ZIE Massale deportatie uit O.-Duits grensgebied Commentaar llicuiwc £dïtsrt)e (üimrant 1962 Drastisch optreden van v.N. in Katanga RENAULT DAUPHINE MODEL Reactie op het werk der redactie Tsjombe wil praten maar zijn Polonaise troepen vechten nog Kennedy: oplossing wel mogelijk Ook Amerika liet nu kernbom ontploffen lils' HÜiÜ: E ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1961 KANTORENSteenstraat 37. TELEFOON: alle afdelingen 31441. POSTREKENING: 58936. KLACHTENDIENST: bezorging 1819 U. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting) CHRIST ELI JK-ISATION AAL DAGBLAD „Stantvasticb it ahtbltoeo tngn hert ia tegbeaspott" Tweeënveertigste jaargang no. 12279 Walvissenjacht aan de Zuidpool Zie zondagsblad Dat Is het motto, waaronder de bekende schrijver Anthonic vai Kampen (herinnert u zich zyn boeiende verhalen over Nieuw- Guinea nog?) een serie van acht jrlikelcn heeft geschreven unieiding van zyn bezoek enkele maanden geleden aan Polen. Ons heeft de publikatierechten de serie aangekocht. En van- dwg publiceren wy Van Kampens ttrste verhaal, gewyd aan War- itbau, de dodenstad, die tot leven In de komende weken zullen irtikelen volgen over onder de heroïsche strijd in het (betto van de Poolse hoofdstad in dt jaren van de Duitse bezetting, de beroemde Chopin-concer- in het geboortehuis van de pote componist en over de ge- (prekken. die Anthonie van Kam- ptn heeft gehad met een nako- ilinge uit het bekende geslacht Curie. Polonaise '61 is een serie vol in de tragiek van het Poolse tik. maar ook van zijn onstui mige levensdrift, ondanks "t com munistische bewind, een serie ook rwachting en van hoop op Nieuws in één oogopslag De Amerikaanse rege ring heeft bekendgemaakt dat de Oosbduitse rege ring, met goedvinden van de Russen, aan een plan bezig is voor de vorming van een sbrook niemands land langs de Oostdiuitse Oostberlijnse grens. De phele burgerbevolking uit deze grensgebieden zou worden opgepakt en ge deporteerd. President Kennedy van de Ver. Staten heeft giste ren gezegd vast te geloven dat onderhandelingen over Berlijn een oplossing kun nen brengen. ,,Maar men moet niet verwachten dat wij met onderhandelingen zullen beginnen onder de druk van een ultimatum of een bedreiging." In Katanga lijkt het er steeds meer op dat Tsjom- bé de greep op zijn landge noten allerminst verloren heeft. De Katangese strijd krachten schijnen een overwicht aan mankracht te hebben en dringen de troepen der Ver. Naties steeds meer in het defen sief. Misschien is er een oplossing mogelijk: Moise Tsjombé zou vermoedelijk gaan praten met de Ierss UNO-chef O'Brien. Het doodvonnis van de Turkse ex-president Bajar en anderen is veranderd in levenslange gevangenis straf. Het doodvonnis is aan twee anderen voltrok ken. De executiè van ex- premier Menderes is uit gesteld; zoals men weet is hij ernstig ziek. Morgen zullen in West- Duitsland de langverbeide algemene verkiezingen worden gehouden. Onze correspondent in Bonn wijdt hieraan vandaag aandacht. De kwestie-Nieuw-Gui- nea is opnieuw van ver schillende zijden belicht. De voorzitter van de A.R. Partij heeft zich uitgelaten over mogelijke onderhan delingen met Sukarno. Ook Amerika heeft zijn kernproeven hervat, en wel met een ondergrondse atoomexplosie in Nevada. Kennedy heeft verklaard dat dit experiment geen enkele radioactieve be smetting van de damp kring heeft opgeleverd. De proef werd genomen met een betrekkelijk kleine Ontevreden spoorman- nen hebben uit balorigheid over het huns inziens slap pe optreden van de vak bonden een eigen bond opgericht, die niet aange sloten zal zijn bij een der vakcentralen maar ook niet in communistisch vaarwater wil komen. 