Jlicuuic jTeihsrlje (iouraiii lm Sukarno kondigt mobilisatie aan SUMÏiiè Goa heeft zich overgegeven Commentaar Arts weigerde „uit principe" hulp jfog geen aanval op l. Nieuw-Guinea Ambtenaren krijgen 5 tot 20 procent ER h- IDEVSDAG 19 DECEMBER 1961 KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u. 4- ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal; 4 9« -*• x ncn per week H 2,55 per maand; 0,5 ADVERTENTIES: 0,20 per millimeter. Familieberichten 0,18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting». POSTREKENING: 58936. Tweeënveertigste jaargang no. 12358 CHRISTELIJK-^ ATION AAL DAGBLAD „Stantottslitlj is Qhebleoen mgn hert ia tegtjeospott" in 'n woelige wereld veilig verzekerd. Kromme Nieuwegrftcht 810 UTRECHT RESIDENT Sukarno van Indonesië heeft in zijn met spanning verwachte rede te Djokjakarta van 19 december verklaard dat jpoedig een algemene mobilisatie zal komen om West-Irian te be- flen. Hij zeide dat de strijdkrachten bevel hebben gekregen zich »ed te houden om op elk ogenblik orders te kunnen uitvoeren ten |e westelijk Nieuw-Guinea te betreden. Hij deed dit op een massabijeen komst, die volgens sommige berich ten door een miljoen mensen werd bijgewoond en waarnaar geheel Indo nesië door de radio luisterde. Dertig ministers, 28 ambassadeurs, 14 gezan ten waren hierbij tegenwoordig. De bijeenkomst geschiedde ter herden king van de verovering van Djokja karta door de Nederlanders op 19 de cember 1948. Sukarno begaf zich naar het podi um, gekleed in khaki-uniform vol rid derorden en omgeven door de chefs der staven. Sukarno zeide: „Hoe luidt mijn be vel? Mijn stellige opdracht is, dat ge de instelling zult verhinderen van een Papoeastaat, dat ge er voor zorgt, dat de roodwitte vlag zal worden gehesen in het land van West-Irian en dat ge u voorbereidt op de komende mobili satie van het gehele Indonesische volk om West-Irian spoedig te bevrijden uit de klauwen van het Nederlandse perialisme. Broeders!, dit is mijn be vel". Daarna las hij zijn officiële bevel voor. „Wij zijn geboren in de vlam vai revolutie en zullen blijven vechten tot ons gehele land vrij is. Wij zijn geen natie van bedelaars, maar een natie van vechters, die zich hebben gebaad in de vlammen, sedert 1945", zeide hij. Sukarno beschuldigde de Nederlan ders ervan ..I"donesië met West-Irian beet te nemen". „De Nederlanders", zeide hij, „heb ben beloofd de Indonesische soeverei niteit van Indonesië over het gehele gebied van het voormalige Nederlands- Indië te erkennen, maar zij hebben ons alleen maar voor de gek gehouden". Nederlands beslissing om de kw^stie- West-ïrian voor de Verenigde Naties te brengen noemde hij een grote fout. Hij dankte alle landen „die Indonesië in ziin worsteling gehr^oen hebban". De Indonesische radio maakte be kend dat Sukarno de generale staf ;uws m. tn oogopslag President Sukarno heeft pen massabijeenkomst te okjakarta de Indonesiërs [eroepen gereed te zijn een spoedige" alge mobilisatie. De jdkrachten ontvingen bevel zich gereed te iden voor het uitvoeren orders tot het betre- van Nederlands !UW-Guinea. Een on- Idelijke militaire actie rd niet aangekondigd. door de V.S.. Enge- d Frankrijk en Turkije ediende resolutie inzake (dat nu geheel door ische troepen is bezet) n de Veiligheidsraad een veto van de Sow- ïnie getroffen. In de re- utie werd de onmiddel- terugtrekking geëist de Indische strijd- chten uit de drie Portu- enclaves. 