Jlietiuie £ri&srtje GTourcuil
roept
een totale
volk op
oorlog
Commentaar
flmtOM
Vandaag offensief
van V.N.-troepen?
Kennedy maant Sukarno
om kalm te blijven
ELISABETHSTAD ZO NODIG EEN PUINHOOP'
lp nieuw kritiek op
oningbouwbele id
Baksteenindustrie meent
zich ernstig bedreigd
Frankrijk-Bulgarije
Vier Zuidafrikanen op
walvis jager gedood
MBEPNDERDAG 14 DECEMBER 1961
ri- KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
.pp KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
-ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal;
i j. 2.55 per maand; 0.59 per week.
j ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter,
r Familieberichten 0.18 per millimeter
ij. (Bij contract belangrijke korting).
Ij?POSTREKENING: 58936.
Tweeënveertigste jaargang no. 12354
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
„$lant»asticl» is gbcbleven
mgn hert ia teg^eospaet"
KERSTMENU'S
voor HOND en KAT
staan klaar bij .1
VLIELAND
NIEUWE RIJN 50
"DREMIER TSJOMBE van Katanga heeft de bevolking van deze Kongo-
lese provincie aangespoord gehoor te geven aan de oproepen van de
tam-tam en deel te nemen aan de strijd tegen de troepen van de Ver.
Naties. „Zonodig zullen wij van Elizabethstad een puinhoop maken. De
strijd zal in onze steden en in de bossen voortgezet worden. Noch met
15.000, noch met 100.000 man zullen de V.N. anderhalf miljoen Katanganen
kunnen onderdrukken. De tam-tam zal klinken om al onze krijgers op te
roepen, overal te vechten.
In de bossen moet het leger der
(Van onze parlementsredactie)
.NUIT de Tweede Kamer wordt op minister Van Aartsen sterke
aandrang uitgeoefend om op het bouwprogramma van 1962
groter aantal woningwetwoningen op te nemen dan hij aan-
feelijk heeft voorgesteld. Dit meldt het voorlopig verslag van de
(ede Kamer over de begroting van volkshuisvesting en bouw-
1 erheid voor 1962.
euws m
L
tón oogopslag
De Katangaanse pre-
r Tsjombe heeft de be-
2 ■biking opgeroepen tot een
Stale strijd tegen de V.N.-
Vepen. Secretaris-gene-
,jl Oé Thant heeft het
!rz.oek aan Engeland tot
léveren van bommen
itrokken. Zesenveertig
:aanse en Aziatische
hebben zich uitge-
jken tegen een bestand
Katanga onder de hui-
omstandigheden.
In een brief aan Su-
zou president Ken-
ly hebben gezegd, dat
Ver. Staten hun neu-
htouding in het Ne-
,'lands-Indonesisohe con-
:t om Nieuw-Guinea
iet hebben laten varen,
[ten zij zich in de Alge-
tene Vergadering der
.N. uitspraken voor de
esolutie van de Brazza-
ille-landen.
1 In een verslag van een
ommissie uit het Euro-
parlement staat te
dat de hoge autori-
AN
traiv.
de
ge-
ïeenschap voor kolen en
taal haar tekortkomingen
de beruchte schroot-
affaire heeft erkend. De
econstateerde fraude had
etrekking op 252.000 ton.
Naar het oordeel van
e Amerikaanse minister
tot heden niet ge
leken dat er een redelijke
asis zou bestaan voor on-
erhandelingen met de
owjetunie over de kwes-
e-Berlijn. De Navo-raad
n Parijs is er niet in ge
laagd tot een gemeen-
chappelijke Westelijke
inderhandelingsbasis te
omen.
Te» India is .bereid met
'ortugal te onderhandelen
re r een de jure-over-
racht van de soevereini-
eit, mits Portugal ondub-
lelzinnig verklaart Goa en
ndere Indische enclaves
verlaten. In Goa zelf
>u een chaotische toe-
tand bestaan, gevolg van
ingst, paniek en verdacht-
nakingen.
Naar het oordeel van
taatssecretaris Roolvink
het z.g. loonakkoord van
ld-Wassenaar tussen re-
bedrijfsleven
matige mati-
igsformule". Volgens de
Roolvink zal het
■knemersaandeel dit
.5 procent bedragen
volgend jaar 69.9 pro-
tent.
Minister Visser heeft
iten mededelen, dat hij
liet van plan is contact
met dr. ir.
