IN NIET
I
'sutljjar Cljrisr
EN JfiN
GEESTELIJK
LEVEN..
maar toch niet
gerust
VERWACHT 25.000 JONGEREN IN JERUZALEM
Financiële hulp voor het bijzonder onderwijs?
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1961
De positie van de protestantse kerken in Ierland (II)
God geen Rode Pimpernel
Onl
ilane* hoorden we ln een dienst van voorbede ook
ïidoen voor de mensen achter het ijzeren gordijn:
„Geef." zei de bidder, „dat er nog veel mensen kunnen
vluchten uit Oost-Duitsland." Het was een goed gebed
een oprecht gemeend gebed en toch vroegen we ons
een ogenblik af. waarom deze man juist dit bad.
HU was begaan met het lot van deze mensen, maar God
neemt ons niet uit de wereld weg. maar komt in de
wereld bij ons, ceeft ons de kracht Geldt dat ook
niet voor Oost-Du itsland? God kan deze mensen de
kracht geven die zij nodig hebben om daar hun chris
telijke taak te vervullen, of kun Hij dat niet?
Even dacht ik: Hoe groot is het geloof, of beter hoe
groot is de God van het geloof van deze bidder. Is
net een God die wel de mensen kan helpen vluchten,
maar niet kan helpen blijven? Is Hij een God die
wel H <i ,n het 1 ren gordijn kan werken yill en later door onre koning Willem III, die Jaco-
die kant? Dan is God kleiner dan
St. Patrick's Cathedral in Dublin U
de nationale kathedraal van de
Ierse Kerk. Hier werd koning Wil
lem III gehuldigd na sijn overwin
ning aan de Boyne in I960. De gro
te Jonathan Suift ligt er begraven,
de Engelsman, die zich steeds ex
cuseerde, dat h(j in Ierland was ge-
(Van een onzer medewerkers)
T""kE reformatie heeft zich in Ierland niet spontaan vol
trokken, maar werd de Ieren opgelegd eerst door Hen-
Chroesjtsjef.
Ne<
bus II uit Engeland naar Ierland verdreef en aan de rivier
De felle vervolgingen van rooms-katholieken vonden niet
plaats ter wille van het geloof, maar vanwege de eigen
zinnige politiek van onder andere Hendrik VIII. De ge
wetensvrijheid van het overgrote deel van het Ierse volk
werd opgeofferd aan zijn persoonlijk verlangen om met
Rome te breken.
Onder koning Willem m werd
het hun mentaliteit en hun le
aantref-
icsg van Ierland betreft. Zij zijn bruik
die rooms-katholieken uitsloot uit soms hd Van een klein geheim le- ^je m{
het parlement. Bovendien verbo- gertje, dat zo nu en dan nog eens vormen
den de beruchte „penal laws" in het nieuws komt, doordat het keiu Maar
hen land te kopen en eigen onder- «J, TfX ^'dalfN^iïS-
sympathie weet op te wek- 2e kerk er' meer
wijs te geven. Geen
rooms-katholiek mocht advocaat, ken.
eenvormigheid.
Het gevolg was dan een druk, dat de Ieren van het noor- liturgie en interieurkunst hebben
groeiende exodus van de Ierse deQ feUer en zelfbewuster leven we een soort van middenvorm",
adel en liter ook van het gewone T„ het om. BjjjU. rijn
Men vindt er geen
op, of het dat hoewel onder Engels be- i^nd^
i Napoleon
stuur, toch volledig Iers willen kruis boven het altaar, geen af-
kiezen, maar Engeland wist llJn g^^en streven daarnaar £eeldingen
dit te voorkomen dooreenu"'e met zo'n felheid, dat ze zich be- da't de ref0rmatie in Ierland wat
met Ierland te stichten. Het ge- ^ere nati0nallsten dan de bewo- rigoureuzer is geweest dan in
volg wai echter det Ierland voor n,rs van de ,,.rM vrijstaat
een groot deel financieel moest len
FranseT Het Zd^erarmde en De doSiek deze Is
terwijl Engeland een nieuwe toe- Xm"t iomf eenhaa' varvat in "rtiMsm -
komst vond door de industriële re- door hun woorden tegen hc
volutie verarmde het land nog die naar onze begrippen
meer. Met sprongen liep het be- ;^enterie'Sinslaegasplerte!;ieWrMJ
volkingsaantal terug. Door de hon- zekere angst voor hereniging
gersnood van 1846 kwam de emi- het rooms-katholieke deel een
gratie, vooral naar de Verenigde In het noorden is 55 procent
de bevoikmg protestants,
Staten, op gang. Geen wonder ZIlidpn slechts 5 nrorent.
dat onder de achterblijvenden
het verlangen naar zelfbestuur
begon te ontwaken.
