Russin zonder echtgenoot naar Moskou teruggekeerd Commentaar Jlieume £rihsrl)e (üburant Meer optimisme in Berlijnse kwestie Nederland vraagt VN-commissie Driebaanswegen zijn niet zo veilig li lli Mr. De Zaayer: Afschuwelijke tragedie Asielaanvrage groeide uit tot diplomatieke rel ,95 !,5C ,75 ,75 DINSDAG 10 OKTOBER 1961 3BER KANTOREN: Steenstraat 37 TELEFOON: alle afdelingen 31441. KLACHTENDIENST: bezorging 1819 u. ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal; 2,25 per maand; 0,59 per week. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). POSTREKENING: 58936. Tweeënveertigste jaargang no. 12298 CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD „Stnntvasticti is aheblroeti 01911 bert io trgljcospatf 100.000 haren Zie pagina 5 E BAK! BAKI .EN: ed, (Van onze speciale verslaggever) \f A AND AG A VOND HALF ELF. Een meer dan tien uur over tijd zijnde -*■ Toepolof verlaat met brullende motoren de startbaan van Schiphol. In die machine, temidden van dertig andere passagiers, een bleke, ge schokte, Russische vrouw. Irena Alexsejowna Golub is haar vierendertig jaar en ze woont in Swerdlowsk. Woont ze er nog? De Russen weten het, maar ze zwijgen. Zoals ze ook zwijgen over de motieven, die mevrouw Golub leidden, toen ze na een dag, die een hellevaart voor haar moet zijn geweest, voor haar vaderland in plaats van haar man koos. Me vrouw Irene Alexsejowna Golub keerde naar het Rode Paradijs terug.... Een enkele zin, zonder ook maar een spoor van een climax, zorgde gisteren voor een diplomatiek inci dent zonder weerga. Op Schiphol werd gevochten. Men kon van een belegering, zelfs van barricaden spreken. Journalisten, radio-repor ters en camera-mensen waren van heinde en ver gekomen. Het Neder landse kabinet in de persoon van minister-president De Qauy was er bij betrokken, de Sowj et-ambassade in Den Haag. de Koninklijke Mare chaussee, de Binnenlandse Veilig heids Dienst, de vreemdelingenpoli tie, enfin: wie en wat al niet. eze ij me! De Russische chemicus Alexej ?oe men de feiten ook bekijkt, Golub heeft tevergeefs getracht vrü. "nvoudig. Mevrouw Golub maakte vrouw alsnog Ie bewegen in J"r d"' uil tm;e Nederland te fclfts*, N.d!r,.„d ond,rn,n »ijn vro het vrij biet gel kantoor van de Russische luchtvaartmaatschappij op Schiphol, Nieuws in lingen Russisch studiereis door - Nederland ondernam. De heer Golub, vijf- i±°g™ tnder,,t kreeg er vorige week vrudag plotseling genoeg van. Hij klopte aan bü het bureau Leldseplein van de Amsterdamse politie en vroeg om politiek asiel. Mevrouw Golub zou aanvankelijk hetzelfde doen. doch keerde op het laatste moment naar haar reisgezelschap terug. Sindsdien stond ze onder strenge, Russische bewaking (ze werd onmiddellijk naar de Sowjet-ain- bassade overgebracht), doch de vreemde lingenpolitie had inmiddels in de hotel kamer, die ze bewoonde, haar paspoort en dat van haar man in beslag genomen. Nadat de Russische ambassade zich za terdag over deze affaire met het minis terie van buitenlandse zaken in verbin ding had gesteld, werd gistermorgen de terugtocht naar Moskou ondernomen. Op het bureau van de Koninklijke Mare chaussee op Schiphol zou mevrouw Golub haar pas kunnen terugkrijgen. Uit één oogopslag De Russische mevrouw Golub is, na uren van dramatische spanning, gis teravond van Schiphol naar haar vaderland ver trokken. Haar man bleef achter: hij vroeg politiek asiel.. Zij heeft, na korts- achtig overleg op hoog niveau, in