1
VfWiwr;*;!
ook „die man"
Wij moeten
de hand toesteken
KRONIEK
■urn
Enkele kanttekeningen
Zwolle behandelde kerken
op Soemba niet als mondig
Geen bijbelse motieven
tegen de crematie
Een woord voor vandaag
„'t Vierde gebod veelal
verkeerd begrepen"
Zuivel foermasept
irriY
*111 IA.
VAKBEWEGING ECONOMISCH
VERANTWOORDELIJK?
W7AT behoort tot de tuk van de werknemersvakbeweglnf? Dit is een
W vraag, die reeds vele pennen In beweging heeft gebracht.
Enerzijds is opgemerkt, dat de vakbeweging rich met haar na-oorlogse tuk-
stelling balten haar eigenlijke grenien begeeft, anderzijds wordt het geluid
gehoord, dat de vakbeweging In nog veel meer opzichten zich het lot van de
werknemer behoort un te trekken.
In deze discussie valt ook nog wel eens het woord „economische medezeggen
schap". De sociale medezeggenschap wordt dan als een verworven goed
beschouwd, maar het volgende punt is dan bet meespreken op economisch
terrein.
Vorige week op de studieconferentie van het C.N.V., waar prof. dr. J. E.
Andriessen refereerde over het voorontwerp Arbeldsvoorwaardenwet, kwam
dit vraagstuk ook enigermate aan de orde. Als de vakbeweging mede te
beslissen krijgt over de al of niet goedkeuring van loonvoorstellen, dan zou
sij daardoor mede-verantwoordelijkheid aanvaarden voor de ontwikkeling van
de prijzen In Nederland. Een ongewenste stijging van de loonkosten kan
immers belangrijke repercussies hebben in de prijzensfeer. En het dragen
van mede-verantwoordelijkheid voor de prijzen betekent Inderdaad een
economische verantwoordelijkheid. Het voorontwerp Arbeldsvoorwaardenwet
met de voorgestelde Loon raad, waarin de vakcentralen zitting zouden moeten
hebben, plutst de werknemersvakbeweging thans dus heel duidelijk en
levensgroot voor een verantwoordelijkheid voor de economische gang van
zaken.
Nu kunnen we gaan opmerken dat het sociale en het economische slechts
twee aspecten zijn van dezelfde zaak, en dat het één niet los te maken of te
schelden is van het ander, maar hiermee komen we er niet in de praktijk.
Inderdud heeft de werknemersvakbeweging, gelijktijdig met het aanvaarden
van verantwoordelijkheden voor sociale maatregelen, ook economische kon-
sekwenties aanvurd. Het feit dat de vakcentralen hebben zitting genomen
in de Sociaal-Economische Raad, ter advisering van de regering in sociaal-
economische aangelegenheden, maakt dit reeds duidelijk. Ook het verheffen
van de Stichting van de Arbeid tot adviescollege van de regering voor deze
aangelegenheden kwam indertijd al op hetzelfde neer. De werknemersvak
beweging draagt dus reeds langer economische verantwoordelijkheid zonder
dat het steeds met zoveel nadruk Is gesteld.
BIJ het voortgaan van de ontwikkeling komt dit tweede aspect van de ver
antwoordelijkheid echter duidelijker om de hoek gluren. We geloven, dat de
vakbeweging zich tot nog toe durover terecht nog niet te veel zorgen heeft
gemukt, omdat voor tuur het sociaal wenselijke voorop stond, en wat sociaal
wenselijk Is dat is economisch altijd mogelijk. Het is alleen de vraag, of het
economisch ook wenselijk is.
Voor de toekomst mag echter verwacht worden, dat de werknemersvak
beweging zich steeds meer ook zal moeten gaan bezig houden met de econo
mische aspecten van het bedrijfsleven.
IDEËLE ACHTERGROND
INDERDAAD zijn wij van mening, dat, wil de werknemersvakbeweging
voor de toekomst haar tuk goed kunnen blijven verrichten, zij meer
Inzicht zal moeten krijgen in de economische gang van het bedrijfsleven. In
onderneming en bedrijfstak zal men minder karig moeten zijn met het ver
strekken van gegevens over de financiële uitkomsten.
Bovendien, afgezien biervan. worden vele ondernemingen van zo grote
mutschappelijke betekenis, dat men zich afvraagt, of men met de bedrijfs
resultaten maar verstoppertje kan blijven spelen. Daarvoor hangt er immers
voor veel mensen te veel van
Deze grotere openbaarheid van de cijfers, welke misschien dikwijls extra
gunstig blijken te zijn. behoeft echter niet te lelden tot extra zware looneisen
van de werknemers, waardoor de hele loonontwikkeling ontwricht zou wor
den. Er bestun Immers ook nog mogelijkheden als uitkeringen in eens, winst-
delingen, deelnemingen in de Investeringen in de eigen onderneming enz.
