Bruins Slot: Wij moeten praten met Indonesië Liberalen: geen enkele kans op gesprek DE S.G.P. is tegen „roomse" zegels Risico s VN-plan moeten genomen worden „Rijkens e. d. bewezen land slechte dienst" Burger: Kabinet is stunt tegen Partij van de Arbeid WOENSDAG 4 OKTOBER 1961 Leider a r. fractie pleit voor oplossing van het conflict (Van onze parlementsredactic) HET ZOU van belang zijn, als Indonesië positief bij het voorstel aan de Verenigde Naties over Nieuw-Guinea werd betrokken. Mijn betoog moet wel uitlopen op het stellen van de noodzakelijkheid van een gesprek met Indonesië over de toekomst van Nieuw-Guinea. „Wij zitten in de ver houding Nederland-Indonesië zo muurvast, dat als wjj er ooit uit zullen komen, een gesprek op hoog niveau over alle dingen, die hier verkeerd zitten, noodzakelijk is. Wij houden in onze kerken bidstonden voor betere verhoudingen met Indonesië. Wjj zouden huichelaars zijn, indien wij dan ook niet probeerden in het politieke vlak tot verbetering van de verhou dingen te komen." Deze woorden zijn de vormen van Ihet betoog, dat de antirevolutionaire fractieleider dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot gisteren tijdens de algemene po litieke beschouwingen in de Tweede Kamer hield. Dr. Bruins Slot meende, dat men van het Nederlandse voorstel veel goeds kan zeggen en hij sprak de hoop uit. dat het standpunt van de regering begrip zal vinden in de Ver- .enigde Naties, zodat er iets goeds uit (geboren zal worden, maar constateer de, dat er echter één moeilijk punt jover blijft. De zwakte van het voorstel is, aldus dr. Bruins Slot, dat het geen wezenlijke oplossing geeft van het conflict, dat be staat. „Als Nederland de zaak Nieuw- Guinea geïnternationaliseerd kan krij gen, draagt het de last van het conflict over aan een internationaal orgaan. Als Nederland de bevolking naar zelfbe schikking voert, draagt het de last van zijn conflict over op de bevolking van Nieuw-Guinea. Wij zijn voorstanders van zelfbeschikking, maar wij zijn geen voorstanders van een gemakkelijke ab stracte formule." De regering verwacht, dat de Nieuw- Guinearaad nog dit zittingsjaar advies zal uitbrengen, over de wijze, waarop het zelfbeschikkingsrecht zou kunnen worden verwezenlijkt. „Ik vind dit een gevaarlijke zaak. Gevaarlijk, omdat wij dan de zedelijke verantwoording dragen voor het feit, dat de bevolking van Nieuw-Guinea straks mogelijk met de last van een conflict met Indonesië zit." i Inderdaad, aldus dr. Bruins Slot, moet de bevolking van Nieuw-Guinea vrij kunnen kiezen. De zelfbeschikking is een belofte onzerzijds. Door het inlos sen van deze belofte komen de Papoea's echter voor een uiterst moeilijk pro bleem te staan. Op Nederland rust dan de verantwoordelijkheid, dat de Papoea bevolking straks haar eigen reële be langen goed zal kunnen zien. „Dat kan zij op dit ogenblik niet. De oriëntatie naar Indonesië is door het conflict radikaal afgegrendeld. En die oriëntatie is toch, juist vanwege het conflict, het meest nodig." Ook wees de a.r. woordvoerder erop, dat de Papoea's de standpunten van de omringende lan den in het Verre Oosten uit eigen er varing moeten leren kennen en dat men beter delegaties uit de Nieuw-Guinea- raad naar deze landen kan zenden dan naar Nederland. En dr. Bruins Slot her innerde er aan, hoezeer een Nederlands element In de Nleuw-Gulnearaad do mineert. 1 „Wij moeten proberen," zei dr. Bruins Slot, „de Papoea's niet te besmetten met onze ruzie met Indonesië." En: „Wij willen de Papoea's niet tegen hun wil uitleveren aan Indonesië, maar wie nuch ter wil blijven, zal ook moeten erken nen. dat de keuze voor de Papoea's niet zo gr- ->t is, omdat niet alle mogeliik- hede. oor hen reëel kunnen worden onderzocht" Voorwaarden Vanuit dit uitgangspunt stelde dr. Bruins Slot de noodzakelijkheid van een gesprek met Indonesië. De regering heeft in de Troonrede wel gesteld, dat zulk een gesprek niet mogelijk bleek vanwege de voorwaarden, die Indonesië voor zulk een gesprek stelt. „Ik zou willen vragen: stelt Nederland ook voor- - waarden aan een gesprek? Is de rege ring bereid tot een gesprek, indien er van geen van beide zijden voorwaarden worden gesteld'" „Ik zou zeggen: men kan een bepaald standpunt hebben. Nederland heeft er één en Indonesië heeft er één. Maar die standpunten behoeven een gesprek toch niet te belemmeren. Wij mogen er geen vrede mee hebben, dat de verhouding Nederland-Indonesië