Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | 20 september 1961 | pagina 9

Vierjarenplan voor civiele
verdediging: 310 miljoen

Heel Nieuw-Guinea
onder bestuur

Kritiek op en steun aan
N ieu w-Guinea-beleid

Socialisten stemden op
dr. L. J. Kortenliorst

Hammarskjoeld herdacht
door kabinet en Kamers

Zes militairen redden
chauffeur het leven

9

WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1961

Bonkaartenvoorradenvoor het geval dat

Reg

ering zal noodwetten indienen

(Van onze parlementsredactie)

T~\E REGERING heeft voor 1962 tot en met 1965 een plan voor de civiele
■*-' verdediging opgesteld, dat in die jaren een totale uitgave van f 310
miljoen zal vergen. De minister van algemene zaken, minister-president
De Quay, verstrekt in de toelichting op zijn begroting voor 1962 vele bij
zonderheden over het vierjarenplan. Voor 1962 is een bedrag van f 65 mil
joen voor de civiele verdediging uitgetrokken, terwijl voor 1961 nog een
aanvullend begrotingsbedrag van f 5 miljoen zal worden aangevraagd. De
regering stelt zich voor straks noodwetten bij de Kamer in te dienen, die
haar bijzondere bevoegdheden verlenen om een civiele mobilisatie vlot te
doen verlopen en de civiele verdediging in oorlogstijd de nodige wettelijke
armslag te geven.

i De civiele verdediging heeft in geval
van oorlog tendoel door niet-mi'litaire
maatregelen de bevolking te besohenmen
i en de onmiddellijke gevolgen van oor-
logsgeweld voor de bevolking te beper
ken of te verzachten. Verder beoogt ze in
oorlogstijd de voortzetting van het be-
stuur, de instandhouding van het maat-
schappelijk en economisch leven
handhaving van het moreel te verzeke
ren. De civiele verdediging houdt reke
ning met zowel conventionele als nucle
aire aanvallen. De plannen zijn in geval
van een kernoorlog, voorlopig gebaseerd
op een openingsfase van niet langer dan
30 dagen.

De uitvoering van het vierjarenplan en
de leiding van de organisaties berusten
bij alle ministers die bij de civiele ver
dediging zijn betrokken. Dat zijn de mi
nisters van algeanene en binnenlandse
zaken, defensie, verkeer en waterstaat,
landbouw en visserij, sociale zaken en
volksgezondheid en economische zaken.
De coördinatie is in handen van de mi
nister-president en de algehele leiding in
oorlogs- en vredestijd berust bij de Al
gemene Verdedigingsraad of bij de ge-
hele ministerraad. Elke minister is in de
eerste plaats verantwoordelijk voor de
maatregelen waarvoor gelden op de be
groting van zijn ministerie zijn uitgetrok-

Bonkaarten e.d.

In een uitvoerig overzicht somt prof.
De Quay op. die met het oog op de ci
viele verdediging in oorlogstijd nu reeds
zijn getroffen of die in het kader van het
vierjarenplan zullen worden genomen.
Zo zijn, om tot spoedige rantsoenering en
distributie te kunnen overgaan, reeds or
ganisatorische maatregelen voorbereid en
liggen de nodige bonkaarten klaar. Ver.
spreide opslag van de bonkaarten heeft
plaatsgevonden, zodat onder alle om
standigheden de voor rantsoenering en
distributie onontbeerlijke bescheiden snel
kunnen worden uitgegevn.

IVan enkele artikelen, die onder
logsomstandiigheden bijzonder belangrijk
zijn, zullen oorlogsvoorraden
aangelegd. Het gaat hier om aardoliepro-
I dukten, noodrantsoenen en genees-
verbandmiddelen. Er zal naar worden
gestreefd het bedrijfsleven in de

spreide opslag van deze oorlogsv

k den te betrakken. Voor het overige meent
de regering zich vooralsnog van het aan
leggen van oorlogsvoorraden te onthou
den, gelet o.a. op de in vredestijd als re-
'n ons land aanwezige voorraden cn
rekening houdend met de prioriteit voor
de eerste 30 dagen van de oorlog. Een
tekort aan steenkool in oorlogstijd is,
zeker voor wat betreft de eerste 30 da
gen, niet te verwachten, gezien de over
het gehele land verspreide (aanzienlijke)
voorraden.

Onder alle omstandigheden moet men
blijven trachten de waterstaatkundige
toestand zo goed mogelijk te beheersen
daarom zullen, vooral in het westen
des lands, enige kostbade maatregelen
moeten worden getroffen. Om te grote
—afhankelijkheid van kwetsbare grote ha
vens te voorkomen, moeten verder voor-
"bereidingen worden getroffen om door
grotere spreiding aanzienlijk minder
kwetsbare noodhavens en noodenker-
I plaatsen terstond in gebruik te kunnen
r nemen. Voor de zeescheepvaart zijn voor
zieningen getroffen die het mogelijk ma
ken de controle en het beheer over de
in oorlogstijd gevorderde koopvaardij-
ijvloot uit te oefenen.

anders dan in uitzonderingsgevallen, niet
worden begonnen wegens de grote pro
blemen. Evacuatie-maatregelen
reeds voorbereid. De regering zal
hand van de omstandigheden moeten uit
maken of en in welke mate evacuatie
geboden ia.