Luyke Roskott, tegen
'ie de heer Van der Put-
■iet. en in zijn memorandum
'tan de minister zware be-
shuldigingen heeft geuit
igens beweerde corrup-
diens Indische tijd.
Roskott woont al
n Den Haag en niet
Inuonesië, zoals ten de-
irtemente verondersteld
jvverd.
Op 't woningbouwbeleid in het alge
meen wordt veel kritiek uitgeoefend.
Van de beide grote Kamerfracties
verklaart de ene, dat haars inziens het
beleid van minister Van Aartsen ten
aanzien van de regeling van de
ningbouwactiviteit is mislukt,
blijkt de andere van oordeel, dat het
beleid van de bewindsman niet van
feilen is vrij te pleiten. Van een lijn,
gericht op een zo stabiel mogelijk be
leid, kan, aldus deze leden, niet wor
den gesproken.
Beide fracties wijzen erop, dat de Ka
mer minister Van Aartsen reeds vroeg
tijdig heeft gewaarschuwd tegen het uit
lopen van de vrije sector. De bouwstop
voor de vrije sector was, aldus de ene
grote fractie, niet nodig geweest, als
(Voor vervolg zie pag. 11)
krijgers antwoord geven op deze
oude oproep van de oorlogs-tamtams.
Dan zullen de vergiftigde pijlen in
onze tegenstanders dringen. Iedere
V.N.-soldaat zal een machteloos lijk
worden. Het zal een totale strijd
zijn, en wij zijn zeker van de over
winning."
Zoals gemeld heeft Tsjombe ook
een beroep op de paus gedaan, zijn
bemiddeling te verlenen. Intussen
ziet het er niet naar uit, dat er een
wapenstilstand wordt gesloten, om
dat daar in de V.N. geen meerder
heid voor is. Vandaag werd een
grootscheepse aanval van de zijde
der Ver Naties verwacht.
Pas wanneer de VN-troepen orde en
rust hebben hersteld kan er sprake zijn
van een bestand, aldus een VN-woord-
Intussen heeft secretaris-generaal Oe
Thant Het verzoek aan Engeland
levering van 24 halve tons bommen voor
de VN-strijd'krachten in Katanga inge
trokken, omdat het in Engeland onrust
heeft gewekt. Zoals men weet heeft En
geland om een bestand in Katanga ge
vraagd, maar is er weinig kans, dat dit
tot stand zal worden gebracht. Ook de
bijna 50 leden tellende groep Afrikaanse
en Aziatische landen steunen het VN-
optreden in Katanga en zijn tegen de
beëindiging van de VN-actie. Voordat
Oe Than* antwoordt op het verzoek van
Engeland zal hij het advies inwinnen
van de speciale adviescommissie voor
Kongo, die vrijdag bijeen zal komen. Het
is zeer waarschijnlijk, dat de
tegen 'het staken van de strijd zal advi
seren. De Britse socialistische partij heeft
inmiddels bij het Lagerhuis een motie
ingediend, waarin Maomillan wordt ver
oordeeld vanwege zijn „dubbelzinnige en
weifelende politiek ten aanzien van
Kongo"
Van Amerikaanse zijde is officieel
medegedeeld, dat het vuren in Katan-
slechts kan worden gestaakt als de
primaire doeleinden van de VN ver
wezenlijkt zijn. De gebeurtenissen van
september mogen zich niet herhalen.
President Kennedy houdt ernstig reke
ning met de mogelijkheid dat er een
communistische staatsgreep zal worden
gedaan, wanneer de afscheiding van
Katanga niet worden beëindigd. In de
NAVOraad heeft Nederland zich wat
Katanga betreft achter de opvatting ge
plaatst, dat de eenheid van Kongo moet
worden gehandhaafd en dat zo spoedig
mogelijk een eind moet worden gemaakt
aan de militaire actie van de VN. Ver
melden we nog dat de VN-troepen nu
zoveel versterkingen hebben ontvangen,
dat zjj gereed zijn voor de voltooiing
van de militaire actie (zie ook pag. 5).
Investeringsvrees door onzekerheid
BIJ monde van zijn voorzitter, mr.
F. B. I. M. Janssens, heeft de
Vereniging „De Nederlandse Bak
steenindustrie" vandaag sombere ge
luiden ten aanzien van de toekomst
doen horen. Op de in Arnhem ge
houden ledenvergadering werd ge
steld dat de baksteenindustrie ern
stig verontrust is door bepaalde
overheidsmaatregelen. Als gevolg
van de onzekerheid, welke er heerst,
huivert men terug voor het doen van
noodzakelijk geachte investeringen.
