Stil
DE DOKTER aan 'i woord
Een kanttekening
Spaanse ex-katholieke
trouwde in Duitsland
Lutherse kerk in Tsjecho-
Slowakije leeft
pij"
Onenigheid over opzet
van Vaticaans concilie
Een woord voor vandaag
Dr. H. M. Hirsclifeld (62|
in Den Haag overleden-
LETSEL VAN
HET HOOFD
2
a
HET WEDUWENPENSIOEN
ONZE waardering willen we uitspreken voor het wetsontwerp, dat de rege
ring bij de Tweede Kamer heeft ingediend Inzake wijzigingen van de
Algemene Wednwen- en Wezenwet.
De wet b enkele jaren geleden slechts vluchtig In het parlement behandeld
om zo een snelle invoering te bevorderen. Van de zijde van de regering Is
toen de toezegging gedaan, dat ln een later stadium nog over wijzigingen van
de wet gesproken zou kunnen worden. De regering heeft daarna de Sociaal-
Economische Raad om advies gevraagd over eventueel aan te brengen wijzi
gingen, en wij moeten erkennen, dat de regering van dit advies een zeer
verstandig gebruik heeft gemaakt.
Haar zij het S.E.R.-advies niet volledig heeft gevolgd, daar achten wij deze Voor het eerst is een Spaansl14-*?60 De b:uid wl
correctie terecht aangebracht, omdat ons de oplossing welke de regering thans bruidsnaar in de echt verbonden 5--'°"?^ ma;' wa» dan 'ien
bliikt voor te «taan nor heter Hikt DTUiaspaar in de ecnt verDOnaen Jaar hd van een protestantse kerk in Ca- ma zal een proefschrift verdedigen ge-
n g _ydoor de Duitse burgerlijke Stand talonië. De bisschop van Barcelona, -.vaar titeld: ..Huwelijk en echtscheiding in
Het bedrijfsleven, georganiseerd in de Sociaal-Economische Raad, stond voor i6 J ze woonde voor haar verblijf in Duits- de bijbel en de moderne samenleving"
do moeilijke vraag, tot hoever dient de leeftijdgrens voor de weduwen, willen ,nPlaats van door een rooms-ka- iand verklaarde dat hij met bevoegd
slj tn aanmerking komen voor weduwen- en eventueel wezenpensioen, ver- -holiek geestelijke, zoals de Spaan- wm om zich met dit burgerlijk huwe-
I0?™" we. eist wanneer een van be,- .ÏÏ^U? UniCColleCtC
In de praktijk bleek namelijk de leeftijdsgrens van 50 Jaar te hoog gesteld, den, of beiden, rooms-katholiek bisdom weg was
1"' echter te Uur. Da. m de leeftijd,- gedoopt zijn. De Spaanse huwe- 'Vk h" op d" "et. Du.u.
huniwn werden d.. m„r a,„ all, wed.we. „n pewdeen lljkswetten gelden genomen
in Duitstend niet. Toch moet het
Ds. J. Rinzenia gaat
promoveren
Naar wij
ia. gereformeerd predikant te Aalten,
p woensdag 6 december
lalvijn-academic te Kam.
Brillenburg Wurth promoveren
i de raad stelde
uit te betalen. De S.E.R. meende echter dat dit te ver ging
In zijn advies aan de regering de leeftijdsgrens op 40 Jaar.
Het leek de raad onjuist. Jonge ongehuwde vrouwen mede premie te laten
beUlen voor wednwen beneden 35 Jaar, die nog gemakkelijk zelfstandig in
haar levensonderhoud zouden kannen voorzien.
De r -ring heeft nu deze leeftijdsgrens van 40 Jaar overgenomen, maar
tot nog een mogelijkheid tot pensioenuitkering opengelaten voor de
wc i tussen 35 en 40 jaar. Een weduwe met kinderen heeft altijd recht
op pensioen. Maar wat te denken van de weduwen, waarvan bet kind is
overleden of gehuwd? Voor deze weduwen zal een leeftijdsgrens gelden van
35 Jaar. Wanneer zij bij het overlijden of huwen van het kind 35 jaar of
onder zijn blijven zij ook pensioen ontvangen tot 65 jaar. Voor de weduwen
zonder kinderen Is de leeftijdsgrens In het regeringsvoorstel zonder meer
met tien Jaar verlaagd tot 40 Jaar.
