SUNIL HALEN
MORGEN
Gaan vliegtuigen verticaal
starten en scheef
vlieg
en?
SUNIL
Zorin geeft grove les in
huichelachtigheid
uig Verwachtingen
Beria met tommygun
geliquideerd?
Zonder buskruit
5
OPEN GESTICHTEN
De ervaringen met de open gestichten blijven gunstig, bericht
minister Beerman de Tweede Kamer. Zelfs zij, die reeds eerder of we
gens een ernstig misdrijf werden veroordeeld, blijken in de open ge-
stichtsverpleging te kunnen slagen. In 1961 werden tot eind oktober 50
gedetineerden in de open gevangenis „Nievelsteen" te Eygelshoven
geplaatst en 46 in ..De Sluis" te Hoorn. Uit .Nievelsteen" moesten er
vijf worden teruggeplaatst, van wie slechts twee, die van hun werk
buiten het gesticht niet terugkeerden. Uit ,,De Sluis" moesten er elf
terug van wie eveneens twee wegens het niet-terugkeren van hun werk.
In het algemeen kunnen jongeren minder tegen de z.g. halve vrijheid
dan ouderen. Er wordt thans een begin gemaakt met het verlenen van
weekend-verlof aan de bevolking van de open gestichten. Voorlopig zal
dit verlof beperkt blijven tot eenmaal gedurende het gehele verblijf in
het open gesticht van maximaal vijf maanden.
ONTWIKKELING FLEVOLAND
Het stadsplan voor Lelystad zal uiterlijk 1 januari 1964 gereed zyn.
Dit deelt minister Korthals mede in de memorie van antwoord op de
begroting 1962 van het Zuiderzeefonds. Woningbouw en scholenbouw
zijn dermate gevorderd, dat tot uitgifte van grond kan worden overge
gaan.
Het ligt in de bedoeling van de minister van financiën desgewenst
een aantal pachten in de Wieringmeer en in de Noordoostpolder te
wijzigen in erfpachten met overdracht van gebouwen. Voornaamste
motief daartoe is om een vrije landbouwtechniek in deze polders toe
te laten. In erfpacht uit te geven bedrijven in Oostelijk Flevoland zullen
niet van een rompgebouw worden voorzien. De canon wordt niet afkoop-
baar gesteld. Het ligt in het voornemen om middenstanders, die zich
in Dronten willen vestigen, gedurende enige jaren reductie op de huur
van door het rijk gebouwde winkelpanden te geven.
ZUIVELCONTROLE
Het bestuur van het produktschap voor zuivel zal minister Marijnen
(landbouw) laten weten geen bezwaar te hebben tegen de door hem
voorgestelde herziening van het Landbouwuitvoerbesluit (algemene
voorwaarden), waarover het advies van het produktschap was ge
vraagd. Volgens dit besluit kunnen de produktschappen, betrokken bij
de export van eieren, bacon en consumptie-aardappelen, op hun ver
zoek tot medebewind worden geroepen bij het toezicht op de kwaliteits
controle van deze produkten. Het bestuur zal de minister echter ook
laten weten dat het produktschap zelf geen behoefte heeft aan mede
bewind inzake de kwaliteitscontrole van zuivelprodukten. Men wil geen
verandering brengen in de bestaande situatie, waarbij de door de zui-
velorganisaties opgerichte en gedragen controlestations de zuivelpro
dukten op hun kwaliteit toetsen onder toezicht van de rijksoverheid.
