Ds. S1LLEVIS SMITT: Ik heb veel aan de marine te HONDERD JAAR BATAKKERK i SARIE EN JAN i GEESTELIJK LEVEN Gesprek een vierenswaardig feit "D?r.d«h,,..chi«io>U van Nom- Geroepen tot het Licht ZONDAGSBLAD ZATERDAG 7 OKTOBER 1961 Wit it de kerk (I) w* onlangs de volgend# ont boezeming: Niet de vraag of deze vrijzinnigen het precies bij het rechte eind hebben is de belangrijkste. mMrde vraag of de kerk in staat zal zijn op dit punt klare wiin te schenken." <4L.*rti*«1 ölet uit «en hervormde pen kwam, M M «ouden wil voor „vrijzinnigen" in kunnen vullen ..ge- 7 7 reformeerde-bonders", „confessionelen", „midden-or- Uioaoxie en wat nog al niet meer. Maar stel dat we op de valreep H.f :-w.— nog,aI n,et meer- Maar stel dat we dat doen. achtereenvolgens en dat zou in deze zin Cïl.BulfSH!k dan staat er dat het niet de vraag is of de gereformeerde-bonders. de confessione- de midden-orthodoxen, de ethisehen *n de vrijzin- of de kerk midden-orthodoxen, de ethisohen en nlgen het bij het rechte eind hebben, maar klare wijn zal kunnen schenken. Zij kunnen het niet. De datum was vastgelegd, lang tevoren. „Kom dinsdag 3 oktober btf ®ij thuis, ïo om een uur of elf. Dan is de koffie bruin en kunnen we SIT" Jterk"a*em'r k' .dat. mo8e^ Wat is hier rustig praten." Maar een dag eerder was dat grootse afscheid geweest de kerk moet het wel kun- - - .---o ----- -- 13 nier dl# .Aerk eigenlijk? Ik dacht dat di# gevormd werd door al die verschillende gelovigen samen. Hoe kan Afat is de kerk (II) en na afloop daarvan rees de vraag of een interview nog zin had. Want op die afscheidsreceptie had een onderofficier van de Koninklijke marine in een paar woorden de gehele figuur van ds. J. H. Sillevis Smitt raak geschetst. In d#z« zin van deze predikant ls de „kerk" een Dat was na de *P««ch vaak mysterieus verschijnsel dat schijnt te bestaan van de minister. Die on- lo» van de mensen die van die kerk lid zijn. Dat derofficier stond wat v. t®1^ VUie die telkens weer doorbreekt. Maar de achteraf, kritisch luis- mll. lm?ejS ïliet?. geheimzinnigs, geen mystieke terend naar wat de mi- "f*e,!f!nheid. kcrk 2iJ" W'J- u en »k. En als nister zei. Toen ds SU- St A4™um»nd.'J ÏITn °ukHmtvd'k'"rï 7" iei'" Sm,!' de md'r~ De kerk kan niet spreken, als wij niet spreken. De f va de Nederland- kerk kan niet geloven, als wij niet geloven. De kerk se Leeuw °P de borst kan niet getuigen, als wij niet getuigen. De kerk is werd gespeld, knikte hij niets zonder haar leden. goedkeurend en hij zei Daarom ls het beter dat wij niets van d# kerk ver- "te: Die heeft hij eer wachten, maar alles van onszelf. diend, want hij is een meesterlijke vent, een man uit een stuk, voor wie er heel wat bij de marine dogr het vuur zouden gaan". Een ..meesterlijke vent"? Alles wat bij de marine diende en had gediend wilde bij dat afscheid tegenwoordig zijn. Uit het hele land waren ze naar Valken burg gekomen om „hun" Sillevis Smitt te tonen, dat ze hem zeer gene gen zijn al lang ge pensioneerde admiraals, generaals en kolonels, mensen, die al een vijf tien jaar of soms nog langer de letters b.