ïlieuwe griitórije GTourant
Regering vraagt bedrijfsleven
matiging bij loonvorming
Commentaar
Diplomatieke
grensgeschil
oplossing
gezocht
Radioactiviteit is
iets toegenomen
Economie moet wat
worden afgekoeld
A'damse bankemployé in
Duitsland gearresteerd
ZATERDAG 28 OKTOBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 U.
ABONNEMENTEN: 7,50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0,18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Twwcnveerligêle jaargang no. 12314
CHRISTELIJK-ISATIOISAAL DAGBLAD
„Stantvaiticli it shrblroen
ntgn bert io trgh'eosptcT
STRIJD
tegen de moker
Zie Zondagsblad
Nieuws in
één oogopslag
De regering heeft het
bedrijfsleven gevraagd
matiging te betrachten bij
deloonvormimg. Er is vol
gens haar reden tot zorg
over de huidige economi
sche ontwikkeling. De
rijksbemiddelaars zullen
geen loon voorstellen in
behandeling nemen alvo
rens het bedrijfsleven (op
10 november) met zijn vi
sie op het vraagstuk naar
voren is gekomen.
Radio-Peking heeft de
vele miljoenen Chinezen
in de noordelijke provin
cies gewaarschuwd tegen
radio-actief stof, afkom
stig van proeven met
kernwapens. Er werd niet
gerept over de Russische
proefexplosies, maar dat
Peking daarop doelde,
was duidelijk.
Op het a.r.-partijcon-
vent heeft voorzitter dr.
I W. P. Berghuis nogmaals
een open gesprek met In-
I donesië over Nieuw-Gui-
nea bepleit. Hij oefende
kritiek op het antwoord
dat premier De Quay aan
dr. Bruins Slot over deze
zaak heeft gegeven. Dr.
Berghuis richtte ook
saherpe woorden tot de
P.v.d.A. over de manier,
waarop deze de oppositie
drijft.
Amerikaanse en Russi-
teravond tegenover elkaar
aan de sectorgrens in de
Berlijnse Friedrichstrasse.
Enige tijd was zelfs het
grensverkeer stilgelegd,
doch het werd later her--
Op Cape Canaveral
(V.S.) is gisteren de
grootste raket ter wereld
gelanceerd. De Satumus
maakte een reis van tien
minuten en legde een af
stand af van 360 km. Het
gevaarte is 50 m. hoog en
zal een reeks proeven
worden gebruikt voor
maanreizen.
De thans gevonden ra
dioactiviteit in de luoht
boven Nederland is vol
gens het ministerie van
sociale zaken en volksge
zondheid volstrekt onge
vaarlijk. Er was deze
week even een „uitschie
ter" maar het is onwaar
schijnlijk dat dit een ge
volg zou zijn van de Rus
sische kernproeven.
De beambte van de
Amsterdamse Bank, J. E.t
verdacht van fraude voor
ruim zeven ton, is gister
middag in Baden-Baden
(Did.) gearresteerd, toen
hij een bank wilde bin
nengaan waar hij een
halve ton had gestort. Zijn
vrouw is aangehouden
onder verdenking van
medeplichtigheid.
De scheidende direc
teur-generaal van de
Rijkswaterstaat, ir A. G.
Maris, opende gisteren de
nieuwe provinciale weg
over de dam in het Veer-
segat tussen Walcheren
en Noord-Beveland.
(Van onze sociaal-economische redactie)
TAE REGERING maakt zich zorgen over de huidige economische ont-
wikkeling. Zij heeft gisteravond de medewerking van het bedrijfs
leven ingeroepen om oververhitting van de economie te voorkomen. Het
bedrijfsleven, zoals dat samenwerkt in de Stichting van de Arbeid, is ge
vraagd matiging te betrachten bij de loonvorming. De regering wil voor
komen dat de Ioonbeweging de inflatoire impuls in het economisch leven
Het bestuur van de Stichting van
de Arbeid zal zich de komende dagen
in eigen kring beraden op de situa
tie om tegen 10 november verslag
uit te brengen aan de regering. Tot
dan zal het College van Rijksbemid
delaars zijn werkzaamheden op
schorten en geen loonvoorstellen in
behandeling nemen.
In Den Haag wordt in verband met
deze opschorting rekening gehouden
met de mogelijkheid dat de regering
met enkele nieuwe spelregels voor de
dag zal komen, waarin wellicht wordt
voorzien in een tijdelijk loonplafond.