Stevenson in ontivapeningsdebat
In de politieke commissie van d?p M
de Algemene Vergadering van aej woordigers van communistische, weste-
CONTROLESTATIONS
Het bestuur van het produktschap voor zuivel heeft gunstig gereageerd
op het voorstel van minister Marijnen om de herziening van het Land
bouwuitvoerbesluit aan te wenden voor de instelling van één enkele
raad van beroep voor alle controlestations, belast met het onderzoek
naar de kwaliteit van landbouwprodukten. Men was het met de minister
eens dat enige centralisatie in de rechtspraak wenselijk is. Een deel
van het bestuur ging akkoord met het voorstel de stations niet langer
het recht te geven de aangeslotenen te schorsen en te schrappen, maar
hun de mogelijkheid te bieden de aangeslotenen te berispen, een geld
boete op te leggen of onder verscherpt toezicht te stellen. Het andere
deel van het bestuur wilde de stations hun huidige tuchtrechtelijke
bevoegheden laten behouden. Ook over de vraag of de stations de toe
latingseis mogen stellen dat de aangeslotenen „te goeder naam en faam
bekend moeten staan", was men verdeeld van opvatting.
69 PSYCHOPATEN ONTVLUCHT
In de periode van 1 januari tot 23 oktober zijn 69 ter beschikking-
gestelden uit inrichtingen ontvlucht. Van dit aantal ontsnapten 61 uit
1 minder beveiligde particuliere inrichtingen. Minister Beerman schrijft
dit aan de Tweede Kamer.
Na >orte tijd zijn 26 psychopaten uit eigen beweging weer naar hun
Inrichting teruggekeerd. De overigen konden op drie na allen worden
opgespoord. Van de 69 kwamen er zes tijdens de ontvluchting tot een
nieuwe delict. Dit waren zonder uitzondering vermogensdelicten.
UITSERS KOPEN GROND
De hypotheekkantoren in Maastricht, Den Bosch en Middelburg
hebben sinds 1954 68 grondverkopingen aan Duitsers geregistreerd. Het
ging hier om in totaal 84 percelen, die tezamen een oppervlakte van
vijftien hectare beslaan. Met de verkopen was een bedrag van ruim
anderhalf miljoen gulden gemoeid.
Dit schrijft staatssecretaris Van den Berge aan het communistische
Tweede Kamerlid de heer Borst, die gegevens had gevraagd over de
toenemende grondverkoop aan Duitse onderdanen.
Uit een overzicht, dat de staatssecretaris verstrekt, blijkt, dat de
belangstelling van Duitsers voor Nederlandse grond nog steeds toe
neemt. In Limburg hadden in 1959, 1960 en het verlopengedeelte van
1961 resp. 13, 32 en 37 verkopen aan Duitsers plaats, in Noord-Brabant
3, 5 en 2, in Zeeland tenslotte 10, 11 en 29.
-NOG VEEL TONNEN.
Thans zestien jaar na de bevrijding, wordt in zeven gevangenissen
en negentien huizen van bewaring de centrale plaats, waarheen zelfs
de keizer te voet gaat, nog gesierd door tonnen. Dit antwoordt minister
Beerman op kritische vragen uit de Tweede Kamer.
De regering heeft echter ook voor dit vraagstuk een oplossing in
petto. Speciaal om het tonnenstelsel af te schaffen heeft minister Beer
man een driejarenplan opgesteld. Binnen deze termijn zullen de tonnen
worden vervangen door gemeenschappelijke was- en toiletgelegenhe
den. „Of dit plan binnen de voorgenomen tijd uitvoerbaar zal blijken
te zijn, is echter nog van verschillende factoren afhankelijk, waaronder
de toestand op de bouwmarkt hier met name zij genoemd," aldus
minister Beerman in een van zijn fraaiste ambtelijke volzinnen....
TEGEN ONTUCHT
Minister Beerman zal binnenkort een commissie instellen, die hem
advies zal moeten uitbrengen over eventuele noodzakelijke wettelijke
en andere maatregelen op het gebied van de prostitutie. Deze commis
sie zal ook nagaan, of het optreden van souteneurs als misdrijf moet
worden strafbaar gesteld. De minister zelf neigt wel tot dat standpunt.
Indien het wetboek van strafrecht in deze zin zou worden gewijzigd,
lopen souteneurs de kans, zwaarder gestraft te worden dan onder de
huidige regeling.
COMMISSIE INSEMINATIE
De commissie tot bestudering van het vraagstuk der kunstmatige
inseminatie zal waarschijnlijk nog dit jaar worden ingesteld. De samen
stelling zal veelzijdig zijn, zowel naar levensovertuiging als naar
kundigheid, deelt minister Beerman de Tweede Kamer mee.