3e meerderheid van de mbtenarenorganisaties ft de voorstellen van lister Toxopeus tot ver ban de ambtena- salarissen afgewezen. regering zal nu eenzij- de verhogingen vast- llen. Zij komen neer op l salarisverhoging van (procent voor het gehele (rheidspersoneel en op l verhoging van 8 tot 40 cent,.uit te betalen in t jaar en in vier'gelijke jen. jDe vroegere minister istelle heeft gisteren feel onverwacht in een lijs' hotel een perscon- tntie belegd, waarop hij verklaarde, dat de Eu- fese inwoners van Al- jje een opstand zullen feniseren als Frankrijk akkoord zou treffen de F.L.N. De ministerraad van de I.G. is er nog niet in laagd een van de drie fengrijke hindernissen t een overgang van de fete naar de tweede fase I het Verdrag van Rome de weg staan) op te men. Het ging over de Ijke beloning van man- i en vrouwenarbeid. De festie zal later in de jk opnieuw aan de orde be Braziliaanse Kamer afgevaardigden heeft (wetsontwerp aanvaard, feens welk het overma- l van winsten door bui- landse ondernemingen rdt beperkt tot tien pro- t van de investeringen 1 [nieuwe investeringen hts mogelijk zijn voor met de Braziliaanse ustrie concurrerende lernemingen. Hierdoor |J Ongerustheid ontstaan d het Nederlandse be- Sukarno beveelt Sukarno's bevel De tekst luidt: ,Jk, president van de republiek Indonesia en opperbevelhebber van de centrale organisatie, die belast is met de bevrijding van West-Irian en het verijdelen van de oogmerken der Nederlanders aldaar, heb de gewapende macht gelast, om zich te allen tijde ge reed te houden, indien ik op een later tijdstip er toe mocht be sluiten, uitvoering te geven aan de taak en de plicht om West- Irian te bevrijden van de ketens van het Nederlandse kolonialisme. En aangezien de Nederlanders blijven volharden in de voortzet ting van hun kolonialisme in ons vaderland, draag ik alle Indone siërs ook die wonen in West- Irian op, mijn bevelen uit te bevel heeft gegeven „West-Irian te bevrijden en de Indonesische vlag in West-Irian te laten wapperen." Harcl antwoord Tegelijkertijd wordt uit diplomatie ke bron te Washington vernomen, dat Sukarno in een boodschap aan presi dent Kennedy te kennen heeft gege- dat Indonesië genoodzaakt zal zijn geweld te gebruiken om de kwes- tie-Nieuw-Guinea op te lossen als de Nederlandse „provocaties" niet onmid dellijk ophouden. Dit is geschied in antwoord op de boodschap van Ken nedy, waarin hij Sukarno vroeg po gingen te doen om het geschil met Ne derland op vreedzame wijze op te lossen. Indonesië kan niet werkeloos blijven toezien terwijl Nederland maatregelen neemt voor de vorming van een onaf hankelijke regering in „Indonesisch ge bied". 'Deze boodschap werd overhandigd aan de Amerikaanse minister van buitenland zaken, Dean Rusk. President Kenne dy, die te Palm Beach in Florida ver blijft, werd onmiddellijk van de inhoud an de brief op de hoogte gesteld. Volgens Indonesische functionarissen heeft Sukarno geen tijdslimiet genoemd het gebruik van geweld. Zij zei den voorts dat veertien jaar onderhan delen het vraagstuk van Goa niet had den opgelost en dat na dertien jaar on derhandelen het Nederlandse bestuur in west Nieuw-Guinea nog niet is verdwe- Indonesië, zo' zeiden zij, had her- Voor vervolg zie pagina 11 Drie centrales niet akkoord (Van onze soc.-econ. redactie) MINISTER Toxopeus (binnenland se zaken) heeft gisteren geen overeenstemming met de samenwer kende ambtenarencentrales weten te bereiken over de per 1 januari te nemen salarismaatregelen voor het overheidspersoneel. De centrales gin gen niet akkoord met de regerings voorstellen, die zij sociaal onaan vaardbaar vonden, zodat het overleg is gestrand. De verwachting bestaat dat de minister desondanks zijn plannen zal uitvoeren en daartoe op korte termijn een besluit zal nemen, teneinde de nieuwe salarissen nog eind januari te kunnen uitbetalen. De mogelijkheid dat de Tweede Ka mer er bij de behandeling van 's mi nisters begroting (half januari) nog op terugkomt, wordt echter niet uit gesloten geacht. De voorstellen, zoals die gisteren in liet bijzijn van minister Toxopeus van regeringszijde in het overleg ter tafel werden gebracht, luiden als volgt: 1 Uniforme verhoging van de salaris sen met ongeveer 5,2 procent, waar bij eén zodanige vloer wordt aan gebracht, dat de salarisgroepen 1 en 2 (ongeschoolde werklieden en routinearbeiders) dezelfde verho- ging krijgen als groep 3 (halve vak lieden). De verhoging geldt voor het jaar 1962 