Er zouden 2800 woningen
moeten worden opgeruimd
Saneringsnota voor Leiden
Begin 1962 deelplan voor
gebied tussen Zijlsingel
en Herengracht
Algeheel herstel Hooglandse
Kerk kost f 5,25 miljoen
Scholieren Leidse Chr. Kweekschool
genieten in Oslo
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
4
DINSDAG 31 OKTOBER 1961
T^ANDAAG hebben B. en W. van
Leiden de raad een nota aange
boden over het Leidse sancrings-
vraagstuk en het toekomstige beleid
»van het gemeentebestuur te dien
aanzien. Hiermee heeft het college,
nog net vóór de behandeling van de
begroting voor 1962. zeker een voor
naam verlangen van de gemeente
raad vervuld. Het is te hopen, dat
er middelen zullen zijn om ook in de
praktijk spoedig iets van de aan
vaarding van dit beleid te merken,
opdat de nota de eerste jaren niet
uitsluitend „theoretische bevredi
ging" achenkt.
Voor de vernieuwing van de stad heeft
de raad in de afgelopen jaren besloten
tot de aankoop van vele slechte woningen
in die gebieden, die het eerst voor sane
ring in aanmerking komen, terwijl daar
naast eveneens op ruime schaal tot on
bewoonbaarverklaring van slechte wo
ningen is overgegaan. De verwerving door
de gemeente van eigendommen aldaar
vindt door middel van aankoop nog steeds
voortgang B. en W. bevorderen een spoe
dige ontruiming en afbraak van de wo
ningen zoveel mogelijk, omdat daardoor
de sanering van een wijk. zij het op be
perkte schaal, op gang kan worden ge
bracht. Zo is hier en daar reeds een aan
tal slechte woningen gesloopt, b v in de
Gortestraat en Weverstraat en omgeving
en nabij de Julianastraat. Een globale be
rekening heeft uitgewezen, dat circa 2800
woningen van zodanig slechte kwalitel*
riin. dat deze moeten worden ope uimd
Helaas laat het zich. om door het nog
steeds nijpende woningtekort als gevolg
van de geringe contingenttoewijzingen
in de afgelopen jaren, niet aanzien, da'
naast de incidentele krotopruiming spoe
dig de uitvoering van een wijksanering
ter hand zal kunnen worden gen<
Zelfs de krotopruiming kon nog niet in
die mate geschieden als B en W volstrekt
noodzakelijk achten om tot een verbete
ring van zeer slechte woontoestanden
Historie
Bij het ontwerpen van elk. enigszin-
omvangrijk saneringsplan is het in het
bijzonder voor Leiden een grote moei
lijkheid dat bouwwerken van historisch'
en architectonische waarde, welke onder
de bescherming van de Wet op de Monu
mentenzorg vallen, zoveel mogelijk in een
passende omgeving bewaard moeten blij
ven Een voorbeeld hiervan zijn de om
geving van het Rapenburg en de Camp
Een ander probleem is. dat als gevolg
van een weinig bevredigende vergoe
dingsregeling de rijksbijdrage in de kos
ten van sanering volstrekt onvoldoende
is om een gemeente in staat te stellen de
financiële consequenties van uitvoering
te dragen De Wet op de Ruimtelijke
Ordening, waarvan het ontwerp onlangs
door de Tweede Kamer is aanvaard, za*
in dit opzicht hopelijk betere mogelijk
heden scheppen De inwerkingtreding var
deze wet zal naar verwachting echter
nog wel enige jaren op zich laten wach
ten. Voorshands zal veelal moeten worden
volstaan met. waar mogelijk, groepen
krotwoningen op te ruimen en inciden
tele verbeteringen tot stand te brengen
V oorbereicliïig
In de sanerlngsgebleden sullen zich In
de periode, voorafgaande aan
■telling van een saneringsplan.
tend verval allerlei veranderingen
op Initiatief van particulieren kunnen
voordoen. Deze veranderingen zullen wel
licht de uitvoering van een saneringsplan
kunnen doorkruisen. De gemeente zal
dan ook reeds in een vroeg stadium een
zodanig beleid moeten voeren, dal een
i ander in goede banen wordt geleid
inder dat het maatschappelijk leven in
■n dergelijk gebied te zeer aan banden
ordt gelegd Hieraan kan worden tege-
net gekomen door een lijdelijke zgn
be\ rie7ing«>verurriening voor delen van
de bebouwde kom.
Een zodanige verordening, die reeds in
ele gemeenten van kracht is. is inmid
dels ontworpen.
Verder is het. ook in verband met an
dere regelingen van stedebouwkundige
aard. gewenst een zgn. schadevergoe
dingsverordening in het leven te roepen.
De/e beoogt een wettelijke grondslag
te leggen voor de vergoeding van schade,
die uit de vaststelling van planologische
maatregelen kan voortvloeien voor eige
van of andere zakelijke rechtheb
benden op gronden, gelegen in of in de
Diploma-zwemmen Leiden
Diploma A: Marijke van Staden. Abra
ham Pegt, Johannes Pronk, Renee Jansen
Klaus Vlecming. Gerard Nijholt, René
Uittenbogaard. Sjaak Kambier, G. J. Di-
zeraad. Robert de Wit. Nicolaas Croon.
Dtck v. d. Plas. Carol de Vos. Roeland
Hütte. Peter Blokland. Christiaan Wijs
man. Johnny Jansen. Maarten Muller
Anthonie van Elk. Kees Kooloos. Janny
van Elk. Caroline Riebeek. Marion van
Elswijk. Marianne de Bruykcre. Jeltje
Janaen. Peter van Breugel Dick Ravelli.
Hcnri Stuurman. Rudolfus Stuurman.