<£ achter hun rang kunnen schrijven. De kapel op Valkenburg biedt plaats aan een honderdtien be zoekers. Er zaten er meer dan tweehonderd vijftig. marine" „De marine is u veel dank ver schuldigd", zei de minister ln zijn toespraak. irine te aanxen zegt Sillevis ïitt tijdens het interview. Hij jt: „Weet u wat de marine is? Smitt zegt: Ik zat in Londen en kreeg op een dag het verzoek over te ko men naar Holland voor een ge sprek met de vlagofficier perso neel. Hij vroeg me of ik hoofd- vlootpredikant wilde worden. Ik zei: Ja, maar alleen als ik een corps van vlootpredikanten kan vormen. Het antwoord luidde: Dat moet u de minister vragen, ik ben alleen maar zijn woordvoer der. Ik doe u het verzoek uit zijn naam. Eerlijk gezegd bent u mijn keus niet. Niet dat ik wat tegen uw persoon heb, want ik ken u niet. Maar ik had een an der voor die functie op het oog. Kijk zegt Sillevis Smitt dat is nou de marine, recht toe recht an. En bij zo'n openhartig ant woord moet je niet boos worden, anders zeggen ze bij de marine: Dat is ook wat, een dominee met lange tenen! Overigens heb ik hfl mat Hiaa „1, j het in alles om de levis Smitt heeft jaar in de marine zich tot de mens gericht. Hem benaderd in JWPBBWBWBjPBB geschrift. Lang is de „Deze dominee zal moeilijk te lijst van boeken, die van zijn hand vervangen zijn verschenen, en veel zijn de hart". En artikelen, die hij heeft geschreven, zijn. Hij had ons hele BB___ een grijze kolonel ver telde: „Twintig jaar geleden heb ik hem voor het eerst ont- en niet alleen in de Roerganger. De mens heeft altijd zijn volle moet. daarna is hij nooit aandacht gehad. Ds. Sepmeijr- - vertelde eens: Toevallig ~ïga onderhoud, dat ds. Sille- den over de hele wereld. Wie hem Smitt met iemand had. Het ging langs. Het nooit helemaal niet leuk. Maar toen hij de kamer uit was. zei Sillevis Smitt: weet je dat ik van die man houd? Ik heb hem voor zijn eigen bestwil op die manier moeten toespreken. Ds. Sillevis Smitt heeft nimmer hij nog jong predikant afgelaten de mens te wijzen op hij belast met de geestenj«vc v<=i- zijn verantwoordelijkheid jegens zorging van de opvarenden van zijn medemens. In Plunjezak een oorlogsschip. ..Een officier, staat het verhaal van die jonge die me bij mijn komst aan boord te woord stond, zei: Nou, domi nee, we doen er hier geen van al- i, alleen de dokter, i heeft ontmoet vergeet hem t meer. Omdat hij er nooit geheim van heeft gemaakt wie en wat hij was. Wie met hem sprak wist. dat hij zich een ge zondene voelde, een gezant van Christus' wege. Een veertig jaar geleden, toen __cht zo ongeveer schrijft hij len vroeg ik hem hoe dat zo was dat gekomen. Hij antwoordde: Ach, naast me gestaan en me in het den' rechte spoor gehouden. Maar bij de vorige vaart werd ons schip getorpedeerd, de bootsman Die officier ls ds. Sillevis Smitt u uw.„,uuu nooit vap zijn leven meer ver- tóen had ik niemand seten. „Een vijf en dertl. Jaar me op het goede pad Inter werd Ik bij Oecumeen nische gedachte altijd voorstander gevonden. Hij zegt: „Ik heb altijd ge tracht een man van de oecumeni sche beweging te zijn. Een man, die zich kerkelijk niet in een ka mertje laat opsluiten. Ik ben er om het evangelie te laten horen. En ik heb nooit van mijn leven ergens gesproken of ook een Roomse jongen heeft er een graantje van kunnen meepik ken. Een ding dient bij de gees telijke verzorging nog te worden geregeld: de interkerkelijke po sitie van de dominee. We moe sterfbed geroepen. Het was het sterfbed van die man. Merkwaardige sa menloop van omstandigheden. Hij was het, die mij vergezelde op mijn eerste gang door de marine, ik mocht hem