Teenagers sparen
nu reeds voor
congres in 1964
Op de plaats waar Johannes
de Doper de Heiland doopte ral
len tussen kerstmis en oude
jaar 1964 naar schatting 25.000
jonge mensen van veertien jaar
en ouder bijeenkomen. Als al
le plannen verlopen, zoals ze nu
op papier staan, zal dit het
grootste jeugdcongres zijn, dat
ooit georganiseerd werd. Het
plan kwam op bij de leiders
van de Internationale Youth for
Chrlst-beweging, toen 100.000
Amerikaanse teenagers naar
Washington kwamen voor een
zes-daags congres. „Zo moest
de jeugd van de wereld bijeen
kunnen komen", dachten ze.
Het is niet bij een wens geble
ven. De eerste stappen op weg
naar de verwerkelijking zijn
reeds gedaan.
De ziel van dit plan is Ted
Engstrom, de internationale voor
zitter van Youth for Christ, die
deze week Ln Nederland is, om in
een aantal Jubileum-rallies te
Streken en een conferentie van
uropese werkers te leiden. „We
hebben lang nagedacht waar wij
Engeland. Het was een zaak
een kleine groep, die zich tegen-
i overweldigende
dfeOr„h.anrTn02edebneS.Seo^voorn ËnFelse sta.t.k.rfcto 15«
den deze artikelen opgesteld te
Londen. Het heeft tot 1634 ge-
zuiden slechts 5 procent.
Kerk van Ierland
Zelfbestuur
Oecumene
Is de oecumenische gedachte
al doorgedrongen? Volgens Rev.
W.S. Laing van de Church of
Ireland vindt de oecumene veel
belangstelling, ook bij rooms-ka
tholieken, wat voor de Ierse pro-
De Engelse houding begon lang
zaam maar zeker onder de druk höórT een ka'thedraal
van de omstandigheden ook te ..deken" en de stad
veranderen. Een emancipatiebe- ^f^rap„ ™a®
weging greep om zich heen. Het
doel was de Ieren binnen de unie Armagh waar St. Patrick vólgens
met Engeland
te geven. De verstandige, maar Ierse kerk_
extreme Ier O'ConbeU achtte ech- De „atio„ale kathedtaal ls
De Kerk van Ierland ..„..Jl
episcopaalse zusterkerk van de tëstanten erg" belangrijk"is"." .^He-
Engelse Kerk. Zij omvat veertien laas", zei hij. ..zijn we wat de
groot aantal leerstellingen betreft niet veel
bisdommen BH p.
parochies. Bij elke 'Disdomzetel naar elkaar toe gegroeid. Er
i !._n i ,ej veej samenwerking tussen
de ka- de protestantse kerkgenootschap-
ty noe- pen.
Er zijn vier aartsbisdom- In de Presbyterian Church
de^aartsbisschop van leidt soms een voorganger van
kerk de dienst. Omgekeerd
wel St. Patrick's Cathedral in Du- Een Ncd"l»°d", die al Jaren
blin, niet ver van de plaats 'n Dublin woont, maakte ons op-
■kaihöïiékë' emancipatie. Hij Patrick voor het eerst voet merkaaam op een bepaalde anpst
- j op Ierse grond zette. voor Romp dl.
bleef steeds binnen de perken »- voor «ome, au
In 1936 had de Ierse Kerk in
een dergelijke conferentie
beste zouden kunnen houden.'
vertelde hij j
In deze tent rallen de grote ver-
i. „Even dachten gaderingen worden gehouden.
Amerikaanse stad.
