Jlicume £ciJtsrl|c GTourant
Sowjetunie nam tweede
kernproef in dampkring
Commentaar
„Dat zit zo, natuurlijk" zei zij
Y.S.: nog geen antwoord
op westers voorstel
LUCHTMACHT BELET
GOULART TE KOMEN
Meer zeggenschap voor
VN in Nieuw-Guinea
DESSDAG 5 SEPTEMBER 1961
KANTOREN: Steenstraat 37.
TELEFOON: alle afdelingen 31441.
POSTREKENING: 56936.
KLACHTENDIENSTbezorging 18—19 t
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten f 0.18 per millimeter.
(By contract belangrijke korting)
Tweeënveertigste jaargang no. 12269
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
„StantsasUcii Is ahrblcven
mgn hert ia tcgljcospott"
De vrije zaterdag
en het babybad
Zie pagina 2
Tsarapkin geeft Westen weinig hoop
TAE SOWJETUNIE heeft gistermorgen opnieuw een I van de kernbom was enkele kilotonnen, aldus de be-
kernproef genomen in het gebied van Semipala- kendmaking. De mededeling over deze tweede kern-
tinsk in Centraal-Azië, zo heeft de voorzitter van de ontploffing kwam nog geen vierentwintig uur na het
Amerikaanse commissie voor atoomenergie, dr. Glenn Amerikaans-Engelse voorstel aan Rusland om overeen
Seaborg, gistermiddag officieel medegedeeld. Ook deze te komen geen kernproeven in de dampkring ie
ontploffing kwam tot stand in de dampkring. De kracht nemen.
Russen arresteren
Amerikaan die
spion zou zijn
Radio Moskou heeft gisteravond mee
gedeeld dat een Ajnerikaan, Marwin Wil
liam Macpinnen. op 27 juli op Russisch
grondgebied is gearresteerd wegens spio
nage.
Volgens de radio studeerde Maccinnen
aan de universiteit van West-Berlijn toen
hij door de Amerikaanse geheime dienst
werd uitgekozen voor een speciale mis
sie in de Sowjetunie. HU zou gearresteerd
zijn toen hij bezig was foto's te maken
van militaire objecten en zou tal van
films en aantekeningen bij zich gehad
hebben.
Radio Moskou voegde eraan toe dat bij
de Amerikaanse ambassade in Moskou
een protest is ingediend. „Dit geval be
wijst dat Amerikaanse geheime agent
schappen West-Berlijn gebruiken als eet*
De Amerikaanse president, Kennedy, was aan boord van de kruiser
|Marlin toen hij van zijn militaire aide, generaal-majoor Chester Clifton
per radio het nieuws over de kernproef vernam. Hij gaf opdracht naar
de wal terug te varen, waar hij Clifton volledig verslag liet uitbrengen
In gezaghebbende kriijgen werd vernomen, dat men voorshands niet wil
aannemen dat de Russische proef als antwoord is te beschouwen op het
voorstel tot een verbod van bovengrondse kernproeven te komen.
President Tito van Zuid Sla vië heeft leis van toeziaht op naleving van een
dit voorstel ..positief' genoemd. Hy is eventueel verdrag, gezien de cymscie
eohter van mening dat het ook voor1 en meedogenloze manier waarop de
ondergrondse proeven moet gelden. 1 Sowjetunie het doel van de conferentie
Voorshands ziet het er echter naar1130 verloochend,
uit dat de Sowjetunie het voorstel zal Besloten werd zaterdag weer bijeen
spionage aldus de radio afwijzen Op de 339ste zitting van de te komen
conferentie in Geneve las de Russische Een „oordvoerder van bet Amerikaan.
rsarapkm tenmins-e se ministerie van buitenlandse zaken
woorden tellende verkla- ze|, dat de tweede ontploffing met hel
- 31 augustus van het Kremlin oog op de korte tijd die is verstreken
Tnrlio Tv» rl on cici voor, waarin getracht wordt de hervat- niet kan worden beschouwd als Mos-
llll IIÜ-IIIUUIICISIE ljn8 van de kernproeven te rechtvaar- kou s antwoord op ht Brlts-Amcrlkaan.
digen. ..Dit document is het antwoord se voorstel voor het staken van kern-
De correspondent van het Indonesische op de cynische besehuldigingen van hel j „apenproeven in d«. dampkring. Enge-
toe. land en Amerika achten het voorstel
conierenue in «jei
Meningsverschil j de zesduizend wo<
ring
persbureau Antara meldt dat er op de Westenzo voegde hij
:r Winston Churchill wordt
een handje geholpen terwijl hij
het vliegtuig verlaat, dat hem
van zijn vakantie aa,n de Rivièra
terug in Londen bracht. Gisteren
ging het bericht door de wereld
dat de grijze staatsman was ge
vallen toen hij gisteren in Nice
wilde instappen, maar in Lon
den werd dat ontkend.