De concurrentie-positie in verband
met de geleidelijke totstandkoming
van de E.E.G. is beslist niet roos
kleurig te noemen, daar in het bui
tenland een gunstiger afschrijvings-
politiek bestaat, zomede betere fis
cale mogelijkheden.
Hoewel de baksteenindustrie zich
realiseert dat zij een nationale taak
heeft, verklaarde mr. Janssens, is de
belangstelling van de overheid dus
danig dat onze positie in bepaalde
sectoren van de bouwmarkt wordt be
dreigd. De dit jaar getroffen maatre
gelen, welke verontrusten, zijn de
volgende:
te gaan, zijn enkele bouwsectoren af
geremd. Ter veiligstelling van de
woningbouw is dit zeer goed te be
grijpen. Het gevolg is echter een
beperking van de baksteentoepas
sing geweest, afhankelijk van het
departementale goedkeuringsbeleid.
2 Aan de sterke uitbreiding van de
woningbouw in de vrije sector heeft
de minister een abrupt einde ge
maakt. Bovendien behoeven sinds
juli alle verbouwingen en uitbrei
dingen boven de tweeduizend gul
den, waarvoor geen subsidie ge
vraagd wordt, een rijksgoedkeuring,
wat betekent dat deze werken al
thans voorlopig niet worden uitge
voerd. Juist in deze beide sectoren
ligt voor de baksteenindustrie een be
langrijk afzetgebied,
t? Bij de toewijzing der woningcontin-
gentcn aan de gemeenten wordt een
verruiming van het bouwvolume ver
strekt, die als arbeidsbesparende me
thoen worden gebruikt. Dit betekent
een prikkel voor de aanvaarding van
bouwsystemen, waarbij geen of wei
nig baksteen wordt toegepast
Volgens mr. Janssens dreigt dit com
plex van maatregelen de -positie van de j
baksteenindustrie te ondergraven. Uiter
aard is dit geenszins de bedoeling
daar de huidige schaarste aan baksteen
eraan ten grondslag ligt.
Voor vervolg zie pagina 11
Achtentwintig Europese prinsen en prinsessen zijn gisteren per vliegtuig
uit Frankfort naar Athene vertrokken, om de verjaardag van de Griekse
koning en de verloving van diens dochter prinses Sophia met de
Spaanse prins Juan Carlos mee te vieren. Op het vliegveld van Frank
fort wandelde prinses Irene in gezelschap van prins Wolf Heinrich van
Hannover naar het vliegtuig voor Athene.
Amerika wil alleen maar vredestichter zijn
JVTTEUW-Guinea is volgens de Indonesische minister van buitenlandse
-L zaken een Amerikaans-Indonesisch vraagstuk geworden. Subandrio
verklaarde dit na een onderhoud, dat hij te Djakarta had gehad met de
Amerikaanse ambassadeur Howard Jones. Indonesië wil zekerheid hebben
over de vraag of het Amerikaanse standpunt veranderd is.
Ongeveer tegelijkertijd had tt
Washington de Indonesische zaakgelas
tigde Nugrono een onderhoud met de
Amerikaanse onderminister Averell llar-
riman. Nugrono zeide dat Amerika lndo-
Prins Bernhard reikte gisteren op
het terrein van de Prins Willem
Ill-kazerne in Amersfoort het re-
giment Huzaren van Boreel een
nieuwe standaard uit. De Prins
herinnerde er in zijn toespraak aan
hoe de oude standaard, die de wa
penfeiten Quatre Bras en Waterloo
alsmede de Tiendaagse Veldtocht
draagt, in 1905 door koningin Wil-
helmina was overhandigd. In de
volgende 56 jaar is er door het
regiment geschiedenis gemaakt
met het doek, aldus de Prins, ver
wijzende naar de krijgsverrichtin
gen in 1940 en die van na de oorlog
in Indonesië. Hij herinnerde eraan
hoe de standaard tijdens de oorlog
door de commandant verborgen is
gehouden en meende dat de wa
penfeiten op de oude standaard
voor allen een aansporing moeten
zijn om de naam van het regiment
hoog te houden. De plechtigheid
werd besloten met een défilé voor
de Prins.
nesiës vastberadenheid om westelijk
Nieuw-Guinea „te bevrijden", niet moet
onderschatten. De Indonesiërs zijn van
oordeel, dat dc Verenigde Staten in de
Verenigde Naties een standpunt hebben
ingenomen, dat gunstig was voor een re
solutie zoals de Nederlandse.