1~AE VERENIGDE NATIES hebben gisteren drastische maatregelen aan- gekqndigd om een einde te maken aan de reeds drie dagen durende strijd in Elisabethstad, die zich ook tot andere steden in Katanga heeft uitgebreid. President Tsjombé heeft weliswaar in een telefoongesprek met V.N.-vcrtegenwoordigers over wapenstilstand gesproken, maar zyn troe pen blijven zich verzetten tegen die van de V.N. Volgens een radio-uitzending van de V.N. heeft de bevelhebber van de V.N.- strijdkrachten in Katanga, brigade-ge neraal Raja, verklaard dat zijn troepen alle burgers, die met wapens in de hand worden aangetroffen, ter plaatse terecht zullen stellen. De plaatsvervan gende leider van de V.N.-organisatie in Elisabethstad. Michel Tombetaine, zei gisteren dat leden van de Katan- gaanse politie en gendarmerie, die niet voor acht uur (plaatselijke tijd) de strijd zouden staken, schuldig zouden worden geacht aan ..hoogverraad". Om acht uur gisteravond werd in Elisabeth stad een uitgaansverbod van kracht Zonder waarschuwing zou worden- ge schoten op een ieder, die zich' daarna nog zonder escorte van de V.N. op straat zou bevinden. De geheime Katangaanse zender, die zegt namens president Tsjombe te spre ken, heeft de VN gewaarschuwd dat voor elke Katangaan die wordt doodgeschoten, de 130 Ierse militairen van de V.N., die gevangen zyn genomen, zullen worden terechtgesteld. In dit verband deelde de zender mee, dat de overleven de groep van 150 leren die in Jadotstad door Katangaanse gendarmes omsingeld, zich hadden overge geven. In totaal waren vijftig Ieren ge sneuveld. Dit radiobericht stemt overeen met berichten die uit andere bron in Elisabethstad zyn ontvangen. Intussen zijn in de Katangaanse hoofd stad ook twee groepen Ierse militairen van in totaal 23 man gevangen genomen. Tenminste vier militairen werden ge wond. Een Westduits televisieverslag gever verklaarde dat elf Ieren, die particulier rooms-katholiek radiostation aan Katangaanse commandotroepen had den moeten overgeven, hem hadden ge zegd, dat zij twee dagen geen voedsel, munitie of instructies hadden gekregen. Bij een ander gevecht, waarbij twaalf Ieren krijgsgevangen werden gemaakt, verloren de V.N. twee pantserwagens, eer bus en een jeep. Ook is een V.N.-vlieg- tuig neergeschoten. Vice-president Jacques Opangault van (het voormalige Franse) Kongo heeft ge zegd dat hij geen toestemming zal geven dat Dag Hammarskjöld, de secretaris generaal der V.N., via Brazzaville naar New York vertrekt. Via de Franse am bassade in Leopoldstad liet bU Ham marskjöld weten, dat hy niet voor diens veiligheid kon instaan „gezien de onte vredenheid en agitatie hier als gevolg van de gebeurtenissen in Katanga". Ï~AE OOSTDUITSE REGERING heeft plannen gereed liggen om over te L' gaan tot aanhouding en massadeportatie van Duitse burgers uit hun huizen, die langs de sectorgrens met West-Berlijn staan en bovendien van mensen, die aan de westelijke grens van de Sowjet-bezettingszone in Oost- Duitsland wonen. Dit verklaarde een woordvoerder van de Amerikaanse regering, met de toevoeging dat het zou gebeuren met goedkeuring van de Sowjetunie. Deze berichten zouden, volgens de woordvoerder, afkomstig zijn van „de gebruikelijke bronnen uit dit gebied". De deportatie zou vergezeld gaan van het stopzetten van alle ver keer in het betrokken gebied. De nog bestaande doorlaatposten in Berlijn zouden tijdelijk gesloten worden. De deportatie