Abraham dc Mooy. Johanna Straatman
Wilhelmina Noort. Ton van den Dop.
Tonnie Eldering. Dick Verboon, Willem
Roest Rens Hanso
Diploma B: Johannes de Goeij. Gerard
Eilander, llarry Kruddc. Jan de Wit
Adnanus Welsink Theodorus Welsink
Pieter Brandhorst C. J. Roest. Vries v. d
Marei. Johannes Binnendijk, Joop Pieëte
Adnanus v d Marei. Wilhelmina van Tot
Cornelia Jansen. Edith Duermeijcr. Maria
Smitt, Sylvia van Elawyk. Greetje Smitj
onmiddellijke nabijheid van het gebied
waarop die maatregel betrekking heeft
Bij het saneren van stadswijken moet
in het bijzonder aandacht worden ge
schonken aan de sociale gevolgen Het
behoeft geen betoog, dat het niet alleen
gaat om het bouwen van een voldoend
aantal nieuwe woningen, maar in het bij
zonder om de plaats waar. de wijze waar
op en de voorwaarden waaronder de ver
huizing van de bewoners van de te sane
ren wijken zal plaats vinden. Deze pro
blemen zijn in studie genomen; het resul
taat zal te zijner tijd. in verband met de
uitvoering van de saneringsplannen af-
'onderlijk aan de raad worden voorge
legd.
Daarnaast wijzen B. en W. op het pro
bleem. dat wordt gevormd door de aan
wezigheid in de te saneren wijken van
een groot aantal werk- en opslagruim
ten van ambachtsbedrijven en dergelijke.
Een groot deel van deze bedrijven zal ook
na de sanering tn de oude stad gevestigd
moeten blijven.
Programma
Sanering is een werk van vele jaren
en vereist een gecompliceerd stelsel
nauwkeurig in elkaar grijpende gemeen
telijke bemoeiingen. Het is noodzakelijk
allereerst een algemeen saneringsbeleid
te bepalen.
Op grond van een globale analyse aan
de hand van de gegevens van een panden-
onderzoek en met gebruikmaking y
voorstudies over de stedebouwkundige
gebreken en behoeften van delen der
binnenstad, kan een voorlopig urgentie
programma voor uitvoering in fasen wor
den ontworpen.
Bii de urgentiebepaling zullen de vol
gende punten in aanmerking worden ge
nomen
1 bouwtechnische toestand van de ge
il. woontechnische kwaliteit van d«
3. structurele gebreken van een be-
nnnld gebied, b v op verkeersgebied.
Hiervoor is o m. een volledig panden
onderzoek in de desbetreffende gebieden
B. en W. verwachten In het begin
1362 een voorstel voor een basisplan
de raad te kunnen voorleggen
Eveneens ligt het ln hun bedoeling In
het begin van 1962 het eerste gedetallleer
de deelplan voor sanering van een be-
oerkt gebied over te leggen, t.w. vooi
het gebied tussen de Herengracht en d<
7i]lsingel. Voor dit gebied zijn de voorbe
eldende werkzaamheden namelijk r
Tnorderd, dat reeds thans een deelplan
kan worden opgesteld.
Leiih kantongerecht
Flinke boeten voor verkeersfouten
UOEWEL de drie ooggetuigen het una
niem met elkaar eens waren, dat
48-jarige vertegenwoordiger uit Am
sterdam zich op 21 augustus j.l. In hoge
te schuldig had gemaakt aan een
r gevaarlijke manoeuvre met de door
n bestuurde auto. ontkende verdach-
S is te ren de tenlastelegging ten stel
ligste. Op genoemde datum was wegens
herstelwerkzaamheden van het wegdek
gedeelte van rijksweg no. 4a onder
de gemeente Leiderdorp afgesloten en
éénrichtingsverkeer ingesteld, wal
srhrikhckkcn en de nodige borden
aangegeven. Ondanks het feit, dat
dus extra voorzichtigheid was geboden,
verliet verdachte op een gegeven mo
urn t met zijn auto de nabij de weg-
ersmalling gelegen parkeerstrook met
het gevolg, dat een arhteropkomende
mto ln moeilijkheden raakte cn de be-
-tuurder niets anders wist te doen dan
dwars door een van de schrikhekken
rijden met als gevolg om. een zwi
beschadigde auto.
Zowel de betrokken bestuurder
•n tweetal onbevooroordeelde oogge
tuigen verklaarden, dat verdachte zi
?r meer de weg was opgereden en i
- doorgang voor de andere auto i
srwacht had geblokkeerd.
Verdachte ontkende dit categorisch
hield vol. dat hij wel een stukje vooruit
gereden, doch daarbij de parkeer
strook met had verlaten Dat dc getrof
fen automobilist het schrikhek had gc
ramd. %vas volgens dc vcrtegenwoordl
gcr volkomen onnodig geweest daar ei
voldoende ruimte was om normaal
rechtdoor te rijden.
Gezien de getuigenverklaringen achtte
de officier dc kwalijke manoeuvre, die
verdachte maakte, afdoende bewezen en
hoogst gevaarlijk, dus luidde zijn eis
f 150 boete of 1 maand. Hoewel ver
dachte bleef ontkennen,
kantonrechter conform.
opgegeven snelheid zeer overdreven was
Van enig schuldgevoel was geen sprake
Daar de officier de verklaringen der ge
tuigen niet in twijfel trok en hij ver-
daehtes overtreding nogal ernstig vond.
eiste hij 75 boete of 15 dagen. Het von-
is werd conform.
Een 45-jarige vertegenwoordiger uit
Den Haag was ten laste gelegd, dat hij
op 19 juli met zijn auto door het stop
licht aan de Haagse Schouw was ge
reden. Verbalisant noteerde het kente
kennummer van de auto. zodat de over
treder kon worden opgespoord.
