Bauograf
Echte eenheid nog niet
gevonden in New Delhi
NEW DELHI
i
J
Een woord voor vandaag
Eindpunt van oecumene
is meer dan federatie
TIPVANBOOTZ
Star schema belemmert
sterk hoger onderwijs f*
Stud ie vrijheid
uit de tijd
Ambonezen in Nederland
behoeven nog steun
JEl
ANDERZIJDS
PREEK ALS BEELDROMAN
ran preken
ven. Terecht, als
tutgd is, dat de opening van het
Woord van God van beslissende
invloed kan zijn in het leven van
de mens! In het blad Belijden en
Beleven gaat ds. J. Overduin te
Veenendaal in op de kwestie van
de verhaaltjesin de preek. Hoe
hij er over denkt blijkt uit het
volgende:
met hen". En vooral de laatste we
reldoorlog heeft een enorme veran
dering in levensgevoel en mentali-
teweeg^ebracht. Dat blijkt ook
uit de i
bliek. In de dertiger jaren
over het algemeen preken hoog ge-
waarderd. die een behoorlijke
•oma onbehoorlijke inspanning van
het gehoor vroegen. In alle geval
moest men het niet wagen enkele
illustraties door de preek te strooi
en, want dan was de predikheer
als minderwaardig verworpen. Ik
zal nooit vergeten hoe een begaafd
prediker als dr. B. Wielenga, die
zowel naar vorm als inhoud ver
antwoorde preken leverde, door
een groepje studenten werd „afge
maakt" als ..verhaaltjes-dominee"
en ..keukenmeidendominee". Onder
deze „afmakers" is er niet één
die het niveau van dr. B. Wielen
ga ooit gehaald heelt.
het Woord. Intussen begrepen
len van deze protesterende man
nen niet, dat zij zelf veel verder
van het ideaal van bediening des
Woorda afstonden dan mannen als
Wielenga met zo nu en dan een
illustratie, omdat zij er nog niet
achter gekomen waren. dat zij
meer bepaalde theologische sche
ma's dan het concrete Woord
Gods bedienden. De preek als re
feraat deed het bij velen. Zeer
spitsvondige thema's en puntverde-
lingen. die voor een gewoon mens
noch direct noch bij nader toeho
ren doorzichtig werden, wekten be
wondering.
En ook zij, van wie men over
tuigd kon zijn, dat ze er niets van
konden snappen, deden mee in de
bewondering uit vrees niet voor
„vol" aangezien te worden. Het
toppunt van „zegen" was wel de
uitroep na de preek „waar haalt
ie het vandaan?" of „ik heb er
koppijn van". Maar iemand, die
hongerde naar ontdekking en ver
troosting. ging teleurgesteld naar
huis, omdat het aangeboden voed
sel meer op stenen dan op brood
leek. In die tijd hebben we ook
menigmaal horen verkondigen, dat
de toepassing in de preek achterwe
ge moest blijven, omdat dan de
mens en niet God aan het woord
kwam.
trokken
zich niet veel aan van het ab
solute verhaaltjes-verbod, mits de
illustratie een dienende en nederi-
■\7ERSTANDIGE
zich niet veel
?ert op di
t goede
ren, dat Jezus Christus
ren óók heden Dezelfde is, dat Zijn
Woord en belofte niet na negentien
eeuwen krachteloos is geworden en
dat dezelfde Geest vandaag even
overwinnend werkt als in de tijden
van Jesaja. Daarmede kan het be
sef, dat het Woord Gods nooit ver
leden tijd wordt en nu nog weder
barend werkt, versterkt worden.
Daarom heb ik nooit kwaad
willen horen van predikers, die de
tekst goed uitlegden en de bood
schap tot de mensen van vandaag
richtten en die zo nu en dan een
treffend verhaal vertelden, waar
door de waarheid Gods zeer con
creet en actueel op een mens af
komt.
MAAR tegenwoordig maak ik
me weieens bezorgd over die
predikers, die preken leveren als
beeldromans. Ik hoorde eens een
preek met een twintig verhaaltjes.
Hier heb ik wél bezwaar tegen. Dan
heeft het verhaal niet meer een
dienende functie om de boodschap
te onderstrepen voor het heden
maar een overheersende betekenis,
die de boodschap geen gelegenheid
geeft om tot zijn recht te laten
komen. Het wordt telkens een
„praatje bij 'n plaatje".