zou binnen de eerstvol gende paar dagen gebeuren, maar de Amerikaanse regering kende juiste datum niet. President Kennedy heeft gisteren de niet-gebonden laftden meegedeeld, dat de V.S. niet van plan zijn onderhande lingen te beginnen met de Sowjetunie op grond van een ultimatum of dreige menten. Dit in antwoord op de bood schap, die Sukarno en Keita namen: de conferentie in Belgrado hebben over gebracht, en waarin verzocht werd mei de Sowjetunie onderhandelingen te be ginnen ter leniging van de spanning in de wereld. De V.S. zijn wel bereid om Chroesjtsjef te spreken, maar niet met het pistool op de borst. Kennedy is rigens van mening, dat er een oplossing de huidige crisis te vinden is, re kening houdend met de vitale belangen m beide partijen. Ook de Franse oud-premier Reynaud T~AE Verenigde Staten hebben giste- aJ ren hun eerste proef met kernwapens gehouden sinds 1958. Dit heeft president Kennedy meege deeld. Op het proefterrein in Neva da is deze ondergrondse explosie om 6 uur (Ned. tijd) tot stand gebracht. De kernbom was van geringe kracht. ,In een verklaring van het Witte Huis wordt gezegd, dat de V.S., na jaren pogingen om een verbod op kernwapen proeven te verkrijgen, teegn -hun wil en omdat zij gedwongen werden, moesten besluiten de kernproeven te hervatten. De exploisie heeft geen radio-actieve neerslag veroorzaakt. Kennedy noemt de proef van gisteren de eerste van een Amerikaans program ma „om de verdediging van de vrije wereld te versterken". Daarbij wordt evrklaard, dat de V.S. altijd bereid zullen zijn om met de Sowjetunie te onderhandelen over een zo ruim moge lijke overeenkomt, aangaande een ge controleerd verbod op kernwapenproe- De proeven dienen om de V.S. gege vens te verschaffen ter verbetering van hun registratiestelsels en ter bestudering van het gebruik van kernexploisies vredesdoeleinden. Ter vergelijking dienc, dat deze proef door de seismograaf werd opgetekend met een sterkte van 4. Bij de aardbe ving in San Francisco van 1906 bedroeg dit 8.25. De Amerikaanse kernwapenproeven zullen voortaan in het diepste geheim tot stand worden gebracht Het Witte Huis zal zioh beperken to. mededelingen na afloop van de proeven Enkele proe ven zullen zelfs helemaal voor het pu bliek geheim gehouden worden. In *.e- i genstelling tot de gang van zaken onder de regering Eisenhower, zullen er geen journalisten toegelaten worden bij het nemen van de proeven. In verklaringen van de Britse, Franse en Westduitse regering wordt uitdruk, king gegeven van ..volledig begrip" voor het Amerikaanse besluit de proeven te hervatten. In Amerikaanse kringen verwacht men, dat de V.S. de serie proeven wellicht willen voltooien alvorens dc Algemene Vergadering in New-York begint. Men meent, dat de V.S. in het ontwerpen van kernwapens vrder zijn dan de Sowjet unie. Vooral na de Russische proeven ui de dampkring wil men er zeker van zyn, dat deze voorsprong behouden blijft. eventuele erkenning t is van mening, dat er een oplossing voor de crisis om Berlyn mogelijk is. IIU verklaarde dit na afloop van een ge sprek met Chroesjtsjef. HU zei, dat hU een zeer prettig onderhoud met de Rus sische premier gehad heeft, waarby niet gesproken was over een mogelUke top conferentie. De ministers van buitenlandse zaken van de westelijke grote vier hebben gisteren op het State Department Washington hun eerste bijeenkomst ge houden over de Berlijnse crisis. Hierbij is het rapport van de werkgroep ambassadeurs over de geallieerde hou ding in geval van een crisis, met enkele kleine wijzigingen