vergezellen op zijn laatste reis." Moderne welsprekendheid Moderne welsprekendheid, hand boek voor mondelinge taalbe heersing, door prof. dr. Maximi lian vVeller en prof. dr. G. Stui veling. Uitgave Elsevier, Am sterdam. het met die vlagofficier goed le- van voorsPoed- maar vooral van altijd de vraag: Wanneer moet ik der- ren vinden. Er is tussen ons een l®?enspoed met hem deelt. Als beslissen? Wanneer beslissen? ten niet kijken scheidt, maar bindt. Gelukkig zijn de grote te- gestellingen al weg, m meer dan vroeger Onze tijd publi- minister genoemd een man met groot geloof en een moeriip cn 1<,leuw m «'euw-uu tnan HiJ 'SS? ™In £n™".nd Natuurlijk ««..hij bracht ik een be: Met ingang van 1 oktober J.L is hoofd vloótpredlkant Ml neon hoofdvlootpreAkant telt_ het^ corps vlootpredi- dere handen overgegeven. En de koers, die zijn In FnpplanH "Jn- ««UUTUJ* mt?el nlJ er mel 21Jn net- slul c aan rie mil- die da8en Z13P- Als hiJ op 2 of 3 opbouw heeft januari zou aankomen, zouden ze gestaan, dat >ezoek aan de mij wat onS citeit. Het houdt ook dit in, dat Ij vrijwel allen, veel meer dan het geval is geweest, in de staan al noodzakelijkheid zijn komen te elkan- verkeren van in min of meer gro te openbaarheid een woord te spre ken. Taalbeheersing is daarbij een belangrijke vereiste. Men den- i ke slechts aan de grote plaats c - de nieuwere communicatiemid- Commandant delen zijn gaan Innemen. In dit boek van de beide hoogleraren Weller en Stuiveling vindt men populair-wetenschappelijke l en Ik vroeg de com- Hé,hii wcUZoud^ M vormd'moêst "orden zoïïs 8dé Roerganger schreef hij: .Hou» gids. Omdat het overtuigt van de mandant: Hoe laat varen de ZIV ,(3 S33 Zo! En de nieuwe roersanger mogelijkheid, zich in dit opzicht Een belangrijke kerkelijke ala opzichter in dienst van het maakte, hoogtijdag wordt deier dagen gouvernement Het was niet ver- Nommeiueu tuvea prunji neooen nancpkpkpn - met de evangelie- getrokken, verzekerde ln 1854 al S3 'Z ln Indonesië gevierd: het De commandant: u vaart niet mee! Ik: ik vaar wel mee! De commandant: nee. Ik: ja. Toen zei hij: Ik zal u vertellen waar om u niet mee mag varen. Bij de mijnendienjst zijn ettelijke ma- irliezen [Maar W dWMkg.vai. yvlootpredikant, en die kunnen Nommensen zoveel profijt hebben 5JS-S22S" 2™. schepen uit? Hij rei: Waarom wilt «ggen: .Zikto-., met, die prak!. Heer een team heeft gevormd in u dat weten' Ik antwnnrrtH*- Om en dan heb het vertrouwen Zijn apostelkring. Dat is me dat ik mee wil varen verloren. Feitelijk heb je meer gelukt. Ik ben zeer op hen ge- - Vdtrlnrinn ut.-.nl- .Hon Irnn jg j0 nn. «U1H" Zo! En de nieuwe roerganger mogelijkheid, zich in dit opzicht e:n__ v-x i_ L.i1«-- aan te leren, is het bemoedigend boek. Ds. Sepmeijer, zei hij, moest De uitgave is fraai en royaal. m die opdracht goed te kun- scheidsdienst op Valkenburg: volbrengen heeft hij hard Geestelijke verzorging is niet Batakse nederzetting. nia w_ h'jJT de enige geestelijke verzorger God# de mens "te vergezelde verliezen is dat al er a aenaen voor de duizenden marinemannen de plaats waar hij is gesteld, in »r we hebben slechts /Zn ,n de MiddeUandse Zee en in het vredestijd onder de wapenen, in en siecnts een gebied rondom Engeland. En dan de koude oorlog,4 was er nog een vijftienduizend hoede de koopvaardij - getrokken, verzekerde in 1354 al rn Cod Ik hm was nog een