De bewindsman schrijft voorts, nog geen standpunt te hebben bepaald
ten aanzien van een eventuele herziening van de echtscheidingsgronden.
Hetzelfde is het geval ten aanzien van het rapport van de vier hoog
leraren over het stakingsrecht. De minister wacht hier nog op het
standpunt van de centrale organisaties van werkgevers en werknemers.
Mr. Beerman deelt vervolgens mee, dat een werkgroep de algehele
herziening van de krankzinnigenwet voorbereidt.
TE WEINIG RECHTERS
Inderdaad is het aantal rechters verhoudingsgewijs sterk achterge
bleven bij de groei van de Nederlandse bevolking, zo geeft minister
Beerman de Tweede Kamer toe. Men moet echter voor het bezien van
dit vraagstuk niet uitgaan van de bevolkingsgroei maar van de toene
ming van het aantal zaken, dat de rechters te behandelen krijgen. Een
dergelijke vergelijking leert, dat de bezetting van de Hoge Raad
van de gerechtshoven sinds 1931 verhoudingsgewijs is toegenomen,
die van de rechtbanken verminderd. De ervaring wijst uit, dat de
kleine rechtbanken, in verhouding tot het aantal zaken, het hoogst bezet
zijn. Het komt vrijwel niet voor, aldus minister Beerman, dat leden van
de rechterlijke macht ontslag vragen, om in een andere betrekking meer
te kunnen verdienen.
Ben Bella en twee mede-gevan
genen zijn overgebracht naar het
Hospital de Garches bij Parijs
in verband met hun zwakke ge- staking. Barrières werden voor
zondheidstoestand, die het ge- het zorgvuldig bewaakte zieken-
volg is van hun recente honger- huis, waar de Algerijnen nu
worden verpleegd, geplaatst.
Ambtsaanvaarding prof. ir. H. Wittenberg
V.N. is het gisteren tot een fel
debat gekomen tussen de afgevaar
digden van de Sowjetunie en de
V.S. over het nemen van proeven
met kernwapens.
De Russische onderminister van bui
tenlandse zaken Valerian A. Zorin oe
fende bij de opening van het debat over
het ontwapeningsvraagstuk kritiek op
het feit, dat de V.S. geen steun had
den verleend aan een ontwerp-resolutie
om kernwapens te verbieden, die de
dag tevoren door de commissie werd
aanvaard. Hij noemde het onjuist, dat
■i* V.S. de Sowjetunie „kapittelen".
De Amerikaanse delegatieleider, Adlai
Stevenson, noemde de Sowjetkritiek
„een van de grofste lessen in huichel
achtigheid" die hij ooit had gehoord.
Eerst hadden de Russen het vrijwillige
moratorium inzake het nemen van kern
proeven geschonden en nu betichtten zij
de Amerikanen ervan, dat deze niet
voelen voor een moratorium zonder toe
zicht op de naleving. Stevenson zei dat
men met „deze rhetoriek" moest o~
houden en tot zaken komen. De V.
waren bereid direct een verdrag te te
kenen.
Zowel Zorin als Stevenson sprak zich
uit voor een spoedige hervatting van
de ontwapeningsbesprekingen, maar zij
bleven van mening verschillen over de
samenstelling van het orgaan waarin
dit overleg moet worden gevoerd.
Zorin herhaalde de Russische eisen,
dat dit orgaan een commissie moet zijn,
neutralistische landen. Steven-
noemde dit „volkomen onaanvaard
baar voor vele andere landen".
Belde afgevaardigden schenen ech
ter het onlangs gesloten Russlsch-
Amerikaanse akkoord over beginselen
voor toekomstige ontwapeningsbespre
kingen een bemoedigend teken te vin
den. Zorin iel dat hij spoedig de V.S.
voorstellen, tezamen met de Sow
jetunie een ontwerp-resolutie in te
dienen, volgens welke de Algemene
Vergadering dit beginselakkoord on
dersteunt.
