Jlieuwe jTriftsrijc ÖTourant
AMBASSADEURS UITGEWEZEN
Commentaar
Diplomatieke betrekkingen
worden gehandhaafd
Vreugde over het asiel aan
Russische ir. Goloeb
Moskou: Helb moet weg - Den Haag: Ponomarenko niet terug
Sowjetunie eist straf
Rusland houdt
niet vast aan
troika-plan
Studentenrel in Delft
Agenten gewond door
brandende fakkels
ZATERDAG 14 OKTOBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
KLACHTENDIENST: bezorging 18—19 u.
ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal;
2,55 per maand; 0,59 per week.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting).
POSTREKENING: 58936.
Tweeenveertipste jaarpang no. 12302
redacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJKE ATIOW AAL DAGBLAD
„SlantfflitlcU It ahfblmn
mgn bert ia tegljeospnf
Daarom
is uiv
zoon in
HOHNE
Zie pagina 7
(Van onze
OUSLANDS ambassadeur P. K. Pono
marenko is gisteravond door Den
Haag persona non grata verklaard in ver
band met diens aandeel in de Goloeb-af-
faire. Uit Moskou kwam ongeveer gelijk
tijdig liet bericht binnen dat ook de daar
residerende Nederlandse ambassadeur
mr. H. A. Helb persona 11011 grata is ver
klaard. Het laatste is vervat in een nota
■erslaggevers)
van de Sowjet-regering, die aan de Neder
landse regering overhandigd is. Hierin J
wordt krachtig geprotesteerd tegen het
„ergerlijke en schandelijke optreden van
de Nederlandse politie-autoriteiten" te
gen de ambassadeur van de USSR en leden
van de Russische ambassade. Tevens
wordt aangekondigd dat Moskou besloten
heeft Ponomarenko terug te roepen.
Nederlandse ambassadeur
Henri A. Hélb, die is uitge-
als vergeldingsmaatregel
en de uitwijzing van de sow-
■ambassadeur in Nederland.
/"OLGENS een woordvoerder
hebben de boodschappen o\
het ministerie van buitenlandse zaken
en weer elkaar doorkruist. Hoewel het
ambassadeur in Nederland. moejjy^ was te beoordelen wie de eerste persona non grata-verklaring
heeft vandaag de dag door- J p 6
nacht met het pakken van heeft afgegeven, had Nederland naar zijn gevoelen het eerst gehandeld,
h koffers met het oog op zijn Hij suggereerde oojc dat de beslissingen min of meer onafhankelijk van
rtrek. Hij weigerde enige ver- elkaar genomen zijn.
kring af te leggen, maar een
bordvoerder -eide dat Helb jn politieke kringen denkt men
iï°der!dnd hier anders over' ffier wordl zon-
Irtrekken. Mevrouw Helb blijft der meer gesteld dat Moskou de
m in Moskou om het pakken te primeur had. Pas nadat de Sowjet-
lieuws in
en oogopslag
Nederland en de Sow-
hebben eikaars am
bassadeurs uitgewezen. De
leer P. K. Ponomarenko
s persona non grata in Den
Haag en mr. H. A. Helb is
|dat in Moskou. Verbreking
ivan de diplomatieke be
trekkingen wordt voorals
nog niet verwacht. De Rus-
jsische diplomaten Popof en
phibaef zijn gisteravond
Imet de Nord West Express
[vanuit Hoek van Holland
naar Moskou vertrokken.
Minister Beerman heeft
de Russische scheikundige
Goloeb politiek asiel ver
leend. Op eigen verzoek
blijft hij nog enkele dagen
op het hoofdbureau van
politie in Amsterdam, waar
hij wat op zijn verhaal wil
komen en een beslissing
wil nemen over zijn toe
komstplannen. Waarschijn
lijk zal hij een functie
krijgen in de wetenschap
pelijke sector.
Dr. Paul Rijkens heeft
ien vraaggesprek ver
klaard. dat een deel van
het Nederlandse kabinet
achter het door zijn groep
ingenomen standpunt ten
aanzien van Indonesië
staat.
De Sowjetunie houdt
niet langer vast aan haar
verlangen naar een drie
manschap ter opvolging
van Hammarskjöld als se
cretaris-generaal der Ver.