Een andere benadering van de vraag
of al dan niet moet worden geëvacueerd
volgens prof. De Quay niet mogelijk.
Massale evacuaties, zo zegt hij, leiden
:o'n ontwrichting van het maatschap
pelijk leven en brengen bovendien met
het oog op het fall-outgevaar (radio-ac
tieve neerslag) zulke risico's voor de
evacuees met zidh, dat hiertoe alleen mag
worden overgegaan als 't volstrekt nood
zakelijk is. In dat geval moeten er aan
wijzingen zijn, dat de tegenstander b.v.
kerjvwapenaanvallen op bepaalde objec
ten zal doen. Ook de aanwezigheid van
sterke radio-actieviteit in bepaalde ge
bieden zou tot massale evacuaties kun-
en leiden.

Ten behoeve van de drinkwatervoor
ziening zijn mobiele eenheden aanwezig
de gevolgen van een eventuele ver
storing van de drlnkwateraanvoer te kun-
beperken. Voortgegaan zal worden
met de voorbereidingen voor het inrich-
an noodkeukens en het transport van
toebereid voedsel Noodrantsoenen zul'en
ook beschikbaar worden gesteld voor een
bescheiden voorraadvorming per gezin.

Voor de voortzetting van het bestuur
in oorlogstijd is volgens prof. De Quay
in de eerste plaats vereist, dat de cen
trale overheidsorganen hun bevoegdhe
den zoveel mogelijk delegeren aan de be
stuursorganen van lagere publiekrech
telijke lichamen. Voor een goed bestuur
in tijd van oorlog zijn voorts bestuurs
centra vereist, die liggen op betrekkelijk
veilige plaatsen, redelijk beschermd te
gen de gevolgen van bombardementen
en op ruime schaal voorzien van tele-
communicatiemiddelen. De inrichting van
dergelijke centra zal de regering met
spoed ter hand nemen. Wat de telecom-
municatiemiddelen betreft wijst prof Da
Quay er nog op, dat o.a. een het telefoon
verkeer in oorlogstijd onvermijdelijk be
perkingen zullen moeten worden opge-
logd. De P.T.T. zal voorzieningen treffen
om de kwetsbaarheid van de verbindin
gen te verminderen en in noodgevallen
mobiele apparatuur voor snel herstel te
kunnen inschakelen.

De overheid zal in vredestijd In de eer-
ste plaats in eigen, ambtelijke kring voor.
lichting geven over de civiele verdedi
ging. In oorlogstijd zalu de bevolking zo
veel mogelijk via de normale berichtge-

ingskanalen en de telecommunicatie-
middelen worden voorgelicht. Voor de
radio-omroep zijn in dit opzicht reeds be
paalde voorzieningen getroffen die nog
worden aangevuld

Oefeningen

In NAVO-, nationaal en provinciaal
verband zullen de komende Jaren volgens
een bepaald plan oefeningen in de civiele
verdediging worden gehouden. Te negln-
in 1961 zullen ook verschillende ge
meenten hierbij worden betrokken. De
daartoe gehouden conferenties met bur
gemeesters zullen volgend Jaar worden
-oortgezet.

Prof. De Quay besluit zijn uiteenzetting
met de opmerking, dat met de uitwer
king van het nu opgestelde vierjarenplan
de civiele verdediging natuurlijk ni
voltooid zal zijn. Wel voorziet dit pi;
voor de jaren 1962 tot en met 1965 in
meest dringende behoeften binnen het
kader van de financiële mogelijkheden.

Evacuatie

De regering ziet in evacuatie de enige
mogelijkheid tot bescherming van de be
volking tegen aanvallen met kernwapens.

Aan de bouw van schuilplaatsen van
_büzondere constructie en outillage kan,

Indonesiërs zijn

„teleurgesteld"

O.-Flevoland krijgt
150 boerdeijen

De op de begroting van het Zuiderzee-
fonds voor 1962 aangevraagde som be-
Sloopt rond f 121.250.000 tegenover eer
toegestaan bedrag voor 1961 van rond
f 112.800.000 of rond f 8.450.000 meer.
In de Noordoostpolder bestaan de nog
resterende werkzaamheden uit afronding,
verbetering en beheer van het gemaakte
werk. De verbeteringen betreffen in
hoofdzaak de land- en waterwegen. De
bemoeiingen met ontginning der gron
den zijn vrijwel beëindigd.