Bijbels terrein
Youth for Christ heeft Jordanië
Sekozen in plaats van Israël om-
at ln dit land veel meer plaatsen
uit de bijbelse geschiedenis te
maar we wilden er beslist geen
Amerikaanse affaire van maken.
Toen ls gedacht aan steden als
Parijs of Rome en zelfs aan To
kio, maar uiteindelijk hebben we
toch het oog laten vallen op de
Hoessein
Volgens de overlevering werd de
Heiland op dit punt in de
daan door Johannes de Doper
gedoopt. In 1164 hopen 25.000
ien voor een zesdaags congres,
rin zij zich in het bijzonder
en bezinnen op de opdracht
Christus Zijn discipelen
sven heeft op de Olijfberg.
Itoch wel heerst
de wet in zijn verzet tegen de Vrijstaat 145.000 leden, onge- bi^ de protestanten. Ze worden
de overheersing, maar dat kan ,v?er 4_procent van de totale bevol- in "iets gehinderd
niet gezegd worden van Pamell,
de latere leider van de „Home cent van de bevolking van geheel
Rule Party". Deze vond steun bij Ierland. Meestal rekenen de kor- Zijn er ook buitenkerkelijken''
de illegale Sinn Fein-beweging en J«n de beide delen van het groe- „Wij zijn in Ierland met alles
na„ii( Aia e eiland eenvoudig bij elkaar, wat achterop", zei een studente
de Land-League van Davitt die omdat er geen kerkelijke gren- uit Dublin. „Ook met de ont-
pachthervormingen eiste. zen zijn. Kort geleden is er een kerkelijking. In dit geval is het
nieuwe telling gehouden. De uit- misschien gelukkig."
Hoewel Gladstone in 1881 deze komst ie nog niet bekend, maar Overal in Dublin dient de kerk
laatste partij tegemoet kwam bleef «^t is wel duidelijk, dat de getal- zich aan. De oudjte kathedralen
de els om Home Rule (zelfrege-
der de leuze „Verbreekt de band
met Engeland!" wilde hij rooms-
katholieken en protestanten ver
enigen onder één vaandel.
Omstreeks die zelfde tijd werd
de Church of Ireland als staats
kerk afgeschaft. Dit had tot ge
volg, dat de leden van deze kerk
wat meer nationalistisch wer
den. Bovendien verdween er een
grief van de rooms-katholieken.
Maar er waren er toen nog ge
noeg over. De rooms-katholieke
emancipatie kwam pas goed op
gang onder de bekwame O'Con-
nell. Toen pas kon een rooms-
katholiek advocaat of arts wor
den apn een eigen universiteit.
Voordien gingen ze naar het
continent, waar ze meer libe
ralisme, meer ideeën van de
Verlichting opdeden dan de En
gelsen wel wensten."
Inderdaad, zij voelen zich
hecht met Rome verbonden. De
ze gehechtheid is traditioneel en
is ontstaan toen de Engelsen de
Ieren het gebruik van de mis
ontzegden, eigen Engels ritueel
wilden invoeren, en in het alge
meen elk contact tussen Rome
en Ierland wilden verbreken.
Ontvangst
Toen in juli van dit jaar het
Patrician Congres gehouden
werd, ter herdenking van het
feit dat St. Patrick 1500 jaar ge
leden stierf, werd de pauselijke
gezant, kardinaal Agagianian,
met geweldige geestdrift ont
vangen. Alleen deed de militai
re entourage van straaljagers en
erewachten ons wat vreemd aan;
dit was zeker niet met Patrick's
vreedzame invasie van meer
dan vijftien eeuwen geleden in
overeenstemming.
Toen we hierover spraken met
Rev. W.S. Laing. vertelde hij;
„Vijf jaar gelede
onze kerk al een S
devaart gehouden,
een groots opgezette plechtig
heid, maar van de andere zijde
heeft men geoordeeld dat het dit
jaar gevierd moest worden".
Jammer genoeg is het dus niet
mogelijk geweest de nationale
apostel op nationaal-oecumenische
wijze te herdenken.
Opvallend is de grote devotie
van de Ierse rooms-katholieken.