vrijheid haar besluit kunnen nemen. Gistermiddag leidde deze zaak tot een handgemeen tussen de Koninklijke ma rechaussee en het perso neel van de Russische am bassade. Minister Subandrio heeft de Nederlandse voorstellen met betrek king tot Nieuw-Guinea radikaal van de hand ge wezen. Minister Luns is van oordeel, dat deze af wijzing een weinig op bouwende benadering in houdt van het probleem. Nederland heeft bij het secretariaat van de Ver. Naties e^n ontwerp-reso- lutie ingediend, waarin de Algemene Vergadering wordt verzocht een com missie voor Nieuw-Guinea in te stellen. Naar het oordeel van de Amerikaanse ambas sadeur by de Ver. Naties, Stevenson, zijn de kansen op een vreedzame regeling voor de kwestie-Berlijn groot. De Russische mi nister Gromyko heeft zich in dezelfde geest uit gelaten. Ook zou men wat dichter zijn bij de oplos sing van het vraagstuk van de opvolging van Hammarskjöld. Het nieuwe bewind in Syrië heeft officieel ver zocht het land toe te la ten als lid van de Ver. Naties. De tweehonderd Syrische leden van het parlement van de Ver. Arabische Republiek heb ben hun ontslag aangebo den. Een commissie van deskundigen zal de eco nomische vraagstukken van het land gaan bestu deren. Een commissie uit de ai Amerikaanse Senaat is tot de conclusie gekomen dat de Russen goede redenen hadden voor de moord op de Deen Bang Jensen, die C november 1959 dood in een park van New York Leidt! werd aangetroffen. Hij was de man die weigerde gegevens te verstrekken over de vraaggesprekken met Hongaarse vluchtelin gen, om welke redenen bij de Ver- Naties werd ontslagen. eigener beweging en onder vier ogen de Russin echter moeten verklaren dat ze vrijwillig de terugreis naar Moskou aanvaardde. Mensenroof en die moge lijkheid zat er in is ten slotte Nederland niet toegestaan. Hoe de rel begon? Hoe het hoogtepunt het andere leek te over treffen? Een meer dan tien uur overspannend chronologisch over zicht vertelt het hele verhaal. 12.15 UUR: „SU 042" staat op het ver- trekbord in hal nummer twee op Schip hol. Het Russische reisgezelschap, dat ons land bezocht, zit in de wachtkamer op het startsein te wachten, maar mevrouw Golub moet nog arriveren. „Drie kwar tier vertraging", wordt met krijt op het bord geschreven. 13.20 UUR: Een grote, zwarte CD-auto stopt voor de ingang van de hal. De Rus sische ambassadeur in Nederland, Pono- marenko, stapt er uit, mevrouw Golub en enkele leden van de veiligheidsdienst van de Sowjet-ambassade. Mevrouw Golub is lijkbleek, zegt geen woord, en wordt tussen haar landgenoten in naar de doorlaatpost van de Koninklijke Marechaussee geleid. De dienstdoende adjudant Veltman vraagt mevrouw Golub hem naar zijn bureau te volgen, teneinde haar paspoort in ontvangst te nemen. De Russin geeft gevolg aan dit verzoek, maar als ze in het kamertje staat, dringen Ponomarenko en vier van zijn trawanten plotseling naar voren. Enkele aanwezige wachtmeesters trach ten hen tegen te houden, maar dit lukt (Zie vervolg pagina 7) Zowel de Russische minister buitenlandse zaken Gromyko als de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties Stevenson hebben gisteravond uiting gegeven aan hun optimisme ten aanzien van de mo gelijkheid van een vreedzame oplos sing voor de Berlijnse kwestie. agtaal Na een onderhoud van ruim ander half uur zei Stevenson dat de kan sen op een vreedzame regeling groot zijn. Gromyko liet zich op eenzelfde wijze uit. Ook zou men wat