De Meerdijk van Oostelijk Flevoland
zal verder worden afgewerkt en in de
definitieve toestand worden gebracht.
Met de uitvoering van waterbouwkundi
ge werken binnen de polder, voorname
lijk het graven van watergangen, aan-
ileg van wegen en bouwen van bruggen,
zal worden voortgegaan. Een oppervlak
te van ongeveer 4000 ha zal worden ont
gonnen. Voorts zal ongeveer 6000 ha
(worden gedraineerd. Met de opbouw van
de dorpen Dronton, Swifterbant en Bid-
idinghuizen zal worden voortgegaan. Ten
behoeve van de uitgifte der gronden jn
itijdpacht zullen ca. 150 boerderijen mei
(woningen worden gesticht. Daarnaast zal
'een aantal kavels in erfpacht worden uit
gegeven. Bovendien is in het plaatsen van
■enkele gebouwen voor de tijdelijke ex
ploitatie voorzien.

Voor Zuidelijk Flevoland wordt erop
gerekend de aanleg van enige dijkvak
ken langs het IJ- cn Eemmeer aan te

Ëden en een begin te maken met de
van het gemaal aan het Oostvaar-
ep en van de schut- en uitwaterings
sluizen bij Nijkerk.

Bij het oversteken van een weg in
Celdrop. is de 54-jarige mevrouw M.
Verheyen uit Nederweert met haar
bromfiets dodelijk gegrepen door een
passerende auto. Een vierjarig klein
dochtertje. dat op de benzinetank mee
deed. werd ernstig gewond.

9 De 29-jarige K. S. uit Venlo is ver
ongelukt op de rijks-weg E 9 tussen S wal
men cn Roermond. Met zijn motorrijwiel
feed hij in volle vaart op een beladen

pachtauto.

^OWEL Indonesische als Neder-
dcrlandse parlementsleden heb
ben commentaar geleverd op de pas
sage die in de Troonrede aan Nieuw-
Guinea is gewijd. „Teleurstellend"
noemden gistermiddag Indonesische
parlementsleden haar. „Wij hadden
zeker wel verwacht, dat althans de
mogelijkheden zouden zijn aangege
ven voor verdere contacten nadat
president Soekarno op 17 augustus
zich tot de Nederlanders heeft ge
wend", zeide kolonel Abdoel Ladicf
Hendraningrad. Met drie andere par
lementsleden vertoeft liij in Brussel
ter bijwoning van de conferentie van
de Interparlementaire unie.

Met het parlementslid Manai So-
phiaan oefende hij kritiek uit op het
feit. dat het zelfbeschikkingsrecht
voor de Papoea's wordt aangevoerd
als argument voor een voortzetting
van het Nederlandse beleid jegens
Nieuw-Guinea. „Dit zelfbeschikkings
recht is al uitgeoefend in 1945, toen
het gehele Indonesische volk zrch on
afhankelijk proclameerde en zich
soeverein verklaarde in het gehele
gebied van het voormalige Nederl.-
Indië. Nieuw-Guinea inbegrepen.'

De leiders van de fracties in de Twee
de Kamer nebben (voor de microfoon
de Wereldomroep) eveneens com-
taar gegeven op de passage in de
troonrede die aan Nieuw-Guinea was
gewijd.

Dr. H. W. Tilanus <c.h.) concludeer
de. dat het in vorige jaren ingenomen
standpunt in de kern wordt gehand
haafd. Omdat deze kern onaangetast
blijft, ontmoette het bij hem geen be
zwaar als de Verenigde Naties worden
betrokken bij de ontwikkeling en toe
komst van Nieuw-Guinea.

Dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot (ar.)
stemde ermee in, dat de regering het
betreurt dat een gesprek over de toe
komst van Nieuw-Guinea thans niet
mogelijk is. ..Onze begeerte is", aldus
dr. Bruins Slot. „niet alleen het pro
bleem Nieuw-Guinea met erkenning

Met Azië eii Afrika

W elvaartsverschil
wordt groter

De welvaartsverschillen tussen de
landen van het Westen en de minder
ontwikkelde landen van Azië en Afri
ka blijven toenemen. Duurzame han
delsbetrekkingen tussen beide groe
pen van landen komen nauwelijks tot
stand. Terwijl de goederen, die de
onderontwikkelde landen uit het Wes
ten moeten invoeren steeds duurde
worden, ondergaan zij de onaangena
me gewaarwording, dat de doorgaans
agrarische prnduktcn, die zijzelf uit
voeren, voortdurend in waarde dalen
In de toelichting op zijn begroting
voor 1962 noemt minister De Pous een
groot aantal maatregelen, die verlichting
zouden kunnen betekenen voor deze on
gunstige ontwikkeling. Hij wijst erop.
dat het tot stand komen van duurzame
handelsbetrekkingen is geboden, omdat
hulpverlening zonder meer onvermijde
lijk psychologische weerstanden in de
betrokken landen zal oproepen.