Naties. Voor de functie
van secretaris-generaal
heeft de Russische afvaar
diging zeven kandidaten.
hunner kan worden
.gekozen zonder dat zijn
verkiezing door een Rus
sisch veto zal worden ge
troffen.
De internationale com
missie van juristen in Ge-
nève is, na een onderzoek,
tot de conclusie gekomen
dat Franse parachutisten
zich b ij de strijd om de
basis Bizerta schuldig heb
ben gemaakt aan afschu
welijke wreedheden. O.m.
zouden zij tweehonderd
ongewapende gevangenen
in een onbewoond gebied
met machinepistolen heb
ben gedood. De Franse
autoriteiten hadden ge
weigerd de juristen mede
werking te verlenen bij het
onderzoek.
In een bespreking te
Bonn hebben de West-
duitse bondskanselier
Adenauer en burgemees-
Ier Brandt van West-Ber-
lijn volledige overeenstem
ming bereikt over de te
volgen politiek. Men zou
niet verder willen gaan
dan het vredesplan van
1959. zoals dat in Genève
door de Westelijke minis
ters van buitenlandse za
ken werd ingediend.
regering besloten had mr. Helb uit
te wijzen en Ponomarenko terug te
roepen, verklaarde Den Haag de
laatste persona non grata.
Voor Den Haag is de uitwijzing van
Ponomarenko een kabinetsbeslissing ge
weest. Zoals op elke vrijdag vergaderde
de ministerraad gistermorgen op de ge
wone tijd. Woensdag en donderdag ver
toefde minister-president De. Quay, die
wegens afwezigheid van minister Luns
tevens tijdelijk de portefeuille van bui
tenlandse zaken beheert, in Luzern. Bij
de uitwijzing van de Sowjet-diplomaten
Popof en Chibaef is niet het hele kabinet
betro\ken geweest.
De verbreking van de diplomatieke
betrekkingen tussen Den Haag en Mos
kou wordt niet verwacht. Rusland ver
langt lil z(jn nota maatregelen om her
haling van Incidenten te voorkomen
Hieruit kan geconcludeerd worden dat
de Sowjetunie voorlopig niet verder
Bevoegde kringen in Den Haag ver
wachten overigens niet dat spoedig we
derzijdse ambassadeurs zullen worden
benoemd. Van een impasse in de dinlo-
matike betrekkingen tussen Nederland
en Rusland is dus in ieder geval wel
Commentaar
In diplomatieke kringen te Moskou
heeft men gisteravond gezegd dat thans
voor het eerst sedert vele jaren het
hoofd van een diplomatieke missie in
de Sowjetunie tot ..persona non grata"
is verklaard. Naar aanleiding van de
maatregel tegen de Nederlandse ambas
sadeur zei men dat doorgaans militaire
attaché's of lagere leden van ambassades
tot ..persona non grata' 'worden ver-
Op de Nederlandse ambassade ont
hield men zich van commentaar op de
Ru
USLAND is bereid de cis inzake
een driemanschap voor de post
van secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties te laten vallen. De
Russische afgevaardigde Zorin, deel
de op een persconferentie mee, dat
de regering van de Sowjetunie de
namen van zeven afgevaardigden in
gedachten heeft, die deze functie
zouden kunnen bekleden, zonder dat
hun verkiezing door een Russische
veto getroffen zou worden.
Zorin omschreef drie principes van dc
Sowjetunie:
1 De secretaris-generaal moet worden
benoemd op aanbeveling van de vei
ligheidsraad en zou een korte verklaring
omtrent zijn bedoelingen moeten afleggen.
2 Hij moet ervaren personen uit de
ondersecretarissen van met name ge
noemde landen en werelddelen uitnodi
gen als zijn voornaamste adviseurs op te
De Sowjetunie is nog steeds van me
ning. dat drie afgevaardigden de
juiste oplossing is, maar het is bereid dil
aantal ook te vergroten. Indien nodig
zouden het zelfs zeven afgevaardigden
kunnen worden.