Minister Veldkamp (sociale zaken), die
na afloop van het gesprek met de stich
tingsbestuur enig commentaar gaf. zei
dat het van verdefe overleg zal afhan
gen of een nieuwe aanwijzing zal wor
den uitgevaardigd.
De bewindsman zei dat met het stich
tingsbestuur een heel gamma van mo
gelijkheden ter oplossing van de pro
blemen is doorgenomen, zonder dat er
definitieve suggesties naar voren zijn ge
komen. Volgens dr. Veldkamp variëren
die mogelijkheden van een verklaring
van de zijde van het bedrijfsleven met
de belofte matiging (te betrachten bij
de loonvorming to,t alle mogelijke maat
regelen van regeringsizijde.
Het gesprek werd gevoerd op kas
teel Oud-Wassenaar en duurde van
*s middags vier tot 's avonds negen uur.
Behalve dr. Veldkamp namen van rege
ringszijde ook de ministers Zijlstra (fi
nanciën) en De Pous (economische za
ken) alsmede staatssecretaris Roolvink
(sociale zaken) aan de beraadslagingen
deel. Uiteraard is naast het loonbeleid
ook het prijsbeleid ter sprake gekomen.
Betalingsbalans
Het verzoek om matiging by de loon
vorming kwam niet geheel onverwachts.
Reeds geruime tyd werd in brede kring
verwacht dat er meer zou moeten ge
beuren, dan de regering reeds deed om
de toestand enigszins af te koelen. Zo
als bekend trof de regering reeds en
kele beperkende maatregelen ten aan
zien van investeringsfaciliteiten, de kre
dietverstrekking, de bouwvergunningen
en het afbetalingskrediet, terwijl voorts
de gulden werd gerevalueerd.
Ondanks deze maatregelen in de mo
netaire sfeer valt er een toenemende da
ling van het overschot op de lopende
rekening van de betalingsbalans tc con
stateren. Bedroeg dat overschot in 1960
nog 1150 miljoen, dit jaar is het gezakt
tot 600 miljoen, terwijl het voor 1962
wordt geraamd op 450 miljoen. De re
gering heeft tc kampen met toenemende
bestedingen bij een bijzonder krappe
arbeidsmarkt, hetgeen een opwaartse
druk op de prijzen veroorzaakt.
Produktiviteit
Twaalf Amsterdamse baby's
hebben gisteren een bedrag van
200 gulden op hun spaarbank
boekje bij de Spaarbank voor
de Stad Amsterdam bijgeschre
ven gekregen. Deze vriendelijke
geste had plaats naar aanlei
ding van een gift van een be
jaarde Nederlander in de Ver
enigde Staten. Voorwaarde was.
dat de ouders spaarden en dat
de kinderen ook al over een
spaarbankboekje beschikken.
Op de foto zien we elf van de
gelukkigen. De twaalfde werd
wegens verblijf in het buiten
land vertegenwoordigd door
F. Abrahams-
Wijgh.
ling niet meer in overeenstemming Is
met de stijging van de produktiviteit.
Die stijging bedraagt thans naar raming
twee procent, heel wat minder dan was
verwacht Aangezien de produktivitelts-
ontwikkeling nog steeds de maatstaf is
de loonpolitiek, zal de Ioonbeweging
geremd moeten worden, zo meent men
regeringskring, temeer waar zy wordt
opgedrukt door andere invloeden, zoals
de krappe arbeidsmarkt, de neiging tot
irdinatie en de soms geflatteerde pro-
duktiviteitscijfers. Bovendien wijst men
op dat dc compensatie voor de aan
gekondigde huurverhoging ook uit de
ruimte moet komen.
De vakbeweging denkt blijkens recen
te uitlatingen van enkele voormannen
kennelijk anders over het een en ander.
Zij gelooft dat in de loonpolitiek niet
de produktiviteitsstijging van het ogen-
Man stak vrouw
neer bij twist
De 27-jar!ge Utrechtse opperman J.
an T. is gisteravond wegens zware mis
handeling in verzekerde bewaring ge
steld. Het echtpaar Van T. lag vanavond
na het eten in bed te rusten toen het
gesprek kwam op een vroegere vriend
van de vrouw. Er ontstond een woorden
wisseling waarbij de man zo in woele
ontstak dat hij een mes greep en zijn
vrouw daarmee twee steken in de rug
toebracht. Zij werd in allerijl naar het
ziekenhuis overgebracht, maar verkeert
niet in levensgevaar. De man kwam
zichzelf bij dc politie aangeven.
blik do maatstaf moet zijn, maar de
trend (het gemiddelde) van die stijging
gedurende een zekere periode (vijf 5
tien jaar). Deze trendgedachte is trou
wens vastgelegd in de huidige spelre
gels, merkwaardig genoeg nog wel op
aandrang van regeringszijde.