Dat de regering reeds kort na het uitbrengen van het S.E.R.-advies met een
wetsvoorstel In de Kamer komt, bewijst, dat de regering heeft gemeend hier
■nel te moeten helpen.
Het helpen van weduwen en wezen is een christelijk-soclale plicht, welke de
regering tot eer strekt.
Een gelukkige omsUndlgheld is voorts, dat de 35 miljoen welke de wedu
wen- en wezenverzekering tengevolge van deze wetswijzigingen extra gaat
kosten, waarschijnlijk geen verhoging van de premie mee zal brengen.
Negendaagse reis
van dr. Schmidt-
Clausen
De negendaagse reis, die de se
cretaris-generaal van de Luther
se wereldbond dr. Kurt Schmidt-
Clausen uit Genève, door Tsje-
cho-Slowakije heeft gemaakt, had
tot doel de betrekkingen tussen
de beide Lutherse kerken in dit
land en de Wereldbond te verste
vigen. „Zowel in Slowakije als in
Silezië", zo verklaarde de predi
kant. „heb ik een kerk vol levens
kracht gevonden en gemeenten,
die een levendige kerkelijke acti
viteit ontplooiden en het evange
lie der genade zo zuiver mogelijk
wilden bewaren".
Na het oordeel van de secretaris-gene-
raai l» in Tsjeoho-Slowsklje het kerkbe
zoek de laatste tijd toegenomen. De Sile-
ziache keric, waarvan de leden in een in
dustriegebied wonen, heeft over het al
gemeen een hoger kerVbezoek dan men
in de weiteree industriegebieden gewend
if. Hetzelfde geldt voor de Slowaakse
kerk. die ongeveer 400 000 leden telt
Hier zijn van de 397 predikanUplaaUen
logie kan men vooral constateren1
theologische (staats'faculteit jn Modra
bij Bratislawa (Preartnirg), De professo-
RDTERDON
f\
Wereldraad moet hulp
bieden als Duitse
Kerk wordt gesplitst
Ala de Duitse Kerk volledig door de
communisten in tweeën wordt gesplitst
zal de hulp worden ingeroepen vin de
Wereldraad van Kerken, heeft bisschop
Harts Lilje van Hannover bekend ge
maakt.
In zijn „Sonntageblatt". waarvnn hij de
redacteur is. schrijft hU dat de Wereld
raad zich steeds de nood heeft aange
trokken van christenen die in Azië en
Afrika worden verdrukt. .XI» de Wereld
raad dan zou zwegen als het zou gaan
om de kerk van Europa zijn we bang
dat we moeten concluderen dat het stre
ven naar eenheid niet echt Is." zo ver
volgde hy.
Er ls geen enkele reden die een chris
ten kan erkennen, zo schreef bisschop
Li IJ# nog, voor de organische scheiding
van de Kerk van Duitsland. Bovendien.
al« de christenen in Duitsland niet toe
gestaan wordt hun broeders te ontmoe
ten. wordt hen een van hun fundamen-
tr> rechten on t' ouden zoals deze alge
meen wanten erkend in de rechten van
de mens. namelijk het recht om in de
naam van het geloof samen te konen.
Oec. Jongeren volgend
jaar in Eindhoven
nen worden hier. nadat de kerk toestem
ming heeft verleend, benoemd door de
staat. Voorts is het grote aantal nieuwe
Serestaureerde kerken in het gehele
i deel
gerechtshof er voor zorgen dat
een huwelijk van twee buitenlan
ders, dat voor een burgerlijke gaf hij zijn toestemming,
stand in Duitsland gesloten is, ook op deze manier k«.
geldig is in het vaderland van het jhuwelijk tot «tand dat
lijk te bemoeien, omdat het meisje
maand
De Ur.iecollectc voor de Scholen met
aantrekken de Bijbel. Lijst 3 bevatte de volgende
Spanje geldende wetten bedragen Transportlijst 2 31 892 65.
toen bemoeid, de aertsbistcltop Anium 500 -, St. Annaperochie «01.75.
v»n Bamberg „ch ermee. Toen na
maand bij hem nog geen bezwaren
geen huwelijken gesloten worden
die in het buitenland niet geldig
zijn.