Men krijgt het gevoel, dat de
prediker meer beheerst wordt door
de gedachte: hoe kan ik mijn ge
hoor „houden" en „blijven boeien"
dan hoe open ik getrouw de
Schriften. Wie zo overdadig met
verhaaltjes strooit illustreert daar
mede eigen theologische of liever
gezegd exegetische onmacht. Hij
schiet te kort in eerbied voor het
Woord. Hij is er ook nog niet ach
tergekomen hoe actueel, hoe aan
grijpend en insnijdend het Woord
Gods in zich zelf ig, zodat wij niet
met allerlei kunstmiddelen het
Woord Gods actueel behoeven te
maken. Niets is actueler dan het
Woord Gods. niets boeiender dan
het verhaal van God.
een tekst uit
Paulus moet
„bepreken", dan heb ik tijd en
ruimte nodig om de gemeente te
laten zien de achtergronden. de
verbanden, het doel, de inhoud der
woorden. Dan blijkt het, dat wij
bij Paulus nooit te doen hebben
met dorre dogmatische verhandelin
gen, maar met een actuele bood
schap op leven en dood met een
bewogen pastorale inslag. Dan sta
ik altijd weer verbaasd hoe dat
Woord geldt voor alle tijden en ge
schreven kan zijn (wat de eigen
lijke inhoud aangaat) anno domini
1961. Dan leer ik de gemeente
Gods Woord te lezen. Dan druk ik
de hoorders met hun neus op de
Bijbel. Dan mogen ze niet de kerk
uitgaan met de uitroep „waar
haalt ie 't vandaan". Maar „wat
hebben wij er altijd overheen ge
lezen". Ook dat is nog niet voldoen
de. want de inhoud van het Woord
vraagt het enig wettige antwoord
van geloof, hoop en liefde, waarin
de bekering is ingesloten.
Wie zo probeert (mede door
steeds te blijven studeren) de
Schriften te openen, heeft geen tijd
om in het halve uur preken tien
tot twintig verhaaltjes te vertellen.
U moet mij dus goed begrijpen:
ik heb geen gezwaar tegen treffen
de illustraties, maar wel tegen de
overwoekering, waardoor de preek
een beeldroman wordt, hetgeen de
oppervlakkigheid van de hoorders
in de hand werkt.
Drie sprekers wijzen drie richtingen
menische beweging is steeds
het verlangen naar de eenheid
geweest. Veel werk is sinds de
eerste wereldconferentie van zen- taai andere inhoud. De westerse kerk
dingsmensen in 1910 verricht,'
Gelijke woorden;
andere inhoud
(Van onze kerkredacteur)
maar het werd hier in New Delhi
pijnlijk duidelijk, dat de echte een
heid nog lang niet is gevonden.
Drie sprekers probeerden op hun
manier de weg naar de eenheid
te wijzen, maar wij kregen toch
het gevoel, dat zij ieder in een
andere richting wezen.
De Grieks-orthodoxe theoloog, Ni
kos Nissiotis, die vorig jaar in T<fy-
borg de harten verwarmd had met
een zeer bijbelse toespraak wees op
de gave van de eenheid zoals die
met Pinksteren in de wereld is geko
men. De Westindiër Phillip Potter,
klaagde dat het gebrek aan eenheid
het werk van de kerk verlamt. Aarts
bisschop Ramsey de Engelse primaat,
riep op tot geduld. De eerste spreker
sprak met grote zekerheid van wat
de Oosters-orthodoxe kerken te zeg
gen hebben, aartsbisschop Ramsey
sprak met diepe nederigheid, Potter
met jeugdig ongeduld.
Ramsev zei: „Onze opdracht is een
heid, heiligheid en waarheid." Nissiotis
daarentegen: ..De kerk is niet op weg
naar de eenheid, maar leeft uit de een
heid". Potter echter zei: „Wij moeten
zoeken naar de manifeste, de duidelijk
zichtbare eenheid". Bij alle drie de spre
kers had eigenlijk het woordje „eenheid"
toch weer een iets andere inhoud. En
daar ligt de moeilijkheid van dit ge-
-nrek dat eigenlijk al lang aan de gang
s. maar waarvan ook weer iedereen
zich bewust is dat het volslagen
vastgelopen. Nissiotis spreekt over
eenheid die door God gegeven is i
Pinksteren. Potter, de neger, over de
eenheid die gegeven is in de oecumeni
sche beweging. De eerste zoekt de gees
telijke werkelijkheid, de laatste heel
duidelijk de natuurlijke werkelijkheid
de eenheid.
Dienst
Als Nissiotis spreekt vanuit zijn
oosters-orthodoxe visie gebruikt hij de
zelfde woorden als zijn westerse colle
ga's, maar zij hebben bij hem ee
Courante kroniek
VAN DER PUTTEN
Vrijwel alle Nederlandse dagbladen
hebben een eommentaar gewgd aan het
ontslag van de technisch hoofdambtenaar
van hert ministerie van defensie, de heer
F. H. van der Putten, dat hem maandag
door minister Visser is gegeven.
De Telegraaf icgt er o.m. dit van:
,.De krachten op het ministerie van defensie,
die er belang by hebben de beer Van der
Pntten voorgoed weg te werken, sijn voor
minister Visser te sterk geweest.
De formele aanleiding voor het ontslag
van de beer Van der Pullen ie. dat hg er
niet in geslaagd ion syn te bewijzen dat
de Nederlandse officieren, die met Japan
gecollaboreerd hebben, nu nog in Neder
landse militaire dienst xijn.