\ieuws in
één oogopslag
Nog geen etmaal nadat
de V.S. en Engeland de
Sowjetunie hadden voor
gesteld geen kernproeven
meer te nemen in de
dampkring, heeft Rusland
in Centraal Azië opnieuw
een kernwapen van enke
le kilotonnen tot ontplof
fing gebracht.
De Braziliaanse lucht
macht heeft het vliegveld
van de hoofdstad Brasilia
bezet om te verhinderen,
dat vice-president Goulart
kan landen en vandaag
wordt geïnstalleerd als
president. Goulart is aan
geraden zijn vertrek uit
Porto Elegre uit te stellen.
De Nederlandse rege
ring is bereid met volle
dige handhaving van de
belofte van zelfbeschik
kingsrecht der Papoea's,
een beheerschap van de
Ver. Naties over Nieuw-
Guinea te aanvaarden.
Daarbij zou Nederland
niet de enige beherende
mogendheid behoeven te
zijn.
De conferentie van de
niet-verbonden landen in
Belgrado is met een dag
verlengd, omdat de rege
ringsleiders het niet eens
zijn kunnen worden over
de vraag of de meeste aan
dacht moet worden ge
schonken aan de veroor
deling van het kolonialis
me dan wel aan de kwes
tie van de kernontwape
ning.
Op de grens van Ol-
denzeal en Enschede is
het in de nacht van zon
dag op maandag tot he
vige relletjes gekomen,
toen een groep Italianen
en ook enkele Spanjaar
den zich niet wensten te
houden aan de voorschrif
ten van politie en mare
chaussee- De Italianen
voelen zich gegriefd en
spreken van discriminatie.
De Griekse ingenieur
R., die kortgeleden werd
veroordeeld in het z.g.
valse-mun tersproces, voelt
er niet voor terug te ke
ren naar Griekenland en
heeft in Nederland poli
tiek asiel aangevraagd.
De secretaris van de
VARA, de heer Broeksz,
heeft ernstige kritiek ge
leverd op de overheidsin
menging in de bedrijfslei
ding van de radio-omroep.
Vooral het fedt dat de luis
tergelden door de voor
uitbetaling voor een jaar
verdwijnen in de door de
overheid beheerde reser-
vepot, steekt de geluids-
ororoep zeer.
conferentie te Belgrado een fundamen- ..Zorgvuldige bestudering
zal het
teel meningsverschil bestaat tussen India
Indonesië. Hij had van Ruslan Abdul-
gani, vice-voorzitter van Sukarno'? op
perste adviserende raad vernomen, dat
het meningsverschil betrekking heeft op
de voorrang die aan verschillende vraag
stukken dient te worden gegeven. India
acht de crisis tussen de grote mogendhe
den het belangrijkst, doch Indonesië wil
de voorrang geven aan vraagstukken
betreffende „Kolonialisme, imperialisme
en de strijd tegen het rassenonderscheid"
kracht, aldus de woordvoerder.
In officiële Britse kringen zei men
tweede ontploffing geen ver-
Russische antwoord aan het licht bren-j
gen op de verklaringen die de
lijke mogendheden hier vandaag heb- rassing betekent, "daar"'de""aard*"
ben afgelegd" eerste deed vermoeden dat deze het be-
De Amerikaanse argevaardigde Char-gin van een serie proeven was.
les Stelle en de Engelse sir Miohael De Sowjetunit heeft overigens nog
Wright hadden namelijk de zitting
gisteren geopend met bittere aantijgin
gen ten aanzien van Rusland. Stelle
sprak van het ..verraad aan de hoop
niets
Revolte in Brazilië
T/~ORT na middernacht werden de
leden van het Braziliaanse Con
gres uit hun bed getrommeld: de
Braziliaanse luchtmacht bleek het
vliegveld van de hoofdstad Brasilia
te hebben bezet om te verhinderen,
dat vice-president Goulart vandaag
zou worden geïnstalleerd als presi
dent, als opvolger van de plotseling
afgetreden Janio Quadros.