dichter bij de oplossing van het probleem van de benoeming van een nieuwe secretaris-generaal van de Verenigde Naties zijn gekomen. regelen genomen, die erop gericht /.yn, invloed uit te kunnen oefenen op de be sprekingen die mogelyk over het Duitse probleem gehouden worden. Officieel werd meegedeeld, dat Tsjechoslowaküe de souvereiniteit van Oost-Duitsland zal verdedigen en alles zal doen om de vrede te handhaven. Deze verklaring zou een bevestiging kunnen zijn van berichten, als zouden eenheden van het Tsjechoslowaakso leger kort geleden Oost-Duitsland zijn binnen getrokken om de Russische troepen te versterken. Het Westduitse ministerie van defensie maakte bekend, dat ook Poolse troepen in Oost-Duiitsiland gele gerd zijn om mee te doen aan de groot ste manoeuvres sinds de oprichting van het Warschau-pact. De Russische minister van buitenland se zaken, Gromyko zal vanavond een onderhoud hebben met zijn Britse ambt genoot lord Home. Dit gesprek zal waar schijnlijk over Berlijn gaan, terwijl Home ongetwijfeld Ingelicht zal worden over (Zie vervolg op pag. 9) Het handgemeen tussen leden van de Russische ambassade en de Koninklijke marechaussee op Schiphol. De Nederlandse rege ring heeft tegen het Russische op treden officieel geprotesteerd. Adjudant Veldtman van de mare chaussee. die bij het gevecht met de Russen werd gewond. Het is tien uur in de avond als eindelijk mevrouw Golub op weg gaat naar het Russische vliegtuig dat haar naar het vaderland terug zal bren gen. De Sowjet-ambassadeur in Den Haag, de heer P. K. Ponomarenko, begeleidt haar naar de al urenlang gereedstaande Toepolef. Voor en achter hen de mannen van de marechaussee. Einde van een menselijk drama (Van onze parlementsrcdactie) ONGEVEER op het moment, dat de Indonesische minister van buiten landse zaken Subandrio in de Algemene Vergadering van de Ver enigde Naties een lange redevoering hield, waarin hij de Nederlandse voorstellen over de toekomst van Nieuw-Guinea radicaal verwierp, heeft Nederland bij het secretariaat van de volkerenorganisatie een ontwerp resolutie gedeponeerd, waarin de Algemene Vergadering wordt gevraagd, een commissie voor Nieuw-Guinea in te stellen. Nederland wil de samenstelling van deze commissie aan het beleid van de V.N. overlaten. De commis sie zou moeten onderzoeken, welke mogelijkheden er zijn om de Pa poea's het zelfbeschikkingsrecht toe te kennen. Zij zou daarbij vooral de politieke, economische, sociale en opvoedkundige toestanden in het ge bied in ogenschouw moeten nemen. Verder zou zij de mening van de be volking over haar huidige en toe komstige situatie moeten peilen. De commissie zou voorts moeten na gaan of het mogelijk is. onder toezicht van de Verenigde Naties een volksstem ming in Nieuw-Guinea te houden. Ten slotte zou zij moeten onderzoeken of het wenselijk en mogelijk is, het gebied gedurende een overgangsperiode geheel of gedeeltelijk onder het bestuur van een internationaal ontwikkelingsfrgaan te brengen, opgericht en geleid door de Verenigde Naties. De commissie zou volgens de ontwerp resolutie volgend jaar aan de zeventiende zitting van de algemene vergadering ver slag moeten uitbrengen. De secretaris generaal van de VN zou het benodigde personeel en administratieve faciliteiten ter beschikking van de commissie moe ten stellen. Zowel de ontwerp-resolutüe als het memorandum, dat gelijktijdig door de Nederlandse regering is overgelegd, ko- nauwkeurig overeen met