duurzaam bedorven blijft. Wij kunnen niet vanuit voel van wrok leven of vanuit afkeer voor een bepaalde figuur. Men zegt. dat het geen zin heeft om te praten met Indonesië, omdat Indone sië toch per sé haar eigen zin wil heb ben. Wij verwachten ook niet, dat een gesprek dadèlijk tot een eclatant succei wordt. Maar de impasse, waarin wjj nu verkeren, leidt tot niets. Beweging in de vastgelopen verhouding kan alleen door praten verkregen worden. W'ü zou den ervoor willen pleiten, dat de rege ring eens zou aftasten of er voor eer gesprek mogelijkheden zUn. De mededelingen van minister Soc bandrio hebben de mogelijkheid vooi zulk een aftasting bepaald gemakkelijker gemaakt. Indien dat zo zou blijken te zijn, dan zou dat een grote verdienste van het voorstel van de regering de Algemene Vergadering zijn, aldus dr. Bruins Slot Oost-Duitsland In het begin van zijn rede had de heer Bruins Slot zich prijzend uit gelaten over het politieke beleid van het kabinet in het algemeen. De istelling van mijn fractie ten opzichte van dit kabinet is van positieve aard, Kei hij. De ax. fractieleider sprak zijn vol doening uit over de eensgezindheid het Westen in het Berlijnse vraagstuk. Het is van betekenis, zei hij, de kwos- tie-Berlyn en de splitsing van Duitsland tc blijven zien vanuit een algemeen Wes ters en niet vanuit een specifiek Duits gezichtspunt. De splitsing van Duits land is het gevolg van een door Duits land verloren oorlog. Ook de Duitsers dienen de realiteit van deze nederlaag tc zien. Dr. Bruins Slot wilde de kwestie- Berlijn uit het vlak van de binnen landse Duitse politiek trekken, vermindert de kans op oorlog. „Wij hebben voor Hongarije geen oorlog willen voeren en voor Polen niet. Die kwamen er overigens als slachtoffers van Hitiers Duitsland eerder vo< aanmerking dan Duitsland zelf." .Men kan de geschiedenis niet terug draaien. Een periode van zestien jaar vormt zelf geschiedenis. W(j heb ben nu de vreemde situatie, dat men en met name West-Duitsland enerzijds Oost- Duitsland niet erkent, niet als realiteit wil zien. anderzijds handelsovereenkom sten daarmee sluit en voor het burgerlijk vervoer door de Oostzone Oostduitse Ausweise accepteert. Dit lijkt veel op kiekeboe spelen. Het is beter daarmee op te houden en een zekere regulatie op basis van de status quo te aanvaarden." Televisie Dr. Bruins Slot informeerde hoe de regering denkt over het oprichten van een Europees departement De coördi natie van het Europees beleid laat te wensen over, meende hij. Sprekend over de economische span ningen, benadrukte hij, dat eventuele maatregelen sociaal evenwichtig moeten worden gespreid. Hij vroeg, of de rege ring meent dat alleen de groei van de produktiviteit norm voor de loonont wikkeling kan zijn. Hij betreude het. Antwoord aan Bruins Slot: (Van onze parlementsredactie) E VOORZITTER van de WD-fractie, prof. mr. P. J. Oud, ziet op het ogenblik geen enkele mogelijkheid voor een gesprek tussen Neder land en Indonesië. Nederlahd stelt immers als voorwaarde voor zo'n ge sprek, dat het zelfbeschikkingsrecht van de bevolking van Nieuw-Guinea gehandhaafd blijft. „En daar* Indonesië daar niets van wil weten, zie ik thans geen aanvaardbare basis voor een Nederlands-Indonesisch contact, hoezeer dit de oplossing van het tussen beide landen bestaande geschil ook zou vergemakkelijken", aldus prof. Oud. Hij reageerde hiermee op de door dr. Bruins Slot (a.r.) aan minister-president De Quay gestelde vraag of het kabinet bereid is, alle mogelijkheden voor een gesprek met Indonesië af te tasten. dat de Troonrede zwijgt over de bezits vorming en de decentralisatie. Wat betreft de woningbouw sprak dr. Bruins Slot het vertrouwen uit dat minister Van Aartsen duidelijk zal maken, dat zijn beleid inderdaad aan het huisvestingsprobleem vai minst draagkrachtigen een oplossing Over de commerciële televisie vroeg dr. Bruins Slot, of de regeringsnota, die hierover by de Tweede Kamer aanhan gig is, inderdaad het standpunt van het hele kabinet weergeeft. Men hoort na melijk ook verlulden, „dat bet hier al leen maar gaat om de opvatting van twee staatssecretarissen, die daarover het gevoelen van de Kamer peilen." De liberale fractieleider meende, dat Indonesië zelf zo'n gesprek onmogelijk heeft gemaakt door o.m. het totale ver breken van alle diplomatieke banden met Nederland. Ook de recente uitlatingen de Indonesische minister van buiten landse zaken