Minister De Pous noemt als voorbeeld
in de toenemende welvaartsverschillen,
dat de groei van het inkomen per hoofd
in West-Europa en de Verenigde Staten
de laatste tien Jaar gemiddeld tussen de
drie en vier proceut lag. terwijl het ge
middelde voor de Aziatische cn Afri
kaanse landen niet hoger was dan twee
procent. Dit percentage wordt mede be
ïnvloed door de zeer snelle groei van
de bevolking in deze laatstgenoemde

van de rechten van de Papoeabevol-
.king op te lossen, maar ook om
weer in een goede verstandhouding met
Indonesië te leven."

De V.V.D.-fractieleider prof. mr. P.
J Oud achtte het van bijzondere be
tekenis, dat op korte termijn een ad
vies van de Nieuw-Guinearaad mag
worden verwacht over de manier waar
op het zelfbeschikkingsrecht in Nieuw-
Guinea kan worden verwezenlijkt. Hij
zou het zeer verheugend vinden als de
door de regering in de afgelopen maan
den gehouden besprekingen op het stuk
van onderzoek en oordeel van de
Verenigde Naties op korte termijn tot
een bevredigend resultaat zou leiden.

Mr. J. A. W. Burger (soc.) vohd,
dat voor de naar zijn mening op kor
te termijn noodzakelijke oplossjng
de kwestie Nieuw-Guinea, al of niet via
de Verenigde Naties, een internationale
fase nodig is, bijvoorbeeld opdat Indo
nesië vrijelijk contact met Nieuw-Gui
nea zal kunnen hebben. Zich afvragen
de of Nieuw-Guinea wel gelukkig zou
zijn staatkundig verbonden te blyven
met een land aan de andere kant var
de aardbol merkte hy op. dat Neder
land in ieder geval verplicht is de ont
wikkeling van Nieuw-Guinea nog een
aantal jaren te blijven financieren.

De nieuwe fractievoorzitter van de
K.V.P.. dr. W. L. P. M. de Kort. uit
drukkelijk sprekend voor zichzelf en
niet voor zijn fractie, achtte het een
grote morele en zakelijke juistheid, dat
de regering bereid is het advies van
de Nieuw-Guiena-raad over de wijze
van zelfbeschikking te vernemen. Ware
Indonesië hiertoe ook bereid, dan zou
de heer De Kort optimistisch zijn over
een uiteindelijke algehele gelukkige op
lossing van het vraagstuk.

De fractieleider van de P.S.P., ds.
N. van der Veen, meende, dat met
veel omhaal van woorden de hoofdzaak
is omzeild.

De heer C. Borst (comm.) formuleer
de als zijn standpunt dat onmiddellijk
met Indonesië moet worden onderhan
deld over overdracht van Nieuw-Gui-
aan Indonesië.

C. N. van Dis (s.g.> verwachtte
weinig heil van het betrekken van de
Verenigde Naties bij de ontwikkeling en
toekomst van Nieuw-Guinea.

Het hele koninklijke gezin, maar
vooral de prinsessen, toonde
grote belangstelling voor de
rode „Daffodil", die dr. Huub
van Doome gistermiddag na de
rijtoer in de tuin van het Huis
ten Bosch aanbood. Prins Bern-
hard en prinses Irene maakten
meteen een rondje in de eerste
wagen van het nieuwe type die
in Eindhoven van de band kwam.
Dr. Van Doome had HM. de
Koningin een boeket uit Zuid-
Amerika geïmporteerde uit
Nederlandse bollen getrokken
narcissen aangebodenZij kreeg
juist deze bloemen, daar daffo
dilhet Engelse woord is voor
„narcis". De wagen zal gestatio
neerd worden in de garage bij
paleis Soestdijk voor algemeen
gebruik van de leden van het
Koninklijk gezin. Hij draagt het
nummer AA-21.

Ideeënbus nog steeds
grote trekpleister

(Van c

parlementsredactie)

.,De Ideeënbusactiviteit mag zich in een
nog steeds toenemende belangstelling van
rijksambtenaren verheugen", zo
schrijft de minister van algemene zaken
prof. De Quay in de toelichting op zijn
begroting voor 1962. Jaarlijks worden
vele honderden ideeën ontvangen cn het
verheugende daarbij is, dat de kwaliteit
de ideeën van jaar tot jaar beter
wordt. Het aantal premies van f 100 en
neemt dan ook snel toe. Het zijn
juist de aldus beloonde ideeën die voor
het Rijk groot profijt opleveren. In ver
band met dit alles stelt de minister de
Kamer voor de voor de Rijksideeënbus
bestemde begrotingspost met f 15.000 tc
verhogen en dus te brertgëtf'op f 90.000.
Prof. De Quay maakt ook melding van
:n toeneming van het aantal deelnemers
m de premiespaarregeling voor rijks
ambtenaren. Ook de deelneming aan het
jeugdsparen ontwikkelt zich bevredigend.
Het aantal deelnemers nam van 30 juni
1960 tot 30 juni 1961 naar schatting met
65.000 toe. Op laatstgenoemde datum be
liep het totale aantal deelnemers 384.000.
Het totaal ingelegde bedrag bedroeg toen
naar schatting f 128 miljoen, tegen vorig
jaar ongeveer f 80 miljoen. In 1962 zullen
op grotere schaal dan in 1961 premies
worden uitgekeerd wegens het opnemen
van spaartegoeden voor huwelijkssluiting
Het aantal premiespaarregelingen in
het bedrijfsleven bedroeg op 30 juni van
dit jaar 510 tegenover 478 eind vorig jaar.
Het aantal gemeentelijke spaarregelingen
steeg in de periode 1 januari-30 juni 1961
van 650 tot 750.