Want hoewel misschien dit vragen van meer inzicht in de economische gang
van zaken door de werknemersvakbeweging, dikwijls geïnterpreteerd wordt
als middel om de materiële eisen nog verder op te schroeven, gaat het hier
In wezen toch om de verwerkelijking van ideële doelstellingen, met name
van de christelijke vakbeweging.
De werknemers een inzicht geven in de gang van zaken bij de onderneming
en In de bedrijfstak bindt In de eerste plaats de arbeiders aan de onderneming,
het geeft de ondernemlngsrud meer inhoud, binnen de vakbeweging kan het
accent gelegd worden bij de plaats waar de arbeider zijn werk verricht.
In de tweede pluts behoeft dit niet te lelden tot extra looneisen, want de
arbeider Is niet alleen de looncontractman, hij Is, en moet zijn, de bedrijfs-
genoot. Hem moet in de onderneming getoond worden, dat hij dit ook Inder
daad is. Het aandeel hebben in de onderneming, het delen in de Tesultaten.
heeft dan nog een heel ander effect dan alleen een materieel. Hier is ook het
morele effect dat de man in vertrouwen genomen wordt
Spaarregelingen, winstdellngen, deelnemingen enz. moeten dan ook niet
ontaarden in een arbeidsvoorwaarde, maar moeten een middel zijn om de
werknemer een andere kijk op het bedrijf te geven.
In betzelfde vlak ligt de gedachte om un de werknemer, Indien hij een
bedrijf verlaat een bedrag mee te geven, dat in omvang afgestemd is op de j
is menselijkheid
Reclassering
Laten we er niet lang over
praten: de reclasseringsdag nadert.
Dat betekent dat u, thuis of op
straat, een bus wordt voorgehou
den. U kunt een dubbeltje of nog
minder in die bus doen en de
collectant zegt dan: „Dank u wel."
Maarbent u in uw hart con
tent, wanneer u zich haastig van
„de zoveelste collecte" afmaakt?
Hebt u er van tevoren over nage
dacht, wat het precies betekent
wanneer u een gave in die bus
deponeert, wat u daarmee doet en
hoeveel (ofhoe weinig) u
helpt?
In feite is hei beschamend dat wij
nog moeten worden voorgelicht over het
wezen en de belangrijkheid van de re
classering. die verzorgd wordt door vijf
grote landelijke instellingen.
Zo denkt ook prof. mr. dr. I. A. Die
penhorst erover, die de persconferen
tie, uitgeschreven door de vereniging
van reclasseringsinstellingen vooraf-
gaande aan de collectedagen, als
zitter leidde.
Nog altijd, zei hij bij die gelegenheid
stuiten wij op veel wanbegrip omtrent
gevangenschap en reclassering. Men
denkt, dat gevangenen die hun straf
uitzitten het nog zo kwaad niet hebben:
:ij krijgen onderdak en behoorlijk voed-
_iel, mogen werken, krijgen ontspan
ningsavondjes en wat wordt er tegen
woordig al niet gepraat over open ge
vangenissen en.... over weglopen...?
De waarheid Is echter, dat Neder
land. aldus prof. Diepenhorst, zijn ge
vangenen moet onderbrengen in
ouderde gebouwen, die vrijwel
gens aan de moderne eisen voldoen
en die een behoorlijk regime bijna
mogelijk maken.
Over reclassering wordt dan gezegd:
in de gevangenis wordt al begonnen, de
mensen die hun straf uitzitten, te paard
te helpen en wanneer zij er uit komen,
is hun bedje gespreid. Er wordt voor
hen beter gezorgd dan voor menig
der, die geen strafregister heeft!
Hiertegenin wierp prof. Diepenhorst
de stelling, dat mensen die een kleine
misstap begaan en die bestraft zijn,
aan bloot staaft dat dit feit hen hun he
le leven lang wordt nagehouden, ma
dat mensen, die jarenlang hun eig<
thuis tot een hel maken, gewoonlijk
vrijuit gaan.
Reclassering betekent menselijkheid
naastenliefde. Reclassering wil ieder
een helpen: de moeder van zeven kin
deren, die tot winkeldiefstal komt. de
academicus die fraudeert, de nozem
die tot misdaad komt omdat hij geen
behoorlijk thuis had, mensen die tot
grote en tot kleine misstappen geraak
ten.
ten
■neptt!I
'olg van opvoeding en milieu.
Misdaad komt ook voort uit de mens
zelf, ongeacht zijn omstandigheden.
Maar wie heeft dan het recht, daarna
zo iemand als oud vuil aan de weg te
laten liggen?
Advertentie
Wilt Gij Onderwijzer worden?