aangenomen. In deze zitting is onder meer bespro ken het schaduwen van twee vliegtuigen van de PAA door MIG's straaljagers. Men zou beschermende maatregelen overwegen om aan deze begeleidingen een einde te maken. Verder zijn ook de berichten over een eventuele deportatie in discussie geweest. Generaal Lucius Clay, de persoon lijke vertegenwoordiger van presi dent Kennedy voor Berlijn, heeft in Washington verklaard, dat de Ber lijnse crisis zonder oorlog en zonder verlies van vrijheid voor Berlijn op gelost kan worden. Hij zei di loop van een gesprek met president Kennedy. Clay vertrekt vandaag r Europa en heeft tot taak conclusies en aanbevelingen ten aanzie Berlijn voor te leggen aan Kennedy en Rusk. De Westduitse minister van defensie Strauss heeft meegedeeld, dat een diep gaand onderzoek zal worden ingesteld naar de vlucht van de twee straaljagers naar West-Berlijn. Wanneer zij schuldig zyn, zullen zij disciplinair en gerechte lijk worden gestraft. De Westduitse pi loten hebben opdracht gekregen zich niet binnen 50 kilometer van de grens met Oost-Duitsland te begeven. Hij waarschuwde, dat het incident niet buiten zijn proporties getrokken diende te worden: Russische helikopters had den de afgelopen dagen het Westduitse luchtruim tot zesmaal toe geschonden. Uit Hclmstedt wordt gemeld, dat rei zigers die over de Oostduitse autobahn naar Berlijn gaan, onderweg niet i mogen stoppen. Men wil waarschijnlijk voorkomen, dat Westduitsers in contact komen met Oostduitsers. Oost-Duitslano is begonnen met een campagne volk te winnen voor maatregelen tegen de luchtcorridors in Oost-Duitsland. Bo vendien eisen zij, dat het vliegveld Tem- oelhof gesloten wordt na het sluiten van jen vredesverdrag met de Sowjetunie Bondskanselier Adenauer heeft aan gedrongen op het uitrusten van West duitse troepen met kernwapens. Een Duitslan- beslist van de hand HU toonde zïch minder negatief ten aan zien van een ontmoeting met Chroesj tsjef. Toen hem gevraagd werd, of hU binnenkort zou aftreden, zei Adenauer dat dit „een grote dikke canard" was Amerikaanse militaire leiders hebben aangedrongen op grotere vrijheid van aandelen van de Amerikaanse bevel hebbers in Europa. Zij moeten onmid dellijk kunnen reageren op elke Russi sche troepenbeweging naar Berlijn. Er circuleren berichten, als zouden de V.S plannen hebben om zo nodig 125.000 man Amerikaanse troepen voor Kerstmis naar Europa te sturen. Bevestiging van dit bericht kon niet verkregen worden Nigeria wil Friendships bestellen De president-directeur van dc Nigeria Airways, de heer J. O. Fadahunshi, heeft met vier mededirecteuren en het hoofd van de technische afdeling een bezoek van drie dagen aan Nederland gebracht op een rondreis door Europa. Hij ver klaarde voor zijn verbrek, dat zijn maat schappij bij Fokker een order voor vUf Friendships hoopt te plaatsen. (Advertentie) I elders in deze krant het nieuws over Morgen worden in West- Duitsland algemene verkiezingen gehouden. In Siegburg. bij Bonn, is een onbewoonbaar huis volge plakt met verkiezingsplakkaten van de verschillende partijen. Verspreiders valse dollars gegrepen De 48-jarige Amsterdamse oud-ijzer handelaar J. D. en zUn 33-jarige buiten landse vriend R. B., die in ons land valse 20-dollar biljetten hebben uitgegeven zyn in Nijmegen tegen de lamp gelopen. Toen het tweetal in een Nijmeegs res taurant het diner gebruikte, bespraken de kelner en zyn patroon, een couranten bericht over het in omloop zijn van valse 20-dollarbiljettcn. Even later wilde de oudste van de twee gasten afrekenen en