de voor stellen, die minister Luns op 26 septem ber in zijn rede aan de Algemene verga dering heeft gedaan. Van Indonesië wordt In beide stukken geen melding gemaakt. Wel wordt erop gewezen, dat Nederlands enig doel is de Papoea's zelfbeschikking te verlenen en ons land daartoe zijn huidige be voegdheden gaarne laat uitoefenen door Internationale organisatie of een ge zagsorgaan met uitvoerende bevoegd heid. opgericht en geleld door de VN In het memorandum wordt nog benadrukt, dat Nederland zijn soe vereiniteit op de kortst mogelijke termijn wil beëindigen, dat wil zeg gen, zodra het recht van de bevol king op zelfbeschikking behoorlijk is gewaarborgd. In acht punten zette dr. Suban drio het Indonesische standpunt ten aanzien van Nieuw-Guinea aan de (Zie verder pagina 7) teren op Schiphol te zien werd gegeven. Het gold de vraag of een enkele simpele mens erin slagen zou, zich te ontworste len aan het almachtige staatsapparaat, op zijn beurt beheerst door de alles bevoog dende partij. Een man had er zich aan weten te ont trekken. Zijn vrouw, voor de keuze ge plaatst, heeft zich ntet vrij weten te ma ken van het knellende en beknellende systeem, waarin de enkeling opgaat en vermalen wordt. Staande op de grens van vrijheid en on vrijheid, met aan de ene kant van de grenslijn haar echtgenoot, aan wie zij zich voor Hef en leed verbonden had. viel haar beslissing toch voor de onvrijheid. Een vrije keus mocht het nauwelijks heten. Leefden in Rusland niet ook nog haar ouders en wellicht andere verwanten naar den bloede? Als afwezig heeft zij zieh laten leiden naar het vliegtuig, dat haar zou wegvoeren. Reeds is zij ginds. Pijnlijke tafrelen zijn aan de beslissing zelve voorafgegaan. Onverkwikkelijke tonelen hebben zich afgespeeld. Wel bij zonder weinig waren de Russen zeker van hun zaak. Niet durfden zij het risico aan, dat de vrouw ook maar enkele ogenblik ken zonder een hunner gelaten zou wor den. Zo is het systeem: het kan zich niet ren de Russen zeker van hun zaak dat zij tot handgemeen zijn overgegaan. Een vreemde situatie, alsof op eigen Neder landse grond niet langer het eigen Neder landse gezag gelden zou. Mogen wij Nederlanders misschien op eigen gebied nog van onze menselijke vrijheden gebruik maken? Onder het zon derlinge voorbeeld van de ambassadeur werd hier op Nederlandse bodem wel vreemd gehandeld. Blijft de menselijke tragiek In deze smar telijke zaak. Voor de schijn heeft het starre systeem van onvrijheid het op nieuw gewonnen. Is de vrouw niet mee gegaan? Maar er Is even een sluier opge licht van de druk waaronder levensbeslis singen moeten worden genomen. Het sy steem heeft gewonnen, maar de mens heeft verloren. En daarmede is het sy steem zelf veroordeeld. ZeHcn Is het, door deze affaire die zich in het hart van ons land heeft voorgedaan, ons zo duide lijk en onverholen aangezegd. (MM) „Nu kun je die nieuwe rolschaatsen, die je zo graag wilde hebben, verder wel vergeten, Tommy"-, fkKTOBER blijft zich vastklampen zeer hoge temperaturen. Vergezeld van enige bewolking, maar vrijwel zon der regen, drong gisteren opnieuw zach te Oceaanl ucht Nederland binnen, waar bij in Brabant al weer 19 graden werd gemeten. Vanmorgen was het al vroeg zonnig en de temperatuur kan ook hier in het westen tot ongeveer 20 graden Celsius stijgen, hetgeen zo ver in okto ber een hele luxe mag worden genoemd. Nog warmer is het in Frankrijk waar 23 tot 25 graden wordt gemeten. Een zwak