Verzoenend gebaar in Kamer

Gevolg: J. Bonnner (soc.) nu
tweede voorzitter

(Va

parlementsredactie)

overgrote meerderheid va
Tweede Kamer heeft gistermiddag de pas
»cn ziekte herstelde dr. L. G. Kortcn-
horst opnieuw geplaatst als eerste op de
oordracht voor het Kamervoorzitter-
schap (gedurende hel zittingsjaar 1961 -
52)De grote verrassing was. dat bU de
erkiezing voor de voordracht de
'.v d.A.-fractie voor het eerst sedert 1959
ieer op dr. Kortenliorst stemde.

Zoals bekend viel de Kamervoorzitter
destijds bij de socialisten in ongenade,
omdat hij naar hun mening by de kabi-
letscrisis van 1958 niet de onpartijdigheid
n acht zou hebben genomen die bij zijn
functie past. Driemaal achtereen weiger
den zij dan ook de kandidatuur van dr
Kortenhorst voor het eerste-voorzitter-
schap te steunen. Vorig jaar stemden zij
nog blanco. Hun besluit om de „boycot*
van de heer Kortenhorst te laten varen
werd gisteren in de wandelgangen var
het Kamergebouw algemeen uitgelegd
als een soort „verzoenend gebaar"
de K.V.P. Dr. Kortenhorst kreeg in totaal
UI van de 117 uitgebrachte stemmen
<2 op de K.V.P.-ers van Rijckevorsel
Fens cn blanco).

Een twqede verrassing, die overigens
uit 'de eehste voortvloeide, was dat de
liberale mevr. mr. Stoffels-Van Haaften
niet opnieuw als tweede voorzitter op
de voordracht werd geplaatst. Dat viel
namelijk de socialist J. Bommer ten deel,
die vóór de moeilijkheden tussen dr
Kortenhorst en de P.v.d.A. reeds enige
jaren plaatsvervangend voorzitter was
De heer Bommer kreeg 109 stemmen,
mevr. Stoffels 2, de heer Roosjen (a.r.)

de heer Willems (soc.) 1. terwijl do
rest blanco was. Ook de (meeste) libera
len hadden dus kennelijk niet op hun
fractiegenote mevr. Stoffels, maar op de
heer Bommer gestemd. Diens verkiezing
was duidelijk een honorering door do
regeringspartijen van de socialistische
steun aan de kandidatuur-Kortenhorst.

Mevr. Stoffels werd door de Kamer
als nummer 3 (derde voorzitter' op de
voordracht geplaatst. Zij kreeg 108 stem
men (de heer Roosjen 7, dc liberaal

Zcgering Hadders 1 en 1 blanco). Tot
dusverre was mr. Roosjen derde voor
zitter.

Aanbieding

De minister van financiën prof. dr.
J. Zijlstra even overgewipt uit Wenen
waar hij een conferentie bijwoont
heeft gistermiddag in de Tweede Kamer
op de gebruikelijke wijze de rijksbegro
ting voor 1962 aangeboden In zijn korte
speech omschreef de bewindsman nog
eens de hoofdpunten van het financiële
beleid zoals dat in de Miljoenennota is
uitgestippeld. Naar zijn mening vertoont
deze begroting „een redelijk evenwicht

(Van onze parlenienisredactie)
Li beide der Staten-Generaai is gister
middag zowel door Kamervoorzitters als
regeringswoordvoerders de omgekoi
secretaris-generaal der VN. Dag Ham
marskjoeld herdacht. In de Tweede Ka
mer was het minister-president De Quay
die zich namens het kabinet aansloot by
de gevoelvolle woorden die voorzitter
Kortenhorst naar aanleiding van Ham-

(Van onze parlementsredactie)

HET IS de bedoeling, dat eind 1963 nagenoeg het hele grondgebied van
Nieuw-Guinea onder bestuurscontrole zal zijn gebracht. Het totaal
van de'onder bestuursinvloed staande bevolking zal dan tussen de 650.000
en de 700.000 personen bedragen. De bemoeiing van Nederland met Nieuw-
Guinea is dus bij voortduur gericht op uitbreiding van beschaving en
bestuur. Dit blijkt uit de afdeling Nederlands Nieuw-Guinea van de be
groting van binnenlandse zaken voor 1962, die bij de Staten-Generaai is
ingediend.