vissèrsvloot: Duizen- f#e.t van de BaUkkerfc. Een t„ h, B#UkS dTfcJÏ'JïïvÜ d^n en duizenden Nederlanders, jonge astatische kerk al hon- Y*?iei7p ln ,Batikland> .de *T?!e vprdermgen maakie. wat God t werkelijke oorlog. Bij geestelijke verzorging gaat vlootpredikanten kan slaan als Hij itl^'o^hn'ImJÏ' »k 111 I J II vindt, dat de Koninklijke Mari- he.b dlkwiJ1"l geschaamd als MIa pn rlp tfllI ne nodig heeft En Ik ben m«ge. 5.3. "alS °P QE VUIKaan nabijheid van het Toba-m zout genomen worden. Er viel Geen ..witoog' een eeuw geleden ln de Batak- dit heilige landen van Sumatra niet veel te bespeuren van een christe lijke kerk. Maar het evangelie Voortdurend drong Van der om haast te ma- begin te (Europeaan) •er ongestraft had het toenmalige voor de leer van Mohammed ge- opperhoofd der Bataks gezworen, wonnen zou zijn. „Maar zend Zendeling Van Asielt achtte het al Nederli enige jaren veilig genoeg om der Tuuk. Grondwet Hoeveel dominees heeft u feite lijk? Ik moest dan zeggen: een, ikzelf. Het is vreselijk geweest. Mensen In zijn studeerkamer ln zijn nF 'at wereldbol. De laatste twintig Jaar de o Het is anders uitgekomen. De heeft hij do wereldbol verschei- geweest!* Geen" marine ter de Rijnse zen. dene malen rondgevaren. Hij is reid heeft relatief zoveel mi gegaan. Ook verloren als die was ln aantocht. Ja. letterlijk. 2jjn opzichtersbaantje ër aan te het Bataks nooit.' Want de jonge Duitse zendeling geven en zich gehee' Ludwlg Ingwer Nommesen zeil- aan de zending. Het dorp Sip';rok zendelingen de van Nederland naar Soma- in zuidelijk Batakland werd zijn ding uit Barmen van wie Nom- daar de prediking te mensen de eerste was hebben ln oorlogstijd. de kerstening van Batakland *"«- Van 1859 tot 1861 scheen liet gen bewerken, werk van Van Asselt weinig nu vrucht te dragen. Samen met de Batakkerk Vandaag er zendeling W. F. Beta, die kort na m'„ hem waa gekomen, gaf Van As- Toen Nommensen in 1913 op Wat moet dat? Hij zei: Dominee, selt zich aan het onderwijs. Hij vierentachtigjarige leeftijd süerf over een uurtje gaan nam enkele jongens ln huls. Twee ®n temidden van zijn Bataks werd Ik zal dat koffertje i «i De ivildeman H0E hartbrekend Sarie ook snikt, daartussendoor brengt g Ize nochtans fragmenten van zinnetjes ten gehore, die genoeg houvast bieden om de toedracht der gebeurtenissen g te reconstrueren. Ik bespaar U 'n volledige reportage van het gesprek zelf. Die zou met de reportages van radio- en tele- g visieverslaggevers dit gemeen hebbendat hij, eenmaal zwart op wit gezet, de wonderbaarlijkste zinswendingen aan de ö- gekste uitspraken paarde samen met 'n serie zotte algemeen- wenen in de aigeiopen naive r „nnLji0. euw: stad van de wals. maar 2 heden en 'tojMoordjes. Wals op de vulkaan, door Fritz Habeck. Uitgave Ad. M. C. Stok Zuld-Hollandscbe Uitge versmaatschappij, Den Haag. beginnen. De naam Nommensen ls vol doende om te begrijpen waarom men 1861 beschouwt als het stich tingsjaar van de Batakkerk. Hij. In '44 werd hem door admiraal Flores. Plotseling stond marineman naast me met i'n koffertje in z'n hand. Ik 3 Het blijkt dat haar werkgeefster wel in de aller laatste plaats schuldig is aan Sarie's pantoffelparade donder dagochtend- half elf op de Pom- Uit de praktijk van een MAATSCHAPPELIJK WERKSTER apostel der Bataks" mers het werktuig in Gods hand om in de nauwelijks te doordrin