De uitvoerig gemotiveerde reeks van
beschuldigingen, die de heer Van der
Patten in zijn aan minister Visser gegeven
rapport heeft samengevat, dat er een
nauwe band bestaat tussen de in Indonesië
en Nederland loj. Oudewater) gepleegde
onregelmatigheden, lijn als „niet ter zake
doende" met een armzwaai van tafel ge
veegd. „Hierom heb ik niet gevraagd",
aldus de minister.
Minister Visser heeft door dit optreden
alle verantwoordelijkheid voor deze met
het recht spottende gang van zaken op
zirh genomen.
Het is nu aan de Kamer om deze zaak
recht te zetten, hetgeen voor minister
Vissar onvermjjdelgk politieke consequen
ties zon hebben.
Het Nederlandse volk mag echter ver
wachten, dat zyn vertegenwoordigers aan
het recht voorkeur geven boven een politiek
De Nieuwe Rotterdamse Cou
rant zou het een gevaarlijke gedachte
vinden wanneer de minister na het ont
slag van de heer Van der Putten denkt
dat hiermee de zaak is afgesloten. Het blad
vervolgt: „In de eerste plaats gevaarlijk
voor de goede naam van het ambtelijk
apparaat, dat de minister zo ter harte
gaat. De «met die de zaak-Van der Putten
terecht of ten onrechte op deze t
heeft geworpen, kan alleen worden
wjjderl door een volledige opening
zaken. Niet door een ontslag. Niet door
de mededeling dat de ambtenaa
smet heeft geworpen, ongeschikt
vervullen van enige functie is. En ook
niet door de verklaring, dat de
alle verantwoordelijkheid voor de gang
van zaken voor zjjn rekening neemt.
Zelfa al bevat het memorandum van i
heer Van der Putten niet* dan onbewezi
aantijgingen, zelfs al ia de rol die de
voorgangers van ir. Visser in de z
Van der Putten hebben gespeeld, volkm
aanvaardbaar, zelfs al sijn alle „hükom-
stizheden" die de troebele sfeer
zaak-Van der Putten hebben bepaald,
volledig anders dan de berichten rn
ruchten dat hebben gesuggereerd, dan
is en blijft een duidelijke, gedetailleerde
verklaring noodxakrljjk.
En dan nog iets: de minister
de persconferentie gezegd, dat i
van berichtgeving" de communisten een
grote dienst bewijst. Wy hebben er ernstige
bezwaren tegen, dat de minister hier een
volkomen irrelevante zaak het commu
nisme bij te pas brengt. Dit is incorrect.
- niet alleen incorrect, ook g<
spreekt over „dienst" en denkt
terkerkelijke hulpverlening; Nissiotis
Fireekt over dienst en denkt aan de op-
racht van de Oosters-orthodoxe ker
en om de kerken van het westen te
helpen de eenheid te vinden. Zo zouden
we kunnen doorgaan. Het is duidelijk
dat juist dit gesprek kan eindigen in een
waarlijk babylonische spraakverwarring.
En inderdaad hoorden wij in de wan
delgangen al herhaaldelijk de klacht, dat
in de commissie-vergadering wel veel
woorden gesproken worden, maar men
telkens weer opnieuw langs elkaar heen
spreekt.
De stelling van Nissiotis is dat een
heid de bron van het leven is van de
kerk. dat eenheid het begin en het uit
eindelijk doel is van de schepping in
Christus. De eenheid vindt zijn oor
sprong in de eenheid tussen de Vader
en de Zoon.
Het is duidelijk dat deze vertegen
woordiger van de Oosters-orthodoxe
kerken het woord „kerk" niet lichtvaar
dig gebruikt: „Bij historische kerken
bedoelen we de kerken die belijden in
i-oorden van de geloofsbelijdenis
Nicea de gehele goddelijke econo-
van de openbaring in de kerk van
God. de Heilige Drieëcnheid en die ge
loven in de doorgaande werking van de
Heilige Oepst in en door de kerk door
handelingen die hun hoogtepunt vinden
in de sacramenten en het Woord dat
bediendt wordt door hen die apart ge
zet zijn om dat te doen."
Eigen bijdrage
leveren door te herinneren
onderbroken continuïteit "an het leven
van de historische kerk die een veel
groter gezag heeft dan welke geloofsbe
lijdenis van welke plaatselijke kerk ook.
die probeeit uit te leggen waarom zij
zich heeft afgescheiden en die dat pro
beert te rechtvaardigen.
Juist om deze kritiek op de jongere
belijdenissen, zoals wij die kennen ir
Wandelingen in
Prof. Kok op Oud-kath. synode
uw 3-in-1 drank
voor uw apéritief
voor uw long-drink
voor uw cocktail
De synode der Oud-katholieke
Kerk, die deze week te Utrecnt
bijeen kwam, stond in het teken
van de derde vergadering van de
Wereldraad van Kerken. Zowel
de mededelingen van het Epis
copaat, als in de bespreking van
het onderwerp ,,de oecumene ter
plaatse" kwam dit tot uitdruk
king.
