerling-verpleegster, nu behorend driehonderd patiënten, dus u be- tot Zonneglorens top) geeft aan grijpt.... Maar als je het niet met sfeer wat zij heeft. En niet alleen je hart doet. kun je organiseren dr. Berghauser Pont zet de sa menzang in Gaat u óók eens mee naar de Zuster J. C. A. Nijboer keuken. Daar geven chef-kok J. 7000 daten in bed' A Huisman en zijn medewerkers 8 dat stukje liefde op hun manier Ze hakken appelbollen „zoals je ze nergens proeft, als ik de kans krijg neem ik er twee" zegt de geneesheer-directeur. Haantjes komen goudkleurig uit de oven. op de kerstpudding kunnen ze in het op dit punt verwende Enge land jaloers zijn. En weet: eten is belangrijk in een sanatorium! Er wordt wel eens van Kerst ge zegd. dat het een „eetfeest" yiEZO, als u n dat u Blad ZU openslaat, dan hoop ik dat u ook even kunt blijven zitten. En langzaam de ze laatste donkere weken van u af kunt laten vallen. Drie zon dagen liggen voor ons, zijn, wie weet, al begonnen. Na drie we ken van ploeteren in regen en duisternis, van druk in de weer zijn. na al het opvangen van natte en moede huisgenoten, in zorg voor kleding en voedsel, in het toebereiden van het huis. moeten we nu. met één sprong. Kerstfeest vieren. hAT is me te kras. en u! Het zal me tenminste een troost zijn als het u ook niet meevalt. Vóór de Kerst ben ik altijd draverig en dat kun jc op Kerstmorgen niet ineens stil ctten. Vooruit jongens, alle maal mee naar de kerk. nee niemand zorgt intussen voor vaat en koffie, veel te jam mer als je de dienst mist, straks wassen we wel af. En straks koken we en straks be gin ik eens aan alle lectiiur die ik achter ben en straks ga ik dat spelletje dat mijn dochtertje op Sint heeft ge kregen, eindelijk eens met haar spelen, en dan hoop ik ook nog die en die te schrijven en d'-1 riog zingen, en bezoek ont vangen. want aan de Kerstdagen is voorlopig geen einde. En zo merk je haast met dat je niet met draven kunt ophouden. Ge lukkig zijn ondertussen tegen krachten aan het werk gegaan. Bijbelwoord cn Kerstlied hebben al de drukte toch de weg ge- schien volgend jaarmoet je t vonden worden in deze welvaartstijd. Dat zakdoek?... proef dat kerstbrood het meer de dagen van bout en eens.... UtaÉriMÉjriBrig banket, van kransjes in overladen ker niet bomen en van wijn bij het diner schien zijn. dan de dagen waarop we stil tje een moeen staan bij wat Kerst in met et werkelijkheid betekent. In een natorium leeft men echter krijg je bij je eigen bak- En dan gaan ze mis- amen hun over-buurvrouw- hele fijne Kerst toewensen met een „dat het maar een zoon mag worden". Er is namelijk kans op dat die zo rond dc Kerst- aaltijd naar maaltijd, het zijn dagen haar babytje krijgt. Een punten, ejke dag weer, het dochtertje heeft zc al. misschien nu een zoon. Het zwarte haar en wat donkere gezicht op het kus sen. zegt ze met een „r", die mede haar Indische achtergrond duidelijk maakt: ,,'k zal het wel niet bij me mogen houden. „wat eten we" krijgt cent dan normaal. Dat weet óók chef-kok Huisman, vandaar Zetje omhoog Loop tuisen de d.ens.en !n de i magnifieke nieuwe kerkzaal .Zonnegloren" door de verschillende afdelingen. U zult heeft. strijkt onbewust met haar hand over de sprei, daar, waar het kindje nu nog wél bij zich er hoofden vinden die met de verpleegsters in ille opzichten het heldere kaarslicht laten branden. En die soms in oktober al begin nen een goed Kerstverhaal op te zoeken, dat 'a avonds op zaal èl- 7000 Dagen Eén patiënt, zuster J. C. A. Nijboer. zal helemaal alleen wak ker worden als haar gezonde col lega's buiten Kerst zingend aan gedachten, ais net ware mee-gedraafd. En nu wint een stille stem aan kracht. Maant tot rust. Want Kersfeest is rust. Liefde Gods is tot ons gekomen, en wat is liefde ooit anders dan rust. God begon met liefde cn dus met te rus'en. In de verwarring der tij den. in misverstand, ja in wan begrip allerwege. gee't Hij Zijn liefde gestalte in Zijn Zoon. Daarom laten we. naarmate we open gaan voor Gods rust. stil letjes aan het draven achterwe ge. laten we de handen vallen Wc behoeven er niet ons best voor t' doen. die stille kracht werkt wel door. En zo wil ik ook met de Open Brief cn met u samen de Kerstdagen binnen wandelen. Niet draven. TTEBT u vroeg mej. N. mij een aa week geleden in een brief. nu wel een eigen leven met al die bezigheden. Je ziet zoveel vrouwen na hun huwelijksdag zo weinig „eigens" meer