De democratisering van het bestuur
wordt voortgezet. In de naaste toekomst
zullen streekgemeenschappen voor de on
derafdelingen Merauke. Radja Ampat,
Nimboran cn Tcminaboean worden inge
steld. Veel gebieden in Nieuw-Guinea
zijn nog lang niet zover. Enkele streken
zijn zelfs nog niet onder bestuur gebracht
Naar wordt verwacht, kunnen in 1962 en
1963 zeven nieuwe bestuursposten wor
den geopend. Voor eind '63 zullen boven
dien waarschijnlijk tien bestuursposten
kunnen worden omgevormd tot distric-

Voor onderwijs en cultuur wordt op
de begroting voor 1962 een bedrag uitge
trokken dat twintig procent hoger ligr
dan het bedrag voor 1961. Mogelijkheden
worden geschapen voor de Papoea's om
buiten Nieuw-Guinea een voortgezette op
leiding te ontvangen.

Hierbij wordt met natne aan Neder
land gedacht. Om de Papoea's ten volle
te laten profiteren van hun verblijf in
ons land, is met de minister van onder

wijs. kunsten en wetenschappen overleg
geopend om voor deze leerlingen n
der belangrijke vakken als Frans
Duits te laten vervallen.

Landbouw en veeteelt ondergaan
gestage uitbreiding. De ertswinning
keert nog steeds in ccn stadium van
derzock. Dc vooruitzichten voor een
nende ontginning van de kopcrertsvi
raad in het Carstenszgebergtc zijn be
paald gunstig te noemen. Toch zal het
waarschijnlijk nog minstens vier jaar
duren, voordat van een werkelijke ex
ploitatie sprake zal zijn.
De voorbereidingen voor 't Papoeavrö-
illigerskorps zijn ver gevorderd, maar
het oorspronkelijke achema voor de op-
komst en opvanging van de eerste llch-
van tweehonderd Papoea-recruten
nief geheel kunnen worden aange-
en. Het was de bedoeling, dat de
opleiding per 1 september in Manokwarl
beginnen. Het wordt thans waar
schijnlijk 1 november, voordat een begin
kan worden gemaakt.

marskjoeld's overlijden bad gesproken.

Prof. De Quay schetste de omgekomen
politicus als een man van grote integri
teit en objectiviteit, die zich onderscheid,
de door een aangeboren gevoel voor dt
eisen die zijn functie stelde. Zijn heen
gaan heeft een schok van ontroering
door de gehele wereld doen gaan. Ni
mand, zelfs zijn tegenstanders niet, twij
felden aan de grote gaven van het hoofd
en hart die hem waren geschonken. „Op
het tijdstip dat de wereld deze man
moest verliezen beseffen wij meer dan
ooit hoe node wij afscheid nemen van
mensen die met zoveel toewijding hun
hoge ambt vervullen

Dc voorzitter der Eerste Kamer, mr.
J. A. Jonkman, zei dat Hammarskjoeld
„op zijn wijze beproefd heeft een inter
nationale rechtsorde te scheppen. Daar
voor heeft hij in de meest letterlijke zin
zijn leven gegeven". „Onze gevoelens
van deelneming gaan uit naar het Zweed
volk, dat voor de tweede maal een
zijner grote zonen voor dit grote goed
verloor", aldus mr. Jonkman.

Mmiffter Toxopeus, die in de Senaat
imens het kabinet Hammarskjoeld hér-
dacht, zei dat de overledene zijn taak
In het bewustzijn van de volle zwaarte
heeft aanvaard, wetende dat veel
ondank zijn loon zou zijn. Men heeft
Hammarskjoeld gesloten genoemd en hij
was ook een der eenzaamste mensen
ter wereld. ..Hij is", aldus mr. Toxopeus,
„zijn functie met grote overtuiging en
zuivere gevoelens begonnen en deze ver
vuld tot aan zijn dood in een tijd van
grote internationale spanningen. Zijn
overlijden vervult de regering cn de
Kamers met grote deernis en diepe zorg".

Prof. Gerbrandy

Minister-president De Quay sloo4 zich
in de Tweede Kamer aan bij hetgeen
voorzitter Kortenhorst had gezegd ter
nagedachtenis van dc onlangs overleden
oud-leden der Kamer prof. Gerbrandy
cn gen. Duymacr van Twist. „Nederland",
/o zei prof. De Quay, „verliest ui prof.
Gerbrandy een van zijn grootste zonen
Voor dit kabinet en ook voor volgend»-
zal hij steeds blijven een lichtend voor
beeld van ccn dienaar van de Kroon, die
in de moeilijkst denkbare omstandig
heden zijn taak met stoere volharding
en onuitputtelijke toewijding heeft weten
te vervullen".