gen wildernis van het heldendom een pad voor het evangelie te Nee, Nommensen was niet de de wal brengen. Nee. ant- zet dat koffertje reeds 200.000 ging woordde kennen om gedoopt voort met zijn overwinningen op maar neer. ik vaar i te worden. Dit gebeurde op 31 Sumatra. Verreweg het grootste „Want zegt hij dat ls d« maart van dat Jaar. Voor het deel van de Bataks (in totaal zijn grondwet van de gehele geestelu eerst waa er toen een kleine chris- cr één miljoen) behoren tot de fce verzorging: je gaat waar dc eerste, die aan dit gigantische telljke kerk ln de Bataklanden. thans jubilerende Batakkerk. ST - - werk begon. In het jaar 1856 trok want te Slplrok, waar de eerste- melijk 700.000. Asselt. af- nnifcn uU de Bataks gedoopt wa- In 1940 is deze kerk zelfstandig iSi daar waar de" man valtr~Jë~ "m" ren (zij ontvingen de namen Ja- geworden. Zij is momenteel de kunt alleen dan voor de mens die cobns en Slmon Petnis) vierden grootste lutherse kerk van Azië. jets betekenen als je zijn tijden Pen de pas gedonpten samen met dc Sinds 1951 maakt de Batakkerk zendelingen avondmaal. de?^ v®Ln de Lutiierse Wereld- verantwoord corpi Jan.- He' beichrijving van vlootpredikanten kw.m. en d' Ooalenrijkse gesel daamaasl dat er een kapel voor geworden, over.gens u... de adelborsten werd gebouwd, op- even objectief, omdat Ha- dat bij hun opleiding tot officier beek kennelijk niet voldoende ap de religie een v plaats kan krijgen". Actie zei Desondapks verdient Habeck's nieuwste roman belangstelling. De politieke toestanden in Oos tenrijk. die In de jaren twintig hoofdpersoon. En méér dan Jan diens directe chef, wiens ge- g dragingen niet door de beugel kunnen. p- Het zit zo. Lang geleden vertelde ik al dat Jan ln 'n zaak ö- werkte, waar fietsen én vooral bromfietsen worden verkocht, Jj gerepareerd, ingeruild, opgekalefaterd en vernieuwd. Dit alles X op afbetaling, of zoals men ook wel zegt op anbetaling, 3- met 'n opvallende verandering van medeklinker, die een druk- 1 kende schuld aan de zijde des kopers ombuigt tot een kwaad- aardige dwingelandij aan de kant van de al maar manende dreigende verkoper. Dat daargelaten, de cigenaa: tra, met de bedoeling om onder de Bataks te gaan werken. Het was niet een kerk die hem uit zond. Ook had hij geen opleiding aan een zendingshogeschool geno ten. De „Vrouwenvereniging tot bevordering der zendingszaak" te Amsterdam financierde ziJnpMita federatie. De kerk heeft een eigen Nommensen zag het belang in andere zeodingsvelden van inheemse voorgangers. Daar- nesië moed om door te Smitt: Hij is voor iets warm kan lo- spontaan tot actie kan komst overgaan. me en Na het gesprek mgt de vlagof ficier personeel kreeg hij toestem- u. j„lu ÜSH r__.-bemoeit zich dertig radicale wendingen kre- 2 weinig of niet met de dagelijkse problemen. Die koopt alleen man, gen. zijn van grote invloed ge- - in on laaf vorHoro hoheer nver aan Ïiitppkonktp zaak- *r 'eest in heel Europa. De op- -srk'L ss-sirssf icndini .n d,. H. W Wittevc.n 'V L.1.,... «nche -cbool. N.d.rh.ud i, dezv -E,m,lo. d„ h.m _b,d „p,c,„d. "KtSEiS dcc het nationaal-socialis- de „Anschluss" bij Hitler- Duitsland waren immers gebeur tenissen. die het uitbreken van corps vlootpredikanten de tweede wereldoorlog aankon- i laat het verdere behee'r ove'r aan z'n uitgekookte zaak- _r veel mans is. Het verkopen enzovoort doet