AMSTERDAM
BLUES
ROES
i (GE) VRAAG(D) GESPREK
Triptiek
"Ruimte
voor ons....
ijna voltooide reió
tM
Rivierwater
Je naam
HERFST
ZATERDAG 16 DECEMBER 1961
Voor de tweede keer
brengt ruimte een expe-
rimentele pagina. Veel I
hoeven we er eigenlijk
niet over te vertellen. Je
ziet het (met naam en
toenaam) allemaal wel
onder de titel
I
I
liefste breng mijn handen weg
naar het land waar de aarde
nooit meer gaat slapen
naar het land waar in het water
de vissen elkander niet eten
waar takken de wind bewegen
omdat het anders nooit meer gaat
waaien
liefste laten we daar gaan wonen
waar de zon op de schoorsteen staat
inplaats van een klok
waar kinderen wijzer zijn
dan geleerden die op tien vingers
twaalf uren proberen te tellen
waar blinden kunnen zeggen
zie wij zijn blind en zij behoeven
zich niet te schamen waar gebedeld wordt
en gegeten
liefste laat ik in jou gaan wonen
in je land vol heerlijke onrust
in je zee van bekoorlijke vissen
in je aarde van zachte nagels
en woon jij in mij
in mijn kamer van koude
met affiches vol schaatsenrijders
breek met je ogen
de handen van mijn lippen open
liefste eet mijn mond op
ik wil niet niet meer spreken.
ARIE GELDERBLOM
De dichter greep. En zag dat
de lucht tussen de dode tak en
zijn trillende hand tot glas werd.
Doorschijnend en blauw werd
het bevroren oppervlak boven de
aarde en onder de hemel. Traag
groeide de aarde onder de hemel
vandaan en draaide in grote
langzame wentelingen boven de
De zon kwam naast de dichter
staan en trachtte de aangerichte
glaswording te herstellen door de
harde weerstand van de lucht,
op te nemen en achter zich in
de duisternis te werpen.
De gedachten van de dichter
stonden tussen de gevechtsklare
ideeën van lucht en licht; van
aarde en hemel.
Langzaam werd de vaste vorm
van de lucht tot een taaie vloei
stof. Tussen de zwevende bomen
dreven de huizen. De kinderen
speelden geboeid met planeten en
dronken de sterren. De doorzich
tigheid van het glas was door
het vloeibaar worden, slepend
traag verdwenen.
Alles was donker en stil tussen
de Kieren van de steden en dor-
Op deze tweede experimentele
pagina .gevecht met een uoord"
een (ge)Vraag(d)Gesprek met de
schrijver G. K. van het Rere. 't Is
al een tijdje geleden, dat we bij
hem zijn geweest, maar we heb
ben de navolgende regel voor
déze .Jiuimte" bewaard.
„Meneer is niet thuis", hoor
den wij tot driemaal toe, toen
wij probeerden de schrijver G.
K. van het Reve tot een inter
view te verleiden. De vierde
maal bleek het echter moge
lijk hem nu kennelijk over
tuigd niet met studenten te
doen te hebben te bezoeken.
Vol verwachting belden wij
aan op een pand dat gelegen
was aan de O.Z. Achterburg
wal. Hij opende zelf de deur
(een fijn democratisch trekje)
en ging ons voor naar „de
ten -v
de dichter. De witte paar
den in de stallen achter de rand
van de horizon verloren hier
door hun lichaamswarmte en de
geur van hun hart.
Voor de tweede keer kwam de
zon naast de dichter staan.
Het ondoorzichtige, vloeibare
glas werd opnieuw de vijand
van het licht. Fel was de hitte
van de hartstocht die lag onder
de strijdende wolkendieren. Van
uit het binnenste van de zon
kwam de gloeiende kern met he
vige kracht los en in één moment
werd een gasvorm van de
lucht geschapen. Het heelal werd
één ogenblik doorzichtig. En de
dichter zag hoog in de lucht een
glimmende insect waarachter Het
woord als een brandende vlag
wapperde. De dichter 'as het
woord en schreef het tegen de
bewasemde ruiten zodat de men
sen, die binnen zaten, het in
spiegelscr.rift konden lezen.
CEES VAN DOP
„Portret van een kettingroker"
GERT DE JOODE
l
De nachtinkl
nachtinkt staat nog nat
de schem ring te begraven
daarna
het ruisen
ln kalme gli.
met sluiers i
rond de grond
4at is vergeten grootheid
CEES VAN DOP
Buiten zijn dan mannen
haastig met snelle ogen
dragen zij hun verveling
in de vorm van tassen en
parapluus door de morgen
Zij lopen een kind om
missen de geur van een hloem
vergeten mij te groeten
op kantoor
pakken zij de dag uit
hun tassen mompelen
een goede morgen
Soms staat 's avonds
een boom voor mijn deur
zacht neigend met het warrige hoofd
spreekt zij een zegen uit
over de vogels de stille dieren
en mij
maar ik moet weg
ik heb steeds haast
geen tijd voor bomen.
Zingt er een vrouw
lang blond lichtblauw
achter de ramen glimlachen bloemen
en plakboeken van vroeger
en ook speelt een draaiorgel
dat is alles
ik geef het een dubbeltje.