Hij verklaarde ten stelligste, dat de
Sowjetunie over het secretariaat geen
veto in de zin heeft
en Russische maatregelen
Men meent in Moskou te
r. Helb gisteravond is in
de tegen hem genomen
gelicht ovi
maatregel.
Wel heeft men van Nederlandse zijde
in de Russische hoofdstad
de tweede ambassadesecretaris, de heer
-P. J. Polak, met de lopende zaken zal
worden belast daar de gevolmachtigd
minister dr. J. Vixseboxse enkele dagen
geleden met ziekteverlof naar Nederland
is vertrokken.
..Beledigend"
De Sowjetnota die de Nederlandse
gering gisteravond bereikte spreekt
het ontoelaatbaar beledigend optreden
van de Nederlandse politieautoriteiten
tegenover de buitengewoon en gevol
machtigd ambassadeur van dc U.S.S.R.
in Nederland en diplomatieke leden van
de Sowjet-ambassade op 9 oktober, welk
optreden zonder weerga is in de interna
tionale praktijk. Nederlandse politieman
nen begonnen, zo heet het in do nota een
provocatie, die ten doel had te verhin
deren dat de Sowjetburgeres I. A. Alek-
sejeva (mevrouw Goloeb) naar huis
terugkeerde.
De Sowjet-ambassadeur en zU" staf
leden werden gedwongen maatregelen te
nemen, zoals gebruikelijk voor ambas
sades die hun burgers verdedigen ten
einde mevrouw Goloeb tegen een onwet
tig optreden te beschermen.
In plaats van hun provocerend optreden
te staken, beledigden de Nederlandse
politiemannen op grove wijze de ambas
sadeur van de Sowjetunie door geweld
)e gebruiken tegen hem cn verscheidene
'eden van de Sowjet-ambassade. Bijzon
der onbeschaamd wordt in de nota het
optreden van adjudant Veltman ge
noemd. De Russische regering zegt ver
der dat dit optreden een grove schending
betekent van de algemeen erkende nor-
het volkenrecht. Verder ver
werpt zij als lasterlijk de beschuldigingen
die tegen de stafleden van de Russische
ambassade zijn geuit in de aide-mémoire
de Nederlandse regering van 12
oktober die het Nederlandse optreden
slechts zou trachten te vergoelijken.
Het optreden van de Nederlandse auto
riteiten kan niet anders worden gezien
dan als een poging om de betrekkingen
tussen de Sowjetunie en Nederland tt
bederven, teneinde de toestand te ver
ergeren. De Nederlandse reegring moe:
zich. aldus de Russische nota. realiseren
dat dergelijke acties alleen maar ern
stige consequenties met zich kunnen
brengen. De Sowjetunie eist dan ook be
straffing van de schuldigen. Door de
abnormale toestand is de Russische rege
ring gedwongen haar ambassadeur uit
Nederland terug te roepen.
Tevens acht de Sowjet-regering het
verdere verbluf van de Nederlandse am-
ba*sa*eur in de Sowjetunie, de heer H.
A. Helb, in de Sowjetunie niet mogelijk
en zii \erwacht dat hij zo spoedig moge
lijk het land zal verlaten.
De Russische nota wijst er ten slotte
op dat deze laatste eis niet is ingegeven
door het gedrag van de heer Helb zelf,
doch uitsluitend door het optreden van
de Nederlandse autoriteiten.
(Zie vervolg paginp 7)
De twee uit ons land uitgewezen
Sowjet-diplomaten zijn gisteren
uit Hoek van Holland naar Sow
jetunie vertrokken. De foto toont
hoe de heer A. D. Popof (midden)
zich naar de trein begeeft. De
vrouw die naast hem loopt, bleef
trenend achter. Foto onder: in
Utrecht waren de gordijnen van
de Russische trein gesloten. Popof
en Chibaef waren niet meer Ie
Mr. W. Aalbersberg
p.g. Hollandia
Mr. W. Aalbersberg is benoemd tot
procureur-generaal bij het Hof van jus
titie te Hollandia. Hij was laatstelijk
hoofd van de afdeling wetgeving en ju
ridische zaken bij dc dienst van sociale
zaken aldaar. Van 1946 tot 1950 werkte
hij bij het departement van justitie te
Djakarta cn sedert 1951 in Nieuw-Guinea.