Nugrono vestigde de aandacht op de
belangrijke verklaring, die Sukarno op
19 december zal afleggen. De meeste
functionarissen te Washington geloven
echter niet dat Sukarno een gewapende
aanval zal gelasten op de Nederlandse
troepen in Nieuw-Guinea, doch verwach
ten dait hij zal aansporen de pogingen
te verdubbelen om Nieuw-Guinea in
handen te krijgen. Ook volgens de cor
respondent van Ass. Press te Djakarta
zouden er geen tekenen zijn van plannen
voor een spoedige inval.
President Kennedy heeft volgens
autoriteiten te Washington op 9 der
cember een brief gezonden aan pre
sident Sukarno. Volgens hen mag
men aannemen dat Kennedy erop
aangedrongen heeft om ten aanzien
van Nieuw-Guinea zo veel mogelijk
zelfbeheersing te betrachten.
Washington staat op het standpunt dat
bedreiging met een gewelddadige oplos
sing dient te worden vermeden, vooral
als er aanwijzingen zijn dat de andere
partij in het geschil een ruimer stand
punt gaat innemen.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken heeft woensdag opnieuw
de wens geuit dat de zaak vreedzaam
wordt opgelost De woordvoerder ver
klaarde: Wij zijn voor iedere oplossing
die voor beide partijen aanvaardbaar is
en overeenstemt met het handvest der
V.N. Wij hebben hierbij geen ander be
lang in dit twistpunt tussen twee landen,
die beide met de V.S. vriendschappelijke
betrekkingen onderhouden. Een vreed-
oplossing is voor Amerika een
levensbelang.
Sukarno heeft het Indonesische volk
doen weten, dat o.m. het tekort aan sui
ker en rijst overwonnen moet worden,
doch dat zij geen belemmering mag zijn
de „bevrijding" van Nieuw-Guinea.
De prijsstijgingen van rijst en suiker heb
ben bij sommigen gevoelens van moede
loosheid gewekt, maar in de strijd om
Nieuw-Guinea mag geen defaitisme
worden geduld. Deze problemen moeten
worden opgelost, maar wij weten nog
niet hoe, zei Sukarno.
Minister Luns heeft in de NAVO-
nisterraad zijn ambtgenoten bedankt
de steun, die Nederland van de Navo-
landen heeft ondervonden bij de be
raadslagingen over Nieuw-Guinea. Hi.
sprak de hoop uit dat de betrokken lan
den terughoudendheid zouden betrach
ten, zodat deze zaak niet op een conflict
zou uitlopen.
QVER DE SITUATIE in Kongo neemt de
bezorgdheid toe. Ook in de vergade
ring te Parijs van de ministers der NAVO-
landen is aan die bezorgdheid uitdrukking
gegeven. Zijn de V.N. in Kongo op de
goede weg? Is het beslist noodzakelijk, dat
Katanga met geweld van wapens tot zelf-
inlijving in een Kongolese eenheidsstaat
wordt gedwongen?
Amerika staat achter deze politiek, maar
Engeland oordeelt duidelijk anders cn dat
Frankrijk zich niet nog duidelijker tegen
deze politiek uitspreekt, komt alleen om
dat De Gaulle het meeste in de V.N. toch
reeds onzin vindt.
Katanga is dat deel van Kongo, waar in
redelijke mate orde en welvaart heerst.
Men zegt, dat Kongo zonder Katanga een
noodlijdend bestaan zou moeten hebben.
Wij zijn bereid het te geloven. Maar wat
doen de V.N. thans in Katanga? Zij zet
ten er het voortbestaan van de orde op
het spel en scheppen chaos rondom de
bronnen van welvaart.
Wij hebben er oog voor dat in Katanga
nog andere machten werkzaam kunnen
zijn dan de V.N. We hebben ook geen be
hoefte. ons op enigerlei wijze met die
machten te vereenzelvigen. Maar er is re
den tot beduchtheid dat nu in de strijd
tegen deze machten de bestaansmogelijk
heden zelf van Katanga op het spel wor
den gezet.
En wat heeft Kongo straks aan een Ka-
tanga dat economisch zal zijn ontwricht
en ondergraven? Dit temeer tvaar aan de
positie van die vreemde machten nog wel
op andere wijzen een eind te maken zal
zijn dan door wapengeweld tegen de Ka
tangaanse regering.