Steeds maar weer stel ik vragen
aan voorbijgangers
aan warme meisjes
aan mijzelf
verwacht geen antwoord
hen al weer weg
alleen 's nachts is er tijd
maar dan slaap ik.
werkkamer van de auteur".
Wij zullen u dit vertrek niet in
details beschrijven. Van het
Reve zelf is daar trouwens
veel beter in. Het meest in het
oog lopend waren de wit-ge-
pleisterde muren, behangen
met enkele kitsch-schilderijtjes
die, volgens Van het Reve, zo
lelijk waren dat het niet mooi
er kon. Nadat we vervolgens
een vertederde blik hadden ge
slagen op zijn poes, vanwege
de kleur „Kous" geheten, zou
het interview een aanvang ne-
Genoemde aanvang werd
echter geen succes, zelfs een
fles landwijn vermocht niet on
ze tongen losser te maken. De
vraag of we dan geen lijstje
met vragen hadden meegeno
men moesten wij helaas ont
kennend beantwoorden. Van
het Reve begon daarop in ar
ren moede zelf maar te praten.
Over zijn voorkeur voor Toer-
Senjew en Hermans, Ibsen en
'Neill en de schilder Willink.
Over zijn afkeer van de expe
rimentelen: „Zij vergeten pro
fijt te trekken van hun voor
gangers, ze zijn geen revolu
tionairen, maar losgeslagen
kleinburgers" en „Wij zouden
de beleefdheid moeten hebben
om begrijpelijk te schrijven".
iiiiiiiiiiiiiimimiiiiiuiiiiiiiiii)
(VANUIT MIJN VENSTER
GEZIEN)
daar staan de bomen
met twee duiven
die daar wonen
beneden
zijn twee katten
snachts kun je die horen
en overdag
de vogels
het is hier hoog
De redacteur van Tirade ge
looft trouwens helemaal niet
dat het nodig is te revolteren.
„Wij leven in een grote tijd"
en is van mening dat er voor
Europa nog een tijd van grote
nabloei komt. „Al die angst
voor een atoombom is alleen
maar de projectie van een le
vensangst". In dit verband is
het wel aardig te lezen wat een
zekere heer J. de Kadt schrijft
in het 26e nummer van Tirade
„Over vijfentwintig jaar be
grijpt niemand meer hoe men
zich zo druk kon maken over
de apocalyptische verhalen die
rondom wat atoomkernen
draaiden" (vijftien jaar na Hi
roshima begrijpen wij niet
Van het Reve is een harde
werker. Hij staat vroeg op,
verricht de nodige huishoude
lijke arbeid en begint om
streeks twaalf uur te schrij
ven. Dat is trouwens wel no
dig. Het is bekend, dat hij
soms dagen lang één alinea
herschrijft en bijschaaft.
„Natuurlijk is het leven
logisch gezien zinloos", zegt
hij aan het eind van ons be
zoek, „het heeft echter een
niet onder woorden te brengen,
dieper verborgen zin." Deze
zin te zoeken en te vinden is
een levensnoodzaak. „De mens
die deze zin gevonden heeft,
gaat het leven anders zien",
zegt Van het Reve, die het
evangelie als waarheid accep
teert maar er een geheel sym
bolische betekenis aan hecht.
„Een geloof dat speculeert op
een beloning (de hemel) kan
niet echt zijn", vindt hij. Hij
gelooft daarom ook niet aan
een leven na de dood. „De
mens is daar niet belangrijk
genoeg voor".
de toren van een kerk
en een fm-antenne
en een waslijn
en een dooie kraai
die
langzamerhand wel zal stinken
hoger dan die twee
dit is het mooiste raam
je kunt de wolken zien
soms vliegen er vogels
en als het regent
kun je de druppels
daar
het eerste horen.
HANS KREUZEN
de zinledige gebaren
van het rivierwater
zijn geboren achter
witte blauwdrukken
van het zonnespectrum
mogelijkerwijs
gestapt uit de
naadloze muilkorf
van de wind
zoals je weet
of zoals je niet weet
maar ik wist reeds lang
dat je handen
te koel waren
om te huiveren hierom.
CEES VAN DOP
Wat eens geweest is, vindt geen wederkeer. Maar boven de chaos van het leven staan k
de vingers der techniekdie met onfeilbare zekerheid licht brengen in dit dionysch p
ongewisse. ft
Foto: PETER MOLEVELDto
<5«tire
spelemeien,
zich vermeien in jasmijn
in de witte kelken
van een heerlijke bloem
benedijen alle lieve maagden
die gras gebruiken
in de olielampen
voor katoen
konterfeitsels maken
van je vorige gezicht
en het in de ruimte hangen.
je liefste vriend ontlopen
en zijn schoonheid
aan de duivel verkopen...