Hij werd in 1919 te Leiden geboren.
Mr. Aalbersberg volgt mr. von Meyen-
feldt op, die enige maanden geleden na
een conflict met gouverneur Platteel over
het optreden van een bestuursambetnaar
in dc Baliemvallei ontslag had gevraagd.
De dertien jarig Paulus Schoonens uit
Amsterdam heeft gistermiddag een
van twaalf meter overleefd. Met in
dige kwetsuren is hij in het ziekenhuis
opgenomen. De Jongen moet het c
wicht verloren hebben toen hij ii
keuken van zij nouderlijk huis in de
Quellijnstraat door het .aam vief
van de derde etage op de straat ti
het glas terecht kwam.
^7EER gelukkig toonde zich de heer
Goloeb toen hoofdinspecteur
mr. L. van Haaren, chef van de Am
sterdamse vreemdelingenpolitie.
Officiële dealer
Verf van Vettewinkel
Tokion Lakken
Nemi Muurverven
Wienese ladders
Sphinx kwasten
Sata Pistolen
Leidse verfhandel „de Valk" n.v.
LAMMERMARKT
Verkoop uitsluitend engros LEIDEN Tel. 33909
Twee politicmannen zijn gister-1
avond in Delft gewond geraakt bij
ongeregeldheden, die door studen-
werden veroorzaakt. De rooms-
katholickc studentenvereniging
„Sanctus Virgilius" besloot dc in
auguratie van haar kandidaat-leden,
die gistermiddag was. 's avonds met
fakkeloptocht, die eindigde op
de markt bij het standbeeld van Hu-
go de Groot.
HEEFT U HET GEZIEN?
f Advertentie)
Traditiegetrouw werden de fakkels
naar het standbeeld geworpen, maar
al spoedig werden de ter plaatse aan
wezige politiemannen het doelwit
Daarbij werden niet alleen dc fakkels,
doch^ook flessen als projectielen ge-
Een aantal agenten raakten uniform
petten en gummistokken kwijt De twee
gewonde politiemannen waren met een
brandende fakkel in de nek geslagen en
van één van hen werd de neus bescha
digd. Ook aan hun kleding werd schade
aangericht. Doordat de overmacht te
groot was. slaagden de agenten er niei
in arrestaties te verrichten. De com
missaris van politie heeft gisteravond
nog de president van de studentenver
eniging op het bureau van politic ont-
hem gisteravond op het hoofdbureau
van politie de mededeling kwam
doen dat de minister van justitie
gunstig had beslist op zijn verzoek
tot asiel-verlening. Er werden han
den geschud en de blijdschap be
perkte zich niet tot de betrokkene
zelf. Ook de politiemannen die de
heer Goloeb dagelijks met hun zor
gen omringen, waren bijzonder ver
heugd.
„U kunt van nu af gaan cn staan waar
u wilt" liet hoofdinspecteur Van Haaren
de Russische vluchteling kort na negen
uur weten Maar Goloeb prefereert voor
lopig de gastvrijheid van de Amsterdamse
politie. Uiteraard is hij de emoties van
de laatste dagen nog niet geheel te boven,
hij stelt er daarom prijs op bij de Am
sterdamse politie nog wat op verhaal te
komen.
Dc Amsterdamse vreemdelingenpolitie
heeft haar gast van allerlei lectuur voor
zien. Kranten en tijdschriften die de
laatste dagen de meeste belangstelling van
Goloeb hadden, zijn nu opgeruimd. Gis
termiddag is hij begonnen met het lezen
van Boris Pasternak's „Dr. Zjivago" in de
Russische taal. Goloeb heeft het boek ten
geschenke gekregen. Hij was er dolblij
mee, want hij had het veelbesproken boek
nog nooit gelezen. ..Dat mocht niet in
Rusland, dat was verboden", liet hij we-
Ook dc Amsterdamse politiemannen
zorgen overigens voor de nodige afwisse
ling. Een van hen. een goede schaker
hij speelde aan het tweede bord van
A. P. G. S. heeft de afgelopen dagen
menig partijtje schaak met de Rus ge
speeld. Hij heeft enkele partUen verloren.
ook enkele gewonnen. Dat dc
Amsterdam ook meeleeft met
Goloeb heeft ontvangen. Zelfs stuurde
iemand een in het Engels geschreven
schaakboekje. „Maar dat is heus niet no
dig", verzekerde mr. Van Haaren. ..De
heer Goloeb verveelt zich echt niet."