Er is momanteal aan groot gabrak aan
Onderwijzers. Wij raden U aan zo spoedig
mogelijk aan prospectus aan ta vragen bij:
RESA-HILVERSUM
lenete v«n (i, periode w«orln hU aan dit bedrijf verbonden geweest la. In dit (B.t.rd. SehriR.lijk. Cu.,u.) - T.I. 45132
bodrUf laat hU Immer, leU van alebaelf achter
Het verschaffen van economisch inzicht aan de werknemers In de gang van T0ik-Vartalar (Fr„ D. an Engels) Hoofd
zaken in onderneming en bedrijfstak lijkt ons daarom in velerlei opzicht een correspondent an V.T.H.-diploma, H.B.S.,
gewenste, maar ook mogelijke zaak. I Gymnasium an MULO A an B.
Zelfbescherming
Voor hrt k.mrotr Jaar i. 63 miljoen
uitgetrokken voor de civiele verdediging.
Ook sal vanwege het departement van bin
nenlandse «aken een voorlichtingscampagne
worden gevoerd, gewijd aan de Individuele
lelfbeaeherming tegen radioactieve neer-
•lag. Trouw schrijft hierover in een
hoofdartikel: „Het werd hoog tgd dat de
Toorlirhtlng krachtig ter hand werd geno
men. In teer brede lagrvj van de bevolking
heerst omtrent de mogelijkheden van de in
dividuele zelfbescherming grote, onwetend
heid, gepaard gaande met al even grote ma
te van aorgeloosheid.
Bij velen leeft de gedachte, dat in geval
van een gewapend conflict, waarbij kern
wapens worden gebruikt, er toch niet» meer
te redden valt en dat de kana om een aan
vul te overleven vrijwel nihil is. Eu op
grond van die gedachte komt men er dan
toe aan de individuele zelfbescherming geen
aandacht Ie tchenken en dese alt een nutte-
Asser synode zegt:
Synod e-19 64 in
Delf shaven
De generale synode der Gerefor
meerde Kerken (vrijgemaakt)
heeft deze week in Assen haar be
sprekingen beëindigd. Ze behan
delde de zaak van de kerkscheu
ring op Soemba. Hierover deelde
de voorzitter mede, dat van de
kerkeraad van de zendende kerk
van Zwolle een brief was binnen
gekomen waarin deze meedeelde,
dat hij geen gevolg zou geven aan
de uitnodiging van de synode om
in de gelegenheid te worden ge
steld via een deputatie een oor
deel te geven over deze kwestie.
volhing heeft wel degelijk sla. Het sal Bij
sonder nuttig sijn wanneer eed ieder stTaks
sorgvuldig kennis neemt van de mogelijk
heden welke de individuele selfbeveher-
ming hiedt.
Mogelijkheden, die gebaseerd sijn op en
uitgebalanceerd bij de praktische ervarin
gen, verkregen na proefexplosies van de
Ve.terse mogendheden. Zij steunen tevens
op bet oordeel van de militaire deskundigen
van de N-A.V.O. Mogel.jkhedeu die uitwa
ren da| het er acker niet so hopeloos be
hoeft uit te zien als menigeen denkt. Ook
een aanval net atoomwapenen ia te over-
Deae tijd van aterke politieke spanning
vergt vsn een volk sterke senuwrn en een
alerk moreel. Allo aorgelooaheid rn vage
angst voor do toekomst ral uitgebannen
moeten worden. Door het nuehter onder
•gen sim van do roalitcit en de mogelijkhe
den die er sijn om one tegen de gevaren
van onse tijd to wapenen, kan vree# en
angst goeddeels vvrdwijnen.
Het valt wat ongeluÜig dat da voorlich
tingscampagne begint onder omatandighe-
ém, dot d« spanningen om Berlijn sijn too-
Wel beklaagde de kerkeraad zich
J de handelwijze van de synode. Op
gemeengoed i stel
Bescherming Be."1"'
vrienden of buren degene die hem be
ging niet meer na te houden. Want
wie zijn wijzelf, als wij niet bewaard
worden voor de zonde? En wat
doen wij zelf tegenover onze mede-
Helaas. de reclassering kan niet alles
doen, wat zij zou willen. Zij heeft te
weinig krachten en te weinig geld. Het
werk moet worden verzet in vrije tijd
in onvoldoende lokaliteiten. Trots op
gelukkig met 8000 vrijwillige mede
werkers ontveinst de reclassering zich
toch niet. dat er massa's werk zyn,
die door deskundige medewerkers moe
ten worden verzet, door ambtenaren en
maatschappelijke werkers (sters) die
hiervan hun dagtaak maken en dus
hun brood moeten verdienen.
arom Is er geld nodig voor de re
classering. Want reclassering is er niet
alleen op gericht, de delinquenten die
na hun straftijd definitief of voorwaar
delijk in de maatschappij terugkeren te
helpen en te steunen, maar ook op de
beveiliging van de samenleving tegen
herhalingen van misstappen.
Streng en mild
Over de vormen van de Nederlandse
rechtspleging en over de noodzakelijke
strengheid en mildheid bij de bestraf
fing spraken mr. L. H. Feitsma, offi-
ier van justitie te Haarlem en prof. dr.