Daarnaast bestaat een uitge
breide handel in vaak smakelo
ze religieuze voorwerpen. Overal
ziet men in de stad boven de
portalen van de grote huizen de
beschermheiligen, lectuur en
prentjes krijgt men op straat
aangeboden, iedereen draagt het
St. Patrick embleem.
Ook het bedelen op straat is
geen uitzondering. In de zomer
komen een massa „tinkers", Ier
se zwervers, naar de steden.
Op het platteland is het bijge
loof nog diepgeworteld. Toen
laatst een heuvel moest werden
geslecht, rezen er protesten,
In de grote wirwar van me
ningsverschillen, historische tra
dities en zonderlinge, haasl
„on-Europese" rudimenten, moei
een buitenlander niet uit het oo{
verliezen, dat de Ier zoals hl|
ons tegemoet treedt, een harte
lijk en gelukkig mens is, wel
eens al te zorgeloos, of tot over
dreven melancholie geneigd
maar dat hij ondanks de erfenl
van een verleden vol verdeeld
held en haat toch tevreden Ie, e
de ware levenskust weet te be
oefenen.
de Church of Ire-
het congres biji
werd Christus dc
Doper gedoopt.
ring) bestaan en eindelijk ln 1914
zagen de Ieren hun wens ln ver
vulling gaan. Maar de wet kon
door een opstand in Noord-Ierland
en door het uitbreken van de eer
ste wereldoorlog niet toegepast
worden. Het heroïsche Paasop-
roer van 1916 maakte echter een
einde aan alle politieke scher
mutselingen en na een strijd van
jaar kon op 6 december 1921
len lager zullen zijn dan de vorl- behoren
ge volkstelling uitwees. land.
Een predikant van deze Ierse Van de Presbyterian Church,
Kerk, ds. R. C. Armstrong zei die historische relaties heeft met
ons: Schotland, wonen de meeste le-
„Door de voortdurende emi- den in Dublin of voorsteden. Dit
gratie hebben wij tekort aan wat betreft de Republiek. Sinds
geestelijken en parochianen en de Ulster Plantation is Noord
zijn wij genoodzaakt. telkens" Ierland natuurlijk een bolwerk
twee of meer parochies samen van de door John Knox gestich
te smelten. Natuurlijk heeft te kerk geweest. Ook kent Dublin
i-katholieke zijde de Unitarian Church, die op
naar verhouding evenzeer met schreeuwerige affiches propa-
zal komen mutsellngen en na een strijd van teruglopen van het aantal te ma- geert „niet te letten op leer of
I.CIU uumua uuui Johannes de a 1Qo, ken, maar door de vaak grote onderlinge gescheidenheid, maar
Samen met zijn vriend en me- Doper gedoopt. tulgd dat teenagers het beste door *es d®ce"lbcr 192 gezinnen valt dit erg mee. En alleen de nadruk te leggen op het
h?rt^nerhA^k lan'Daar komt bij dat de ontvangst teenagers voor Christus gewonnen de Republic of Ireland worden bovendien onze kerk had vroeger geloof in dc ene en waarachtige
I I— Tnrdnmë buitencewoon harte- kunnen worden. uitgeroepen als zelfstandige staat, onder de Engelsen veel leden die God
tc zlrn of het plan daarvoor ver- ln.Jordanië buitengewoon narte „oordellik «redeelte bleef even- smds het ontstaan van de Repu- Uiteraard hebben we ook met
weaeniUWUig vatbaar to. Hij werd „fJUl fiSlfait^ mu wü- Daarom zullen vanuit Amerika Het noordelijk gedeelte bleef even bliek zijn vertrokken r.k. geestelijken gesproken. Zij
kanhr H^in „ormooniiik Israël zoveel faciliteiten xou wil- WH Ranli ftIs de „ndingstraditie nog ln vertelden ons: „In het Noorden
;re?" „Ja. en ik zou zelfs kun- moeten rooms-katholieken zelf
aen beweren, dat onze zending hun scholen bekostigen, hoewel
gebouwen om~ als slaapzalen te £aan naar het Verre Oosten
wel Engels.
Noord-Ierland
ln Jordanië buitengewoon harte- kunnen worden.