Stevenson verklaarde dat de politie
ke commissie de eerste stappen zal
moeten doen op de „weg naar vrijwa
ring van oorlog" door het eens te wor
den over het onderhandelingsorgaan,
door ondersteuning van het Amerikaans-
Russische beginselakkoord en door aan
te bevelen, dat direct onderhandelingen
beginnen over „de belangrijkste aange-
Advertentie
DE AANDUIDING vliegtuig
bouwkundig ingenieur komt t
mij thans welhaast als niet meer voor toekomst
in deze tijd passend voor. Het zou
lucht- en ruimtevaartkundig inge
nieur moeten zijn, ware het niet,
dat deze naam minder goed han- starten
teerbaar isMet deze woorden
kwalificeerde prof. ir. H. Witten
berg gistermiddag de supersnelle
technische ontwikkeling van de
lucht- en ruimtevaart die wij thans
meemaken.
Hij merkte dit op in de rede die
hij uitsprak bij de aanvaarding van
zijn ambt als gewoon hoogleraar
de vliegtuigbouwkunde aan de Delftse
T.H. Een bijzonder knappe inaugure
le oratie over het ontwerpen van
vliegtuigen, waarin de hoogleraar
die een van onze forumdeelnemers is
geweest over het onderwerp ruimte
vaart, opponent van prof. dr. G.
d. Bergh te Amsterdam ook een
interessant toekomstbeeld schetste
dat met name de burgerluchtvaart
te wachten kan staan.
Zoals de luchtvaart de ruimtevaart
tot ontwikkeling bracht, zo lijkt het wel
zeker dat de ruimtevaart op zijn beurt
weer de luchtvaart zal beïnvloeden.
Dankzij de ruimtevaarttechniek bijvoor
beeld zal de snelheid van vliegtuigen
krachtig worden bevorderd. Reeds nu
wordt gedacht aan vliegtuigen met snel
heden van 7000 km per uur, dus 2 km
per seconde of wel: een kwart van
snelheid waarmee een satelliet zich
de aarde beweegt..
Een ander aspect ls de verticale
start welke ruimtevaartuigen kunnen
uitvoeren. Dezelfde benijdenswaardige
eigenschap wordt thans in de lucht
vaarttechniek voor het vliegtuig nage
streefd, zij het dan met andere kracht
bronnen dan die der raketmotoren.
Het huidige lange afstandsverkeers
vliegtuig heeft voor start en landing be
tonnen banen van 3 km nodig. Dit be
tekent grote, ver van stadscentra gele
gen luchthavens, waardoor de mogelijk
heden van het huidige luchtvervoer in
feite beperkt zijn.
Een werkelijk volledig ge
bruik van het luchtverkeer is slechts
mogelijk met verkeersvliegtuigen die
op een kleine oppervlakte kunnen
starten en landen, dus in staat zijn
een korte of zelfs verticale start
en landing uit te voeren. Kleine vel
den aan de stadsrand of zelfs in
stadscentra zouden daarvoor slechts
nodig zijn.
Korte start en landing: het is thans
reeds mogelijk verkeersvliegtuigen te
ontwerpen met een minimale vliegsnel-
heid van slechts 80 km per uur, die
(Van een onzer redacteuren)
Vier mijnwerkers in
België omgekomen
Bij twee mijnongevalion zijn gisteren
in België vier mijnwerkers omgekomen,
twee Italianen en twee Belgen.
Drie van hen verloren het leven als
gevolg van een gasontploffing in een
mijn te Chatelet op 818 meter onder de
grond. Reddingsploegen slaagden er in
na vijf uur de drie slachtoffers te be-
reiken. Zij waren toen echter al overle- f
den.
De vierde mijnarbeider kwam om bij
een instorting in een mijn te Marchien-
ne-Docheries.
De twee omgekomen Italiaanse arbei
ders hadden in 1956 de mijnramp van
Marcinelle overleefd.
landen kunnen op banen van
450 meter lengte.