hij als de beste. Maar hij plaatst de kroon op zijn werk, wanneer het er om gaat onwilli] *- -«gr*—- gen. Op deze wijze spaart hij „Toen ben ik het land afge- neeslepend proza brengt Ha- reisd en met tal van predikanten beek treffende confrontaties tot -3 hen met evenveel spraakwater te lijf gaat als de eventuele l gaan uitmaken mensen-Universiteit, die het Ba- zich rond de avondmaalstafel te ten of ze geschikt waren vuur nei maaiti. an net Dijzonuer auur i'utfw IJ,.vT takland nu bezit. Van de Batak- Slplrok. Thans Is de Batakkerk de werk, dat hen wachtte. Tot slot laatste omstandigheid wint de later. E,n daarmee 11 omoimaKe- k k h TnHr,np«lp anvn rrnntfitp nrotP«tan(«P kerk vaiv 7P1 ik" F.n wat rlnpf li*) Tlnn wa* man aan waardp het maakt. In het bijzonder door de Waarom werden de Bataklan- 1,1 ir j. «Tn Nhmm.n..n kerk is voor heel Indooeaië grote grootste protestantse kerk van den als reisdoel gekozen? Omdat wrbonden Nommensen zegen uitgegaan in deze honderd Indonesië. En op de aanstaande ik: En wat doet t hier het evangelie tot nog to# gem schijn van kans had gekre gen. De Bataka, een volk met haiooci i_nr;sius overwinning op ac me*:r uc aïTmiü plachten van het heidendom. Haar vla„en. Bataaa. een voia met een tendl„,,verhalen. Hoa de eimpe- Cehllj. oude cultuur, hielden boerenjongen uit Sleeiwijk-rf.l. «"oajera op (ehled «eiloten voor vrearn- ,leto i„ feloof vol. dellnaen. In het u.tente ruiden h.rdins prediker van het evanre- "J. V,n. Ufh, v,,tl«e": lie weid, ia algemeen bekend. Hel achter niet ala lendellnf. maar Nommenaen vertoont hoogtijdag luiden rond het Toba- de klokken en wapperen de te betuigen dat het ivangelle onweerstaanbaar is. Verdorven fiets dikant Tn Bennekom. d:e een het Toba-meer' flats cadesu kreeg. Dat was toen wel een uitzonderlijk ge- leven van Nommensen vertoont alle facetten van een echte zen delingenloopbaan: ontbering, atrijd, levensgevaar, eindeloze moeite en teleurstelling, maar ook zegen. overwinning. rijke In juni 1862 arriveerde Nom mensen op Sumatra, te weten in Baroes, aan de oostkust. Aan stonds was zijn ideaal door te dringen naar het binnenland en n et te rusten voordat hij „de bo des kruises had geplant aan iu«n wei een ui«uiiu«iujr bv- schenk. Deze brave dominee nhce/' dicht er niet over. om van dit stalen ros gebruik te maken, want naar zijn oordeel was fiet- s#n zonde'. Wat nu '.e doen? Het g#val aan een Ander ca deau geven? Innerlijk ontfuitst b#dacht hij. dat hij dan die an der. door zijn toedoen, tot zon digen zou verleiden. Daarop - - «chemerde er een bevrijder, e d~r dulfendew. 1* IrIJd t>etr..l eploeiing deur in dit P»,ter„l bet heldendom m„r - jchop. ook tie islam. vijftien jaar gedaan om het Toba-merr te bereiken. Fn het duurde tol 1883 eer de evangelieverkondiging In dit hart van Batakland or gang kwam. Het was toen éënen twintig Jaar geleden, dat zende ling Van Asselt de eerste Batak had gedoopt, daarna door honder Daarop den 'rvol'd- maar pas sinds 18*3 (Strandvonder) de Bataka da taalstudies Panorama tan het schildaraehtige gebied bij het Toba-mei Ter nagedachtenis aan ds. G. W. Alberts, in leven pre dikant van de Christelijke Gereformeerde Kerken in Neder land, is onder de titel „Geroepen tot het Licht" een boekje verschenen, dat werd samengesteld door enige vrienden. In dit keurig uitgevoerde tekst in opgenomen van een werkje wordt het leven van da- avondpredikatie in de chr. ge- ze begenadigd» prediker be- ref. kerk te Zwljndrecht op 6 ichreven. een leven waarin hij „„vember 1980. wairbij it. Al- de duis-.ernii „roepen (wru k werd tot het Licht. Ook kan men er in aantreffen de volle dige tekst van de toespraken Lukas 2 25 en 26. Het boekje, dat op kunst drukpapier werd gedrukt, be- tijden, de r .uwdlen.t ln de 'o'0'* v*" d'- Albtrl' Vliardingse Nieuwe Kerk, van v,n h«' «rafmonument. Omd.t de woorden lie op de be»raef- helanjalellinf voor be- plaats werden gesproken van de toespraken bij de o dracht van het grafmonument heer P. Donkersloot, op de algemene begraafplaats meester Pruissingel staat vermelden wij. dat het boekje te verkrijgen is bij de Vlaar te Vlaardiagen. Tevens ls er de dingen. b klanten, maar hoe verschilt in beide gevallen zijn toon. Jegens de potentiële afnemers is hij zoet-gevooisd en vleiend; tegen de beide monteurtjes en het-manusje-van-alles is bij zo rauwe- ■3 bekkerig als maar mogelijk is. En Jan is dit manusje-van-alles, j 2 Hij zou 't zeker niet zo lang zijn gebleven, wanneer bij zich 2 niet zo diep verknocht voelde met alles wat bromt en zoemt. Hij zou er gelijk menig voorganger zelfs niet langer dan jj. ■ti 'n maand op de loonlijst hebben gestaan, indien hij van tevoren ö- "ÏJ geweten had hoe deze chef hem flessen zou. Want deze chef heeft de jonge aanstaande vader te pakken c genomen! ti Daar komt Jan in alle onschuld zaterdagochtend op de zaak en meteen begint die baas tegen hem uit te varen dat het niet 5 mooi meer is. Hij beschuldigt Jan van niets minder dan 't eigenmachtig meenemen èn berijden èn vervolgens in deplora- bele staat terugbrengen van 'n spiksplinternieuw brommertje, 2 zijnde dit alles geschied op de vorige vrijdagavond tussen acht en tien. „Ik heb je zelf gezien!" dondert de chef, vuistschud- dend, „Ontken 't maar niet!" 2 Wel, wanneer een Okapoe in een dergelijke situatie geraakt, 't zal hij zeker niets ontkennen, want hij is niet in staat ook maar één woord uit te brengen. Het enige wat hem onder der- ■ti gelijke omstandigheden rest is het oppakken van alles wat 'm j* zo voor de hand ligt om die voorwerpen als doorslaande tegen- 2 argumenten te bezigen. Gelukkig maar dat de chef een paar he- ren bij zich heeft, die Jan meteen beetgrijpen, want anders ■ti zou de hele winkel in deplorabele staat zijn geraakt: zo'n wilde- 2 man is die Jan! de recherche. Dat houdt 2 bromfiets op vrijdagavond. Er is daarmee 'n niet zo beste aan- 2 rijding veroorzaakt, en de verdachte is 'm toen onmiddellijk gesmeerd. En aangezien Jan voor deze verdachte gehouden ti wordt, moet hij nu maar eens meekomen. 2 Uiteindelijk gaat Jan mee. Naar het bureau. Weliswaar ten 2 koste van enkele blauwe politionele schenen, en eveneens ten koste van Jan's overall, maar hij gaat mee. Zwijgend. En in ■ti dat zwijgen zit de kern van de narigheden, want wie zwijgt. 2 stem« toe, nietwaar? De chef zwijgt echter geenszins. Die ver- kondigt al maar luide dat de heren nu zelf zien wat voor vlees ■tt ze in de kuip hebben. En sindsdien is Jan niet meer thuis ge- 2 komen. Moet men Sarie niet gelijk geven, als ze aan dc gun- 2 stlge afloop van haar huwelijksplannen wanhoopt? Moet men 2 niet met strenge straffen rekening houden?! WIJKPREDIKANT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 14