en is afgeleid van de trend der loonsverhogingen in het bedrijfsleven, o Extra verhoging voor de maand- loners, variërende van 8 tot 40 pro cent, uitgesmeerd over vier jaar en bedoeld om het salarisniveau van deze ambtenaren op te trekken. Per jaar wordt dus een kwart van de verhoging uitgekeerd. De typiste A en de schrijver krijgen de 8 pro cent en de directeur-generaal en de secretaris-generaal de 40 procent. Daartussen zitten bijvoorbeeld de adjunct-commies met 9 pet., do A met 10 pet., de hoofd niet 12 pet. en de hoofd administrateur met 20 procent. Hoe hoger dus de rang, hoe beter de extra-verhoging. Twee van de vijf centrales van over heidspersoneel zijn met deze voorstellen akkoord gègaan, namelijk de Centrale van Hoger Rijkspersoneel en het Amb- tenarencentrum. De drie samenwerken de centrales, aangesloten bij NVV, KAB en CNV, verwierpen ze. Zij hielden vast aan hun eis dat het te verdelen geld al lereerst dient te worden benut voor een optrekking van de salarissen der lagere (Voor vervolg zie pagina 11) Nationalisten hebben in Bombay een „overwinningsmars" gehou den waarbij lof werd toegezwaaid aan de Indische troepen die de Portugese enclaves „veroverden" Wieg vatte vlam: kind verbrand Gisteren is in Nietap (gemeente Ro den) het ruim een jaar oude zoontje uit het gezin H. Boer door brand om leven gekomen. Het kind, dat een enigszins zwakke gezondheid genoot, werd door zijn moe der met extra zorgen omgeven. Omdat het zo koud was, zette ze een elektri sche straalkachel bij de wieg van hel kind. Deze wieg vatte vlam en ver brandde. Door het ijs gezakt en verdronken De lieer J. Kern uit Groningen is gisteren tijdens het schaatsen op onder gelopen land nabij het Noordwillmska- uaal in de gemeente Eelde door het ijs gezakt en verdronken. Een brugwachter in de nabijheid trachtte hem nog te waarschuwen voor dat gedeelte van het ijs, omdat het eergisteren inog een wak was, maar de Groninger heeft hem waarschijnlijk niet kunnen horen. De heer Kern was 73 jaar oud. De dertien leden van de Nw. Guinea-Raad, die op het ogen blik een bezoek aan ons land brengen, hebben gistermiddag een gesprek gevoerd met de vaste Tweede Kamercommissie voor N. Guineazaken. Er werden over en weer vragen gesteld en de Papoea-leden Jouwe en Womsiwor gaven een schets van hun ervaringen in New York, waar zij het UNO-debat hebben bijgewoond. Men verwacht, dat de delegatie nog deze week haar oriënterende besprekingen met staatssecretaris Bot (N. Guinea zaken) zal afsluiten. Er is geen verandering gekomen in het standpunt van de delegatie, dat een gesprek met Indonesië alleen op basis van het zelfbeschik kingsrecht der Papoea's kan worden gehouden. Na afloop van de besprekingen werd een rijst tafel aangericht. Russisch veto helpt Nehroe TAE SOWJETUNIE heeft vandaag kort voor de val van Goa in de Vei- ligheidsraad van haar vetorecht gebruik gemaakt om een resolutie te torpederen, die Amerika, Engeland, Frankrijk en Turkije hadden inge diend en waarin de onmiddellijke terugtrekking van de Indische troepen uit de Portugese enclaves Goa, Damao en Dioe werd geëist. De uitslag van de stemming was zeven voor en vier tegen. Het feit dat de Sowjetunie tot de tegenstemmers behoorde, betekende, dat de resolutie verworpen was. De Russen maakten voor de 99ste keer gebruik van hun vetorecht. Even voordien had de Raad een resolutie verworpen, ingediend door Ceylon, Liberia en Egypte, waarin de Portugese klacht over agressie van India van de hand werd gewezen. Al leen de Sowjetunie en drie indieners van de resolutie stemden voor. Met deze resolutie zou een beroep op Por tugal zijn gedaan het verzet tegen Intua te staken en met dit land samen te werken voor de liquidatie van de Portugese bezittingen op het Indische vasteland. Het debat over beide resoluties liad weinig om het lijf. De Portugese afge vaardigde sprak van brute agressie en zeide van de Raad te verwachten, dat hij onmiddellijk