JMU lUk is- terwijl het de
■e-ssein persoonlijk Israël zoveel faciliteiten
omvangen cn deze Arabische len of kunnen verlenen. Koning volgend Jaar vijf teams
vorst heeft de christelijke leiders Hoessein heeft gratis legertrucks agers dc wereld ingaan. Twee
alle medewerking toegezegd. ter beschikking gesteld en school- daarvan komen raar Europa, twee
<t,oUd.„.IJ™..™ {rtSuELpte^iVu^rwUt«,s«mt
L M»r d. TnXno rV<rarf^ Ehfve^an vlia en ^erseliike enigtagen bezoeken en Youth for land noemen) vormt tot op de
j. JSJ5 F-S J g Christ-rallles leiden. Reeds vorig huidige dag het grootste pro- daar ook. Opleiding tot zendeling wij daar nog tegengewerkt.
en de Ame..<aar.:e d F--.inda- De bekende Amerikaanse evan- bleem. Jacobus I heeft een groot vindt plaats aan de Queens Urn- danks de emancipatiewetten. Be-
hon bez. cn an de rivier dm Jor- «list Billy Graham heeft beloofd het >antal „ivinistische Schotten het versity van Belfast, en ook Tri- grijpt u. dat wij het Noorden
daan b.j e Dode Zee een 3e dagen tussen Kerstmis en Ou- team zoals het genoemd werd. h ven zich hier te vesti. mty College levert wel zende- soms „The Black North" noe-
uitgastrext terrein waar agran- dejaarsavond 1964 vrij te houden ons land. Deze Amerikaanse jon- en6„ hebben hun protestant- lingenaf." men? Maar toch hebben wij
schc proeven w-.-r^en genomen, voor dit congres. Hij zal echter ^eren lieten toen een diepe indruk se stempei 0p dit gebied gezet. Over het verschil tussen de waardering voor een protestant
vee wordt gefoirt, nieuwe groen- waarschijnlijk de enige, of een na op hun leeftijdsgenoten ln Rot- Zelfs de daar wonende Ieren zijn Engelse en Ierse Anglicaanse als Wolfe Tone, die in de 18e
ten worden gcuweckt en kippen van de weinige Amerikanen zijn. terdam cn Dordrecht, waar zij door hun invloed geheel ver-En- kerk zei de predikant: „In de eeuw een Ierse nationale partij
53 32--» ïS Mt„d^JfUf,ch "o, 5TSÏS l.ldd.n, „Ut. m„t toch Ier „bleven. Church of England kunt u ritue- stichtte, de United IrUhmen. On-
Ouverture van een tranenzee
sprek: „Je werkt dus niet meer!" zei ilc. Ik vermeed
elk vragend toontje, ik volstond met het feit te constateren.
Onderwijl nam ik Sarie nog eens van terzijde op. Het ge-
hutsel met de koffie had haar goedgedaan: ze zag wat minder
grauw en wat minder pips, maar ze was toch nog wel heel erg
het volkswijkkind, 'n beetje brutaal-knap en tegelijk ook al
'n beetje verflenst.