In het concordaat van 1953 tussen
het Vaticaan en de Spaanse regering
erkent de staat de geldigheid van de
kerkelijke rechten wat betreft het slui-1
ten van huwelijken; daardoor hebben
de desbetreffende bepalingen van de
.Codex Juris Canonici" een dwingend
kan het bruidspaar in Soanje alleen
voor dc Rooms Katholieke Kerk trou
wen. Voor de niet-rooms-katholieken be
staat de mogelijkheid om voor de civie
le rechter een huwelijk te sluiten. De
rechter moet in eerste instantie'beslis
sen of dc documenten die hem ziin
voorgelegd als volledig bewijs van de
nict-rooms-katholieke staat van het
bruidspaar kunnen dienen. De betrok
ken personen moeten altijd kunnen be
wijzen dat zij nooit rooms-katholiek ge
doopt zijn.
Onmiddellijk hierna vond de kerkelijke
••Icchtlgheid plaats in de St. Egidlcn-
kerk van Ncnrenberg. Het was de eer
ste protestantse kerkdienst in Duitsland
die in het Spaans werd gehouden.
Bcrgum 745.60. Dronrijp 306.Hanlum
400.—. Joure 1.383.40, Paesens-Modder-
gat 205,90. Scharnegoutum 495.33, Wom-
mels 202.IJsbrechtum 122,—. Steen-
wijk 925.—. Hattem 1.057.95. Herwijnen
392.40, Hierdcn 1.216.56. Wageningen
1.280.Leersum 752.30.—. Egmond aan
Zee 385,—. Goedereede 590.—. Monster
1.518.41, Nieuwe Wetering 457,75. Poel
dijk 1.149.11. Pijnacker 2.293.65. Rijns
burg 1.196,84. Middelburg 1.664.—. Zou-
telande 222,64. Totaal van 75 lokale co-
mité's 51.961.24. vorig jaar was dit
47.664,86.
moeilijkheden
A'aar Rome toch
protestantse
ivaarnemers
i openen
De rooms-katholieken zijn het on
derling niet eens over de opzet van JUmSSflH
het Tweede Vaticaanse concilie dat ondernomen morden
De moeilijkheden ontstaan als bruid i volgend jaar in Rome moet worden
origine protes-
is-kathollek gedoopt
ird van een protes-
land Indrukwekkend.
REFERAAT
Aan de Modra-faculteit hield hij
referaat voor de studenten ov<
ken is van de Derde Assemblee
de waarde toekennen, gehouden, zodat
„ketters" onder dc huwelljksbepallngen
van de „Codex Juris Cananlcl" vallen
en dus alleen voor een rooms-katho-
u Hek priester een huwelijk kunnen sluiten,
diabete- Sinds 1957 ls men wat soepeler gewor-
n de We- den- Dc rechter
gehouden. De verschillen van inzicht
worden door een Franse priester be
sproken in het blad „Etudes," dat in
Parijs verschijnt. Een groot aantal
rooms-katholieken wil het concilie
een oecumenisch doel geven, terwijl
anderen van mening zijn dat het zich
alleen om eigen problemen moet be
kommeren.
De Jezuiet Rouquette schrijft over de
spanning die is ontstaan „tussen de uit
gesproken wens van Johannes XXIII, die
een broederlijk gesprek wil hebben met
de afgescheiden broeders.
„alleen
loren z
de Rooms-Katholieke Kerk „niets
hen leren".
Toch oecumenisch
In V/enen stelde een rooms-katho-
lieke theoloog, dr. Hans Kiing zich
achter de voorstellen van de Franse
priester. Hij zei dat het concilie zich
niet zal beperken tot rooms-katho-
lieke kwesties „hoewel er pogingen
doen."
Het enthousiasme waarmee de plan
nen eerst ontvangen werden werd ge
volgd door een zekere mate van
„soberheid", die het gevolg was van
het duidelijk plan van bepaalde Vati
caanse kringen om de vragen van de
eenheid op de achtergrond te schui
ven, hoewel de paus juist deze vragen
op de voorgrond had gesteld. „Het is
nu echter zeker," zei dr. Küng. ..dat
het concilie zich juist met oecume
nische kwesties zal bezig houden."