Verticaal starten en landen: hiervoor
tracht de ontwerper thans door combi
natie een vliegtuigvorm te vinden, die
het voordeel van het hefschroefvliegtuig
start en landing paart aan het
voordeel van het vliegtuig-met-vleugels i
de snelle vlucht. Reeds menige'
ontwerp-studie is hierover uitgewerkt.
Een ander type verkeersvliegtuig van
de toekomst zal het z.g. supersone vlieg
tuig kunnen zijn. De aërodynamische
vorm hiervan is thans vooral onderwerp
van studie. Er wordt in dit verband
aan volkomen andere vliegtuigvormen
dan de thans gebruikelijke gedacht,
bijv. aan het z.g. eend-vliegtuig, waar
bij het horizontale staartvlak zich aan
de neus van de romp bevindt en de
vleugel is aangebracht aan het achter
einde van de romp. lp Engeland is
voorts een vliegtuigvorm ontwikkeld
waarbij romp en z.g. driehoeksvleugel-
met-scherpe-voorr and tot één aërodyna
misch geheel is „versmolten".
Vormwijzigingen
Een derde mogelijkheid tot verbe
tering van de aërodynamische eigen
schappen is de toepassing van vorm-
wijzigingen t'jdens de vlucht. Type
rend daarvoor moet de scharnieren
de vleugel worden geacht, waardoor
het vliegtuig zowel de gunstige ei
genschappen van de rechte vleugel
bij lage snelheden als die van de
pijlvleugel bij hoge snelheden kan be
nutten.
Nog verder gaat een Engels ontwerp
waarbij d vertrouwde symmetrie van
het vliegtuig t.o.v. de vliegrichting niet
meer bestaat. Het geldt hier een vlieg
tuigvorm waarbij passagiers en brand
stof in een grote vleugel zijn onderge
bracht. In start en landing beweegt de
ze vliegende vleugel zich op de gebruike
lijke wijze voort, maar in supersone
vlucht gaat hij zich scheef t.o.v. de
vliegrichting onder een hoek van
bijv. 70 graden voortbewegen waar
bij een in aërodynamisch opzicht zo
gunstig mogelijke vorm wordt verkre
gen. De kleine romp voor de bemanning
die zich aan een der vleugeltippen be
vindt, alsmede de onder de vleugel han
gende motorgondel, dienen tijdens de
vlucht te worden versteld teneinde deze
delen in de vliegrichting te houden.
Het spreek welhaast vanzelf dat nog
vele problemen tot een oplossing moe
ten worden gebracht alvorens van ver
wezenlijking dezer concepties gesproken
dat de technische ontwikkeling het
persone verkeersvliegtuig tot een, ir.
maatschappelijk bestel passend ver
voermiddel zal doen uitgroeien, onge
acht de economische, nationale of an
dere motieven, die thans voor de al of
niet wenselijkheid voor de ontwikkeling
van dit vliegtuigtype naar voren worden
gebracht.
JAGO SHAWLS
legenheid
an deze gevaarlijke wereld.
VOORSTEL
Express" heeft in een artikel op
de frontpagina van de correspon
dent van het blad in Warschau
bijzonderheden over de executie
van Beria gepubliceerd. Deze bij
zonderheden zouden tijdens het
verleden maand in Moskou
gehouden partijcongres door
Chroesjtsjef aan de andere com
munistische leiders zijn meege
deeld.
De executie can Lavrenti Beria, (chef
van de gehate geheime politie) kort na
de dood van Stalin, zou zijn uitgevoerd
door een zekere maarschalk Kirill Mos-
kalenko, nu onderminister van defensie
voor de raketstrijdkrachten.
Deze zou Beria hebben „geliquideerd"
met een salvo van een tommygun, nadat
Beria tijdens een „openhartige bespre
king" in Moskou in 1953 door Chroesjtsjef
was ontwapend.
De liquidatie van Beria is een van de
grote mysteries van de politiek van deze
tijd. Officieel werd destijds alleen be
kendgemaakt dat hij tezamen met zes
medeplichtigen was terechtgesteld, nadat
hij tijdens een geheime zitting van de
Russische Hoge Raad schuldig was ge
bleken aan hoogverraad.