Rijksen, hoogleraar in de criminolo-
ie te Utrecht.
Zij stelden, dat de Nederlandse rech-
•rs een grote mate van vrijheid heb
ben bij het toepassen van de strafmaat:
hierbij wordt geen vastgelegd systeem
gevolgd, maar de omstandigheden en
de persoon van de delinquent worden
wel in aanmerking genomen. Daartoe
is reeds in het dossier het voorlichtings
rapport van de reclassering aanwezig.
Mildheid in de straf is geen gunstbe
toon. geen slapheid of sentimentaliteit,
maar genadig recht. De straf dient
mild als mogelijk en zo streng als
dig te zijn.
Soms kan mildheid echter verkeerd
werken, bijvoorbeeld ten opzichte van
de preventie, welke uitgaat van het be
straffen van havenschuimers, bedron
ken autorijders, jeugdcriminalitiet en
stroperij. Hier kunnen strenge straffen
afschrikwekkend werken.
Per jaar worden in Nederland plm
11000 personen gevonnist en daarbij
zijn 20 pet. voorwaardelijke veroorde
lingen. In april van dit jaar telden de
strafgestichten in ons land in totaal
4406 personen, t.w. 4290 mannen en
116 vrouwen. Bovendien werd een
aantal ter beschikking van de rege
ring gestelden verpleegd in particulie
re inrichtingen.
Ongeveer 80 pet. van de delinquenten
komt later goed terecht, de overigen
struikelen opnieuw, dikwijls reeds in
de proeftijd, na een voorwaardelijke in
vrijheidstelling. N
Het toezicht
Bij de steeds wisselende gevangenis
bevolking komen na korte of lange tijd
natuurlijke velen vrij. Zo. kan het zijn.
dat de reclassering op meer dan 17000
onen tegelijk toezicht moet houden,
zijn voorwaardelijk veroordeelden
of voorwaardelijk in vrijheidgestelden.
Bovendien helpt men de gedetineerden,
tracht hen te beïnvloeden voor de ko
mende wederaanpassing in de samenle
ving en bij hun terugkeer werk
hen te vinden. Voorts worden per jaar
nog zo'n goede 10.000 voorlichtingsrap
porten samengesteld.
En voor dit alles heeft men in totaal
330 reclasseringsambtenaren plas, al
leen voor het toezicht, ruim 8000 vrij
willigers. Te begrijpen, dat dit veel te
weinig krachten zijn is niet moeilijk.
Wellicht rijst nu de vraag: waarc
moet er zoveel worden gedaan vo
..die mensen", die de samenleving
toch maar benadeeld hebben? Kunnen
zij zichzelf niet helpen? Prof. Rijksen
zei hiervan: het is normaal, dat wij
met straf reageren op een misdrijf,
maar de consequentie is. dat de bedrij
ver van dat misdrijf uit de samenleving
wordt genomen en dus een verarming
aan contacten ondergaat. Hoe kunnen
wij verwachten, dat hij bij zijn terug
keer in de maatschappij al deze con
tacten weer opneemt, terwijl zijn vak
bekwaamheid heeft geleden, zijn tempo
is verlaagd, zijn gezin dikwijls bescha
digd is en geleden heeft onder zijn
straf, in elk geval van hem vervreemd?
HU is zijn plaats in het leven kwijt e
moet die heroveren....
En dan zijn er bovendien de buren
kennissen, de mede-arbeiders op hi
werk, die hem de rug toekeren. Die
maar niet toe kunnen komen. ,,d:
man" de hand toe te steken. Hij heeft
Om dit alles heeft de teruggekeer
de een sterke steun in de rug nodig
en dat is reclassering. Een van de
grootste problemen van de reclasse
ring is échter het blijvend gebrek aan
medewerking van „de mensen rond
om", die geen begrip tonen en „die
man" uitstoten. Daarom moeten wij
allen helpen op twee manleren: door
een verantwoorde gave én door men
selijkheid.
Prof. Rijksen legde er nog de nadruk
op, dat er gesproken werd over norma
le delinquenten en niet over psychopa
ten, die door geestelijke afwijkingten
komen tot misdaden, waardoor de be
volking enkele malen is opgeschrikt.
Mensen met geestelijke afwijkingen
worden verpleegd in inrichtingen en
in gevangenissen ingesloten.
Synode Apeldoorn spreekt uit:
Zitting verdaagd
enige discussie besloot de synode
met vijf stemmen tegen, en twee ont
houdingen de saak van de scheuring op
Soemba verder af te handelen. Met 23
tegen vier stemmen en een onthouding
werd het voorstel van de commissie aan- lijkbezorging HRH
romen, waarin deze uitspreekt, dat begraving als de gebruikelijke vorm
zendende kerk van Zwolle de kerken I lijkbezorging.