Van de kant van de vakbeweging
is voorts opgemerkt dat het niet zo
zeer de particuliere consumptie is,
die is gegroeid, maar dat relatief
veel meer de investeringen zijn toe
genomen. Daarom vraagt men zich
in deze kring af of het wel juist is
de loonontwikkeling te besnoeien,
maar zekere investeringsfaciliteiten
te laten bestaan.
Peking waarschuwde
voor neerslag van
radioactiviteit
Radio-Peking heeft gisteravond de
Chinezen in de noordelijke provincies
gewaarschnwd tegen radioactieve neer
slag.
De omroeper onderbrak een nieuws
uitzending om de luisteraars te zeggen,
dat zij op hun hoede moesten z(jn voor
radioactieve neerslag „uit alle richtin
gen".
Er werd vervolgens een aantal voor
zorgsmaatregelen opgenoemd die „voor
een lange tijd" in acht genomen dien
den te worden Er diende onmiddellijk
opgetreden te worden om een vergro
ting van de uitwerking van radio9ct.eve
neerslag te voorkomen.
I Bij de sectorgrens aan de Friederichstrassc in Berlijn staan Russische I
i Amerikaanse tanks op korte afstand tegenover elkaar. De foto toont I
eeW rij Amerikaanse pantserwagens op weg naar de grens.
TAE Verenigde Staten schijnen be-
sloten te hebben zo mogelijk
verdere overschrijdingen van de
Officiële dealer t
Verf van Vettewinkel
Tokion Lakken
Nemi Muurverven
Wienese ladders
Sphinx kwasten
Sata Pistolen
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN Tel. 33909
Ook echtgenote
wordt verdacht
De 47-jarige employé van dc Am-
sterdamsche Bank, J. E., die er van
wordt verdacht deze instelling voor
ruim f 700.000 te hebben benadeeld,
is gistermiddag in Badcn-Baden
(Zuid-Duitsland) gearresteerd. Naar
aanleiding van het eerste verhoor,
dat hem door twee Amsterdamse po
litiefunctionarissen is afgenomen, is
gisteravond eveneens zijn vrouw we
gens medeplichtigheid in hechtenis
genomen.
De aanhouding van E. geschiedde op
aanwijzing van een employé van
bank in Badon-Baden, waar E. was
sigmaleerd. Hij schijnt daar ook geld te
hebben gedeponeerd.
Nadat de Duitse politie was gewsi
schuwd, werd ook de Amsterdamse i
cherche gealarmeerd. Deze beschikte
reeds over aanwijzingen, dat E. zich
de omgeving van Baden-Badcn zou
houden. In verband daarmee waren
hoofd van dc Amsterdamse ocntrale
cherche commissaris H. J. Moll, en
waarnemend-chef van de afdeling zw
del- en oplichtingszaken van de central»
recherche, hoofdinspecteur H. Posti
reeds per auto naar Duitsland vertrok
ken. Kort nadat E. in een bank ir
den-Baden was aangehouden, werd hij
aan de Nederlandse politie-autorite: ten
overgeleverd. Hij verzette zich n:et bij
zijn arrestatie. Het is nog niet bekend
of hij vrijwillig met de Nederlanders
naar Amsterdam zal reizen. Commissaris,
Moll en hoofdinspecteur Postma keren
vandaag reeds naar Amsterdam terug.
Indien E. mocht weigeren, dan zal een
uitleveringsverzoek worden gedaan.
Ook bestaat nog de mogelijkheid, dat
de Duitsers E. als ongewenste vreemde
ling over de grens met Nederland zetten.
grens in Berlijn door gewapenden
rmijden en zich te concenteren
op het zoeken van een diplomatieke
oplossing voor het gevaarlijke grens
geschil. Functionarissen te Washing
ton, weigerden echter ronduit tc zeg
gen dat het niet meer zal voorko
men dat Amerikaanse burgers on
der gewapend geleidde naar Oost-
Berlijn gaan. Zij gaven te kennen,
dat zij nog niet konden voorzien
welke maatregelen dc situatie nodig
kan maken.