Ook de aartsbisschop van Utrecht,
mgr. dr. A. Rinkel, die namens het
Episcopaat sprak over ontwikkelingen
en feiten in het leven der kerk, merk
te daarbij op, dat het leven van
de eigen kerkgemeenschap vanzelf
sprekend aan de orde komt in een
synode, maar dat daarbij ook de
blik verder moet reiken. Naast an
dere feiten, memoreerde de bisschop
uit het eigen kerkelijk leven het in
ternationale congres te Haarlem in
september van dit jaar, en bracht
hij met nadruk de noodzaak van
het opgerichte bouwfonds naar vo
ren, waarvoor een actie gevoerd
wordt, die thans halverwege is.
Sprekend over het contact met ande-
kerken, meende de bisschop, dat
iet name ten aanzien van Anglikanen
n Orthodoxen de tijd van incidentele
contacten voorbij is en grotere lijnen
getrokken moeten worden, waarvoor fi
nanciële offers nodig zijn. Met de Oos-
ters-Orthodoxen liggen ontmoetingen
van kerkelijke leiders en theologen in
het voornemen, zoals deze met de
Anglikanen reeds bestaan. Wat dit laat
ste betreft noemde spreker het recente
bezoek van de aartsbisschop van Can
terbury aan de theologenconferentie te
Ametsfoort een feit van historische be
tekenis sinds de sluiting van de volle
dig kerkelijke gemeenschap in 1931.
Hereniging
Over de vraag, of de Anglikaanse
kerkgemeenschap de volledig kerkelijke
gemeenschap aan kan gaan met de
nieuw te vormen kerken van Ceylon en
Noord-India, zal de Anglikaanse kerk
zelfstandig te beslissen hebben. Indirect
zijn de oud-katholieke bisschoppen
het overleg betrokken. Een onvoorw
delijk positief antwoord van de zijde
lö«
ngst
het
ordt gehanteerd alt argn-
kwee
die
het
Advertentie
■eft, geeft
vnrdtel aan de verdenking, dat die angst
gebruikt wordt om een raak in de doofpot j
te «toppen. Die verdenking mag dan vol-,
komen ongegrond zyn, minitter Visser
heeft er door zijn opmerking voedael aan
Spit, Spierpijn
TT
der oud-katholieke bisschopsconferentie
blijkt niet mogelijk te zijn. voordat de
nieuw te vormen kerken tot stand ge
komen zijn. Een positief „ja" zou naar
het inzicht van de bisschoppen het on
gewenste gevolg hebben, dat men zich
ook in andere gebieden op dergelijke
herenigingsschema's gaat verlaten, ter
wijl een negatief antwoord daarentegen
het herenigingswerk grote schade zou
berokkenen.
Het sluiten van een Intercommunie
met de Lusitanische kerk van Portugal
is in onderzoek.
Over de oecumene ter plaatse refe
reerde prof. M. Kok uit Den Haag. na
welke rede een levendige bespreking
volgde. Na in grote trekken de ontwik
keling van de Wereldraad geschetst tc
hebben, wees spreker er op, dat de
Wereldraad geen super-kerk is. maar
slechts een orgaan der kerken en dat
de Wereldraad geen ander gezag heeft
dan wijs beleid alleen. Het gaat in de
oecumene om het herstel van Gods we
reldwijde kerk. Het eindpunt ligt veel
verder en dieper dan de gedachte aan
federatie van kerken, het beginpunt
ligt in Christus, als het enige funda
ment, en het werk der eenheid is een
werk Gods. Spreker riep de teleurge-
stelden en ontmoedigden op tot gebed
geduld, tot geloof en taaie volhar
ding in het oecumenisch werken.
Contacten
Een belangrijke factor in het oecume
nisch werk ter plaatse noemde spreker
eisen geloofsbeleving: zelf licht
Christus zijn en dat licht uitstra-
en beleven. Dit is een zaak van de
hoogste orde in het oecumenisch werk
en gesprek. Hoe dichter wij bij Christus
leven, des te wezenlijker zal onze een
heid groeien. Voorts ligt er voor de
oud-Katholieken een eerste taak bij het
bevorderen van het contact met Angli
kanen en Orthodoxen ook in eigen land
plaatse. Met de kerken van de
Reformatie bestaat het contact in de
oecumenische raden, waar op velerlei
gesprek, samenwerking en ge
bed gestalte kunnen krijgen Toch meen
de spreker te moeten waarschuwen te
gen een nivellering van de kerkelijke
scheidslijnen, oo een wiize. die de
van de verdeeldheid vergeet en dej
pijn kunstmatig verdooft.