Wat de toekomstplannen van de Russi-
sohe chemicus betreft, is nog geen be
sluit genomen. Voorlopig wil de Rus wat
op verhaal komen. In ieder geval is er
geen sprake van dat ir. Goloeb naar de
Rozenhof (een jeugdgevangenis, in de
open afdeling waarvan meer buitenlan
ders die hier politiek asiel hebben ver
kregen of daar nog op wachten tijdelijk
verblijven) bij Zutphcn zal worden over
gebracht.
Ir. Goclocb heeft wel bepaalde plannen,
maar hij wil eerst nog eens dc moge
lijkheden nagaan", zo deelde mi, Van
Haaren desgevraagd mede. Uiteraard
denkt hij daarbij aan een functie in de
wetenschappelijke sfeer die hij ambieert.
Dat hij daarbij aan een werkkring in
Amerika zou denken, is volgens de Am-1
sterdamse vreemdelingenpolitie voorbarig I
TT ET IS TUSSEN Nederland en Rusland
van hard tot harder gegaan. Het
moest worden verwacht.
Er valt echter aan te nemen, dat het niet
nog erger worden gaat. Er volgt nu een
periode. Langer of korter, zonder weder
zijdse ambassadeurs, waarna stellig nieu
we zullen worden aangewezen.
Verbreking van de betrekkingen ligt wel
licht niet In het voornemen. Daarvoor
was dit incident, hoe irriterend ook. be
paald niet ernstig genoeg.
Dc Russische ambassadeur was voor Ne
derland moeilijk houdbaar. Daarvoor had
hij z'ch te duidelijk misgaan. Ware hij
niet reeds icruggcroepen, zo zou te ken
nen zijn gegeven, dat zijn regering beter
van hem kon afzien. De Nederlandse
regering heeft hiervan kennelijk een ka
binetsbesluit willen maken, op zichzelf
geheel terecht. Nederland heeft nu een
maal niet een eenmans regering.
In Rusland heeft men dit zien aankomen.
Hoe men er ook over dc eigen ambassa
deur dacht, men diende er dc eer aan
zichzelf te houden. Rusland, in andere
gevallen»opgevcnde van e'gen kracht, kon
niet de kracht opbrengen, het on-relijk
vn ziin ambassadeur te erkennen, al
thans niet openlijk. Misschien hoort dc
man er binnenskamers meer van. Dit zou
kunnen hliiken uit de volgende post die
hem wordt toegewezen, indien hem al een
post wordt toegedacht.
Eenmaal in de noodzaak, ook tegen heug
en meug eigen eer op te houden, kon Rus
land er bliikbaar niet aan ontkomen, een
geliike maatregel te treffen tegen de Ne
derlandse ambassadeur, hoezeer het moet
erkennen dat op diens gedrag nie's viel
aan te merken. Hij is nu een slachtoffer
van het svsteem. en n'et het eerste. Het
Russische prestige, dat geen inbreuk kan
dulden, e'ste ziin ontslag. Overigens blijft
heel deze Russische reactie doorzichtig
genoeg.
De Nederlandse ambassadeur behoeft niet
bevreesd te z::n. dat hij niet op een andere
post komt. Hij heeft zich een bekwaam
diplomaat bewezen, op de hoog'e van het
geen een d'nlomaat betaamt. Het is trou
wens gehruikeli'k. dat d«plomat»eke pos-
ton aehter het IJzeren Gordijn niet al te
lang door dezelfde persoon bezet wor
den gelaten.
H'ermede is. vermoeden we, de affaire
afgedaan. De poslcn blijven een poosje
onbeze' cn worden dan weer vervuld. Af
gewacht moet worden, wie de Russen
dan voor Den Iïaag in aanmerking willen
laten komen. Eens immers had men Mo-
lotof foeffodiehU hetgeen onze regering
heeft geweigerd.