Sindsdien heeft men van officiële zijde
steeds gezwegen. De enige die de juist
heid van de nu gepubliceerde bijzonder
heden kan bevestigen is maarschalk Zjoe-
Generaal Lucius Clay, president
Kennedy's speciale vertegenwoordiger
m Berlijn, en Walter Dowling, Ameri
kaans ambassadeur in Bonn. zullen
voor het bezoek van bondskanselier
Adenauer aan Washington voor overleg
naar de Amerikaanse hoofdstad gaan,
aldus een officiële mededeling.
k^,„„yyyyyv^
leeft in
Alle Tot dusver verkregen gegevens ko
men op een punt overeen, namelijk dat
Beria bij verrassing werd verslagen in
het Kremlin door een groep onder wie
Chro- jtsjef, Malonkof, Kaganovitsj en
MoloioL
Soekarno waarschuwt
voor oproep om voor
„Irian" te vechten
President Soekarno heeft zijn volk gis
teren gewaarschuwd dat het zich moet
voorbereiden op zijn oproep te vechten
voor het gezag over Nederlands Nieuw-
de mobiele brigade vraagt de Indonesi
sche president het volk de resultaten van
het V.N.-debat over „West-Irian" af te
wachten.
Soekarno noemde het plan van mi
nister Luns een voorbeeld van neokolo
nialisme en zei dat Indonesië zijn uiter
ste best zal doen de pogingen van Ne
derland „West-Irian" onafhankelijk te
maken, tegen te werken. De president
verklaarde ook dat Indonesië bereid is
de betrekkingen met Nederland te nor
maliseren op voorwaarde dat de soeve
reiniteit over Nieuw-Guinea wordt over
gedragen.
De Ver. Staten hebben gisteravond de
Sowjetunie meegedeeld dat zij aan de
Algemene vergadering zullen verzoeken,
de instelling van een forum voor ont
wapeningsbesprekingen aan te bevelen.
Dit forum zou uit twintig landen moeten
bestaan, waaronder de vijf westelijke en
vijf communistische landen die in Genèv»
onderhandeld hebben en tien landen die
op geografische basis zijn gekozen. Het
Amerikaanse voorstel komt voor in een
ontwerp-resolutie die door de Ver. Sta
ten bij de Politieke commissie van de
Algemene vergadering zal worden in
gediend.
Een afschrift van het ontwerp ls door
Stevenson gezonden aan Zorin. Deze had
reeds eerder aan Stevenson een afschrift
van een voorgenomen Russisch voorstel
gezonden, waarin, naar men meent, een
onderhandelingsgroep van 15 landen
wordt voorgesteld waarin de westelijke;
communistische en neutrale landen ge^
Algemene Vergadering
doet beroep op Parijs
inzake Algerijnen
De Algemene Vergadering van de
V.N. heeft een beroep op de Franse
regering gedaan, de politieke status van
ie Algerijnse gevangenen in Frankrijk
te erkennen. Met 62 tegen nul stemmen;
bij 31 onthoudingen, nam de vergade^
ring een desbetreffende ontwerp-resry
tutie aan, die 34 Afrikaanse en Aziati
sche landen onder leiding van Pakistan
hadden ingediend.
De Franse delegatie had de bijeen
komst verlaten, toen de Algemene Ver
gadering had besloten, het voorstel di
rect in behandeling te nemen.
Het Franse ministerie van Justitie
heeft meegedeeld dat het een medische
•--* ven heeft geroepen
de gezondneidstoe-
commissie in het leven heeft
die moet letten op T
stand van Ben Bella en "de andere Al
gerijnse opstandelingenministers die in
Franse gevangenschap in hongerstaking
Ben Bella en de andere ministers Ait
Achmed en Chider, hebben een commu
niqué uitgegeven waarin zij zeggen hun
hongerstaking te zullen voortzetten tot
hun advocaten.