Soebandrio bieden geen gespreksmogelijkheid. De Nederlandse N. Guinea-voorstellen, zoals minister Luns die vorige week aan de V.N. heeft gedaan, juichte de heer Oud van harte toe en hij hoopte, dat ze ;n bevredigend resultaat zullen lei den. Met de heer Burger (soc.) was hij tens, dat er op het ogenblik maar niet te veel over het N. Guineabeleid moet worden gepraat. Men zal het zijns is in de allereerste plaats aan de regering moeten overlaten. De voorstellen aan de V.N. waren de heer Oud daarom zo welkom, omdat de waarborgen voor het zelfbeschikkings recht van de Papoea's daarin de centrale plaats innemen Voor de liberale leider was dit de hoofdzaak. Over de wijze waarop dit zelfbeschikkingsrecht moet worden verwezenlijkt, valt te praten, als de Papoea's er maar in betrokken wor den. Gelukkig heeft minister Luns dit laatste tegenover de V.N. nog eens krach tig beklemtoond. Diens rede en voor stellen noemde prof. Oud „constructief". Hij ging vrij diep in op de geschiedenis m N. Guinea sedert de soevereiniteits overdracht en wees er daarbij op, dat het zelfbeschikkingsrecht in de afgelopen elf jaar steeds de centrale moeilijkheid geweest. De stelling van sommigen dat dit zelfbeschikkingsrecht achteraf is uitgevonden, is onhoudbaar. Wel rijst de vraag, of de achtereenvolgende Neder landse kabinetten- zich wel voldoende bewust zijn geweest van de taak om de bevolking van N. Guinea naar zelfstan digheid te voeren Prof. Oud meende. in dit opzicht te veel „op lange termijn" is gedacht. Dit geldt naar zijn oordeel echter bepaald niet voor het kabinet-De Quay, want dit heeft (om. door de instelling van de N. Guinea- raad» als geen van zijn voorgangers de zaak aangepakt. De vraag is hoeveel tüd ïu nog wordt gelaten om onze taak inzake N. Guinea uit te voeren. kunnen verwachten, dat minister Van Aartsen de bouwmarkt zou ontsporen door een verhoging van het aantal premie- en woningwetwoningen en iegelijk die ontsporing ongedaan maken door de vrije-sector af te i men. De a.r. bewindslieden, aldus prof. Oud, hebben in december 1960 veel te lichtvaardig met het lot van het kabi net gespeeld. „Een kabinetscrisis moet iets heel anders zijn dan het lucht geven aan een slecht humeur", zo H hij. Vervolgens stelde prof. Oud de vraag m de orde, wat moet gebeuren, als i de pers publikaties verschijnen, die het doen voorkomen, dat het in het heidsapparaat maar „een rotte boel" zou zijn. Velen vragen zich af, waarom de regering geen maatregelen tegen derge lijke aantijgingen neemt. De persvrijheid is een groot goed, maar misbruik e moet ingrijpen van de strafrechter tot gevolg kunnen hebben. De strafwetgever moet bepalen, hoever dit ingrijpen mag gaan. De persvrijheid mag niet aange tast worden. Een andere zaak is echter. Kinderbijslag rvolgens bracht prof. Oud het bin nenlandse beleid ter sprake. Hij achtte dit in hoofdzaak geslaagd. Veel lof had oor de loon- en prijspolitiek van dit kabinet. Een zeer belangrijk deel van de elvaartsvermeerdering Is zUns inziens in de werknemers ten goede gekomen. De prUzen zijn behoorlijk in de hand ge houden. Wat het ontwerp Algemene Kin derbijslagwet betreft: de aanvankelijk» Indruk van prof. Oud is, dat de regering met de vorige week ingediende (ingrij pende) wijzigingen aan de liberale be zwaren tegen de oorspronkelijke opzet van het ontwerp tegemoet is gekomen. De V.V.D.-fractle zal overigens eerst na de afhandeling van de A.K W. een defi nitieve beslissing nemen. Over dc belastingpolitiek sprekend stelde prof. Oud vast. dat minister Zijlstra een psychologische fout heeft gemaakt door (n.b. via de televisie) ingangsdatum voor de belastingverlaging in het vooruitzicht te stellen. Hij vond. dat ook overigens de psychologie niet de sterkste kant is van het regeringsbeleid Bouwbeleid Zijn oordeel over het bouwbeleid uitsprekend, ging prof. Oud nog terug naar de kabinetscrisis ran vorty jaar december. Hij concludeerde, dat de houding van minister Van Aartsen en dc andere a.r. bewindslieden ach teraf bezien nog onverstandiger is ge weest dan ze zich aanvankelijk liet aanzien. In april deed de minister volkshuisvesting en bouwnijverheid immers precies datgene wat hij in cember had afgewezen en waarvoor hij zelfs een kabinetscrisis had ontke tend. Niemand had in april immers (Vao onze parlementsredactie) De fractieleider van de S.G.P. in de Tweede Kamer, ir. Van Dis, heeft giste- in de Kamer kritiek geleverd op de voorgenomen uitgifte van kinderpostze gels, die afbeeldingen zullen bevatten katholieke feesten als Driekoningen, Palmpasen en St Maarten. „Straks gaat nog postzegels uitgeven met afbeel dingen van Maria en andere santen santinnen", vreesde de heer Van Dis hjj vroeg minister Korthals (die voor het P.T.T.-beleid verantwoordelijk is) dan ook, de uitgifte van dit soort zegels te erhinderen. De S.G.P.-fractieleider zag de zegel kwestie als een symptoom van de „voort schrijdende verroomsing" van ons land (zie ook het benoemingsbeleid). Hij keerde zich in dit verband krachtig te gen de nationale samenwerking (in chris ten-democratisch verband) van protestan ten en rooms-katholieken. „Wij staan", aldus spreker, „geen negatief anti-papis- me voor, maar wij wensen de Reformatie niet tc verloochenen". Behalve tegen het rooms-katholicisme keerde de heer Van Dis zich ook tegen het humanisme, dat in de internationale politiek steeds meer veld wint en de kiem van de mislukking in zich draagt omdat het in strijd ii Gods Woord. Wat N. Guinea betreft: het had de volle instemming en goedkeuring van ir Van Dis, dat de regering het zelfbeschik kingsrecht van de Papoea's wil handha ven en geen gesprek met Indonesië wil aangaan. Tegen het V.N.-plan van minis ter Luns had hij echter grote bezwaren. Als het wordt verwezenlijkt, zal na ver loop van tijd N. Guinea waarschijnlijk toch aan Indonesië worden overgedragen. Ambon en Katanga zijn in dit opzicht waarschuwende voorbeelden. De verlaging van de loon- en inkom stenbelasting had de heer Van Dis liever per 1 januari ingevoerd gezien in plaats van per 1 Juli 1962. Hij deed verder o.m. een krachtig beroep op de regering haar spijtoptantenbeleid te herzien. Geen goed woord De voorzitters van twee andere oppo sitionele Kamerfracties, de heren ds. Van der Veen (pac.soc.) en Paul de Groot (comm.), hadden voor het N. Guinea beleid van de regering geen goed woord over. N. Guinea hoort bij Indonesië, zo zeiden ze; van zelfbeschikking wilden zij niets weten. Beide heren wraakten ook vele andere punten van het regerings beleid, waaronder in het bijzonder de voorlichting inzake dc zelfbescherming in oorlogstijd. Vermelding verdient ech ter ds. Van der Veen's verwijt aan de C.P.N., dat ze de hervatting van de Rus sische kernproeven goedkeurt. De heer De Groot werd door voorzit ter Kortenhorst nog tot de orde geroe pen omdat hij de opperbevelhebber van het W. Duitse leger een „oorlogsmisda diger" noemde. Toen de communist wei gerde dit woord terug te nemen, schrapte dr. Kortenhorst het zelf en ontnam ver volgens de sputterende C.P.N.-fractie- leider het woord, er aan toevoegend dat wanneer diens kwalificatie niet onder parlementaire onschendbaarheid zou zijn gebruikt, van een misdrijf sprake zou zijn geweest. of de overheid tot haar eigen verweer niet de publikatie van de ware toedracht verplicht moet stellen. In dit verband drong prof. Oud er het kabinet op aan, wegen te vinden op de zaak-Van der Putten het volle licht te doen schijnen. Zij zou dit kunnen doen ten overstaan van de vaste Kamercom missie voor defensie. Iets dergelijks gebeurd bij de zaak-Meulenbelt. Van de integriteit van de bewindslieden van defensie was prof. Oud intussen ten volle overtuigd. De beide door de heer Burger inge diende moties horen volgens prof. Oud thuis bij de behandeling van de betref fende begrotingshoofdstukken. Niette min wil de WD-fractie er nu we beslissing over nemen. Het is overigens opvallend, dat mr. Burger met zijn hevige kritiek op het „ondermijnde regerings beleid" niet verder komt dan de indie ning van deze twee moties, aldus prof. Oud. Nieuwe K.V.P.-fractieleider: (Van onze parlementsredactie) DE stap van de regering inzake internationalisering van Nieuw-Guinea is niet zonder risico's. Maar als de kans van slagen redelijk is en onze politiek van verantwoordelijkheid er beter door wordt begrepen, acht mijn fractie het gewenst die risico's te nemen." Dit zei de nieuwe KVP- fractieleider, dr. De Kort, gisteravond in de Tweede Kamer toen hij de voorstellen van minister Luns aan de V.N. ter sprake bracht. De heer De Kort stond afwijzend tegenover een gesprek met Indonesië als dit ten koste moet gaan van het zelfbeschikkingsrecht der Papoea's. Maar wel meende hij, dat Indonesië „een royale kans bij het volk van Nieuw-Guinea moet worden geboden". De (door zijn fractie onderschreven) belofte van zelfbeschikking aan de Pa poea's kenschetste dr. De Kort als het kernpunt van dc Nederlandse N.-Guinea- politiek in verleden en heden. Het kabi net-De Quay heeft die belofte dichter bij de uiteindelijke verwezenlijking gebracht Van vele zijden wordt in ons land druk op het kabinet uitgeoefend om N.-Guinea maar ineens aan Indonesië over te dra gen. Pleidooien in die richting noemde de K.V.P.-fractieleider „irreëel", o.m. omdat voorbijgaan aan de morele betekenis i de gedane belofte. Het zou trouwens een volkomen verkeerd beleid ge tuigen om aan te sturen op overdracht aan Indonesië zonder vooraf de instem ming van de autochtone bevolking daar voor te verwerven. Dr. De Kort nam aan, dat de regering zich er bij voorbaat van verzekerd heeft dat de door minister Luns gedane voorstellen een redelijke meerderheid in de V.N. zul len verkrijgen. Zijn fractie begroet die voorstellen met warme instemming, o: dat er positieve kanten aan zitten. Als het nog steeds bestaande wantrouwen van heel wat V.N.-landen in onze N.-Gul- nea-politiek zullen wegnemen en de in ternationale spanningen rond N.-Guinea zullen doen verminderen, is dit langrijk winstpunt Aan de andere kant vormen ze zeker niet het „ei van Columbus", omdat conflict met Indonesië niet oplossen de deur naar de Indonesische aanspra ken dicht gooien. Dit is echter een zaak. die Indonesië voor zichzelf zal moeten klaren. Dit land zal hogere belangen in de plaats moeten stellen van eigen natio nalistische gevoelens. Maar omdat N.- Guinea het op den duur niet zal kunnen stellen zonder de vriendschap van Indo nesië, zal laatstgenoemd land een royale kans in N.-Gulnea moeten worden gebo den. Van bedreigingen met geweld moet het dan echter afzien. „Op herstel van normale betrekkingen met Indonesië stelt m(jn fractie zeer hoge prjjs, maar de voorwaarde van opoffering van het zelf beschikkingsrecht blijft voor on vaardbaar aldus dr. De Kort. Woningbouw Het overige beleid besprekend, gewaag de de KV.P.-woordvoerder van tevre denheid over het totale woningbouwpro- gram van 90.000 woningen voor 1962. Dit getal wenste hij overigens niet te zier als een absoluut maximum. Voor wat be treft de verdeling van de 90.000 huizen over de verschillende sectoren, bestaan er in de katholieke fractie nog wel enige twijfels, maar die zullen bij de begro tingsbehandeling van volkshuisvesting en bouwnijverheid wel naar voren komen. De heer De Kort legde de regering vooraf een verlanglijstje voor, waarop o.m. prijkten: een nota over de verkeers problematiek, een nota over de inschake ling van de maatschappelijke organen (motie-Romme)een wetsontwerp tot ver laging van de kiesgerechtigde leeftijd, een spoedige bezinning op het spijtoptan tenbeleid. Met betrekking tot het laatste punt erkende de héér De Kort volledig het recht van de regering om de motie- Van Doorn naast zich neer te leggen. In het sociaal-economisch vlak pleitte hü er van uitgaande dat de arbeidsschaarste wel zal blijven voor een voorzichtig beleid, gericht op de opvoering van de diepte-investeringen die de produktivi teit verder kunnen doen stijgen. C.H. fractieleider Tilanus: (Van onze parlementsredactie) OOK de fractieleider van tie christelijk-historischen, dr. H. W. Tilanus, heeft gisteren in de Tweede Kamer de Nederlandse Nieuw-Guinea- voorstellen aan de Verenigde Naties met instemming begroet. Hij achtte ze in het licht van de omstandigheden „verstandig en alleszins aanvaard baar", temeer waar de regering zo duidelijk vasthoudt aan het zelfbeschik kingsrecht van de Papoea's. Een gesprek met Indonesië is volgens de c.h.- leider niet mogelijk zolang dit land het zelfbeschikkingsrecht loochent. Hij kon dan ook niet begrijpen, dat zijn anti-revolutionaire collega dr. Bruins Slot wél een aanvaardbare basis voor zo'n gesprek ziet Dr. Tilanus was van oordeel, dat men door het overvloedige geschrijf en ge praat over Nieuw-Guinea de regering voor grote moeilijkheden heeft geplaatst. Ondanks hun goede bedoelingen hebben mensen als Rijkens ca, prof Duynstee en de Nijmeegse hoogleraren aan regering en volk een slechte dienst bewezen. Door het kabinet tussen de benen te lopen hebben deze heren „inwendig meer be dorven dan hersteld. Het ware misschien beter geweest wanneer de regering hen vroegtijdiger zou hebben geadviseerd de pogingen om de betrekkingen tussen Nederland en Indonesië te herstellen, geheel te staken. De wijze waarop Soekarno de kwestie N. Guinea opblaast tot een wereldpro bleem. noemde de heer Tilanus „ergerlijk en ongehoordEerst heeft de Indone sische president onze landgenoten in Indonesië behandeld op een manier waar voor geen woorden zijn tc vinden. Toen verbrak hij zelfs het indirecte diploma tieke contact met ons land en deed daar mee iets. dat geen precedent heeft in dc internationale politiek. En onlangs meen de hij zich dan een „vriendelijk gebaar" in onze richting te kunnen veroorloven door op een gesprek te speculeren. Maar Soekarno weet. dat de door hem gcsteldi- voorwaardc van overdracht van N. Gui nea nan Indonesië voor ons onaanvaard baar is. Tekenend is overigens, dat zijn Belgrado-broeders, gezien hun slotver klaring. N. Guinea lang niet zo belang rijk achten als hy. Erg gelukkig was de heer Tilanus niet met de bereidverklaring van de regering om het bestuur van N. Guinea aan de V.N. over te dragen Het ware hem liever geweest wanneer Nederland, zonder door Indonesië te worden gestoord, zijn taak in N. Guinea had kunnen volbrengen. Maar helaBs is die verstoring door Indo nesië een feit en gelet daarop verdienen dc voorstellen, die minister Luns in de V.N. heeft gedaan, alle steun. Als die voorstellen worden aanvaard en de span ning rond N. Guinea er door zou worden verminderd, zou dat de heer Tilanus van harte verblijden De c.h. fractievoorzitter vervolgde: „De formulering van de Troonrede, dat een gesprek met Indonesië helaas niet moge lijk is gebleken gezien de door dit land gestelde, onaanvaardbare voorwaarden, acht ik volkomen Juist. Hoe de heer Bruins Slot toch een aanvaardbare basis voor zo'n gesprek ziet, is mü niet duide lijk Dat w(J als christen-mensen het graag anders zouden zien. geef ik de heer Bruins Slot graag toe Maar gezien de concrete werkelijkheid van vandaag kan ik niet met zyn gedachtcngang instem men. doch wel met die van de Troon- K i nderbijslag Ook op tal van andere punten kon de heer Tilanus zeer wel met hel ge voerde en te voeren regeringsbeleid akkoord gaan. Zo kan naar zijn mening het kabinet terugzien op een succesvol loon- en prijsbeleid. De wijzigingen, die minister Veldkamp nu in het ont werp Algemene Kinderbijslagwet heeft aangebracht, beschouwt de c.h. fractie als een stap in de goede richting. De regering overwege echter of in hef fiscale vlak nog niet ie te kan worden gedaan voor hen die tot hun 65ste premie moeten betalen maar er niets voor krijgen. Wat betreft het toelatingsbeleid voor spytoptanten was de heer Tilanus ge neigd het standpunt van het kabinet het algemeen en van minister Beerman in het bijzonder te delen. Het had hem goed gedaan, dat in de pers openlijk werd uilgesproken, dat dc kritiek, die tijdens het jongste spijtoptantendeb^t de Kamer op de bewindsman van justitie werd uitgeoefend, tc scherp cn te tioneel is geweest Evenals prof. Oud maakte dc fractievoorzitter zich zorgen over de vallen die soms in de pers op bepaalde bewindslieden worden gedaan. Vooral de ministers en staatssecretarissen var fensie plegen het tc ontgelden. Het wordt tijd. dat de redacties van de betrokken bladen zich afvragen of met hun agitaties het landsbelang wel wordt gediend. Bezwaren Ernstige bezwaren heeft volgens de heer Tilanus de c.h. fractie tegen het regeringsvoorstel om een belasting op minerale ollen ln te voeren. De c.h. vre ten, dat hierdoor ooral de kleine bedrij ven zullen worden getroffen. Ongerust ls de fractie ook over het uitbiyven van eei arbeidsongeschiktheidswet. De huidlgi In valid i tel (suit keringen zUn absoluut h laag. Als de wet er niet op tyd komt zou de Invoering van een noodwet voor de interimfase moeten worden overwogen. Met de door de heer Burger (§oc.) gis teren ingediende moties kon dc hoer Tilanus onmogelijk meegaan. Die over de A O W.-uitkeringen noemde hij „eer, prachtige propagandastunt", waaraan hij overigens geen behoefte had. De heer De Kort besloot zijn betoog met enkele filippika's tegen de heei Burger (soc.) en diens moties. Hij meende, dat het kabinet-De Quay „zich gelukkig kan prijzen dat de kri tiek van de heer Burger te weinig ge varieerd is om ernstig te worden ge in". Getuige zijn moties moet ern stig betwijfeld worden of de heer Bur ger op zijn beurt zijn tegenstanders wel au sérieux neemt. De K.V.P.