Maar een hooggeplaatst regerings
persoon verklaarde, dat de kern van
de kwestie zich nu verplaatst naar
intergouvernementeel peil. waar zij
het onderwerp is van dringende en
ernstige besprekingen.
Als dit inhoudt wat het schijnt,
dan wijst het erop, dat de Verenigde
Staten, Engeland en Frankrijk
thans de voorkeur aan geven het
grensgeschil niet te forceren.
De poging om tot een oplossing te
komen via diplomatieke kanalen, js
gisteren begonnen toen de Ameri
kaanse ambassadeur te Moskou,
Llewellyn Thompson aldaar een con
ferentie had met de Sow jetminister
van buitenlandse zaken, Andrei A.
Gromyko. Een gesprek dat overigens
niets opleverde.
Gisteren hadden Amerikaanse en
Russische tanks hun kanonnen op el
kaar gericht, terwijl zij bij de sector-
overgang in de Berlijnse Friedrich-
strassc nog geen tweehonderd meter
van elkaar verwijderd waren. Er ge
beurde echter niets bijzonders en zo
is de eerste dag, waarop de Russen in
Oost-Berlijn in actie zijn gekomen,
betrekkelijk rustig verlopen. Hetgeen
niet wegneemt, dat de dreiging de ge
hele dag in de lucht hing cn geen van
beide partijen een duimbreed week.
De Amerikaanse tanks rukten het
eerst op naar de witte streep, die de
grens vormt tussen Oost- en West-
Berlijn. Dc Amerikanen wilden nog
maals duidelijk demonstreren, dat zij
het recht hebben. Oost-Berlijn onbe
lemmerd binnen te gaan.
Een wagen met twee Amerikaanse
burgers, begeleid door ^Plgpcps niet
zwaargewapende mUltai]
proefrit door een stukje van Oost-Ber
lijn, zonder dat de Ooetduitse volks-
politic het kon verhinderen. Tevreden
gesteld trokken de Amerikanen hun
tanks terug. Maar vijf minuten daarna
verschenen de Russen aan dc Oostber-
lijnse kant van de grens. Na een half
rolden zij terug en kwamen de
Amerikaanse tanks weer aanzetten.
Toen kwamen ook de Russen wear
Friedrichstrasse
De amerikaanse autoriteiten hebben
hun la nagenoten verzodht niet in bur
gerkleding naar Oost-Berlijn tc gaan
via dc doorlaatpost aan de Friedrich
strasse. Wel kunnen zij er heen gaan
met de boven- en ondergrondse spoor
wegen. Amerikanen, die zouden trach
ten. de grens in de Friedrichstrasse te
overschrijden worden teruggestuurd.
(Zie vervolg op pagina XI)
TN ZIJN OPENINGSREDE voor het A R.
partijconvent heeft de voorzitter, dr.
W. P. Berghuis, vandaag belangwekken
de opmerkingen gemaakt.
Met de oppositie tegen de regering kon hij
spoedig gereed zijn. Wat de socialisten in
dit opzicht te zien geven, overtuigt met
de dag minder. Ze schilderen het kabinet
af als een ondermijning van de democra
tie. maar In feite is dit zo dwaas, dat geen
kind er nog van onder de indruk komt.
Hier speelt mee. zoals wij onlangs heb
ben gesteld, dat het socialisme meer dan
voorheen aan de kant komt te staan.
Een ander, zeker belangrijker punt. door
de voorzitter aangevoerd, betreft de pro
testants-christelijke partijformatie. Prof.
Van Niftrik heeft nu het antwoord gekre
gen, waarom hij onlangs had gevraagd,
en hij mag. dunkt ons. niet ontmoedigd
zijn. Er is. ook wat het structuurbeeld
van het organisatieleven aangaat, onder
de protestantse christenen iets gaande.
Oude tegenstellingen vallen weg of ver
anderen van karakter. Maar het voltrekt
zich langs lijnen van geleidelijkheid. Om
dat het langzaam geschiedt, verdient het
te groter aandacht. Het wezenlijke im
mers kan gemakkelijk ontgaan.