Ook het contact met roonns-katholieken
moet gestimuleerd worden, en men moet
mogelijkheden tot samenwerking niet
schuwen, maar los van de historie el- -
kaar als mede-christenen gaan ontmoe
ten en een nieuw vertrouwen weder-1
zijds wekken.
Het zal meer dan tot nu toe nodig'
zijn, dat het oecumenisch werk en de
afgevaardigden In dat werk de aan-
dacht krijgen In de regelmatige verga
deringen der kerkbesturen en op dc
bijeenkomsten der gemeenten, aldus
prof. Kok. t
(Van
i kerkredacteur)
TJ^EN rooms-katholicke bisschop uit
Italië, Lino Lozza, die ook wel
eens een kykje wilde komen nemen
op de Assemblee van de Wereldraad
van Kerken werd door een ontdaan
Vaticaan binnen 24 uur teruggeroe
pen. Oorzaak was een persinterview
dat hij gaf, waarin lig volgens een
vertegenwoordiger van het Indiase
persbureau gezegd had dat het
Vaiicaan de wreedheden die door
de Portugezen in de naam van het
christendom begaan worden in
Angola en Goa afkeurde.
„Hoewel het Vaticaan over het
algemeen diet ingrijpt by politieke
acties", had hij gezegd, „die door
leden van dc Rooms-Katholieke Kerk
worden ondernomen, wgst het scherp
de houding af die de Portugezen in
hun kolonies innemen."
Toen de vijf officiële wnarnemcrj
van de Rooms-Katholieke Kerk dit
bericht in de krant lazen, waren zij
vreselijk ontdaan. Zy hebben onmid
dellijk een verklaring uitgegeven
waarin werd uitgesproken dat de
bisschop geen waarnemer was, dat
hg het Vaticaan niet vertegenwoor
digde, dat hij alleen kwam als een
persvertegenwoordiger van Unitas,
een klein Italiaan i oecumenisch
instituutje. dat de man geen woord
Engels sprak en verkeerd geciteerd
was, dat hem woorden in de mond
waren gelegd, dat men misbruik van
hem had gemaakt en dat hg alweer
uit New Delhi vertrokken was.
De Italiaanse bisschop was nog
geen half uur in het gebouw toen
hij door een vertegenwoordiger van
liet pershuieau werd aangeschoten,
die hem natuurlijk vragen stcble
die voor hem als man van India
belangrijk waren. Goa ir een Portu
gese enclave in Tndia en India heeft
reeds herhaaldelijk gesteld dat de
Portugezen dit gebied aan India
moeten overgeven.
Er werd gesproken via een tolk,
die geen Italiaans sprak en de offi-
icle r.k.
dat
beeft
verkeerd gecit
zijn. De journalist houdt er
dat hij wel degelijk de
heeft doorgegeven zoals hy
doorgekregen.
In ieder geval is het duidelijk
dat de bisschop helemaal niet namens
liet Vaticaan kwain, ai liet hjj de
journalisten wel doorschemeren dat
hij een belangrijk personage was en
dat hij het werk van de assemblee
kwam waarnemen. Hij sprak geen
woord Engels en uocb de waarne
mers, noch do rooms-katholieke
journalisten, waarvan er hier velen
zyn, begrepen wal lig eigenlijk kwam
doen. Een enkeling was zelfs hang
dat de orthodoxe ?roep, die niet
zoveel vau contact met protestanten
wil weten, opeigen houtje een onder
zoek kwam instellen. Zy halen allen
verlicht adem, nu de bisschop linca
recta retour is gezonden naar Italië.
onze Nederlandse geloofsbelijdenis, zal
Nissiotis in deze samenkomsten zelf
kritiek moeten aanhoren. De unieke Or
thodoxe Kerk heeft geen nieuwe belijde
nissen nodig om tot haar doel te komen,
was zijn standpunt.
Maar daartegenin klinkt dan de stem
van de ne^er, Philip Potter, die toch
ook eigenlijk weer met een westerse
stem spreekt. Ook hij hecht i
schien al te weinig waarde aan de
geloofsbelijdenissen omdat zij beho
ren tot een bepaalde tijd en een
naaide omstandigheid, en roept niet
op om terug te keren tot het begin
en de kerkvaders, maar juist om te
komen tot een nieuwe geloofsbelijde
nis, die voor allen en overal kan gel
den.
oproep om uit het slop te komen: „Het
werk van Geloof en Orde (wa-r juist
gesproken wordt over de eenheid) kan
ten onder gaan door een tekort aan jon-
g- mannen en vrouwen die mee willen
spreken, omdat zij wanhopen of er wel
echt iets gebeurt. Dit is geen vrucht van
jeugdig ongeduld. Het is het duidelijke
en pijnlijke besef dat de' kerken de
eenheid niet willen ma 'festeren, die
niet slechts gegeven is in Christus maar
die reeds hier en nu is gegeven en waar
over reeds zoveel overeenstemming be
staat. Met nadruk wil ik stellen dat het
misschien wel de belangrijkste taak
van Geloof en Orde is om in de komen
de jaren de kerken op te roepen in hun
eigen bestaan en in hun verhouding tot
andere kerken te verdisconteren wat in
de oecumenische beweging is gegeven
en te vertrouwen op Gods genade om
hen in de gehoorzaamheid aan de
waarheid te leiden die zij nu samen
hebben ontvangen.