Dit is de eerste keer dat blijkt dat de
drie Algerijnse leiders een zelfstandige
actie voeren. Tevoren hadden de advo
caten gezegd dat de actie bedoeld was
als teken van solidariteit met de ande
re Algerijnse gevangenen en geïnter
neerden die in hongerstaking zijn ge
gaan. Deze grote groep eist volledig als
politiek gevangene te worden behandeld.
In de strijd tegen de mussen en
duiven, die bij honderden de binnenplaats
van het stadhuis bevolken, zal de Ame
rikaanse stad Philadelphia gebruik maken
van „tranquilizers". De vogels zullen ge
voerd worden met graankorrels, die ge
doopt zijn in een rustgevend middel.
Zodra de dieren doezelig worden zullen
zij opgepakt en naar elders overgebracht
worden.
NEDERLANDS mtui utuKUiMt raiuutL
SCHROOTZAAK BIJNA ROND
Het gerechtelijk vooronderzoek in de geruchtmakende Europese
schrootaffaire, waarin de schroothandelaar L. Worms zich verdienstelijk
heeft gemaakt, is bijna voltooid, schrijft minister Beerman de Tweede
Kamer. Momenteel kan de bewindsman nog geen nadere mededelingen
verschaffen, maar zodra dit mogelijk is, zal hij het doen.
Advertentie
TIPVANBOOTZ
uw 3-in-1 drank
ceft Êaafce KiJ,
f6.15
voor uw apéritief
voor uw long-drink
voor yw cocktail
I Een 34-jarige Poolse
landbouwer is gisteren
door de Amsterdamse
politie aangehouden om
dat hij uit kwaadheid in
een hotel aan de N.Z.
Voorburgwal opzettelijk
een kraan had laten lo
pen, terwijl de stop in
de vaste wastafel zat. De
waterschade wordt ge
schat op zeshonderd gul
den.
I Op het Hebriden-eiland
Barra, decor van het
boek van sir Compton
Mackenzie Whisky Ga
lore, heerst een ernstig
tekort aan whisky, daar
de eigenaar van het eni
ge café weigert vijftien
cent yer kist te betalen,
die de overheid heft voor
het gebruik van de aan-
voersteiger. Op de ver
schepingspapieren staat
duidelijk: „Vracht be
taald", aldus de eige
naar. „Ik zie dan ook
niet in waarom ik dan
nog eens steigergeld
moet betalen." Op Bar
ra wacht men in span
ning af wat het winnen
zal: de Schotse zuinig
heid of de Schotse liefde
voor whisky.
I Eind oktober bedroeg
het aantal werklozen in
Canada 4,9 procent van
de werkende bevolking,
tegen 5,7 procent begin
oktober. Oktober was de
derde achtereenvolgende
maand waarin de werk
loosheid daalde ten op
zichte van de overeen
komstige periode in 1960,
nadat zeventien maanden
achtereen een toeneming
was geconstateerd ten
opzichte van de overeen
komstige periode van het
vorige jaar.
I Van elke negen kinde
ren die vorig jaar in
Londen zijn geboren was
er een onwettig. Er wer
den namelijk 57.368 kin
deren geboren van wie
er 6.530 buiten-echtelijk
waren.
I In de eerste negen
maanden van dit jaar
hebben ruim 990.000 bui
tenlandse toeristen een
bezoek gebracht aan
Zuid-Slavlc. Vergeleken
met hetzelfde tijdvak
van 1960 betekent dit een
toeneming van 26 pro
cent. Bijna een derde
deel van de toeristen
kwam uit Oostenrijk.
In West-Duitsland
wordt een uitgebreid on
derzoek ingesteld naar
de meer dan zeshonderd
mensen die betrokken
zouden zijn bij wat het
openbaar ministerie in
Bamberg „de meest uit
gebreide zwarte markt
sinds 1948" noemt. Hier
onder vallen een miljoen
Amerikaanse sigaretten,
350 pond koffie en 6.000
geweerpatronen.