maatregelen zou nemen om het Indische optreden te veroordelen en een staken van het vuren te bevelen. De Indische vertegenwoordiger daarentegen deed, alsof er van agressie geen sprake kan zijn omdat India zijn eigen land bevolking vrijheid wil brengen. Hij be schuldigde de Portugezen er opnieuw van, dat zij waren begonnen met aanval len op Indiase politieposten en het onder drukken van de bevolking van de claves, die voor India was. De Amerikaan Stevenson noemde Nehroe een vriend en een apostel van de geweldloosheid en zeide dan ook niet te kunnen begrijpen, dat India is over gegaan tot het gebruiken van geweld tegen Goa en de andere enclaves. Hij kondigde de resolutie aan, die later door een Russische veto zou worden getorpe deerd. Er is, zo verklaarde Stevenson, niet een wet voor het ene en een voor het andere deel van de wereld. De Raad heeft de plicht een enkele wet voor de gehele wereld in stand te houden aldus de Amerikaanse afgevaardigd. Kort nadat vanochtend vroeg bekend werd gemaakt dat Indiase troepen de hoofdstad van Goa (Pandjim) waren bin nengerukt cn dat andere Indiase militaire eenheden de enclaves Damao en Dioe volledig hadden bezet, werd in New Delhi verklaard, dat de Portugese troe pen in Goa zich hadden overgegeven en dat de Indiase militaire operaties in dit gebied waren voltooid. Tevoren had een Indische woord voerder laten weten, dat de Portugese gouverneur-generaal van Goa, die niet uit de enclave gevlucht bleek te zijn, in overeenstemming met zijn status zal worden behandeld en naar Lissabon zal worden gerepatrieerd. 58936 onze postreke ning. Als u daarop vóór 1 jan. het abonnementsgeld voor het le kwar taal 1962 k f 7.50 overschrijft, dan voorkomt u dat er bij u een kwi tantie wordt aangeboden en het is gemakkelijk voor onze adimini- De abonnees, die gewend zijn het abonnement per jaar te betalen gelieven f 30.- te gireren. Wilt u er vooral op letten dat het juiste adres waar de krant be zorgd wordt op het strookje wordt vermeld? De betaling kan ook geschieden aan ons loket: Steenstraat 37. Bij voorbaat vriendelijk dank voor uw medewerking. DE 'ADMINISTRATIE. TTET VOORNAAMSTE bij de rede die Soekarno vandaag heeft gehouden is, dat er niet in voorkwam wat wel werd geducht, te weten een bevel tot de aan val. Er is wel veel in deze rede, dat van strijdbaarheid getuigt. Zozeer zelfs dat men zich mag afvragen, hoe klein de af stand tot de aanval zelf nog wel is. Die afstand is zo op het oog heel gering ge worden, cn het ligt ook stellig in Sockar- no's bedoeling om te doen uitkomen, hoe klein hij is. Maar hij is er, cn zolang hij er is, is er de hoop, dat men ginds in In donesië alsnog tot bezinning komt. De aanval die Nehroe op Goa heeft In gezet kon ook voor Soekarno de werking hebben van een losgooien van de remmen. Was Nehroe niet steeds een van de wei nige stabiliserende factoren geweest in het jonge, tot beweging gekomen Azië? Maar zelfs bij deze Nehroe had zich nu een ont waarding van waarden voorgedaan. Mocht Soekarno niet gaan denken, dat Nieuw- Guinea gelijk is aan Goa? Het gevaar ligt inderdaad in de waar schijnlijkheid dat Soekarno geneigd is Nieuw-Guinea en Goa op een lijn te plaat sen. De taal die hij in zijn rede van van daag heeft gebezigd is geheel die, welke ook Nehroe de laatste weken heeft ge bruikt. Er wordt gerept van een land dat bevrijd moet worden en de tegenstander wordt beschuldigd van provocatie. Blijft het feit dat Nieuw-Guinea niet is als Goa. Nederland wenst niet aan Nieuw- Guinea vast te houden. Het is ook nooit geweest en het is ook vandaag niet tegen aansluiting van Niuew-Guinea bij Indonesië, mits de bevolking zulks wenst. Het is in dit verband wellicht nuttig te citeren uit de jongste brief van onze re gering aan onze volksvertegenwoordiging: „Het kabinet blijft te allen tijde bereid het vraagstuk met Indonesië te bespreken en zou zulk een gesprek zelfs op prijs stel len, zodra Indonesië aan de Papoeabevol