bood daarbij een biljet aan, dat argwaan opwekte. Toch kreeg hy wisselgeld te rug, waarna het tweetal er met spoed vandoor ging. De kelner stelde zich voor de zeker heid in verbinding met het politie bureau, waar de opgegeven signalemen ten nauwkeurig klopten met het opspo ringsverzoek, dat was ontvangen van de centrale recherche in Amsterdam. By een speurtocht door de politie in het centrum van de stad werd de auto van de twee gezochte mannen weldra op een parkeerterrein aangetroffen. Een agent in burger betrok de wacht. Na een korte tijd daagden de twee gezochten op. lyjORGEN worden dan in Duitsland naar 's lands wijs, hetgeen niet altijd behoeft te betekenen 's lands eer, op een zondag de verkiezingen gehouden. En felle verkiezingsstrijd, niet zelden ge voerd met de moderne methoden van de Amerikaanse verkiezingstechniek, is er aan voorafgegaan. Alle partijen hebben eruit gehaald wat erin zat. Niettemin is er, zoals de onder zoeken wel hebben aangetoond, tot op het laatst een grote massa weifelaars. Dit hangt samen met het feit, dat de politieke situatie in Duitsland in deze weken wel zeer wordt beïnvloed door oorzaken van buiten. Wij denken daarbij uiteraard aan de Berlijnse crisis. Het ware aan te nemen., dat zonder deze crisis Adenauer met zijn C.D.U. de vol- sterekte meerderheid zou hebben behaald. Dc omstandigheden hebben er echter toe geleid, dat meer dan anders het geval zou zijn geweest de aandacht is gevallen op de persoon van zijn tegenstander, Brandt. Deze toch was in de ogen van heel velen de man van Berlijn, die men, zo men hem al geen overwinning gunde. niettemin geen nederlaag wilde bezorgen. Waarbij gemakkelijk kon worden voorbijgezien, dat Berlijn ook een exponent is van heel de door Adenauer politiek geleide Bons republiek. Nu wordt het waarschijnlijk geacht, dat de C.D.U., hoezeer als de grootste partij, niettemin niet met de absolute meerder heid uit de stembus komt. Dit zal straks, bij de samenstelling van het nieuwe be wind, bepaalde moeilijkheden oproepen. Niet onmogelijk, zelfs waarschijnlijk, is het. dat de liberalen als de derde partij daarbij op de wip komen te zitten. Tenzij men in dc moeilijke situatie van het ogenblik aanleiding zou zien om te streven naar een nationaal kabinet, waar aan dus alle tegenstanders van dit ogen blik zouden deelnemen. Daarvan is in de verkiezingsstrijd niet gerept, en zulks was begrijpelijk. In de verkiezingsstrijd ging het erom, zich tegen de anderen af te zetten. Hetgeen overigens niet heeft ver hinderd, dat daarbij van grote eenstem migheid in het bijzonder ten aanzien van de buitenlandse politiek is gebleken. Zo zeer dat men zelfs hier poogde tegenstel lingen te scheppen die er in feite noch tans niet waren. Ook weer begrijpelijk: in de verkiezings strijd vereenzelvigt men zich gaarne met zijn tegenstander. Na morgen echter is de strijd gestreden. Met het oog op de crisis is dat gunstig. Naderende verkiezingen verleiden gemak kelijk tot boute uitspraken, werken aan de andere kant verlammend. Bruikbaar waren beide risico's thans minder dan ooit. t best gesorteerd In: Verhuur van KLIM- STEIGER MATERIAAL schildersverven, 'adders en schildersgereedschappen Leidse verfhandel „de Valk" n.v. LAMMERMARKT 3 Verkoop uitsluitend engros LEIDEN. Tel. van Spanje passeerde, is vanmorgen zeven uur Ierland binnengetrokken t een storm opstak met uitschieters van meer dan 100 km per uur. De cycloon is overigens in een diepe depressie ge transformeerd. De luchtdruk bedroeg in het centrum ongeveer 970 mb. Aan de flank van de