hebben Ook vind ik dat er mensen zijn, ook ongehuwde, die maar ge leefd worden. En als er zoiets is als een eigen en tegelijk een vrij leven, is dat leven dan te omschrijven? Begrijpt u mij? Soms ontmoet ik mensen die me de indruk geven veel beter dan ik hun leven in de hand te hebben, ze zijn hun leven, ze lopen er niet ach teraan te hijgen, er gebeurt niet iets dat ze niet in hun macht heb ben. Ik vraag me af: hoe speel je dat klaar. Hangt het samen met een aangeboren vlotheid, met mi lieu. met een van huis uit meege kregen „dat-doe- je-zo"? Als mijn vraag u raar voorkom I. slaat u hem maar Nee. ik sla hem beslist niet over Want ik weet wel zeker dat heel vee vooral deze vraag af zich voelen opkomen. Je verge lijkt. Je kijkt naar wat je alle maal doen moet de hele week waar geen minuut voor jezelf tussen zit. Jc ziet dat de een zo veel meer kan dan de ander: Zo- bij zeggen dat je heel wat levens die je zoudt willen hebben en geïdealiseerde pefsonen die je zoudt willen zijn, laat vallen, gerust en blij omdat God ook wel door jezelf zoals je bent. wil schijnen. Y^ROEGER, ik zal ongeveer twaalf jaar zijn geweest, kregen we een nieuw meisje in de klas Uit Indië. Hoewel zij ouders had die van boerenaf- haar vader een eenvoudig hoofd der school was geweest, had ze iets exotisch. Grote. bruine stig gezichtje. Nog dc matte teint van een kind dat pas uit de tropen komt. Iets waardigs in houding en bewe ging, als had ze haar gebaren en de wijze waarop ze daar in die oude schoolbank zitten, afgekeken van n die in een andere, gra- mezelf niet i gezonde jeugd het verering. EN zo gaan wij ons hele leven verder. Telkens vervallen wij weer in vergelijkingen en telkens leren we er een beetje bij. Dat duurt ik zei het al eens. mej. N. een héél le ven. Leven is een krachtsin spanning, jezelf zijn ls een krachtsinspanning en wat is per slot gelóóf anders dan een krachtsinspanning. Pas bij geloof voel Je dat Je in wezen bestemd bent krachten te ont plooien en „van kracht tot kracht" voort te gaan. Eigen leven is jóuw leven, volop aan vaard en door die aanvaarding vrij en blij. En beide samen, krachten ontplooien en aanvaar den wat men mag doen, geven ons weer de altijd terugkeren de zin van ons leven: vrij is men alleen als men dient. Laat niemand geloven dat dit voor mij verheven gedachten zijn zonder meer. Dat volop mens zijn is soms een harde zaak. „Heb ik het verdiend zo'n leven te hebben, zo lichamelijk te tobben, en geestelijk zo'n ver beten gevecht te moeten leve ren" heeft zich cn ik met haar wel eens iemand in de ze vriendenkring van ons afge vraagd. Is dit mijn leven, is er niet een ander voor mij. waar in ik blijder. liever zou zijn. zonder die eeuwige onvree? Wij hadden eikaars vertrouwen als maar weinig mensen. Toen dagen tegemoet ging. veel i Nu ga ik niet een definitie ge ven. alsof er iets omtrent die uitdrukking vast te stellen is Maar k zeg gewoon dat een ei gen leven, een vrij leven, en wat wij maar mogen verstaan onder die vage aanduiding van- je, dat daar zit muziek In besef een leven is voor de persoon in kwestie van dag tot 1 g helderder wordt hoe God hem hebben wil. Met zijn speciale gaven. In werk. in huis. Daar waar je neergezet wordt. Niet door een gril van omstandigheden maar door de liefde Gods. Dat wil de (zoals ik). Zc trok nergens in overmoed de bel uit het huis als ze voor haar moeder een boodschap moest overbrengen aan een mevrouw van de Vrou wenbond (zoals ik), ze was niet lang en sprietmagcr met schoe nen die snel in de richting van maat 40 gingen en zij had niet van die gekke, groene ogen die het lachen niet konden laten tot ergernis van de onderwijzer nee. zij had alles afgepast, keu rig en lief. en een maand lang heb ik hevig gewild dat ik haar was. Ik liep ingetogener en ge ruislozer, ik hield m^jn hoofd iets kwijnend bij het spreken en kende de les onberispelijk Tot ik na een poosje helemaal hoe zou het k33"- en Jij. ben ie wat uitge rust? En had niet haar man een door haar omstreeks Pink steren begonnen brief aan mij gevonden, ik zou nooit geweten hebben dat zij op die vraag al geen antwoórd meer kon se ven God had gezeed- „Rust elders. Bij Mij." Ik heb daarra Open Brieven geschreven zoals jc eten kookt, het moet. Maar soms dacht ik: „o. o, waar be moei ik me mee" Zeg het niet hier Zeg het God En rust daar. jn^Hem^ vóór alles - Heerlijke

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 17