Uitnodigingen
Eveneens komt uit Wenen liet bericht.
bü""<M,DellikeInsun"" «Sr.™K.mt "eWk C"kel« voor.mtMnd. «at «hum Ie ,umme„ uil «enoemd
Vooral toegespitst op het theologisch J"1 voorstaan in het Vaticaan om zich hier- wordt Ingelichte Vaticaanse krin-
[esprek over de christelijke geloofbeüj-cr van de7e z,''de geen tegenbericht bin-1 to rw. «oVn-üvor- „."FT1 Vaticaanse
Onze vaderen hebben op deze plaats aanbeden en gijlied
zegt, dat te Jeruzalem de plaats is, waar men moet aanbidder
zegt de Samaritaanse vrouw tegen Jezus Christus. Hai
vraag is: „Waar moet men aanbidden?" Zij vraagt nie 1
„Waar moet men bidden?" Ook de Jood kon bidden waa
hij wilde. Aanbidden is Gods eredienst vervullen, de plaat
waar men samen komt om Hem te prijzen, naar Hem t<
luisteren. Bidden kan trien alleen, maar voor de aanbidding
kwam men samen.
Christus zegt echter niet waar wij moeten samen komer,
Hij antwoordt de vrouw: „De ure komt, dat de waarachtig)
bidders de Vader aanbidden zullen in geest en waarheid',
Het gaat niet om de plaats, maar om het „hoe"! Echte aan
bidding kan alleen geschieden niet in de geest, maar -
in de Geest. Dat woord moet met een hoofdletter geschrever
worden. Geen mens kan God dienen in eigen kracht. Slecht
wie gegrepen, wedergeboren, vervuld is met de Heilige Geesf!
komt aan aanbidding toe. 1
(Het is ook een aanbidding in waarheid. Niet op de bas\
van: Ik doe mijn best en God zal mij wel horen, maar in d
erkenning van het feit, dat ik het niet verdiend heb tot Go
te mogen komen, maar dat ik door Hem ben aangenomer11
(Advertentie)
Te zijnen huize in Den Haag is
zaterdag, in de leeftijd van 62
jaar overleden, dr. H. M. Hirsch-
feld, oud-regeringscommissaris
algemene dienst, oud-Hoge
Commissaris van Indonesië en
officier in de Orde van Oranje-
Nassau. Bij Koninklijk Besluit is OOAOUTDI ITC^
hem in 1949 de persoonlijke titel I fiMUll I DIJ 10
van buitengewoon en gevolmach
tigd ambassadeur verleend.
De begrafenis van de heer Hirsch-
ontstaan van het moderne bankwezir
in Nederland", speciaal het conjunctuuL
onderzoek, een gebied der economisch
studie, dat ook in latere jaren zijn aai
dacht trok. p
In 1925 volgde zijn benoeming tot ch(i
van de economische statistische afdelijf1
van dc Javasche Bank. B4
In 1932 werd dr. Hirschfeld benoen#1'
tot directeur-generaal van de afdeln#1'
handel en nijverheid van het departf»
ment van economische zaken eu lanfcj
Bij K.B. van 5 september 19fc
werd hem de persoonlijke titel vafc
buitengewoon en gevolmachtigd air
bassadeur verleend. Na de soevereg.
niteitsoverdracht in Indonesië weifi
hij de eerste Hoge Commissaris aL
daar. Reeds op 24 december 194^
vertrok hij naar Indonesië, waar I
het ambt van Hoge Commissaris i
augustus 1950 heeft bekleed,
zelfde dag, dat hem eervol
als zodanig werd verleend,
Nederlandse regering hem
tot Officier in dc orde van Oranje:
Nassau. L"
let
maand, dan kan het huwelijk!
I voltrokken worden. Hiervan kunnen tot! lijk -chriiven vai
i ds Schmidt-Clausen deel aan toe alleen die Spanjaarden gebruik VJmy Barcelc)na waa
HU heeft met de aartsbisschop
Slowaakse kerk geaproken over de
bereidingen van de eerstvolgende con
ferentie van de Lutherse Wereldbond.