depressie wordt zachte lucht uit Frankrijk aangevoerd, maar het koufront van de depressie zal ons land de komende nacht passeren waarbij een afkoeling volgt. Morgen bevinden we ons in maritieme lucht met opklaringen, er onder 18.49. Maan op 14.59, onder 23.45: kunnen dan ook enkele buien vallen, 17 september: eerste kwartier, 24 sep- tember volle maan. De Bilt verwacht tot morgenavond: Wisselende bewolking met slechte enke- HET WEER IN EUROPA le verspreid voorkomende buien. Aan- vankelijk vrU krachtige tot matige, later Rapporten hedenmorgen zeven uur matige tot zwakke wind tussen zuidwest cn zuidoost. Enige afkoeling. rend ensinng7fnnm dalend. ZON EN MAAN /AP EEN redactie van een over dc programma-samen- stukje op onze schrijftafel dingen stroomden bij tiental- brengen voor onze rubriek dagblad worden dagelijks stellingen door de omroepver- over dit onderwerp. Daarin len binnen. „Uw probleem is het onze", ti-ntoii»,, hri»v»n van eni&in£en ook en zij schrijven voert de redactrice Cynthia Zij schreef een interview dat zij ladingen post zenden dal onomwonden aan de re- Lowry aan, dat in de meeste met de studio-kapper. Resul- voor „Tip-Parade". de rubriek lezers bezorgd. En met de dactie. Dat is op zichzelf een brieven meningen worden ge- taat: één vrouw bood haar van „Blad-Zij", die thans „Dat komst van het medium tele- verheugend teken, want zon- spnid, maar er zijn ook hele haar te koop aan, om er prul- zit zo" heet. En zo zijn er nog visie zijn over dit speciale on- der hulp cn meeleven van het merkwaardige epistels onder, ken van te maken. Het was 40 talloze reacties op te noemen, aCi-,.rorn *1 ,—«1 Ihu'sfront is het voor een dag- Zij schreef in haar rubriek, centimeter lang, nooit ge- waaruit het meeleven blijkt, derwerp al b.t.onder ,eel b|ad-rrda<lie ren soort arbeid dat er een tekort aan teke- permanent en er liep wat ïrih pennevruchten uit de geachte in het luchtledige. naars voor tv-tekenfilms was. doorheen. „Dat zit zo", ons nieuwe boek, tezrrskrine naar de redactie- In Amerika, waar de kijkers Resultaat: een stroom van sol- En toch b Crnthia Lowrr VrrH Tn TnT'l!ff SS gegaan. Want de el"?ef..^5.US, hcitatie-hrieyen, compleet met blij, dat haar rubriek aanslaat, pas enkele weken (zie de ad- tafels tv-rubriek leeft de lezeres- het "b"\' n het maar Ook ai te vaak oneens te zijn over grif reeks programma's is antecedenten. zoals wij, als redactie van vertentiepaglna's) en toch kan MHWn 7"~ ""J, ^0 schreef, dat er voor een deze krant, ons dagelijks weer reeds nu van een groot s„,.« ï'iTfüï daar schrijven dje lezers speciaal programma ouder- verheugen, dat onze lezers worden gesproken. Dank zij de programma-beoordelinjen, stated p'S dl^e ZSZ. "tkiïSf d?".^' LrteTn"'^"'»^0^/»" Station Weert- gesteldb ii 3Ï °E D. Helder Ypen burg Bel" 6 19 16 0 21 17 0 22 17 Twente Eindh Zd.-Limb onbew. 1. bew. onbew. zzo 3 4 2 2 21 16 0 21 16 0 22 15 0 22 15 0 Helstnlo Stoclch Oslo Kotten ti regeri zw bew. zw. bew. w* 8 1 15 10 3 10 12 1 16 11 2 Aberdeen A'dam regeri onbew. 1 6 a 19 12 0: 21 16 I 21 16 0 Luxemb ParUs Bordeaux Grenoble Nice onbew. L bew. z 7 0 3 zo 6 windstil 21 16 0 3: 12 0 23 16 0 31 20 0 28 14 0 Berlijn FranUurt MUnchen h. bew. bew. zo 2 2 20 lt 0 25 U 0 zw bew. windstil 24 12 0 28 12 0 Innsbruck Belgrado 1. bew. gh. bew. zzw 1 windstil 34 10 0 24 10 0 A Ut e De Rome Madrid Maitorca onbew. h. bew. h. bew. zw"bcw| nnw 2 windstil 2 windstil windstil zw 2 28 20 0 2B 15 0 26 15 0 35 17 0 32 17 0 31 17 0 L-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1961 | | pagina 1