Na de herdenkingen werd de openbare
vergadering der Tweede Kamer voor
«uk«.-ie minuten ^£»chorak

tussen conjuncturele cn structurele i
op het gebied van de overheidsfinan
ciën". Na deze woorden verhuisde de
;tapel begrotingsstukken samengebon
den met een oranje lint uit het bekende
koffertje" naar het bureau van de i

Eerste Kamer

Voordat in de Eerste Kamer mr. Jonk-
an woorden wijdde aan de nagedachte-
s van Hammarskjoeld, sprak hij
de betekenis van de Troonrede cn
de sluiting van de vorige zitting va
Staten-Generaai door de minister
binnenlandse zaken. Vrij uitvoerig stond
hij stil bij de betekenis van de Eerste
Kamer in het Nederlandse staatsbestel
Aanleiding hiertoe vond hij in de dis
cussie over dit onderwerp, die het afge
lopen Jaar weer is opgelaaid, nadat de
Eerste Kamer „tot verwarring van velen"
twee wetsontwerpen had verworpen.

Ook sprak mr. Jonkman over dc voor
stellen van de commissic-Simons over
het bevorderen van een meer doelmatige
begrotingsbehandeling door de Staten-
Generaai. Voor enkele suggesties van de
commissic-Simons had de voorzitter der
Eerste Kamer waardering, maar hij ont
hield zich van concrete voorstellen om
deze suggesties op de werkwijze van de
Eerste Kamer toe te passen.
Wel aanvaardde de Kamer bij wijze
in proef enkele voorstellen tot verbe
tering van de werkwijze, maar deze zijn
reinig ingrijpend, dat slechts een er
duidelijk naar buiten merkbaar zal
rijn. Dat is het besluit om in de openbare
ergadering, evenals In de Tweede Kamer
al gewoonte is. het voorlezen der notulen
voortaan achterwege te laten.

Modern leven in
Randstad Holland

(Van onze parlementsredactie)

Het is best mogelijk, dat de Randstad
Holland in 1980 niet zes. maar 64 mil
joen inwoners telt, schrijft minister Van
Aartsen in het hoofdstuk ruimtelijke
ordening van zijn begroting. Hieruit zou
blijken, dat de voorspellingen over de
bevolkingsgroei san de lage kant zijn
geweest. Anderzijds is u provinciale
planologische studies gebleken, dat de
overige delen van Nederland tot 1980
waarschijnlijk ongeveer 400.000 personen
van de natuurlijke aanwas in het Wes
ten zullen kunnen opnemen. Dit betekent
dus een gunstige ontwikkeling voor het
Westen, dat daardoor iets minder vol
zal worden dan wanneer die aantrek
kingskracht uit overig Nederland niet
aapwezig zou zijn.

BU de ruimtelijke spreiding van woon.
en werkgebieden over ons land zal in
de toekomst meer rekening moeten wor
den met de toenemende motorisering en
de groeiende behoefte om buiten te wo
nen. Minister Van Aartsen is van oor
deel dat de nagestreefde open struc
tuur van de Randstad in he*, algemeen
als een gunstig uitgangspunt is te be
schouwen voor het opvangen van de
moderne tendenties. Hij zal bU he' be
studeren va-n dit vraagstuk de ontwikke
ling in het buitenland nauwlettend vol
gen.

Nieuwe regelingen
voor middenstand

Het laat zich aanzien, dat nog dit jaar
erkenningsregelingen tot stand komen
voor de groothandel in consumptie-aard
appelen, in groenten cn fruit, en in vis.
Dit deelt de minister Dc Pous de Tweede
Kamer mee in de toelichting op de be
groting voor 1962.

Voorbereidt wordt de afkondiging van
vestigingsbesluiten voor de meubile-
ringsbedrljven, de kleinhandel in tex
tiel. de bloemverkopers- en hoveniers
bedrijven en de metaal- en aanverwante
bedrijven. Er wordt naar gestreefd, liet
wetsontwerp tot wyziging van de Vesti
gingswet Bedryven 1954 op korte termUn
by de Steben-Generaal m te dienen.

Overeenkomstig het advies van de
Sociaal-Economisohe Raad zal binnen
kort een wetsontwerp worden ingediend
houdende een overgangsregeling voor dc
wederverkoop van brood.

Minister De Pous is he* eens met het
advies van het hoofdbedrijfschap detail
handel om de bezorgingsmogclijkhedcn
op werkdagen, geregeld in de winkelslui
tingswet. te verruimen. Hy zal aan de
Staten-Generaai ccn voorstel hierover
doen. maar wacht daarmee nog even.
Indien de speciale commissie van de
SER. die momenteel studie maakt van
de arbeidsUJdverkorting in de detail
handel. zal aandringen op herziening
van de winkelsluitingswet 1951, en de
minister dit advies overnemen zal, dan
zal meteen het vraagstuk van dc ver-
ruiming van de bezorgingsmogclijkhcdcn
kunnen worden geregeld.