Voor de Europese kerken, die van. 14 tot
19 mei In Bratislawa sal worden gehou-
i pro-
dé testantse kerk. terwijl voor paren die
oor. j anti-rooms-katholiek zijn Ingesteld cn
con- /,ch aan het kanonieke recht willen ont-
deze tijd alle
w.w. bewijsstukken die nodig zijn voor een
burgerlijk huwelijk aan de bevoegde
"H?"' «^voorstaan in het Valkaan u...
_.l!s*flrv7rï„ b^vs'Khe^l^-'ditVëra^ëcMlinHkle'TOoT'd'e «<J heeft vanmorgen in alle stilte
het bijzonder aandacht aan een her- voorbere|dlng van het concilie besloten Plaats gevonden op de begraafplaats
de aartsbisschop ;hepft „iet-rooms-katholieken als waar- Oud Eik en Duinen in Den Haag.
d*. verschillende iandeïljke conferenties. *!Jü-I"-tl" verkeerde inzichten betreffende de *er-1 bU^e^wnnen" nodlgen om het concillc 18^a"p Bremen''geboren. H^studee'rde
kelijke eenheid aanvalt. Hoewel het nu zeker schijnt te zijn dat .aan de Handelshogeschool te Rotter-1
Tevens viel het de schrij\er op dat ae deze uitnodigingen zullen worden ver- dam. waar hij in 1920 het doctoraal)
gedachten van deze aartsbisschop werdenstuurd ls mcn het er nog niet over eens examen in de handelswetenschappen af-
overgenomen in een art'K4"! in de Osser-'jn we]ke vorm zij gegoten moeten wor- legde. Zijn praktische kennis van het
vatore Romano van de hand van Felici. !dcn Waarschijnlijk echter zullen de i bankwezen deed hij op bij de Rotter-
de secretaris van het voorbereidend k(?rkcn met een episcopaalse kerkordedamsche Bankvereniging, waarbij hij
comité voor het conciüe. De brief van de|a|s -> --> - -> ei-
aartsbisschop is volgens de Franse pries
ter volkomen negatief in toon en schildert
alle niet-rooms-katholieken af als
ien in „dwaling en onwaarheid zon-
enig onderscheid". Volgens de
Spaanse die-hard zou de kerk van Rome
Beits zelf nw meubelen
van Ceta-Bever
Beroepingswerk S
NED HERV. KERK
Week der gebeden van
18 tot 25 januari
Terwijl mensen vin de Wereldraad
zan Kerken nog haastig bezig zijn met
de laatst# voorbereidingen van de derde
assemblee in New Delhi, zijn andere
leden reeds bezig vooruit te denken
Evenals de voorgaande jaren zal ook
komend Jaar weer een week der gebe
den worden gehouden en wel van 18 tot
25 Januari.
In deze week zal in het bijzonder ge
beden worden voor de eenheid van de
kericen. Het thema is genomen uit Lucas
22:27 en wel de zin: „In uw midden als
dienaar". Er is een samenvatting opge
steld voor iedere dag waarin het mid
den is gezocht tussen een leidraad voor
gebeden ln samenkomsten en gebeden
voor de binnenkamer. Op de eerste dag
zal gebeden worden voor de eenheid van
alle christenen op de 2de dag voor de
rooms-kattiolieken. dan voor de ooster
orthodoxen. voor de anglicanen en oud
katholieken. voor de lutheranen,
presbyterianen en gereformeerden, voor
de baptisten. cor>gregationalisten en me
thodisten en op de laatste dag voor alle
andere christenen.
GASTARBEIDERS
J het bruidspaar in Neurenberg j
gaat het om Spaanse gastarbeiders die 1
al anderhalf jaar bij een groot bedrijf
werkzaam zijn. De bruidegom stamt i
oude protestantse familie en k<
voor de Rooms Katholieke
Kerk niet geldende doopsbewijs over-
De landelijk# oecumenische Jongeren-
conferentie wordt in 1962 op 10 en 11
februari in Eindhoven gehouden. Deze
jaarlijkse conferentie trekt een steeds
grotere belangstelling en is een manifes
tatie van Jongerendie zich niet meer
willen neerleggen bij de verdeeldheid
OPMERKELIJKE REDE
Onder de titel: .(Een opmerkc-
directeur van het zendingscentrum
te Baarn, ds. B. Richters, een
aantal uitspraken geciteerd van
de rector van de Christelijke Uni
versiteit in Salatiga, mr. Notoha-
midjojo:
DR ziin wel eens mensen, die den
ken. dat de leden van. wat we
vroeger noemden, „de jonge
Kerken" minder principieel en be
ginselvast zijn dan de leden van
„de oude Kerken". Niets is minder
waar! Integendeel: in vele gevallen
zou men kunnen aantonen, dat ze
principiëler en beginselvaster zijn
dan zeer vele leden van de oudere
Kerken in het Westen. Een voor
beeld uit de geschiedenis van de
laatste maanden kan dit overduide
lijk aantonen.
Aansluitend j
van de presidei
olutie ni«
i hoog percentage!",
r van de universiteit
lice
i Nederland bijzonder de i
dacht heeft getrokken. Het bijzonde
re was. dat deze rede werd aange
hoord door talrijke autoriteiten,
waarvan zeer velen geen lid waren
van enige Christelijke Kerk. Uit de
rede van mr Notohamidjojo cite
ren we graag enkele van de belang
rijkste passages, die en;ge indruk
geven van de basis van het onder
wijs niet alleen, maar ook van het
doel. dat men aan deze christelijke
universiteit nistreeft.
De rector herinnerde aan het
woord van de president van Indo-
„Onze revolutie vraagt
alleen offers san zweet en discipli-
be
discipli
ne. niet minder belangrijk is de
hoefte aan het scheppen van nieu
we gedachten en concepties" en de
rector voegde eraan toe: ..Wij van
het christelijk hoger onderwijs in
Salatiga zijn ona bewust, te werken
volgens nieuwe gedachten en con
cepties. anders dan het staats-hoger
onderwijs. Wij werken op de basis
van de overtuiging, dat het geloof,
of de wereld- en levensbeschouwing
niet te scheiden zijn van weten
schappelijk onderzoek en opleiding."
de opmerking
van Indonesië,
dat de revolutie niet alleen een ma
teriële. maar ook een mentale re
volutie is. zei de rector: „Wij hier,
als christelijke hoger-onderwijs-in-
richting. zijn overtuigd dat de men
tale revolutie, die nodig is voor de
opbouw, geen werk van mensen ia,
maar van God. Een mentale revo
lutie kan alleen verwezenlijkt wor
den in de bekering, die het werk is
van dc Driecnige God...." en ver
der: „Onze bijdrage als christelijke
hoger-ondcrwijs-mstelling richten
wij rechtstreeks op de revolutionai
re vorming, d.w.z. de mentaliteit
van de „nieuwe mens in Christus",
aan wie door het werk van God de
kracht gegeven is om die hoge mo
raal op te bouwen. Daarom zeggen
wij ook. dat onze bijdrage aan de
nationale opbouw gelegen is in de
kwaliteit...."
denk aan de grondslag van opvoe
ding en onderwijs, die u hier ge
leerd hebt. dat opvoeding en onder
wijs en alle levensterrein niet te
scheiden zijn van geloof en levens
beschouwing: en werkt met een
hoge moraal, zowel in de school
als in uw dienen van de maat
schappij
En met deze wel zeer positieve
woorden gingen de 90 geslaagden
de maatschappij in. de meesten
om werkzaam te zijn aan verschil
lend# christelijke scholen in Indo
nesië.
Eerlijk gezegd: we waren er
graag bil geweest en we zouden
met e#n heel stevige handdruk aan
mr Notohamidjojo onze instem
ming betuigd hebben voor de moe
dige en vooral ook gelovige woor-
Britse kerken vragen
erkenning van China
De Britse Raad van Kerken heeft zich
uitgesproken voor de erkenning van
Rood-China door de Verenigde Naties.
Hij heeft een memorandum voor de Brit
se regering opgesteld waarin verzocht
wordt in de algemene vergadering van
de V.N. aan te dringen op onderhandelin-
;n over een mogelijke erkenning.
De raad stelde zich achter een voorstel
an dr. G. m. Dryburgh de voorzitter
an de commissie tot studie van "net com-
tunisme van de Schotse kerk. die stelde
at er geen vrede kan zijn in de wereld
zolang 700 miljoen mensen, die een steeds
belangrijker plaats in het wereldgebeuren
gaan innemen, in dit internationale
lichaam worden buitengesloten.
De bisschop van Sheffield had kritiek
op de Verenigde Staten. Naar zijn mening
staan zij de vrede in de weg. omdat zij
uit vrees voor het communisme het wes
ten in een onlhoudbare positie hebben ge
drongen. Ook de vroegere aartsbisschop
van Canterbury, nu Lord Fisher. sprak
zich uit voor de erkenning van China.
Klacht protestanten
bij regering Italië
Het Interkerkelijk overleg van de pro
testantse kerken in Italië heeft een klacht
ingediend bij de regering, omdat de bur
gers niet naar hun godsdienst gevraagd
zullen worden op de formulieren van
de volkstelling, maar naar de rooms-
katholieke parochie waartoe ze behoren.
als kerk worden uitgenodigd, terwijl van in 1921 in functie trad.
reformatorische kerken bepaalde kerke-' In 1922 promoveerde hij aan de Han-
lijke leiders zullen worden gevraagd. delshogeschool op een proefschrift „Het
(Advertentie)
Kamerik.
Aangenomen naar Arnemuiden: J.
Doornenbal te Oene; naar Tienhoven:
F. Grimm te Vierhuizen-Veldkamp;
Rilland-Bath (toez.): G. Blok te Muntel
dam; naar Amsterdam (als ziekenhui*
pred.): G. J. Paul te Oosterbeek; na|
Bergen op Zoom (toez.): H. Brouwer I
Holwerd.
Bedankt voor Hendrik-Ido-Ambacht:
Baas te Leersum; voor Beverwijk-Heem
kerk (wijkgem. IV. Wijk a. Zee. toez
W. I. Doude van Troostwijk te Doorwert
Helsum.
Toegelaten tot de evangelibediening: |et
van Slageren te Oegsgeest. gir
Boroepbaarstelling: D. Verhoef vie. i
Voortman vic. te Lemele. fit
Kedigem. Ph. Kroes vic. te Dongen, Ir
Benoemd tot hulppred. te Bilthoved 5
M. Ottevanger. a.s. cm. pred. te Leide®o
GEREFORMEERDE KERKEN P®
Beroepen te Exmorra en Tjerkweri#1*1
H. Boswijk, kand. te 't Harde.
Aangenomen naar Sao Paulo (Braz.f
J. J. van Oranje te 's-Gravenhage-W. Sin
CHRIST. GEREF. KERKEN
Beroepen te Haamstede-Kerkwerve: Te 1
grienen te Mussel; te Nieuwe Pekelr®
A. W. Drechsler te Vlissingen.
Bedankt voor Leeuwarden (2e predJe
plaats»: P. N. Ribbers te Noordschfc I
Schut. 1de
GEREF. GEMEENTEN lei
Beroepen te Kampen: A. Hofman t': 1
eist. If".
Bedankt voor Ridderkerk-Middelhai
,s: P. van der Bijl te Barneveld.
BOND VAN VRIJE EV. GEM.
Bedankt voor Bcrgum: T. H. Penning)"
te Rotterdam. pe'
EV. LUTHERSE KERK chc
Benoemd tot hulppred. te Utrecht: Q
J. Duyvendak. em. pred. aldaar. L1*
fm
Een 36-jarige Oostduitse lerar»
West-Duitsland.
Vragen op medisch gebied xenden ann de reductie vso ons bind
met linksboven op de enveloppe i Medische Rubriek. Antwoord
wordt gegeven, hetzij per brief, hetzij In deze wekelijkse kolom.
De hersenen worden goed beschermd door de
benige schedel, waarvan het is gescheiden door
een hoeveelheid vloeistof, die als stootkussen
dienst doet.
Een plotseling optredend, hard aankomend let
sel op de schedel kan. als de kracht voldoende
groot is, de hersenen onder de plaats van het let
sel. maar ook aan de tegenovergestelde zijde, be
schadigen. Het hersenweefsel kan enigszins plat
gedrukt worden, en ook kunnen er kleine of gro
tere bloedvaatjes scheuren, wat aanleiding kast
geven tot bloedingen binnen de benige schedel.
Soms kan er een breuk van de schedel optreden,
die al of niet gecompliceerd kan zijn, afhankelijk
van de zitplaats cn dc aard van het letsel. Bar
sten in de schedel zijn gewoonlijk niet zo ernstig,
maar open breuken moeten meestal onmiddellijk
geopereerd worden, waarbij de resterende bot
splinters verwijderd cn de wond gereinigd moe
ten worden. Uit het bestaan van hoofdpijn blijkt
dat er dan altijd een hersenschudding bij aanwe
zig is.