De minister voor de luchtmacht had
desgevraagd laten weten, dat hij zijn
mannen niet meer in de hand had.
Journalisten, die op het vliegveld
trachtten te komen, werden door de
militairen teruggestuurd.
De leider van de revolte zou een lid
van de staf van de minister van oorlog
zijn. nl. kolonel Leal Coquiero. Deze heeft
de kleine boerderij van Goulart even
buiten Brasilia laten bezetten en leidt
van daar uit zyn operaties. Dicht bij de
boerderij zou een klein vliegveld gele
gen zijn.
De voorzitter van de senaat, die de
buitengewone zitting van het congres
leidde, verklaarde dat sommige elemen
ten bij de luchtmacht vastbesloten waren,
elk vliegtuig dat probeert Brasilia te be
reiken. neer te schieten. De berichten
als zou de vloot deze actie steunen, wer
den tegengesproken. De onthulling voor
De minister
klaarde, zyn
hand te hebben
zekeren. Wi
Robert Kennedy
naar Indonesië:
koerswijziging
Het in Australisch Nieuw-Guinea ver
schijnende blad .South Pacific Post"
heeft geschreven, dat de Amerikaanse
minister van justitie, Robert Kennedy,
een uitnodiging heeft aangenomen om
nog dit jaar een bezoek aan Indonesië
te brengen. Het blad is van mening, „dat
hierdoor tenminste de heethoofdige agres
siedaden tegen Nederlanders in westelijk
Nieuw-Guinea enige tijd zouden kunnen
worden uitgesteld. Het bezoek zou een
kalmerende invloed kunnen hebben op
de nationalistische koorts, die op de re
cente viering van de Indonesische onaf
hankelijkheidsdag is opgezweept". Het
blad voegt er echter aan toe. dat op de
lange duur het bezoek van Robert Ken
nedy tevens een ernstige en belangrijke
verandering in de neutrale Amerikaanse
politiek ten opzichte van Nederlands
Nieuw-Guinea zou kunnen teweegbren
gen.
Het blad schrijft voorts, dat Indonesië
mogelijk het meest van agressie wordt
weerhouden omdat het zich ervan
wust is, dat zo'n daad onmiddellijk
de Verenigde Naties gebracht zal worden,
waar de Amerikaanse stem zeer veel be
tekent.
de luchtmacht ver
in de
de veilige aankomst
leer te kunnen ver-
nd president Mazzllli
heeft daarop Goulart opgebeld en hem
aangeraden zyn vertrek uit Porto Alcgre
c stellen. Nadat Mazzilli de leiders
de drie grote politieke partyen bij
zch had ontboden, liet by weten, dat hij
de aan Goulart gegeven garanties had
ingetrokken.
de proeven meegedeeld
Volgens het Amerikaanse tijdschrift
„Newsweek" heeft Irving Miohelson
van de Amerikaanse natuurkundigen
commissie voor inlichtingen over -ura-
ling gezegd, dat indien de Sowjetunie
twee proeven neemt met kernbommen
met een kracht gelijk aan die van hon
derd miljoen t.n.t er meer schadelijk
strontium 90 in melk en tarwe zal ko
men dan toelaatbaar wordt geaoht.
Reeds door é'-n proei me1 - i -le
lijke reuzenbom wordt de hoeveelheid
radioactieve neerslag ingrijpend
zigd. Twee zulke bomden "oven neer
radio-actief stof dan alle Amerikaanse-
dus Michelson.
Zij is de eerste en enige vrouwelijke premier ter wereld: mevrouw
Sirimavo Bandaranaike van Ceylon. Zij is ook de enige vrouw op dc
conferentie der niet- verbonden landen in Belgrado cn zij was een
der weinigen der neutralen die deze week in duidelijke taal de her
vatting van de kernbomproeven in Rusland veroordeelde.
(Van onze parlementsredactie)
NEDERLAND IS BEREID een vergaande inmenging van de Verenigde
Naties in het Nieuw-Guineabeleid te aanvaarden mits niet wordt
I getornd aan de belofte van het zelfbeschikkingsrecht dat aan de Papoea's
'is toegezegd. Zelfs wordt gedacht aan een vorm van beheerschap door de
V.N. Nederland zou daarbij niet de enige beherende mogendheid behoeven
te zijn.