Oost-Soemba niet behandeld heeft' óp grond van de symboliek, die de
dat daardoor de Heilige Schrift klaarblijkelijk aan het be-
|n 'graven van doden verbindt,
tot januari
(Van een onzer verslaggevers)
Een verzoek van de classis Win
schoten om een uitspraak te doen
over de vraag hoe de Gereformeer
de Kerken te staan hebben tegen
over de lijkverbranding, en of een
kerkeraad zich desgevraagd bij
een lijkverbranding kan doen ver
tegenwoordigen, heeft op de gene
rale synode van deze kerken een
uitgebreide discussie uitgelokt,
waarbij het voor en tegen van de
crematie als vanzelf aan de orde
kwam.
De commissie die deze zaak behandeld
had en namens welke dr. J. G. Aalders
te Leeuwarden rapporteerde, kwam tot
de conclusie dat de Heilige Schrift geen
uitdrukkelijk verbod noch enige afkeu- j
ig van lijkverbranding als middel
cbe; -
lijkbezorging bevat Zij noemt alleen de
afs mondige kerken
■cheuring niet werd bedwongen, doch
veeleer werd bestendigd.
Een verzoek van de kerkeraad van
Zwolle om de steunverlening aan de
kerken op Oost-Soemba nader te rege
len. werd door de synode afgewezen.
De voorzitter deelde een in besloten
zitting genomen besluit mee over de
moeilijkheden in de gemeente van Kat
wijk aan Zee. Beide partijen zullen elk
voor hun deel schuld dienen te belijden.
De synode verzoekt de classis zich te
beraden op wegen en mogelijkheden om
het kerkelijk leven in Katwijk te her- werking" aan deze
•tellen, indien onverhoopt de djot dl ,e onthodde». ol heer vertejenwoor-
.ynodc nodie geoordeelde schuldbelride- .Hgln, hierbij te weigeren,
nu «en heide rijden rou blijken te onl. dle „e]de df commU,|
breken.,n 1 synode voor te antwoorden. Meer
Een hrirt ven de kerk ven Zwolle. j„„ dozij„ „modeleden geven hun
dat re de rendingsartuid op Sotj)nOa be- „in! u gennen over dit voorstel.
eindigt, werd in handen gesteld van te
HeJ*Draësès"bésloot~de'*sym)de benoemen deputaten.
dat he: mod era men in overleg met de d ^•SSïven'wuB om b^anri)
commissie aan de ^woise xerxeraaa B innerde aan het protest van de kerken
opnieuw een brief zal schrijven, waarin roepen. -
wordt medegedeeld, dat het oordeel van
deze kerkeraad naar de mening van de j (Advertentie)
synode op een misverstand rust.
sluiting aan de traditie van de kerk der
eeuwen, achtte de commissie het zinvol
en belangrijk, dat de kerk en haar leden
deze vorm van dodenbezorging in ere
houden als een openbaar getuigenis van
hun geloof en van hun hoop aangaande
de wederopstanding des vleses.
Het cremeren van de doden, mits niet
uit motieven van ongeloof of van bij
geloof, is als zodanig niet per se in strijd
met het christelijk geloof, en geeft de
kerk dan ook geen reden, haar „mede-
van lijkbezor-
Protest
het oor
deel overgeven?
Ds. K. G. Idema te Wilsum (graaf
schap Bentheim) noemde lijkverbranding
een gewelddadig aantasten van het li
chaam en ds. W. Tom te Alphen-Noord
verklaarde dat het lichaam eigendom
blijft van Christus, zodat niemand het
recht heeft dit te verbranden.
Ds. W. de Graaf te Almkerk riep prof.
dr. H. Bavinck, ds. K. Fernhout en dr.
H. Colijn te hulp om aan te tonen dat
de doorgaande lijn van het gereformeer
de denken tegen de lijkverbranding was.
Wees voorzichtig
Prof. dr. D. Nauta maande tot voor
zichtigheid. In aansluiting op wat prof.
dr. G. E. Meuleman reeds had opge
merkt, wees hU er op dat een veroor
deling van de crematie Iegelijk een ver
oordeling inhoudt van wat bij vele ortho
doxe christenen in andere landen een nor
maal gebruik Is.
De anti-crematiegetuigenissen van ds.
De Graaf noemde hij verouderd. Zij stam
den uit een tijd toen crematie uit atheïs
tische overwegingen werd gepropageerd
Het zou niet juist zijn wanneer men tot
de leden van de Gereformeerde Kerken
zegt. dat zij zich alleen maar mogen la
ten begraven. Dit kan zeker niet in een
kerkelijke uitspraak gebeuren, want die
zal men over tien jaar of eerder moeten
herzien, juist omdat men zo'n uitspraak
niet op een stellig getuigenis uit de Hei
lige Schrift kan gronden.