Hoeveel groter voorkeur zouden wij er
aan geven, dat de V.N. voor Kongo stre
ven naar een federale opbouw in plaats
van naar een eenheidsstaat. Een federale
staatsvorm past het best bij aard van
land en volk. De moeilijkheden die de V.N.
zich op de hals hebben gehaald om Ka-
tanga met geweld tot andere gedachten
te dwingen vormen er een bewijs voor
en niet het minste.
Zo neemt de bezorgdheid over Kongo toe.
Was zij er eerst om de problemen van
het land zelf, nu voegt zich daarbij be
zorgdheid over de poging de problemen
uit dc wereld te helpen.
Moest deze poging er niet veel meer toe
strekken, dat de bezorgdheid afnam?
Hebt U
„Dat zit zo" al?
Zie bon op de advertentiepagina's
zaterdag 16 december
Tendens stationair
T\E KERN van een groot hogedrukge-
*-* bied dat gevuld is met zeer koude
lucht is boven Finland aangekomen.
Een ander hogedrukgebied handhaafde
zich boven noord-Spanje en Zuid-
Frankrijk. Tussen deze hogedrukgebie-
den door trok in de afgelopen nacht een
storing met regen over ons land. Intus
sen is de luchtdruk op de Britse eilan
den en de Noordzee snel gaan stijgen,
waardoor het Scandinavische hogedruk
gebied zich naar de Noordzee uitbreidt.
De koude lucht die over geheel noord-
DmUtlatti Is uilgMroomd tam zich hier- ove„,e„„^ Uchte EM"rs IwaU.
door met zwakke temden mt rtchtmoen k. to, matig., oost draaiend, wind
tussen noord en oost langzaam over ons en daling van de temperatuur tot om
land uitbreiden. In West-Duitsland is het vriespunt. (Opgemaakt 11.15 uur.)
de temperatuur 12 graden onder nul,
in de omgeving van Berlijn vriest het n 611 aan
7 graden. In ons land zal de tempera- Vrijdag zon. op 8.41, onder 16.28 uur;
tuur in de komende nacht in het noor- 013311 °P 13.31, onder 0.26 uur.
den en oosten tot enkele graden onder Volle maan 22 december.
nul kunnen dalen. Met het invallen
het koudere weer komt aan de HET WEER IN EUROPA
de laatste
ken een einde.
De Bilt verwacht tot vrijdagavond
Aanvankelijk nog veel, later afnemen
de bewolking. Geen neerslag van bete
kenis meer. In het noorden van het land
Rapporten hedenmorgen zeven uur
"DIJ EEN ontploffing in de machineka
mer van de Nederlandse walvis-
jager Johanna VV. Vinkc, die op hel
ogenblik in de Zuidelijke IJszee jaagt, zijn
vier Zuidafrikaanse zeelieden om het le-
gekomen. Volgens een mededeling
de directie van dc Nederlandse
maatschappij voor dc walvisvaart, is een
de ketels gesprongen. Bij een brand
:cn ontploffing aan boord van een
Pools vrachtschip in dc Oostzcehavcn
Dansk zijn tenminste 22 arbeiders van
en scheepswerf om het leven gekomen.
De brandweer van de werf vreesde
echter, dat er nog meer slachtoffers zou.
den worden gevonden. Het Poolse pers
bureau P.A.P. heeft medegedeeld dat de
brand ongeveer vijf uur woedde en dat
uitstromende olie in de machinekamer
de oorzaak is geweest.
Ongeveer vijftien mijl ten noorden van
het eiland Torrum zijn het Duitse vracht
schip Hessenstein en het Liberiaanse
schip Arle H. met elkaar in aanvaring
gekomen in de dichte mist. De Hessen
stein zou lekkage in vrijwel alle com
partimenten hebben, de Arie H. heeft
zware schade opgelopen. Beide schepen
.hebben om sleepboothulp gevraagd.
Rechercheurs van het Britse ministerie
van vervoer zouden volgens nog onbe
vestigde berichten tot de conclusie zijn
gekomen dat de ontploffing die leidde
tot de ondergang van het Britse schip
Dara, in de Perzische Golf. waarbij twee
honderd mensen het leven verloren, het
gevolg is geweest van terroristische da
den. Anti-Britse bandieten zouden 24
landmijnen aan boord van het schip heb
ben gebracht.
Temper
Station
geneidh
ik
Sè
8 S J E
15
Oslo
Kopenh
Madrid
Mal lor ca
mist
regen