Deze verklaarde ter zitting, dat hij
op genoemde datum niet in de buurt van
dr Haagse Schouw was geweest. Aan
de hand van zijn agenda en orderbrief-
wist hij de kantonrechter te over
tuigen. dat hij die dag in Delft had
doorgebracht. Conform de eis volgde
vrijspraak. Verbalisant had zich blijk
baar vergist
Agenda voor Leidse
gemeenteraad
Maandag om 2 uur kom', de Leidse
raad bijeen De vergadering zal zo nodig
dinsdagochtend om 8 uur worden v<
gezet De agenda vermeldt o.a, de vol
gende punten;
benoeming van een ambtenaar
de burgerlijke stand;
i leraar aan het Rembrandt-
lyceum en van een leraar aan de hogeri
burgerschool voor meisjes met 6-jangi
cursus en afdeling middelbare meisjes
van een onderwijzer aan de openbare
school voor uitgebreid lager onderwijs
aan de Pie'.erskcrkstraat;
voorstel tot het verlenen van eervol
ontslag aan mevrouw L Arendsen-Ste-
geman uit haar betrekking van onder
wijzeres aan de Teldersschool:
inzake het verlenen van een aanvul
lend krediet voor de bouw en inrichting
van he4 gymnastieklokaal op een ter
rein aan de Du Rieustraat en tot het
onderhands opdragen van de bouw van
het lokaal;
Inzake het vaststellen van de vergoe
dingen in de kosten wegens beloning van
vakonderwijzers, waarop de bes'uren
der bijzonder scholen voor gewoon,
voortgezet gewoon en uitgebreid lager
onderwijs over 1959 aanspraak hebben;
inzake het vaststellen van de vergoe
dingen in de kosten wegens beloning
van vakonderwijzers, waarop de bestu
ren der bijzondere scholen voor buiten
gewoon lager onderwijs aan zwakzin
nige kinderen, aan kinderen met leer-
en opvoedingsmoeilijkheden en aan li
chamelijk gebrekkige kinderen, over
1959 aanspraak hebben;
Inzake het vaststellen van de vergoe
dingen in de exploitatiekosten, waarop
de besturen van de bijzondere kleuter
scholen over 1959 aanspraak hebben.
inzake het verhogen van de voor de
restauratie van de Hooglandse Kerk ver
leende bUdrage;
voorstel om te bepalen, dat een uitbrei
dingsplan, dan wel een herziening van
het uitbreidingsplan wordt voorbereid
voor het gebied omvattende het Schut
tersveld en omgeving;
voorstel inzake het vaststellen van het
wederopbouwplan „LeidenStations
plein en omgeving TI (1961)" en wijzl-
ging van de ..Bebouwingsvoorschriften
wederopbouwplan LeidenStations
plein en omgeving 1960";
inzake het aankopen van het perceel
Maredijk 153/153a;
nota met het voorstel om de daarin
geschetste gedragslijn als richtsnoer btj
het toekomstige beleid ten aanzien van
het sanerlngsvraagstuk te aanvaarden:
inzake het vaststellen van een veror
dening. regelende de toekenning van
vergoeding wegens schade, voortvloeien
de uit een stedebouwkundige maatregel
(sohadevergoedingsverordening)
Inzake het beschikbaarstellen van gel-
n voor het instellen van een kwali
teitsonderzoek van de bestaande bebou
wing in voor sanering ln aanmerking ko
mende stadsdelen.
Verwarming9show in de
Jacobazaal
De fa. A. Zwart, Hooigracht 18. houdt
en 31 oktober cn 1 november
verwarmings- en wasapparatenshow in
de Jacobazaal. Kachels, haarden,
machines en centrifuges in de ni
uitvoeringen worden smaakvol tentoon
gesteld en ook gedemonstreerd.
Hoewel de oliehaard verre de favoriet
is, is ook de vertrouwde kolenhaard mei
zijn tijd meegegaan en zijn hier modern»
vormgevingen bij te bewonderen.
De show is 's middags geopend van
twee uur tot half zes en 's avonds
half acht tot tien uur.
Rijk draagt 65 pet. bij
provincie en gemeente
hamen 30 pet.
Bij beslui' van 4 maart 1957 heeft de
raad de ten behoeve van de allernood
zakelijkste restauratiewerken aan de
Hooglandse Kerk toegekende bijdrage,
die bij besluit 'an 29 november 1954
werd bepaald op 15 van 727.516.76
of /HO000 vernoogd tot 15 van
1.806 8*2 43 of 271,500
Volgens deze begroting van kosten
van de algenele restauratie worden deze
met mo'grip van het goedgekeurde be
drag ad I 1.806 882.43 geraamd op
1 5.230.0C-'. verminderd met 1 806 882.43
en met J 8.551.23, vegens voorbereidings-
kosten s rond 3414 567
De minister heelt zich. blijkens diens
schrijven van 13 'ebruari 1961. ook met
de laatstelijk opgrmaaket begroting ver
enigd en het rijkssubsidie nader be
paald np 65 van 5 230.000 tot een
maximum van 3 399 500. Dc uitbetaling
van het hogere subsidiebedrag zal. te
beginnen in 1962. -aariyks geschieden op
van een te erwerken bedrag van
375 000
Staten dezer provincie hebben het
fiale subsidie bij besluit van
juli 196i dienovereenkomstig verhoogd.
Toekomstige sanering
Leiden maakt regeling
schadevergoeding nodig
De vaststelling van een stedebouw
kundige maatregel kan het ontstaan
an schade tengevolge hebben voor de
genaren van of andere zakelijk recht-
nebbenden op gronden, gelegen in ot
de onmiddelijke nabijheid van het ge
bied. waarop die maatregel bëtreslcking
heeft. In de huidige woningwet is geen
regeling opgenomen inzake de vergoe
ding van deze. door een rechtmatige
overheidsdaad ontstane schade.
Naar het zioh thans laat aanzien, zaï
e wet op de ruimtelijke ordening hier
in wijziging brengen
Aangezien de raad in verband met de
noodzakelijke sanering van de binnen
stad, binnen afzienbare tijd zal moeten
besluiten tot de vaststelling van een
aantal ingrijpende stedebouwkundige
maatregelen en by gebreke van een
-chade vergoedingsverordening moeilijk
heden kunnen worden verwacht, zowel
aanzien van de goedkeuring
maatregelen als bij een eventuele be
roepsprocedure voor de Kroon, zijn B
oordeel, dat ook de gemeente
Leiden thans tot vaststelling van
dergelijke verordening moet overgi
kort komt de in de ontwerp
verordening vervatte procedure op hei
De evenaren of anderen imet uitzon
dering van nypoiheekhouaers) wier
groaaen of ops.aiien oy een sieoebouw-
.undige maa.regel zijn betrokken, kuu-
ten. indien zij van oordeel zijn, dat ty
loor hei enkeie bestaan, de toepassing oi
ie feiteJijxe uitvoering van een zodanige
maatregel ernstige ol onevenredig
drukkende schade lyden of geleaen
neboen, aan de gemeenteraad verzoeken
un een tegemoetkoming in die scnaüe
»e te kennen.
Indien de raad oesluit ne. verzoek in
behandeling te nemen of, by een tegen
overgestelde besussing, in oeroep aoor
de Gedeputeerde "Stagen een dergelijk
oesluit Aorai genomen, wordt het ver
zoek om advies in handen gesteld van
commissie van drie deskundigen,
deze commissie wordt benoemd door
beide partijen.
Het aJvies van de commissie moet een
gemotiveerd antwoord bevatten op de
vraag, or van sonade genoegzaam
bleken en, zo ja, een zo nauwkeurig
mogelijke scnaiting van de grootte dier
schade. Aan de hand van dit advies zal
de gemeenteraad vervolgens moeten oe-
slissen, ol er inderdaad van schade spra
ke is en. in bevestigend geval, welke
vergoeding moet worden uitgekeerd.
Van deze beslissing staat beroep open
op Gedeputeerde Staten; dit laatste is
ook het geval, mdien de raad niet tij
dig een bes'issin-g zou nemen.
Indien bij de Ged Staten bezwaren
zouden bestaan egen het door de raaa
genomen besluit, zal de raad dat besluit
met inachtneming van die bezwaren
moeten herzien.
Het college van kerkvoogden van de
hervormde gemeente heeft B. en W
verzoen» te bevo deren, dat ook in de
hogere kosten van restauratie een bij
drage van 15 CL uit de gemeentekas
wordt verleend. Tegen inwilliging van
net verzoek bestaat bij B. en W. geen
bezwaar Het aanvullende subsidiebe
drag der gemeente ad 512.185.05 zal
evenals het rijkssubsidie te begi-nnen
met he' jaar 1962 jaarlijks worden uit
betaald op basis van een te verwerken
bedrag van 375.000 en maximaal ƒ56.250
per jaar bedragen
Zwemwedstrijden voor
Leidse scholieren
Uitslagen van de gistermiddag gehou-
:n zwemwedstrijden van de Gemeen
telijke Schoolsportcommissie:
Groep B: 1. Rembrandt Lyceum 187.
it: 2. Ambachtsschool 204.4 pnt; 5
Rijnlands Lyceum 219.1 pnt: 4. Titus
Brandsma U.L.O. 219.8 pnt: 5 R.K Brug-
hooi II 219.9 pnt: 6. U.L.O. Noord 265.6
nt: 7 R.K. Brugschool I 272.8 pnt; 8
Alb. Schweitzerschool 280.1 pnt.
Groep C: 1. U.L.O. Pietersk. straat 393.
pnt; 2. Willem van Oranje U.L.O. 399.
pnt: 3. Leidse Industrieschool 405.7 pnt:
Ambachtsschool 427.7 pnt; 5.
Kweekschool 428.9 pnt; 6. Titus Brands-
U.L.O. 473.3 pnt; 7. Rijnlands Ly-
i 477.1 pnt: 8. U.L.O. Kopschool 487.5
pnt; 9. U.L.O. Noord 541.2 pnt; 10. R.K
Brugschool 542.3 pnt
Indien u de krant een9
niet mocht ontvangen,
kunt u tussen 6 en 7 u.
's avonds onze klachten-
dienst hellen: telefoon
no. 31441. Wij pogen
dan alsnog u van dienst
te zijn.
Directie N.L.C.
Haagse rechtbank
Onredelijk
„Neen." zei verdachte, een 66-jarige
landbouwer uit Leimuiden. „ik vind het
erg onredelijk." Het onredelijke zat ij
de eis van de officier hem te vcroor.
delen tot 100 boete of 20 dagen hech-
tenis. Want verdachte ontkende beslist,
dat hij op 11 februari op de Heilige
Geestlaan in Leimuiden een bromfietser
zodanig had „gesneden", dat dez» in
;n sloot rolde.
Het verschil van mening betrof het
feit. dat volgens verdachte er nog ge
noeg ruimte voor de bromfietser was
ie stoppen. Uitspraak over 14 dagen-
De geveltoerist
„Ik ben van plan mijn leven nu op
ïn hoger plan te brengen." zo had een
i-jarige los-arbeider uit Leiden ver
klaard, toen hij voorlopig op vrije voe-
n was gesteld na een veroordeling.
„Bedoelde u daarmee soms voortaan
_gen huizen te zullen klimmen?", infor
meerde de president. Want dat was de
weest waarop verdachte was
binnengekomen in een groot magazijn in
Leiden, Hij was langs dc regenpijp om
hoog geklommen en toen hij in het ma
gazijn was, roofde hij er een aantal hor
loges. Thans had hij zich voor deze in
braak te verantwoorden.
De officier vond, dat verdachte het
ertrouwen dat aanvankelijk in hem
/as gesteld, lelijk had misbruikt. Hij
eiste nu 1 jaar en 2 maanden gevange
nisstraf. Uitspraak over 14 degen.
Chr. overheidspersoneel
vergaderde
De afdeling Leiden van de Neder
landse Christelijke Bond van Overheids
personeel hield gisteravond een goed
bezochte ledenvergadering in het gebouw
voor Christelijke Sociale Belangen aan
de Oude Singel.
In zijn inleiding memoreerde voor
zitter W J. Loeve het 15-jarig bestaan
van de bondfTevens wekte hij de leden
op deel te nemen aan de propaganda-
actie teneinde de huidige stilstand van
de aanwas van de leden bij de bond
een halt toe te roepen en de organisatie
door het winnen van nieuwe leden nog
sterker te maken.
In de vacature van de heer J. H. Kret
werd na stemming voorzien door ver
kiezing van de heer J. Dompeling.
Bondssecretaris W. Wieringa, sprak
over „De salarisverhogingen per 1 ja
nuari 1962". Hij vertelde voornamelijk!
over de voorstellen die de bond bij de
regering heeft ingediend. Voorstellen om1
bepaalde groepen overheidspersoneel, die
bij de bezoldiging achterop zijn geraakt,
van een nieuwe C A O. te voorzien, over
algemene loonronden en in het bijzonder
over de middengroep van het ambtena-
renpersoneel die door het optrekken van
de salarissen van de lagere ambtenaren
en de topfunctionarissen in een minder
gunstige positie is geraakt.
Na de pauze was er nog een geani
meerde discussie.
Gevestigde en vertrokken personen
In de tt'eek van 19 t.m. 25 oktober
Grootste schildering ter wereld
Vergissing
LENDEN. «n r oklotoer - Rtjksur
vtrwteil GesU»*d voor het kar.u.
geneeskunde li d* dlmM J 3 Fasse
Rotterdam. Han Blauw Nio te Den Hai
M W HlUlnl te Wassenaar M M Lunet
Oegetgeest, D Stoelendreljer te Den Ha
♦ad» heren G P J Bener te_ Der, Ha.
P E Brie: t
de de heren R P Dtsch
JW d Meersch te Leiden er. G B
Een 30-jarige beroepschauffeur uit
Tholen had met zijn vrachtauto op rijks
weg no. 4 onder Oegstgeest een voor
hem rijdende vrachtauto ingehaald, ter
wijl op hetzelfde moment de bestuurder
van een personenauto juist bezig wu
beide vrachtauto's in te halen.
De personenauto werd dwars door d»
middonhaag gedrukt en kwam in een
uiterst gevaarlijke positie op het weg
dek van het tegenliggend verkeer te
recht
De chauffeur liet verstek gaan en had
tegen de politie verklaard, dat hy de
achteropkomende auto niet had opge
merkt vóór hy naar links zwenkte om
die andere vrachtauto in te halen. Met
het oog op verdachtes beroep wilde dc
officier ditmaal diens rijbewijs nog niet
m het geding brengen en hij eiste dc
niet milde geldboete van 125 of 1
maand. De kantonrechter, mr W. de
Koning, achtte het gevaar, dat ver
dachte had veroorzaakt dermate ern
stig. dat zijn vonnis boven de eis uit
ging: 150 boete of 1 maand.
Een 22-jt.rige loodgieter uit Wasse
naar stond terecht omdat hij met zijn
bi omfiets het kruispunt op de Kon
Wilhelminalaan te Katwijk was opgere
den en geen voorrang had verleend
een van rechts komende auto. Volgens
de drie getuigen bedroeg de snelheid
van verdachte ruim 40 km u en had hij
ondanks het feit dat de auto reeds dicht
was genaderd, nog gepoogd vlak vóór
de auto langs te komen. De bromfiets
werd gegrepen en totaal vernield. Dat
verdachte er nog betrekkelijk goed
a' uas gekomen achtten de getuigen
zeer verwonderlijk
Verdachte verklaarde, dat hij de auto
niet had gezien en de door de getuigen
TIJDENS ons bezoek aan Oslo hebben wij opgemerkt, dat geheel Skan-
dinavië veel aan de tochten van de Vikings heeft te danken. Een
koning der Vikings, Harald Hardrada, stichtte in 1066 Oslo. Het wapen van
Oslo stelt, in zeer vereenvoudigde vorm, de gebeurtenissen voor, die tot
de dood van Hallvard, een neef van Harald, hebben geleid. Wij zien Hall-
vard met een molensteen in de linkerhand en drie pijlen in de rechterhand,
terwijl aan zijn voeten een vrouw ligt: hij probeerde namelijk een oude
vrouw, die valselijk van diefstal was beschuldigd, te redden, werd echter
doodgeschoten en met een molensteen verzwaard op de bodem van de
Oslofjord neergelaten.
Veel Ierse volksliederen en balladen
zijn nog bewaard gebleven uit de tijd.
dat Magnus koning van de Vikings was
(1103). Door de Vikings kregen de Noren
naam als zeevarend volk en verwierven
zij zich een plaats tussen de andere
Europese naties. De kleding en het alfa
bet. de literatuur en het Christendom,
en nog veel andere waardevolle cultuur-
eigendommen zijn door de Vikings naar
Noorwegen gebracht.