De grote middenmoot In het betoog van
dr. Berghuis had betrekking op Nicuw-
Gulnea. De wens naar een onbevangen,
niet aan voorwaarden gebonden gesprek
met Indonesië werd nog eens geuit en
nader toegelicht.
Van een gesprek met Indonesië zijn wij
steeds voorstander geweest. Het Is ai weer
ruime tijd geleden, dat wij ten over
staan van Indonesische hoofdredacteuren
de bereidheid hebben uitgesproken om in
ons blad beschouwingen van hun hand
op te nemen, waarin zij hun zienswijze
konden uiteenzettep. In ons hart leefde dc
hoop. dat dit, eenmaal begonnen, zou
kunnen uitgocicn tot een vruchtbare ge-
d aehtcnwissel in g.
Het is er, de uitnodiging ten spijt, niet
van gekomen. Het aanbod ligt er overi
gens nog altijd. De regering van Indone
sië heeft inmiddels bijzonder duidelijk
laten blijken, dat zij de scheiding volko
men wilde maken.
De betrekkingen werden verbroken en
zelfs mochten deze niet vla een derde land
worden onderhouden.
Nederland heeft nu zijn voorstel bij de
V.N. ingediend. De vraag moet rijzen, of
het nu nog aandringen op een gesprek,
hoe wenselijk op zichzelf, niet tot ver
zwakking van dit voorstel leiden moet.
Overigens, al staan wij achter het plan
van onze regering, men mag in Indonesië
best weten, dat de slechte verhouding
tussen onze beide landen ons niet onbe
roerd en onbewogen laat.
(jöta)
Joepie'. Alle bleekgezichten zijn ge
scalpeerd".
¥>/J NORMAAL in de wijnmaand onge-
veer tachtig millimeter,
plaatselijk al meer dan 140 millimeter
regen gevallen. Een in activiteit afnemen
de depressie heeft dc Noordzee bereikt
en veroorzaakt langs de kust nog een
stormachtige wind. die morgen ook af
neemt. Er zijn enkele buien te verwach
ten, plaatselijk met hagel, maar de herfst
zon zal ons niet in dc steek laten. Gelei
delijk wordt iels koudere lucht aange
voerd, afkomstig uit de omgeving van
IJsland, maar kouder dan normaal wordt
het komende weekeinde niet.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Wisselend bewolkt met plaatselijk enkele
buien. Weinig verandering ln tempera- °P 21.47, onder 13.01.
tuur. Lung, du YViddunku.t unvuikrlllk Maundag: zon op 7.30, ondor 17.17. Maan
harde, overigens krachtige tot matige °P 22.44. onder 13 43.
w ind tassen zuidwest en noordwest. 1
Tendens stationair
Laatst» kwartier: 1 november.
Van gevaar is
geen sprake
lucht (gemeten zes uur na het
einde van dc bemonsteringsperiode)
nam gedurende de laatsto dagen
enigszins toe. De gemiddelde Iucht-
activitcit over de afgelopen week
bedroeg 7,5 pc. per m3 tegen 6,5 pc
per m3 in de daaraan voorafgaande
weck (13-20 oktober). Een picocurie
één biljoenste deel van één curie.
Dc waarde welke in het afgelopen
etmaal werd gemeten, bedroeg 14
pc per m3.
Hoewel deze activiteit boven het
weekgemiddeide ligt, betekent het nog
gacns/.ins dat deze verhoging het ge
volg is van de laatste Russische kern
explosies. Op grond van de meteoro
logische situatie is dit ook onwaar
schijnlijk. Overigens is deze radio
activiteit van de lucht in de orde van
grootte zoals deze zich voordeed eind
1958begin 1959.
De waarde van dc maximaal toelaat
bare activiteit in de lucht, welke het
gevolg is van kernsplitsing, hangt af
van de ouderdom van dc radioactieve
spUjtingsprodukten. Naarmate de ouder
dom toeneemt, neemt de maximaal toe
laatbare concentratie af. Voor een meng
sel, waarvan dc ouderdom ongeveer 14
Voor vervolg zie pagina 11
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
v5S*"**
Eelde
De BUt
Twen lo
Elndh.
Zd.-Limb
Helsinki
Oko
BnjMc)
Luxcmb
Porus
Bordesus
Grenoble
Nico
fsas™,
Munch en
Mi i srado
Modrtd
Ma II ores
U su boo
windstil
windstil
windstil
o 3
windstil
35 |iS
21 !S 0.1