Lausanne
Potter verdedigde vooral de jonge
ren die in Lausanne de kerken heb
ben opgeroepen om te komen tot in'
tzreommunie. tot gemeenschappelijke
avondmaalsdiensten. „Dit is geen oor
logskreet van protestantse malconten
ten die overstemd wordt door welbe-
wapende „katholieken." zei hij.
Maar prompt over deze bijna heftige
woorde". kwam de rustige stem van de
primaat ,van de Anglicaanse Kerk die
zei: Geduld, geduld." Hij zei onder
meer: „De roep om eenheid is urgent.
Waar twe of drie christelijke groepen
zijn in cen bepaalde plaats blijft
dringende vraag: Waarom worden
niet een? Maar evenmin als men zich
de eenheid en daarom moet
er op dit punt ook een goddelijk ge
duld zijn. Waarbij wij dan moeten op
passen dat we goddelijk geduld niet
verwarr-r met menselijke luiheid."
Aartsbisschop Ramsey waarschuwde
vooral tegen het gevaar van het kleine
ren van de theologie. Het'is waar dat
het westen met het evangelie ook de
confessionele scheidingen overgeplant
heaft op de zendlngsvelden, maar zeg
nu niet: rnlk niet al te diep in de
theologie; we kunnen olstaan met
eenvoudige i 'tspraken en principes om
tot ee.ihe'd te komen. Wie dat zeggen,
l-omen vaak aanzetten met geweldige
theologische vooronderstellingen die zij
niet eens onderzoeken."
De opvolger te zijn van een man, over wie in de Bijbel sfaj
geschreven, dat er niet meer zo'n profeet is opgestaan:
moet een moeilijke zaak zijn geweest! Jozua treedt, in Ga
opdrachtin de bevoegdheden van Mozes. Hij is de aangl
wezen man om het volk Israël te leiden in het beloofde lani
„Jozua nu, de zoon van Nun, was vol van de geest der u*ij| i
heid, want Mozes had zijn handen op hem gelegd. Daaro\
luisterden de Israëlieten naar hem en deden zoals de Hei)
Mozes geboden had", zo lezen wij in het laatste hoo/dstuiD]
van het boek Deuteronomium. Vol van de geest der wijsheii
Jozua was een heel ander mens dan zijn voorganger Mozar t
maar één ding hadden zij gemeen: zij waren wijze mannef
die een moeilijk volk leidden en door wie God Zijn plannt
met dit volk volvoerde. Later, kort voordat Jozua zijn zwcfa
taak neerlegt en God hem gaat aflossen, legt hij ten aanhore^sc
van het volk Israël een soort van verantwoording af. Mafk i
daarin is dit het overwegende: de Heer, uw God, heeft Zè^nf
voor u gestreden. En ook daarin komt die geest van wijshePj.
tot uiting. Het leven heeft Jozua niet alleen successen bezorg^
met welk een voldoening hij aan het eind van zijn f-evt
mag terugzien op zijn werk. God Zélf heeft voor u gestredeP
zo is zijn slotconclusie. Niet: naast waardering voor mijze^.
ook nog dank aan God, zoals maar al te vaak gebeurt. Maaprc
God deed het en ik mocht Zijn medewerker zijn!
JZ
Prof. A. D. de Groot over v.h.m.o. ,f'
hij
Binnenkort zullen er in ons land
drie maal zoveel studenten zijn
als voor de oorlog, maar deson
danks blijft er ten opzichte van
andere landen een achterstand
aan academisch gevormden be
staan. Onze onderwijsinspanning
blijft dan ook relatief ten achter.
Dit zei prof. dr. A. D. de Groot,
hoogleraar in de toegepaste psy
chologie aan de Gemeentelijke
universiteit te Amsterdam in een
inleiding die hij gisteravond hield
op de tweedaagse conferentie
voorlichting over het weten
schappelijk onderwijs", die onder
auspiciën van het contactcentrum
Bedrijfsleven-Onderwijs te -Zeist
wordt gehouden.
De verschillende soorten van onderwijs
typerend, zei prof. De Groot dat het
voorbereidend middelbaar en hoger
onderwijs in Nederland zich kenmerkt
door starre onderwijsprogramma's
uit een oogpunt van vormingsprincipes
wel mooi zijn, maar dat beslist niet zijn
als selectiemiddel. Voor een groot deel
van de leerlingen is het programma van
de middelbare school te overladen, het
heeft te veel verplichte vakken e:
weinig keuzemógelijkheden. Hij die
de middelbare school afvalt behoeft nog
niet ongeschikt te zijn voor de universi
teit. daar de overlading hem parten
Advertentie
Prolieer eens
andere zenuw-middelen, zelfs de
duurste welke er zijn, dan komt U t&ch
terug op Mijnhardt's Zenuwtabletten,
omdat deze Uw zenuwen vlug kal
meren, U rustiger stemmen en de
t meester doen blijven.