Het meest voelde prof. Nauta voor
de methode, die men in de Hervorm
de Kerk volgt: een herderlijk schrij
ven laten uitgaan, waarin de mensen
pastoraal gewezen worden op de
vraag waar het om gaat, opdat ze
daarna zélf beslissen kunnen.
Ook dr. D. van Swigchem te Kampen
wilde geen getuigenis tegen de crematie.
Dat kan de kerk niet doen. En de begra
fenis verdedigen op grond van de bij
belse symboliek leek hem onhoudbaar.
Zo zou men op grond van de bijbelse
symboliek van herder en schapen wel
kunnen verdedigen, dat de Drentse
schaapskudden in stand moeten blij-
God heeft ons overgebracht in het Koninkrijk van de Zoc
Zijner liefde", schrijft Paulus aan de Colossenzen (1:13
Het is opmerkelijk dat hij deze woorden niet in een toeh
mende tijd plaatst, dat God dat zal doen. Neen, er sta
duidelijk dat de Here dit reeds gedaan heeft. In een andei
brief schrijft hij zelfs dat wij reeds het hemels burgerrec]
verkregen hebben.
We zijn geneigd te zeggen dat we er niet zo heel erg ve
van merken. O, natuurlijk, we weten wel dat God de Konir
van ons leven moet zijn, maar we zitten vaak nog zo vast
het leven van nu.
Daarom doen we er goed aan ons steeds weer voor ogen
houden dat wij hier op aarde als vreemdelingen leven. W
hebben een nieuw Vaderland gekregen. We wonen echtt
hier niet, omdat er in dat Vaderland voor ons nog geen plaa
is, maar omdat de Vader ons hier op aarde een taak hee
gegeven. Wij vertegenwoordigen dat hemelse Vaderland. W
zijn, zegt Paulus elders, gezanten van Christus' xvege. W
vertegenwoordigen God op aarde.
En dat is nu juist het wonderlijke. Als Zijn kinderen zij)
wij maar niet „een druppeltje in de emmer", maar mensi
met een officiële status. God vindt ons belangrijk. Hij hei
ons Ziju, geloofsbrieven overhandigd. Hij gelooft in
Wordt Zijn geloof niet beschaamd?
Geref. Kerken en continue-arbeid
(Van een onzer redacteuren)
Naar aanleiding van een verzoek
om advies van de kerk van Hoog
vliet of volcontinuewerkers al
dan niet als ambtsdragers aan de
gemeente mogen worden voorge
steld, heeft de classis Schiedam
van de Gereformeerde Kerken
zich in de Oosterkerk te Vlaar-
dingen beziggehouden met wat
kort aangeduid de zondagsviering
wordt genoemd. Ds. Joh. Lever
van Vlaardingen hield een ge
degen inleiding, waarop een
Herv. svnode achter
protest Wereldraad
tegen hervatting
van de kernproeven
Het moderamen van de generale
synode der Nederlandse Hervormde
Kerk heeft vandaag een verklaring
doen uitgaan over de hervatting van
de proefnemingen met kernwapens.
In het stuk dat naar de kerkeraden
en predikanten is gezonden, verklaart
het moderamen dat het zowel het pro
test van de zijde van de Wereldraad
van Kerken tegen de hervatting van
de proefnemingen met kernwapenen,
als het beroep op het geweten van de
volken en van hun leidinggevende
staatslieden en het appel op de publie
ke opinie ten volle voor zijn rekening
wil nemen.
Het moderamen roept overheid en
volk op, acht te geven op het appel
dat van de Wereldraad uitging. Ook
roept het synodale orgaan, dat met
de dagelijkse leiding belast is, de ge
meenten en de voorgangers op „God
te bidden dat deze woorden ingang
mogen vinden in de harten", (bedoeld
is het protest van de Wereldraad),
„opdat niet alleen weer een einde
kome aan de gevaarlijke experimen
tele explosies van kernwapenen, maar
ook door de hervatting van de onder
handelingen en het sluiten van con
troleerbare overeenkomsten, het oor
logsgevaar worde verminderd en de
vrede tussen de volkeren worde be
vorderd".
De verklaring, die namens het mo
deramen is ondertekend door ds. P.
G. van den Hooff, praeses en dr. E.
Emmen, scriba, begint met een terug
blik op hetgeen in de laatste jaren van
de zijde van de Wereldraad van Ker
ken en van de Commissie der kerken
voor internationale zaken (CCIA), ook
mede namens de Nederlandse Her
vormde Kerk, ten behoeve van het
behoud van de wereldvrede is onder-
Deputaatschap
HUID k ZEEPenCREME I
Besluiten
Dc synode besloot aan de classis Win
schoten een schrijven te richten. Daarin
adviseert zy met de leden van de ge
meente, van wie bekend Is dat zy hun
lichaam na hun overiyden wensen te la
ten cremeren, een pastoraal gesprek te
voeren over deze aangelegenheid. Opdat
deze leden zich bewust rekenschap zul
len geven van hun voornemen, waarme*
zU zowel van de in de Heilige Schrift
voorkomende gewoonte als van de oude
ehristeiyke traditie van het begraven der
doden afwyken.