Uit de praktijk van een
MAATSCHAPPELIJK
WERKSTER
intensief is. U hebt misschien ze 45 pet. van de bevolking
gehoord van ons zendingsveld vatten. In Eire daarentegen krij-
Chota Nagpur, India. Voordat de gen ook de 5 pet. protestanten
communisten in China aan de subsidie voor eigen onderwijs,
macht kwamen, werkten wij Ook op ander gebied werden
bouwen waar mensen onderdak sprekers, maar het is reeds
gebracht kunnen worden cn er is zeker dat zij uit Europa, Afrika
een enorm terrein waar tenten (een zeer bekende Afrikaanse
kunnen worden opgezet. evangelist uit Nigeria) en het
Zowel de regering van Jorda- Verre Oosten zullen komen,
niö als de Amerikaanse Ford
Foundation hebben dit gebied gra- rnt-knuciscmo
tls ter beschikking gesteld. De or- ClUnOUSiaSITie
ganiaatoren hebben reeds de enor. Toen het pUn op h#t j.,riijkse
ïn BorlHn iohtmir» Amerikaanse congres van Youth
miiïfnZShmi? for Christ Winona Lake werd
bijeenkomsten van Billy Graham. bekend gemaakt bleken de Ame
rikaanse teenagers enthousiast te
11 111 xijn. Velen zijn al begonnen te
sparen. Er is voorts een plan op
gesteld jongeren in de gelegenheid
Verkiezingsstunt van Australische partij
r\ I lit gesteld jongeren in de geiegem
Ue hemel kent aeen te stellen dozen bonbons te I
3 kopen. Zij maken vijftig procent
bijzondere scholen. De Rooms de Rooms Katholieke Kerk. heb- land, de Episcopaalse Kerk, 26
gunstelingen
dit h-drr, ,.Mh Plattelands mathodlsUn hebten jë'holên stichten,"alch niet bijzonder druk
«rordt voor hen op een speciale D' Australische Plaltelands pr„byterianen 13 en an. «emaakt om subsidie te krijgen
bannreicemng vastgezet. Er zijn Partij neeit met ae AerKie dere kerken 19 Deze scholen wor- De protestantse kerken laten het
den geheel door de kerken of di-
jongeren voor Wales op komst de kerken reC{ door de ouders gefinancierd.
Jorda- en xeker de Nederlandse emi- -
De hei
gen, door Erleh Maria Remarqne. de Amei
l ltcave Van Holkema en Warns- n"r ''n "k" d' N'deriandse emi- Dit is een bijzonder ra-are last,
Horf v Amtipniam rallen vliegen. granten een verrassing bezorgd, het bijzonder als er nieuwe ge-
A, Amserdam vTo,t"iJf «ïin« ZU heeft lich verklaard voor bouwen gesticht moeten worden,
t DJLÜCh,ÜhVeü Rern8rqufe' dl? ïïi de plannen uiteenzette heb. hulp aan het bijzonder onder-
te bekendheid verwierf met zijn eeQ aantal Aziatische jonge- wijs. In haar partqprogramma
vr,'Snt ren direct een vliegtuig gechar- heeft zij een punt opgenomen
BirSvi I Ook Nederlandse jongeren waarin wordt uitgesproken dat
gepubliceerd die deze eersteling tnn!Vi.n -ich voriee zaterdaemid- h® »r»rinp horoiH mn»t «Ifai H»
de gelovigen
Canberra
Geen enkele Australische staat
""'ove"? toonden zich vorige^atendagmid- d/ regertog bereid moet zijn dë Niraw-Z^d^le. pc
n- kÜ dag in Utrecht enthousiast. Vol- 1*t betalen wdiea toe. Alleen de federale atasi in_mUio„n
ue ne- erarsHp «.-PPlr wnrdt de FuTODeSe
jepul
treflen -l.n'De'he- fSd.inwÏIk,ïór<ltn'êS"EuzooVs. "nle tr belal'n lenihgen c«bërm.' "hiT"."utóëö
mol ker.: geen gunstelingen n et fon»arentie u, on. iand «houden behoeve van het bijzondere sUatjc tussen de staten, hoofd-
de vwr Chr.v n wel wat uitda- °"iaa, ;„"ka" onderwijs. De leningen zullen stad en regerlngszetcl van Aus-
gende titel blijft ook bepaald onder worden over de mogelijkheden echter door dc scholen zelf trallë. heeft een regeling getrof-
het niveau dat Remarque eens be- n <;Daarjvsteem moeten worden resloten Dit
reikte Het dramatische gegeven, van een spa«r»yaieem-
twee mensen die leder Jagen naar
zondere scholen de regering heel
wat minder zorgen heeft voor het zijn veel minder principieel inge-
onderwijs gezien het grote gebrek steld.
aan schoolruimte en personeel.
Berekend wordt dat bijvoorbeeld
i-katholieke scholen
ZE haalde haar schouders op:
„Waarvoor zal ik me 'n on
geluk werken?", vroeg ze rhe-
torisch. „Voor dat kreng soms?"