„Komt er nooit een eind aan de no
den van de Abonezen in Nederland?
Moeten wij hen nog steeds met gif
ten blijven steunen?" Deze vragen
zijn de stichting „Helpt Ambon in
Nood" regelmatig gesteld en het
antwoord hierop is dat zulks inder
daad nodig is.
Nieuw presidium
Wereldraad
De derde Assemblee van de Wereld
raad van Kerken in New Delhi zou
vandaag een nieuw presidium en een
nieuw centraal comité kiezen voor de
periode van zes jaar tot aan de vol
gende Assemblee-vergadering Voor
de zes voorzittersfuncties zijn de vol
gende kandidaten gesteld:
1. ds. Martin Niemöller. leider van de
evangelische kerk in Hessen-Nassau
in Wcst-Duitsland;
2. dr. Michael Ramsey, aartsbisschop
Canterbury en hoofd
k*rk:
Francis Ib;am. gouverneur-gene
raal van Oost-Nigeria en ouderling
van de presbyteriaanse kerk in
Nigeria;
4. Charles Parlir uit Englewood (New
Jersey), lid van de Amerikaanse
methodistenkei k;
5. dr. Iakovos, uit New York. aarts
bisschop van de Grieks-orthodoxe
kerk in Nooró- en Zuid-Amerika;
6. dr. David G. Moses, hoofd van de
Hislop-collcge in Nagpur (India) en
lid van de verenigde k-rk van Noord-
India en Pakistan.
Aartsbisschop Iakovos is het enige lid
van het aftredende presidium, dat ook
voor het nieuwe bestuur kandidaat is
gesteld.
Tot de kandidrten voor het nieuwe
centraal comité, dat honderd leden telt.
behoren leden van alle in de Wereld
raad vertegenwoordigde kerkgenoot
schappen. Do Russ.sch-orthodoxe kerk.
die zoals bekend vorige week is toegela
ten. zal vijf leden in het comité hebben,
en de orthodoxe kerken tezamen twintig.
Het aantal chronische zieken die in
daarvoor bestemde inrichtingen zijn op
genomen is niet gewijzigd. Al deze
mensen zien ieder jaar uit naar het
H.A.LN.-pakket dat de stichting hen
geeft.
Er komen steeds meer studenten die
naast eigen middelen en de steun van
de officiële instanties net het duwtje in
de rug. dat de stichting hen geeft, no
dig hebben om het hoofd boven water
tc kunnen houden.
Ditzelfde geldt voor de talrijke, zich
niet op politiek terrein begevende Am-
bonese verenigingen en instellingen
die zich met de inkomsten van eigen en
publieke middelen niet voldoende kun
nen ontplooien. Voor dit werk is geld
nodig. De stichting H.A.I.N. doet daar
om ook dit jaar weer een beroep op
het Nederlandse volk om haar in staat
te stellen de helpende hand te reiken
in die soms vereeten plaatsen in de
Ambonese wereld waar nog steeds li
chamelijke of sociale nood heerst.
Men kan zijn bijdrage overmaken
aan de stichting „Helpt Ambon in
Nood" te Utrecht, door middel van
overschrijving op gironummer 160000
van genoemde stichting, of op een re
kening bij de Rotterdamsche Bank te
Utrecht, dan wel door het zenden van
een postwissel.
V oogdij vereniging
viert jubileum
De minister van justitie, mr. A. C.
Beerman, heeft gisteren in het museum
Fodor aan de Keizersgracht in Amster
dam de tentoonstelling ..Het kind van
toen kinderen van nu", die ter gelegen
heid van het 75-jarig bestaan der vrij
zinnig protestantse voogdijvereniging
„Tot steun" en het 60-jarig bestaan van
de afdeling Amsterdam dezer vereniging
is ingericht, officieel geopend.
De vereniging „Tot steun" legt zien
toe op de zorg voor verwaarloosd^ kin
deren. Zij doet dit door deze kinderen
in pleeggezinnen te plaatsen.
In totaal heeft de vereniging „Tot
steun" 900 pupillen onder haar hoede
speelt. De starre programma's houdt1"
veel reserve voor het hoger onderwin™
tegen. In West-Europa volgt 18 procdl v
van de groep van 15 tot 19 jaar midda gr
baar onderwijs, in de V.S. en Canada tfw
dat 64 procent en in Rusland veert^et
procent. rkt<
Bijna de helft van hen die aan a„er
academische studie beginnen, voltooit6
die niet. Bij het zoeken naar de oorzakt
dient men onderscheid te maken tuss»
do verschillende faculteiten. Met name afol
de technische hogescholen geven velen fcgi
D" vertibeh
Prifest
satietalent met betrekking tot de stuir
op. De trage studiegang is ondertuss^"
een ernstig probleem. Hij vroeg zich fli
waarom het in ons land acht a negi
jaar moet duren voor men leraar i m
- wijl men er elders ve
nodig heeft.