De synode zo staat in het besluit
acht geen redenen aanwezig waarom eer
kerkeraad zich niet bij een lijkbezor-
zing door middel van crematie zou doen
vertegenwoordigen.
Want de wijze van dodenbezorging
Ds. G. Y. Vellen ga te Apeldoorn stel- kan de kerk niet van haar roeping ont-
voor een deputaatschap te benoemen, slaan, het evangelische getuigenis van
dat moet nagaan wat de meest gewens-j het eeuwige leven in Jezus Christus te-
v genover de openbaring van dood en
gankelijkhcid te doen horen.
Dt H. J. Ripharcn te Barn,dracht hcr-l vwdediddc
het voorstel der commissie door
genomen. Men itl hierbij echter dienen tr
bedenken, dat de»r campagne los staat van
de crisis om Berlijn. Zij was op bet depar
tement al bijna een jaar in voorbereiding,
want ook loa van Berlijn was het noodiake-
I i jk. dat de selfbearhenning meer aan
dacht ging krijgen. De voorlichting was
sinds lang onvoldoende.
Een lot dusverre beslaande leemle wordl
dus nu opgevuld. Niemand behoeft te acbrik-
ken of te denken dat de gevaren op een
conflict plotseling zeer lijn toegenomen.
Het gaat er van nu af aan alleen maar om
dat iedere burger goed op de hoogte raakt
van wat hij in tijden van gevaar moet doen
of nalaten. Aelilelooa voorbijgaan aan de
voorlichting die gegeven aal worden ton in
strijd sijn met de jniate rerantwoordelijk-
heidsbeleving tegenover xirhaelf, «tjn grain
S*reforme,rd, ceitndte te Rotterdam j herinneren. dat dé synode piet kan
en oms,, Inj tejende oprlchtln, van „o jjtepreken dat crematie wèl geoorloofd
crematorium In die stad. Een uitspraak 1S. ^aar evenmin dat crematie niet
als dere waar by dc crematie niet met Béoorloofd is Men moet wel in het ne-
I De Heilige Schrift verbiedt de crema-
tie niet Maar er zyn wel méér zaken.
die door de bybel niet rechtstreeks ge
boden of verboden worden e
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Beroepen te Hasselt: A. van Brumme-
len te Schoonrewoerd.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaar, kand. B. Woltjer, Nieuwe
Plantage 64 te Delft, zal thans gaarne
een eventueel beroep In overweging ne-
CHRIST. GEREF. KERKEN zijn mc'. het christelijk geloof. Maar als I
Beroepen te Hilversum-O.: I. de Bruy- men in dc bubel leest dat het lichaam
ne te Rotterdam-C. (voorheen te Hilver- een tempel van de Heilige Geest is, en
I fumJ. tevens dat het vuur een oordeel inhoudt: I
kerk zich toch houdt. De crematie heeft
een bepaalde achtergrond in de huma
nistische levensbeschouwing. Tegen die
achtergrond zou het zin hebben als de
kerken een ultrpraak deden tégen de
crematie.
Ds. W. H,
en met hem
tegen het
de symboliek die de Heilige Schrift aan
het begraven van doden verbindt.
per se in strijd
doet.
Dc gedachte dat crematie een geweld
dadig aantasten van het lichaam door
het vuur zou zijn, verwierp hy. In het
graf wordt het lichaam eveneens aan de
verbranding overgegevan, al verloopt het
proces daar langzamer.
Naar huis
Nadat de synode vrijdag nog enige klei
nere zaken had behandeld, heeft ds. P
D. Kuiper de zittingen voorlopig geslo
ten. Op 2 januari komt men opnieuw bij
een, voor één of twee weken.
Daarmee is een record behaald,
„sinds mensenheugenis" zyn geen sy
nodes gehouden, die by zulk een over
laden agenda als de synode van Apel
doorn zo snel door de rijstebryberg van
stukken heen was.
Handen houden
\/L van „atrix" M
J want „atrix" V
I houdt ze mooi!
handcreme
drukke bespreking volgde. E
classis besloot, zich achter hi
intussen reeds door Hoogvliet gi
nomen principe-besluit te stelle
dat hier een bevestigend antwooi
moet worden gegeven.
Ds. Lever constateerde in zijn
toog, dat er in de Ger. kerken veel
sprake is van een misverstaan
Gods woord in het vierde gebod:
stammen", zo zeide hy, „uit een geslat
dat een strenge door de puritein
sterk beïnvloede zondaesheiliging vi
staan heeft als een goddelijk gebo
waardoor we bij de buitenwacht doe
gaan voor mensen „die niets mogen
zondag". Spreker wacht er zich voor
beweren, dat het gebod voor ons ge
enkele betekenis meer heeft, maar w
meent hij, dat de spaarzamelijke geg
vens geen enkele aanleiding bieden
te spreken over een gebod van God
heiliging van de zondag, terwijl
daarnaast duidelijk is, dat de sabb
het vierde gebod met de kom
Christus is voorbijgegaan.