-frac- tie-voorzitter kon overigens instem-- met het vermoeden van zijn so cialistische collega, dat in ieder geval de verkiezingen van 1963 geen kabinetswisseling meer zal plaatsvin Vrije zaterdag belemmert import van slachtvee De import van levend slachtvee In Nederland ondervindt belangrUke moeilijkheden door de Invoering van de vrije zaterdag voor rijksambtenaren. De ryks-veeartsenUknndlge dienst heeft na- melUk besloten noch het op zaterdag noch het op zondag ingevoerde vee te De import loop*, in hoofdzaak via de havens van Rotterdam. Amsterdam, Maassluis en Scheve rnn gen Het is vaak onvermijdelijk dat de schepen op zater dag of zondag aankomen. Met name door de dierenbescherming in de inspectie Rotterdam is er bij herhaling 'egen ge protesteerd dat het vee of gedurende het weekeinde in de ruimen van de schepen moet biyven, zoals in Maas sluis gebeurt, of een of twee dagen in een geïmproviseerde kraal op de kade Zowel bij het abattoir van Den Haag als dat van Rotterdam zijn goede stallen, waarheen dc beesten onmiddellyk na hun lossing gebracht zouden kunnen worden. Maar voor dat kan geschieden, moeten zy eerst gekeurd worden. Deze keuring is een vereiste om de Neder landse veestapel te vrywaren van be- •mettelyke ziekten. PTT-er vervalste spaarbankboekjes De officier van justitie te Amsterdam heeft dezer dagen voor de rechtbank al daar een gecombineerde gevangenisstraf van twaalf maanden met aftrek, waarvan 3 maanden voorwaardelijk met 'n proef tijd van drie jaar en onder toczichtetcl- ling geëist tegen de 43-jarige PTT-em ployé P. L. uit Hilversum. De employé, die op te grote voe* leef de. vulde een blanco spaarbankboekje met zijn eigen nnam in met een tegoed van f 1000 cn liet zich op een bijkantoor het geld uitbetalen. Aangezien hy zelf belast was met het controleren van kwi tanties en dagstaten van dat bykantoor, liet hij zijn eigen kwitantie verdwyncn en vervalste de dagstaten. Later ver valste de verdachte bovendien zyn eigen spaarbankboekje en lieit zich nog eens 1000 gulden uitbetalen. De ontslagen employé betoonde ter zitting veel 6pijt van het gebeurde. Hij heeft zyn schul den aan de PTT volledig afbetaald. Uit spraak 17 oktober. „Ieder weet dat dit kabinet niet an ders is dan een politieke stunt tegen de Party van de Arbeid". Met deze ontboe zeming is de rede waarmee de socialis tische fractie-voorzitter mr. J. A. W. Burger gisteren de algemene beschou wingen in de Tweede Kamer opende, wel gekenschetst. Het beleid van het kabinet ln de af gelopen tweeënhalf jaar besprekend, stelde mr. Burger, dat de kabinetsformatie van 1959 een mislukking ia gebleken. De A.R.P. en dè V.V.D. spraken tenminste duidelijk uit, waarom het hun in '59 te doen was: zy wilden zonder meer de so cialisten kwijt. Alléén de KVP bleef het „zakeiykheidssprookje" van prof. Romme handhaven Mr. Burger herinnerde er aan, dat hy dit kabinet zakelyk, welwil lend en gematigd tegemoet was getre- Maar sedert de wilde busstaking van begin 1960 was by hem de overtuiging ge groeid, dat een sterker kabinet des noods van dezelfde politieke samenstel ling mogelyk en noodzakehjk Sedert die busstaking kreeg de Kamer van dit kabinet vele nationale en inter nationale blunders te verduren. Zwakke plekken in de regeringsploeg werden niet verwyderd. Eindelijk greep de pers In moest minister Van Rooy aftreden. Spre ker moest wel tot de conclusie komen, dat zonder de P. v. d. A. blijkbaar niet fatsoenlijk kan worden geregeerd. Met die conclusie was hy overigens niet ge lukkig. De afwezigheid van het alterna tief maakt onze democratie niet gezon- De meest wezenlijke grief van de P. v.d. A. tegen het kabinet-De Quay Is volgens mr. Burger: de ondermynende Invloed die het uitoefent op het rege- ringsbesteL Deze regering heeft ook In het afgelopen Jaar weer het „lied var schUn en wezen" gezongen. Dit blUkt dul- delijk als men de Jongste troonrede ver gelijkt met die van vorig Jaar. Van cen tralisatie wordt niet gerept, van bezits vorming nauwelijks gefluisterd, hei peil van de ryksulgaven overschrydt de 10 miljard, de belastingdruk is niet licht, maar verzwaard. Verdrietig „Een beetje verdrietig voor hen. die altijd op de internationale weg hebben gewezen, is het, dat de re gering de internationale weg met Nieuw-Guinea inslaat, nu Neder land geen been meer heeft om op te staan", sneerde mr. Burger, ter onderstreping van zijn stelling, dat het kabinet de democratie onder mijnt. Een van de pyierg van de democra tische orde noemde mr Burger een goed functionererde vakbeweging. De vakorga nisaties worden echter door dc regering geringeloord. „Een