In elk geval kan de opvolger nu weten,
dat men zich bij ons niet maar alles kan
veroorloven.
i zaak
geeft
uitdrukking aan een gevoelen, maar niet
ze'den zal haar daadkracht gering zijn.
Rovend'en heeft zli vaak de strekk'ng,
anderen te dwingen tot een uitspraak die
zii als zodanig n'et wensen.
Gelukkig is er dan veelal een uitweg:
men kan stellen, met de motie desnoods
♦ot op zekere hoog'c in te stemmen, doch
nan een mo'lc ju'sl als motie geen
behocf'e te hebben. Deze weg pleegt ook
in onze volksvertegenwoordiging wel te
worden gevolgd, met name ook In die
gevallen waarin men onverhoeds voor een
motie wordt geplaatst.
Wij betreuren het. dat deze laatste me
thode niet langer door de Nederlandse
afgevaardigden bij de Verenigde Naties
in ach4 is genomen, toen daar deze week
een L'beriaanse motie tegen Zuid-Afrika
aan de orde was.
Men ken' ons standpunt ten aanzien van
Znid-Afr'ka's houding in hei rassenpro
bleem. Begrip voor de moeilijke situatie
daar weerhoudt ons er niet van. tegen de
daar beoefende politiek bedenkingen te
hehhen. We hebben daaraan meermalen
u'tdrukking gegeven.
Bovendien moet worden vastgesteld, dat
de rede die voor Zuid-Afrika in de Ver
enigde Naties was uitgesproken, ook niet
in alle opzichten gelukkig mocht hc4cn.
De spreker maakte het achteraf nog be
langrijk erger door van Suriname en de
Antillen te gewagen als van negcrkolo-
nies. Maar moest er een motie van af
keuring tegen deze rede worden Inge
diend? Er worden voor de Verenigde Na
ties meer redevoeringen gehouden waar
mee men moeilijk kan Instemmen, even
als trouwens in alle openbare instellingen
en colleges. Ieder land heeft er het recht,
zijn zegje te dobn, zoals ieder land ook
het recht heeft om zijn beschouwingen
tc plaatsen tegenover die van de ander.
Er waren voor Nederland andere moge
lijkheden geweest om te doen uitkomen,
dat het over het rassenprobleem anders
denkt dan de regering in Zuid-Afrika.
Het legt daarvan trouwens ten overslaan
van dc wereld bewijzen af, die duidelijk
genoeg zijn. Deze motie van afkeuring
echter paste niet in de werkmethode van
een lichaam als dc Verenigde Naties.
Voor Nederland was er geen reden ge
weest, zijn stem eraan tc geven, cn het is
jammer, dat het niettemin is gebeurd.
Bij dit onderhoud is een onderzoek
toegezegd. De praeses gaf al toe. dat het
gedrag van de politie correct Is geweest.
Burgemeester D. de Loor, die als hoofd
van de politie uiteraard geen waardering
kon hebben voor bet optreden van de
studenten, overweegt thans voorlopig
alle activiteiten naar buiten van Deiftse
studenten te verbieden.
minima van 4 tot 6 graden.
Dit is ook echter het enige verschijn
sel dal er op wijst dat wc midden in de
herfst leven.
Overdag is het fraai en zonnig
met temperaturen van 15 d 16 graden.
Dc hogcdrukgebicden zijn bijzonder ac
tief en brengen in vrijwel geheel Europa
rustig en droog weer. Het laat zich aan
zien. dat ook in ons land dit fraaie herfst
weer zeker nog enkele dagen kan voort
duren. De oostenwind zal rnin of meer w,nd
Tendens stationair
J ''«'nig verandering In tempe-
het zuiden druilen, lonardoor de nnr.t
middagtemperaturen nog weer iets ho- Zon en Maan
oer kunnen worden. Zondag 15 oktober: zon op 7.04, onder
De Bilt verwacht tot morgenavond: 17j£,112' Ond0T 21 38
ou«. Maandag 16 oktober zon op 7.06 onder
in de nacht 17.45. maan op 13.50. onder 22 37. Dinadag
orgenavond:
Droog en zonnig weer,
en ochtend hier rn due miet. Zwnhhe cereti kwirtijr.'