Over twee weken is er weer de
Haagse feestdag bij uitstek:
Prinsjesdag. Het wordt ook meer
en meer Prinsessedag. want be
halve prins Bernhard cn de
prinsessen Beatrix en Irene zal
-iu ook prinses Margriet H.M de
Koningin naar de Ridderzaal
vergezellen. In de troonzaal is
thans een vijfde zetel geplaatst,
vervaardigd door de 79-jarige
beeldhouwer-schrijnwerker C.
J. van Gorcum.
Een optimistische minister Luns heeft
dit gistermiddag aan de vaste commissie
voor buitenlandse zaken uit de Tweede
Kamer meegedeeld. De bewindsman zei,
zyn aanwezigheid in de algemené ver
gadering van de Verenigde Naties in New
York vooral te zullen benutten voor ge
sprekken met afgevaardigden van dele
gaties van andere landen. Ook met Azia
tische en Afrikaanse landen zal worden
gesproken over een meer internationale
aanpak van het Nieuw-Guineavraagstuk.
Het zal vooral van hun reacties afhan-
Igen of Nederland een officieel voorstel aan
de algemene vergadering zal doen.
In het regeringsbeleid schynt dus plaats
te zyn voor een meer actieve rol van de
Verenigde Naties dan de controle achter
af, waartoe Nederland zich in de vorige
algemene vergadering in november 1960
bereid heeft verklaard.
(Zie vervolg pagina 7)
TAE POLITIEK van Nederland met be-
lf trekking tot Nieuw-Guinea heeft al
leen en uitstnitend ten doel de «elfsbe
schikking van dat land. Vandaar de Instel
ling van de Nieuw-Guinea-raad, waardoor
de bevolking een eigen stem kreeg. Van
daar de weigering om het gebied af t#
schuiven naar Indonesië, wat met «elfbe
schikking niets, daarentegen met koloni
sering alles gemeen «on hebben.
Wijziging In de methode van dc*e politiek
is mogelijk, mits aan het doel van de «elf-
beschikking onverkort wordt vastgehou
den. Mei dit doel voor ogen, kan het Ne
derland in zekere zin onverschillig zijn, of
het zelf in staat blijft dit doel na te streven
dan wel de Verenigde Naties erin betrok
ken worden.
Bij meer dan een gelegenheid hebben wij
doen uitkomen, dat Nederland in staat is
om in Nieuw-Guinea te verrichten hetgeen
er moet worden gedaan. De ontwikkeling
naar zelfstandigheid voltrekt er zich thans
in een redelijk tempo. Op zichzelf ware het
mogelijk, dit tempo op te voeren, doch het
zou de vraag zijn, of dit in het belang
moeht heten van de bevolking zelf. En aan
dc bevolking en haar belang wordt ons
in tal van beschouwingen al te gemakke
lijk voorbij gezien.
Nederland is in staat om in Nieuw-Guinea
te doen wat er moet gebeuren. Het is do
vraag, of het, behalve ertoe in staat, ook
ertoe in de gelegenheid is.
Er is helaas om Nieuw-Guinea een sfeer
van onrust geschapen en de «aak is meer
en meer getrokken in de internationale po
litiek. Dat dit weinig in het belang «elf
van Nieuw-Guinea is. is wel duidelijk.
Dat Nieuw-Guinea als probleem ook *e-
kere internationale kanten heeft, is van
Nederlandse zijde sinds lang erkend. Se
dert geruime tijd pleegt Nederland aan de
Verenigde Naties verslag uit te brengen
van zijn bemoeiingen met dat land. Wat
zou het trouwens te verbergen hebben? Is
het niet juist een internationaal aspect
aan de zaak, dat naar Nederlandse bedoe
ling Nieuw-Guinea eens zelfstandig zal be
slissen over zijn positie In het leven der
volken? Daarom, Nederland moge in staat
zijn om zelf in Nieuw-Guinea te doen wat
er gedaan moet worden, nu van bepaalde
zijde de zaak tot een probleem wordt ge
maakt en nu van die zelfde zijde aan het
recht der bevolking op zelfbeschikking
wordt getornd, ligt het voor de hand, dat
nu Nederland zelf stappen gaat onder
nemen om de Verenigde Naties die Im
mers zich op het beginsel van de zelfbe
schikking baseren nader bij Nieuw-
Guinea te betrekken. Duidelijker aanwij
zing is er voor de wereld niet mogelijk, dat
Nederland in Nieuw-Guinea wel het be
lang der bevolking, doch niet zichzelve
zoekt.