in de bus naar alle
mensjes kijken
hoe ze lekker verkouden
hun neusjes in de eigen
mensdamp waren
opletten hoe je moeder
met saamgeperste oren
luisteren hoe
alles klinkt
wat menselijk heet
kijken hoe een mooie
CLAESINA HULZEBOSCH
erveeld sluit de wind zijn
ajé er zijn genoeg mensen
'ronken geworden en velen
ebben glazen laten vallen
an wanhoop van ellende voor nie
weer bijeenrapen
i dokter gevonden hadden
onder
verbinden)
i lopen zij tastend door de nacht
H hun armen in verband spelen
f biljart met de maan
ARIE GELDERBLOM
je naam
in het koper van de zon
(de krassen aan de uiteinden
der letters komen door jg
wisselvalligheid)
Elke dag is het licht van de zon
achter de verre wolken met te
zeggen woorden
Een rode trompet moet er klagen
in de holte van de nacht
Het thema" is de warme melodie
l je
CEES VAN DOP
.k zo'n
•g prak-
Mens erger je niet
ganzebord hebben het met Sin
terklaas overtuigend gewonnen
van mitrailleurs, kanonnen en
tanks. In een Zwols warenhuis
werden vijf keer zoveel spellen
verkocht, dan in vorige jaren.
En wie durft nu i
weren, dat niemand
folder gelezen heeft?
log te be-
Kop in een onzer ochtendbla
den: „Ambtenaren: Ons geduld
is ten einde". Dat vinden we
brutaal; wij zeggen toch ook
niets als we uren voor een loket
Met de lichamelijke fitheid
van de leerlingen op de Ameri
kaanse lagere scholen is het maar
droef gesteld. Slechts ongeveer
dc helft van de 200.000 kinderen.
vaardighcidsdiploma's
deelgenomen, heeft t
voldaan. Aan de iels zwaardere
eisen voldeed slechts 10 pet.
De meeste kinderen waren dus
niet fit; voor de verdediging van
een zo belangrijk land als de
Ver. Stalen moet toch worden
gezorgd voor een strijdbare gene
ratic. Oorzaak van dc fitlooslicid
is de televisie. Dc televisie is
dus een staatsvijand. Iets, dat
van dc Nederlandse t.v. nic' eens
gezegd kan worden, al zouden
wc liet nog zo graag willen
De Indische douane heeft
vorige week in Calcutta gesmok
keld goud ter waarde van onge
veer 150.009 gulden in beslag
genomen. Het wis verborgen in
een jasje met 168 zakken, gedra
gen door een Indische reiziger,
die uit Bangkok kwam. Zou het
een maat- of een confectiekos
tuum zijn geweest? Als het laatste
liet geval is, moeten wij
pak hebben. Lijkt ons
tjsch (hoewel een treinkaartje
zoeken een speld-liooibcrgkwcsti
gaat worden).
Het hoogste gerechtshof in
Italië heeft bepaald, dat men ook
in een auto met beslagen ruiten
zijn vrouw niet mag zoenen. Wij
vragen ons af wie er bjj deze
Hoge Raad beslagen zijn.
Sinds dc opening van dc ten
toonstelling van dc jongste werken
van Henri Matisse in New York,
nu acht weken geleden, hebben
116.000 bezoekers het museum
bezocht. Slechts cén van die
116.000 is het opgevallen, dat
een der collages al die tijd
ondersteboven heeft gehangen.
Deze waarschuwde de directie,
zodat het schilderij omgekeerd
kon worden.
Wjj geloven, dot het schilderij
toch nog verkeerd hangt: volgens
ons moet het dwars worden
opgehangen (liefst een beetje
fluiterend).
lyciiuc C(.
i verb*»
znn be
„Heeft geen titel"
GERT DE JOGDE
Verschillende malen is ons
gevraagd om adressen van
literaire tijdschriften. Voor
geïnteresseerdenhier vol
gen er een paar:
Gard Sivik: E&senburgsin-
gel 117a. Rotterdam; De
Gids: Singei 330, Amster
dam; Kentering: van Fo-
reestweg 40, Delft; Podium:
postbus 6, Koog-Zaandijk;
Maatstaf: p. a. Daamen
N.V., Postbus 79, 's-Graven-
hage; Tirade: p a. G. A.
van Oorschot, Buitenplaats
„Donkervliet", Loenersloot.
de laatste jagers doelloos
in de onthoofde bossen k
de herfst verdwijnt in durf0
draden onder de zuigende Cc
wolken; ik sluit een vei
met de echo der zon
maar wil een boom zijn
zonder takken
staan als een spijker
in terend licht t
WIM ROlk
Er uit gelich
Tom E. Leidschendam. Je 1
haal en één gedicht blijven h
De andere krijg je terug. Red
ze overtuigen ons niet (helemaa nc
Jan de J. Amsterdam. J(
daad van ontkenning is óók de
ze. 't Zei ons allemaal nogal t
J. B. Oegstgeest. We durven I
bijna niet. Maar daar het vri
den zijn, die je de feilen dun
te vertellen: 't is néé geword
Het motief kom je t.z.t. in e >u
duelloog tegen.
brievenschrijv V.
Petra W. Rotterdam. Wij
men" allang niet meer van
Kerstmissen.
Bert J. Voorburg. Daar een
der blad daar al uitgebreid i o
heeft gedaan en we zelfs dur^ri