Studievrijheid van de student in 6
zin dat hij vrij is' college te lopen r
lentamina af te leggen, noemde r
uit de tijd. Het hoger onderwijs is e<
te kostbare zaak om afhankelijk
zijn van ernst en luim van de studet
Prof. De Groot bepleitte ten slot
een radicale verandering van h
hoger onderwijssysteem, dat bij o^r,
een cultuur is geworden waarin b
belang van een snelle studie niM
sterk leeft.
k
Beroepingswerkfe
NED. HERV. KERK c
Beroepen te Wijckel (Fr.): J. H. JiiZoi
minck te Drogeham; te Dedemsva^b,
(vac. J. Blonet, toez.) A. P. Peschar,jjn
Ballum (Ameland); te Ried, Boer, Dotfpe
jum en Schalsum: H. Lofvers, kand.
Amsterdam.
Bedankt voor Amsterdam (Jeugdzorf1111
predikant): J. Plasman te Gieterveen.
GEREFORMEERDE KERKEN anc
Beroeoen te Groningen-N. (vac. J.
Marseille): A. Reen te Alkmaar; te Vfilr
nen: H. Boswijk, kand. te 't Harde. uzc
GEREFORMEERDE GEMEENTEN
rga
Mijn honden mijn katten, door Kwe
rel Capek. Vertaling mevrouw H. C. C>r
de Wit-Boonacker. Uitgave Holland
N.V., Baarn.
Kookboek voor verliefde lekkerbek]#*11
door Sybille Schall. Vertaling A. SeckP-,<
Twijnstra. Uitgave Hollandia N-*ri.
Baarn.
In de Franse lekkerbek. 100 FraniGc
recepten, door Roger Lallemand. V&s i
taling B. Hiemstra-Van Roon. Uitga|Jst
Hollandia N.V., Baarn.
Beeldende poëzie. Het dier b
werk. Bijeengebracht door Adriaan Mc»
riën. Foto's Jan en Rense Schaap. U
gave L. Stafleu Zoon, Leiden.
Lampions der liefde, zijnde enifDi
spannende fragmenten uit het geheiur:
dagboek van Maria Petronelle Goudefcsn
tor. door Jan Mens. Illustraties WCT
Bijmoer. ABC-pocket. Tweede druk. Iff.
gave N.V. De Arbeiderspers, Amst!
dam.
Hoe blijf ik een nachtje over?, dou
Jean Dutourd. Vertaling Johan Veeni
ga. Illustraties Maurice Henri. ABP011
pocket. Uitgave N.V. De Arbeiderspef>«
Amsterdam. I
Het raadsel van de vier getallen, dol
Johan Veeninga. Illustraties Pim v(Cc
Boxsel. ABC-pocket voor de jeugd. Ueac
gave N.V. De Arbeiderspers, Amst«ij
dam. »ld
Dokter Pascal, door Emile Zola. Vf t
taling L. West. Uitgave Bigot Sc VL^
Rossum N.V., Blaricum. R
Het geld, door Emile Zola. Vertalit™
C. Belinfante. Uitgave Bigot V£d
Rossum N V., Blaricum. 8r-
Bekentenis op sterk water, door GSt
raid Kersh. Vertaling Maria de R<8
ABC-pockct. Uitgave N.V. De ArbeideSTr
pers Amsterdam. jan1
Amsterdam uit Naatjes tijd, door
Oznowicz. ABC-pocket. Uitgave N.V. D
Arbeiderspers. Amsterdam.
Dikkertie Dap en een heleboel andei,
versjes, door Annie M. G. Schmidt.
lustraties Wim Bijmoer. ABC-poctp t
voor de jeugd. Uitgave N.V. De Arb#8P
derspers, Amsterdam Li
Patrouille, door Philip Macdonafem
Vertaling Nini Brunt. AÈC-pocket. Ui Li
gave N.V. De Arbeiderspers, Amst%id
dam. R<
Drie hoeraatjes voor de muizen,
•ie ongeveer 40 procent in inrich Margery Sharp. Vertaling Marjolein I
tingen en 60 procent in pleeggezinnen zijn Vos Illustraties Garth Williams. ABJ
geplaatst. De vereniging „Tot steun" telt pocket voor de jeugd. Uitgave N.V. P
10.000 leden. I Arbeiderspers, Amsterdam. i
BALLPOINTS
ir bij de kantoorboekhandel en speciaalzaken.
^Sjj
zegge en schrijve de beste...!