(iuta)
Een ZWAKKE storing die van Zuid
naar Noord over ons land trok, bracht
in dc afgelopen nacht en vanmorgen
vroeg plaatselijk regen, waarbij hier en
daar ook onweer voorkwam Op het
vliegveld Deelcn werd zelfs 36 mm re
gen gemeten. Na de storing drong er
iets koelere lucht uit het Zuidwesten
binnen. Morgen komt het weer in ons
land onder invloed van een depressie
die van IJsland naar het Noorden van
de Noordzee koerst. Om deze depressie
voeren Noordwestelijke winden koude
lucht in dc riehfinp van de Britse eilan
den. Het front dat de koudere lucht be
grenst, kan morgen ons land bereiken
en tijdelijk regen brengen. Dc wind ncemX
toe uit Zuidwestelijke richting. In dc
komende dagen moet derhalve op kouder
en onbestendig weer worden gerekend.
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Half tot zwaar bewolkt met tijdelijk enige
regen. Matige, aan de kust later vrU
krachtige wind tussen Zuid en West. De
zelfde temperaturen als vandaag of let*
Strandvertvachting
Morgen iets koeler met vrij veel be
wolking, maar overwegend droog. Ma
tige zuidwestenwind. In de middag 18-20
graden, zeewater 18 graden.
Vooruitzichten: er nadert wat koele
oceaanlucht, zodat het strandweer een
TendensiTinfraam dalend.
ZON EN MAAN
Zon op 5.59, onder 19.19; maan op 2.07,
onder 17.43. Nieuwe maan 10 sopt. 3.50.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen zeven uur
"pEN huisvrouw in Den Haag
is een dezer dagen een
inbreker te slim afgeweest.
Om niet telkens gehinderd te
worden bij haar werk door
het gebel van haar kinderen,
was sedert lang de gewoonte
ingeburgerd een touwtje uit
de brievenbus te laten han
gen, waardoor ook kleine
kinderen het slot konden
opentrekken.
Vorige week bemerkte ze
dat dit de belangstelling trok
van een man. Een- en ander
maal drentelde hij door de
straat, sluiks naar de ramen
glurend om te zien of er
iemand thuis was. Zulks tot
ongerustheid van de bewoon
ster!
Tijdens bet bezoek van een
vriendin kwam het geval (na
tuurlijk) ter sprake.
„Dat touwtje moet weg!"
besliste de vriendin.
„Maar de kinderen dan? Ik
kan toch niet steeds naar die
bel lopen!"
Daar wist de buurvrouw
raad op. Ze ging naar huis,
kwam terug met onze krant
en vulde de bon in, de bon
die een nieuwe abonnee op
ons blad betekent.
„Ik vul die bon in" zei ze.
„Met jouw naam. Daar krijg
ik een boek voor en dat boek
heet „Dat zit zo". Ik wed dal
in dat boek wel een ant
woord staat op jouw pro
bleem.
Zo is het gegaan. De bon
werd bezorgd, de volgende
ochtend arriveerde „Dat zit
zo!" (werkelijk een kostelijk
bezit), het probleem werd er
inderdaad in behandeld, de
gegeven oplossing werd op
gevolgd en
Tegen de avond drentelde
de bewuste man weer zo on
opvallend mogelijk door dc
straat. Hij keek naar de brie
venbus, maar het touwtje
was verdwenen.
Boven stond de huisvrouw
en zag hem gaan. Teleurge
steld. „Dat zit zo, natuurlijk!"
zei zij.
Nu weet nog niet hoe
deze huisvrouw dit geval had
opgelost. Zorg dat u ook in
het bezit komt van „Dat zit
zo!" Een boekje dat alleen
maar verkrijgbaar is voor
iemand die een nieuwe abon
nee wint op ons blad. L' zult
er versteld van staan hoe
dikwijls n het zult nazeggen:
„Dat «H so, natuurlijk
ZUricb
Gcnève
w 3
wlndatil
windstil
wlndstü
nnw 10