In Noorwegen beseft men dat het land,
zonder dc Vikings, cultuurarm zou zijn
gebleven. Geen wonder dus dat de heer
Skanland, leraar Bijbelse geschiedenis en
aardrijkskunde aan de kweekschool te
Oslo. ons de schepen van de Vikings
liet zien. Deze waren tentoongesteld in
het Framh'iset. Prachtig is de manier,
waarop de Vikings hout kerfden en me
taal bewerkten. Alle versieringen op
wapens en gebruikivoorwerpen zijn jn-
gewikkeld vertak e figuurtjes,
steeds is het hout snijden, naast het
breien, een typisch Noorse bezigheid. In
de binnenhuisarchitectuur is deze volks
kunst op vele wijzen toegepast: overal
zagen wij prachtige houten kaarsenstan
daards. schalen en stoelen.
Magere architectuur
Er zijn in Oslo geen mooie indrukwek
kende kerkgebouwen. De mooiste kerk
jes dateren uit 1000. toen het Chrii-
tendom tot dit land doordrong. Slechts
op het platteland treffen we nog deze
oude. houten kerkjes aan. Maar daar
kunststromingen als gotiek, renaissance
en barok hier geen invloed hebben ge
had. vinden wij in Oslo. in vergelijking
met onze eigen steden, weinig kunstzin
nige architectuur uit de tijd van vóór
1800. Dit alles heeft tot gevolg, dat wy
Oslo over het algemeen geen mooie stad
vinden, hoewel de ligging prachtig is
Vanaf de Frognerseteren, een 437 i
hoge heuvel vlak bij Oslo. zagen wij door
een dik regengordijn de hooggebouwde
stad liggen. Begrensd door heuvels
bergen omsluit zij de fjord, waar altijd
een grote drukte heerst van af en
varende schepen.
Op onze bustocht naar dc Frognerse
teren kwamen we langs de bekende
springtoren voor skiërs; er worden spron
gen gemaakt van 16 a 18 m. De tempe
ratuur was er nu nog 3,5' C, maar des
winters liggen er dikke pakken sneeuw,
zodat er veel wedstrijden kunnen worden
gehouden, waarbij dan ook vaak koning
Olaf aanwezig is.
Oslose nacht
'a Nachts is de stad fantastisch om
te zien. Toen wij naar een concert
waren geweest in de universiteits
aula, gegeven door het Oslo's Phil-
harmonisch Orkest, genoten wij van
een ritje in één van Oslo's ouder
wetse trammetjes. De stukgevroren
wegen, de smalle trottoirs en de af
schuwelijke kleuren van de vijf tot
tien verdiepingen tellende flats wa
ren niet te onderscheiden. Overal
eagen we slechts licht; Philips' mo
derne flatgebouw met zijn prachtig
grote ramen, scheepswerven, win
kels, theaters en andere hoge ge
bouwen straalden naar alle kanten
licht uit. Hier en daar spoten ver
lichte fonteinen.
Vanuit de jeugdherberg was het uit
zicht sprookjesachtig, daar deze hoger
ligt en een overzicht biedt over de ge
hele stad.
Ontvangst
t was een hele belevenis voor i
de burgemeester van Oslo de hand
Tingen drukken. Hij heette ons op z
nnomende manier welkom in Oslo
dankte ons voor de gastvrijheid, in L__
den aan de Oslose kwekelingen verleend.
Een gids leidde ons door het stadhuis,
Dit van ver uit zee aan zijn karakteris
tieke stompe toren te herkennen gebouw
is volgens het plan van Arnstein A
berg cn Magnus Poulsson gebouwd.
In 1931 werd de eerste steen gelegd,
maar tengevolge van de Duitse invasie
kon het geweldige bouwwerk pas in 1950
worden voltooid. De beste Noorse kun
stenaars hebben het „Radhuset"
schilderwerk en beelden
daarom alleen al is een bezoek
moeite waard.
In de hall bevindt zich het grootste
schilderstuk van de wereld: Henrik Sö-
rensen vulde een vlak van 26 x 13 m
met helkleurige figuren, voorstellende
de mens in zijn dagelijkse arheid. Op hel
Vigelandsanlage. een openluchtmuseum
met alleen werk van Vigeland. honderden
beelden in verschillende materialen,
voorstellende de struggle for Life, boel-
de ons zeer.
Deze uiterst menselijke beelden toon
den ons. dat de Noren nu op cultureel
gebied zeker meespelen. Namen als Ib
sen, Munch en Harriet Backer zijn door
de gehele wereld bekend
Wij zijn allen dan ook zeer blij, dat
wij in staat zijn gesteld Oslo te leren
kennen met zijn anders geaarde mensen,
vreemde maaltijden en
onze verschillende tradities en gewoon
ten.
Op het programma staan nog bezoeken
aan de lagere scholen, de kweekscholen,
enkele lezingen over het onderwijs
systeem en tot afscheid een dinertje in
een Oslo's restaurant.
In Leiden vestigden zich:
W Veen en fam., lakspuiter, Lange-
gracht 129a. H J Brand en fam., arbeids
analist, Verdistraat 129. A M Blomme-
steijn en fam.. correspondentiechef.
Zocherstraat 9. J Zwang en fam.. Caland-
straat 12. H Janse en fam.. arts. Berlage-
straat 5. F Pijnnaken en fam., typograaf,
Stadhouderslaan 20. A M Meycr cn fam.,
Kraaierstraat 2. J M Dreckmeicr-Lawalata
fam.. Van 's-Gravcnsandesti aat 123.