beeld van stuntelen" noemde de socialistische spreker hc loonbelcid van het kabinet. Wat de woningbouw betreft, de ontwik keling is de regering geheel uit dc hand gelopen, aldus mr Burger. Van een rechtvaardige verdeling van de beschik bare woonruimte is geen sprake meer. Nog twee andere tekortkomingen, die ook aan voorgaande kabinetten moeten worden verweten noemde de heer Bur ger: de defensie en Nieuw-Guinea. Het blijkt nu, hoeveel miljoenen by de ver bouwing van enkele oorlogsschepen over de balk zijn gegooid. Veel noodzakelijke verbeteringen zijn daardoor achterwege gebleven. Dit opofferen van enorme be dragen aan hobby's gaat ten koste van onze paraatheid. Mr. Burger diende een motie ln, waar in hU zich uitspreekt tegen het aanbren gen van rakeUnslallatles op de kruUer De Zeven Provinciën en de regering uit nodigt. het daarvoor uitgetrokken be drag doelmatiger te besteden. Mr. Burger diende nog een tweede mo tie in. waarin zijn fractie de regering verzoekt de A.O.W.-uitkeringen op kor te termijn met 50 pcf. te verhopen. Dit ware in etappen te verwezenlijken. Over de kinderbijslag zei de heer Bun ger, dat zijn fractie een algemene kinder bijslag wenst, die een algemene byslag ook aan het eerste en tweede kind uit keert via egn gedeeltelijke financiering uit de algemene middelen. Dit ls het be»' mogelijke voorstel en als dit er nu niet Nieuw-Guinea Tenslotte sprak mr. Burger over de kwestie N.-Guinea. Hij begon met o.m. te verklaren „weinig heil te zien in een arrangement tussen Nederland en het In donesië van Soekarno. Zo'n bilateraal ar rangement zou altyd eenzijdig zyn, want niemand hecht waarde aan Indonesische toezeggingen aan Nederland. Spreker ging voorts van vief „nood zakelijkheden" uit, die hy als volgt for muleerde: 1 Nederland zal zich niet mogen ont trekken aan zijn uitspraken inzake de zelfbeschikking van de Papoea's. Die uitspraken waren volgens mr. Burger vaak overtrokken, maar ook in de nor male en toepasbare zin van het woord heeft de politiek van zelfbeschikking»- belofte consequenties, waaraan wij ons niet mogen onttrekken. 2 Om uit te maken waar die soevereini teit uiteindeiyk terechtkomt, is een in ternationale interimfase geboden. Wij dienen belanghebbende invloedrijke derde landen te bewegen de gezags verantwoordelijkheid voor Nw-Guinea nea tijdelijk op zich te nemen om met inachtneming van een verantwoorde mate van zelfbeschikking een definitief arrangement te treffen voor wat betreft de status van N.-uinea. In die fase zuil ende Papoea's normaal de kans moeten krijgen met Indonesië in contact te komen. Ook moet hen o.m. duideUjk gemaakt worden hoe onwenselijk het is met Ne derland te verbonden te bhjven. 3 Nederland moet ter wille van het zelf beschikkingsbeginsel voor een redelyk aantal jaren de gewenste gelden en functionarissen beschikbaar biyven stellen. 4 Nederland draagt de soevereiniteit over N.-Guinea aan een internationale groep over op voorwaarde, dat die groep bereid is de uiteindclyke status vast te stellen met inachtneming van de zelfbeschikking. Het zou ongewenst zijn, dat Nederland of Indonesië aan die internationale groepering deelne men. Wel moeten b.v. Amerika en India er zitting in hebben. Mr. Burger stelde met nadruk, dat de door hem geschetste politiek met en zon der inmenging van de V.N. mogeUjk T rouwpartij stopt melkbezorging van onze correspondent) Een trouwparty is er de oorzaak van geweest dat alle huisvrouwen in Mid delburg vandaag verstoken zyn geweest van dc melkbezorging aan dc deur. D« Middelburgse meikslyters zijn nJ. alle maal thuis gebleven. Gisteren moesten de huisvrouwen voor twee dagen melk nemen. Oorzaak was het huwelyk van de dochter van dc directeur van het coop, produktiebedryf. Niet alleen dc dochter die vandaag in het huwelyk treedt, maar ook een tweede dochter alsmede hun vader werken op dit be drijf, zodat er een te grote achterstand in dc administratie zou komen. Ook vreesden dc melkslij lars dat er een grote opstopping voor het kantoor van het prudukticbedrijf op het Hofplein zou zyn. Inmiddels hebben de Middel burgse huisvrouwen geprotesteerd en ook de voorzitter van dc Chr. Midden standsvereniging heeft een protest la ten horen tegen deze gang van zaken omdat men het wel bijzonder merk waardig acht dat voor een huwelijk dc hele melkbezorging een dag moet stop pen. J J Kerving. Oranjetaaa 30.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 9