Drs. De Pous schrijf', voort*, dat hij
op korte termijn een ontwerp voor ccn
nieuwe wet op de Kamers van Koop
handel en Fabrieken zal indienen. Teven*
hij weten, dat hij het cons is met
advies van het hoofdbedrijfschap
detailhandel, waarin afwijzend wondt
geantwoord op de vraag, of de sluitings-
vryheid voor winkels in de Notations
moet worden uitgebreid tot winkels in
stationsgebouwen van bus- en tramdien
sten.

Gestoord tijdens
minnekozen

Door de politie te Kerkrede worden
zes jonge Duiitscrs, allen in de leeftijd
van 16 tot en met 20 jaar, bij de officier
van justitie voorgeleid. Zij hadden zon
der dat daartoe enige aanleiding was,
een paartje, dat in hot stadspark te
Kerkrede op een bank zat. op ccn zeer
ernstige wijze lastiggevallen Dc 6 Duit
se®*, afkomstig uit een grensplaats je. be
gonnen de minnekozende Kerkredenaar
te treiteren en toen hen bleek dat de
jongeman niet van ruzie hield, begonnen
de Duitsers eerst mot z'n tweeën en la
ter me* z'n allen dc Kcrkr JlMr Ié
mishandelen. Inmiddels was het meisje
op de vlucht geslagen en wist tenslotte
politiehulp te krijgen Deze achterhaalde
dc ruziesohoppendc Duitsers. In afwach
ting van hun spoedige berechting zijn
ze ingesloten.

Getuige van misdrijf

Dc recherche van het Rotterdamse
politiebureau Nassaukade heeft een on
derzoek ingectold naar de Juistheid van
de verklaringen van een man. die meent
zondagavond getuige te zijn geweest
misdrijf.

heeft verteld, dat hij zondag
avond op de Maaskadc bU de Cornells
Trompstraat een ongeveer zeventien-
Jarig meisje met een naar schatting 25-
jarige jongeman heeft zien praten. Plot
seling hoorde hij een „il. en een plons
i het water van de Nieuwe Maas. Danr-
a zag hij de jongeman alleen weggaan.
De politie heeft geruime tijd op de
door de man aangewezen plaats ge
dregd, maar niets gevonden. Tot nu toe
ook geen melding van een verdwenen
meisje binnengekomen.

Uur lang hoofd boven water gehouden

Zes militairen hebben het leven ge
d van chauffeur G. Jansen uit Schie
dam, die gistermiddag op dc Kreek-
rakdam bij Rilland Bath met zijn wa
gen te water raakte en zodanig in zijl
cabine bekneld kwam te zitten, da
hij alleen met hulp van buiten ver
lost kon worden.

Dc soldaten die het onheil zagen ge
beuren schoten onmiddellijk toe cn con
stateerden dat de chauffeur in levens
gevaar verkeerde. WachUneestcr Kleijo
liet de jongens direct te water gaan en
hielp ook zelf mee. De kokende motor
bleef draaien cn bemoeilijkte eerst hel
werk. Dc chauffeur, die bekneld zat
zakte steeds dieper weg in het water, doch
soldaat Schmetz wist hem te grijpen en
heeft terwijl hij tot aan zijn borst in het
water stond het hoofd van de chauf
feur boven water gehouden terwijl hy
hem bemoedigend bleef toespreken om te
voorkomen dat de chauffeur een shock

wel of i

het nooit zouden

to vertelde de wachtmeester A. Bamboom.

later. Van alle kanten kwam echter hulp
opdagen o.a. P. van Hoek, een sinid uit
Rilland, die een lasapparaat had meege
bracht ora dc cabine open tc snijden,
maar hij durfde het perslot niet uan met
het oog op brandgevaar. Toen werd een
stijl van dc wand doorgezaagd en kon
den de militairen de cabine uit elkaar
rukken en ccn kussen wegtrekken waar
door de chauffeur meer vrijheid van be
weging kreeg.

De man moeft echter langs het on-
ter water liggende cabinereom worden
bevrijd cn daarin slaagde men pas na oen
uur ingespannen wenken. Jfear b« is
gelukt en dwt was de kroon op on* werk"
zeiden de soldaten
Dc waahtme ester l«eeft avond* de
ohsuffeor in het Algemeen Burger «u*-
hUBS te Bergen op Zoom nog »pgczochl
wonder gebeurd zo zei de
man ..ALs jullie me niet hadden ge hol -
en wae ik re» verdronken".

De man heeft een gecompliceerde been
breuk en kiwcnd.gc kneuzingen opgclo-
m. maar maakt het verder wel.
De behuiupzamc militairen waren kor
poraal J. van Be them, en de soldaten L.
Leumasen, G Schmetz, A. Vei