A Knoppert en fam., Oude Rijn 85b. P W
Milaan en fam.. werktuigbouwkun
dige. Zoeterwoudseweg 88. J Honsbeek en
kledingperser. Pelikaanstraat 14.
H Wilmink en fam., employé. Zocher
straat 13. H A van Oorde en fam., mili
tair. Kanaalweg 119. J Zee en fam.,
betonvlechter. Oranjestraat 2. G J de
Jong en fam., Kastanjekade 27. W G
der Sel en fam., werktuigkundige, Linge-
straat 5. J N Veerman en fam., metaal
draaier, Verdistraat 101. A de Groot er
fam„ dragline-machinist. Sumatrastraat
57. H P C Fikenscher en fam., stuurman.
Lingestraat 17. I de Tombe en fam.,
Drechtstraat 4. M Gerse en fam., monteur
PTT, Charl de Bourbonhof 17.
Samuel. Plantsoen 49. T M Chang, Plant-
47. J C E van Kolmcschate, Witte
Singel 96 97. L M Alberts. Stadhouders
laan 24. E Souhoka, 1.1. verpleegster, Anna
Burenhof 35. C de Sitter, Nieuwe
Rijn 9. F Marijt. bloembinder, Druiven-
straat 32. Jonkvr. H C C Vwspijck,
plcegster. Rijnsburgerweg 161. Jonkvr. E
E Verspijck. doktersassistente. Rijnsbur
gerweg 161. D Jansen, autobuschauffeur.
Schiekade 50. A H Lancel. win
kelbediende, _5e Binnenvestgracht 4. G L
Blodgett, vertegenwoordiger. Stieltjes
straat 43. M M Boone. Boerhaavelaan 9.
W J Abcrson. Hogewoerd 19. E J M Lau-
secretaresse, Boerhaavelaan 15.
Roest, onderwijzeres, Hoge Rijndijk 65.
M O Coors-Manupassa. Witte Rozenstraat
den Hoek. 1.1. verpleegster,
Mezenstraat 2. A de Kramer, commercieel
medewerker. De M. van Streefk.straat 56.
J A DrenL Marlënpoelstraat 5. P J Kreu-
gcr. Uiterstegracht 74. H J van Westbroek,
gem. arbeider. Legewerfsteeg
Meesters, Rijnsburgerweg 62b. R A Dorn-
ford, Joh. de Wittstraat 46. A J
Schalk, machinist, Morsweg 103
Kögler, hulp in de huish.. Rijnsburger
weg 90. B H Tan, wetensch. assistent. Jan
Goijenkade 37. M van Willigen, onder-
vijzeres. Leliestraat 94. P C de MeiJ,
chauffeur. Oude Singel 18. J H A Grub-
ben. onderwijzeres. Herensteeg 13. M T
Kooijman, Mariënpoelstraat 21a. J Ree
dijk. Korevaarstraat 8a. P R de Bree, Rijn
en Schiekade 113. S Schroten, Leeuwerik
straat 5. M W A Ledeboer-Suermondt,
secretaresse, Van Vollenhovenplein 41
J M Groenbcrg, Lammenschansweg 41
A J Lameijn, Rijnsburgcrsingel 22a. E
Jansen. Witte Rozenstraat 26. J M Fosscn.
Hooigracht 107. L J van der Meel, pas-
sage-employé. Oude Rijn 110. J P Veuthcy,
arts. Breestraat 125. M A Krauss. secreta
resse, Herengracht 74. M N Mooij. Apo-
thekersdijk 26b. G Hut-Jansen, Kaiser-
straat 19. M Filippo-de Ridder, Waard-
gracht 8. E A Burgmcijer-Van Zuijlen,
Alexanderstraat 22. A Profijt, marii
Boshuizcrkade 63. H M Turk, hulp ii
huish.. Breestraat 83. M B Kleijn-Blokkcr,
Marendorpse dwarsstraat 3. G Bas-Van
Veen. Zocherstraat 13. A C Buitenhuis,
verkoopster. De Sitterlaan 58a. G A
Ter Laak. Kloksteeg 6. D M M C E Schrei-
nemacher. Noordeinde 50. E P Elink
Schuurman, Hogewoerd 161. ML Wurf-
bain. Van Vollenhovenplein 36.
Teljeur. timmerman. Kort Rapenburg 5a
E M H Braggaar. Herengracht
Fielmieg, militair. W. dc Zwijgerlaan 79
C Denis, monteur, Churchilllaan 36. M T
Burger. Witte Singel 99. W A PapóL
betonstorter, Uiterstegr. 16. E Offereins,
autobuschauffeur, J. W. Frisostraat 33. S
A Kiel, magazijnbediende. Peter van
Anrooystraat 22. H M J Baan, Jac. Cats-
laan 63. D van den Berg. Klikspaanweg 7
G B Sticnstra, Tib Siegenbeekstraat 26.
J Vrijenhock, huishoudkundige. Rapen
burg 131. J Hageman-Stikkelorum. Leven-
daal 141a. J P Peterson. Plantsoen 47 B L
ten Have. Rijn en Schiekade 78. F G
Loon. Rijn en Schiekade 38. J P Kho,
ambtenaar, Thorbeckestraat 50. K van
Breukelen, bouwkundig uitvoerder. De
Sitterlaan 117. M Dülge. kelner, Fred, vaii
Eedenlaan 32. J Hartkoorn-Baars, boek-
bindster, Pres. Steinstraat 4. M van Hulst
Klikspaanweg 15. J P Gumbert, Nieuwe
Rijn 46. E C M Cohen-Teske, Soemba-
straat 58. E K ten Cate. Rapenburg 122
I P A M Holtz. Stille Rijn 14. H M Tho
as. De Laat de Kanterstraat 25.
Uit Leiden vertrokken:
H P Ritzema en fam„ Witte Rozenstraa
57. Castricum. Schelgeest 31. B T Kröse e:
fam., Ch. de Bourbonhof 17. Rijswijk ZE
H. Heldlaan 93. G M Tros en fam
Haarlemmerstraat 272, Heemskerk, Lesse
straat 61. H A L Vijverberg en fam., Hoge
woerd 126. Schiedam, Vondellaan 2.
Lcefmans en fam., Nieuwe Rijn 77, 's-Gra
venhage. Daendelsstraat 43a. C de Vroed
fam Lijsterstraat 6, Oegstgeest, Nas
saulaan 38. J G H Wessels cn fam.. Boer
haavelaan 244. Oegstgeest. Akeleilaan 31
G J ten Brinke en fam.. Oosterstraat l
Voorschoten, Voorstraat 44. N J van Dijk
huizen en fam., Van Vollenhovenplein 4'
Hazerswoude, Bilderdijklaan 1. G Schutt)
fam.. Lage Rijndijk 57-59, Leiderdorp
Beatrixstraat 10. A C van Loo en fam
Wasstraat 12, Leiderdorp, Beatrixstraat
C M Laken. Haven 64. 's-Gravenhag<
Wolvenrade 145. M Allaart, Roomburgcr
laan 73. Hilversum. Neuweg 98. 1
Schuijer-Teichner. Rijnsburgerweg 14<
;-Gravenhage, Van Spcykstraat 145.
an Duin, Klikspaanweg 11. Noordwyl
Stijntjes Duinstraat 19. I E Baptiste, D
Laat de Kanterstraat 5, Amsterdam, Vo!
kerakstraat 45 I. K Gersmann-Blumentha'
Zoeterwoudsesingel 72. Zwitserland. A 1
Gosen-Gijsbers van Wijk. Zoeterwoudsl
singel 86. Renkum, Dorpsstraat 15. J 7
Gosen. Zoeterwoudsesingel 86. Nedei1
Nieuw Guinea. H M Lange. Rembrandl
straat 27. 's-Gravenhagc, Laan van Meel
dervoort 104. T J van Lingc. Rapcnbul
131. Veendam, Bocht Oosterd 45a. P
Groenewegen, Witte Singel 37, Vlaardil
Schiedamseweg 101. R van de Po!
Bernhardstr. 4. Oegstgeest. Korenbloen
laan 19. H Neuteboom. Volmolengracht 2
Valkenburg ZH, ab t/o Valkenburgsewe
26a. A Karremans. Burggravenlaan
Halsteren, Laurent Rampartstraat 12. W
Linschooten, Koninginnelaan 17, HelmonJ
Prof. Dondersstraat 29. P J Millaan
Hoge Rijndijk 72. China. P J Bleyi-Buij
Anna Paulownastraat 40a. Noordwij!
Zeestraat 27. A Veerman. Rijnsburgerwi
10. Gouda. Thorbeckelaan 121. L P
Thierry. Rijnsburgerwee 10. 's-Gravel
hage. Stevinstraat 274. N Rietdijk. Rijn
burgerweg 10. 's-Gravenhage. Stevinstra
274. J L Neuteboom. Boshuizerkade
Noordwijk. Nieuwe Zeeweg 70. C M
Vlasman, Nieuwsteeg 31, Naarden. Amet
foortsestraatweg 36. C J Glijn, G. Brand
straat 9. Alkemade. Van Wichenlaan
A D Verlindc. Van Slingelandtlaan
Utrecht Trumanlaan 337. S Y Slcebl
Rapenburg 83. Voorburg. Hofwijckstrd
63. E van Pelt, Breestraat 177, Groningé
Zaagmuldersweg 252. P Overman. Noor
einde 2a, Den Helder. Buitenhaven 5. G
van Gaaien. Haven 58. Zwitserland.
Bergers. Korte Mare 12-12a. Leiderdol
A. van Saksenstraat 10. W A Winti
Steenstraat 25. Haarlem. Tuinwijklaan I
H H Spiering-Oosterveer, DahliastrJ
22a. Rotterdam, Eendrachtstraat 40b. M
Christiaanse-Goddijn. Zoeterwoudseu'
88. Renkuni, Carel Beukerhof 18. M
Reineke. Rapenburg 80. 's-Gravenhal
Ranonkelstraat 245. M J Hartmann-V
den Brink. Lcuvenstraat 7. Nederl. A
tillen. J G Bik, Oude Singel 22-24. HeJ
len. Beneluxlaan 12. W P Slegtcnhol
Formosastraat 7, Wassenaar. Oostdorp<
weg 9. LD Slegtenhorst-Fallaux. Tronl
straat 55. Wassenaar, Oostdorperweg
C van der Werff-Rehmann, Morsweg 13
Zoeterwoude, Hoge Rijndijk 323. HH'
Oosten, Morssingel 9, Noordwijk, Piet
nelweg 8. J Koster-Rietkerken, J. P. Col
hof 23. Woubrugge. Rodepolderkade 3.1
W Berger. Plantsoen 107a. 's-Gravenha
Pr. Mauritslaan 102. H G van Oosten-V
Kampen. Plantsoen 103a. Noordwijk. F
ternelweg 8. A van de Lusteraaf. De D
de Kanterstraat 2. Utrecht Thorbeckelrf
2. J M Thijsscling. Kastanjekadc 4, Le
sterland. Schans 49 P Hceren. P de
Klikspaanweg 16. J N van Luijk, bestuurs- Courtstraat 8a, Katwijk, Sluiswcg 99.