Ik houd niet van het woord
kreng; ik houd trouwens van
allerlei uitdrukkingen niet, die
zo rauw en slotend zijn. Maar in verband met haar werkkring
verbaasde het woord me bovendien hogelijk. Sarie had vele
malen de lof van haar mevrouw gezongen, alsmede die van de
beide kleuters waarover ze nogal eens te waken had.
„Ik vind kreng geen prettig woord!", antwoordde ik. Ik vond
mijn eerste overweging belangrijker dan de tweede, die toch
weer op 'n soort verhoor zou zijn uitgelopen. En verhoren
moesten vermeden worden. „Hoor je hier ooit iemand zo noe
men?", voegde ik er aan toe.
Sarie keek peinzend. „Nee", bekende ze dan, „maar hoe
moet ik er dan noemen? Ze zit me tegenwoordig de hele dag
te jennen. Niks is meer goed. Vroeger was het altijd Sarie voor
en Sarie na. maar vandaag aan de dag kan er geen vriendelijk
woordje meer af. Het lijkt wel of ik niets meer ken, en ik doe
mijn werk toch net als altijd!" Ze gaf de nodige bijzonderhe
den; het kwam me voor dat er trouwens ook heel wat onno
dige' bijzonderheden werden opgesomd. In elk geval werd me
duidelijk dat ze met alles te laat was, alles te warm of te koud
opdiende, alles uit haar handen liet vallen, alles in het honderd
schopte. En in ruil daarvoor overladen werd met de meest af
grijselijke verwijten en scheldwoorden. Van dat laatste geloof
de ik overigens geen steek.
„Nou nou!", zei ik, toen ze aan het eind van haar litanie
was gekomen. „Je hebt het maar slecht gehad al die maan
den! Ik vind je 'n reuze meid dat je het zo lang hebt uitge
houden..."
SARIE keek me 'n beetje onzeker aan. Gaf ik haar gelijk of
niet? Het ene scheen me even onwaarschijnlijk als hét ande
re. „En ik zou ook uit wandelen gaan, als ze telkens tegen me
zeiden dat ik kon doodvallen!", mediteerde ik verder. „Of de
kelere krijgen!! Ik hoor het haar al zeggen....!" Dat laatste
was beslist niet waar: ik kon me onmogelijk voorstellen dat
déze mevrouw haar dienstbode-kindermeisje-bellekind-en-weet-
ik-wat-meer op deze wijze zou toespreken. Het leek me echt
niet het dialect waarin dames uit de deftige stadswijk.
functie zou kunnen vervullen als in j? Sarie arbeidde, zich uitdrukten. Je kunt daar natuurlijk nooit
------- - helemaal opaan, maar hoogst onwaarschijnlijk was 't wel.
Sarie zag dat ik dergelijke dingen dacht. „Nou ja„", krab
belde ze terug, „ze zei wat anders, maar die stadhuiswoorden
ken ik zo niet!" Een opmerking, die me vermoeden deed dat
procent tot de Rooms Katholie
ke Kerk, 11 procent is methodist
en ongeveer een gelijk percenta
ge presbyteriaan.
bijna ln het verkiezingsprogramma
■rijnim Verantwoordelijkheid
Immigratie
Het lijdt geen twijfel dat de lm-
loratip nnk on onderwiiseebied a(M,r
.4tad betaalt de regering geduren- migratie ook op onderwijsgebied
de ten hoogste 20 jaar een rente it steeds r
lichting zal bezorgen die het drin
gend nodig heeft. Het ls veel
aarschijnlljker dat deze partij
een verkiezingsstunt stcm-
wll winnen van de mensen
Het wereldcongres is niet be- zijn geïsoleerde positie te ko- zondere scholen voor hun
ioeld als een toeristische attrac- men. programma hebben afgesloten.