Bij een hersenschudding op zich zelf behoeven de
hersenen geen zichtbare beschadigingen opgelopen
te hebben. Wanneer de hersenschudding slechts
licht van aard is. vindt men soms slechts een kort
durende sufheid, hoofdpijn, misselijkheid en soms
braken, terwijl men bij een zware hersenschudding
of een hersenkneuzing dadelijk na het ongeval een
bewusteloosheid vindt, en vaak een langzame jxils
en ademhaling. Soms is de patiënt er onrustig bij.
terwijl als de patiënt bijkomt van de bewusteloos
heid, er een geheugenverlies is opgetreden van de
periode kortere of langere tijd vóór het ongeval en
van het ongeval zelf. In zeer ernstige gevallen kan
de bewusteloosheid uren, soms zelfs dagen duren,
en vindt men na het bijkomen verlammingen van
verschillende spiergroepen.
Wanneer de bewusteloosheid ontstaat enkele uren
na het letsel, is dit typerend voor een voortschrij
dende bloeding uit een van de vliezen rondom de
hersenen. Ook kan de bewusteloosheid wel eens
zeer lang op zich laten wachten, duidend op een
bloeding onder een tweede hersenvlies. Bloedingen
zijn altijd zeer gevaarlijke toestanden, en eisen
onmiddellijk chirurgisch ingrijpen. Voor alles moet
dus de bloeding tot stilstand gebracht worden.
Wanneer de patiënt er bewusteloos bij ligt. moet
men er in eers'e instantie voor waken dat de tong
niet naar achteren valt, waardoor de ademhaling
bemoeilijkt wordt. Bij beschadigingen van dc be
haarde hoofdhuid kan uit beide zijden van de snij-
wond een flinke bloeding optreden, die men het
best tot stilstand brengt door druk van buiten af,
of door de-wondranden tegen elkaar te drukken.
Wanneer blijkt zonder het echter te proberen
dat de patiënt een nekstijfheid heeft, kan dit wij
zen op een bloeding uit de hersenvliezen, hetgeen
snel operatief ingrijpen noodzakelijk maakt. Patiënt
ten met letsels van het hoofd moeten onvoorwaar£
delijk plat blijven liggen om de druk in de schedel"
op de hersenen zo laag mogelijk te houden,
bloedingen uit de kleine vaatjes tol een min
te beperken. Men moet er zorg voor dragen, dat c
ademhaling van de patiënt met door kledingstukken
of kunstgebit en dergelijke wordt gehinderd. Wan{._
de hartslag, aan de pols tc voelen. langzameija;
wordt, is dit wederom
dat de normale polsslag ongeveer 70 slagen per i
nuut bedraagt.) De symptomen van een schedelbai
sisfractuur (een breuk van een bepaald gedeeiuj
der schedel) omvatten: het voortdurend aflopen
van soms kleine hoeveelheden bloed of hersenvochl
uit de oren of neus. kleine puntvormige bloedinkjel
rond de ogen. gewoonlijk bewusteloosheid. Ook d«
schcdclbasisfractuur is een ernstige zaak. en de pa
tiënt zal slechts uiterst voorzichtig vervoerd mogei#1 3
worden, indien de omstandigheden dit eisen. ConJ 7
trole van de polsslag is weer zeer belangrijk. Uit
Samenvattend kan gesteld worden, dat mensen dieW.
op dc een of andere manier een al of niet zicht-f n.
baar letsel van hun hoofd hebben opgedaan, deens
eerste uren niet alléén gelaten mogen worden, eniëug
voor zover er een bewusteloosheid bestaat, slechtifck
vervoerd mogen worden onder deskundige leiding en^
alleen dan wanneer op de plaats van het ongeval.
verder gevaar voor de patiënt of de helpers dreigt'
RECTIFICATIE: In „De dokter aan ,trj)
woord" van de vorige week Is een kleine foutje
geslopen, waar het gaat over de percentages'*0'
van een stofwisseling bli gezonden. Dit moet
zijn tussen +15% en -5%.