751) Met een zekere luchthartigheid te hebben gekend om de hardste
plegen we te spreken van de primi
tieve mens die door vermenging van maken, zonder
koper en tin het brons wist te ver- nis van buskruit
vaardigen, waarvan wapens en al!er-[
lel gebrulksvoorw-erpen gegoten en
gesmeed konden worden. Een
rotsen te doen springen en
voortijdige ken-
n dynamiet. Zij
stookten In de m(jn geweldige vuren
koelden de verhitte gesteenten
dan plotseling af met water waardoor
langrijke vraag zien we dasrbU over spleten cn barsten In de rotsen op-
het hoofd, nl. bóe de mensen uit de traden. Hierin werden vervolgens
oudheid met bon gebrekkige gereed- met houten voorhamers wiggen ge-
schappen de ertsen, waaruit de me- slagen, waarna de losgewrikte brok-
talen gesmolten moesten worden, ken op een slee geladen en met be-
wlsten te winnen. hulp van een haspel langs een schuin
Nu Is Inderdaad waar. dat koper !n lopende schacht, werden opgetrok-
de natuur ook In gedegen toestand ken. Deze ontgtnnlngsmethode met
voorkomt, maar we moeten ons toch behulp vsn vuren was uiteraard al-
zeer zeker niet voorttellen dat zo'n l««n mogelijk Indien de lucht vrU
ruwe 3000 jaar ge- kon toetreden
leden uitsluitend en
alleen het gedegen
metaal, dat aan de
oppervlakte van de
bodem kwam, de
moeite van het win
nen waard werd
geacht. Integendeel,
ook In die tijd werd
ln de volle zin van
TOCH IS
HET ZO!
rook en hete ga
gemakkelijk konden
ontsnappen, zodat
het u niet i
r zal
verbazen, dat bij
voorbeeld In de Mlt-
terberg by Salzburg
overal dubbele
schachten werden
J Pj aangetroffen om de
het woord de mijnbouw bedreven. ïuchlclrculatle magelUk te maken Op
- •tH~' gevaarlijke -punten werden de gangen
gestut en zelfs van een volledige
betimmering voorzien. Het prlnrlpe
van de mijnbouw was dus betzelfde
als thans.
Overigens moeten
welke leidde tot
gen dlc 50. ja soms wel 100 meter
onder de oppervlakte van de grond
liepen.
We moeten daarover niet te gering
denken, vooral niet omdat
l»erelke-n^ja.n een dergelijke «pringmrthode uit die tUd niet al te
i- i'"-' ,m* zeer verbazen, want toen Hannibal
zijn beroemde tocht over de Alpen
maakte, lieten ook de Karthagers
stenen obstakels uit elkaar springen
door ze te verhitten, waarna zU op
het gloeiende gesteente azl|n goten.
Ook In Oostenrtlk Het men nog In de
18e eeuw rotsen door verhitting
springen. Ja. deze methode werd
zelfs ln 1914 nog in Lapland gebruikt,
toen In de omgeving van Vlttangl
een weg moest worden aangelegd.
Zullen we van de wegenaanleg
maar eens overstappen op het kanaal
van Kra. waarvan ledereen over
tuigd Is dat het gegraven móet wor-
e den, maar dat desondanks niet ge-
Salzburg beeft dit bevestigd. De graven wordt?
oude mijnbouwers blijken methoden Dasrover een volgende keer!
springmiddelen onontbeerlijk zijn. De
bronzen houwelen konden wellicht
dienen, om daar, waar een aan de
oppervlakte tredende ertsader In de
rotsen verdween, een open sleuf ln
het gesteente te hakken, maar op
deze w(jze kon hoogstens een diepte
van een pasr meter bereikt worden
omdat de gereedschappen op de
harde gesteenten afgeschampt, of tot
onherkenbaar wordens toe ver
wrongen zouden zUn.
We zelden het reeds: springmid
delen waren onontbeerlijk voor een
dergelijke mijnbouw h> de oudheid.
En het onderzoek van de praehlsto-
rlsche kopermijn In de Alpen b|J