tie. Voorop zal staan dat het een De Plattelands Partij van Nieuw-
vcrleldingen op een te gemakkelij- werkelijk congres zal zijn, waar Het Is evenwel de vraag of dit Znld-Wales wil deze regeling over-
5 procent op leningen die bij- «aat hebben. Tijdens de „school- die het bijzonder onderwijs een
lere scholen voor hun bouw- strijd" in Canberra voor het wets- goed hart toedragen. De partij
ke n
om te springen met diep jonge mensen zich zullen bezin- verkiezingsprogra
menselijke intenties. Aan deze ver- nen op hun christelijke verant- wezenlijk: zal kunnen worden. Zo-
leidlng heeft Remarque onvoldoen- woordelijkheid. Vlak bij de Olijf- wel de Labour Party als de Li-
de het hoofd weten te bieden, zodat berg, waar Christus zijn wereld- beral Party hebben zich nog van
zijn roman een te glad verhaaltje wijde opdracht aan Zijn discipe- het standpunt van de Plattelands bergen stof in de vorm
is geworden, dat men echter dank len gaf. zullen deze jongeren sa- Partij gedistantieerd en bliivi
g—ja—wijze waar- van mening dat de staat allei
ooit
de grote routine van de auteur
---eid bl
hullend te worden betrekke:
IMigoed lMP_R9|IW
ontwerp om rente te vergoeden ho0pt dat bijvoorbeeld de i
voor leningen stelde de aartsbis- katholleke k|ezers hun stem na
schop van Melbourne Nederland b i.an
ten voorbeeld Mn rechtvaardige ntot zuHen uitbrengen ep - kan-
hulp aan het bijzonder onderwijs, disten van de andere partijen.
Toen enkele jaren geleden Can- Het blijkt dat vele immigranten Maar al ls dan Canberra een wlt-
berra dit besluit nam, deed dit de voorkeur geven aan het bi; - -
pers- der onderwijs ook al drukt d
nanciële last op hen dubbel
raaf, de wet daar ls
voorbeeld toot wat o
Australië mogelijk is. een
■id bli ft vol sen in de ïjdelc op zij de opdracht van Christus het openbare onderwijs moet fi- de meerderheid van het Australi-
hoop ten slotte werkeli;
hullend te worden b
deze levenstragedie.
ont- ln de wereld kunnen uitvoeren. nanciercn
bij Meer dan ooit zijn de leiders Toch bestaan bij%'oorbeeld in de
van Y'outh for Christ ervan over- staat Nieuw-Zuid-Wales reeds 862
Australië telt ongeveer 750 ver- ,d d s
schillende kerkgemeenschappen, vn„„„ .i
bleek onlangs bil een enouéte. *olging sou kunnen ontvangen, al
de of niet dank slj een verkiezlngs-
mevtouw enkel wat prikkelbaar was geweest, toen Sarie
plotselinge opruiming van serviesgoed had gehouden. Ondertus
sen blies Sarie 'n verdere aftocht: „En ik zei toch dat het
eerst allemaal best ging? Maar van de week is 't opeens alles
mis. Ik kan geen goed meer doen...!" Ze was kennelijk bereid
een reprise van haar rampen te geven, maar ik sneed haar
die weg af.
„O", zei ik opgelucht, „is het nog maar van maandag af!
Dat is dan net drie dagen geweest, hè?" want alles met
alles was het die ochtend donderdag, al geef ik grif toe dat
zoveel conflicten in een zo kort tijdsbestek sterkere persoon
lijkheden zouden hebben doen wankelen op hun grondvesten.
„Ja", zei Sarie en ze knikte heftig, zodat haar krullen vro
lijk meedansten om haar gezicht. „Maar weet je mevrouw
dat jullie gaan trouwen?" zei ik er pal overheen. Ik dacht
zo dat als zij daarvan op de hoogte zou zijn ze met minder
roekeloosheid haar porselein aan Sarie zou toevertrouwen. Aan
staande moedertjes zijn soms wat smijterig aangelegd.
„Nee!" zei Sarie. „En dat is maar goed óók!"
ze erachteraan. „Ik ga helemaal niet trouwen!" Meteen bleek
dat de twee tranen die ze voor de slagerij vergoten had
slechts de voorlopers waren geweest van een complete stort
bui. want Sarie begon te huilen, te huilen dat het met geen
schrijfmachine te vertolken is. Ik laat dat dan ook
na. U moet maar denken dat ik één aflevering van dit
haal oversla, waarin niets zou staan dan „snik-snak-snok-snik".
WIJKPREDIKANT
De kerken, met uitzondering van bevolking tot de Kerk van Enge- stout.