king een vrije keuze wil laten." Wanneer nu, onder voor hem gunstiger omstandigheden, de wereld met uitzon dering vrijwel van de communistische landen, wier eigen werkzaamheden op dit terrein overigens bekend zijn Nehroe diens optreden verwijt, hoeveel temeer zou dit Soekarno moeten gelden. In een tijd toch van ontkolonisercn wil Nederland ontkoloniseren. In een tijd waarin de zelf beschikking hoog genoteerd staat wil Ne derland voor een gebied de zelfbeschik king verwerkelijkt zien. Moet Nederland dan van deze weg terug keren? Het valt ook bij Soekarno's wapen- ge rinkel nauwelijks aan te nemen. Waar om houdt men zich ginds doof voor Ne-' derlands bereidheid tot gesprek cn over leg? (RITA) „Als u vindt, dat mijn opstel over de vakantie niet lang genoeg is, dan moet u me nog maar een week vakantie er bij geven...." Tendens stationair TTET boven midden Europa gelegen ge- bied van hoge luchtdruk neemt in betekenis af. n de omgeving van Schot land is daarentegen de barometer iets gestegen, zodat het zwaartepunt van de hogedrukgebieden in onze omgeving nu boven de Noordzee komt te liggen. Een kleine storing, die boven Noorwegen ontstond kan tengevolge van deze ont wikkeling naar het zuiden opdringen en zal ook Nederland passeren. Dit gaat gepaard met veel bewolking, die lang zaam uit het noorden komt opzetten en mogelijk met een beetje motregen. De *2 december volle maan. storing wordt gevolgd door zachtere lucht. Er is daarom een belangrijke af- HET WEER IN EUROPA neming van de vorst te verwachten. Waarschijnlijk zal de temperatuur stij- Rapporten hedenmorgen zeven uur gen tot om of iets boven het vriespunt. Het laatst zal dit in het zuiden van het land geschieden. Veel bewolking met plaatselijk liebte regen of ijzel en stijging van tempera tuur tot om of Iets boven bet vriespunt. Aanvankelijk in het zuiden van het land nog weinig bewolking en lichte tot i tigc vorst. Overwegend zwakke wind, p£,8lJt draaiend naar noordelijke richtingen. Eindh (Opgemaakt om 11.15 uur). Zd..Lim| Vllss. Zon i zon op 8.43, Oslo onder 15.53, Aberdi DK "*S„ER "ïtden tCeeï d5 bM!is; fel? S™""* wl, en omdat hij gekant Is tegen Toor het ministerie verklaar. Munchen, principieel sing Men noemde daar liet te behandelen. de militaire dienst. de in een brief over deze dienstweigeraar, heeft steun standpunt van het medisch Dr. Fenner, oorlogsveteraan Hij verklaarde dat hij niet zaak- gekregen van plaatselijke me- genootschap van München uit de tweede wereldoorlog, een tweede maal schuld op „Als wij aangekomen zijn verbazingwekkend. voor veertig procent invalide zich wil laden door te zwij- bij het piint waarop artsen tcn *f.vo,«e va,ï verwondin- gen". alleen behandelen als zij in- liet genootschap is verzocht gen die hij opliep aan het Het standpunt van de dok- stemmen met het beroep of te beslissen of dr. Fenner de Russische front, zei, dat hij de ter werd bestreden door het de politieke opvattingen van geschonden man niet behandelde, nadat Weslduitse ministerie van de- de patiënt wordt de basis eigeren een hij vastgesteld had dat het fensie. Kolonel Gerd Schuck- van de medische ethiek ver- dische autoriteiten bij zijn verbazingwekkend, weigering leden van de West- duitse strijdkrachten te be handelen. Maar van de zijde van liet beroepsethiek leger wordt meegedeeld, dat heeft door te verdere strijd gevoerd Westduitse soldaat, die bij hier geen noodgeval betrof le, officieel woordvoerder zaakL" gesteld! Z as E 5= s! BZ 1 S - 1. bew. ZTW 2 ono 2 no 3 w'indstil wni'i.-til 0 .5 -2 -8 -<1 -4 -1 -10 -2 -9 onbew windstil o 4 nw 5 -2 -10 -2 -8 4 -1 1 -1 onbew1 onbew. n 1 nw 3 windstil winds UI windsUl no 2 no 7 14 -5 1 0 0 -3 -4 -2 -6 -1 -7 -8 -i> 'oübiJJ gh bew nnc 2 2 2 -1 -0 -0 -4 11 2 -0 -9 onbew gh°bew E 2 2 7 v 1 -11 -10 -7 -O -4 -O 4 -8 onbew windstil -7 -15 zw bew 1. bew n 2 windstil 3 -2 8 0 1. bew. windstil ono 5 12 3 14

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1