front ligt boven de Britse eilanden en zal „ro„ morgen later de bewolking iets kunnen doen toenemen, maar de regenkansen blijven dc eerste dagen klein. Niet alleen AanhoIf overdag, manr ook de naehttemperaturen A»nhoudend "clit. liggen gemiddeld 4 d 5 graden boven normaal. Een dag als die van vandaag mag als een verlengstuk van de teleur- Woensdag 11 oktober: zon op 6.57, on- stellende zomer worden gezien want niet der 17.56; maan op 8.27, onder 19.05 uur. alleen september, maar ook oktober is 17 okt, eerste kwartier. het weer in europa Rapporten hedenmorgen zeven uur D« Bilt verwacht tot woensdagavond: Droog weer en perioden met zonne- He rdndn|.„n,M -vhUn. Matige, aan de kust tUdelUk dein Niet alleen k/»c.ht,*f luldvv"1 en zuid. ZON EN MAAN WITTE KRUIS y de echte PIJNSTILLER tegen hoofdpijnkiespijn. griep, reumatische pijnen cte (Van onze verkeersredacteur) „Ruim alle driebaanswegi Leg geen nieuwe driebaanswegen aan. Maak van bestaande driebaans wegen, ondanks verlies aan capaci teit, tweebaanswegen". Met dit be roep op de overheid opende de voor zitter van het verbond voor veilig verkeer, jhr. Th. Röell, vanmiddag in Leiden de laatste, door hem te lei den jaarvergadering. Prof. mr. A. D. Belinfante, hoog leraar aan de gemeentelijke universi teit van Amsterdam, zaJ morgen, eveneens in Leiden, over zijn ervarin gen bij het ontwerpen verkeerswetgeving spreken. De dag van morgen geldt ook als een dag van nationale bezinning op de verkeers onveiligheid. Prinses Wilhelmina was in 1959 de initiatiefneemster. Jhr. Röell betoogde dat hel capacl- teitsverlies na de verandering van een driebaans- in een tweebaansweg ruim schoots zou opwegen tegen de winst aan veiligheid. Op driebaanswegen worden weggebruikers steeds weer verleid tot het maken van levensgevaarlijke inhaal manoeuvres. met alle desastreuze gevol gen van dien. Eén van elke 218 Nederlanders, stelde de voorzitter van het Verbond voor vei lig verkeer, wordt op t' ogenblik direct getroffen door het leed. dat 1900 keersdoden cn 48.000 verkeersgewonden met zich meebrengen. Om van de on peilbare smart van de duizenden indi rect getroffen nabestaanden dan maar te zwijgen. Progressief toenemende motorisering en zowel relatief als absoluut toenemen de verkeersonveiligheid riepen om actie. Verheugd was jhr. Röell over het voor nemen van dc minister van verkeer en waterstaat alle bevoegdheden tot snel heidsbeperking aan zich tc trekken. De buitenlander kende de borden „70 km" niet. Het verdiende aanbeveling door middel van vooraankondigingen achter eenvolgende borden met bijv. 100. 90. 80 en 70 km snelheidslimieten kenbaar te maken. Ofschoon het bromfietsprobleem niet ernstiger is dan het ganse verkeerspro bleem betoogde de voorzitter, wenst het verbond toch aan tc dringen op rijbe wijzen voor bromfietsen. Op ccn aan bieding van het verbond mogelijkheden voor eenvoudige examens te scheppen, was nog niet ingegaan. Jhr. Röell was nog van mening dat verkeersveiligheid alleen verkrijgbaar la door investeringen. Deze moesten niet alleen de aanleg en de behakening van wegen gelden, maar ook de w-etahanil- having. zomede de mentale training en vorming van de weggebruiker. In Oos tenrijk bijv. werd per hoofd van de be volking liefst 41 keer meer ln de ver- keers veiligheid* voorlichting gestoken dan ln Nederland. D. Helder Ypcnbuxg Eelde De Bilt buisbruclc gh bew. gh. bew. h. bew.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1