DE SABBAT
aldus ds La ver, „Zijn eer
heerlijkheid. Hij nam souverein afsta
van zijn volbrachte werk om zich
verlustigen in wat Hij scheppende 1
stand bracht. In het vierde gebod ri
God Zijn volk Israël op om hierin Zi
beeld te dragen. God nam het zijn d
gelijkse werk uit handen, een keer p
week, om in het zwoegend bestaan
aarde toch nog het beeld te verton
van zijn Schepper en om bewaard
blijven voor de verslaving va
beid op aarde. God heeft de i
door eigen schuld moest opboksen
gen de scheppingskrachten, die
naar het leven staan, vol genade
de sabbat hoog willen uitheffen bov
de ruïnes en het puin, waarin hij
goede schepping heeft veranderd."
,,De sabbat heeft", aldus spr., „ev
wel nooit een doel in zichzelf gehad. 1
tijdens de heilshistorie van het o
de verbondsvolk een goddelijk tek
genade, midden in het harde lev«
Een bloeiende roos, die God liet gro
tussen doornen en distels. Met
sabbat mocht Israël teruggrijpen na
het paradijs en vooruitgrijpen naar
nienwe aarde, waarop de mens ge
slaaf, maar heer is over de scheppir
En het is Christus, die dit slavenklei
heeft verwisseld voor een koningsma
tel. Dat is de bevrijdende boodsch
van het Evangelie in deze zenuwslope
de en jachtige tijd."
SCHADUW
In Col. 2:16-17 noemt Paulus de oudtj
tamentische sabbat „slechts een sen
duw van hetgeen komen moest, tervw
de werkelijkheid van Christus is". „De
schaduw is", zo zeide ds. Lever, „si™
de komst van Christus voorbijgegled
op het doek van Gods heilsgeschiedeiu
Algemeen is in de oud-christelijke ka
dan ook van meet af aan aangenome
dat de sabbat sinds Christus vervuld!
Wanneer dan in later eeuwen voorn
melijk sinds keizer Constantijn de Gi
te door de wetgeving de zondagss
beid sterk wordt beperkt, gebeurt
nooit met een beroep op het vierde g
bod, maar wel op grond van de vreu
de over de opstanding van Christus i
met het doel. het bijwonen van de s
menkomsten der gelovigen en de pre
king van het evangelie mogelijk te m
ken." Hier is volgens spreker „al vro
en die een groot goed is gebleken
we heel zuinig op moeten zijn. Mal
we kunnen haar geen gebod van Gi
„We mogen dus concluderen", aU
ds. Lever, „dat de christelijke zond
noch in het licht van de nieuwtestame
tlsche openbaring, noch in het licht v
de historische ontwikkeling in dc ot
christelijke kerk een verplaatste si
bat is."
ALLE DAGEN
Het is naar de mening van ds. Lev
heel gelukkig, dat de catechismus i
rust niet tot een dag beperkt, ma
over alle dagen uitstrekt. „Op het tt
tein van het vierde gebod wordt 1
Evangelie gepredikt, dat het nu alle
gen sabbat is. Onze catechismus sprei
dan ook niet met Gods woord ol
het nalaten van de arbeid, maar
over het getrouw en naarstig komen
de gemeente van Christus. Dit he
niets wettisch, maar is voluit evanj
ltsch. De zondagsviering is onder
leiding van Gods geest in de plaats
komen van de sabbatsheiliging. Dai
om kan ook een volcontinuwerker t
ambt bekleden, tenzij hij terwille v
de financiën de arbeid op zondag pi
fereert boven de samenkomst van
gemeente."
„De zondag is", aldus spr.. „een 1
schenk van God aan de wereld. Het
wone leven mag op die dag onderb
ken worden om de vreugde van het ei
te van dood en schuld en smart verl
te leven met volle teugen te kunnen
drinken en om daar heel dc week w«
mee te kunnen doen. Het mag dan g«
goddelijk gebod zijn, maar dan to
wel een gave van God."
„Het blijft daarom de moeite waa
te vechten voor de echte rust op w
dae. En dat kan nergens beter dan
de gemeente van Christus. Dc zond
Is vol van de genade van God, het vt
ster midden In de harde werkwef
waardoor God de zonnestralen van
eeuwige vreugde verlichtend en vi
warmend laat binnenvallen. Het is
dag des Heren, van de Here Jezus! I
Is de dag. waarop wij onze vcrlossi
mogen vieren om de vreugde er oï
van maandag tot zaterdag ie blijv
I beleve:
"aidu
lus ds. Leve:
